I C 141/22 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Przysusze z 2023-11-21

Sygn. akt I C 141/22

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy w Przysusze I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Robert Wójcik

Protokolant: st. sekretarz sądowy Anna Włodarczyk

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 listopada 2023 roku w P.

sprawy z powództwa M. J.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo w całości.

II.  zasądza od M. J. na rzecz (...) S.A.
z siedzibą w W. kwotę 287,00 zł (dwieście osiemdziesiąt siedem złotych zero groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 141/22

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 21 listopada 2023 roku

Powód M. J. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą AutoZastępcze.pl. (...), reprezentowany przez pełnomocnika będący adwokatem, pozwem złożonym w dniu 31 sierpnia 2022 roku (data stempla pocztowego) wniósł
o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 1.500,00 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 13 sierpnia 2018r. do dnia zapłaty a także zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych.

W uzasadnieniu M. J. wyjaśnił, że dochodzone przez niego należności mają związek ze zdarzeniem drogowym do jakiego doszło w dniu 16 czerwca 2018 roku
z udziałem kierującego pojazdem posiadającym ubezpieczenie w pozwanym Towarzystwie (...), a który to kierujący (W. S.) był sprawcą przedmiotowego zdarzenia. Powód w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej polegającej na wynajmie samochodów zastępczych klientom, których samochody uległy unieruchomieniu na skutek kolizji, w dniu 17 czerwca 2018r. zawarł z A. M. umowę najmu pojazdu zastępczego nr D41/07/2018r. Zgodnie z treścią umowy, stawka dobowa za najem pojazdu wynosiła 300 złotych netto (369,00 zł brutto). Przedmiotem najmu był samochód marki P. (...). W dniu 12 lipca 2018r. poszkodowana dokonała zwrotu samochodu zastępczego. Łączny koszt najmu samochodu zastępczego przez okres 26 dni wyniósł zatem 9.594,00 zł brutto. W tym samym dniu tj. 17 czerwca 2018r. poszkodowana
i powód zawarli umowę cesji wierzytelności względem sprawcy szkody i towarzystwa ubezpieczeń w postaci prawa do odszkodowania za korzystanie z samochodu zastępczego
w okresie od dnia postania szkody komunikacyjnej do dnia zakończenia naprawy samochodu cedenta. Pozwany tylko częściowo uznał roszczenie powoda, wypłacając w dniu 07 sierpnia 2018r. kwotę 2.829,00 zł stanowiącą odszkodowanie za 20 dni najmu pojazdu zastępczego po zredukowanej stawce z 300 zł netto do 115,00 zł netto za dobę.

Powód podniósł również, że przed Sądem Rejonowym w Przysusze I Wydział Cywilny toczyło się postępowanie w sprawie o sygn. akt: I Nc 2/22, w którym powód dochodził od pozwanego kwoty 500 zł tytułem roszczenia częściowego wynikającego
z faktury VAT nr (...). Natomiast niniejszym pozwem powód dochodzi kolejnej części roszczenia wynikającego z ww. faktury w kwocie 1.500 zł.

W dniu 21 stycznia 2022r. Sąd Rejonowy w Przysusze I Wydział Cywilny wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym sygn. akt: I Nc 189/22, którym nakazał pozwanemu zapłatę na rzecz powoda M. J. kwotę 500 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 13 sierpnia 2023r. do dnia zapłaty. Pozwany
w ustawowym terminie nie złożył sprzeciwu od nakazu zapłaty co spowodowało uprawomocnienie się nakazu zapłaty z dniem 12 lutego 2022r.

