Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2019r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st. sekr. sądowy Dorota Malewicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 maja 2019r. w S.

odwołania K. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K.

z dnia 7 marca 2018 r. Nr (...)

w sprawie K. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniu chorobowemu

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustala, iż K. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 20 października 2017r.;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. na rzecz K. P. kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 813/18 UZASADNIENIE

Decyzją z 7 marca 2018r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K., działając na podstawie art.83 ust.1 w związku z art.11 ust.2, art.14 ust.1, 1a i 2 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych stwierdził, że K. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu od 3 czerwca 2013r. do 20 października 2016r. oraz od 21 października 2017r. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy wskazał, że zgodnie z art.11 ust.2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i podlegające z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym mogą – na swój wniosek – zostać objęte dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tym ubezpieczeniem, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony – art.14 ust.1 ustawy, przy czym objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie określonym w art.36 ust.4 ,tj. w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia – art.14 ust.1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Płatnik składek i zarazem ubezpieczona K. P. w dniu 10 czerwca 2013r. zgłosiła się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność poczynając od 3 czerwca 2013r. W czasie wykonywania działalności ubezpieczona nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego na okres od 21 października 2016r. do 19 października 2017r. W tym okresie i z tego tytułu podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. W związku z powyższym od 21 października 2016r. ubezpieczona wyrejestrowała się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą i z tytułu tej działalności zgłosiła się wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego. W związku z nieprzerwanym wykonywaniem działalności, po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego nastąpiła zmiana schematu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez ubezpieczoną. W dniu 24 października 2017r. ubezpieczona złożyła w organie rentowym wniosek o objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi – emerytalnym, rentowymi, wypadkowym i dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 21 października 2017r. Prawidłowa jednak data powstania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności to dzień 20 października 2017r., gdyż zasiłek macierzyński został wypłacony do 19 października 2017r. Organ rentowy wskazał, że z uwagi na to, iż zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostało dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (20 października 2017r.), ubezpieczona została objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia wskazanego we wniosku ,tj. od 21 października 2017r. Dokumenty zgłoszeniowe korygujące datę dokonanego zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych i wypadkowego) z 21 października 2017r. na 20 czerwca 2017r. wpłynęły do organu rentowego w dniu 4 grudnia 2017r. W dokumenie ZUS ZUA z 4 grudnia 2017r. ubezpieczona wniosła ponadto o sprostowanie daty objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 20 października 2017r. W ocenie organu rentowego z uwagi na treść regulacji art.14 ust.1a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ZUS ZUA złożony w dniu 4 grudnia 2017r. sprostował jedynie datę obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, gdyż wniosek złożony po 7 dniach od powstania obowiązku ubezpieczeń społecznych nie umożliwia objęcia ubezpieczeniem chorobowym z datą wsteczną. W ocenie organu w przypadku ubezpieczonej nie można również uznać, iż objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym może nastąpić od 20 października 2017r. na podstawie tzw. wniosku dorozumianego ,tj. w oparciu o złożone dokumenty rozliczeniowe i wpłaty z tytułu składek. Z analizy konta ubezpieczonej wynika bowiem, że składki należne uwzględniające składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc październik 2017r. zostały prawidłowo rozliczone w dniu 4 grudnia 2017r. i opłacone w dniu 10 grudnia 2017r., a zatem po terminie, gdyż ustawowy termin upływał z dniem 10 listopada 2017r. W przypadku ubezpieczonej dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nastąpiło od dnia wsazkanego we wniosku ,tj. od 21 października 2017r., jednakże z uwagi na nieopłacenie w terminie składki za październik 2017r. ustało on od dnia zgłoszenia ,tj. od 21 października 2017r. Następnie ubezpieczona skorzystała z uprawnień wynikających z art.14 ust.2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w dniu 18 grudnia 2017r. złożyła wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie składek za październik 2017r. po terminie płatności. Wniosek ten organ rentowy rozpatrzył pozytywnie. W świetle powyższego organ rentowy stoi na stanowisku, że ubezpieczona podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 21 października 2017r. (decyzja z 7 marca 2018r. - w aktach organu rentowego).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona K. P. wnosząc o jej zmianę i ustalenie, że dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu podlega od 20 października 2017r. Ubezpieczona zarzuciła decyzji sprzeczność istotnych ustaleń organu rentowego z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie poprzez objęcie jej dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od 21 października 2017r., a nie od 20 października 2017r. przy jednoczesnej pozytywnej decyzji organu rentowego z 28 grudnia 2017r. i wyrażeniu zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe poczynając od 20 października 2017r. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczona wskazała, że zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 21 października 2017r. zamiast od 20 października 2017r. (19 października 2017r. ustało prawo do zasiłku macierzyńskiego) nastąpiło na skutek pomyłki, przy czym w tym zakresie działało za nią biuro księgowe. W momencie kiedy zauważyła pomyłkę podjęła działania aby ją sprostować. Zgodnie z ustaleniami telefonicznymi z pracownikiem organu rentowego, w dniu 4 grudnia została złożona korekta dotycząca podlegania ubezpieczeniom oraz wniosek o wyrażanie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. Wniosek ten został załatwiony pozytywnie i opłaciła składkę na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, jak również na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, poczynając od 20 października 2017r. W tych okolicznościach decyzja organu rentowego jest błędna i w tym zakresie zmieniona (odwołanie wraz z załącznikami k.3-16 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na argumentację przytoczoną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.18-20 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona K. P. od 3 czerwca 2013r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie usług kosmetycznych. Z tego tytułu od 3 czerwca 2013r. ubezpieczona podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym – emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, a także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W dniu 21 października 2016r. ubezpieczona urodziła dziecko i do 19 października 2017r. była uprawniona do zasiłku macierzyńskiego. Z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego i w okresie jego pobierania ubezpieczona podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym - emerytalnemu i rentowym. W związku z tym na czas pobierania zasiłku macierzyńskiego ubezpieczona wyrejestrowała się z obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej i z tego tytułu w w/w okresie podlegała wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu (okoliczności niesporne).

W związku z upływem okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego ubezpieczona poleciła biuru rachunkowemu, z którym wiązała ją umowa na obsługę księgową, dokonanie ponownego zgłoszenia jej do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej poczynając od dnia następnego po ustaniu okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Pracownik biura księgowego wykonał zlecenie ubezpieczonej, jednakże przy obliczeniu okresu zasiłku macierzyńskiego i daty końcowej pobierania tego zasiłku popełnił błąd ustalając, że okres zasiłku macierzyńskiego upływa z dniem 20 października 2017r. Wobec takiego ustalenia, w dniu 24 października 2017r. wpłynęło do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zgłoszenie ubezpieczonej na druku ZUS ZUA do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej od 21 października 2017r. zamiast od 20 października 2017r. (druk ZUS ZUA z 23 października 2017r. - data wpływu do organu rentowego w dniu 24 października 2017r. k.7v akt sprawy). Składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc październik 2017r. (poczynając od 21 października 2017r.) zostały opłacone w terminie. Po uzyskaniu telefonicznej informacji z organu rentowego, że zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych po ustaniu zasiłku macierzyńskiego zostało dokonane od błędnej daty, została sporządzona dokumentacja korygująca zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych. W ramach korekty ubezpieczona została wyrejestrowana z ubezpieczeń i ponownie zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej od 20 października 2017r. Korekta zgłoszenia wpłynęła do organu rentowego w dniu 4 grudnia 2017r. (ZUS ZWUA i ZUS ZUA z datą powstania obowiązku ubezpieczenia w dniu 20 października 2017r. z datą wpływu do organu rentowego w dniu 4 grudnia 2017r. - w aktach organu rentowego), a składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne oraz dobrowolne ubezpieczenie chorobowe uwzględniające zgłoszenie do ubezpieczenia od 20 października 2017r. zostały opłacone w dniu 10 grudnia 2017r. Jednocześnie w dniu 18 grudnia 2017r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego z wnioskiem o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Wniosek ten organ rentowy rozpatrzył pozytywnie o czym poinformował ubezpieczoną w piśmie z 28 grudnia 2017r. (wniosek o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe z 18 grudnia 2017r. i pismo organu rentowego o wyrażeniu zgody na opłacenie składek po terminie z 28 grudnia 2017r. - w aktach organu rentowego, zeznania świadków: M. B. k.66v-67 akt sprawy i E. B. k.93v-94 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonej k.65v-66 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonej K. P. okazało się uzasadnione w zakresie, w jakim ubezpieczona zakwestionowała ustalenie zawarte w decyzji z 7 marca 2018r., że po upływie okresu zasiłku macierzyńskiego podlega ona dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 21 października 2017r. W przekonaniu Sądu analiza okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu ubezpieczona podlega od 20 października 2017r.

Organ rentowy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji prawidłowo przywołał dyspozycję art.14 ust.1 i 1a ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, ale opierając swoje rozstrzygnięcie na w/w regulacji nie uwzględnił wszystkich okoliczności sprawy.

Poza sporem jest, że ubezpieczona od chwili rozpoczęcia z dniem 3 czerwca 2013r. pozarolniczej działalności gospodarczej prowadziła ją nieprzerwanie i po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego (od 21 października 2016r. do 19 października 2017r.) od 20 października 2017r. ponownie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Niesporne jest również, że w terminie, o którym mowa w art.36 ust.4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a zatem w terminie 7 dni od powstania obowiązku ubezpieczenia ubezpieczona dokonała zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Zgłoszenia tego dokonała bowiem w dniu 24 października 2017r., przy czym zgłoszenie do ubezpieczeń obejmowało również zgłoszenie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Dokonane zgłoszenie zawierało obiektywnie błędną datę powstania obowiązku ubezpieczenia. Wskazywało bowiem datę powstania ubezpieczenia jako 21 października 2017r., zamiast 20 października 2017r. Fakt, iż zgłoszenie do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego wskazywało tę samą (obiektywnie błędną) datę początkową podlegania ubezpieczeniom ,tj. 21 października 2017r. uprawnia do stwierdzenia, że wolą ubezpieczonej było podleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym oraz dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od tej samej daty ,tj. od 20 października 2017r. W ocenie Sądu nie można zgodzić się z organem rentowym, że ubezpieczona uchybiła terminu zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Zgłoszenie to dokonane zostało w dniu 24 października 2017r., a zatem z zachowaniem w/w 7-dniowego terminu liczonego od powstania obowiązku ubezpieczenia (20 października 2017r.), tyle że na skutek omyłki (biura rachunkowego działającego w imieniu ubezpieczonej) błędnie określona została data początkowa ubezpieczeń, tak obowiązkowych, jak i dobrowolnego. W tym zakresie jednak ubezpieczona złożyła korektę zgłoszenia i korektą tą objęła zarówno obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, jak i dobrowolne ubezpieczenie chorobowe. Nie można zgodzić się z twierdzeniem organu rentowego zawartym w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że korekta zgłoszenia dokonana w dniu 4 grudnia 2017r. cyt.: „sprostowała” jedynie datę obowiązkowych ubezpieczeń społecznych ,tj. z wyłączeniem dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Zauważyć bowiem należy, że zasadniczo obowiązek ubezpieczenia społecznego w zakresie ubezpieczenia emerytalnego i rentowych osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą powstaje z mocy prawa, przy czym datę początkową podlegania tym ubezpieczeniom wyznacza dzień rozpoczęcia wykonywania działalności – art.13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W okolicznościach niniejszej sprawy dzień 20 października 2017r. nie jest dniem rozpoczęcia prowadzenia przez ubezpieczoną działalności pozarolniczej, ale jest dniem niejako „odnowienia” tytułu podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia tej działalności po okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego. Dlatego uznać należy, że korekta zgłoszenia do ubezpieczeń, w tym dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego odniosła skutek w odniesieniu do tego ostatniego ubezpieczenia. Niezależnie od powyższego podkreślenia wymaga również fakt wyrażenia przez organ rentowy w dniu 28 grudnia 2017r. zgody na opłacenie przez ubezpieczoną po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc październik 2017r. We wniosku o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc październik 2017r. ubezpieczona wprost wskazała, że wnosi o wyrażenie zgody na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za miesiąc październik 2017r. podnosząc, że niedopłata składki na to ubezpieczenie powstała w związku z niepoprawnie złożonym wnioskiem (błędną informacją o czasie trwania zasiłku), a następnie korektą zgłoszenia do ubezpieczenia (vide: wniosek ubezpieczonej z 18 grudnia 2017r. o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – w aktach organu rentowego). Taka treść wniosku nie pozostawia wątpliwości, że ubezpieczona wniosła o zgodę na opłacenie po terminie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe poczynając od 20 października 2017r. W tych okolicznościach uprawnione jest stwierdzenie, że zgoda udzielona przez organ rentowy w piśmie z 28 grudnia 2017r. w odpowiedzi na w/w wniosek ubezpieczonej odnosi się do składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe poczynając od 20 października 2017r. Należy zauważyć, że ubezpieczona składając w/w wniosek działała w zaufaniu do organu rentowego i w odpowiedzi na wskazówki organu rentowego udzielane telefonicznie przez przedstawicieli organu rentowego - na tego rodzaju kontakt wskazuje ubezpieczona i potwierdzają to spójne zeznania świadków w osobach pracowników biura rachunkowego M. B. i E. B..

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art.477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w pkt I sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art.98§1 i 3 kpc w związku z§ 9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat czynności adwokackie (Dz.U. z 2015r., poz.1800 ze zm.).