Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 czerwca 2017r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący	SSO Katarzyna Antoniak
Protokolant	st. sekr. sąd. Dorota Malewicka

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 czerwca 2017r. w S.

odwołań E. P. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.

z dnia 20 maja 2016r. nr (...)

w sprawie E. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.

z udziałem (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w W.

o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

oraz w sprawie (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W.

z udziałem E. P.

o ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne

I.  oddala oba odwołania,

II.  zasądza od E. P. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka Komandytowa z siedzibą w W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. kwotę po 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych od każdego z nich tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt: IV U 602/16

UZASADNIENIE

Decyzją nr (...) z 20 maja 2016r., działając na podstawie art.68 ust.1 pkt1 lit.c oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. stwierdził, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe E. P. z tytułu zatrudnienia od 2 listopada 2015r. na podstawie umowy o pracę u płatnika składek (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedzibą w W. wynosi 8 000 złotych brutto ,tj. odpowiada dwukrotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2015r., a także wynagrodzeniom specjalistów ds rozwoju biznesu i nie odbiega istotnie od wynagrodzeń innych osób zatrudnionych u płatnika składek. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że do powyższego ustalenia doprowadziły wyniki kontroli u płatnika składek, w toku której ustalono, że ubezpieczona rozpoczęła pracę u płatnika składek od 2 listopada 2015r. z wynagrodzeniem 21 426 złotych brutto, a od 3 lutego 2016r. stała się niezdolna do pracy ze względu na stan ciąży. Organ rentowy ustalił, że ubezpieczona została zatrudniona u płatnika składek, który realizuje usługi medyczne w zakresie okulistyki dla NFZ i komercyjnie, od 2 listopada 2015r. na czas nieokreślony na stanowisku konsultanta ds rozwoju działalności z w/w wynagrodzeniem. Zatrudnienie ubezpieczonej było wykonaniem uchwały z 25 września 2015r., w której wspólnicy płatnika składek postanowili rozszerzyć działalność spółki o działalność stomatologiczną. Oferta pracy została zamieszczona na portalu I. i do rozmów kwalifikacyjnych zaproszono 3 kandydatki, w tym ubezpieczoną. Ostatecznie zdecydowano się zatrudnić ubezpieczoną. Organ rentowy wskazał, że nie kwestionuje, iż ubezpieczona wykonywała pracę na rzecz płatnika składek, jednakże w jego ocenie przyznane ubezpieczonej wynagrodzenie zostało zawyżone w celu uzyskania przez ubezpieczoną wyższego zasiłku. Organ zwrócił uwagę, że zgodnie z uchwałą wspólników osoba zatrudniona na stanowisku konsultanta ds rozwoju powinna posiadać odpowiednie wykształcenie kierunkowe (lekarz stomatolog), a ponadto wiedzę, umiejętności i doświadczenie potrzebne do wykonywania funkcji organizacyjnej, zarządczej, koordynacyjnej i wykonawczej. Tymczasem, jak wynika z CV ubezpieczonej, jest ona lekarzem stomatologii i uprzednio pracowała jako lekarz stomatolog i specjalista ds rozliczeń z NFZ. Nie była natomiast wcześniej zatrudniona jako specjalista ds rozwoju. Ponadto nigdy wcześniej nie otrzymywała wynagrodzenia na choćby zbliżonym poziomie do tego jakie otrzymała u płatnika składek. Najwyższe wynagrodzenie jakie do tej pory otrzymywała było 8,5 razy niższe od wynagrodzenia ustalonego z płatnikiem składek. Dalej organ rentowy zwrócił uwagę, że wszystkie inne osoby zatrudnione u płatnika składek otrzymują wynagrodzenie znacznie niższe od wynagrodzenia przyznanego ubezpieczonej. Druga po ubezpieczonej osoba z najwyższym wynagrodzeniem u płatnika składek zatrudniona na stanowisku managera zarabia 2,5 raz mniej, a jeszcze kolejna osoba zatrudniona na stanowisku głównej księgowej i nadzorująca budowę w C., gdzie ma być otwarty gabinet stomatologiczny zarabia ponad czterokrotnie mniej od ubezpieczonej. Organ rentowy zwrócił ponadto uwagę na fakt, że wynagrodzenie przyznane ubezpieczonej było jej wypłacane z opóźnieniem, a płatnik składek ma zaległości wobec ZUS z tytułu składek, które powstały w okresie, gdy pracowała ubezpieczona. Nadto w okresie długotrwałej nieobecności ubezpieczonej nie został zatrudniony nikt kto przejąłby jej obowiązki. Resumując powyższe ustalenia, organ rentowy wskazał, że w sprawie doszło do wyraźnego naruszenia zasady równowagi pomiędzy udziałem w tworzeniu funduszu ubezpieczeniowego a wysokością świadczeń wypłacanych z funduszu, a takie działanie należy uznać za naruszające zasady współżycia społecznego i przez to nieważne (decyzja z 20 maja 2016r. - w aktach organu rentowego).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona E. P. zarzucając jej naruszenie art.68 ust.1 pkt1 lit.c ustawy 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez dokonanie nieprawidłowej wykładni polegającej na uznaniu, że możliwe jest podważenie treści essentialia negotii umowy o pracę ,tj. umówionego wynagrodzenia za pracę mimo zgodnej woli stron umowy, na szkodę ubezpieczonego, a także naruszenie art.83 ust.1 pkt 3 w/w ustawy poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego i w konsekwencji wydanie błędnej decyzji. Wskazując na powyższe ubezpieczona wniosła o jej zmianę i określenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z tytułu zatrudnienia u płatnika składek zgodnie z wynagrodzeniem wynikającym z łączącej strony umowy o pracę, tj. w kwocie 21 426 złotych brutto. W uzasadnieniu stanowiska ubezpieczona wskazała m.in., że wynegocjowane z płatnikiem składek wynagrodzenie odpowiadało zadaniom jakie miała realizować, a ponadto było godziwe, a zatem należne, właściwe, rzetelne, uczciwe i zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy jaką miała wykonywać. Ponadto zmiana pracy wiązała się dla niej z przeorganizowaniem życia rodzinnego i zmianą miejsca zamieszkania, co wiąże się podwyższeniem kosztów utrzymania. Dalej ubezpieczona wskazała, że żaden z przepisów powołanych przez organ rentowy jako podstawa wydania zaskarżonej decyzji nie uprawnia organu rentowego do stwierdzenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości innej aniżeli wysokość tego wynagrodzenia ustalona w umowie o pracę. Dokonane przez organ rentowy ustalenie jest zatem bezprawne, a ponadto powoduje zmniejszenie jej wynagrodzenia, a to wpływa na zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem od osób fizycznych i to wstecznie za 2015r., kiedy podatek ten został już ostatecznie rozliczony i opłacony (odwołanie k.1-4 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, a także o zasądzenie od ubezpieczonej na rzecz organu kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przewidzianych. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy powołał się na argumentację i przepisy prawa przytoczone w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.5-7 akt sprawy).

Odwołanie od decyzji z 20 maja 2016r. wniósł również płatnik składek (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedzibą w W. zarzucając jej naruszenie tych samych przepisów, które wskazała w swoim odwołaniu ubezpieczona ,tj. art.68 ust.1 pkt1 lit.c ustawy 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez dokonanie nieprawidłowej wykładni polegającej na uznaniu, że możliwe jest podważenie treści essentialia negotii umowy o pracę ,tj. umówionego wynagrodzenia za pracę mimo zgodnej woli stron umowy, a także art.83 ust.1 pkt 3 w/w ustawy poprzez błędne ustalenie stanu faktycznego i w konsekwencji wydanie błędnej decyzji. W uzasadnieniu stanowiska płatnik składek wskazał m.in., że decyzja organu rentowego jest wewnętrznie sprzeczna, gdyż jednej strony organ rentowy nie zakwestionował, że ubezpieczona wykonywała pracę na rzecz płatnika składek, a z drugiej strony zakwestionował umówione przez strony wynagrodzenie uznając, że zmierzało do uzyskania przez ubezpieczoną nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń kosztem pozostałych jego uczestników. Podniósł, że rozszerzenie działalności spółki o usługi stomatologiczne wymagało zatrudnienia osoby o bardzo wysokich kwalifikacjach, znakomicie znającej rynek usług stomatologicznych na M., będącej czynnym lekarzem stomatologiem, a jednocześnie mającej wysokie kwalifikacje menadżerskie. Ubezpieczona została zatrudniona na powierzone jej stanowisko w wyniku konkurencyjnego naboru, zaś wynagrodzenie za pracę było przedmiotem negocjacji pomiędzy stronami. Za całkowicie nieuzasadniony płatnik składek uznał argument organu rentowego o zaległościach płatnika w płatności składek na ubezpieczenie społeczne. W rozpatrywanym okresie płatnik składek realizował dwie duże inwestycje – w C. i w W., które miały przejściowy wpływ na sytuację finansową płatnika. Ponadto ubezpieczona wyraziła zgodę na opóźnienie w płatnościach wynagrodzenia. Odwołujący się zarzucił organowi rentowemu, że ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonej na kwotę 8 000 złotych organ rentowy nie odniósł się do wynagrodzeń innych osób realizujących podobne zadania na rynku (...) i w sposób dowolny uznał, że dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2015r. odpowiada wynagrodzeniom specjalistów ds rozwoju biznesu, gdy tymczasem wynagrodzenie lekarza specjalisty w tak dochodowym segmencie, jak stomatologia prywatna i to w W. jest znacznie niższe, aniżeli wynagrodzenie wskazane przez organ rentowy. Płatnik składek wskazał ponadto, że żaden z przepisów powołanych przez organ rentowy jako podstawa wydania zaskarżonej decyzji nie uprawnia organu rentowego do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wysokości innej aniżeli wysokość tego wynagrodzenia ustalona w umowie o pracę. Podobnie jak ubezpieczona zwrócił również uwagę na kwestie związane z rozliczeniem ubezpieczonej z tytułu podatku od osób fizycznych w sytuacji zmiany podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne. Przedmiotowe odwołanie płatnika składek wpłynęło pierwotnie do Sądu Okręgowego w Warszawie (k.87-94 akt sprawy), który postanowieniem z 12 września 2016r. przekazał sprawę z tego odwołania tut. Sądowi Okręgowemu w Siedlcach (postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z 12 września 2016r. k.128-129 akt sprawy). Przedmiotowa sprawa została zarejestrowana została w tut. Sądzie Okręgowym pod sygnaturą akt IV U 990/16 (zarządzenie na k.134 akt sprawy), a postanowieniem z 13 stycznia 2017r. Sąd dołączył sprawę z odwołania płatnika składek do sprawy z odwołania ubezpieczonej od decyzji z 20 maja 2016r. celem łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia (postanowienie z 13 stycznia 2017r. k.139v-140 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, a także o zasądzenie od płatnika składek na rzecz organu kosztów zastępstwa procesowego wg norm prawem przewidzianych. W uzasadnieniu stanowiska organ rentowy powołał się na argumentację i przepisy prawa przytoczone w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.79-81 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Płatnik składek Nowoczesne Centrum Medyczne (...) z ograniczoną działalnością Spółka komandytowa z siedzibą w W. przy ul. (...) świadczy usługi medyczne z zakresu okulistyki w ramach umowy z NFZ, jak i prywatnie. Wspólnikami płatnika składek są: (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. jako komplementariusz oraz M. K. jako komandytariusz. Podmiotem uprawnionym do reprezentowani płatnika składek jest komplementariusz, czyli (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., której jedynym wspólnikiem jest M. K., a w której funkcję jednoosobowego zarządu i zarazem prezesa tego zarządu pełni A. K. – prywatnie matka M. K. (odpisy z KRS dotyczące płatnika składek k.35-39 akt sprawy oraz jego komplementariusza, czyli (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. k.30-34 akt sprawy).