Natomiast w niniejszej sprawie pozwany (...) S.A. reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika będący radcą prawnym, w przepisanym ustawa terminie, wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc
o oddalenie powództwa oraz o zasadzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty pełnomocnik pozwanego przyznał, że
w dniu 16 czerwca 2018r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki O. o nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanej A. M.. Sprawca zdarzenia miał zawartą w (...) S.A. umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i na tej podstawie oraz w granicach wyznaczonych wspomnianą umową, pozwany przejął na siebie odpowiedzialność za ww. szkodę i wypłacił na rzecz cesjonariusza AutoZastępcza.pl. (...) kwotę 2.829,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Po zgłoszeniu roszczenia o odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego marki P. o nr rej. (...)HY w okresie od 17 czerwca 2018r. do 21.07.2018r. pozwany uznał za zasadne wynajmowanie przez poszkodowanego pojazdu zastępczego przez okres 20 dni oraz zweryfikował dobową stawkę czynszu do kwoty 141,45 zł brutto za 1 dobę najmu.

W dalszej części uzasadnienia sprzeciwu od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, pełnomocnik pozwanego podniósł zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 16 czerwca 2018r. doszło do zdarzenia komunikacyjnego, w wyniku którego uszkodzony został pojazd marki O. o nr rej. (...), stanowiący własność poszkodowanej A. M.. Sprawca zdarzenia (W. S.) miał zawartą w (...) S.A. umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
i na tej podstawie oraz w granicach wyznaczonych wspomniana umową, pozwany przejął na siebie odpowiedzialność za ww. szkodę i wypłacił na rzecz cesjonariusza AutoZastępcze.pl (...) kwotę 2.829,00 zł tytułem odszkodowania obejmującego zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Natomiast poszkodowanej A. M. wypłacona została kwota 12.078,38 zł tytułem odszkodowania za szkodę wywołaną w mieniu tj. uszkodzeniu samochodu marki O..

Dowód: okoliczność bezsporna, stanowiska stron w pozwie i sprzeciwie od nakazu zapłaty (k. 32-35), decyzja pozwanego z dnia 06 sierpnia 2018r. (k. 15v.–16) oraz stanowisko pozwanego zawarte w piśmie z dnia 01.10.2018r. (k. 16v. – 17).

W dniu 17 czerwca 2018r. poszkodowana A. M. zawarła umowę najmu pojazdu zastępczego z wynajmującym M. J. (powodem) prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) Zastępcze M. J. na okres likwidacji szkody, w której wpisano stawkę dobową czynszu najmu w kwocie 300 zł netto. Okres wynajmu pojazdu zastępczego trwał do 12 lipca 2018r. Koszt wynajmu pojazdu zastępczego wyniósł 9.594,00 zł.

Dowód: umowa najmu pojazdu z dnia 17 czerwca 2018r. (k. 10-12), protokół zdawczo-odbiorczy (k. 12v.), faktura nr (...) z dnia 13 lipca 2018r. (k. 13) - okoliczność bezsporna.

W dniu 17 czerwca 2018r. poszkodowana A. M. zawarła również umowę cesji wierzytelności w zakresie kosztów wynajmu samochodu zastępczego
z cesjonariuszem M. J. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą (...) Zastępcze.pl (...). Pozwany został poinformowany o cesji wierzytelności drogą mailową w dniu 18 czerwca 2017r.

Dowód: umowa cesji wierzytelności z dnia 17 czerwca 2018r. (k. 14v.), poinformowanie pozwanego o cesji wierzytelności korespondencją mailową (k. 15) - okoliczność bezsporna.

W toku prowadzonej korespondencji pomiędzy stronami, w tym w odpowiedzi pozwanego z dnia 01 października 2018r. na odwołanie powoda w zakresie kosztów wynajmu pojazdu zastępczego, pozwany przedstawił swoje ostateczne stanowisko, w którym podtrzymał stanowisko (...) S.A. z dnia 06 sierpnia 2018r. i jednocześnie pouczył powoda
o możliwości wystąpienia z powództwem do Sądu powszechnego w celu dochodzenia roszczeń nieuwzględnionych przez (...) S.A.

Stanowisko pozwanego przedstawione w piśmie z dnia 01 października 2018r. zakończyło definitywnie etap postępowania likwidacyjnego szkody, a z drugiej strony otworzyło bieg terminu przedawnienia roszczeń odszkodowawczych związanych ze zdarzeniem z dnia 16 czerwca 2018r.

