Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

W dniu 8 listopada 2023 roku /data wpływu do Sądu/ A. K. (1) oraz jej pełnoletnia córka P. K. złożyły wniosek o zobowiązanie A. K. (2) do opuszczenia mieszkania znajdującego się w miejscowości P. 204, gmina I. zajmowanego wspólnie z wnioskodawczyniami, jego bezpośredniego otoczenia, a także orzeczenie zakazu zbliżania.

Ponadto wniosły o udzielenie zabezpieczenia powództwa na czas trwania postępowania poprzez zobowiązanie uczestnika do opuszczenia miejsca zamieszkania wnioskodawczyni, zajmowanego wspólnie z wnioskodawczynią oraz jego bezpośredniego otoczenia, a także zakaz zbliżania się. Powołała się przy tym na przepis art. 11a ustawy z 29 sierpnia 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

Na uzasadnienie powyższego wskazała, iż wraz z uczestnikiem pozostaje w związku małżeńskim, a ze związku tego mają jedną córkę. Od wielu lat relacje między stronami zaczęły się psuć. Zachowanie uczestnika z czasem stawało się coraz bardziej agresywne, stosuje on wobec domowników, tj. zarówno wobec córki jak i wnioskodawczyni przemoc i agresję słowną. Jego zachowanie polega na wypowiadaniu gróźb w tym pozbawienia życia wnioskodawczyni A. K. (1), grożeniem odebranie sobie życia, wszczynanie awantur. Na miejsce wielokrotnie wzywana była Policja. Po opuszczeniu wspólnego domu wielokrotnie, a to w dniach 25.06.2023, 26.06.2023, 28.06.2023, 29.06.2023, 30.06.2023, 8.07.2023, 30.07.2023,11.08.2023,16.08.2023 podjeżdżał pod dom wnioskodawczyni i obserwował mieszkańców, co zostało zarejestrowane przez kamerę. Nachodził także A. K. (1) w pracy ( w dniu 29.09.2023 r.). Zaś w dniu 9 października 2023 roku odebrał swojej córce samochód przy użyciu przemocy. A. K. (3) został wymeldowany z zajmowanego wspólnie z małżonką domu w miejscowości P. 204. /wniosek z uzasadnieniem k. 3-15/.

Postanowieniem z dnia 13 listopada 2023 roku Sąd udzielił zabezpieczenia roszczenia poprzez zakazanie A. K. (2) zbliżania się do mieszkania położonego w P. 204, gmina I. oraz jego bezpośredniego otoczenia, zajmowanego przez żonę A. K. (1) i córkę P. K. na czas trwania postępowania w przedmiotowej sprawie /k.18/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. K. (1) i uczestnik A. K. (2) pozostają w związku małżeńskim zawartym w dniu 28 czerwca 2003 roku. Z tego związku posiadają jedną córkę – P. K. (wnioskodawczynię), urodzoną (...). Małżonkowie zajmowali cześć nieruchomości (I piętro) w domu jednorodzinnym mieszczącym się P. 204, stanowiącym własność A. K. (1) (okoliczności bezsporne).

W toku związku małżeńskiego pomiędzy A. K. (1), a A. K. (2) wielokrotnie dochodziło do kłótni i awantur. A. K. (2) wielokrotnie wyprowadzał się z domu, lecz po krótkim czasie małżonkowie się godzili i ponownie zamieszkiwali wspólnie. Okresy spokoju panowały w rodzinie w czasie, gdy A. K. (2) przebywał za granicą wykonując tam pracę zarobkową (okoliczności bezsporne).

Sytuacja uległa pogorszeniu w 2019 roku, gdy A. K. (2) zaczął podejrzewać A. K. (1) o pozostawanie w pozamałżeńskim związku z innym mężczyzną.

W dniu 7 stycznia 2020 roku w miejscu zamieszkania stron doszło do awantury, która zakończyła się interwencją Policji, na skutek zawiadomienia B. M. – ojca A. K. (1) i wdrożeniem procedury Niebieskiej Karty (zeznania A. K. (2) k.75-76, A. K. (1) k.71-73, P. K. k. 73-75 świadków: E. S. k. 122, M. M. k.124, B. M. k. 125, dokumentacji Komisariatu Policji w I. k. 100-116).