M. K. jest lekarzem ze specjalizacją z zakresu okulistyki. Płatnik składek posiada swoje oddziały, w których świadczy usługi okulistyczne m.in. we C., K., N. S., K.. Płatnik składek zatrudnia pracowników tzw. etatowych oraz lekarzy na tzw. kontraktach, a także pielęgniarki na umowę zlecenie. Spośród pracowników niemedycznych w 2015r. i w dalszym okresie płatnik składek zatrudniał na podstawie umowy o pracę m.in. K. S. na stanowisku głównej księgowej, której zadaniem było również koordynowanie rozbudowy w budynku w C. przy ul. (...), M. B. (1) na stanowisku specjalisty ds kadr i płac oraz M. B. (2) zatrudnioną na stanowisku managera z miejscem wykonywania pracy w W.. Wynagrodzenie M. B. (2) zatrudnionej na stanowisku managera wynosiło 8 509 złotych brutto miesięcznie, a wynagrodzenie K. S. 5 000 złotych brutto miesięcznie (wniosek organu rentowego o przeprowadzenie kontroli doraźnej z 25 marca 2016r. - w aktach organu rentowego – tom I., zeznania świadków: K. S. i M. B. (1) k.136v-138 akt sprawy).

W związku z prowadzeniem przez płatnika składek inwestycji budowlanych w C. przy ul. (...) oraz w W. U. przy ul. (...), w dniu 25 września 2015r. wspólnicy płatnika składek podjęli uchwałę o rozszerzeniu działalności spółki o usługi dentystyczne i przeznaczeniu pod tę działalność części pomieszczeń w w/w budynkach w C. oraz w W.. W tej samej uchwale wspólnicy podjęli decyzję o zatrudnieniu w spółce bez zbędnej zwłoki pracownika na stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności wskazując, że osoba zatrudniona na tym stanowisku powinna posiadać odpowiednie wykształcenie kierunkowe (lekarz specjalista stomatolog), a także wiedzę, umiejętności i doświadczenie w pełnieniu funkcji organizacyjnej, zarządczej, koordynacyjnej i wykonawczej. Do obowiązków takiej osoby miała należeć bieżąca i ciągła analiza rynku świadczenia usług opieki medycznej w zakresie stomatologii, bieżąca i ciągła analiza wymagań formalnoprawnych związanych ze świadczeniem takich usług, a także bieżąca i ciągła analiza wymagań dotyczących zasobów niezbędnych do świadczenia takich usług oraz innych czynników mających wpływ na zakres i sposób świadczenia tych usług. Jednocześnie wspólnicy ustalili, że miesięczne wynagrodzenie osoby zatrudnionej na stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności będzie wynosiło 15 000 złotych netto miesięcznie (21 426 złotych brutto) jako adekwatne do oczekiwań i wymagań wobec osoby zatrudnionej na takim stanowisku (uchwała z 25 września 2015r. - w aktach organu rentowego tom II.).

Oferta pracy ze strony płatnika składek na stanowisku konsultanta ds rozwoju działalności została zamieszczona na portalu internetowym I. i spośród zgłoszonych osób, trzy osoby - w tym ubezpieczoną - zaproszono na rozmowy kwalifikacyjne. Spośród trzech kandydatek, dwie ,tj. ubezpieczona i kandydatka E. S. zamieszkiwały i pracowały w S., przy czym E. S. posiadała pięcioletni staż pracy na stanowisku kierownika medycznego placówki (aplikacje dwóch kandydatek E. S. i M. N. (1) k.47-48 akt sprawy oraz aplikacja ubezpieczonej w części A akt osobowych). Dwie rozmowy kwalifikacyjne – z dwiema kandydatkami, w tym z ubezpieczoną, prowadziła w imieniu płatnika składek M. B. (1) jako specjalista ds kadr i płac, a jedną rozmowę kwalifikacyjną przeprowadzał wspólnik płatnika składek M. K.. W trakcie rozmowy kwalifikacyjnej ubezpieczona miała określić wymagania co do wynagrodzenia na kwotę 17 000 złotych netto miesięcznie. Ostatecznie miała zgodzić się na kwotę ustaloną przez płatnika składek na 15 000 złotych netto miesięcznie. Po przeprowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych z kandydatkami, a następnie po rozmowie z M. B. (1) i K. S. (główną księgową), a także A. K. (prezesem zarządu komplementariusza), M. K. podjął decyzję o zatrudnieniu ubezpieczonej na stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności (zeznania świadków: M. K. k.205v-206 akt sprawy, K. S. i M. B. (1) k.136v-139 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonej k.139 i k.40v akt sprawy i prezesa zarządu komplementariusza A. K. k.189v-190 akt sprawy).

