Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2015 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Andrzej Kirsch

Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Makać

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2015 r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z powództwa B. O.

przeciwko (...), (...) spółka jawna z siedzibą w S.

o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

powództwo oddala.

Sygn. akt I C 298/14

UZASADNIENIE

W dniu 6 marca 2014r wpłynął do Sądu Okręgowego w Siedlcach pozew B. O., w którym wniosła o ochronę dóbr osobistych poprzez nakazanie pozwanej(...), (...) spółka jawna w S. usunięcia naruszenia prawa polegającego na nie wniesieniu do Krajowego Rejestru Sądowego aktualnych wpisów. Wniosła również o opublikowanie na koszt pozwanej informacji o wniesieniu właściwych zmian w Monitorze Sądowymi Gospodarczym oraz o zasądzenie od pozwanej na jej rzecz kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

W uzasadnieniu pozwu powódka podniosła, że w okresie od 23 lutego 2007r do 30 września 2009r wraz z M. A. kierowała pozwaną spółką. W dniu 29 września 2009r M. A. wyraził zgodę na zbycie przez powódkę posiadanych praw i obowiązków w pozwanej spółce. Przedmiotowa umowa została zawarta w dniu 30 września 2009r w Kancelarii Notarialnej w W.. Powódka stwierdziła, że zbyła ogół praw i obowiązków posiadanych w spółce na rzecz M. B., ale mimo to wspólnicy spółki nie złożyli wniosku o dokonanie stosownych zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym. Podała, że nie jest w stanie wyegzekwować od wspólników dokonania zmian w rejestrze, co wpływa na wiele sfer jej życia osobistego, tj. brak możliwości rejestracji jako osoba bezrobotna i uzyskania zatrudnienia za pośrednictwem urzędu pracy. Ponadto, doszło do wszczęcia szeregu postępowań przez Prokuraturę, Urząd (...), (...) Biuro (...), które prowadziły czynności z jej udziałem, co również powodowało liczne komplikacje w jej życiu osobistym.

W dniu 25 września 2014r wpłynęło do akt sprawy pismo M. A. reprezentującego pozwaną spółkę, w którym wniósł m.in. o oddalenie powództwa w zakresie żądania zasądzenia od pozwanej spółki na rzecz powódki B. O. kwoty 5.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Wniósł również o zobowiązanie powódki do wydania pozwanej umowy z dnia 30 września 2009r w przedmiocie zbycia praw i obowiązków w spółce, celem przedłożenia jej jako załącznika do wniosku o dokonanie zmian w KRS. W uzasadnieniu pisma stwierdził, że postępowania prowadzone przez Prokuraturę, Urząd (...)i (...) Biuro (...) nie dotyczyły bezpośrednio spraw spółki, a on również został zobowiązany do wydania posiadanych komputerów i również uczestniczył w tych postępowaniach. M. A. podniósł, że bezpośrednio po zawarciu umowy o zbycie ogółu praw i obowiązków w spółce, niezwłocznie dokonano zgłoszenia tego faktu w ZUS-ie i Urzędzie (...). Stwierdził, że jak wynika z wpisów na portalach społecznościowych, po zbyciu praw i obowiązków w spółce powódka B. O. podejmowała zatrudnienie w różnych firmach i nie wykazała w niniejszej sprawie, aby starała się o uzyskanie statusu osoby bezrobotnej (k. 50-52).

W dniu 24 października 2014r do akt sprawy wpłynęło pismo powódki B. O., które było adresowane do M. A. reprezentującego pozwaną spółkę. W powyższym piśmie powódka poinformowała M. A. o przesłaniu mu poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy z dnia 30 września 2009r, mocą której zbyła ogół praw i obowiązków w pozwanej spółce. W piśmie wezwała go ponownie do zawnioskowania dokonania stosownych zmian w KRS (k. 60).

Na rozprawie w dniu 3 lutego 2015r powódka B. O. popierała powództwo zgodnie z treścią pozwu ( stanowisko powódki zarejestrowane na rozprawie w dniu 3 lutego 2015r – 00:06:42-00:07:20).