Kolejna interwencja Policji miała miejsce w dniu 6 kwietnia 2022 roku, na skutek zgłoszenia P. K.. W trakcie awantury, wywołanej przez A. K. (2), P. K. była przez niego popychana i odpychana. Ojciec w obraźliwych słowach nakazywał jej opuszczenie domu. Wobec A. K. (1) kierował zaś groźby pozbawienia życia. Funkcjonariusze Policji odnotowali, iż ojciec pod wpływem alkoholu awanturuje się, dochodzi do rękoczynów. Po tym zdarzeniu, A. K. (2) na krótki czas opuścił dom w P., ale po pewnym czasie powrócił i ponownie zamieszkał z żoną i córką. (zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, M. M. k.124, B. M. k. 125, akta Prokuratury Rejonowej w Lipsku (...)-0.Ds.574.2023)

W kwietniu – maju 2022 roku A. K. (4) zgromadził dowody wskazujące na pozamałżeński związek (...) z innym mężczyzną. Po ujawnieniu tych okoliczności małżonkowie podjęli decyzję, iż dla dobra rodziny podejmą próbę naprawienia związku. Wspólnie wjechali na wycieczkę do S. (okoliczności bezsporne).

Po pewnym czasie A. K. (2) ponownie zaczął stosować przemoc psychiczną wobec żony i córki. W dniu 8 lutego 2023 roku doszło do awantury, skierowanej przeciwko P. K.. Była ona wyzywana i poniżana przez swojego ojca. A. K. (2) wezwał w tym dniu na miejsce Policję, twierdząc że córka nie szanuje go. Po tym zdarzeniu opuścił dom w P. (zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, notatka Policji k. 26).

Kilka dniu później, w dniu 14 lutego 2023 roku, A. K. (1) spotkała A. K. (2) idącego samotnie drogą, 9 kilometrów od domu. Powiedział, że idzie do ojca (nieżyjącego). A. K. (1) zawiadomiła służby alarmowe i A. K. (2) został przewieziony do szpitala. (zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, notatka Policji k. 27).

W kolejnych dniach (16 lutego 2023 roku, 21 lutego 2023 roku, 4 kwietnia 2023 roku, 7 kwietnia 2023 r., 8 kwietnia 2023 r.) A. K. (2) podejmował próby odebrania samochodów, które użytkowa jego żona i córka oraz innych przedmiotów pozostawionych w mieszkaniu i garażu w P.. W czasie tych wizyt dochodziło do kłótni, awantur i wypowiadania wulgaryzmów przez A. K. (2) (zeznania świadka C. Z. k. 122. zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, M. M. k.124, B. M. k. 125).

Po opuszczeniu wspólnie zajmowanych pomieszczeń mieszkalnych w P. uczestnik wielokrotnie jeździł za swoją córką P. K., obserwował ją, utrudniał poruszanie się samochodem, nachodził w czasie zakupów, podjeżdżał pod dom jej chłopaka A. H. ( zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, świadka E. S. k. 122, M. M. k.124, B. M. k. 125, A. H. k.196.).

Wielokrotnie wydzwaniał też do pracowników stacji paliw, gdzie zatrudniona była A. K. (1) oraz nachodził ją w pracy i wówczas używał wulgarnych określeń wobec niej, zaś w dniu 29 września 2023 roku próbował odebrać jej samochód O. (...), przy użyciu posiadanych przez siebie kluczyków ( zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, świadka E. S. k. 122, A. J. k.123, A. S. k. 195, M. B. k. 195, M. P. k. 225, J. B. k.225, oględziny nagrań audio wideo ma rozprawie w dniu18 grudnia 2023 r. k. 196-199).

Na skutek zachowania męża w czerwcu 2023 roku A. K. (1) zgłosiła się do Zespołu (...) Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w I., gdzie w dniu 20 czerwca 2023 roku po rozmowie z pracownikiem E. S., ponownie została wszczęta procedura Niebieskiej Karty z uwagi na podejrzenie stosowania przemocy, a następnie Zespół skierował zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa do Prokuratury Rejonowej w Lipsku (niebieska karta k. 30, zeznania świadka E. S. k. 122, A. J., akta Prokuratury Rejonowej w Lipsku (...)-0.Ds.574.2023).

Na mocy Decyzji Burmistrza I. z dnia 21 sierpnia 2008 roku o sygn. USC.5343.1.6.2023 A. K. (2) został wymeldowany z lokalu mieszkalnego nr (...) w miejscowości P. (akta USC.5343.1.6.2023).

Postępowanie przygotowawcze nadzorowane przez Prokuraturę Rejonową w Lipsku o sygn. 4183-0.Ds.574.2023 zakończone zostało odmową wszczęcia dochodzenia o przestępstwo z art. 207 § 1 kk, albowiem pokrzywdzona odmówiła składania zeznań (akta Prokuratury Rejonowej w Lipsku (...)-0.Ds.574.2023).

W dniu 9 października 2023 roku P. K. przejechała samochodem marki B. pod uczelnię w R.. Wówczas zobaczyła, iż obok zaparkował jej ojciec A. K. (2). Szarpiąc za klamki i uderzając rękoma w szyby pojazdu próbował skłonić córkę do opuszczenia pojazdu. Gdy córka próbowała uciec z miejsca zdarzenia dogonił ją i siłą wyszarpał kluczyki od samochodu używając jednocześnie wobec niej słów wulgarnych. W przedmiocie m. in. tego zdarzenia prowadzone jest postępowanie przygotowawcze pod nadzorem Prokuratury Rejonowej w Lipsku o sygn. 4173-0.Ds.800.2023 (zeznania P. K. k. 73-75, A. K. (1) k.71-73, świadka E. S. k. 122, M. M. k. A. H. k. 196, akta Prokuratury Rejonowej w Lipsku o sygn. 4173-0.Ds.800.2023 k.154-187).

Zarówno A. K. (1) jak i P. K. korzystają z pomocy psychologicznej, zaś A. K. (1) również z pomocy psychiatrycznej / zaświadczenia k. 69, 70/.

Postanowieniem z dnia 3 stycznia 2024 roku Sąd zezwolił A. K. (2) na zabranie ze wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia przedmiotów osobistego użytku i przedmiotów niezbędnych do wykonywania osobistej pracy zarobkowej, na których wydanie nie wyraziła zgody wnioskodawczyni w postaci: kluczy nasadowych, kół zimowych B. (...) szt., kół zimowych O. (...) szt /k. 206/.

Przedstawiony stan faktyczny ustalony został w oparciu o dokumenty: zaświadczenia k. 69, 70, informacje z KP w I. k. 25-32, 100-116 oraz dokumenty w aktach spraw Prokuratury Rejonowej w Lipsku o sygn. 4173-0.Ds.800.2023 k.154-187, 4183-0.Ds.574.2023 koperta k. 95, akta USC.5343.1.6.2023, które w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości co do ich autentyczności i prawdziwości i mogły stanowić wiarygodną podstawę ustaleń faktycznych. Do zeznań wnioskodawczyń i uczestnika, wzajemnie obwiniających się o niewłaściwe zachowanie, Sąd podszedł z dużą ostrożnością i podzielił jedynie te twierdzenia, które znalazły potwierdzenie w zebranej dokumentacji medycznej i policyjnej oraz zeznaniach innych świadków.

Sąd zważył co następuje.

Wniosek częściowo zasługuje na uwzględnienie.

Sąd uznał co do zasady za wiarygodne zeznania wnioskodawców postępowania, albowiem korespondowały ono z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym. W tym miejscu podkreślić trzeba, że Sąd nie dał wiary zeznaniom uczestnika A. K. (2) w części, w której zeznał on, że nie stosował przemocy wobec swojej żony i córki. Dla ustalenia stanu faktycznego w sprawie nieistotne okazały się zeznania G. K. – matki uczestnika, albowiem nie posiadała ona wiedzy o zdarzeniach objętych niniejszym postępowaniem. Przeprowadzone na rozprawie w dniu 28 grudnia 2023 roku oględziny nagrań audio wideo (nagrań monitoringu) ma rozprawie w dniu18 grudnia 2023 r. k. 196-199, nie potwierdziły – w ocenie Sądu – tezy stawianej przez wnioskodawczynie, że przejazdy A. K. (2) obok ich domu miały na celu obserwację posesji. Potwierdziły natomiast zdarzenie z dnia 29 września 2023 roku, kiedy to A. K. (2) próbował odebrać A. K. (1) samochód O. (...), przy użyciu posiadanych przez siebie kluczyków, na terenie stacji paliw.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom świadków E. S., A. J., A. S., M. B., M. P., J. B., A. H. oraz zeznaniom rodziców A. K. (1) (dziadków P. K.) - M. M., B. M., które zostały poddane ocenie z dużą ostrożnością, z uwagi na bliskość łączącą te osoby ze stroną postępowania. O niewłaściwej sytuacji w rodzinie świadczą postępowania w sprawie niebieskiej karty oraz liczne interwencje Policji. A. K. (2) od momentu opuszczenia wspólnie zajmowanego lokalu, nieustannie wysuwa względem wnioskodawczyń żądania dotyczące zgromadzonego w toku małżeństwa majątku, a przede wszystkim samochodów. Znalazło to potwierdzenie również w przeprowadzonym na rozprawie w dniu 28 grudnia 2023 roku dowodzie z odtworzeniu nagrania audio dotyczącego zdarzenia z kwietnia 2023 roku. Jest to powodem konfliktu z żoną i córką. Wbrew swoim twierdzeniom nie jest człowiekiem spokojnym, czy też troskliwym czemu dał wyraz swoimi zrachowaniami w trakcie rozprawy (zabieranie głosu bez zgody Sądu, brak wiedzy o kierunku studiów córki). Tym samym w powiązaniu z rzeczonymi faktami relacje powyższych świadków odpowiadają regułom doświadczenia życiowego.

Również zeznania świadków E. C., D. T. nie podważały prawdziwości twierdzeń i zasadności stanowiska wnioskodawczyń. Świadkowie ci bowiem nie mieli wiedzy o wzajemnych realizacjach rodzinnych wnioskodawczyń i uczestnika. Ich zeznania ograniczały się do udzielenia alibi uczestnikowi w części dat wskazanych przez wnioskodawczynie ( 6.06.2023, 11-13.08.2023), w jakich miał pojawiać się pod jej domem.

Materialnoprawną podstawą wniosku, wskazaną przez wnioskodawczynie jest art. 11a Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 z późn. zm.)., który stanowi, że jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta przemocą może żądać, aby sąd zobowiązał go do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (ust. 1). Sąd rozpoznaje sprawę w trybie przepisów ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r. poz. 101, z późn. zm.) o postępowaniu nieprocesowym.

Na wstępie należy wskazać, iż przepis art. 11a pozwala na sądowe nałożenie, na wniosek osoby dotkniętej przemocą, obowiązku opuszczenia mieszkania przez osobę stosującą przemoc domową, a następnie wykonanie tego obowiązku. Z powyższego przepisu wynika, że aby Sąd mógł zobowiązać uczestnika do opuszczenia lokalu, niezbędne jest łączne wystąpienie następujących przesłanek: wnioskodawca musi być ofiarą przemocy ze strony uczestnika, uczestnik musi być członkiem rodziny wnioskodawcy, osoba stosująca przemoc i ofiara muszą wspólnie zajmować mieszkanie oraz przemoc ta musi czynić szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie.

Przepis ten w ust. 2 wskazuje ponadto, iż uregulowania powyższe stosuje się także, gdy osoba stosująca przemoc domową opuściła wspólnie zajmowane mieszkanie.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione wszystkie przesłanki wymienione w art. 11 a cyt. ustawy, a to przez to że osoba stosująca przemoc i jej ofiary nie zajmują wspólnie mieszkania. Uczestnik A. K. (2) wyprowadził się, na stałe ze wspólnie zajmowanego mieszkania już w lutym 2023 roku, zamieszkał pod innym adresem, został wymeldowany z mieszkania zajmowanego wspólnie z małżonką i córką oraz nie ma jakiegokolwiek tytułu prawnego do zamieszkania w tym domu. Jeżeli pojawiał się w P. to wyłącznie w celu zabrania przedmiotów które w jego ocenie, stanowią jego własność, a nie po to żeby tam ponownie zamieszkać. Definitywnie okoliczność tę podkreślał również uczestnik w swoich zeznaniach. W ocenie Sądu okoliczność wyprowadzki uczestnika z lokalu nr (...) w P. miała charakter trwały. Podkreślić też należy, iż wyprowadzka uczestnika miała miejsce 9 miesięcy miesięcy przed złożeniem wniosku przez wnioskodawczynie, a orzeczenie w trybie art. 11a Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ma na celu jedynie doraźne zapobieżenie eskalacji przemocy. Jak wynika z uzasadnienia Ustawa z dnia 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 956) ratio legis dodania do art. 11 a ust. 2 pkt 2, było to aby „osoba stosująca przemoc z określonych przyczyn opuściła mieszkanie albo przebywa w nim jedynie okresowo bądź nieregularnie, sprzeczne z założeniami ustawy byłoby nakazanie osobie dotkniętej przemocą oczekiwanie na jej powrót, aby mogła wystąpić ze stosownym wnioskiem”.

Z tego też zasadniczego powodu wniosek w zakresie wniesionym przez wnioskodawczynie nie mógł zostać w pełni uwzględniony.

Wprowadzony na mocy nowelizacji ustawy przepis art. 11 aa ust. 3 wskazuje, iż Sąd nie jest związany treścią wniosku. Jak wskazano w uzasadnieniu do Ustawy z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 289 z późn. zm.) wprowadzającej ww. przepis „sądowi rozpoznającemu wniosek o wydanie zakazu zbliżania została pozostawiona swoboda w zakresie określenia odległości, która powinna być odpowiednia i zapewniać bezpieczeństwo oraz uwzględniać możliwości normalnego funkcjonowania w środowisku. Mimo że sąd nie jest związany żądaniem co do odległości wskazanej we wniosku, każdorazowo jest obowiązany rozważyć okoliczności i odległość w nim wskazane (art. 11aa ust. 3 u.p.p.r.)”.

Z tego też powodu, pomimo że wnioskodawczynie złożyły żądanie o orzeczenie zakazu zbliżania (k.4), w sposób mało szczegółowy, bez wskazywania odległości jakiej miał ten zakaz dotyczyć, Sąd z urzędu, opierając się na przepisie 11 aa ust. 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1249 z późn. zm.), biorąc pod uwagę zgromadzony w sprawie obszerny materiał dowodowy postanowił zakazać A. K. (2) zbliżania się do A. K. (1) i P. K. na odległość mniejszą niż 30 metrów, czyli zastosować jeden ze środków wskazanych w art. 11 aa ust. 1 wskazanej ustawy.

Zastosowanie powyższego środka, zgodnie z powołanym przepisem jest możliwe, gdy osoba stosująca przemoc domową swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy domowej stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby doznającej tej przemocy.

Przez przemoc domową należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą, ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej, istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Członkiem rodziny jest natomiast osoba najbliższa w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, a także inna osoba wspólnie zamieszkująca lub gospodarująca (art. 2 ustawy).

Zdarzenia, które opisały wnioskodawczynie, a zwłaszcza wielokrotne ubliżanie, grożenie, pogardzanie, nachodzenie w pracy, śledzenie, zachowanie uczestnika w trakcie prób odebrania mienia, a przede wszystkim incydent związany z odebraniem córce samochodu – w ocenie Sądu – wyczerpują znamiona przemocy domowej, a także stanowią zagrożenie dla zdrowia pokrzywdzonych. Wnioskodawczynie przedstawiły stosowne zaświadczenia z leczenia psychologicznego, które potwierdzają ich stan zdrowia psychicznego, konieczność leczenia. Znajduje to również potwierdzenie w zeznaniach psychologa A. J., która opisała reakcje A. K. (1) na zachowanie jej męża wskazując, że odczuwała lęk, sine pobudzenie psychofizyczne, niepokój, nieradzenie sobie z codziennymi emocjami, bezradność. Stanom tym towarzyszyło ponadto silne wychudzenie. Sąd miał w tym względzie również reakcje emocjonalne A. K. (1), a zwłaszcza P. K. w toku prowadzonych rozpraw. W ocenie Sądu orzeczony zakaz zbliżania się uczestnika na odległość mniejszą niż 30 metrów do A. K. (1) i P. K. będzie wystarczający dla zapewnienia realizacji celów stawianych temu środkowi.

Dlatego też, Sąd postanowił jak w pkt. I i II sentencji postanowienia.

Rozstrzygnięcie o uchyleniu zabezpieczenia oparte jest o przepis art. 560 ⁸ kpc.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia o kosztach postępowania w punkcie IV stanowił art. 520 § 2 kpc.

Dnia 12 lutego 2024 roku SSR Jacek Kowalski

Z/ odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem bez pouczenia doręczyć pełnomocnikowi A. K. (2)

Dnia 12 lutego 2024 roku SSR Jacek Kowalski