W dniu 30 października 2015r. strony podpisały umowę o pracę, zgodnie z którą ubezpieczona zatrudniona została u płatnika składek na czas nieokreślony na stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 21 426 złotych brutto miesięcznie. Jako datę rozpoczęcia pracy strony określiły dzień 2 listopada 2015r., a jako miejsce wykonywania pracy siedzibę firmy w W. przy ul. (...) (umowa o pracę z 30 października 2015r. k.14 części B akt osobowych). Zakres obowiązków ubezpieczonej na powyższym stanowisku został określony na piśmie (k.12 części B akt osobowych). Ubezpieczona przystąpiła do pracy w umówionym dniu ,tj. 2 listopada 2015r. i prace wykonywała do 2 lutego 2016r., a zatem przez 3 miesiące. Od 3 lutego 2016r. ubezpieczona stała się niezdolna do pracy w związku z ciążą i przebywała na zwolnieniu lekarskim (zaświadczenie płatnika składek na druku ZUS Z-3 z 9 marca 2016r. oraz kopie zaświadczeń lekarskich na druku (...) w aktach organu rentowego). W dniu 29 kwietnia 2016r. ubezpieczona urodziła dziecko (odpis skrócony aktu urodzenia O. S. k.9 akt organu rentowego o zasiłek chorobowy – w aktach IV U 278/16 Sądu Rejonowego w Siedlcach). W związku z urodzeniem dziecka, w piśmie z 2 maja 2016r. ubezpieczona wystąpiła do płatnika składek o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a następnie urlopu rodzicielskiego, w sumie w wymiarze 52 tygodni, tj. od 29 kwietnia 2016r. do 27 kwietnia 2017r. Płatnik składek, reprezentowany przez prezesa zarządu komplementariusza A. K. udzielił ubezpieczonej wnioskowanego urlopu w okresie od 29 kwietnia 2016r. do 27 kwietnia 2017r. (zaakceptowany przez płatnika składek wniosek ubezpieczonej o udzielenie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego k.10 9 akt organu rentowego o zasiłek chorobowy – w aktach IV U 278/16 Sądu Rejonowego w Siedlcach).

Podczas świadczenia pracy przed okresem nieobecności trwającej od 3 lutego 2016r. do 27 kwietnia 2017r., a zatem w okresie od 2 listopada 2015r. do 2 lutego 2016r. ubezpieczona potwierdzała obecność w pracy podpisem na liście obecności (listy obecności – w aktach organu rentowego – tom II.). W tym czasie ubezpieczona rozliczała się z wykonanej pracy przed M. B. (1) i K. S. zatrudnionymi odpowiednio jako specjalista ds kadr i płac oraz główna księgowa. W dniu 16 listopada 2015r., a zatem 2 tygodnie po rozpoczęciu zatrudnienia ubezpieczona przekazała M. B. (1) opracowanie dotyczące gabinetu stomatologicznego pod kątem wymogów Sanepidu oraz NFZ, a także projekt otwarcia gabinetów stomatologicznych w miejscowości C. i W. U. (protokół odbioru dokumentacji z 16 listopada 2015r. oraz w/w opracowanie dot. gabinetu stomatologicznego i projekt otwarcia gabinetów stomatologicznych w C. i W. – U. – w aktach organu rentowego - tom II.). W dniu 15 grudnia 2016r. ubezpieczona przekazała M. B. (1) opracowanie dotyczące wyposażenia gabinetu stomatologicznego oraz opracowanie dotyczące podniesienia konkurencyjności płatnika składek na rynku usług medycznych (protokół odbioru dokumentacji z 15 grudnia 2015r. oraz w/w opracowanie dot. wyposażenia gabinetu stomatologicznego i opracowanie dotyczące podniesienia konkurencyjności płatnika składek – w aktach organu rentowego - tom II.). W dniu 20 stycznia 2016r. ubezpieczona przekazała K. S. teoretyczne opracowanie na temat: Fundusze (...) a ochrona zdrowia, a w dniu 2 lutego 2016r. przekazała M. B. (1) opracowanie dotyczące (...) na rzecz zdrowej jamy ustnej u kobiet w ciąży i matek karmiących (protokoły odbioru dokumentacji z 20 stycznia 2016r. i 2 lutego 2016r. oraz opracowanie pt.: Fundusze (...) a ochrona zdrowia oraz opracowanie dotyczące (...) na rzecz zdrowej jamy ustnej u kobiet w ciąży i matek karmiących – w aktach organu rentowego - tom II.). Oprócz przygotowania powyższych dokumentów, we wskazanym wyżej okresie, ubezpieczona miała zajmować się uzupełnianiem dokumentacji medycznej o dane osobowe pacjentów okulistycznych oraz dokumentacji prowadzonej przez lekarzy w zakresie związanym z rozliczeniami z Narodowym Funduszem Zdrowia (zeznania świadków: M. K. k.206v akt sprawy, K. S. i M. B. (1) k.136v-139 akt sprawy oraz zeznania ubezpieczonej k.139- 139v i k.40v-41 akt sprawy).

