Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Przewodniczący:

sędzia SO Paweł Mądry

Protokolant:

sekr. sąd. Beata Wilkowska

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 311/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

6.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Sokołowie Podlaskim z dnia 10 marca 2025r. w sprawie II K 420/24

6.2.  Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

6.3.  Granice zaskarżenia

6.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

6.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

6.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

6.5.  Ustalenie faktów

6.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

----------------

--------------------------------------------------------

-------------

---------------

6.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

-----------------

--------------------------------------------------------

-------------

---------------

6.6.  Ocena dowodów

6.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

---------------

--------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

6.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

----------------

---------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

(zarzut z apelacji prokuratora)

zarzut obrazy prawa karnego materialnego, a mianowicie art. 286 § 1 kk, polegającego dokonaniu błędnej wykładni tego przepisu i uznaniu, iż oskarżony A. C. przekazując pokrzywdzonym M. W. (1) i T. S. (1) towar w postaci nawozów sztucznych, pochodzący z przestępstwa oszustwa popełnionego na szkodę A. W., którego w związku z tym nie był właścicielem i nie miał nim prawa rozporządzać, nie doprowadził pokrzywdzonych M. W. (1) i T. S. (1) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, co w konsekwencji doprowadziło do niesłusznego uniewinnienia oskarżonego od opisanego jako II w wyroku zarzuconego mu czynu

(zarzuty z apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego T. S. (1))

1. zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie na skutek błędnego przyjęcia, iż po stronie T. S. (1) nie ziściła się przesłanka niekorzystnego rozporządzenia mieniem T. S. (1) wymagana dla zaistnienia przestępstwa oszustwa, bowiem nabył on własność nawozów zgodnie z dyspozycją art. 169 § 1 kc w momencie ich odbioru w dniu 12 kwietnia 2024 roku, w sytuacji gdy w rzeczywistości do nabycia własności przez T. S. (1) nie doszło, bowiem nawozy zostały wydane na skutek wyłudzenia ich przez oskarżonego co należy odczytywać jako ich utratę przez właściciela opisaną w art. 196 § 2 kc powodującą, iż do nabycia własności rzeczy mogłoby dojść dopiero po upływie trzech lat od momentu ich utraty, co doprowadziło Sąd I instancji do niesłusznego uznania, iż oskarżony nie popełnił czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia;

2. zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 286 § 1 kk poprzez jego błędną wykładnię polegającej na pominięciu ustalenia, że dla oceny prawnokarnej zachowania oskarżonego miał zamiar, jaki towarzyszył mu w momencie zawierania umowy z oskarżycielami posiłkowymi oraz zaniechaniu ustalenia, że niekorzystne rozporządzenie mieniem, o którym mowa w art. 286 § 1 kk, to rozporządzenie, które jest niekorzystne z punktu widzenia osoby pokrzywdzonej, skutkujące ogólnym pogorszeniem sytuacji majątkowej pokrzywdzonego co skutkowało niesłusznym uznaniem, iż oskarżony nie popełnił czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia.

ewentualnie z ostrożności procesowej

3. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegającego na błędnym ustaleniu, że A. C. wydał zamówiony nawóz T. S. (2), podczas gdy w rzeczywistości oskarżony nigdy faktycznie nie władał nawozami, co potwierdza fakt zamieszczenia ogłoszenia sprzedaży nawozów na platformie OLX.pl i wyłudzenia ich od sprzedawcy dopiero po złożeniu zamówienia przez oskarżycieli posiłkowych, a następnie zlecenia ich dostarczenia pod adres kupujących, co wyłączało możliwość zastosowania art. 169 kc w realiach przedmiotowej sprawy i skutkowało błędnym przyjęciem, że oskarżony nie popełnił czynu zarzucanego mu w pkt II aktu oskarżenia

(zarzut z apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego M. W. (1))

zarzut, mogącej mieć wpływ na treść wyroku, obrazy przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 286 § 1 kk poprzez jego błędną interpretację, która doprowadziła do uznania, iż czyn zarzucany oskarżonemu nic zawiera znamion strony przedmiotowej występku z art. 286 kk, w szczególności uznaniu, iż oskarżony swym działaniem nie doprowadził pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, w sytuacji gdy zachowanie oskarżonego wyczerpywało wszelkie znamiona stawianego mu zarzutu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