W dniu 17 czerwca 2015r do akt sprawy załączony został mail, w którym reprezentujący pozwaną spółkę (...) poinformował o dokonaniu zmian w KRS – zgodnych z żądaniem powódki B. O.. Wpłynęła również do akt informacja z KRS według stanu na dzień 16 czerwca 2015r, w której jako wspólnicy spółki (...), (...) spółka jawna ujawnieni są – M. A. i M. B. (k. 134-136).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Powódka B. O. była wspólnikiem spółki (...), (...) spółka jawna z siedzibą w S.. Ujawniona została jako wspólnik pozwanej spółki w krajowym rejestrze sądowym (numer KRS: (...)).

W dniu 30 września 2009r powódka zawarła pisemną umowę z M. B., mocą której zbyła na jego rzecz za kwotę 1.200 zł prawa i obowiązki wynikające z uczestnictwa w spółce. Podpisy stron umowy zostały poświadczone przez notariusza.

Na zbycie praw i obowiązków w spółce (...) posiadała pisemną zgodę drugiego wspólnika – M. A..

Powódka B. O. zwracała się pisemnie do M. A. i M. B. o złożenie stosownego wniosku do sądu rejestrowego o wykreślenie jej z krajowego rejestru sądowego jako wspólnika pozwanej spółki.

Postanowieniem z dnia 19 kwietnia 2010r Prokuratura Rejonowa w G. zażądała od powódki wydania rzeczy w postaci komputerów stacjonarnych, przenośnych bądź innych nośników pamięci oraz nakazała przeszukanie pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych powódki. Sprawa prowadzona była pod sygnaturą 1 Ds. 83/10.

Pismem z dnia 24 lutego 2015r powódka B. O. wezwana została przez Naczelnika Urzędu Skarbowego W.-W. do stawienia się w urzędzie w dniu 23 marca 2015r celem złożenia zeznań w charakterze świadka jako były wspólnik pozwanej spółki.

W związku ze zmianą wpisu w KRS, na dzień 16 czerwca 2015r powódka nie figurowała w rejestrze jako wspólnik pozwanej spółki.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów: informacji z KRS według stanu na dzień 28 lutego 2014r (k. 5-7), kopii oświadczenia M. A. z dnia 29 września 2009r (k. 8), kopii wniosku do sądu rejestrowego z dnia 22 lutego 2010r (k. 12), pisma z dnia 9 września 2013r wzywającego wspólników pozwanej spółki do złożenia wniosku o dokonanie zmian w KRS (k. 14), kopii postanowienia Prokuratury Rejonowej w G.z dnia 19 kwietnia 2010r (k. 16), umowy zbycia praw i obowiązków z dnia 30 września 2009r (k. 61-68v), częściowych zeznań powódki zarejestrowanych na rozprawie w dniu 3 lutego 2015r, kopii wezwania Naczelnika Urzędu Skarbowego W.-W. z dnia 24 lutego 2015r (k. 87), informacji z KRS według stanu z dnia 16 czerwca 2015r (k. 134-136).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powódka B. O. domagała się w niniejszym procesie ochrony jej dóbr osobistych oraz zapłaty na swoją rzecz stosownego zadośćuczynienia. Twierdziła, że naruszenia dóbr osobistych dopuściła się pozwana spółka (...), (...) spółka jawna z siedzibą w S., poprzez niedokonanie stosownych zmian w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zdaniem powódki, oczekiwana przez nią zmiana miała polegać na wykreśleniu jej z KRS jako wspólnika pozwanej spółki. W związku z powyższym powódka wniosła o nakazanie pozwanej złożenia stosownego wniosku do KRS celem uaktualnienia wpisów dotyczących wspólników spółki i opublikowanie ich na koszt pozwanej w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wniosła też o zasądzenie od pozwanej spółki na swoją rzecz zadośćuczynienia w kwocie 5.000 zł. Zatem należało przyjąć, że powództwo zostało oparte o treść art. 23 kc i 24 kc.

Zgodnie z art. 24 par. 1 kc " Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (…)”. Z powyższego przepisu wynika jednoznacznie, że ochrona dóbr osobistych przysługuje jedynie przed działaniem bezprawnym. Przesłanka bezprawności działania jest zatem przesłanką konieczną do udzielenia ochrony, przewidzianej w powyższym przepisie. Przy czym art. 24 kc przewiduje domniemanie bezprawności sprawcy naruszenia dobra osobistego. Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają definicji dóbr osobistych, a treść art. 23 kc ogranicza się jedynie do stwierdzenia, że dobrami osobistymi człowieka są w szczególności: zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska. Oczywiście wyliczenie dóbr osobistych osób fizycznych nie jest wyczerpujące. Należy przyjąć, że dobra osobiste to pewne wartości niematerialne łączące się ściśle z jednostką ludzką. W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego można stwierdzić, że cześć, dobre imię i godność człowieka uznawane są za najważniejsze dobra osobiste. W uzasadnieniu orzeczenia z dnia 29 października 1971r (II CR 455/71) Sąd Najwyższy stwierdził, że naruszenie czci może nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności.

Stosownie do treści art. 6 kc " ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne". Wynikające z treści art. 24 par. 1 kc domniemanie działania bezprawnego nie oznacza jednak, że mamy również do czynienia z domniemaniem naruszenia dobra osobistego. W odpowiedzi na pozew reprezentujący pozwaną spółkę (...) zakwestionował twierdzenia powódki, aby działania (zaniechania) pozwanej spółki doprowadziły do naruszenia jakiegokolwiek dobra osobistego B. O.. Nie ulega zatem wątpliwości, że powódka B. O. winna w niniejszej sprawie udowodnić, że działanie lub zaniechanie pozwanej spółki doprowadziło do naruszenia jej dóbr osobistych.

W sprawie nie pozostawało sporne, że do dnia 30 września 2009r powódka B. O. była wspólnikiem spółki jawnej działającej pod firmą (...), (...) spółka jawna z siedzibą w S.. W dniu 30 września 2009r powódka zawarła z M. B. umowę, mocą której zbyła na rzecz M. B. prawa i obowiązki wynikające z uczestnictwa w spółce, a M. B. nabył je za cenę 1.200 zł. Na powyższą czynność B. O. posiadała wymaganą zgodę drugiego wspólnika pozwanej spółki – (...). Umowa została sporządzona w formie pisemnej, a złożenie podpisów zostało poświadczone przez notariusza. Po jednym egzemplarzu umowy otrzymały strony umowy, czyli B. O. i M. B..

Zgodnie z art. 26 par. 2 ustawy z dnia 15 września 2000r – kodeks spółek handlowych – „ wszelkie zmiany danych wymienionych w paragrafie 1 powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu”. Nie ulega wątpliwości, że powyższy obowiązek odnosi się również do zmian dotyczących nazwisk i imion wspólników oraz adresów wspólników spółki jawnej. Z kolei stosownie do treści art. 22 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 o Krajowym Rejestrze Sądowym – „ wniosek o wpis do rejestru powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”. Wspólnicy pozwanej spółki nie dopełnili tego obowiązku, co, jak wynika z treści pisma M. A., było przyczyną wszczęcia przez sąd rejestrowy postępowania przymuszającego.

Ostatecznie doszło jednak do wykonania przedmiotowego obowiązku, ponieważ jak wynika ze złożonej przez M. A. informacji z KRS według stanu z dnia 16 czerwca 2015r – powódka B. O. została wykreślona z rejestru, w którym wcześniej była ujawniona jako wspólnik pozwanej spółki.

Bezprawność, o której mowa w treści art. 24 par. 1 kc, ujmowana jest w prawie cywilnym szeroko. Przyjmuje się mianowicie, że bezprawne jest każde działanie sprzeczne z normami prawnymi, a nawet z porządkiem prawnym oraz z zasadami współżycia społecznego. Bezprawne działanie (zaniechanie) nie musi jednak automatycznie prowadzić do naruszenia czyichkolwiek dóbr osobistych. Powódka B. O. nie była w stanie zdefiniować dobra osobistego, do naruszenia którego doszło jej zdaniem na skutek bezprawnego zaniechania polegającego na niezłożeniu przez wspólników pozwanej spółki do sądu rejestrowego wniosku o dokonanie stosownych zmian w krajowym rejestrze sądowym. Powódka starała się w sprawie wykazać następstwa takiego zaniechania, które utożsamiała z naruszeniem jej dóbr osobistych. W ocenie Sądu, można jedynie poczynić teoretyczne dywagacje dotyczące ewentualnego naruszenia dóbr osobistych powódki w postaci czci, godności, dobrego imienia. Godność osobistą człowieka można scharakteryzować jako obejmującą wyobrażenie o własnej wartości oraz oczekiwanie szacunku ze strony innych ludzi. Zazwyczaj naruszenie czci (godności) człowieka może nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności.

W ocenie Sądu, nie sposób twierdzić, że samo figurowanie (istnienie wpisu) w krajowym rejestrze sądowym jako „ wspólnik spółki jawnej” – może prowadzić, być przyczyną, naruszenia czci, godności bądź dobrego imienia osoby fizycznej. Sama w sobie nie jest to przecież informacja, nawet jeżeli na daną chwilę nie jest ona aktualna – szkalująca, zniesławiająca, pomawiająca, obraźliwa, krzywdząca, bądź uwłaczająca. Powódka konsekwentnie utrzymywała w sprawie, że istnienie wpisu w KRS, jakoby w dalszym ciągu była wspólnikiem pozwanej spółki, niosło dla niej szereg niekorzystnych, przykrych konsekwencji w działalności zawodowej, jak również prywatnej. Jako przykłady negatywnych następstw wskazywała brak możliwości zarejestrowania się jako osoba bezrobotna, otrzymywania zasiłku, ewentualnych ofert pracy, brak możliwości korzystania z nieodpłatnej opieki medycznej. Twierdziła również, że była narażona na szereg nieprzyjemności, które były wynikiem prowadzonych z jej udziałem postępowań przez Prokuraturę, Urząd (...), (...) Biuro (...). Z uwagi jednak na fakt, że reprezentujący pozwaną spółkę (...) zaprzeczył tego rodzaju zarzutom, powódka B. O. miała obowiązek je udowodnić. W ocenie Sądu Okręgowego, powódka nie podołała w niniejszej sprawie temu obowiązkowi. Brak jest w sprawie jakichkolwiek obiektywnych dowodów, że powódka podejmowała bezskuteczne próby zarejestrowania się jako osoba bezrobotna, a co za tym idzie, aby utraciła możliwość pobierania zasiłku dla bezrobotnych, korzystania z ubezpieczenia zdrowotnego. Gołosłowne pozostały również twierdzenia powódki, aby z własnych środków musiała finansować koszty leczenia. Prawdą jest, że na mocy postanowienia z dnia 19 kwietnia 2010r Prokuratury Rejonowej w G.– zażądano od powódki wydania rzeczy w postaci komputerów stacjonarnych i przenośnych bądź innych nośników pamięci (k. 16). Jak wynika jednak z zeznań samej powódki, postępowania te dotyczyły okresu działalności spółki, kiedy pozostawała ona jej wspólnikiem. Brak jest zatem związku przyczynowego pomiędzy tymi postępowaniami a niezłożeniem przez wspólników spółki wniosku o wykreślenie powódki z rejestru jako wspólnika. O jakimkolwiek narażeniu powódki na negatywne konsekwencji przedmiotowego wpisu, nie może również świadczyć wezwanie z dnia 24 lutego 2015r skierowane do powódki przez Naczelnika Urzędu Skarbowego W.-W., zobowiązujące do stawiennictwa w urzędzie w dniu 23 marca 2015r (k. 87). Z treści wezwania wynika, że Naczelnikowi znany był fakt, iż powódka B. O. jest byłym wspólnikiem pozwanej spółki. Wezwanie to nie stanowi zatem dowodu, że gdyby powódka nie figurowała w rejestrze jako wspólnik pozwanej spółki, to nie została by wezwana celem złożenia zeznań w charakterze świadka.

O ile zatem w sprawie zostało wykazane, że doszło do niezgodnego z prawem działania (zaniechania) pozwanej spółki, które polegało na nie złożeniu we właściwym czasie, stosownie do ustawowych obowiązków wynikających z przepisów ustawy kodeks spółek handlowych i ustawy o krajowym rejestrze sądowym, to jednak nie zostało przez powódkę udowodnione, że było to źródłem naruszenia jej prawnie chronionych dóbr osobistych.

Na marginesie jedynie należy przypomnieć, że oczekiwana przez powódkę zmiana wpisu w KRS, na datę zamknięcia rozprawy została dokonana, ponieważ B. O. została wykreślona z rejestru jako wspólnik pozwanej spółki.

Mając na uwadze powyższą argumentacje, Sąd na podstawie art. 23 kc i 24 par. 1 kc powództwo B. O. jako niezasadne oddalił.