Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 15 stycznia 2025 roku (k. 3-4) powód R. J. domagał się ustalenia wygaśnięcia jego obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanego D. J. z dniem wniesienia pozwu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż pozwany nie kontynuuje nauki oraz, że podjął on zatrudnienie pozwalające na samodzielne utrzymanie. Do złożonego pozwu powód dołączył również wydruk korespondencji sms -owej z pozwanym, w której potwierdza on fakt przerwania nauki. Z korespondencji tej wynika również, że zarówno powód jak też pozwany zamieszkują poza granicami Polski.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1103 Kodeksu postępowania cywilnego sprawy rozpoznawane w procesie należą do jurysdykcji krajowej jeżeli pozwany ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis art. 1103 ³ § 1 k.p.c. stanowi natomiast, że sprawy o alimenty oraz sprawy o roszczenia związane z ustaleniem pochodzenia dziecka należą do jurysdykcji krajowej także wtedy, gdy powodem jest uprawniony, który ma miejsce zamieszkania lub miejsce zwykłego pobytu w Rzeczypospolitej Polskiej.

Mając na uwadze treść powyższych przepisów należy wskazać, że sprawy o alimenty należą do fakultatywnej jurysdykcji krajowej sądów polskich, a więc gdy pozwany ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce, a ponadto w sytuacji, w której powodem jest osoba uprawniona, która ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce. Uprawnionym w rozumieniu komentowanego przepisu jest osoba, która twierdzi, że przysługują jej roszczenia alimentacyjne (por. T. E., w: T. E. (red.), Kodeks, t. V, 2012, s. 88).

Zgodnie z art. 1099 § 1 k.p.c. brak jurysdykcji krajowej sąd bierze pod uwagę z urzędu w każdym stanie sprawy, zaś w razie braku jurysdykcji krajowej sąd odrzuca pozew lub wniosek. Jurysdykcja krajowa to inaczej właściwość międzynarodowa, która stanowi przesłankę warunkującą dopuszczalność rozpoznania i rozstrzygnięcia sprawy przez sąd danego państwa. Stanowi ona bezwzględną przesłankę procesową. Brak jurysdykcji krajowej występuje wówczas, gdy nie istnieje żaden przepis, który przyznawałby jurysdykcję sądów polskich, a strony nie zawarły umowy prorogacyjnej lub też jej zawarcie w danej sprawie byłoby niedopuszczalnej. Brak jurysdykcji krajowej w procesie skutkuje odrzuceniem pozwu, niezależnie od tego, na jakim etapie postępowania brak ten został ujawniony.

Biorąc powyższe pod uwagę wskazać należy, iż przedmiotowa sprawa nie podlega jurysdykcji krajowej, tj. jurysdykcji sądów Rzeczypospolitej Polskiej, bowiem pozwany, który jest jednocześnie osobą uprawnioną do alimentów, mieszka i pracuje na terenie Holandii, a zatem należy uznać, że nie ma on w Polsce ani miejsca zamieszkania, ani miejsca zwykłego pobytu, bowiem przeniósł on swoje centrum życiowe do innego państwa.

Zwrócić należy również uwagę na przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych (Dz. U. UE L. z 2009 r. nr 7, str. 1 ze zm.; dalej: rozporządzenie), do którego odsyła, w zakresie ustalania prawa właściwego dla zobowiązań alimentacyjnych, art. 63 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. Prawo prywatne międzynarodowe. W myśl art. 3 rozporządzenia, sądami, które mają jurysdykcję do rozpoznania spraw dotyczących zobowiązań alimentacyjnych w państwach członkowskich są: a) sąd zwykłego miejsca pobytu pozwanego; lub b) sąd zwykłego miejsca pobytu wierzyciela; lub c) sąd, który zgodnie z prawem sądu ma jurysdykcję do prowadzenia postępowania dotyczącego statusu osoby, w przypadku gdy sprawa dotycząca zobowiązań alimentacyjnych jest związana z tym postępowaniem, chyba, że jurysdykcja ta wynika tylko z obywatelstwa jednej ze stron; lub d) sąd, który zgodnie z prawem sądu jest właściwy do prowadzenia postępowania dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej, w przypadku gdy sprawa dotycząca zobowiązań alimentacyjnych jest związana z tym postępowaniem, chyba że jurysdykcja ta wynika tylko z obywatelstwa jednej ze stron. W perspektywie powyższych należy zauważyć, że pozwany w niniejszej sprawie jest jednocześnie wierzycielem alimentacyjnym, dlatego przesłanki z art. 3 lit. a) i b) rozporządzenia należy rozpatrywać łącznie. Sądem właściwym dla strony pozwanej będzie zatem sąd jego miejsca zwykłego pobytu, którym na chwilę wniesienia pozwu i odrzucenia pozwu był sąd holenderski. Z kolei, ze względu na specyfikę rozpoznawanej sprawy, przesłanki z art. 3 lit. c) i d) rozporządzenia w ogóle się nie zaktualizowały.

Mając na uwadze powyższe, należało uznać, że w niniejszej sprawie brak było jurysdykcji krajowej, dlatego pozew podlegał odrzuceniu na podstawie art. 1099 §1 k.p.c.

Z uwagi na treść orzeczenia, Sąd na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b i ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zwrócił powodowi uiszczoną opłatę od pozwu, pomniejszoną o kwotę równą opłacie minimalnej.

Sędzia Dorota Tarka

ZARZĄDZENIE

Odpis uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda – adw. J. P..

4 marca 2025 roku Sędzia Dorota Tarka