- oceniając podniesione zarzuty należy wskazać, że pierwotnym uchybieniem, które skutkowało bezpodstawnym uniewinnieniem A. C. od popełnienia czynu zarzuconego mu w pkt II aktu oskarżenia, było błędne ustalenie, że oskarżony sprzedając M. W. (1) i T. S. (1) nawozy sztuczne nie doprowadził ich do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy, posługując się własną wykładnią przepisu art. 169 kc, stwierdził, że pokrzywdzeni nabyli własność nawozów, które odebrali w dniu 12 kwietnia 2024r., a zatem mimo przekazania pieniędzy oskarżonemu nie ponieśli szkody majątkowej. Pozostawiając w tym miejscu kwestię właściwego rozumienia wskazanego przepisu kodeksu cywilnego należy jednoznacznie wskazać, że dla oceny czy doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem istotne jest nie tylko to, czy na pokrzywdzonych została skutecznie przeniesiona własność mienia objętego działaniem sprawcy. Wprawdzie Sąd Rejonowy nie poczynił żadnych ustaleń w tym zakresie, ale chociażby na podstawie postawy procesowej obu oskarżycieli posiłkowych należy uznać, że nie było dla nich obojętne zarówno to od kogo dokonują zakupu nawozów sztucznych jak i to w jakich okolicznościach zawierają umowę kupna - sprzedaży, w tym jakie jest źródło pochodzenia mienia, które chcieli zakupić. Nie ulega wątpliwości, że gdyby oskarżony ujawnił przed nimi, że zamierza sprzedać im mienie pochodzące z przestępstwa, wówczas żaden z pokrzywdzonych nie przystąpiłby do umowy kupna sprzedaży, a tym bardziej nie przelałby oskarżonemu należności z zamówiony towar. Sąd Rejonowy zupełnie także pomija fakt, że wskutek działania organów ściągania, odebrano im nawozy sztuczne, zaś oskarżyciele – prowadzący działalność rolniczą – nie byli w stanie na czas wykonać niezbędnych prac polowych związanych z rozsiewaniem nawozu i w tym zakresie także niewątpliwie ponieśli szkodę w spodziewanych uprawach.

- dodatkowo Sąd Okręgowy podziela stanowiska wyrażone w apelacjach, że w okolicznościach sprawy nie znajduje zastosowania przepis art. 169 § 1 kc, lecz art. 169 § 2 kc, gdyż w sposób oczywisty przedmiotem działania oskarżonego nie było mienie powierzone mu przez A. W., lecz mienie utracone przez nią wskutek przestępczego działania oskarżonego. W tym zakresie Sąd Okręgowy przychyla się do rozważań prawnych dotyczących wykładni art. 169 kc zawartych w apelacjach skarżących i nie ma potrzeby, aby obszernymi fragmentami ponownie cytować treść tych apelacji. Z tych też względów błędne jest stanowisko Sądu Rejonowego, iż oskarżyciele posiłkowi stali się właścicielami odebranych nawozów sztucznych na podstawie art. 169 § 1 kc.

- jak wyżej wskazano, konsekwencją powyższych uchybień było błędne przyjęcie w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, że oskarżony swym zachowaniem nie wyczerpał znamion przestępstwa z art. 286 § 1 kk. Właściwie ustalony stan faktyczny stanowi podstawę do przyjęcia, że działanie oskarżonego opisane w zarzucie z pkt II aktu oskarżenia wyczerpało znamiona strony podmiotowej i przedmiotowej przestępstwa z art. 286 § 1 kk.

Wniosek

wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Sokołowie Podlaskim

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

zasadność zarzutów warunkowała zasadność wniosków wszystkich apelacji

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

6.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1

Przedmiot utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

6.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

-------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.1.4.1.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

materiał dowodowy zgromadzony w sprawie, oceniony zgodnie z dyrektywami art. 7 kpk, stanowi podstawę do uznania winy oskarżonego w zakresie zarzuconego mu czynu. Jednakże z uwagi na ustawowy zakaz wyrażony w przepisie art. 454 § 1 kpk, Sąd Okręgowy nie mógł skazać oskarżonego z uwagi na treść zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji jedynym dopuszczalnym rozstrzygnięciem było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Zdaniem Sądu Okręgowego, w sprawie nie zaistniały także podstawy do umorzenia postępowania lub jego warunkowego umorzenia.

6.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Sąd Rejonowy, przy ponownym rozpoznaniu sprawy, przeprowadzi postępowanie dowodowe w całości, przykładając należną uwagę do dokonania prawidłowych ustaleń faktycznych, zwłaszcza w zakresie strony przedmiotowej przestępstwa z art. 286 § 1 kk, zgodnie z zaprezentowanymi wyżej rozważaniami. Należy pamiętać, że przeprowadzenie postępowania dowodowego w całości nie oznacza konieczności bezpośredniego przesłuchania na rozprawie wszystkich świadków.

6.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-----------------

z uwagi na kasatoryjny charakter wydanego wyroku Sąd Okręgowy nie orzekł o kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w części uniewinniającej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

T. S.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w części uniewinniającej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

M. W.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok w części uniewinniającej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana