Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 grudnia 2022 r.

Sąd Okręgowy w R. I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Danuta Bojarska

po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2022 w R.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą we W.

przeciwko Gmina i Miasto G.

o zapłatę

I.  zasądza od Gminy i Miasta G. na rzecz (...)" S.A. z siedzibą we W. kwotę 196.829,49 złotych (sto dziewięćdziesiąt sześć tysięcy osiemset dwadzieścia dziewięć złotych i czterdzieści dziewięć groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 15 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od Gminy i Miasta G. na rzecz (...)" S.A. z siedzibą we W. kwotę 8994,45 złotych (osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt cztery złote i czterdzieści pięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w R. od (...)" S.A. z siedzibą we W. kwotę 3224,98 złotych (trzy tysiące dwieście dwadzieścia cztery złote i dziewięćdziesiąt osiem groszy) i od Gminy i Miasta G. kwotę 2431,88 złotych (dwa tysiące czterysta trzydzieści jeden złotych i osiemdziesiąt osiem groszy) tytułem wydatków w sprawie.

Sędzia Danuta Bojarska

Sygn. akt IC 329/19

Uzasadnienie wyroku z dnia 15 grudnia 2022 roku

W pozwie z dnia 23 maja 2018 roku powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., skierowanym do Sądu Okręgowego we W. XII Wydział Cywilny wniosła o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym, by pozwana Gmina i Miasto G. zapłaciła powódce kwotę 111.611,47 zł wraz z ustawowymi odsetkami (a od 1.1.2016 r. ustawowymi odsetkami za opóźnienie) liczonymi od:- kwoty 5070,96 zł od dnia 01-02-2010 r. do dnia zapłaty - kwoty 5 352,68 zł od dnia 01-03-2010 r. do dnia zapłaty - kwoty 5 352,68 zł od dnia 01-04-2010 r. do dnia zapłaty - kwoty 7 804,29 zł od dnia 01-02-2011 r. do dnia zapłaty - kwoty 8 004,40 zł od dnia 01-03-2011 r. do dnia zapłaty - kwoty 8 004,40 zł od dnia 01-04-2011 r. do dnia zapłaty - kwoty 9 964,80 zł od dnia 01-02-2012 r. do dnia zapłaty - kwoty 10 407,68 zł od dnia 01-03-2012 r. do dnia zapłaty - kwoty 11 072,00 zł od dnia 01-04-2012 r. do dnia zapłaty - kwoty 12 781,16 zł od dnia 01-02-2013 r. do dnia zapłaty - kwoty 13 302,84 zł od dnia 01-03-2013 r. do dnia zapłaty - kwoty 13 042,00 z1 od dnia 01-04-2013 r. do dnia zapłaty - kwoty 474,60 zł od dnia 01-02-2014 r. do dnia zapłaty - kwoty 497,20 z1 od dnia 01-03-2014 r. do dnia zapłaty - kwoty 479,78 z1 od dnia 01-04-2014 r. do dnia zapłaty oraz aby zapłaciła powódce koszty procesu. W razie wniesienia sprzeciwu wniosła o zasadzenie od pozwanej w/w kwot.

W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, iż powyższe roszczenie obejmuje wierzytelność powstałą w wyniku niewypłacenia A. S. prowadzącej Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L. dotacji w pełnej należnej jej wysokości za lata 2010-2014. Powyższą wierzytelność powódka nabyła w drodze umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 29 stycznia 2018 roku. (k. 4-144).

Wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym zarządzeniem z dnia 8 czerwca 2018. sprawę skierowano do rozpoznania w postępowaniu zwykłym (k. 145).

Pozwany Gmina i Miasto G. nie uznał żądania pozwu i wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepianych. (k.213).

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2018 roku Sąd Okręgowy we W. XII Wydział Cywilny stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał do Sądu Okręgowego w R..

W piśmie procesowym z dnia 28 stycznia 2020 roku powódka rozszerzyła powództwo i wniosła o zasądzenie od pozwanej kwoty na rzecz powódki kwoty 453.605,95 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, liczonymi od:

a) kwoty 111.611,47 zł od dnia 17.05.2015 do dnia zapłaty

b) kwoty 341.994,48 zł od dnia 24.01.2017 do dnia zapłaty,

oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powódki kosztów procesu, według norm przepisanych. Domagała się także przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu rachunkowości i finansów.(k.292)

Pozwana nie uznała żądania pozwu i wniósł o oddalenie powództwa także w wersji rozszerzonej pismem procesowym z dnia 28 stycznia 2020 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

A. S. prowadzi Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L., na podstawie wpisu do ewidencji szkól i placówek niepublicznych prowadzonych przez Gminę G.. Placówka rozpoczęła działalność w dniu 17.11.2008 r. (zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej zaświadczenie o zmianie wpisu do ewidencji szkól i placówek niepublicznych k. 25-26)

Prowadząca przedszkole otrzymywała od pozwanego Gmina i Miasto G. dotacje przedmiotowe związku z prowadzeniem niepublicznego przedszkola.

A. S. składała w każdym roku do dnia 30 września roku poprzedzającego rok udzielenia dotacji stosowne wnioski celem uzyskania dotacji w latach 2010-2014 (okoliczność bezsporna)

Prowadząca placówkę oświatową deklarowała także, co miesiąc w latach 2010-2014r. liczbę dzieci uczęszczających do przedszkola niepublicznego. Podawane dane nie były kwestionowane przez pozwanego.(wnioski o udzielenie dotacji, informacja miesięczna o aktualnej liczbie uczniów w latach 2010-2014 k.27-89)

Pozwany, co miesiąc wypłacał środki tytułem dotacji. Dotacja na dzieci była przekazywana przez pozwanego przelewem bankowym. (dowody przelewów k. 90-99, historia rachunku k. 100-121)

Na mocy umowy powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 29 stycznia 2018 roku zawartej pomiędzy A. S., jako cedentem a (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., jako cesjonariuszem, wierzytelność odszkodowawczą wobec Gmina i Miasto G. stanowiącą równowartość różnicy między wypłaconymi dotychczas dotacjami, a dotacjami należnymi obliczonymi zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty, wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami w całości, za rok 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016. Zgodnie z zapisem § 1 umowy cesjonariusz nabył powierzoną mu wierzytelność w celu jej dochodzenia i zaspokojenia oraz zobowiązał się do prowadzenia działań zmierzających do odzyskania wierzytelności w imieniu własnym, lecz na rachunek cedenta.

Za dokonywane czynności cesjonariuszowi ( (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W.) przysługiwać będzie honorarium w wysokości 40 % równowartości uzyskanej wierzytelności.(umowa cesji k. 131)

Analiza dokumentacji związanej z wyliczeniem dotacji wskazuje, iż strony przyjęły różne podstawy naliczania dotacji. Główna rozbieżność dotyczy przyjęcia określonych kwot do wydatków bieżących.

Zgodnie z opinią biegłej z zakresu rachunkowości i finansów zasady tworzenia, uchwalania budżetu jednostki samorządu terytorialnego (JST), jego zakres reguluje ustawa z dn. 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.

Zgodnie z art. 236 ustawy o finansach publicznych wydatki zostały podzielone na wydatki bieżące i majątkowe. Wydatki bieżące budżetu JST to wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi. Zgodnie z art. 236 ust. 3 w planie wydatków bieżących wyodrębnia się w układzie działów i rozdziałów planowane kwoty wydatków bieżących.

Wydatki zaplanowane w uchwale budżetowej są klasyfikowane wg klasyfikacji budżetowej określonej przez Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1053 z późn. zm.).

W przedszkolach gminnych ponoszone są nie tylko wydatki bieżące zaplanowane w budżecie w rozdziale 80104 — Przedszkola, ale wydatki bieżące na przedszkola gminne są również zawarte w innych pozycjach budżetu. Z tego względu przy obliczaniu wysokości dotacji należy także uwzględnić zaplanowane wydatki bieżące na przedszkola gminne z rozdziałów wspólnych, tj. 80146 -Dokształcanie i doskonalenie zawodowe nauczycieli, 80148 Stołówki szkolnej przedszkolne (zgodnie z pismem Pozwanej z 12.09.2019 r. brak planowanych wydatków na prowadzenie stołówek przedszkolnych w tym rozdziale), 80114 Zespoły obsługi ekonomiczno-administracyjnej szkół 80195- Pozostała działalność.

Należy zwrócić uwagę, że dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie Prawo oświatowe nie stanowią dochodów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w rozumieniu ustawy o finansach publicznych. Mogą być one wykorzystane do sfinansowania tylko określonych wydatków i nie podlegają przekazywaniu na bieżąco do budżetu. Stanowią one tzw. gospodarkę pozabudżetową, dlatego nie należy ich wliczać do podstawy dotowania.

Ustawa o finansach publicznych dopuszcza możliwość gromadzenia określonych dochodów na wydzielonych rachunkach przez państwowe jednostki budżetowe, dla których organem prowadzącym są organy administracji państwowej wykonujące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty, np. przedszkola. Jest to wyjątek od metody budżetowania brutto jednostek budżetowych obowiązującej na gruncie ustawy o finansach publicznych.

Dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie Prawo oświatowe nie stanowią dochodów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Mogą być wykorzystane do sfinansowania określonych wydatków" i nie podlegają przekazywaniu na bieżąco do budżetu. Dochody te nie mogą być przeznaczane na finansowanie wynagrodzeń osobowych.

Dochody gromadzone w samorządowych placówkach oświatowych na wydzielonym rachunku bankowym nie podlegają w ciągu roku budżetowego odprowadzeniu na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego, a więc nie przekształcają się po zrealizowaniu kasowym (w momencie ich wpływu na rachunek bankowy) w dochody budżetowe.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 ustawy o finansach publicznych państwowe jednostki budżetowe na wydzielonym rachunku dochodów gromadzą dochody uzyskiwane: 1) ze spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej; 2) z odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie bądź użytkowaniu jednostki; 3) z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej określonej w statucie, polegającej m.in. na świadczeniu usług, w tym szkoleniowych i informacyjnych; 4) z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak również sprawdzanie kwalifikacji; 5) z tytułu odpłatności za wyżywienie i zakwaterowanie uczniów i młodzieży w bursach i internatach, ponoszonych przez rodziców lub opiekunów; 6) z dopłat bezpośrednich i innych płatności stosowanych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej, otrzymanych na podstawie odrębnych przepisów.

Wskazane powyżej źródła dochodów stanowią katalog zamknięty, co oznacza, że państwowe jednostki budżetowe nie mogą gromadzić na tym rachunku innych dochodów. Decyzję o utworzeniu wydzielonego rachunku dochodów podejmują kierownicy jednostek budżetowych po uprzednim uzyskaniu zgody organu prowadzącego jednostkę oświatową.

W związku z powyższym uwzględnianie do obliczania wysokości dotacji wydatkowania środków zgromadzonych na wydzielonych rachunkach dochodów przez przedszkola publiczne jest nieprawidłowe.

Zgodnie z I wariantem zaproponowanym przez biegłą zgodnie z obliczeniami różnica pomiędzy dotacją należną organowi prowadzącemu Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L., a kwotą faktycznie wypłaconą w latach 2010-2014 wyniosła 250,905.81 PLN.(k.406)

W opinii uzupełniającej biegła wskazała, iż dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie Prawo oświatowe nie stanowią dochodów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o finansach publicznych (Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. 2009 Nr 157 poz. 1240), mimo że znajdują się w uchwale budżetowej.

Dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe stanowią tzw. gospodarkę pozabudżetową. Znajdują się poza budżetem j.s.t., dlatego nie należy ich wliczać do podstawy dotowania. W obliczeniach zostały uwzględnione wydatki bieżące ustalone w budżecie gminy w rozumieniu u.f.p.

W kolejnej opinii uzupełniającej biegła podała, iż ustawa o finansach publicznych dopuszcza możliwość gromadzenia określonych dochodów na wydzielonych rachunkach przez państwowe jednostki budżetowe, dla których organem prowadzącym są organy administracji państwowej wykonujące działalność określoną w ustawie o systemie oświaty, np. przedszkola. Jest to wyjątek od metody budżetowania brutto jednostek budżetowych obowiązującej na gruncie ustawy o finansach publicznych.

Dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie Prawo oświatowe nie stanowią dochodów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego w rozumieniu art. 5 ust. 2 ustawy o finansach publicznych (Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, Dz. U. 2009 Nr 157 poz. 1240). Mogą być one wykorzystane do sfinansowania tylko określonych wydatków i nie podlegają przekazywaniu na bieżąco do budżetu. Stanowią one tzw. gospodarkę pozabudżetową, dlatego nie należy ich wliczać do podstawy dotowania.

Przy obliczaniu dotacji za okres 1.09.2013 r.-31.12.2014 r. od wydatków bieżących zostały odjęte opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie stanowiące dochody budżetu gminy, a nie planowane dochody zgromadzone na rachunkach wydzielonych. Dane pochodziły z informacji od Urzędu Gminy i Miasta G. z dn. 8.05.2017 r. (k. 124-126).

Biegła uznała stanowisko pozwanej, iż w uchwałach Budżetowych Gminy G. w latach 2010-2014 w załącznikach nr (...)przedstawiających wydatki bieżące w przedszkolach kategorie wydatków nie zostały dokładnie wyszczególnione.

W ocenie biegłej wydatek poniesiony budżetu gminy G. na zwrot wydatków za uczniów zamieszkałych na terenie gminy G., ale uczęszczających do przedszkoli niepublicznych w innych gminach nie powinien być uwzględniony w obliczeniach, gdyż nie stanowi wydatku na przedszkola prowadzone przez gminę G..

Biorąc pod uwagę informacje od Gminy i Miasta G., iż w latach 2010-2014 wysokość wydatków planowanych na zwroty do innych gmin wyniosła za rok 2010- 70,000.00, za rok 2011-100,000.00, za rok 2012-110,000.00, za rok 2013-160,000.00, i za rok 2014- 200,000.00.

W II Wariancie po korekcie obliczeń, tj. przy nieuwzględnianiu wysokości planowanych wydatków na zwroty do innych gmin w wydatkach bieżących (inne warunki niezmienne), różnica pomiędzy dotacją należną organowi prowadzącemu Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L. a kwotą faktycznie wypłaconą w latach 2010-2014 wyniosła 196,829.49 PLN.(opinia k. 430-437)

W kolejnej opinii uzupełniającej biegła po raz kolejny wskazała, iż uchwała budżetowa i budżet nie są pojęciami tożsamymi, a dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe prowadzące działalność określoną w ustawie Prawo oświatowe nie stanowią dochodów budżetu państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, mimo że znajdują się w uchwale budżetowej. Nadto dochody gromadzone na wydzielonym rachunku dochodów przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe stanowią tzw. gospodarkę pozabudżetową. Znajdują się poza budżetem j.s.t., dlatego nie należy ich wliczać do podstawy dotowania. W obliczeniach zostały uwzględnione wydatki bieżące ustalone w budżecie gminy w rozumieniu u.f.p. (k. 460 i 488)

Po kolejnych uwagach do opinii, biegła przyjęła III warrant zgodny z propozycjami powoda i zgodnie z obliczeniami różnica pomiędzy dotacją hipotetyczną, obliczoną z uwzględnieniem wydatków zgromadzonych na rachunkach wydzielonych, dla organu prowadzącego Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L., a kwotą faktycznie wypłaconą w latach 2010-2014 wyniosła 466,244.07 PLN. (opinia k. 515-518)

Biegłą przy tym zaznaczyła, iż po przeanalizowaniu obliczeń przedstawionych przez powoda w piśmie z dn. 10.08.2022 r. (z uwzględnieniem dochodów zgromadzonych na rachunkach wydzielonych, które nie powinny być brane pod uwagę przy obliczaniu dotacji) Stwierdza, że obliczenia te są błędne pod względem matematycznym, gdyż uwzględniono w wydatkach bieżących wydatki poniesione przez gminę G. na zwrot za uczniów zamieszkałych na terenie gminy G., ale uczęszczających do przedszkoli niepublicznych w innych gminach. Nie powinny być one brane pod uwagę w obliczeniach, gdyż nie stanowią wydatku na przedszkola prowadzone przez gminę G.. (opinia k. 515v)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o wskazane dowody w postaci dokumentów i opinii biegłej z zakresu rachunkowości i finansów. Stan faktyczny został ustalony na podstawie niekwestionowanych dokumentów prywatnych, które zostały przedstawione w należycie uwierzytelnionych kserokopiach.

Sąd dał wiarę dokumentom i ich kserokopiom stanowiącym podstawę dla ustalenia stanu faktycznego i znajdującym się w aktach niniejszej sprawy, gdyż zostały sporządzone przez kompetentne osoby w ramach wykonywanych przez nie czynności, a strony w toku przewodu sądowego nie kwestionowały ich prawdziwości.

Również Sąd dokonując ich kontroli od strony formalnej i zawartości merytorycznej nie dopatrzył się uchybień ani śladów wskazujących na ich fałszowanie przez podrabianie lub przerabianie.

Sąd podzielił opinie biegłej. Opinie oraz wnioski w nich zawarte są spójne i jasne. Biegła dysponuje odpowiednim zakresem wiedzy oraz doświadczenia zawodowego. Opinie po uzupełnieniach nie były także kwestionowane przez strony procesu.

Wskazać należy, że dowód z opinii biegłego ma charakter szczególny, ponieważ jego celem jest dostarczenie sądowi wiadomości specjalnych niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy. Jest to dowód tego rodzaju, iż nie może być zastąpiony inną czynnością dowodową, np. przesłuchaniem świadka (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 1999 r., sygn. akt I CKN 223/98, Wokanda rok 2000, nr 3, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 października 2006 r., sygn. akt I CSK 169/06).

Opinia biegłego podlega, tak jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej.

Sąd zważył, co następuje:

W rozpoznawanej sprawie powódka wystąpiła z roszczeniem zapłaty łącznie kwoty 453.606 złotych tytułem niewypłaconych dotacji za lata 2010-2014 wraz odsetkami za opóźnienie w spełnieniu świadczenia. Jako podstawę prawną roszczenia o zapłatę należnej dotacji wskazano art. 90 ust. 2 b ustawy z dnia 07.09.1991 r. o systemie oświaty (t.j.: Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.; zwana dalej "u.s.o.").

Zgodnie z art. 90 ust. 2b ustawy o Systemie Oświaty w brzmieniu do 31.08.2013 r.: „Dotacje dla niepublicznych przedszkoli przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej gminy wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach publicznych w przeliczeniu na jednego ucznia (...)".

Od dnia 1.09.2013 r. zapis ten uległ zmianie i brzmiał następująco: „Dotacje dla niepublicznych przedszkoli niespełniających warunków, o których mowa w ust lb, przysługują na każdego ucznia w wysokości nie niższej niż 75% ustalonych w budżecie danej miny wydatków bieżących ponoszonych w przedszkolach prowadzonych przez gminę w przeliczeniu na jednego ucznia, pomniejszonych o opłaty za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz za wyżywienie, stanowiące dochody budżetu gminy.

Zgodnie z zapisem art. 90 ust. 3d powyższe dotacje są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań przedszkola. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących, w tym na:

1) pokrycie wydatków bieżących szkół, przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego i placówek, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności szkoły, przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego lub placówki, w tym na:

a)wynagrodzenie osoby fizycznej prowadzącej szkołę, przedszkole, inną formę wychowania przedszkolnego lub placówkę, jeżeli odpowiednio pełni funkcję dyrektora szkoły, przedszkola lub placówki albo prowadzi zajęcia w innej formie wychowania przedszkolnego,

b) sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowadzącego, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy - Prawo oświatowe - z wyjątkiem wydatków na inwestycje i zakupy inwestycyjne, zakup i objęcie akcji i udziałów lub wniesienie wkładów do spółek prawa handlowego;

2) zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, obejmujących:

a)książki i inne zbiory biblioteczne,

b)środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w szkołach, przedszkolach i placówkach,

c)sprzęt sportowy i rekreacyjny,

d)meble,

e)pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wielkości ustalonej w przepisach o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100% ich wartości, w momencie oddania do używania.

Zasady wyliczania dotacji uległy, zatem zmianie od dnia 1 września 2013 r. w związku z wejściem w życie art. 1 pkt 20 lit. c ustawy z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty i niektórych innych ustaw. Od 1 września 2013 r. kwota podstawy obliczania dotacji dla niepublicznych przedszkoli została pomniejszona wskutek wprowadzenia możliwości odejmowania wydatków finansowanych opłatami rodziców za korzystanie z wychowania przedszkolnego oraz wyżywienie, stanowiących dochody budżetu gminy.

Zgodnie z powyższym stawka dotacji na jedno dziecko w przedszkolach publicznych prowadzonych przez podmioty inne niż jednostki samorządu terytorialnego (JST) zależy od wysokości wydatków bieżących zaplanowanych w budżecie danej gminy oraz od liczby dzieci uczęszczających do publicznych przedszkoli prowadzonych przez daną gminę. By obliczyć dotację, należy ustalić wysokość wydatków bieżących zaplanowanych w budżecie na przedszkola publiczne prowadzone przez gminę, uwzględniając wszystkie wydatki bieżące związane z podstawową, codzienną działalnością przedszkoli gminnych.

Powołany przepis u.s.o. przewiduje obligatoryjne dofinansowanie (w postaci dotacji), przedszkoli (podmiotów prowadzących szkoły niepubliczne) przez jednostkę samorządu terytorialnego, w określonej minimalnej wysokości. Dotacja, o której tutaj mowa jest przy tym jednostronnym świadczeniem (środków pieniężnych) opartym na przepisach prawa publicznego, spełnianym przez dysponenta publicznych środków finansowych na rzecz podmiotów cieszących się przynajmniej względną niezależnością organizacyjno-finansową, o charakterze - co do zasady - bezzwrotnym i nieekwiwalentnym, związanym z finansowaniem zadań lub działalności leżącej w interesie publicznym (zob. M. Pilich, Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, ABC 2012).

Jednocześnie, przyznanie ex lege dotacji, o której mowa w art. 90 ust. 2b u.s.o., kreuje pomiędzy udzielającym dotacji a jej beneficjentem stosunek prawny o cechach zbliżonych do zobowiązania w rozumieniu art. 353 § 1 k.c.

Wspomniany przepis określa, bowiem w sposób jasny i bezwarunkowy, kto jest dłużnikiem (odpowiednia jednostka samorządu terytorialnego), kto zaś wierzycielem (osoba prowadząca szkołę niepubliczną), a także, w jakiej wysokości świadczenie się należy (75 % ustalonych w budżecie odpowiednio danej gminy lub powiatu wydatków bieżących ponoszonych w szkołach publicznych tego samego typu i rodzaju w przeliczeniu na jednego ucznia) i od spełnienia, jakich przesłanek wypłacenie dotacji jest uzależnione (wpis szkoły do ewidencji placówek szkolnych o uprawnieniach szkoły publicznej oraz złożenie deklaracji o planowanej liczbie uczniów).

Tym samym stanowi dostateczną podstawę prawną roszczenia o należną niepublicznej szkole dotację i ochrony w tym zakresie uprawniony podmiot może poszukiwać przed sądem powszechnym w postępowaniu cywilnym (zob. wyrok SN z dnia 03.01.2007 r., IV CSK 312/06, Lex nr 277299; postanowienie SN z dnia 23.10.2007 r. III CZP 88/07,LEX nr 345569; a także wyrok SN z dnia 04.09.2008 r., IV CSK 204/08, LEX nr 465959).

Jak już wyżej wspomniano, wierzycielem w powyższym stosunku zobowiązaniowym jest osoba prowadząca szkołę niepubliczną, a więc - stosownie do art. 82 u.s.o. - osoba prawna lub fizyczna, która założyła szkołę niepubliczną, po uzyskaniu wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek.

Roszczenie objęte żądaniem pozwu w niniejszej sprawie dotyczy dotacji z tytułu prowadzenia niepublicznego przedszkola za okres 2010 r. -2014 r. Wobec powyższego podzielając przedstawioną powyżej argumentację, należało przyjąć dopuszczalność drogi sądowej.

Ponadto w ocenie Sądu powódka (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W. jest legitymowana do dochodzenia roszczeń z tytułu różnicy pomiędzy dotacją należną, a faktycznie wypłaconą A. S. prowadzącej niepubliczne przedszkole „(...)”

Powódka zawarła z A. S. w dniu 29 stycznia 2018 roku r. umowę powierniczego przelewu wierzytelności, na mocy, której prowadząca placówkę oświatową przeniosła na rzecz Spółki wierzytelność odszkodowawczą wobec Gminy i Miasta G. stanowiącą równowartość różnicy między wypłaconymi dotychczas dotacjami, a dotacjami należnymi obliczonymi zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami w całości, za rok 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016.

Zgodnie z zapisem § 1 umowy cesjonariusz nabył powierzoną mu wierzytelność w celu jej dochodzenia i zaspokojenia oraz zobowiązał się do prowadzenia działań zmierzających do odzyskania wierzytelności w imieniu własnym, lecz na rachunek cedenta.

W ocenie Sądu na mocy powyżej umowy powódka uzyskała legitymację procesową do dochodzenia roszczeń objętych pozwem. Zawarta pomiędzy powódką a prowadzącą niepubliczną placówkę oświatową umowa to umowa cesji powierniczej w celu inkasa. Jak słusznie podnosi strona powodowa istotą tej umowy jest to, iż powódka, jako cesjonariusz działa w imieniu własnym, ale na rachunek cedenta. Jest to umowa nienazwana, której regulacji nie zawiera kodeks cywilny, jednakże z uwagi na zasadę swobody umów, nie ma przeszkód do zawierania tego rodzaju kontraktów.

Podkreślił to Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 8 lipca 2011 r., IV CNP 103/10, wskazując w uzasadnieniu powyższego orzeczenia, iż "w doktrynie i judykaturze jest akceptowana konstrukcja tzw. przelewu powierniczego w celu ściągnięcia wierzytelności". Istotą takiej umowy, jak podkreślił Sąd Najwyższy w innym ze swoich orzeczeń, tj. w wyroku z dnia 6 maja 2004 r., II CK 252/03, "jest z reguły ściągnięcie wierzytelności od dłużnika przez jej nabywcę (cesjonariusza) i następnie przekazanie należności wierzycielowi (cedentowi). Konstrukcja takiej umowy powierniczego przelewu w celu wyegzekwowania wierzytelności polega, zatem na tym, że wierzyciel przelewa wierzytelność na zleceniobiorcę (cesjonariusza) przede wszystkim po to, aby ten ostatni ściągnął należność od dłużnika i wydał pierwotnemu wierzycielowi (cedentowi) uzyskane świadczenie, ale z zachowaniem określonych umową reguł. Cesjonariusz, jako powiernik powinien, zatem stosować się do wskazówek zleceniodawcy (cedenta), bowiem ten pierwszy działa wprawdzie w imieniu własnym, ale z gospodarczego punktu widzenia na rachunek zleceniodawcy (cedenta)".

W analizowanej sprawie nie ulega wątpliwości, że A. S. prowadząca niepubliczne przedszkole „(...)”, legitymuje się zaświadczeniami o wpisie prowadzonym przez nią przedszkolem do ewidencji placówek niepublicznych.

W świetle zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego zasadnym jest uznanie, iż wypłacana prowadzącej przedszkole dotacja w okresie 2010-2014 była wypłacona w zaniżonej wysokości.

Biegła z zakresu rachunkowości zaprezentowała 3 warianty przyznania dotacji.

W ocenie Sądu najbardziej prawidłowym jest wariant II przyjęty przez biegłą. Pozostałe I i III należy odrzucić. W pierwszym wariancie biegła nie dysponowała wystarczająca ilością danych. Mianowicie w Uchwałach Budżetowych Gminy G. w latach 2010-2014 w załącznikach nr 2 przedstawiających wydatki bieżące w przedszkolach i kategorie wydatków nie zostały dokładnie wyszczególnione. Wydatek poniesiony budżetu gminy G. na zwrot wydatków za uczniów zamieszkałych na terenie gminy G., ale uczęszczających do przedszkoli niepublicznych w innych gminach nie powinien być uwzględniony w obliczeniach, gdyż nie stanowi wydatku na przedszkola prowadzone przez gminę G..

Biorąc pod uwagę informacje od Gminy i Miasta G., iż w latach 2010-2014 wysokość wydatków planowanych na zwroty do innych gmin za uczniów zamieszkałych na terenie gminy G. wynosiła za rok 2010- 70,000.00, za rok 2011-100,000.00, za rok 2012-110,000.00, za rok 2013-160,000.00, i za rok 2014- 200,000.00, należało dokonać korekty obliczeń.

W II wariancie po korekcie obliczeń, tj. przy nieuwzględnianiu wysokości planowanych wydatków na zwroty do innych gmin w wydatkach bieżących (inne warunki niezmienne), różnica pomiędzy dotacją należną organowi prowadzącemu Przedszkole Niepubliczne „(...)" w L. a kwotą faktycznie wypłaconą w latach 2010-2014 wyniosła 196,829.49 PLN.(opinia k. 430-437)

Pierwsza opinia nie zawierała tych koniecznych danych i wymagała korekty. Wersja III za którą optowała powódka jest skrajnie nieprzystająca do realiów sprawy. Również w ocenie biegłej rozumowanie powódki jest w tym zakresie nieprawidłowe. Uwzględnia ona, bowiem w wydatkach bieżących wydatki poniesione przez gminę G. na zwrot za uczniów zamieszkałych na terenie gminy G., ale uczęszczających do przedszkoli niepublicznych w innych gminach. Wersja III jest, zatem odrzucona tak jak również I, jako nie przystająca do niniejszej sprawy.

Uwzględniono zatem powództwo w części i zasądzono od Gminy i Miasta G. na rzecz (...)" S.A. z siedzibą we W. kwotę 196.829,49 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 15 grudnia 2022 roku do dnia zapłaty (pkt I wyroku).

W pozostałym zakresie powództwo zasługiwało na oddalenie.

W ocenie Sądu ustalenie ostatecznej wysokości dotacji nastąpiło dopiero w niniejszym procesie po uzyskaniu ostatecznych stanowisk stron oraz sporządzeniu opinii przez biegłą. Wcześniej kwoty przyjęte przez powódkę miały charakter zupełnie dowolny. Przyjęto, zatem odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia wyrokowania, jako najbardziej miarodajne dla niniejszej sprawy.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 kpc

Łączna wartość przedmiotu sportu wynosiła kwotę 453.605,95 złotych. Powódka otrzymała łącznie zasądzoną w wyroku kwotę 196.829,49 złotych, czyli wygrała proces w 43%, a pozwany w 57 %.

Na koszty stron składały się: powódka- opłaty od pozwu 5.581 i 17.100zł, wynagrodzenie pełnomocnika 5.417 złotych, zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzeniem, ministra sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.) czyli łącznie 28.098 złotych. Pozwany poniósł koszt wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 5.417 złotych.

Powódce należy się 43 % z poniesionych kosztów, czyli 12082,14 (28098x43%), pozwanemu natomiast 57 % z kwoty 5417 zł, czyli 3087,69zł. Odejmując te kwoty (5133,6-1083,4) otrzymujemy 8994,45 zł, którą pozwany winien zwrócić powódce (pkt III wyroku).

Rozstrzygnięcie zawarte, w pkt. IV znajduje uzasadnienie w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. 2010 r, Nr 90, poz. 594 ze zm.)

Wydatki w sprawie wyniosły kwotę 5657,86 złotych, na które składały się wynagrodzenia biegłej. Sąd, zatem w punkcie IV wyroku, nakazał pobrać od (...)" S.A. z siedzibą we W. kwotę 3224,98 złotych (5657,86 x57%) i od Gminy i Miasta G. kwotę 2431,88 złotych ( (...),86 x43%) tytułem wydatków w sprawie.

Sędzia Danuta Bojarska

z/odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron