Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

B. i G. małżonkowie S. w dniu 20 kwietnia 2023 roku wystąpili z wnioskiem o stwierdzenie, że nabyli na zasadzie małżeńskiej wspólności ustawowej z dniem 31 grudnia 2016 roku przez zasiedzenie własność nieruchomości położonej w miejscowości K., gminie S., województwie (...), składającej się z działek oznaczonych w rejestrze gruntów numerami 444, 530, 573, 607, 608, 721, 885, (...), (...), 1490, (...), (...), (...), (...), (...), 1938, (...), (...) o łącznej powierzchni 3,9200 ha. /wniosek k. 3-6/

Uczestnik G. S. (1) przyłączył się do wniosku /wyjaśnienia G. S. k. 41/

Uczestnik M. C. (1) i H. K. (1) oponowali wnioskowi w części dotyczącej działki o numerze (...) ./pisma k.,36, 63, 64-65, zeznania M. C. k. 105v-106v, wyjaśnienia H. K. k. 41v-42,/

Uczestniczka J. S. przyłączyła się do wniosku /wyjaśnienia k.105/

Pozostali uczestnicy postepowania nie zajęli stanowiska w sprawie.

W dniu 12 lipca roku M. C. (1) złożył wniosek o stwierdzenie, że nabył przez zasiedzenie z dniem 31 grudnia 2021 roku własność nieruchomości położonej w miejscowości K. gmina S. oznaczonej w ewidencji gruntów numer 885 o powierzchni 0,2500 ha. /k. 70-73/. W toku rozprawy zmodyfikował swoje stanowisko, ograniczając zakres zasiedzenia działki o numerze (...) do części siedliskowej tej działki / oświadczenie k.105/

Postanowieniem z dnia 17 lipca 2023 roku Przewodniczący połączył sprawę I Ns 234/23 z wniosku M. C. (1) ze sprawą I Ns 142/23 z wniosku B. i G. małżonkowie S. do wspólnego prowadzenia. /postanowienie k. 73/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W K., gmina S., województwa (...) położona jest nieruchomość o powierzchni 3,9200 ha oznaczona w rejestrze gruntów numerami działek (...). Nieruchomość tą stanowią grunty orne, łąki, pastwiska lasy zajmujące łącznie powierzchnię 3,7200 ha oraz użytki rolne zabudowane na powierzchni 0,2000 ha. / d: wypis z rejestru gruntów k. 29-31/.

Działki te mają uregulowany stan prawny. Aktem własności ziemi numer (...).RL.ON.451/5/14/236/76 wydanym w dniu 27 września 1976 roku przez Naczelnika Gminy S. stwierdzono, że własność nieruchomości rolnej obejmującej wyżej opisane działki (poza działką o numerze (...)) nabył W. S. (1), syn J. i A. na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych. Działka o numerze (...) została nabyta przez ww. na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Lipsku z dnia 27 kwietnia 1999 roku nieodpłatnie na podstawie ustawy z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych /d: akt własności ziemi k. 10, wypis z rejestru gruntów k. 29-31, akta I Ns 100/99/.

W. S. (1) zmarł w dniu 13 kwietnia 1991 roku w K.. Po W. S. (1) nie zostało przeprowadzone postępowanie spadkowe /kopa aktu zgonu k. 21/

Działka o numerze (...) była zabudowana starym drewnianym domem (o numerze 19) oraz piwniczką, oborą i stodołą. Zgodnie z wypisem z ewidencji gruntów część siedliskowa obejmuje obszar 20 arów, grunty orne zajmują 1 ar, natomiast sady 4 ary. Łączna powierzchnia działki wynosi 25 arów /d: wypis z rejestru gruntów, wyrys z mapy ewidencyjnej k. 29-35/. Faktycznie pierwotnie grunty orne zajmowały obszar nie większy niż 10 ar, zaś pozostałą część obejmowało siedlisko i sad. Od strony północnej działka sąsiaduje z drogą publiczną, za która mieści się posesja A. K. (1) i Z. K.. Od strony wschodniej sąsiaduje z działką o numerze (...) własności D. K. i dalej posesją R. F. (1). Od strony południowej sąsiaduje z nieutwardzoną drogą, dalej posesją J. P. (1), od zachodu zaś z działką o numerze (...) własności D. P. i M. P., w dalszej kolejności posesja J. N.. /d: notatka k. 156, pismo ze Starostwa Powiatowego w L. k. 184/.

