Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 maja 2025 roku

Sąd Rejonowy w Puławach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: Asesor Sądowy Kamil Orzechowski

Protokolant: Starszy Sekretarz S. Marzanna Ruszak

po rozpoznaniu w dniu 29 maja 2025 roku w Puławach na rozprawie

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w Z.

przeciwko W. J.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej W. J. na rzecz powoda (...) z siedzibą w Z. kwotę 3225 zł (trzy tysiące dwieście dwadzieścia pięć złotych), w tym kwotę 2500 zł (dwa tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, tj. dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w wysokości określonej w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości wydanym na podstawie delegacji ustawowej z art. 481 § 2 ⁴ k.c. od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanej W. J. na rzecz powoda (...) z siedzibą w Z. kwotę 1117 zł (tysiąc sto siedemnaście złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygnatura akt I C 31/25

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w Z. w dniu 27 września 2023 roku (data prezentaty Sądu) wniósł pozew przeciwko pozwanej W. J. którym strona powodowa domagała się zasądzenia od pozwanej kwoty 3225 zł w tym kwoty 2500 zł wraz z odsetkami maksymalnymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnianie od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia zapłaty a także o zasądzenie zwrotu kosztów procesu od strony pozwanej.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że podstawę roszczenia dochodzonego niniejszym pozwem stanowi zawarta w dniu 23 września 2022 roku umowa pożyczki pomiędzy pożyczkodawcą (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. a stroną pozwaną. Strona pozwana nie dokonała spłaty zobowiązania wynikającego z przedmiotowej umowy. Jednocześnie wskazać należy, iż umowa pożyczki nie miała charakteru ratalnego. W związku z faktem, iż pożyczka ta nie miała charakteru ratalnego, wierzyciel nie miał obowiązku wypowiedzenia stosunku zobowiązaniowego łączącego strony, również doręczenia dokumentu wypowiedzenia stronie pozwanej. Wraz z upływem dnia 22 listopada 2022, wobec braku spłaty zadłużenia, wierzytelność stała się w całości wymagalna. (pozew k. 8-24)

Sąd Rejonowy w Puławach I Wydział Cywilny w dniu 31 grudnia 2024 roku wydał nakaz zapłaty w sprawie sygnatura akt I Nc 943/24, w którym w całości uznał żądanie pozwu. (nakaz zapłaty k. 97)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania od strony powodowej według norm prawem przepisanych.

W uzasadnieniu zgłoszonego sprzeciwu i w dalszych pismach procesowych strona pozwana podniosła, że kwestionuje zarówno legitymację czynną jak i sam fakt zawarcia umowy pożyczki między stronami postępowania. Kwestionowała, aby pozwana wyraziła wolę zawarcia umowy pożyczki z pożyczkodawcą oraz aby zaakceptowała jej warunki. Ponadto kwestionowała, aby pozwana w ogóle wnioskowała o udzielenie pożyczki przez kredytodawcę, a w szczególności, aby podpisał taki wniosek. Wskazała również, że powódka wraz z pozwem przedłożyła jedynie wydruki z systemu komputerowego, które nie mogą zostać uznane za umowę. Przede wszystkim nie zostały podpisane ani przez osobę reprezentującą pożyczkodawcę, ani przez rzekomego pożyczkobiorcę tj. pozwaną. Bacząc na powyższe pełnomocnik W. J. zakwestionował, aby pomiędzy stronami postępowania doszło do zawarcia umowy pożyczki, a tym samym istnienie zobowiązania pozwanej. Ponadto kwestionował prawdziwość treści przedłożonych przez powódkę dokumentów, kwestionował również, aby pozwana otrzymała od powódki dokumenty dołączone do pozwu. Kodeks cywilny przewiduje również możliwość złożenia oświadczenia woli w formie elektronicznej, które polega na złożenie opatrzeniu go kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Przedłożona przez powódkę umowa pożyczki nie została opatrzona stosownymi podpisami pozwanej ani osoby występującej w imieniu powódki. Kwestionował również aby pozwana zaakceptował warunki umowy pożyczki i wyraziła wolę jej zawarcia oraz aby podpisała warunki umowy pożyczki, wobec czego nie można jej poczytywać za akceptację warunków o udzielenie pożyczki. Ponadto kwestionował również aby pozwana otrzymała od powódki jakiekolwiek środki z tytułu spornej umowy. Niezależnie od powyższego w razie uznania przez Sąd, że umowa pożyczki była ważna w ocenie pełnomocnika pozwanej nie była ona indywidualnie uzgadniana z pozwaną, została sporządzona z nim na gotowym wzorze. W szczególności postanowienia umowy regulujące kwestię kosztów pożyczki są sprzeczne z dobrymi obyczajami i w sposób rażący naruszały interesy pozwanej wobec czego są wobec niej nieważne i bezskuteczne. Strona pozwana wskazywała również, że umowa kredytu konsumenckiego obejmuje opłaty za jej udzielenie w rażąco wygórowanej wysokości, a zatem postanowienia umowne dotyczące kosztów pożyczki są nieważne. W konkluzji pełnomocnik pozwanej kwestionował, również powództwo co do wysokości, w ocenie pełnomocnika pozwanej nie wiadomo nawet jak powódka wyliczyła wysokość zadłużenia oraz jakie są jego składowe. Ponadto kwestionował prawdziwość treści przedłożonych przez powódkę dokumentów, a w szczególności pod kątem istnienia oraz wysokości zadłużenia pozwanej. (sprzeciw od nakazu zapłaty k. 113-118)

W dalszym toku postepowania strony podtrzymały stanowiska procesowe.

Sąd Rejonowy w Puławach ustalił co następuje:

W dniu 23 września 2022 roku pozwana W. J. działając jako konsument za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość po uprzednim złożeniu wniosku o udzielenie pożyczki za pośrednictwem profilu klienta założonego w internetowym serwisie pożyczkowym zawarła w dniu 23 września 2022 roku z pożyczkodawcą (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę pożyczki gotówkowej nr (...). Na mocy zawartej umowy pożyczkodawca udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 2500 zł, a pozwana zobowiązała się do zwrotu tej kwoty w terminie 30 dni tj. do dnia 22 października 2022 roku wraz z opłatą za udzielenie pożyczki w wysokości 583,90 zł a w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki w wysokości 683,90 zł i odsetkami wynikającymi z umowy. Pożyczka udzielona pozwanej płatna była jednorazowo. Umowę zawarto bez fizycznej obecności stron, za pomocą środków porozumiewania się na odległość poprzez wypełnienie przez pozwaną wniosku o udzielenie pożyczki w formie elektronicznej. Zgodnie z treścią umowy na jej podstawie pozwana otrzymała do dyspozycji kwotę kapitału pożyczki w wysokości 2500 zł. Pozwana W. J. zobowiązała się do zwrotu z tytułu udzielonej pożyczki na rzecz pożyczkodawcy kwoty w łącznej wysokości 3125 zł a w przypadku braku terminowej spłaty pożyczki w kwocie 3225 zł. Całkowity koszt pożyczki wynikający z umowy wynosił łącznie 625 zł, w tym kwota 41,10 zł z tytułu odsetek w stosunku dziennym oraz kwota 583,90 zł z tytułu opłaty za udzielenie pożyczki. Całkowity koszt pożyczki wynikający z umowy w przypadku braku terminowej spłaty pożyczki wynosił natomiast łącznie 725 zł, w tym kwota 41,10 zł z tytułu odsetek w stosunku dziennym oraz kwota 683,90 zł z tytułu opłaty za udzielenie pożyczki. Pożyczkodawca przelał na konto pozwanej kwotę kapitału pożyczki. Pozwana nie dokonała spłaty zobowiązania z tytułu zawartej z pożyczkodawcą umowy pożyczki gotówkowej z dnia 23 września 2022 roku.

(dowód: umowa pożyczki z dnia 23 września 2022 roku nr (...) k. 13-14, potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej k. 15, zawiadomienie o cesji i wezwanie do zapłaty k.16, akt cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku wraz z załącznikiem nr 2 k.17-18, oświadczenie k. 19, ramowa umowa przelewu wierzytelności z dni a 1 października 2021 roku wraz z aneksem nr (...) k.22, pełnomocnictwo k. 22 -23, wydruk rejestr handlowy kantonu Z. k.24, wydruk potwierdzenia złożenia wniosku o pożyczkę k. 129, wydruk elektronicznego potwierdzenia przesłania dokumentów dotyczących pożyczki z dnia 23 września 2022 roku k.130)

Na mocy umowy ramowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 1 grudnia 2021 roku oraz zawartego w jej wykonaniu w dniu 11 stycznia 2023 roku aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku a także załącznika nr 2 do aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku cedent (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zbyła na rzecz powoda szereg wierzytelności, w tym wierzytelność z tytułu umowy pożyczki, zawartej z pozwaną. Tym samym powód stał się wierzycielem strony pozwanej z tytułu w/w umowy pożyczki. Dowodem skutecznego nabycia przez powoda dochodzonego roszczenia jest również wyciąg z załącznika do umowy przelewu wierzytelności, który obejmuje wykaz wszystkich nabytych przez powoda wierzytelności w ramach zawartej umowy. Umowy cesji wierzytelności zawarte zostały przez osoby działające w imieniu stron, które zostały umocowane w sposób prawidłowy do dokonania przedmiotowych czynności. Łączna suma zobowiązania pozwanej określona została w załączniku nr 2 do aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku wynosiła 3299,69 zł. Powód pismem z dnia 17 stycznia 2023 roku zawiadomił W. J. o przelewie wierzytelności oraz wezwał pozwaną do zapłaty zadłużenia, które wynosiło 3316,70 zł. Pozwana do chwili obecnej nie uregulowała zobowiązania wynikającego z zawartej umowy pożyczki. Nie zwróciła również sumy otrzymanego kapitału pożyczki jako świadczenia nienależnego oraz nie dokonała zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa związanego z nielegalnym pozyskaniem danych osobowych pozwanej przez pożyczkodawcę.

(dowód: umowa pożyczki z dnia 23 września 2022 roku nr (...) k. 13-14, potwierdzenie wykonania transakcji płatniczej k. 15, zawiadomienie o cesji i wezwanie do zapłaty k.16, akt cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku wraz z załącznikiem nr 2 k.17-18, oświadczenie k. 19, ramowa umowa przelewu wierzytelności z dni a 1 października 2021 roku wraz z aneksem nr (...) k.22, pełnomocnictwo k. 22 -23, wydruk rejestr handlowy kantonu Z. k.24, wydruk potwierdzenia złożenia wniosku o pożyczkę k. 129, wydruk elektronicznego potwierdzenia przesłania dokumentów dotyczących pożyczki z dnia 23 września 2022 roku k.130)

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym na podstawie znajdujących się w aktach sprawy uznanych za wiarygodne, dowodów z dokumentów, których prawdziwość i rzetelność sporządzenia nie budziła wątpliwości Sądu, jak również nie została również skutecznie zakwestionowana przez strony procesu. Sąd uznał przedłożone przez stronę powodową dowody z dokumentów, wyciągów z dokumentów oraz ich odpisy za wiarygodne. Zauważyć w tym miejscu należy, że w postępowaniu rozpoznawczym ustawodawca dopuszcza przeprowadzanie dowodu z dokumentów. Art. 77 ³ k.c. stanowi, że dokumentem jest nośnik informacji umożliwiający zapoznanie się z jej treścią. Natomiast w postępowaniu cywilnym postępowanie dowodowe może być przeprowadzone za pomocą dokumentów zawierających tekst, umożliwiających ustalenie ich wystawców zgodnie z art. 243 ¹ k.p.c. Wśród dokumentów wyróżnia się dokumenty urzędowe oraz dokumenty prywatne, które wymagają podpisu, jednakże dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu również z dokumentów nie zawierających podpisu. Dokument jako źródło informacji nie musi być opatrzony podpisem, aby można było mu przypisać znaczenie środka dowodowego (tak A.Zieliński w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. A.Zieliński, K. Flaga – Gieruszyńska, Wydanie 10, Warszawa 2019, komentarz do art. 243 ¹ k.c. Legalis). Ustawodawca, dopuszcza posługiwanie się odpisami dokumentów w postępowaniu przed sądem. Obowiązek złożenia oryginału dokumentu powstaje dopiero na wniosek przeciwnika bądź na skutek wezwania sądu (art. 129 k.p.c.). Dopuszczalne jest również przeprowadzenie dowodu z wyciągu, na co wskazuje treść art. 249 i 250 k.p.c. Zdaniem Sądu dowodem, może być m.in. uszkodzony dokument, o ile pomimo zniszczeń widoczna jest istotna część jego treści. W ocenie Sądu analogicznie należy traktować dokument zanonimizowany. Mimo, że nie jest kompletny, to w dalszym ciągu może być nośnikiem informacji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Jego wiarygodność należy ocenić w oparciu o całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie.

Sąd podziela przy tym stanowisko prezentowane w orzecznictwie, zgodnie z którym wydruki komputerowe mogą stanowić dowód w postępowaniu cywilnym, co wynika z przyjętej powszechnie wykładni przepisów art. 308 k.p.c. Stanowią, bowiem one "inny środek dowodowy", o którym mowa w art. 308 k.p.c. i art. 309 k.p.c., gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Jakkolwiek nie można przyjąć, że oświadczenie zawarte w wydruku komputerowym (m.in. korespondencji e - mailowej) jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy przyjąć, że przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku. Oczywiście każdy dokument czy też dowód wymieniony w art. 308 k.p.c. może ulec modyfikacjom, co przecież nie pozbawia ich mocy dowodowej. Dowód takiej modyfikacji obciąża stronę, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. (wyrok SA w Warszawie z 10.03.2021r.V ACa 377/20, lex nr 3163047).

Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd uznał, że wymienione powyżej dokumenty znajdujące się w aktach sprawy są wiarygodnymi nośnikami istotnych do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy informacji, i poczynił na ich podstawie wiążące ustalenia faktyczne w rozpoznawanej sprawie.

Sąd Rejonowy w Puławach zważył, co następuje:

Powództwo jako zasadne, zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu braku legitymacji czynnej powoda, w ocenie Sądu Rejonowego strona powodowa wykazała swoją legitymację czynną do występowania w przedmiotowym procesie. Powód udowodnił, że przysługuje mu wierzytelność w stosunku do W. J. wynikająca z zawartej przez pozwaną w dniu 23 września 2022 roku umowy pożyczki o nr (...). Powód wykazał również, że skutecznie nabył wierzytelność względem pozwanej od (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Zgodnie z dyspozycją art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Zdaniem Sądu Rejonowego w Puławach dokumenty dołączone do pozwu pozwalają na przyjęcie, że wierzyciel pierwotny pozwanej dokonał przelewu wierzytelności na rzecz powoda. Z kopii ramowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 1 grudnia 2021 roku oraz zawartego w jej wykonaniu w dniu 11 stycznia 2023 roku aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku a także załącznika nr 2 do aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku, stanowiącego specyfikację wierzytelności objętych umowami przelewu wierzytelności, wynika, że przedmiotem tych umów była objęta m.in. wierzytelność przysługująca pierwotnemu wierzycielowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w B. od pozwanego wynikająca z umowy pożyczki z dnia 23 września 2022 roku.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniu pozwanej nie było podstaw do kwestionowania ważności ramowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 1 grudnia 2021 roku oraz zawartego w jej wykonaniu w dniu 11 stycznia 2023 roku aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku a także załącznika nr 2 do aktu cesji nr 02/01/23 do ramowej umowy zakupu wierzytelności z dnia 1 października 2021 roku. Powód przedstawił niezbędne pełnomocnictwa stron do zawarcia tychże umów. Przedstawił również załączniki do w/w umów, z których niewątpliwie wynika, że umowy te dotyczyły także wierzytelności przysługującej pierwotnemu wierzycielowi wobec pozwanej W. J.. Dokumenty te zawierały dane pozwanej. Wskazana w umowach przelewów wierzytelność została zatem zindywidualizowana i pokrywa się z postanowieniami zawartej przez pozwaną umowy pożyczki, w dostateczny sposób ją indywidualizując zarówno co do daty, numeru samej umowy jak i wysokości zobowiązania pozwanej. Wobec powyższego, w ocenie Sądu, powód wykazał legitymację czynną w sprawie i tym samym sprostał ciężarowi dowodu (art. 6 k.c.) w udowodnieniu, że to jemu przysługuje roszczenie do oznaczonej w pozwie osoby.

W niniejszej sprawie zobowiązanie strony pozwanej wynikało z łączącej strony umowy pożyczki regulowanej przepisami kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Powyższe, w ocenie Sądu, przesądza o tym, że to stronę pozwaną obciążała powinność wykazania, że spłaciła zaciągnięte zobowiązanie w całości, albo w zakresie większym, aniżeli oznaczonym przez powoda, jeśli z faktu tego chciała wywodzić korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 k.c., art. 232 k.p.c.). Umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2014 roku, poz. 1497 ze zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

W realiach przedmiotowej sprawy strona pozwana kwestionowała powództwo zarówno co do zasady jak i wysokości. Z tego powodu należało określić jaki ciężar dowodowy obciążał każdą ze stron. Zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przy czym na podstawie art. 232 k.p.c. strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód niewskazany przez stronę.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należało, że to na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że pozwany zawarł umowę pożyczki, z której powód wywodzi swoje roszczenia oraz, że kwota pożyczki została przeniesiona na pożyczkobiorcę. Na pozwanym ciążył natomiast obowiązek wykazania, że zwróciła pożyczkodawcy kwotę pożyczki. Zdaniem Sądu, powód wykazał także istnienie swojej wierzytelności będącej przedmiotem niniejszego postępowania. Powód w celu wykazania zwarcia i istnienia umowy pożyczki przedłożył m.in. wydruk umowy pożyczki z 23 września 2022 roku, oraz wydruk potwierdzenia wykonania transakcji płatniczej. Strona pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, zakwestionowała prawdziwość twierdzeń powoda ograniczając się do zaprzeczenia, aby pożyczkodawca był właścicielem wierzytelności wobec pozwanej z objętej pozwem umowy pożyczki. Pozwana podnosiła, że przedłożona umowa pożyczki nie została opatrzona podpisami, wobec czego umowa ta nie istnieje, a pozwana nie ma zadłużenia.

Sąd, biorąc pod uwagę materiał dowodowy zebrany w sprawie, jak i oświadczenia stron, nie miał wątpliwości, że pozwaną z pierwotnym wierzycielem łączyła umowa pożyczki, na którą powoływał się powód.

Reguła dotycząca rozkładu ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spoczywa on na stronie powodowej. Zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu, wynikającym z przywołanych przepisów, powód jest zobowiązany do wykazania wszystkich okoliczności uzasadniających jego roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Pozwany zaś, który odmawia uczynienia zadość żądaniu powoda, obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje (wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 1969 r., II PR 313/69, Legalis 14124 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 1982 r., I CR 79/82, Legalis 23098). Art. 6 k.c. rozumiany być musi również w ten sposób, że strona, która nie przytoczyła wystarczających dowodów na poparcie swych twierdzeń ponosi ryzyko niekorzystnego dla siebie rozstrzygnięcia, o ile ciężar dowodu, co do tych okoliczności na niej spoczywał. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 grudnia 2006 r., IV CSK 299/06, Legalis 161055 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 2007 r., II CSK 293/07, Legalis 162518). W niniejszej sprawie ciężar dowodu aktualizował się w pierwszej kolejności po stronie powodowej, która zobowiązana była wykazać fakt zawarcia umowy pożyczki, a następnie jej dokładną treść, w tym wysokość pożyczki i odsetek, ewentualnie innych opłat a także, że pożyczkodawca przekazał kwotę pożyczki do dyspozycji pożyczkobiorcy.

Zgodnie natomiast z treścią art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę. Stosownie do treści art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).

Sąd nie podziela przy tym stanowiska pozwanej, iż w niniejszej sprawie nie doszło do złożenia zgodnych oświadczeń woli w postaci elektronicznej. Pozwana podnosiła, że nie wykazano, ze strona pozwana złożyła wniosek o zawarcie umowy pożyczki z dnia 23 września 2022 roku. Pozwana pomija jednak, że zgodnie z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd dokonuje oceny dowodów mając na uwadze całokształt zgromadzonego materiału dowodowego. W tym kontekście należy zwrócić uwagę, że o fakcie przejścia przez pozwaną procedury weryfikacji, najdobitniej świadczy to że jeżeli pozwana nie przechodziłaby procedury weryfikacji u pożyczkodawcy nie dysponowałby on znajdującymi się w aktach sprawy danymi osobowymi pozwanej W. J. zawartymi na dołączonych do pozwu wydrukach umowy ramowej oraz umowy pożyczki. O potwierdzeniu weryfikacji pozwanej świadczy również wygenerowanie umowy pożyczki, na którą naniesiono dane pozwanej w postaci jej imienia i nazwiska numeru pesel wraz adresem zamieszkania. Analizując stanowiska i twierdzenia stron oraz przedłożony przez nie materiał dowodowy, Sąd doszedł do przekonania, iż nie można uznać, aby pozwana skutecznie zakwestionowała zwarcie umowy pożyczki. Stwierdzić należy, że pozwana nie twierdziła stanowczo, iż środki z umowy pożyczki z dnia 23 września 2022 roku nie zostały pozwanej wypłacone przez pożyczkodawcę. Oświadczała jedynie, że umowa ta nie istnieje albowiem nie zawiera podpisów i nigdy nie otrzymała od powoda dokumentów o wskazanej treści. Oświadczyła, że nie ma zadłużenia oraz zakwestionowała wyliczenie przez powoda kwot zadłużenia. Zwróć zatem należy przede wszystkim uwagę, że przedmiotowa umowa pożyczki nie mogła być przekazana pozwanej przez powoda, albowiem to nie on był pożyczkodawcą. Pożyczkodawcą pozwanej była (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., która przekazała pozwanej sumę kapitału pożyczki co wynika wprost z dołączonego do akt sprawy potwierdzenia wykonania transakcji płatniczej oraz przekazała dokumenty dotyczące zawartej przez pozwaną w dniu umowy pożyczki z dnia 23 września 2022 roku poprzez umieszczenie ich w systemie elektronicznym na profilu klienta założonym przez pozwaną. Doświadczenie życiowe i zasady logicznego rozumowania nakazują przyjąć, że skoro pozwana w istocie korzystała z tych pieniędzy i nie podnosiła, że chciała je zwrócić bo dostała je bez żadnej podstawy to umowa została zawarta. Gdyba pozwana wcześniej nie wypełniła wymagań pożyczkodawcy poprzedzających zawarcie umowy, a w szczególności założenia konta klienta którego wydruk znajduje się w aktach sprawy i złożenia wniosku o pożyczkę, to pożyczkodawca nie przelałby kwoty kapitału pożyczki na rachunek bankowy pozwanej W. J.. Sąd Rejonowy nie zgodził się również z twierdzeniami pełnomocnika pozwanej, że warunkiem koniecznym do zawarcia umowy było dokonanie tzw. wpłaty weryfikacyjnej w określonej kwocie. Wskazać należy, ze z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy w sposób jednoznaczny wynika, że pozwana uprzednio zarejestrowała się na stronach internetowych pożyczkodawcy, a tym samym nie było potrzeby dokonywania ponownie tej czynności.

Zarzuty pozwanej dotyczyły także braku umocowania osoby reprezentującej pożyczkodawcę przy zawieraniu umowy pożyczki z dnia 23 września 2022 roku. Odnosząc się do tego zarzutu należy zwrócić uwagę na treść art. 103 § 1 kc, zgodnie z którym jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. Natomiast zgodnie z art. 60 k.c. z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli). Zachowanie pożyczkodawcy, który po zawarciu umowy pożyczki udostępnił pozwanej kwotę pożyczki świadczy o tym, że zachowanie pierwotnego wierzyciela należy uznać co najmniej za potwierdzenie umowy w rozumieniu art. 103 § 1 kc.

W niniejszej sprawie pozaodsetkowe koszty umowy pożyczki gotówkowej nie przekraczają limitu z art. 36a ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz. U. 2016.1528j.t.). Powyższe okoliczności niezależnie od zarzutu strony pozwanej zostały poddane badaniu przez Sąd z urzędu.

Sąd podziela przy tym jednak stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym okoliczność, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (obecnie tekst jedn. Dz. U. z 2019, poz. 1083 ze zm.), nie wyłącza oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (art. 385 ¹ § 1 k.c.) (por. uchwała SN z 26.10.2021r. III CZP 42/20).

Zgodnie z art. 385 ¹§ 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

Ustawodawca wymienia następujące przesłanki uznania danego postanowienia za niedozwolone w rozumieniu art. 385 ¹ k.c.: dane postanowienie umowne jest „nieuzgodnione indywidualnie”, kształtuje prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Zastrzeżono przy tym, że postanowienia określające główne świadczenia stron, takie jak cena lub wynagrodzenie, mogą zostać uznane za niedozwolone postanowienia umowne tylko wówczas, gdy zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W art. 385 ¹§ 3 k.c. wskazano, że nieuzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta.

W celu ustalenia, czy konkretne postanowienie umowne należy kwalifikować jako „nieuzgodnione indywidualnie”, należy zbadać, czy konsument miał na treść danego postanowienia „rzeczywisty wpływ” (art. 385 ¹ § 3 zd. 1 k.c.). W szczególności ustawodawca zwraca uwagę na niebezpieczeństwo „nieuzgodnionego indywidualnie” charakteru postanowienia umowy przejętego z wzorca umownego. Kontroli podlegają zatem nieuzgodnione indywidualnie: postanowienia umowne przejęte z wzorca umownego bądź też nie (w przypadku umowy zawartej bez użycia wzorca umownego chodzi o te, które nie były przez strony negocjowane) oraz postanowienia wzorców umownych. Nie wystarczy oczywiście wykazać, że druga strona umowy dowiedziała się o treści klauzuli w odpowiednim czasie. Dowód zaistnienia okoliczności indywidualnego uzgodnienia treści postanowienia umowy lub wzorca umownego nie dotyczy przy tym jedynie faktu prowadzenia w tym przedmiocie między stronami negocjacji, lecz wspólnego ustalenia ostatecznego brzmienia klauzuli (osiągnięcia konsensu) w wyniku „rzetelnych i wyrównanych negocjacji” . Nie może o tym zawsze decydować wzmianka o indywidualnym uzgodnieniu, która w niektórych przypadkach ma za zadanie stworzyć jedynie pozór wspólnych ustaleń. W doktrynie wskazuje się, że wykluczyć należy „rzeczywisty wpływ” na treść postanowienia, gdy konsument miał jedynie prawo wyboru spośród kilku alternatywnie zaproponowanych przez przedsiębiorcę postanowień. Podkreśla się, że postanowienie umowne zostało „uzgodnione indywidualnie”, jeżeli konsument dysponował nieograniczoną przez przedsiębiorcę swobodą ustalania jego treści. Chodzi zatem raczej o sytuacje, gdy dane postanowienie umowne zostało sformułowane przez konsumenta i na jego żądanie włączone do umowy albo konsument miał na jego treść realny wpływ w czasie prowadzonych między stronami negocjacji i zdawał sobie z tego faktu sprawę (por. Katarzyna Skubisz-Kępka ( w:) M. Fras (red.) Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (art. 353-534) WKP 2018).