Dowód: odwołanie powoda z dnia 28 sierpnia 2018r. (k. 19v.-20), pismo (...) S.A. z dnia 01.10.2018r. (k. 16v. – 17), okoliczność bezsporna.

W dalszej korespondencji prowadzonej pomiędzy stronami pozwany podtrzymał swoje stanowisko przedstawione w piśmie z dnia 01 października 2018r.

Dowód: pismo (...) S.A. z dnia 20 grudnia 2019r. (k. 18v. – 19), pismo (...) S.A. z dnia 08 lutego 2021r.

Poszkodowana A. M. po zgłoszeniu szkody do pozwanego i cesji wierzytelności na rzecz powoda nie podejmowała żadnych czynności ochrony prawnej, które mogłyby przerwać bieg przedawnienia roszczenia. Z drugiej strony biorąc pod uwagę datę zawarcia umowy cesji wierzytelności (17 czerwca 2018r.) poszkodowana nie czuła się
w obowiązku podejmowania jakichkolwiek czynności, które mogłyby stanowić podstawę przerwania biegu przedawnienia roszczenia.

Dowód: zeznania A. M. i G. M. w protokole rozprawy
z dnia 12 września 2023r. 00:03:57 – 00:33:00 oraz 00:33:09 – 00:10:29).

Powód pomimo dwukrotnego wezwania nie stawił się na termin rozprawy celem jego przesłuchania.

Dowód: zarządzenie z dnia 07 lutego 2023r. (k. 52) wraz z doręczeniem wezwania z dnia 20 lutego 2023r. (k. 57), pkt. 1 postanowienia z dnia 12 września 2023r. (k. 68) wraz
z doręczeniem z dnia 18 września 2023r.

Powyższy stan faktyczny został ustalony w oparciu o przedłożone przez strony dokumenty, których autentyczność i treść nie była kwestionowana, zeznania świadków, a Sąd także z urzędu nie znajduje podstaw by odmówić im mocy dowodowej.

Zgodnie z art. 231 k.p.c. sąd może uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów (domniemanie faktyczne).

Uzasadnienie prawne

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu w całości.

W niniejszej sprawie pozwany co do zasady nie kwestionował swej odpowiedzialności za skutki zdarzenia wyrządzającego szkodę, twierdził jedynie, że wypłacona w toku postępowania likwidacyjnego kwota całkowicie czyniła zadość usprawiedliwionym roszczeniom powoda. Pozwany podniósł zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia. Zakwestionował koszty najmu pojazdu zastępczego podnosząc argument zawyżonych kosztów wynajmu pojazdu zastępczego oraz termin najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowaną.

Stosownie do treści art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.

Ponieważ pełnomocnik pozwanego w pierwszym piśmie procesowym tj. w sprzeciwie od nakazu zapłaty podniósł zarzut przedawnienia, okoliczność ta miała zasadnicze znaczenie dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy i w pierwszej kolejności zdaniem Sądu należy rozstrzygnąć, czy faktycznie doszło do przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia o zwrot w pozostałym zakresie kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób niewątpliwy, iż poszkodowana dowiedziała się o szkodzie już w dacie zdarzenia tj. w dniu 16 czerwca 2018r. Natomiast decyzją z dnia 06 sierpnia 2018r. powód dowiedział się o wysokości przyznanego odszkodowania za wynajem samochodu zastępczego wraz z uzasadnieniem (k. 15v-16).

Jak wynika z przepisu art. 442 1 § 1 k.c., roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.

Należy zaznaczyć, że jeżeli chodzi o dowiedzenie się o szkodzie, to wystarczy powzięcie przez poszkodowanego wiadomości o samym zaistnieniu szkody, a nie o jej rozmiarach i trwałości następstw. Przepis art. 442 1 § 1 k.c. nie wiąże też początku biegu przedawnienia z powzięciem przez poszkodowanego wiedzy co do wysokości poniesionej szkody (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 2004r., V CK 687/03, LEX nr 1125295; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 5 maja 2010r., III APa 4/10; OSA 2011/3/91-106).

Z kolei art. 819 k.c., wprowadza wyjątki od ogólnej zasady przedawnienia roszczeń (art. 118 k.c.). Zgodnie z art. 819 § 3 k.c., w wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia
w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

W niniejszej sprawie okres przedawnienia roszczeń strony powodowej wynosił,
w świetle art. 442 1 § 1 k.c. oraz art. 819 § 1 i 3 k.c., 3 lata. Poza sporem stron pozostawała okoliczność, że już w dniu zdarzenia 16 czerwca 2018r. poszkodowana i powód wiedzieli
o szkodzie i podmiocie zobowiązanym do jej naprawienia. Decyzja w zakresie kosztów naprawy została wydana przez pozwanego w dniu 06 sierpnia 2018r., w tym decyzja
w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego (k. 15v - 16). W związku
z korzystaniem przez pozwanego z procedury odwoławczej, ostateczne stanowisko pozwanego zostało zawarte w piśmie z dnia 01 października 2018r. o odmowie uwzględnienia dalszych roszczeń objętych roszczeniem powoda.

Zgodnie z art. 819 § 4 k.c. bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem, zaś rozpoczyna się na nowo od dnia,
w którym zgłaszający roszczenie lub zdarzenie otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia.

Pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przez powoda w dniu 31 sierpnia 2022r. (data stempla pocztowego), a więc po upływie trzyletniego terminu przedawnienia.

Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał, aby podjął czynności, które skutecznie przerwałyby bieg terminu przedawnienia roszczeń objętych pozwem. Zgodnie z regułą art. 6 k.c., ciężar dowodu istnienia okoliczności faktycznych uzasadniających ten zarzut spoczywa na tym, kto ten zarzut podnosi. W przedmiotowej sprawie, ciężar udowodnienia nadużycia prawa podmiotowego przez pozwanego spoczywał na powodzie. Powód nie wskazał ani nie udowodnił żadnych okoliczności wskazujących na to, że podniesienie przez pozwanego zarzutu przedawnienia, do czego był uprawniony zgodnie ze zdaniem drugim art. 117 1 k.c., stanowiło nadużycie prawa, a w szczególności, że zostało w jakikolwiek sposób spowodowane działaniem strony pozwanej.

Z kolei wszczęcie postępowania sądowego, przed Sądem Rejonowym w Przysusze
I Wydział Cywilny, z żądaniem zapłaty części roszczenia obejmującego kwotę 500 zł
w postępowaniu upominawczym w sprawie I Nc 2/22, nie przerwało biegu przedawnienia pozostałej części roszczenia.

W tym względzie Sąd podziela stanowisko, że „wytoczenie powództwa ograniczonego (świadomie lub nieświadomie) do części roszczenia, nie przerywa biegu przedawnienia co do nieobjętej powództwem części roszczenia. W pierwszej kolejności wskazać należy, iż art. 819 § 4 k.c. zawiera szczególną regulację kwestii przerwania biegu przedawnienia i jego wznowienia, odnoszącą się jedynie do umowy ubezpieczenia i wprowadzającą - obok ogólnej regulacji z art. 117-125 k.c. - dodatkowe sytuacje, w których zdarzenia te następują. Z jego brzmienia wynika, iż po zgłoszeniu przez poszkodowanego do ubezpieczyciela roszczenia lub szkody przerywa bieg przedawnienia, a po otrzymaniu przez poszkodowanego oświadczenia ubezpieczyciela w przedmiocie wypłaty świadczenia, termin przedawnienia rozpoczyna swój bieg na nowo. Istotą tego przepisu, jest więc to, że w danym układzie faktycznym może on zostać zastosowany tylko raz, bowiem oczywistym jest, że do przerwania biegu przedawnienia wystarczające jest jednokrotne zgłoszenie konkretnej szkody. Zatem po jednokrotnym zgłoszeniu przez poszkodowanego szkody oraz otrzymaniu przez niego od ubezpieczyciela stosownego oświadczenia i po ponownym w związku z tym rozpoczęciem biegu przedawnienia, zastosowanie do przerwania biegu przedawnienia znajdą ogólne przepisy normujące instytucję przedawnienia, tj. art. 117-125 k.c. Zgodnie z art. 123 § 1 pkt 1 k.c., bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. Do tych czynności należy wytoczenia powództwa. Skuteczne wytoczenie powództwa wymaga m.in., by obejmujący je pozew odpowiadał wymaganiom wskazanym w art. 187 k.p.c., w szczególności, by zawierał dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pieniężna (§ 1 pkt 1 art. 187 k.p.c.). Jeśli połączyć to wymaganie z treścią art. 321 k.p.c., stanowiącym, że sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie, to oczywistym jest, iż sąd rozpatruje daną sprawę m.in. w granicach zgłoszonego
i dokładnie określonego żądania. Wobec tego przyjąć należy, iż wniesienie pozwu przerywa bieg przedawnienia tylko co do konkretnych roszczeń objętych pozwem, ponieważ sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem ani zasądzać ponad to żądanie. Oczywiście w toku postępowania dopuszczalna jest zmiana powództwa poprzez rozszerzenie pierwotnego żądania (art. 193 k.p.c.), niemniej takie rozszerzenie traktować należy jako nowe żądanie, o którym sąd może rozstrzygać dopiero od chwili jego zgłoszenia. Tak więc przerwanie przedawnienia rozszerzonego roszczenia może nastąpić dopiero
z chwilą skutecznego rozszerzenia powództwa. Trudno bowiem uznać, by zgłoszenie w toku postępowania nowego w istocie żądania, w tym także podwyższenie początkowo dochodzonej kwoty, mogło wywrzeć skutki związane z wniesieniem pozwu wstecznie, tj. w dacie pierwotnego wytoczenia powództwa i na odwrót - by zgłoszenie części roszczenia
w powództwie wywoływało skutki związane z wniesieniem pozwu w odniesieniu do części roszczenia nim nieobjętej, a zgłoszonej później. Przyjęcie takiej koncepcji nie znajduje normatywnego oparcia, a oprócz tego prowadziłoby do osłabienia pewności i stabilności obrotu prawnego, czemu przecież przeciwdziałać ma instytucja przedawnienia. W takiej bowiem sytuacji, wierzyciel mógłby w zasadzie w nieskończoność występować przeciwko dłużnikowi z cząstkowymi powództwami, za każdym razem przerywając bieg przedawnienia co do pozostałej części żądania. W konsekwencji więc należy powtórzyć i podzielić pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10 stycznia 2007r., sygn. III PK 90/06, LEX 396059: "Pozew, w którym powód nie wystąpił z całym przysługującym mu w stosunku do pozwanego żądaniem (pozew zawierający świadome lub nieświadome ograniczenie żądania), nie przerywa biegu przedawnienia, co do tej części roszczenia w znaczeniu materialnoprawnym, która pozostała poza żądaniem tego pozwu. Ryzyko związane
z dochodzeniem jedynie części przysługującego powodowi roszczenia obciąża jego samego. Decydując się na dochodzenie roszczenia jedynie w części, wierzyciel musi pamiętać o tym, że wytoczenie powództwa przerywa bieg terminu przedawnienia jedynie w stosunku do tej części wierzytelności, której dochodzi pozwem. W stosunku do pozostałej części roszczenie może ulec przedawnieniu, jeżeli zostanie ona zgłoszona dopiero w toku postępowania lub
w odrębnym późniejszym pozwie. Przerwanie biegu przedawnienia następuje tylko
w granicach żądania będącego przedmiotem procesu; przerwaniu ulega bieg przedawnienia roszczenia objętego żądaniem i w takim rozmiarze, jaki został zgłoszony w żądaniu.". Takie też zapatrywanie przedstawione zostało w innych judykatach Sądu Najwyższego oraz Sądów Apelacyjnych (zob. wyrok SN z dnia 6 kwietnia 2011 r., I CSK 684/09, Lex 951732; wyrok SA w Warszawie z dnia 23 listopada 2004 r., I ACa 198/04, Lex 156754; wyrok SA
w B. z dnia 6 czerwca 2013 r., I ACa 192/13, Lex 1331002).

Przywołane przez pełnomocnika w piśmie procesowym z dnia 26 stycznia 2023r. (data prezentaty Sądu) orzecznictwo dotyczy innych sytuacji faktycznych a ponadto zostało poddane krytyce w doktrynie oraz orzecznictwie.

W uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 lutego 2018r. sygn. akt: I ACa 871/17, LEX nr 2516261 wskazano, że „przerwanie biegu terminu przedawnienia roszczenia z umowy ubezpieczenia nie następuje za każdym razem, gdy ubezpieczyciel otrzyma dotyczące tego samego zdarzenia zgłoszenie: żądania o wypłatę odszkodowania, bądź zdarzenia szkodowego. Interpretacja art. 819 § 4 k.c., której wyrażając taki pogląd dokonał Sąd Apelacyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt: I ACa 104/15, nie była zasadna i słusznie poddano ją krytyce w doktrynie (przykładowo: dr hab. M. K. Umowa ubezpieczenia. Art. 805-834 k.c. Komentarz. Wydanie 1, 2016r. pkt 5 art. 819:L) Wskazać bowiem należy, że normy prawne powinny zawsze być poddawane trójstopniowemu procesowi wykładni obejmującej zakres literalny, funkcjonalny oraz systemowy (patrz: red. prof. dr hab. M. S. Prawo cywilne - część ogólna. System Prawa Prywatnego tom 1. Wydanie 1. 2007 r., § 42 pkt 1s. 470; L.). Nic nie uzasadniało zatem zaniechania użycia tej ostatniej metody przy ustalaniu treści dyspozycji art. 819 § 4 k.c. Uwzględnienie wszystkich dyrektyw interpretacyjnych jakie wymieniono w ostatnim zdaniu, prowadziło do wniosku, że znaczenie jakie powyższemu przepisowi nadał Sąd Apelacyjny w Łodzi, było sprzeczne
z podstawowymi zasadami prawa cywilnego. Te m.in. z uwagi na stabilizującą obrót funkcję, jaką przypisuje się instytucji dawności, nie dopuszczają, aby podmioty stosunków cywilnoprawnych mogły w nieskończoność odsuwać koniec biegu okresu przedawnienia roszczeń, które im przysługują (patrz: dr H. C. Przedawnienie i zarzut przedawnienia
w procesie cywilnym. (...) 2015, Nr 4, str. 100; L.; wyrok SA w Warszawie z 6 czerwca 2014r. sygn. I ACa 12/14; wyrok TK z 5 lipca 2016r. sygn. P 131/15, pkt 3.2.). Tymczasem taki skutek powstałby, gdyby przyjąć, za powodami i Sądem Okręgowym, że strona umowy ubezpieczenia ma uprawnienie do tego, aby za pomocą samych tylko składanych drugiej stronie oświadczeń, które dotyczyłyby zgłoszenia szkody bądź żądania odszkodowania, móc wielokrotnie i w dowolnym czasie przerywać termin unormowany w art. 819 § 1 k.c. (patrz: red. dr hab. K. Osajda. Kodeks cywilny. Komentarz. Wydanie 18. 2018 r., A.2., B.5. art. 819, Legalis; dalej "Komentarz k.c."). O niedopuszczalności takiego działania świadczy też wykładnia literalna art. 819 § 4 i art. 817 § 1 i § 2 k.c. w związku z art. 119 k.c. Gdyby racjonalny ustawodawca uznał, że unormowane w obu pierwszych przepisach przerwanie biegu przedawnienia oraz procedura związana z ustaleniem roszczenia odszkodowawczego mogły następować wielokrotnie, to nazwę czynności, która kreowała oba te skutki prawne, ująłby w liczbie mnogiej, a nie pojedynczej (jest "zawiadomienie" i "zgłoszenie" zamiast "zawiadomienia" i "zgłoszenia"). Zaprezentowana wyżej wykładnia systemowa i literalna nie stała nadto w sprzeczności z celem interpretowanego przepisu, który powinien chronić interesy uprawnionego z ubezpieczenia. W szczególności nie pozbawiała go możliwości przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia w oparciu o inne czynności, niż te które unormowano w art. 819 § 4 k.c., choćby poprzez złożenie żądania w postępowaniu sądowym, lub zawezwanie do próby ugodowej (art. 123 § 1 pkt 1 k.c.).

Wskazać zatem należy, iż licząc rozpoczęcie biegu przedawnienia od dnia
1 października 2018r. tj. dzień wydania ostatecznej decyzji odmownej o zwrot dalszych kosztów wynajmu samochodu zastępczego, to termin przedawnienia roszczenia powoda upłynął z dniem 31 grudnia 2021r. (przy uwzględnieniu art. 118 zd. 2 k.c.), a skoro pozwanemu odpis pozwu został doręczony w dniu 19 października 2022r (k.30) tj. po prawie dwóch latach od nastąpienia przedawnienia jej roszczenia, to powództwo wniesione przeciwko pozwanemu z w/w względów należało oddalić.

Jak podkreśla się w orzecznictwie „w przypadku przelewu wierzytelności nabywca wierzytelności uzyskuje wierzytelność w takim samym kształcie, w jakim przysługiwała zbywcy. Z tego względu skutek w postaci przerwy przedawnienia uzyskany przez zbywcę odnosi się także do cesjonariusza. Wobec tego, że cesjonariusz zostaje objęty skutkami zdarzeń wpływających na bieg przedawnienia, które zaszły przed dokonaniem przelewu, samo zawarcie umowy cesji wierzytelności pozostaje bez wpływu na bieg terminu przedawnienia”, (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2019 r. sygn. IV CSK 438/18. Opublikowano: OSNC-ZD 2021/1/5, LEX nr 2727404).

Zdaniem Sądu, w rozpoznawanej sprawie brak jest również podstaw do nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia roszczenia na podstawie art. 5 k.c. Uwzględnienie zarzutu przedawnienia może być, bowiem uznane za naruszające art. 5 k.c. tylko w sytuacjach wyjątkowych i jeżeli przekroczenie terminu przedawnienia jest niewielkie. Jednocześnie muszą za tym przemawiać okoliczności konkretnego wypadku, zachodzące po stronie poszkodowanego oraz osoby zobowiązanej do naprawienia szkody, przyczyna opóźnienia
w dochodzeniu roszczenia i czas jego trwania (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie
z dnia 5 maja 2010r., sygn. III APa 4/10; OSA 2011/3/91-106; wyrok Sądu Apelacyjnego
w Ł. z dnia 6 czerwca 2014r., sygn. I ACa 1533/13, LEX nr 1480475). Tymczasem
w rozpoznawanej sprawie nie zachodziły okoliczności pozwalające na nieuwzględnienie zarzutu przedawnienia.

Z powyższych względów, Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku.

Z uwagi na skuteczne podniesienie przez pełnomocnika pozwanego zarzutu przedawnienia, prowadzącego do oddalenia powództwa, nie zachodziła potrzeba odnoszenia się przez Sąd, co do wysokości dochodzonych roszczeń o zwrot dalszych kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

Mając na uwadze powyższe, powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzekł Sąd na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c., zgodnie z którym, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Powód przegrał proces w całości. A zatem, był zobowiązany do zwrotu na rzecz pozwanego poniesionych przez niego kosztów procesu, na które złożyły się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 287,00 zł, w tym 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty stosownie do treści art. 98 § 1 1 kpc.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Stropa
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Przysusze
Osoba, która wytworzyła informację:  Robert Wójcik
Data wytworzenia informacji: