Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 24/21

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

USTALENIE FAKTÓW

1.1.Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

S. S. (1)

I. w okresie od 3 stycznia 2019 roku do 2 kwietnia 2019 roku w R., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a w tym w złożonym w dniu 3 stycznia 2019 roku w Komendzie Miejskiej Policji w R. pisemnym zawiadomieniu o możliwości popełnienia przestępstwa, datowanym na dzień 27 grudnia 2018 roku, a następnie w dniu 11 stycznia 2019 roku podczas protokolarnego przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR 1 Ds. 272.2019 Prokuratury Rejonowej R. (...), po czym w dniu 2 kwietnia 2020 roku w trakcie ponownego przesłuchania w charakterze świadka w tej sprawie, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. i art. 231 § 1a k.k., a także o odpowiedzialności karnej za fałszywe zawiadomienie o przestępstwie organów ścigania, przewidzianej w art. 238 k.k., zawiadomił organy ścigania i złożył nieprawdziwe zeznania o przestępstwie zniesławienia go poprzez przesłanie w 2018 roku do K. Diecezji (...) anonimowego pisma oraz zamieszczenie w internecie w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku publikacji pomawiających go o molestowanie dzieci wiedząc, że przestępstwa tego nie popełniono, gdyż stawiane mu w powyższej korespondencji zarzuty odnoszące się do wykorzystania seksualnego małoletnich polegały na prawdzie, a nadto zataił istotne okoliczności dotyczące popełnionych przez niego w okresie od 1985 roku do 27 sierpnia 1998 roku w P. i innych miejscowościach na terenie kraju czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat

- tj. o przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. w zb. z art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

II. w dniu 24 marca 2020 roku w Z., podczas przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR Ds. 1078.2019 Prokuratury Rejonowej wZ., będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. oraz o wynikającym z treści art. 183 § 1 k.p.k. prawie do uchylenia się od odpowiedzi na pytania, jeśli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, z obawy przed grożąca mu odpowiedzialnością karną zeznał niezgodnie z prawdą, że nie popełnił wobec jakiejkolwiek osoby czynu polegającego na molestowaniu seksualnym, w sytuacji, gdy w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O., woj. (...), W. i W. woj. (...), K., woj. (...), C., woj. (...) oraz J., woj. (...), wielokrotnie dopuścił się czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, a w tym wobec P. N., G. M., D. L., R. J., M. W. (1), K. N., P. C. (1) oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, mających postać doprowadzenia ich do obcowania płciowego – stosunku oralnego lub poddania się innej czynności seksualnej, polegającej na dotykaniu i całowaniu ich miejsc intymnych

- tj. o przestępstwo z art. 233 § 1a k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

Pełnienie przez ks. S. S. (1) obowiązków duszpasterskich jako: wikariusz parafii M. w okresie od 19 czerwca 1975 roku do 31 lipca 1975 roku, wikariusz parafii G. w okresie od 01 sierpnia 1975 roku do 04 sierpnia 1977 roku, wikariusz parafii pw. Św. J. w S. w okresie od 05 sierpnia 1977 roku do 12 czerwca 1980 roku, wikariusz parafii O. w okresie od 13 czerwca 1980 roku do 18 czerwca 1982 roku, wikariusz parafii pw. Św. B. w P. w okresie od 19 czerwca 1982 roku do 21 czerwca 1992 roku, proboszcz parafii O. w okresie od 22 czerwca 1992 roku do 07 kwietnia 2000 roku, proboszcz parafii pw. Św. M. w R. w okresie od 08 kwietnia 2000 roku do 30 czerwca 2010 roku, proboszcz parafii S. w okresie od 01 lipca 2010 roku do 31 lipca 2012 roku, proboszcz parafii C. N. w R. w okresie od 01 sierpnia 2012 roku do 22 sierpnia 2019 roku. Od 22 sierpnia 2019 roku ks. S. S. (1) przebywa na emeryturze kapłańskiej.

pismo K. Diecezji (...) z dnia 01 października 2019 roku

k.152

pismo K. Diecezji (...) z dnia 10 września 2020 roku

k. 279-280

Organizowanie przez S. S. (1) w ramach posługi duszpasterskiej i działalności społecznej wyjazdów z małoletnimi na zimowiska, obozy, biwaki i wycieczki na terenie całego kraju. Prowadzenie przez oskarżonego drużyny zuchów i drużyny harcerskiej, zajęć karate dla dzieci i młodzieży, prowadzenie grupy ministrantów oraz nauczanie religii. Przebywanie małoletnich na terenie parafii, w tym w domu księdza, wspólne oglądanie filmów video. Wizyty duszpasterskie i inne ks. S. S. (1) w domach parafian.

zeznania świadków:

P. N.

M. W. (1)

G. M.

P. C. (1)

D. L.

M. W. (2)

M. M. (2)

K. N.

P. A.

G. K.

M. C.

R. J.

P. J.

J. M.

B. O.

P. K.

A. K.

W. B.

P. G.

R. P.

M. L.

M. N. (1)

W. K.

M. N. (2)

I. W.

k. 73-82, 601v

k.90-96, 658v-659

k. 138-144, 744v-745

k.158-163, 602

k. 174-178, 602v

k. 203-207, 730

k. 213-219, 602v-603

k.228-233, 603

k. 272-273, 603v

k. 276-278, 603v-604

k. 286-287, 604

k. 291-292, 604

k. 402-403

k. 730v

k. 700

k. 700v

k. 700

k.700v-701

k. 701

k. 701v

k. 701v

k. 702

k. 702

k.261-263

k. 266-269

Zawiadomienie Naczelnika Związku (...) przesłane do Prokuratury Rejonowej w Z. z dnia 12 czerwca 2019 roku dotyczące możliwości popełnienia przez ks. S. S. (1) przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat (ministrantów, uczniów religii i uczestników zajęć karate) w okresie pełnienia przez niego posługi duszpasterskiej w Parafii pw. Św. B. w P. w drugiej połowie lat 80-tych i na początku lat 90-tych. Podstawą zawiadomienia były anonimowe informacje przesłane w dniu 09 października 2018 roku pocztą elektroniczną na adres e-mailowy Hufca (...) R.-Miasto z adresu: (...) bez podania danych personalnych osób pokrzywdzonych. Podniesienie w tej korespondencji, że ks. S. S. (1) dopuścił się popełnienia czynów zabronionych wobec osób w wieku 9-15 lat mających postać obcowania płciowego albo doprowadzenia do poddania się innym czynnościom seksualnym, zarówno na terenie plebanii, jak też podczas wyjazdów z małoletnimi na obozach harcerskich. Zarejestrowanie ww. sprawy w Prokuraturze Rejonowej w Z. pod sygn. akt PR Ds. 795.2019.

Zawiadomienie Naczelnika (...) z dnia 12 czerwca 2019 roku

korespondencja e-mailowa i wydruki z portalu F. zawierające posty o tytule „Ofiary księdza S.”

k. 10, 36-52

Prowadzenie w Prokuraturze Rejonowej w Z. sprawy o sygn. akt PR Ds. 797.2019 na podstawie anonimowego zawiadomienia Fundacji (...) z siedzibą w W. o przestępstwach przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat popełnionych przez ks. S. S. (1) w drugiej połowie lat 80-tych i na początku lat 90-tych. Podstawą tego zawiadomienia była anonimowa wiadomość przesłana w dniu 27 maja 2019 roku pocztą elektroniczną na adres e-mailowy Komendy Miejskiej Policji w R. z adresu (...) bez podania danych personalnych osób pokrzywdzonych.

korespondencja e-mailowa i wydruki z portalu F. zawierające posty o tytule „Ofiary księdza S.”

k. 54-58

Połączenie dochodzeń w ww. sprawach postanowieniem Prokuratury Rejonowej w Z. z dnia 02 lipca 2019 roku w sprawie PR Ds. 795.2019.

postanowienie Prokuratury Rejonowej w Z. w sprawie PR Ds. 795.2019 o połączeniu dochodzeń z dnia 02 lipca 2019 roku

k. 53

Zawiadomienie w dniu 09 lipca 2019 roku Prokuratury Okręgowej w R. przez Kanclerza K. Diecezji (...) o możliwości popełnienia przez ks. S. S. (1) przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat w latach 1986-1989 w P. na terenie plebanii oraz podczas wyjazdów księdza z harcerzami i ministrantami zgłoszone przez G. M.. Wszczęcie postępowania wyjaśniającego przez ks.bp. H. T.. Przekazanie ww. zawiadomienia Prokuraturze Rejonowej w Z. celem łącznego rozpoznania w ramach prowadzonego postępowania sprawdzającego w sprawie PR Ds. 795.2019.

zawiadomienie Kanclerza K. Diecezji (...) z dnia 09 lipca 2019 roku

k. 60-66

Zawiadomienie w dniu 16 lipca 2019 roku Prokuratury Okręgowej wR. przez Fundację (...) z siedzibą w W. o kolejnych przestępstwach z art. 197 § 3 k.k. art. 198 k.k. i art. 200 k.k. lat popełnionych przez ks. S. S. (1) na szkodę pokrzywdzonych G. M. i M. W. (1).

zawiadomienie Fundacji (...) zs. w W.

k.67-71

Zawiadomienie w dniu 25 sierpnia 2019 roku Prokuratury Rejonowej w Z. przez G. M. o popełnieniu przez ks. S. S. (1) przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat oraz kolejne zawiadomienia w tej sprawie.

Zawiadomienia do Prokuratury Rejonowej w Z. wraz z publikacjami z internetu dot. ks. S. S. (1)

k.101-137, 153-157,185-186

Zawiadomienie w dniu 03 stycznia 2019 roku Komendy Miejskiej Policji w R. przez ks. S. S. (1) o zarzucaniu jego osobie przez nieznaną mu osobę molestowania nieletnich, szkalowania jego wizerunku i zamieszczania obraźliwych i poniżających go tekstów w opinii publicznej za pomocą środków masowego przekazu komunikowania w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku.

Wszczęcie przez Prokuraturę Rejonową R. (...) postanowieniem z dnia 25 lutego 2019 roku w sprawie PR 1 Ds. 272.2019 roku dochodzenia w sprawie pomawiania za pomocą środków masowego komunikowania w okresie pomiędzy 28 listopada 2013 roku, a 27 grudnia 2018 roku w miejscach dotychczas nieustalonych księdza S. S. (1) o takie postępowanie i właściwości, które mogły narazić go na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywanego dla niego zawodu i prowadzonej działalności społecznej, tj. o przestępstwo z art. 212 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Postanowieniem z dnia 17 maja 2019 roku umorzenie dochodzenia w powyższej sprawie – wobec niewykrycia sprawców przestępstwa.

Postanowieniem z dnia 12 stycznia 2021 roku umorzenie przez Prokuraturę Rejonową R. (...) w sprawie PR 1 Ds. 2297.2020 dochodzenia w sprawie pomawiania za pomocą środków masowego komunikowania w okresie pomiędzy 28 listopada 2013 roku, a 27 grudnia 2018 roku w miejscach dotychczas nieustalonych księdza S. S. (1) o takie postępowanie i właściwości w postaci zniesławienia go poprzez przesłanie w 2018 roku do K. Diecezji (...) anonimowej publikacji pomawiającej go o molestowanie dzieci w P. i innych miejscowościach na terenie kraju oraz czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, które mogło go narazić na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywanego przez niego zawodu i prowadzonej działalności społecznej, tj. o przestępstwo z art. 212 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. – wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego.

zawiadomienie ks. S. S. (1) wraz z publikacjami z internetu

postanowienie o wszczęciu i umorzeniu dochodzenia w sprawie PR 1 Ds. 272.2019 Prokuratury Rejonowej R. (...)

postanowienie Prokuratury Rejonowej R. (...)

o umorzeniu dochodzenia w sprawie PR 1 Ds. 2297.2020

k. 304-321

k.344-345, 393-394

490-491

Prowadzenie przez Prokuraturę Okręgową w R. śledztwa w sprawie PO I Ds. 39.2020 przeciwko S. S. (1) w sprawie doprowadzenia małoletnich poniżej lat 15, a w tym: P. N., M. W. (1), G. M., P. C. (1), D. L., K. N., R. J. oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O. woj. (...), W. i W. woj. (...), K. woj. (...), C. woj. (...) oraz J. woj. (...) do obcowania płciowego w postaci stosunku oralnego lub poddania się innym czynnościom seksualnym, tj. o przestępstwa określone w art. 200 § 1 k.k. Prawomocnym postanowieniem z dnia 12 stycznia 2021 roku w sprawie PO I. Ds. 39.2020 umorzenie przez Prokuraturę Okręgową w R. śledztwa w tej sprawie wobec stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie karalności przestępstw – na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.

postanowienie Prokuratury Okręgowej w R. w sprawie PO I Ds. 39.2020 o umorzeniu śledztwa

k. 504-516

Niekaralność S. S. (1).

karta karna

k.737

1.2.Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

S. S. (1)

I. w okresie od 3 stycznia 2019 roku do 2 kwietnia 2019 roku w R., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a w tym w złożonym w dniu 3 stycznia 2019 roku w Komendzie Miejskiej Policji w R. pisemnym zawiadomieniu o możliwości popełnienia przestępstwa, datowanym na dzień 27 grudnia 2018 roku, a następnie w dniu 11 stycznia 2019 roku podczas protokolarnego przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR 1 Ds. 272.2019 Prokuratury Rejonowej R. (...), po czym w dniu 2 kwietnia 2020 roku w trakcie ponownego przesłuchania w charakterze świadka w tej sprawie, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. i art. 231 § 1a k.k., a także o odpowiedzialności karnej za fałszywe zawiadomienie o przestępstwie organów ścigania, przewidzianej w art. 238 k.k., zawiadomił organy ścigania i złożył nieprawdziwe zeznania o przestępstwie zniesławienia go poprzez przesłanie w 2018 roku do K. Diecezji (...) anonimowego pisma oraz zamieszczenie w internecie w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku publikacji pomawiających go o molestowanie dzieci wiedząc, że przestępstwa tego nie popełniono, gdyż stawiane mu w powyższej korespondencji zarzuty odnoszące się do wykorzystania seksualnego małoletnich polegały na prawdzie, a nadto zataił istotne okoliczności dotyczące popełnionych przez niego w okresie od 1985 roku do 27 sierpnia 1998 roku w P. i innych miejscowościach na terenie kraju czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat

- tj. o przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. w zb. z art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

II. w dniu 24 marca 2020 roku w Z., podczas przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR Ds. 1078.2019 Prokuratury Rejonowej w Z., będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. oraz o wynikającym z treści art. 183 § 1 k.p.k. prawie do uchylenia się od odpowiedzi na pytania, jeśli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, z obawy przed grożąca mu odpowiedzialnością karną zeznał niezgodnie z prawdą, że nie popełnił wobec jakiejkolwiek osoby czynu polegającego na molestowaniu seksualnym, w sytuacji, gdy w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O., woj. (...), W. i W. woj. (...), K., woj. (...), C., woj. (...) oraz J., woj. (...), wielokrotnie dopuścił się czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, a w tym wobec P. N., G. M., D. L., R. J., M. W. (1), K. N., P. C. (1) oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, mających postać doprowadzenia ich do obcowania płciowego – stosunku oralnego lub poddania się innej czynności seksualnej, polegającej na dotykaniu i całowaniu ich miejsc intymnych

- tj. o przestępstwo z art. 233 § 1a k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1 . Złożenie przez S. S. (1) nieprawdziwych zeznań o przestępstwie zniesławienia jego osoby poprzez przesłanie w 2018 roku do K. Diecezji (...) anonimowego pisma oraz zamieszczenie w internecie w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku publikacji pomawiających go o molestowanie dzieci oraz zatajenie istotnych okoliczności dotyczących popełnionych przez niego w okresie od 1985 roku do 27 sierpnia 1998 roku w P. i innych miejscowościach na terenie kraju czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat.

akta sprawy PO I Ds. 39.2020 Prokuratury Okręgowej w R., w tym postanowienie z dnia 12 stycznia 2021 roku o umorzeniu śledztwa

k. 504-516

2.Złożenie przez S. S. (1) zeznań niezgodnych z prawdą, że nie popełnił wobec jakiejkolwiek osoby czynu polegającego na molestowaniu seksualnym w sytuacji, gdy w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O., woj. (...), W. i W. woj. (...), K., woj. (...), C., woj. (...) oraz J., woj. (...), wielokrotnie dopuścił się czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, a w tym wobec P. N., G. M., D. L., R. J., M. W. (1), K. N., P. C. (1) oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, mających postać doprowadzenia ich do obcowania płciowego – stosunku oralnego lub poddania się innej czynności seksualnej, polegającej na dotykaniu i całowaniu ich miejsc intymnych.

akta sprawy PO I Ds. 39.2020 Prokuratury Okręgowej w R., w tym postanowienie z dnia 12 stycznia 2021 roku o umorzeniu śledztwa

k. 504-516

OCena DOWOdów

Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1-2

Zeznania świadków:

P. N.

M. W. (1)

G. M.

P. C. (1)

D. L.

M. W. (2)

M. M. (2)

K. N.

P. A.

G. K.

M. C.

R. J.

P. J.

Sąd uznał zeznania świadków za wiarygodne w zakresie w jakim wskazywali, że kiedy mieli po 9-15 lat znali ks. S. S. (1) osobiście, że byli ministrantami w jego parafiach, jeździli z nim na zimowiska, obozy, biwaki i wycieczki, że bywali u niego na parafii, gdzie m.in. oglądali filmy video, brali udział w prowadzonych przez niego zajęciach karate, chodzili na organizowane przez księdza zbiórki harcerskie, byli w jego drużynie harcerskiej, uczęszczali na jego lekcje religii, że udzielał im pierwszej Komunii Świętej. W tamtym czasie ksiądz bardzo im imponował i mieli do niego wielkie zaufanie. Zeznania świadków w tej części są logiczne, konsekwentne i wzajemnie się uzupełniają. Faktem jednak jest, że w swoich zeznaniach złożonych przed Sądem w niniejszej sprawie ww. świadkowie mieli od 35 do 45 lat i zeznawali przede wszystkim na okoliczności popełnionych przez ks. S. S. (1) w drugiej połowie lat 80-tych i na początku lat 90-tych przestępstwach przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat. Sąd podszedł do tych zeznań z dużą ostrożnością albowiem świadkowie nie byli w stanie obiektywnie relacjonować swoich relacji z oskarżonym i opisywali głównie to, czego sami doświadczyli z jego strony wzbogacając te zachowania swoją interpretacją zdarzeń. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że świadkowie ci czują się osobami pokrzywdzonymi przez ks. S. S. (1). Wskazać należy, że prawomocnym postanowieniem z dnia 12 stycznia 2021 roku w sprawie PO I. Ds. 39.2020 Prokuratura Okręgowa w Radomiu umorzyła śledztwo w sprawie doprowadzenia małoletnich poniżej 15 lat do obcowania płciowego w postaci stosunku oralnego oraz poddania się innym czynnościom seksualnym, tj. o przestępstwa określone w art. 200 § 1 k.k. – na podstawie art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k.- wobec stwierdzenia przedawnienia karalności tych przestępstw. Sprawa ta nie była zatem przedmiotem rozpoznania przez żaden Sąd.

1-2

zeznania świadków:

M. N. (2)

I. W.

Sąd uznał za wiarygodnie zeznania świadków, którzy potwierdzili w swoich zeznaniach pracę duszpasterską i społeczną oskarżonego, w swoich zeznaniach odnieśli się do znajomości ich oraz ich dzieci z oskarżonym, a także do relacji między nimi. Jednak świadkowie ci nie mieli wiedzy na temat nagannego zachowania oskarżonego wobec dzieci. Dopiero potem dowiedzieli się o stawianych mu zarzutach z artykułów publikowanych na temat oskarżonego, bądź też z relacji swoich dorosłych już dzieci, bądź też innych osób.

1-2

zeznania świadków:

J. M.

B. O.

P. K.

A. K.

W. B.

P. G.

R. P.

M. L.

M. N. (1)

W. K.

Sąd nie miał podstaw aby kwestionować wiarygodność zeznań świadków, którzy zeznawali na okoliczności znajomości z oskarżonym, jego pracy duszpasterskiej i prowadzonej przez niego działalności społecznej, jak też jego prawidłowych postaw i zachowania wobec parafian w latach 1985-1998. Wszyscy świadkowie zeznali, że oskarżony był dobrym księdzem, dzięki niemu dzieci jeździły w góry i nad morze, załatwiał dotacje na takie wyjazdy, uczył dzieci wartości historycznych i patriotycznych, wszyscy chwalili ks. S. S. (1). Świadkowie nie widzieli żadnych niewłaściwych zachowań oskarżonego wobec dzieci i młodzieży. Oskarżony cieszył się autorytetem nie tylko ze względu na to, że był osobą duchowną, instruktorem harcerstwa ale także ze względu na swoje pasje sportowe, czym wielu imponował. W tamtych latach świadkowie nic złego nie słyszeli na temat ks. S. S. (1).

zeznania świadków:

K. S.

M. Ś.

Z. K.

Zeznania tych świadków nie wnoszą do sprawy istotnych treści albowiem nie mają wiedzy na temat przedmiotowych zdarzeń, nie znają oskarżonego i byli słuchani na okoliczność, kto pisał komentarze pod artykułami Echa Dnia i Radom24 i in. na temat ks. S. S. (1).

dokumenty:

pisma K. Diecezji (...),

zawiadomienie Naczelnika (...) z dnia 12 czerwca 2019 roku,

korespondencja e-mailowa i wydruki z portalu F. zawierające posty o tytule „Ofiary księdza S.” ,

postanowienie Prokuratury Rejonowej w Z. o połączeniu dochodzeń z dnia 02 lipca 2019 roku,

zawiadomienie Kanclerza K. Diecezji (...) z dnia 09 lipca 2019 roku,

zawiadomienie Fundacji (...) zs. w W.,

zawiadomienie ks. S. S. (1) złożone w KMP w R. wraz z wydrukami z internetu,

postanowienie o wszczęciu i umorzeniu dochodzenia w sprawie PR 1 Ds. 272.2019 Prokuratury Rejonowej R. (...)

postanowienie o umorzeniu dochodzenia w sprawie PR 1 Ds. 2297.2020 Prokuratury Rejonowej R. (...)

postanowienie Prokuratury Okręgowej w R. w sprawie PO I Ds. 39.2020 o umorzeniu śledztwa,

karta karna.

Dokonując oceny pozostałego materiału dowodowego stanowiącego podstawę ustaleń faktycznych poczynionych w sprawie Sąd nie miał podstaw aby kwestionować prawdziwość tworzenia zgromadzonych w sprawie dokumentów zarówno tych dot. oskarżonego, jak i utworzonych na potrzeby niniejszego postępowania.

Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1-11

wyjaśnienia oskarżonego

S. S. (1)

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień, jak również prawa do odpowiedzi na jakiekolwiek pytania (k. 441-443).

PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

……………………………

…………………………………………………………

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

☐

Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

……………………………

…………………………………………………………

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

☐

Warunkowe umorzenie postępowania

…………………………

…………………………………………………………

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

………………………………………………………………………………………………………… ..…………………………………….

☐

Umorzenie postępowania

…………………………

…………………………………………………………

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

………………………………………………………………………………………………………………………………………………

☒

Uniewinnienie

I.

S. S. (1)

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

W świetle całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego – w konkluzji zdaniem Sądu - brak było podstaw do przypisania oskarżonemu winy i sprawstwa zarzuconych mu aktem oskarżenia przestępstw z art. 233 § 1 k.k. w zb. z art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. oraz z art. 233 § 1a k.k.

W pierwszej kolejności zważyć należy, że w rozpatrywanej sprawie oskarżonemu zarzucono to, że: w okresie od 3 stycznia 2019 roku do 2 kwietnia 2019 roku w R., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, a w tym w złożonym w dniu 3 stycznia 2019 roku w Komendzie Miejskiej Policji w R. pisemnym zawiadomieniu o możliwości popełnienia przestępstwa, datowanym na dzień 27 grudnia 2018 roku, a następnie w dniu 11 stycznia 2019 roku podczas protokolarnego przyjęcia zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR 1 Ds. 272.2019 Prokuratury Rejonowej R. (...), po czym w dniu 2 kwietnia 2020 roku w trakcie ponownego przesłuchania w charakterze świadka w tej sprawie, będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. i art. 231 § 1a k.k., a także o odpowiedzialności karnej za fałszywe zawiadomienie o przestępstwie organów ścigania, przewidzianej w art. 238 k.k. zawiadomił organy ścigania i złożył nieprawdziwe zeznania o przestępstwie zniesławienia go poprzez przesłanie w 2018 roku do K. Diecezji (...) anonimowego pisma oraz zamieszczenie w internecie w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku publikacji pomawiających go o molestowanie dzieci wiedząc, że przestępstwa tego nie popełniono, gdyż stawiane mu w powyższej korespondencji zarzuty odnoszące się do wykorzystania seksualnego małoletnich polegały na prawdzie, a nadto zataił istotne okoliczności dotyczące popełnionych przez niego w okresie od 1985 roku do 27 sierpnia 1998 roku w P. i innych miejscowościach na terenie kraju czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, tj. o przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. w zb. z art. 238 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

Ponadto S. S. (1) zarzucono to, że: w dniu 24 marca 2020 roku w Z., podczas przesłuchania w charakterze świadka w sprawie nr PR Ds. 1078.2019 Prokuratury Rejonowej w Z. będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. oraz o wynikającym z treści art. 183 § 1 k.p.k. prawie do uchylenia się od odpowiedzi na pytania, jeśli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, z obawy przed grożąca mu odpowiedzialnością karną zeznał niezgodnie z prawdą, że nie popełnił wobec jakiejkolwiek osoby czynu polegającego na molestowaniu seksualnym, w sytuacji, gdy w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O. woj. (...), W. i W. woj. (...), K., woj. (...), C., woj. (...) oraz J., woj. (...), wielokrotnie dopuścił się czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, a w tym wobec P. N., G. M., D. L., R. J., M. W. (1), K. N., P. C. (1) oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, mających postać doprowadzenia ich do obcowania płciowego – stosunku oralnego lub poddania się innej czynności seksualnej, polegającej na dotykaniu i całowaniu ich miejsc intymnych, tj. o przestępstwo z art. 233 § 1a k.k.

Podnieść należy, że przedmiotem ochrony art. 233 k.k. in. są prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości oraz wiarygodność ustaleń dokonanych w postępowaniach przewidzianych na podstawie ustawy. Zgodnie z treścią art. 233 § 1 k.k. „kto, składając zeznanie mające służyć za dowód w postępowaniu sądowym lub innym postępowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawdę lub zataja prawdę, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8”. Podnieść należy, że z dniem 15 kwietnia 2016 roku do porządku prawnego, ustawą z dnia 11 marca 2016 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016r. poz. 437), wprowadzono przepis art. 233 § 1a k.k. Przepis ten określa uprzywilejowany typ przestępstwa tzw. fałszywych zeznań, gdzie znamieniem tego przestępstwa jest złożenie fałszywych zeznań w obawie przed odpowiedzialnością karną grożącą sprawcy lub jego najbliższym. Norma zawarta w tym nowym przepisie stała się podstawą wyrażenia w piśmiennictwie prawniczym poglądów co do nieaktualności tych orzeczeń Sądu Najwyższego (por. uchwały SN w sprawach I KZP 4/07 i I KZP 26/07), które wskazywały na niemożność pociągnięcia do odpowiedzialności karnej za przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. tych osób, które zamiast mieć status podejrzanego (art. 313 § 1 k.p.k.), zmuszone były - na skutek decyzji organu procesowego - składać zeznania jako świadkowie i wówczas składały fałszywe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji prawa do obrony (por. stanowiska w piśmiennictwie wskazane w uzasadnieniu postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 2020 r., I KZP 10/19). Kwestia ta była przedmiotem rozważań tut. Sądu. Wprowadzenie nowego przepisu art. 233 § 1a k.k. nie przesuwało zachowania, objętego w poprzednim stanie prawnym, tzw. kontratypem działania w ramach prawa do obrony, do stanu jego karalności, jako typu uprzywilejowanego. Stanowisko takie, po wejściu do porządku prawnego przepisu art. 233 § 1a k.k., bowiem przeważało w poglądach wyrażanych w komentarzach do tego przepisu (przywołał je Sąd Najwyższy w uzasadnieniu postanowienia I KZP 10/19). Także Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 stycznia 2020 roku I KZP 10/19 takie stanowisko również wyraził, podnosząc, że od dnia 15 kwietnia 2016 roku zachowanie sprawcy składającego fałszywe zeznania w obawie przed grożącą mu odpowiedzialnością karną, które do tej chwili traktowane było jako kontratyp działania w ramach prawa do obrony, zostało stypizowane jako uprzywilejowany typ przestępstwa określony w art. 233 § 1a k.k.

Zdaniem Sądu jednak nie można pominąć tezy wyrażonej w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 20 września 2007 roku w sprawie I KZP 26/07 (OSNKW 2007/10, poz. 71) mówiącą, że: „nie popełnia przestępstwa fałszywych zeznań (art. 233 § 1 k.k.), kto umyślnie składa nieprawdziwe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony (art.6 k.p.k.)”. Zgodnie z wyrażonym w orzecznictwie stanowiskiem, według których nie popełnia przestępstwa fałszywych zeznań ten, kto umyślnie składa fałszywe zeznania dotyczące okoliczności, mających znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony, nawet wtedy, gdy został pouczony o prawie odmowy odpowiedzi na pytania, jeżeli jej udzielenie mogłoby narazić go na odpowiedzialność karną. Wskazać również należy, że Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 10 grudnia 2020 roku w sprawie I KK 58/19 (OSNK 2021/2, poz. 8) z uwagi na fakt, że przepis nie zawiera ograniczenia, o którym mówi Sąd Najwyższy („nie popełnia przestępstwa z art. 233 § 1 ani § 1a k.k. osoba przesłuchiwana w charakterze świadka, gdy składa fałszywe zeznania z obawy przed narażeniem samego siebie na odpowiedzialność karną, w granicach własnej odpowiedzialności karnej. Dopuszczalność pociągnięcia do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1a k.k. osoby, która z obawy o narażenie samego siebie na odpowiedzialność karną przesłuchiwana jest w charakterze świadka i zeznaje nieprawdę – art. 233 § 3 k.k.). W układzie procesowym, w którym w wyniku zaistniałej kolizji roli procesowej podejrzanego i świadka, nastąpi ostateczna i prawidłowa identyfikacja osoby jako podejrzanego powstaje konieczność eliminacji z procesu środka dowodowego uzyskanego od tej osoby, tj. złożonych przez nią uprzednio zeznań. Z chwilą przesłuchania osoby w charakterze podejrzanego jej wcześniejsze zeznania nie mogą być podstawą dokonywanych ustaleń faktycznych w zakresie jej własnej odpowiedzialności karnej”. Także „Nie ponosi odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1 k.k. osoba, która przesłuchana została w charakterze świadka wbrew wynikającemu z art. 313 § 1 k.p.k. nakazowi przesłuchania jej jako podejrzanego” (uchwała SN z 26.04.2007r., I KZP 4/07, OSNKW 2007/6, poz. 45). Dla przypisania sprawcy popełnienia przestępstwa niezbędne jest wykazanie zaistnienia znamion strony podmiotowej, w przypadku przestępstwa złożenia fałszywych zeznań – umyślności działania bądź zaniechania. Umyślność może w tym przypadku przejawiać się zamiarem bezpośrednim lub wynikowym. Minimalnym warunkiem spełnienia znamion strony podmiotowej w odniesieniu do omawianego przestępstwa jest przewidywanie przez sprawcę nieprawdziwości jego oświadczeń o posiadanych wiadomościach na temat faktów badanych w postępowaniu i zarazem godzenie się z tym stanem, wyrażające się złożeniem takich zeznań w formie przewidzianej przez prawo procesowe. Podkreślenia przy tym wymaga, że zakresem czynu wyczerpującego znamiona przestępstwa złożenia fałszywych zeznań objąć można tę treść zeznań, do której odnoszą się przesłanki strony podmiotowej (wyrok SN z 15.01.1999r., II KKN 129/97, Prok. i Pr.-wkł. 1999/9, poz.1). „Immanentną cechą czynów z art.233, 234 i 238 k.k. jest świadomość sprawcy, że zafałszowuje obraz rzeczywistości. Przekonanie sprawcy o prawdziwości jego zeznań lub zawiadomień wyklucza postawienie mu zarzutu pomawiania czy celowego wprowadzania organów ścigania w błąd i nie ma tu znaczenia przyczyna, dla której tkwił on w nieprawdziwym przekonaniu. Nie popełnia przestępstwa fałszywych zeznań, kto umyślnie składa nieprawdziwe zeznania dotyczące okoliczności mających znaczenie dla realizacji jego prawa do obrony (art. 6 k.p.k.) - (uchwała SN z 20.09.2007 r., I KZP 26/07, OSNKW 2007/10, poz. 71). Nie popełnia przestępstwa osoba przesłuchiwana w charakterze świadka, gdy składa fałszywe zeznania z obawy przed narażeniem samej siebie na odpowiedzialność karną, w granicach własnej odpowiedzialności karnej. Dopuszczalność pociągnięcia do odpowiedzialności karnej na podstawie art. 233 § 1a k.k. osoby, która z obawy o narażenie samej siebie na odpowiedzialność karną przesłuchiwana jest w charakterze świadka i zeznaje nieprawdę – obejmować może wyłącznie zeznania, których treść zawiera pomówienie innej osoby lub nieprawdziwe okoliczności niezwiązane ze sprawstwem czynu i potencjalną własną odpowiedzialnością karną przesłuchiwanego (postanowienie SN z 10.12.2020 r., I KK 58/19, OSNKW 2021/2, poz. 8). Od samego początku obowiązywania przepisu art. 233 § 1a k.k. było jasne, że w istotny sposób ingeruje w aspekt zasady prawa do obrony, który gwarantuje prawo do realizowania obrony przez nieobwinianie siebie samego oraz nieobwinianie osoby dla siebie najbliższej. Wskazać należy, że prawo do obrony ma charakter konstytucyjny. Niedopuszczalne jest skazanie za przestępstwo określone w art. 233 § 1 k.k., jeżeli oskarżony w postępowaniu karnym, w którym występował, złożył uprzednio w charakterze świadka fałszywe zeznania co do okoliczności związanych z zarzucanym mu czynem (wyrok SN z 24.04.2007r., IV KK 127/07, LEX nr 293375).

Jak wynika z akt sprawy ks. S. S. (1) był wikariuszem i proboszczem parafii w miejscowościach: M., G., S., O., P., O., S. i w R.; od sierpnia 2019 roku korzysta ze statusu księdza emeryta Diecezji (...). (...). S. S. (1) był dawnym kapelanem (...) Policji, w stanie wojennym był działaczem Solidarności, był karateką, także do 2016 roku był członkiem (...), które jest ogólnopolskim, patriotycznym stowarzyszeniem prowadzącym działalność pożytku publicznego. Za pracę z młodzieżą został odznaczony Orderem Uśmiechu i Złotym Krzyżem Zasługi dla (...). W latach 1982-1992 jako wikariusz parafii Św. B. w P. był opiekunem ministrantów oraz jako instruktor (...) prowadził drużynę harcerską (...) oraz sekcję karate. Nie ulega wątpliwości, że ks. S. S. (1) jeździł z dziećmi i młodzieżą na obozy, zimowiska, biwaki, wycieczki organizowane w różnych częściach kraju. Wraz z nimi jeździli także inni dorośli opiekunowie dzieci. Zdarzało się też, że ks. S. S. (1) zapraszał małoletnich na parafię, do swojego domu, gdzie wspólnie m.in. oglądali filmy video. Wszyscy małoletni, jak też ich rodzice, czy opiekunowie niewątpliwie dobrze znali ks. S. S. (1) w tamtych latach.

Faktem jest, że pismem z dnia 12 czerwca 2019 roku Związek (...) zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Zwoleniu, że dnia 09 października 2018 roku m.in. na adres e-mailowy Hufca (...) R.-Miasto skierowana została wiadomość z adresu e-mailowego (...), w której to wiadomości podano m.in.,że wskazana osoba pełniąca wówczas posługę w Parafii C. N. w R. miała się dopuścić nadużyć seksualnych i że ta wiadomość pochodzi od osób, które określają się jako ofiary ks. S. S., który miał się dopuścić haniebnych czynów będąc w parafii Św. B. w P. w drugiej połowie lat 80-tych i na początku lat 90-tych. Oskarżony prowadził już wtedy ministrantów, zajęcia karate, drużyny harcerskie, uczył religii. Wcześniej w sprawie tej doszło do kontaktu z Kanclerzem K. Diecezji (...), gdzie sprawa ta była badana. Z informacji uzyskanych od Kanclerza K. wynikało, że doszło do rozmowy z ks. S. S. (1), który zaprzeczył oskarżeniom wskazując, że jest to dawna prowokacja służb bezpieczeństwa. Wskazania jednocześnie wymaga fakt, że w owym czasie na portalu F. funkcjonowała strona osób, które podawały się za ofiary ks. S. z tym, że nie podawały wówczas swoich nazwisk na tym etapie – jak pisali – w obawie o szykany ze strony księdza, kościoła, lokalnej społeczności, a nawet swoich rodzin. Kopie tego pisma w czerwcu 2019 roku zostały wysłane do Pracownika IPN zajmującego się Solidarnością w obszarze (...), osoby kontaktowej w klubie karate w R., K. Diecezji (...), Komendanta Chorągwi (...) i przedstawicieli lokalnej prasy. Tego rodzaju informacje były również wysyłane na stronę internetową (...) policji. W sprawie doprowadzenia małoletnich w latach 80-tych i 90-tych przez ks. S. S. (1) do innych czynności seksualnych takie informacje pojawiały się na różnych stronach internetowych, w tym w poście na stronie echodnia.eu, na portalu pionki.istrefa.com, w komentarzach pod artykułem na portalu Radom24. Także w dniu 06 lipca 2019 roku do K. Diecezji (...) wpłynął e-mail z załączonym pismem wskazującym na jego autora w osobie G. M., z którego wynikała możliwość popełnienia przez S. S. (1) w przeszłości przestępstwa z art. 200 k.k. (wówczas był proboszczem Parafii pw. C. N. w R.). Wpłynięcie tego pisma zainicjowało postępowanie wyjaśniające zarządzone przez ks. bp. (...) H. T.. Ponadto w dniu 16 lipca 2019 roku do Prokuratury Okręgowej w R.zostało nadesłane przez Fundację (...) z siedzibą w W., następnie przekazane do Prokuratury Rejonowej w Z. kolejne zawiadomienie o przestępstwach seksualnych na szkodę małoletnich poniżej 15 lat, stypizowanych w art. 197 k.k. i art. 200 k.k. popełnionych przez ks. S. S. (1). W zawiadomieniu tym wskazano dane osób pokrzywdzonych, tj. G. M. i M. W. (1). W zawiadomieniu tym wskazano na zachowania ks. S. S. (1) wobec G. M. odpowiadające opisowi tych zachowań przedstawionego przez samego pokrzywdzonego w przesłanej w dniu 06 lipca 2019 roku drogą elektroniczną korespondencji do K. Diecezji (...). Pismem z dnia 29 lipca 2019 roku (...). E. P. ówczesny Kanclerz K. Diecezji (...) poinformował Prokuraturę Rejonową w Z. o wszczęciu postępowania kanonicznego, następnego dnia po otrzymaniu drogą elektroniczną zgłoszenia G. M.. Kolejno zgłaszali się pozostali pokrzywdzeni i przyjmowano od nich protokolarne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Byli to: P. N., M. W. (1), G. M., P. C. (2), D. L., K. N.. Jeszcze wcześniej z korespondencji Kanclerza K. Diecezji (...) wynikało również, że w listopadzie 2013 roku do ówczesnego biskupa diecezji (...) ks. H. T. zgłosił się mężczyzna (jak się później okazało był to M. W. (1)) i w trakcie rozmowy poinformował, że w latach 1989-1991 na terenie parafii Św. B. w P. będąc małoletnim poniżej 15 lat został wykorzystany seksualnie przez ks. S. S. (1). Bezpośrednio po tym zgłoszeniu ks. S. S. (1) zaprzeczył stawianym mu zarzutom. Przeprowadzono z nim rozmowę wyjaśniającą. Tym samym już w tej dacie, jak też chronologia zdarzeń wskazują, że ks. S. S. (1) wiedział o stawianych mu zarzutach. Stwierdził też, że w tym okresie był przedmiotem ataków w związku ze swoją aktywnością polityczno-społeczną. W świetle tych informacji niewątpliwie oskarżony wiedział, że już od 2013 roku zarzuca mu się m.in. molestowanie nieletnich, że nieznana mu osoba szkalowała jego wizerunek i zamieszczała obraźliwe i poniżające go teksty w opinii publicznej za pomocą środków masowego przekazu komunikowania w okresie od 28 listopada 2013 roku do 27 grudnia 2018 roku o takie postępowanie i właściwości, które mogły narazić go na utratę zaufania potrzebnego dla wykonywanego dla niego zawodu i prowadzonej działalności społecznej i zawiadomienie takiej treści złożył do organów ścigania w styczniu 2019 roku. (...). S. S. (1) przesłuchany w charakterze świadka w dniu 24 marca 2020 roku w sprawie PR Ds. 1078.2019 zeznał, że w internecie przeczytał artykuł, który w swojej treści dotyczył tego, że molestował nieletnich. Po jego przeczytaniu złożył zawiadomienie na policji odnośnie pomówienia go o takie zachowanie. Ponadto zeznał, że w latach 1982-1990 pełnił posługę kapłańską w parafii Św. B. w P. i w tamtym czasie pracował z młodzieżą, prowadził grupy ministrantów, harcerzy oraz sekcję karate. W latach 80-tych i 90-tych wielokrotnie współorganizował obozy letnie i zimowe dla młodzieży. Nie pamięta chłopca o danych personalnych M. W. (1). Potem przypomniał sobie tego chłopca po rozmowie z drużynowym M. W. (2). Ponadto zeznał, że nie przypomina sobie osób o danych personalnych, tj.: P. N., D. L., G. M., K. T., P. P., M. K., B. W. i M. J.. Takich nazwisk i imion nie pamięta. Kojarzy nazwisko C. ale osoby P. C. (1) już nie. Nie pamięta też, czy jeździł na wspólne wyjazdy z M. W. (2). Sąd w konkluzji nie znalazł podstaw aby kwestionować zeznania złożone przez ks. S. S. (1) po tak długim upływie czasu. Składał te zeznania mając 69 lat. Wskazać należy, że podczas tego przesłuchania wobec świadka padały konkretne pytania ze strony pełnomocnika pokrzywdzonych, jak też prokuratora. (...). S. S. (1) będąc przesłuchiwany w charakterze świadka w obecności prokuratora i pełnomocnika pokrzywdzonych w tamtej sprawie o molestowanie nieletnich miał niewątpliwie pełną świadomość, że tak na prawdę to sprawa dotyczy jego osoby i niewątpliwie miał świadomość w jakim kierunku zmierza śledztwo w tej sprawie, tym bardziej że podczas przesłuchania padały konkretne pytania o znajomość z osobami wymienionymi z imienia i z nazwiska. Można zadać pytanie dlaczego wówczas nie skorzystał z prawa do odmowy odpowiedzi na pytania, które mogłyby go narazić na odpowiedzialność karną ale zdaniem Sądu, gdyby nie odpowiadał na zadawane mu pytania to mogłoby to być uznane za tzw. ”milczące przyznanie się do winy”. Co więcej mógłby narazić się na poniesienie konsekwencji chociażby w postaci kary pieniężnej co do świadka, który bezpodstawnie uchyla się od złożenia zeznania, albo w przypadku uporczywego uchylania się od złożenia zeznania – niezależnie od kary pieniężnej naraża się także na aresztowanie na czas do 30 dni. Jak wskazuje doświadczenie życiowe niewątpliwie niewiele osób starszych, schorowanych, po różnych traumatycznych przeżyciach, po tylu latach pamięta imiona i nazwiska dzieci i młodzieży, z którymi jeździli na obozy, biwaki, zimowiska, czy też wycieczki. Jeżdżąc wspólnie na różne wyjazdy, czy też służąc do mszy, jak też udział chłopców w zajęciach karate, zbiórkach harcerskich prowadzonych przez oskarżonego to niewątpliwie oni i ich rodzice znali i lepiej zapamiętali oskarżonego. Faktem jest, że od tamtych lat upłynęło wiele lat. Pokrzywdzeni dzisiaj są już dorosłymi mężczyznami w wieku średnio około 40 lat, z którymi oskarżony nie miał przez lata kontaktu. Sąd zatem nie neguje faktu, że oskarżony składając zeznania w marcu 2020 roku (w wielu prawie 69 lat) mógł też nie pamiętać nazwisk i imion osób, z którymi miał kontakt w drugiej połowie lat 80-tych i na początku lat 90-tych, zwłaszcza jeśli chodzi o dzieci i młodzież. Niewątpliwie dzieciom i młodzieży, łatwiej jest i to na całe życie zapamiętać swojego wychowawcę, instruktora, czy też księdza, zwłaszcza wtedy, gdy taka osoba kiedyś im bardzo imponowała - niż odwrotnie - dorosłym zapamiętać swoich licznych wychowanków, czy też podopiecznych.

(...). S. S. (1) przesłuchany ponownie w dniu 02 kwietnia 2020 roku potwierdził swoje dotychczasowe zeznania dodając, że od chwili złożenia zawiadomienia o tym przestępstwie w KMP w. R. nie otrzymał żadnej informacji aby jakaś osoba zamieszczała poniżające go wpisy o molestowanie małoletnich. Był przekonany, że ktoś go pomawia i dlatego złożył zawiadomienie o zniesławieniu. Faktem jest, że w powyższej sprawie w dniu 13 maja 2019 roku postępowanie w tej sprawie zostało umorzone wobec niewykrycia sprawców przestępstwa albowiem nie zdołano ustalić osoby, która posługiwała się NICK-iem (...) poza tym, że ta osoba pisząc artykuły w komentarzach na portalach internetowych „Radom24” i „Echa Dnia” korzystała z angielskiej sieci internetowej ENTIRE 4th oraz Talk Talk. To, że postępowanie zakończyło się umorzeniem postępowania z uwagi na niewykrycie sprawcy to wcale nie oznacza, że to zawiadomienie o zniesławieniu nie polegało na prawdzie, a wręcz przeciwnie, ks. S. S. (1) miał prawo czuć się zniesławiony tymi artykułami i komentarzami. W okolicznościach niniejszej sprawy nie można także uznać, że oskarżony w dniu 24 marca 2020 roku w Z., podczas przesłuchania w charakterze świadka w sprawie PR Ds. 1078.2019 Prokuratury Rejonowej w Z., będąc uprzedzony o odpowiedzialności karnej za złożenie niezgodnych z prawdą zeznań oraz zatajenie prawdy, przewidzianej w art. 233 § 1 k.k. oraz o wynikającym z treści art. 183 § 1 k.p.k. prawie do uchylenia się od odpowiedzi na pytania, jeśli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, z obawy przed grożąca mu odpowiedzialnością karną zeznał niezgodnie z prawdą, że nie popełnił wobec jakiejkolwiek osoby czynu polegającego na molestowaniu seksualnym, w sytuacji, gdy w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O. woj. (...), W. i W. woj. (...), K. woj. (...), C. woj. (...) oraz J. woj. (...), wielokrotnie dopuścił się czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat, w tym wobec P. N., G. M., D. L., R. J., M. W. (1), K. N., P. C. (1) oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, mających postać doprowadzenia ich do obcowania płciowego – stosunku oralnego lub poddania się innej czynności seksualnej, polegającej na dotykaniu i całowaniu ich miejsc intymnych, a tym samym aby dopuścił się popełnienia przestępstwa określonego w treści art. 233 § 1a k.k. Faktem jest, że Prokuratura Okręgowa w R. prowadziła śledztwo w sprawie PO I Ds. 39.2020 dot. doprowadzenia małoletnich poniżej lat 15 w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P. i innych miejscowościach na terenie kraju do obcowania płciowego w postaci stosunku oralnego oraz poddania się innym czynnościom seksualnym, tj. o przestępstwo z art. 200 § 1 k.k. Faktem jest, że prawomocnym postanowieniem z dnia 12 stycznia 2021 roku w sprawie PO I. Ds. 39.2020 Prokuratura Okręgowa w R.umorzyła śledztwo w sprawie doprowadzenia małoletnich poniżej 15 lat, a w tym: P. N., M. W. (1), G. M., P. C. (1), D. L., K. N., R. J. oraz innych nieustalonych pokrzywdzonych w tym wieku, w okresie od 1985 roku daty bliżej nieustalonej do 27 sierpnia 1998 roku w P., J. oraz O. woj. (...), W. i W., woj. (...), K. woj. (...), C. woj. (...) oraz J. woj. (...) do obcowania płciowego w postaci stosunku oralnego oraz poddania się innym czynnościom seksualnym, tj. o przestępstwa określone w art. 200 § 1 k.k. – wobec stwierdzenia, że nastąpiło przedawnienie karalności tych przestępstw (k. 504-516). A zatem skoro sprawa została prawomocnie umorzona, nikogo nie postawiono przed Sądem, nie udowodniono mu winy, a tym samym nikt nie został skazany prawomocnym wyrokiem Sądu to taką osobę, której postawiono zarzuty w tej sprawie należy w świetle prawa uznać i traktować jako niewinną. Samo przekonanie oskarżyciela publicznego o pełnej wiarygodności przesłuchanych w tej sprawie świadków, w tym pokrzywdzonych nie jest wystarczające do uznania oskarżonego za winnego zarzucanych mu w tej sprawie czynów wobec braku prawomocnego wyroku skazującego wydanego przez Sąd. Podnieść należy w tej sprawie przesłuchano w charakterze świadków około 130 osób, w tym te same osoby, które zeznawały w niniejszej sprawie. Przesłuchani w tej sprawie świadkowie oskarżenia zeznawali przede wszystkim na powyższe okoliczności, protokoły ich przesłuchań są powielone i stanowią integralna część niniejszych akt sprawy. Jeszcze raz trzeba podkreślić, że w tamtej sprawie (PO I Ds. 39.2020) nie ma prawomocnego wyroku skazującego. Sprawa została prawomocnie umorzona na etapie postępowania przygotowawczego, a zatem w świetle prawa karnego materialnego i procesowego jest sprawą zamkniętą.

Sąd związany jest zasadą domniemania niewinności, a przede wszystkim stypizowaną przez ustawodawcę w art. 5 § 2 k.p.k. zasadą rozstrzygania wszystkich niedających się usunąć wątpliwości na korzyść oskarżonego. W przekonaniu tutejszego Sądu w rozpatrywanej sprawie właśnie takie wątpliwości ewidentnie zachodzą i należy je rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Oskarżonego uważa się za niewinnego, dopóki wina jego nie zostanie udowodniona i stwierdzona prawomocnym wyrokiem (art. 5 § 1 k.p.k.). Wskazać należy, że oskarżony ks. S. S. (1) w przedmiotowej sprawie nie przyznał się do popełnienia zarzucanych mu czynów i skorzystał z prawa do odmowy składania wyjaśnień, jak też prawa do odpowiedzi na jakiekolwiek pytania. Podnieść jednak należy, że na każdym etapie postępowania oskarżony mógł w ten sposób realizować przysługujące mu prawo do obrony, na mocy którego osoba oskarżona nie ma żadnego obowiązku dostarczania organom prowadzącym postępowanie dowodów na swoją niekorzyść. Należy jednak podkreślić, że taka konstatacja nie dyskredytuje jego postawy oraz nie upoważnia Sądu do podważenia faktu jego nie przyznania się do popełnienia zarzucanych mu czynów. Aby wykazać oskarżonemu sprawstwo przedmiotowych przestępstw, należałoby ujawnić takie (całkowicie) wiarygodne środki dowodowe, z których w sposób jednoznaczny dla Sądu wynikałoby sprawstwo oskarżonego odnośnie tychże przestępstw. Przeanalizowanie całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, zgodnie z naczelnymi zasadami obowiązującego porządku prawnego, w świetle wyżej cytowanego orzecznictwa oraz zasadą samodzielności jurysdykcyjnej wyrażonej w art. 8 k.p.k. która mówi, że sąd karny rozstrzyga samodzielnie zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie jest związany rozstrzygnięciem innego sądu lub organu, w konkluzji nie daje Sądowi podstawy do uznania, że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanych mu aktem oskarżenia czynów. Z tych względów Sąd wydał wyrok uniewinniający na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.

KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

………………………

……………………

……………………

………………………………………………… .………………

1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

……………………

……………………

……………………

………………………………………………… .………………

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

……………………………………………………………………………………………… .…………………………………………………

KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

O kosztach postępowania Sąd rozstrzygnął zgodnie z dyspozycją art. 632 pkt 2 k.p.k. obciążając nimi Skarb Państwa.

1Podpis

Formularz UK 2

Sygnatura akt

V Ka 248/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Zwoleniu z dnia 30 listopada 2022 roku w sprawie sygn. akt II K 24/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Nie dotyczy

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Nie dotyczy

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Druga

Prokurator zaskarżył orzeczenie w części dotyczącej czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku i zarzucił: .

Obrazę przepisów postepowania w postaci art. 7 kpk, art. 4 kpk i art. 410 kpk, mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na przeprowadzeniu w sposób nieobiektywny, pobieżny i dowolny oceny zgromadzonego materiału dowodowego, wbrew zasadom prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, w wyniku czego Sąd błędnie uznał, że należy podejść z dużą ostrożnością do zeznań świadków: P. N., M. W. (1), G. M., P. C. (1), D. L., M. W. (2), M. M. (2), K. N., P. A., G. K., M. C., R. J. w zakresie, w jakim zeznali oni na okoliczności popełnionych przez oskarżonego w drugiej połowie lat 80-tych i w latach 90-tych ubiegłego wieku czynów zabronionych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę osób poniżej 15 lat, co doprowadziło do błędnej oceny, ze zachodzą niedające się usunąć wątpliwości, które należy rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego, a w konsekwencji do jego uniewinnienia od popełnienia zarzuconego mu czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, podczas gdy obiektywna analiza zeznań wskazanych wyżej świadków przy uwzględnieniu całości zebranego materiału dowodowego oraz należytym zastosowaniu zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego prowadzi do wniosku, że zeznania wymienionych wyżej świadków należy uznać w całości za wiarygodne, a zatem: rzeczowe, spójne i logiczne oraz pozbawione nieuzasadnionych interpretacji i domniemań, a także szczere i umotywowane wyłącznie chęcią ukazania prawdy o zachowaniu księdza S. S. (1), co z kolei dowodzi, że oskarżony w okresie od 3 stycznia do 2 kwietnia 2019 r. złożył nieprawdzie oświadczenia procesowe w postaci zawiadomień o przestępstwie i zeznań o rzekomym przestępstwie zniesławienia go, wiedząc, ze przestępstwa tego nie popełniono, gdyż stawiane mu w okresie od 28 listopada 2013 r. do 27 grudnia 2018 r. w publikacjach internetowych i w korespondencji skierowanej do K. Diecezji (...) zarzuty odnoszące się do wykorzystania seksualnego małoletnich polegały na prawdzie, co powinno skutkować uznaniem oskarżonego za winnego popełnienia zarzuconego mu w pkt I aktu oskarżenia przestępstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie podnieść należy, że apelacja oskarżyciela publicznego, jako kwestionowane orzeczenie wskazuje wyrok Sądu Rejonowego w Kozienicach z dnia 29 października 2021 roku. Nie ulega jednak wątpliwości, że środek odwoławczy odnosi się do wyroku Sądu Rejonowego w Zwoleniu z dnia 30 listopada 2022 roku – i dlatego zgodnie z treścią art. 118 1 i 2 k.p.k., mimo błędnego w części wskazania zaskarżonego rozstrzygnięcia, należało rozpoznać wniesioną apelację.

Zauważyć trzeba, że dla istoty ewentualnego sprawstwa S. S. (1) w zakresie zarzuconego mu w punkcie I aktu oskarżenia czynu, zeznania przywołanych w zarzucie apelacyjnym świadków – nie mogły mieć żadnego znaczenia. Trzeba przy tym powiedzieć wprost, że przesłuchiwanie większości osób przez Sąd Rejonowy w Z. – było w niniejszej sprawie po prostu zbędne. W konsekwencji odwoływanie się przez Sad meriti do treści ich zeznań i ich ocena nie może być rozstrzygająca. Przyznać można nawet rację oskarżycielowi, ze ocena ta razi dowolnością, ale nie w tym tkwi istota problemu rozpoznawanej sprawy.

Otóż S. S. (1) - zgodnie z treścią aktu oskarżenia, został oskarżony o popełnienie występku polegającego na tym, iż, w największym skrócie: „zawiadomił organy ścigania i złożył nieprawdziwe zeznania o przestępstwie zniesławienia go” (podkreślenie S.O.) w określony sposób „wiedząc iż przestępstwa tego nie popełniono, gdyż stawiane mu w powyższej korespondencji zarzuty odnoszące się do wykorzystania seksualnego małoletnich polegały na prawdzie”. Niewątpliwie zatem – prokurator wskazuje, iż oskarżony zawiadomił o przestępstwie określonym w art. 212 k.k. Nie jest przy tym kwestionowane w żaden sposób, że w „internecie” ukazały się publikacje dotyczące oskarżonego, jak również, że do K. Diecezji (...) zostało przesłane anonimowe pismo. Nie jest też kwestionowane, że zarówno publikacje internetowe, jak i przywołane pismo zawierały treści zniesławiające, właśnie dotyczące wykorzystania seksualnego małoletnich, które w sposób oczywisty mogły poniżyć osobę w nich opisywaną. Te dwa elementy przesadzały już o tym, że opisana osoba została zniesławiona, i zawiadamiając o publikacji oraz anonimowym liście – nie mogła popełnić przestępstwa określonego w art. 238 k.k. Rzecz bowiem w tym, iż – w rozstrzyganym przypadku oskarżony złożył zawiadomienie o zdarzeniach faktycznych – czyli o czynach, które nosiły znamiona zniesławienia – to jest przestępstwa określonego (z uwagi na publiczny charakter wpisów internetowych) w art. 212 § 2 k.k. Mówiąc bowiem wprost – przestępstwo zniesławienia, co do zasady, nie jest uzależnione od tego czy zniesławiające zarzuty są prawdziwe czy nie. Każdy zniesławiony ma prawo, wnieść prywatny akt oskarżenia w takim wypadku - to jest pojawienia się zniesławiających go publikacji – co jest regułą, czy też zawiadomić organy ścigania o takim przestępstwie, tak jak w rozstrzyganym przypadku. Ewentualna „prawdziwość” zarzutu – postawionego publicznie, stanowi kontratyp określony w art 213 § 2 k.k. – który na dodatek ma zastosowanie tylko w dwóch przypadkach określonych w art. 213 § 2 pkt 1 i 2 k.k. i tylko wtedy wyłącza bezprawność czynu zniesławiającego. Ergo – nawet jeśli publicznie podnoszone zniesławiające treści są prawdziwe – to jeśli nie dotyczą one osoby pełniącej funkcję publiczną lub nie służą obronie społecznie uzasadnionego interesu - nie wolno ich podnosić czy rozgłaszać, a osoba publikująca takie treści popełnia przestępstwo. Rzecz jedynie w tym, iż dowód prawdy dotyczący prawdziwości czy też fałszywości treści zarzutu – może być przeprowadzany w postępowaniu wytoczonym przez zniesławionego i może ewentualnie ekskulpować sprawcę, ale do tego momentu domniemywać należy absolutny brak podstaw do podnoszenia czy rozgłaszania zniesławiających zarzutów i tym samym zawiadomienie o czynie wyczerpującym znamiona przestępstwa zniesławienia – o ile wskazano publikacje i treść zniesławiającą – nie może wyczerpać znamion przestępstwa z art. 238 k.k. Co przy tym istotne, możliwość przeprowadzenia dowodu prawdy w postępowaniu mającym za swój przedmiot czyn wyczerpujący znamiona art. 212 k.k. – nie jest nawet całkowita – art.213 § 3 k.k,, a nadto, ciężar dowodu spoczywa na osobie zniesławiającej – to ona ma wykazać iż zaistniały przesłanki określone w art. 213 § 2 k.k. i wtedy dopiero „nie popełnia przestępstwa”.

Nie można przyjąć, że sformułowanie „przestępstwo” wskazane art. 238 k.k. musi być odczytywane przez pryzmat doktrynalnej definicji tego pojęcia, które określa że musi to być czyn człowieka, zabroniony przez ustawę pod groźbą kary jako zbrodnia lub występek, bezprawny, zawiniony i społecznie szkodliwy w stopniu wyższym niż znikomy. Zawiadamiający, tylko wtedy będzie mógł być pociągnięty do odpowiedzialności karnej - jeśli w zawiadomieniu zafałszuje rzeczywistość w kontekście istoty przestępstwa rozumianego jako czyn. Nie można i nie wolno wymagać od zawiadamiającego, aby analizował pozostałe elementy – które wraz z czynem, tworzą przestępstwo. Zwłaszcza nie można wymagać, aby zawiadamiający analizował ewentualną bezprawność czynu z uwagi na wystąpienie kontratypu. Inaczej doszłoby do absurdu. Posługując się przykładem. Jeśli świadek widzi np. czyn polegający, w uproszczeniu, na zadaniu przez sprawcę ciosu nożem innej osobie i zawiadamia o tym, to ewentualne procesowe ustalenie, że sprawca nie popełnił przestępstwa, bo działał w warunkach obrony koniecznej (art. 25) – w żadnym wypadku nie może prowadzić do odpowiedzialności zawiadamiającego na podstawie art. 238 k.k. Podobnie jak zawiadomienia o „przestępstwach” gdzie okazuje się, że sprawca finalnie „nie popełnia przestępstwa” z powodu niepoczytalności czy wieku. Zawiadamiający nie może ponieść odpowiedzialności z art. 238 k.k. nawet jeśli wiedział o tym, iż sprawca jest nieletni czy może być niepoczytalny. Istota zawiadomienia o przestępstwie którego nie popełniono sprowadza się do zawiadomienia o zdarzeniu, które co do zasady w ogóle nie zaistniało lub w oczywisty sposób czyn nie nosi znamion czynu zabronionego. S. S. (1) zawiadomił o publikacjach internetowych zawierających treści zniesławiające – i tak istotnie było. Ewentualne ustalenie osoby, która takie publikacje zamieściła, czy też wysłała list do K., otwierałoby możliwości postawienia zarzutu popełnienia występku z art. 212 § 2 k.k. i w tym postępowaniu zniesławiający – mógłby się bronić „dowodem prawdy”, co mogłoby doprowadzić ewentualnie do braku bezprawności.

Zauważyć przy tym trzeba, że oskarżony w istocie nie przedstawił w zawiadomieniu i w trakcie przesłuchań nic – co można by uznać za zafałszowanie rzeczywistości.

Pismo z dnia 27 grudnia 2018 roku (k. 304- 310) zawiera w początkowej części jednozdaniowe oświadczenie S. S. (1) o tym, iż na określonym portalu internetowym znajdują się odnoszące się do niego „szkalujące i obraźliwe treści”. Dalej są skany tychże treści. Na koniec jedno zdanie zawiadamiającego wnoszące o podjęcie czynności procesowych”. Nie ma w tym zawiadomieniu nic o prawdziwości bądź nieprawdziwości „treści”. Protokół przesłuchania z dnia 11 stycznia 2011 roku (k.318- 321) podobnie, w zasadniczej części zawiera przytoczenie treści z internetu. W końcowym fragmencie przesłuchiwany wskazuje, że został „pomówiony i oczerniony”. Informuje też, że do biskupa wpłynął anonim o podobnej treści jak w komentarzach internerowych. Dalej przedstawia swoje „domniemania” na temat tożsamości autora wpisów. Na koniec stwierdza, że „wypisywane treści są dla niego krzywdzące”. Również w tym wypadku oskarżony nie wypowiadał się na temat prawdziwości lub nieprawdziwości treści wpisów. W trzecim z kolei przesłuchaniu, które stanowi przedmiot zarzutu (k. 358-359) oskarżony wypowiada się wyłącznie na temat ewentualnych swoich podejrzeń co do autora wpisów – twierdząc przy tym, że w zasadzie takich nie ma. Nie sposób doszukać się w treści tych depozycji znamion przestępstwa. S. S. (1) zeznawał w istocie na okoliczności umieszczenia w internecie wpisów o określonej treści i przesłania do K. anonimu. Powiedział prawdę o tych faktach. Przyjmowanie w akcie skarżenia, że oskarżony „zataił istotne okoliczności dotyczące popełnionych przez niego w okresie od 1985r do 27 sierpnia 1998 r. w P. i innych miejscowościach na terenie kraju czynów przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletnich poniżej 15 lat” i tworzenie z tego zarzutu – jest nieuprawnione. Nawet gdyby tak było (chodzi oczywiście o naganne zachowania w przeszłości), to oskarżony nie miał żadnego obowiązku przedstawiać takich okoliczności. Jego zawiadomienie zmierzało do ustalenia autora publikacji i w konsekwencji wniesienia aktu oskarżenia dotyczącego czynu z art. 212 § 2 k.k., a nie wykluczenia ewentualnej bezprawności czynu. Na marginesie wskazać trzeba, iż nie wynika z protokołów aby oskarżony był o wskazywane przez oskarżyciela w akcie oskarżenia okoliczności pytany, trudno zatem mówić o „zatajeniu” czegokolwiek.

Powoływana przez autora apelacji teza z uzasadnienia postanowienia Sądu Najwyższego z 23 lutego 2021 roku sygn. akt IV KK 568/19 – w świetle realiów niniejszej sprawy, nie może potwierdzać sprawstwa oskarżonego – a wręcz odwrotnie. Skoro bowiem jak twierdzi Sąd Najwyższy „Immanentną cechą czynów z art. 233, 234 i 238 jest świadomość sprawcy, ze zafałszowuje obraz rzeczywistości. Przekonanie sprawcy o prawdziwości jego zeznań lub zawiadomień wyklucza postawienie mu zarzutu pomawiania czy celowego wprowadzania organów ścigania w błąd. I nie ma tu znaczenia przyczyna, dla której tkwił on w nieprawdziwym przekonaniu” - to przecież zawiadamiając o internetowych publikacjach i przesłanym liście zawierających zniesławiające treści - S. S. (1) nie tylko nie chciał „zafałszować obrazu rzeczywistości”, ale nawet tego nie zrobił. Tak w istocie było –zawiadomił o zniesławieniu. A już z całą pewnością nie sposób mówić, że nie miał on przekonania „o prawdziwości jego zeznań lub zawiadomień” – dotyczących wyłącznie faktu ukazania się publikacji i przesłanego listu, zniesławiających treści w nich zawartych i swojej wiedzy o potencjalnym autorze zarówno publikacji, jak i listu. Odrębną kwestią jest – co już podkreślano dobitnie powyżej - ewentualna prawdziwość zniesławiających zarzutów. To mogłoby być – okolicznością wykluczającą bezprawność, ale dopiero w przypadku, gdyby wniesiono akt oskarżenia i potencjalny sprawca zniesławienia – skutecznie wykazałby istnienie takiej okoliczności.

Na koniec wskazać trzeba jednoznacznie i wyraźnie, iż Sąd w niniejszej sprawie nie rozstrzyga w żaden sposób, czy S. S. (1) – ogólnie rzecz ujmując – w latach 80- tych i 90- tych dopuszczał się zachowań, które stanowiłyby czyny zabronione kwalifikowane jako przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności – a nawet czynić tego nie może. Forum dla takich ustaleń stanowiło prowadzone w Prokuraturze Okręgowej w R. postepowanie przygotowawcze o sygn. akt PO I Ds. 39.2020 prawomocnie zakończone umorzeniem wobec zaistnienia negatywnej przesłanki procesowej określonej w art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k. Przesłuchiwanie świadków mogących mieć wiedzę na ten temat w niniejszym postępowaniu było i błędne i niepotrzebne.

Wniosek

o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wobec nieuwzględnienia zarzutów apelacji, brak było podstaw do uwzględnienia wniosku.

ZOKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

----------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

----------

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

całość wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Niezasadne zarzuty apelacyjne.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Nie dotyczy

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Nie dotyczy

Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Punkt II

Podstawę orzeczenia o kosztach postępowania odwoławczego stanowi art. 636 § 1 k.p.k.

PODPIS