Ubezpieczona ma 37 lat. Jest lekarzem dentystą. Tytuł ten uzyskała w dniu 9 lipca 2004r. (dyplom Akademii Medycznej w W. I Wydział Lekarski, Oddział Stomatologii z 6 grudnia 2004r. - w części A akt osobowych). Przed podjęciem pracy u płatnika składek, w okresie od 30 września 2004r. do 30 września 2005r. ubezpieczona była zatrudniona jako lekarz stomatolog w Centralnej Wojskowej Przychodni (...) w W., następnie pracowała w różnych ośrodkach zdrowia w regionie (...), przy czym w okresie od 1 lutego 2008r. do 31 października 2015r. była zatrudniona w PHU (...) S.C. M. N., W N. w S., przy czym przez pierwsze siedem miesięcy na stanowisku pracownika biurowego ds rozliczeń z NFZ, a następnie przez 7 lata jako lekarz stomatolog (curriculum vitae ubezpieczonej, kwestionariusz osobowy ubezpieczonej z 30 października 2015r. oraz świadectwo pracy z 2 listopada 2015r. wystawione przez PHU (...) S.C. w S. – w części A akt osobowych ubezpieczonej). W okresie zatrudnienia u tego ostatniego pracodawcy wynagrodzenie ubezpieczonej wynosiło najwyżej 2 500 złotych brutto miesięcznie (wniosek ZUS o przeprowadzenie kontroli doraźnej z 25 marca 2016r. - w aktach organu rentowego – tom I.). Przed zatrudnieniem u płatnika składek ubezpieczona nie pełniła żadnej funkcji kierowniczej, menadżerskiej, doradczej. Po ukończeniu studiów, ubezpieczona była słuchaczem kursów medycznych organizowanych przez okręgowe izby lekarskie albo (...) o tematyce medycznej z zakresu stomatologii (zaświadczenia, certyfikaty i dyplomy potwierdzające udział w w/w kursach – w części A akt osobowych).

W okresie nieobecności ubezpieczonej w pracy trwającej od 3 lutego 2016r. do 27 kwietnia 2017r. płatnik składek nie zatrudnił nikogo na zastępstwo za ubezpieczoną. Do chwili orzekania przez Sąd pierwszej instancji płatnik składek nie uruchomił gabinetów stomatologicznych w C. i w W. (zeznania świadka M. K. k.206v akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania ubezpieczonej E. P. oraz płatnika składek (...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa z siedzibą w W. od decyzji z 20 maja 2016r. podlegały oddaleniu jako nieuzasadnione

W pierwszej kolejności wskazać należy, że wbrew zarzutom ubezpieczonej i płatnika składek, z mocy art.83 ust.1 pkt 3 ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uprawniony do skontrolowania wysokości wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne i dokonania w tym zakresie określonych ustaleń, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru składki na to ubezpieczenie zostało wypłacone na podstawie ustaleń sprzecznych z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzających do obejścia prawa. Podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi bowiem wynagrodzenie za pracę, które powinno być wynagrodzeniem godziwym, a więc należnym, właściwym, odpowiednim, rzetelnym, uczciwym i sprawiedliwym oraz powinno być ekwiwalentne do wykonywanej pracy. Należy podkreślić, że prawo do godziwego wynagrodzenia znajduje gwarancję ustawową, przewidzianą w art.13 kodeksu pracy. W myśl tej regulacji warunku godziwości wynagrodzenia nie spełnia wynagrodzenie, które nie osiąga wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę. W świetle powyższego uzasadniony jest wniosek, że wynagrodzenie godziwe to wynagrodzenie adekwatne - ekwiwalentne do rodzaju wykonywanej pracy, przy czym nie niższe od wynagrodzenia minimalnego. Wprowadzenie gwarancji minimalnego wynagrodzenia, a zatem zakaz ustalania wynagrodzenia poniżej minimalnego wynagrodzenia za pracę nie oznacza jednak w pełni dowolnego ustalania wysokości wynagrodzenia w myśl zasady, że im wyższe wynagrodzenie za pracę tym bardziej godziwe. Jak już wskazano wynagrodzenie stanowi odpłatę za wykonywaną pracę, a zatem powinno być ustalone jako ekwiwalent wykonywanej pracy. Stąd też, tak jak nie jest godziwe wynagrodzenie nie osiągające wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę, tak też za wynagrodzenie, które nie jest godziwe może być – w okolicznościach konkretnej sprawy – uznane wynagrodzenie zbyt wysokie w stosunku do rodzaju i zakresu wykonywanej pracy. W art.78§1 kodeksu pracy ustawodawca wskazał, że wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy. Wskazane przez ustawodawcę w zacytowanym uregulowaniu przesłanki ustalenia wysokości wynagrodzenia uprawniają do wniosku, że funkcją wynagrodzenia jest odpłata za wykonaną pracę. Dlatego ustalenia co do wysokości wynagrodzenia nie mogą być motywowane innymi względami, w tym chęcią uzyskania wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W świetle powyższego organ rentowy jest uprawniony do oceny, czy określone przez strony wynagrodzenie wypełnia jego funkcje ,tj. stanowi odpłatę za pracę, gdyż tylko takie wynagrodzenie jako przychód stanowi podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne pracownika. W judykaturze Sądu Najwyższego funkcjonuje pogląd, że przyznanie rażąco wysokiego wynagrodzenia za pracę może być, w konkretnych okolicznościach uznane za nieważne. Podstawą do takiego ustalenia jest naruszenie zasad współżycia społecznego, polegające na świadomym osiąganiu korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Ocena wysokości wynagrodzenia uzgodnionego przez strony stosunku pracy na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma istotne znaczenie z uwagi na okoliczność, że ustalanie podstawy wymiaru składki z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy następuje w oparciu o przychód, a więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne (por. uchwała SN z dnia 27 kwietnia 2005r., II UZP 2/05, Legalis nr 68453; wyrok SA w Łodzi z dnia 15 lipca 2016r. III AUa 1852/15, Legalis nr 1509095; wyrok SA w Gdańsku z dnia 9 marca 2016r., III AUa 1701/15, Legalis nr 1435305).

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że zaskarżona przez strony stosunku pracy decyzja organu rentowego jest prawidłowa, gdyż całokształt okoliczności sprawy prowadzi do wniosku, że ustalając wynagrodzenie za pracę na rzecz ubezpieczonej na poziomie 21 426 złotych brutto miesięcznie ubezpieczona i płatnik składek naruszyli zasadę ekwiwalentności wynagrodzenia, przez co wynagrodzenie w takiej wysokości nie spełnia funkcji wynagrodzenia, jakim jest odpłata za wykonywaną pracę. Wynagrodzenie to okazało się bowiem zawyżone w stosunku do rodzaju i zakresu wykonywanej przez ubezpieczoną pracy, a także w stosunku do posiadanych przez ubezpieczoną kwalifikacji na powierzonym jest przez płatnika składek stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności.

W przekonaniu Sądu oceniając, czy umówione przez strony stosunku pracy wynagrodzenie za pracę spełnia funkcje odpłaty za pracę, a zatem odpowiada rodzajowi wykonywanej pracy, kwalifikacjom wymaganym do jej wykonywania oraz uwzględnia ilość i jakość świadczonej pracy (art.78§1 kp), należy dokonać porównania danego wynagrodzenia z wynagrodzeniem, jakie uzyskują pracownicy (pracownik) zatrudnieni przez tego samego pracodawcę na takim samym lub zbliżonym zakresem obowiązków stanowisku pracy, a jeżeli dany pracodawca nie zatrudnia innych osób na takim samym lub zbliżonym stanowisku, na dokonaniu porównania wynagrodzenia danego pracownika (tu: ubezpieczonej) z przeciętnym wynagrodzeniem określonej grupy zawodowej. W pełni uzasadnione jest bowiem stwierdzenie, że praca na określonym stanowisku z takim samym lub zbliżonym zakresem obowiązków, powinna być wynagradzana na podobnym poziomie, oczywiście z uwzględnieniem faktu, że pewne czynniki np. doświadczenie lub różnice w zakresie obowiązków mogą różnicować wynagrodzenie osób wykonujących podobną pracą, co powoduje, że wynagrodzenie to nie musi być każdorazowo równe. Mając na uwadze powyższe, Sąd doszedł do przekonania, że organ rentowy prawidłowo ustalił, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne ubezpieczonej zatrudnionej na stanowisku konsultanta ds. rozwoju zakresu działalności należy ustalić na poziomie wynagrodzenia osiąganego u płatnika składek przez inne osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych ,tj. na poziomie 8 000 złotych brutto miesięcznie. Sąd miał tu na uwadze wynagrodzenie osiągane przez dwie inne osoby najlepiej wynagradzane przez płatnika składek (nie licząc ubezpieczonej) ,tj. M. B. (2) zatrudnioną na stanowisku managera z wynagrodzeniem 8 509 złotych brutto miesięcznie oraz K. S. zatrudnioną na stanowisku głównej księgowej z wynagrodzeniem 5 000 złotych brutto miesięcznie. Z ustaleń Sądu wynika, że osoby te odpowiedzialne były za koordynację działań inwestycyjnych płatnika składek. Porównanie wynagrodzenia tych osób z wynagrodzeniem ubezpieczonej było w przekonaniu Sądu w pełni uprawnione i to mimo tego, że powierzone ubezpieczonej stanowisko formalnie nie było tożsame ze stanowiskami w/w osób. Dokonując porównania wynagrodzenia wskazanych osób z wynagrodzeniem ubezpieczonej Sąd miał na uwadze również to, że - wbrew treści dokumentów stanowiących podstawę utworzenia stanowiska konsultanta ds rozwoju zakresu działalności (uchwała wspólników z 25 września 2015r.) oraz dokumentów stanowiących podstawę powierzenia tego stanowiska ubezpieczonej ,tj. umowy o pracę z 30 października 2015r. i pisma określającego zakres obowiązków ubezpieczonej - rzeczywisty zakres obowiązków i uprawnień ubezpieczonej na wskazanym stanowisku i związany z tym zakres odpowiedzialności tylko pozornie był większy od zakresu obowiązków i uprawnień pracowników zatrudnionych na stanowisku managera oraz głównej księgowej. Do wniosku takiego prowadzi porównanie wymagań stawianych przez wspólników potencjalnemu kandydatowi na stanowisko konsultanta ds rozwoju zakresu działalności w treści w/w uchwały z 25 września 2015r. o rozszerzeniu zakresu działalności o działalność stomatologiczną, w której mowa o posiadaniu przez taką osobą odpowiedniego wykształcenia kierunkowego (lekarz stomatolog), a ponadto wiedzy, umiejętności oraz doświadczenia koniecznych do pełnienia funkcji organizacyjnej, zarządczej, koordynacyjnej i wykonawczej, z faktycznymi kwalifikacjami i doświadczeniem ubezpieczonej, której płatnik składek zdecydował się powierzyć to stanowisko. Otóż, o ile ubezpieczona spełnia przesłankę posiadania wykształcenia kierunkowego w dziedzinie stomatologii jako dyplomowany lekarza dentysta, o tyle przebieg dotychczasowej pracy zawodowej ubezpieczonej nie daje podstaw do stwierdzenia, że ubezpieczona podejmując pracę u płatnika składek posiadała doświadczenie w organizowaniu, zarządzaniu i koordynowaniu czy to określoną placówką służby zdrowia, czy też jako konsultant przy innych projektach inwestycyjnych. Przedstawione wyżej ustalenia Sądu pokazują, że ubezpieczona pracowała w placówkach świadczących usługi medyczne i w przewarzającej mierze była to praca na stanowisku lekarza stomatologa. Jedynie przez 7 miesięcy w 2008r. ubezpieczona pracowała jako pracownik biurowy ds rozliczeń z NFZ, której to pracy z pewnością nie można traktować jako kwalifikacji do pełnienia funkcji zarządczych. Ostatnie 7 lat przed zatrudnieniem u płatnika składek ubezpieczona pracowała wyłącznie jako lekarz stomatolog. Również kwalifikacje ubezpieczonej wynikające z posiadanego wykształcenia uprawniają do wniosku, że jako lekarz stomatolog posiada ona wiedzę medyczną i związaną z tym wiedzę co do strony technicznej wykonywania zawodu lekarza stomatologa. Nie posiada natomiast formalnych kwalifikacji do pełnienia funkcji organizacyjnych i menedżerskich. Za takie nie można bowiem uznać ukończonych studiów medycznych oraz odbytych kursów dokształcających adresowanych do lekarzy stomatologów. W świetle powyższego za nieuzasadnione uznać należy twierdzenia płatnika składek zawarte w odwołaniu, a także twierdzenia świadka M. K. - wspólnika płatnika składek jakoby płatnik składek poszukiwał na stanowisko konsultanta ds rozwoju zakresu działalności osoby posiadającej wyjątkowo specjalistyczne oraz wysokie kwalifikacje menedżerskie i że tego rodzaju kwalifikacje uzasadniały ustalenie wysokiego wynagrodzenia za pracę (vide: odwołanie płatnika składek k.73 akt sprawy oraz zeznania świadka M. K. k.205v-206v akt sprawy). Nie umniejszając w żadnej mierze kwalifikacji zawodowych ubezpieczonej wskazać jednak należy, że dotychczasowy przebieg pracy zawodowej ubezpieczonej i posiadane przez nią kwalifikacje wynikającego ze zdobytego wykształcenia nie uzasadniają tezy o posiadaniu przez nią wysokich kwalifikacji menedżerskich. W przekonaniu Sądu w okolicznościach sprawy znamienne jest również to, że choć wspólnicy płatnika składek poszukiwali osoby o bardzo wysokich kwalifikacjach, to ani M. K. jako wspólnik komandytariusz, ani prezes zarządu komplementariusza – A. K. przed zatrudnieniem ubezpieczonej nie rozmawiali z nią, a zatem nie weryfikowali osobiście, czy osoba, której chcą powierzyć z założenia odpowiedzialne i wysoko opłacane stanowisko posiada oczekiwane przez nich kwalifikacje. Jak wynika z zeznań M. K. i co koresponduje z zeznaniami świadka M. B. (1) (specjalisty ds kadr i płac), rozmowę kwalifikacyjną z ubezpieczoną przeprowadzała właśnie M. B. (1) i to z nią, a nie z sama ubezpieczoną, rozmawiał M. K. przed podjęciem decyzji o zatrudnieniu ubezpieczonej. Taki sposób rekrutacji dziwi zdziwienie, jeśli zważyć, że w dalszej części zeznań M. K. wskazał, że konsultant ds rozwoju zakresu działalności miał być kimś w rodzaju wspólnika (vide: zeznania świadka M. K. k.206 akt sprawy). Również przed M. B. (1) ubezpieczona miała rozliczać się z wykonanej pracy przekazując jej wykonane projekty i opracowania.

W przekonaniu Sądu nie można również zgodzić się twierdzeniami ubezpieczonej i płatnika składek zawartymi w złożonych przez nich odwołaniach, że wynagrodzenie ubezpieczonej ustalone na kwotę 21 426 złotych brutto (15 000 złotych netto) było wynikiem zwyczajowych negocjacji prowadzonych przez pracodawcę z kandydatami na pracownika, a także, że ubezpieczona na początku rozmowy kwalifikacyjnej przedstawiła swoje oczekiwania finansowe na poziomie 17 000 złotych netto, a następnie zgodziła się na 15 000 złotych netto. Ustalenia Sądu pokazują, że kwota wynagrodzenia 15 000 złotych netto dla pracownika na stanowisku konsultanta ds rozwoju zakresu działalności została z przyczyn znanych płatnikowi składek wskazana przez wspólników płatnika już w uchwale o rozszerzeniu zakresu działalności spółki, a przed ogłoszeniem o poszukiwaniu takiego pracownika. Nie sposób również dać wiary twierdzeniom, że ubezpieczona osiągająca dotychczas wynagrodzenie ponad 8-krotnie niższe od ustalonego przez strony i nie posiadająca doświadczenia w pracy na stanowisku, o które aplikowała, żądała początkowo wynagrodzenia rzędu 17 000 złotych netto i w dopiero w toku rozmowy kwalifikacyjnej zgodziła się na wynagrodzenie w kwocie 15 000 złotych netto. W tym miejscu wskazać również należy, że w toku zeznań zarówno świadkowie, w tym wspólnik M. K., jak i ubezpieczona wskazywali, że ubezpieczona posiada doświadczenie w kontaktach z NFZ w zakresie rozliczania udzielanych świadczeń (w 2008r. przez 7 miesięcy pracowała na stanowisku pracownika biurowego ds rozliczeń z NFZ) i również w tym zakresie wykonywała dla ubezpieczonego pracę m.in. uzupełniając dokumentację prowadzoną przez lekarzy okulistów w części istotnej dla rozliczenia świadczenia, głównie w zakresie punktacji usług. W ocenie Sądu uzupełnianie dokumentacji medycznej pacjentów okulistycznych, które - jak wynika z zeznań ubezpieczonej, dotyczyło nawet danych osobowych pacjentów - nie odpowiada rodzajowo kompetencjom konsultanta ds rozwoju zakresu działalności o działalność stomatologiczną. Ponadto rozliczenia z NFZ płatnik składek musiał prowadzić i prowadził również przed zatrudnieniem ubezpieczonej ,tj. od początku prowadzenia działalności, co jak zeznał M. K. ma miejsce od 2008r. Dlatego fakt wykonywania przez ubezpieczoną tego rodzaju czynności nie może być skutecznie powoływany jako argument ustalenia wynagrodzenia za pracę na poziomie 21 426 złotych brutto miesięcznie. Powyższe okoliczności dają podstawy do stwierdzenia, że ustalając wynagrodzenie ubezpieczonej na poziomie 21 426 złotych brutto miesięcznie ubezpieczona i płatnik składek nie kierowali się wyłącznie przesłankami, o których mowa w art.78§1 kp, przez co umówione przez nich wynagrodzenie nie wypełnia funkcji wynagrodzenia, jaką jest odpłata za wykonywaną pracę. Świadczą o tym przedstawione wyżej okoliczności związane z rekrutacją na wskazane stanowisko, w tym w istocie braku weryfikacji posiadania przez ubezpieczoną kwalifikacji w zakresie pełnienia przez nią funkcji organizacyjnych, zarządczych, koordynacyjnych, przy jednoczesnym określeniu takich wymagań w uchwale z 25 września 2015r. o utworzeniu stanowiska konsultanta ds rozwoju zakresu działalności. W ocenie Sądu istnieją również dodatkowe okoliczności, których nie można pominąć oceniając odwołania ubezpieczonej i płatnika składek. Otóż, w powołanej wyżej uchwale z 25 września 2015r. wspólnicy płatnika składek postanowili o zatrudnieniu cyt. „bez zbędnej zwłoki” konsultanta ds rozwoju zakresu działalności, którego zadaniem miała być bieżąca i ciągła analiza rynku świadczenia usług opieki medycznej w zakresie stomatologii, bieżąca i ciągła analiza wymagań formalnoprawnych związanych ze świadczeniem takich usług, a także bieżąca i ciągła analiza wymagań dotyczących zasobów niezbędnych do świadczenia takich usług, jak również innych czynników mających wpływ na zakres i sposób świadczenia takich usług (vide: uchwała z 25 września 2015r. - w aktach organu rentowego – tom II.). W przekonaniu Sądu takie sformułowania świadczą o tym, że płatnik składek widział pilną potrzebę utworzenia stanowiska w/w konsultanta i stawiał przez osobą, która miała objąć to stanowisko zadania bieżącej i ciągłej analizy rynku usług stomatologicznych w różnych jego aspektach. Tymczasem w okresie ponad rocznej nieobecności ubezpieczonej związanej z niezdolnością do pracy, a następnie z korzystaniem z urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego, trwającej od 3 lutego 2016r. do 27 kwietnia 2017r., płatnik składek nie zatrudnił nikogo na zastępstwo za ubezpieczoną wskazując, że nieobecność ubezpieczonej zbiegła się z opóźnieniem w przekazaniu budynku w C., co z kolei wynikało z błędów popełnionych przez wykonawcę budynku. Ta ostatnia okoliczność nie została udowodniona, ale nawet przy przyjęciu, że wystąpiła, jest mało wiarygodnym wyjaśnieniem dla braku zastępstwa za ubezpieczoną, a jej przyjęcie oznaczałoby, że zatrudnienie konsultanta ds rozwoju zakresu działalności miało mieć charakter czasowy – związany ściśle z procesem budowlanym, a następnie procesem wyposażenia gabinetów stomatologicznych. Co innego zaś wynika z postanowień w/w uchwały wspólników z 25 września 2015r. i określonego tam zakresu zadań konsultanta, jak również umowy o pracę, która została zawarta na czas nieokreślony i zakładała ścisłą i długofalową współpracę z ubezpieczoną. Zauważyć wreszcie należy, że w przedstawionym przez ubezpieczoną w dniu 15 grudnia 2015r. opracowaniu dotyczącym podniesienia konkurencyjności płatnika składek na rynku usług medycznych przez wprowadzenie usług stomatologicznych, ubezpieczona wskazała jako przewidywaną datę rozpoczęcia poszerzonej działalności miesiąc marzec 2017r. (opracowanie – w aktach organu rentowego - tom II.). Przyjęcie takiej daty jako terminu wdrożenia usług stomatologicznych oznacza, że ubezpieczona i płatnik składek nie mogli nie przewidywać, że ubezpieczona, której ciąża rozwiązała się w kwietniu 2016r., z naturalnych przyczyn nie będzie obecna w najbardziej kluczowym momencie przygotowywania i wdrażania przez płatnika składek projektu poszerzenia działalności o usługi stomatologiczne. Kończąc wskazać jeszcze należy, że nieuzasadnione jest nawiązywanie przez strony w argumentacji o wysokości wynagrodzenia do wynagrodzeń, jakie na rynku (...) osiągają lekarze specjaliści, w tym zatrudniani przez płatnika, gdyż ubezpieczona zgodnie z umowę o pracę nie wykonywała pracy na stanowisku lekarza.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd uznał odwołania ubezpieczonej i płatnika składek za nieuzasadnione i na podstawie art.477 ¹⁴§1 kpc odwołania te oddalił.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu uregulowaną w art.98§1 i 3 kpc w zw. z art.99 kpc i na podstawie §9 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015r., poz.1804 ze zm.) Sąd obciążył ubezpieczoną i płatnika składek kosztami zastępstwa procesowego organu rentowego w stawce obowiązującej w dacie wszczęcia postępowania – wniesienia odwołań.