Wnioskodawcy B. i G. małżonkowie S., związek małżeński zawarli w dniu 22 czerwca 1985 roku i zamieszkali w miejscowości G. ul. (...). /d: zeznania B. S. k. 41-41v, wyjaśnienia G. S.. k.41v./

W 1986 roku W. S. (1) całe swoje gospodarstwo rolne przekazał w drodze ustnej nieformalnej umowy darowizny małżonkom B. i G. S. (1). Małżonkowie objęli w posiadanie i rozpoczęli rolnicze użytkowanie działek o numerach (...), a także części rolnej działki (...). Część siedliskowa działki (...) w dalszym pozostała w posiadaniu W. S. (1) i jego syna S. S. (2). S. S. (2) (ojciec wnioskodawczyni B. S. (2)) wraz z żoną zamieszkiwał w tej nieruchomości do jesieni 1990 roku, kiedy to przeprowadził się do miejscowości K. /d: częściowo zeznania B. S. k. 41-41v,199-199v, 237-237v zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, wyjaśnienia G. S.. k.41v ,wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania świadków: K. P. k. 117-117v, W. N. k. 117v,/

Działki o numerach (...) użytkowane są przez wnioskodawców B. i G. S. (1) od chwili objęcia w posiadanie samoistne zgodnie z przeznaczeniem tych gruntów. Małżonkowie prowadzą na tych gruntach typową gospodarkę rolną, sieją zboża, pobierają plony, wykonują zabiegi agrotechniczne. Grunty te zgłoszone są również w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do dopłat. /d: częściowo zeznania B. S. k. 41-41v,199-199v, 237-237v zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, wyjaśnienia G. S.. k.41v, wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania świadków W. N. k.117v, P. P. (1) k. 42v, R. F. k.42v-43,/.

Małżonkowie opłacają podatki za wszystkie ww. działki oraz za działkę o numerze (...), przynajmniej od 2003 roku. M. C. (1) nigdy nie opłacał podatków za działkę (...). / d: zeznania B. S. k. 41-41v,199-199v, 237-237v zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, wyjaśnienia G. S.. k.41v, potwierdzenia wpłat k. 96-98, pismo z Urzędu Gminy w S. k. 90, pismo A. C. k. 187/.

Działka o numerze (...) nie była zgłaszana w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do dopłat. /pismo (...) k. 185/

Część działki o numerze (...) stanowiąca grunty orne, była użytkowana przez B. i G. S. (1) przez okres dwóch lat, a następnie uprawę przejął D. S. (1) z żoną. Małżonkowie uprawiali ją przez okres dwóch lat, po czym zaprzestali. Od tego czasu część rolna działki nie była uprawiana. Stanowiła ugór, stopniowo zarastając trawą. Dopiero w 2023 roku wnioskodawczyni z mężem rozpoczęła wykonywanie oprysków na tej działce zwalczających zachwaszczenie./ zeznania B. S. k. 41-41v,199-199v, 237-237v zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, wyjaśnienia G. S.. k.41v , wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania świadków: R. C. k.42v, P. P. (2) k. 116v-117, J. A. P. k. 153v-154, W. G. k. 154, A. T.. k.194v, S. T.. k.195, dokumentacja fotograficzna z ogólnie dostępnych serwisów internetowych k. 158-168, dokumentacja fotograficzna k.217-236 /

Po opuszczeniu nieruchomości przez W. S. (1) (w 1990 roku), za zgodą S. S. (2) do domu mieszczącego się w części siedliskowej działki o numerze (...) wprowadził się M. C. (1). Po śmierci W. S. (1) R. C. (2), w 1991 roku, nabył w od S. S. (2) część siedliskową wraz z sadem działki o numerze (...), w drodze nieformalnej ustnej umowy sprzedaży. / d: zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania świadków: P. P. (2) k. 116v, K. M.. 117v-118, A. K. k. 118-118v, oświadczenie B. M. k. 37/

M. C. (1) w nieruchomości tej prowadził działalność gospodarczą w postaci sprzedaży obuwia. Ponadto stopniowo rozbierał budynki, z których materiały wykorzystywał do opału. Posesję opuścił w maju 1995 roku i przeprowadził się do nowo wybudowanego domu w miejscowości (...), na działce swoich rodziców. Po wyprowadzce z działki (...) rozpoczął rozbiórkę domu drewnianego i kontynuował rozbiórkę innych budynków znajdujących się na tej działce, z przeznaczeniem materiałów na opał. Rozbiórka ostatecznie zakończyła się nie później niż w roku 2010 / zeznania M. C. k. 105v-106v, wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania świadków K. M.. 117v-118, A. K. k. 118-118v, R. C. k. 130v , J. P. k. 139-141, J. A. P. k. 153v-154/

Przez działkę (...) przebiegała droga gruntowa wykorzystywana początkowo przez wnioskodawczynię i jej męża, następnie przez D. S. (2) i jego żonę J.. W późniejszym okresie z przejazdu sporadycznie korzystały osoby postronne. Droga ta od 2009 roku zaczęła zanikać i zarastać roślinnością i w roku 2016 była już niewidoczna. /d. zeznania: J. A. P. k. 153v-154, dokumentacja fotograficzna z ogólnie dostępnych serwisów internetowych k. 158-168/.

W roku 2023 B. S. (2) wycięła część z drzew znajdujących się w części siedliskowej działki (...) oraz wykonała oprysk zwalczający zachwaszczenie na rolnej tej działki. /d. zdjęcia S. z portalu google.pl , 165-168 datowane na października 2022 roku, zeznania M. C. k. 105v-106v,199v-200, 237v, zeznania B. S. k. 237v, wyjaśnienia H. K. k. 41v-42, zeznania W. N. k. 117v, R. F. k. 130v,dokuemntacja fotograficzna k.217-236/

Sąd zważył, co następuje:

Dokonując analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd dał wiarę dowodom w postaci dokumentów oraz dokumentacji fotograficznej z ogólnie dostępnych serwisów internetowych, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnych rozważań zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości, nie zostały one ponadto podważone przez żadną ze stron. Natomiast do oceny materiału dowodowego w postaci osobowych źródeł dowodowych, Sąd poszedł z dużą ostrożnością, mając na uwadze fakt, iż świadkami były nie tylko osoby obce w stosunku do stron, ale także osoby spokrewnione z wnioskodawcami oraz znajomi. Z uwagi na powyższe Sąd oparł się na tych fragmentach zeznań stron oraz świadków, które stanowiły logiczną i spójną całość oraz korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest nabycie przez zasiedzenie własności nieruchomości składającej się z działek oznaczonych w rejestrze gruntów numerami 444, 530, 573, 607, 608, 721, 885, (...), (...), 1490, (...), (...), (...), (...), (...), 1938, (...), (...) o łącznej powierzchni 3,9200 ha (wnioskodawczyni B. S. (2)) oraz części siedliskowej z sadem działki o numerze (...) (wnioskodawca M. C. (1)).

Zasadniczym przepisem regulującym zasiedzenie nieruchomości jest art. 172 kc, zgodnie z którym posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie przez określony czas jako posiadacz samoistny. Po upływie lat dwudziestu nabywa jej własność, jeżeli uzyskał posiadanie w dobrej wierze (art. 172§1 kc). W przypadku, gdy posiadanie uzyskał w złej wierze nabywa własność nieruchomości po upływie lat trzydziestu (art. 172§2 kc). W związku z powyższym, aby doszło do nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie w trybie art. 172 kc konieczne jest kumulatywne spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego i nieprzerwanego posiadania oraz upływu określonego w ustawie terminu (okresu posiadania). Kwestia dobrej czy złej wiary samoistnego posiadacza w chwili uzyskania posiadania nie ma znaczenia dla samej możliwości nabycia własności w drodze zasiedzenia, ma jedynie wpływ na długość terminu, z upływem którego ono nastąpi.

Przyjmuje się jednolicie, że posiadanie jest stanem faktycznym, który musi się cechować rzeczywistą możliwością sprawowania władztwa w zakresie określonego prawa podmiotowego i jednocześnie pewną trwałością tego stanu (zob. wyrok SN z 18 marca 2008 r., IV CSK 529/07). W wypadku posiadania samoistnego konieczne jest dysponowanie rzeczą w granicach uprawnień właściciela, przewidzianych w k.c. Posiadacz samoistny powinien więc według własnej woli móc używać rzecz i czerpać z niej pożytki.

W art. 336 k.c. zostały wymienione dwa rodzaje posiadania. Samoistne, zwane też właścicielskim, ma miejsce wówczas, gdy określony podmiot faktycznie włada rzeczą jak właściciel. Posiadacz samoistny „wykonuje uprawnienia” składające się na treść prawa własności określone w art. 140 k.c., czyli korzysta z rzeczy z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, uważa się za uprawnionego np. do podejmowania decyzji dotyczących sposobu zagospodarowania rzeczą. Od posiadania samoistnego należy odróżnić posiadanie zależne (niewłaścicielskie), które jest wykonywane w zakresie prawa, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (np. użytkowanie, zastaw, najem, dzierżawa, użyczenie), choćby prawo to nie przysługiwało posiadaczowi. Posiadanie samoistne od posiadania zależnego pozwala odróżnić zatem czynnik woli (animus), przy czym rzeczywistą wolę posiadacza, która decyduje o charakterze samego posiadania, ustala się przede wszystkim na podstawie zamanifestowanych na zewnątrz przejawów władania rzeczą.

Posiadanie cudzej rzeczy, aby mogło być uznane za samoistne, a więc wywołujące skutek prawny zasiedzenia, nie może ograniczać się do wewnętrznego przekonania posiadacza, lecz musi być dostrzegalnym z zewnątrz jego postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Posiadaczem samoistnym jest więc ten, którego zakres faktycznego władania rzeczą jest taki sam jak właściciela i który znajduje się w położeniu pozwalającym na korzystanie z rzeczy w taki sposób, jak może to uczynić właściciel (zob. postanowienie SN z 11 sierpnia 2016 r., I CSK 504/15). Dlatego ustalenie faktu posiadania rzeczy i jego charakteru odbywa się na podstawie manifestowanych przez posiadacza i widocznych na zewnątrz przejawów władania rzeczą i zawsze musi odnosić się do okoliczności konkretnego przypadku. Do zasiedzenia może prowadzić jedynie posiadanie jawne, widoczne dla otoczenia (zob. postanowienie SN z 26 kwietnia 2017 r., I CSK 426/16). W szczególności samo opłacanie podatku nie świadczy o samoistności posiadania, ale jest to okoliczność, która powinna podlegać analizie łącznie ze wszystkimi faktami, które stanowią podstawę oceny prawnej charakteru posiadania nieruchomości (zob. postanowienie SN z 28 lutego 2018 r., II CSK 231/17).

Ważne jest jednak to, że aby mówić o posiadaniu samoistnym, wnioskujący o zasiedzenie musi w sposób ciągły znajdować się w sytuacji pozwalającej na dokonywanie czynności, których mógłby dokonywać właściciel. Nie jest istotne, czy posiadacz wykonuje względem rzeczy konkretne czynności, lecz to, czy ma możliwość ich wykonywania bez potrzeby wytaczania np. powództwa o przywrócenie posiadania. Występowanie tej możliwości przesądza o istnieniu posiadania. Faktyczne władztwo charakteryzujące posiadanie samoistne wchodzi w grę wówczas, gdy określona osoba znajduje się w sytuacji, która pozwala jej na korzystanie z rzeczy, i to w taki sposób, jakby była ona jej własnością. Wymaga w tym miejscu podkreślenia, że z posiadaniem związane jest domniemanie statuowane w art. 339 k.c. Przepis ten wprowadza domniemanie istnienia posiadania samoistnego tego podmiotu, który udowodni, że faktycznie włada rzeczą. W ten sposób władający rzeczą zostaje zwolniony z ciężaru dowodu co do rodzaju posiadania. Dodać jednak trzeba, że domniemanie to ma charakter wzruszalny i może zostać obalone.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, że B. i G. małżonkowie S. objęli w posiadanie, w sposób niebudzący wątpliwości w 1986 roku działki o numerach (...), a także część rolną działki (...) o powierzchni około 10 arów. Potwierdzają to zeznania świadków P. P. (1), R. C. (2), R. F. (1), K. P. (2), W. N. (3), zeznania wnioskodawczyni B. S. (2), wyjaśnienia G. S. (1) oraz wyjaśnienia J. S.. Przekazanie posiadania ww. działek nastąpiło na podstawie ustnej umowy darowizny, która wobec niezachowania formy wymaganej prawem jest nieważna.

Już po czterech latach porzucili posiadanie samoistne części działki o numerze (...) stanowiącej grunty orne, zaprzestali uprawy, sporadycznie jedynie wykorzystywali tę drogę polną biegnącą przez działkę, która od 2009 roku – jak wynika z fotografii satelitarnych – zaczęła zanikać i zarastać, co potwierdzają zdjęcia z ogólnie dostępnych serwisów internetowych, a także zeznania świadków. J. P. (1) podała „ w 2015 roku jak wróciłam do K., to już budynków na tej działce nie było, a działka była zarośnięta nie było widać ścieżki. … Działka rolna za zabudowaniami jest ugorem. Nie widziałam, by ktoś uprawiał to pole.”. Również S. T. (2) (bliski sąsiad) wskazał, iż „za stodołą była działka, która miała około 10 arów. Ja nie widziałem by wnioskodawczyni coś robiła na tej działce…. Mi się wydaje , że działka nie jest już uprawiana 20 lat.. Przez środek działki kiedyś była jakaś droga”. J. N. zeznała natomiast, iż była pewna że działka należy do wnioskodawczyni i jej siostry, która miała uprawiać część orną tej działki. Wskazała, że to pole później było nieuprawiane. B. S. (2) nie widziała na tej działce do jesieni 2023 roku, kiedy to wycinała jakieś drzewa. Na działce nie widywała też M. C. (1). Zeznań świadka Z. K. wynika natomiast, iż widziała wnioskodawczynię wykonującą oprysk na działce dopiero w roku 2023 roku. Podkreśliła, ze działka była porośnięta samosiejkami, nie było żadnych remontów.

Pozostałe grunty stanowiące działki o numerach (...) małżonkowie wykorzystują zgodnie z ich przeznaczeniem, pobierają pożytki, opłacają podatki. działki rolne są zgłoszone do dopłat unijnych. Nikt co do tych działek nie zgłaszał żadnych roszczeń, nie było także sporów granicznych. Małżonkowie posiadają gospodarstwo rolne obejmujące również inne grunty, dysponują sprzętem rolniczym i utrzymują się z działalności rolnej. Zeznania B. S. (2) i jej męża zasługują w tym względzie na uwzględnienie.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwolił jednakże na uznanie, by B. i G. małżonkowie S., objęli w posiadanie samoistne – w rozumieniu przedstawionym powyżej – część siedliskową i sad na działce o numerze (...), po przekazaniu gruntów darowizną przez W. S. (1). Małżonkowie po ślubie w 1985 roku, ale jeszcze przed darowizną gruntów, osiedlili się w innej miejscowości, gdzie do dnia dzisiejszego mieści się ich centrum życiowe. Po przekazaniu gruntów przez W. S. (2), ta część działki (...) w dalszym ciągu pozostawała w jego posiadaniu samoistnym, a następnie w posiadaniu samoistnym S. S. (2).

Brak jest też w sprawie niebudzących wątpliwości dowodów wskazujących na fakt, aby wnioskodawczyni z mężem objęła w posiadanie samoistne część siedliskową tej działki, po opuszczeniu działki przez jej ojca. Po wyprowadzce S. S. (2) z żoną, posiadanie części siedliskowej działki objął M. C. (1). Prowadził tam działalność gospodarczą, po czym stopniowo rozebrał budynki z przeznaczeniem na opał, zaś w 1995 roku wyprowadził się do nowo wybudowanego domu w miejscowości (...). Świadkowie P. P. (2), K. M. (2), W. G. (2) potwierdzili wiedzę ze słyszenia dotyczącą nabycia przez M. C. (1) części siedliskowej działki od S. S. (2). Warto również podkreślić okoliczność, którą w swoich zeznaniach podaje W. G. (2). Świadek zeznał, iż po wyprowadzce S. S. (2) z tej działki o zgodę na przechowywanie słomy w stodole zapytał się właśnie jego. W sytuacji gdyby wnioskodawczyni objęła w posiadanie tę działkę i byłoby to widoczne dla otoczenia, to niewątpliwie takie pytanie zostałoby skierowane do niej. Świadek ten zwrócił uwagę również na okoliczność, iż S. S. (2) w tamtym okresie budował się i potrzebował pieniędzy. Zdaniem Sądu to M. C. (1) traktował tę część nieruchomości jak właściciel, ale tylko do czasu ostatecznego rozebrania budynków na niej posadowionych. Posiadanie samoistne było dostrzegalne na zewnątrz o czym świadczy m. in. okoliczność, iż to do niego z ofertą odkupienia tej działki zgłosił się A. K. (1) i K. M. (2), czy też okoliczność, że J. P. (1) (bliska sąsiadka) to właśnie do niego zwracała się z prośbą o wyrażenie zgody na zebranie jabłek z tej działki.

W ocenie Sądu wnioskodawczyni B. S. (2) nie udowodniła, przekazania M. C. (1) posiadania zależnego części siedliskowej działki oraz sadu na działce (...) – w rozumieniu art. 336 k.c. Zeznania złożone w tym zakresie przez B. S. (2), potwierdzone są jedynie wyjaśnieniami jej męża i sióstr, nie zostały poparte żadnym obiektywnym środkiem dowodowym, zwłaszcza że z zeznań przesłuchanych w sprawie świadków wynika, iż przed sprzedażą części działki (...), za jej właściciela uważany był S. S. (2). Okoliczności tej nie potwierdza – w ocenie Sądu – również fakt, iż S. S. (2) w nowym domu zameldował się dopiero w 1995 roku, po opuszczeniu działki przez M. C. (1). Obowiązek meldunkowy ma bowiem wyłącznie charakter ewidencyjny i w żaden sposób nie wpływa na prawo własności nieruchomości. Z uwagi na śmierć S. S. (2) nie można już w aktualnie ustalić, czy ta okoliczność wynikała z przeoczenia, czy też z innych przyczyn.

W ocenie sądu zeznania B. S. (2) w zakresie użytkowania tej działki jako przejazd do innych pół są niewiarygodne. Ze zgromadzonych w sprawie materiałów wynika, iż ze swojego miejsca zamieszkania posiadała inne dogodniejsze i krótsze dojazdy drogą asfaltową. Podkreślić należy, że wnioskodawczyni B. S. (2) w swoich zeznaniach przyznała, że zaprzestała użytkować ten grunt, gdyż było to nieopłacalne. Skoro, jak twierdzi, kilka razy w roku przejeżdżała przez tę działkę, to w jej ekonomicznym interesie było ją uprawiać, pozyskiwać płatności bezpośrednie, a także przywrócić do użytkowania rolnego pozostałą jej część. Zwrócić należy uwagę, iż wnioskiem zostały objęte działki znaczącą mniejsze niż działka (...), a które to są - w ocenie wnioskodawczyni B. S. (2) – opłacalne w użytkowaniu rolniczym. Wskazała, że wykonywała na tym gruncie jedynie opryski przeciw chwastom, co nie znalazło jednakże potwierdzenia w materiale dowodnym. Opryski były bowiem wykonywane dopiero przed skierowaniem wniosku do Sądu w 2023 roku.

Wobec powyższych okoliczności fakt opłacania podatku również za działkę (...) przez B. S. (2) nie jest okolicznością przesądzającą o możliwości przyjęcia posiadania samoistnego ww. działki przez wnioskodawczynię. Wnioskodawczyni nie udowodniła tej okoliczności w całym okresie, niezbędnym do zasiedzenia nieruchomości. Z przedłożonych przez nią potwierdzeń wpłat najwcześniejsze pochodzi z 2003 roku i wszystkie są wystawione na W. S. (1). Nie uzyskano w tym zakresie również informacji z Urzędu Gminy w S.. Podkreślić należy, iż nakazy zapłaty podatku rolnego i leśnego wystawione są łącznie na wszystkie działki, które były własnością S. S. (2), bez identyfikacji kwot za poszczególne działki.

W ocenie Sądu zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił na przyjęcie, iż M. C. (1) nabył część siedliskową z sadem działki (...) od S. S. (2). Umowa, wobec braku zachowania wymaganej formy, jest jednak nieważna. Zeznania w tym zakresie złożone przez M. C. (1) zasługują na obdarzenie wiarygodnością. Wskazał on na okoliczności tego zdarzenia, kwotę którą zapłacił. Szczerość jego zeznań w tej części umacnia również to, że pomimo tego, że jest spadkobiercą W. S. (2), nie rości sobie żadnych pretensji do pozostałych gruntów objętych wnioskiem B. S. (2). Wprawdzie nie przesłuchano świadków zawarcia tej umowy, albowiem dwóch z nich zmarło a trzeci nie jest zdolny do składania zeznań z uwagi na chorobę, to jednak jego zeznania zostały potwierdzone zeznaniami P. P. (2), K. M. (2) i A. K. (1), które o tym fakcie miały wiedzę ze słyszenia. Okoliczność tę potwierdza również to, że to do M. C. (1) zgłaszały się inne osoby z ofertą odkupienia tej działki, co opisano powyżej.

Świadkowie P. P. (1), R. C. (2), R. F. (1), J. P. (1) widzieli mieszkającego na działce M. C. (1), ale nie potrafili wskazać z jakich przyczyn tam zamieszkiwał, na jakiej podstawie, dlaczego rozebrał budynki. Nie potrafili też wskazać w jaki sposób małżonkowie B. i G. S. (1) weszli w posiadanie tych działek.

Z drugiej strony M. C. (1) po wyprowadzce i ostatecznym rozebraniu budynków – po 2010 roku - zaprzestał się interesować tą nieruchomością, przestał być na niej widywany, dbać o nią. Nawet najbliżsi sąsiedzi nie potrafili wskazać, kto zajmuje się to działką od czasu jego wyprowadzki.

Zarówno B. S. (2) jak i M. C. (1) swoje centra życiowe mieli położne w innych, wskazanych powyżej miejscach. Do 2023 roku część siedliskowa tej działki stopniowo zarastała drzewami. Jeszcze w październiku 2022 roku zarośnięta była drzewami (zdjęcia S. z portalu google.pl,), które zostały częściowo usunięte przez B. S. (2) dopiero w 2023 roku, przed wytoczeniem sprawy przed tut. Sądem.

W niniejszej sprawie przyjąć należało, iż wnioskodawcy małżonkowie S. byli posiadaczami samoistnymi działek o numerach o numerach 444, 530, 573,607, 608, 721, (...), (...), 1490, (...), (...), (...), (...), (...), 1938, (...), (...), w zakresie faktycznego władztwa nad rzeczą w złej wierze. Zgodnie z ugruntowanym poglądem judykatury dobra wiara samoistnego posiadacza polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu, że przysługuje mu takie prawo do władania rzeczą, jakie faktycznie wykonuje właściciel. /postanowienie SN z dnia 7 maja 1971 r., I CR 302/71, wyrok SN z dnia 25 czerwca 1968 r., III CRN 159/68/

Decydującym momentem dla oceny, czy posiadaczowi należy przypisać dobrą, czy złą wiarę jest chwila uzyskania posiadania.

Za przyjęciem złej wiary po stronie małżonków S. w momencie objęcia działek o numerach (...), a także części rolnej działki (...), a M. C. (1) w momencie objęcia części siedliskowej i sadu na działce (...) w posiadanie przemawiało to, że nastąpiło ono bez jakiejkolwiek formalnej lub nieformalnej umowy, a zatem bez zachowania prawem przepisanej formy.

Dla przyjęcia dobrej lub złej wiary posiadacza samoistnego nie ma wpływu fakt, w jaki sposób posiadacz dba o nieruchomość, decydujące znaczenia ma fakt czy posiadacz ma usprawiedliwione okolicznościami przekonanie, że przysługuje mu prawo własności. Zła wiara istniejąca po stronie posiadaczy powoduje zastosowanie w niniejszej sprawie 30-letniego terminu zasiedzenia.

Zasiedzenie następuje z upływem wyznaczonego przez ustawodawcę terminu. Jednakże wymagane dla zasiedzenia posiadanie samoistne musi trwać nieprzerwanie przez wymagany ustawą okres.

Małżonkowie B. i G. S. (1) nieprzerwanie posiadali wyłącznie działki o numerach (...). Posiadanie samoistne ( w rozumieniu przedstawionym powyżej) części rolnej działki o numerze (...) utracili natomiast w 1990 roku. Zgromadzony w sprawie materiał dowody wskazuje natomiast, iż nie objęli w posiadanie samoistne części siedliskowej i sadu znajdującego się na tej działce.

M. C. (1) pomimo objęcia w posiadanie samoistne części siedliskowej i sadu na działce (...) w 1991 roku, utracił je najpóźniej w 2010 roku, po ostatecznym rozebraniu budynków.

Konkludując należy stwierdzić, iż wymagany do zasiedzenia termin 30- letniego nieprzerwanego posiadania przez małżonków S. upłynął w przypadku działek działki o numerach (...), w dniu 31 grudnia 2016 roku o czym Sąd orzekł, wobec spełnienia przesłanek z art. 172 k.c. w punkcie I – szym postanowienia.

Termin powyższy nie upłynął jednakże zarówno dla B. i G. małżonków S. w zakresie zasiedzenia części rolnej działki (...) wobec przerwania biegu zasiedzenia w 1990 roku, a w zakresie części siedliskowej i sadu tej działki wobec braku objęcia tej części nieruchomości w samoistne posiadanie, a tym samym i nie wykazania momentu od którego posiadanie miałoby charakter samoistny, o czym Sąd Orzekł w punkcie II – gim postanowienia.

Termin powyższy nie upłynął również dla M. C. (1) w zakresie zasiedzenia części siedliskowej i sadu działki o numerze (...) wobec przerwania biegu zasiedzenia w 2010 roku, stąd też postanowiono jak w punkcie III –cim postanowienia.

O kosztach orzeczono w punkcie IV-tym postanowienia na podstawie art. 520§1 kpc. Zgodnie z wyrażoną w tym przepisie regułą każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

Dnia 14 sierpnia 2024 roku SSR Jacek Kowalski

Z/ odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem pełn. wnioskodawcy B. S. i pełn. wnioskodawcy M. C. bez pouczenia

Dnia 14 sierpnia 2024 roku SSR Jacek Kowalski