Przez pojęcie postanowień określających główne świadczenia stron należy natomiast rozumieć świadczenia charakteryzujące daną umowę, określające jej istotę, czyli tzw. essentialia negotii, rozumiane jako cechy, według których dokonuje się kwalifikacji konkretnej czynności prawnej do ustawowo wyróżnionych typów czynności. (por. wyrok SN z dnia 30 września 2015 r., I CSK 800/14, wyrok SN z dnia 8 czerwca 2004 r., I CK 635/03, LEX nr 846537

Z kolei przez działanie wbrew dobrym obyczajom należy rozumieć wprowadzenie do wzorca klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową stron. Działania, które zmierzają do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u klienta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności, ukształtowania stosunku zobowiązaniowego niezgodnie z zasadą równorzędności stron, czyli określane jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Za ich pomocą przedsiębiorca kształtuje prawa i obowiązki w sposób, który jest wyrazem nielojalności polegającej na nieuwzględnieniu słusznych interesów konsumenta. Ocenianie postanowienie powinno być jednak oceniane w kontekście całej umowy i z uwzględnieniem umów powiązanych. Istotne są także konkretne okoliczności zawarcia umowy, w tym zwłaszcza faktyczna siła pozycji kontraktowej stron. Może się bowiem okazać, że w konkretnym przypadku przedsiębiorca nie miał silniejszej pozycji kontraktowej niż konsument, np. dlatego, iż ten ostatni – działając w celu niezwiązanym z działalnością gospodarczą – posiada jednak specjalistyczną wiedzę istotną dla zawarcia umowy w stopniu wyższym niż przedsiębiorca. Ważne są zatem także konkretne okoliczności o charakterze podmiotowym, w tym dostrzegalne dla przedsiębiorcy szczególne cechy konsumenta, np. jego podeszły wiek, brak obeznania z transakcją danego typu, niepełnosprawność itp. (wyrok SN z dnia 13 lipca 2005 r., I CK 832/04, Biul. SN 2005, nr 11, s. 13; wyrok SN z dnia 27 października 2006 r., I CSK 173/06, LEX nr 395247; wyrok SN z dnia 8 listopada 2012 r., I CSK 49/12, OSNC 2013, nr 6, poz. 76 z glosami K. Zdun-Załęskiej, LEX nr 1284693, i A. Brytana, Prawo cywilne. Glosy, red. F. Zoll, S. Daniluk, Warszawa 2016, s. 107; wyrok SN z dnia 29 sierpnia 2013 r., I CSK 660/12, LEX nr 1408133; wyrok SN z dnia 18 grudnia 2013 r., I CSK 149/13, OSNC 2014, nr 10, poz. 103, z omówieniem M. Bączyka, Przegląd orzecznictwa, M.Pr.Bank. 2014, nr 11, s. 74; wyrok SN z dnia 13 sierpnia 2015 r., I CSK 611/14, LEX nr 1771389; wyrok SN z dnia 30 września 2015 r., I CSK 800/14, OSNC 2016, nr 9, poz. 105; wyrok SN z dnia 27 listopada 2015 r., I CSK 945/14, LEX nr 1927753)

Określając przesłanki uznania postanowienia umownego za niedozwolone, ustawodawca odwołał się także do pojęcia rażącego naruszenia interesów konsumenta. O naruszeniu interesu konsumenta świadczy nierównowaga, na niekorzyść konsumenta, praw i obowiązków stron wynikających z umowy, która jest istotna, znacząca. Punktem odniesienia dla oceny, czy postanowienie rażąco narusza interesy konsumenta, powinien być przede wszystkim rozkład praw i obowiązków zawarty w przepisach dyspozytywnych (wyrok SN z dnia 3 lutego 2006 r., I CK 297/05, I CK 832/04; z dnia 27 października 2006 r., I CSK 173/06; z dnia 29 sierpnia 2013 r., I CSK 660/12; z dnia 13 sierpnia 2015 r., I CSK 611/14; z dnia 30 września 2015 r., I CSK 800/14; z dnia 18 grudnia 2013 r., I CSK 149/13).

Zgodnie z art. 385 ¹§ 2 k.c. sankcją za naruszenie danego postanowienia umownego za niedozwolone jest brak związania strony tym postanowieniem przy jednoczesnym związaniu pozostałymi postanowieniami umowy. Stosownie do art. 385 ¹§ 4 kc ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. W celu wyeliminowania nadmiernego wyzyskiwania pożyczkobiorców wprowadzono przepis o odsetkach maksymalnych. Oczywistym jest jednak, że prowadzenie działalności polegającej na udzielaniu pożyczek wiąże się z dodatkowymi kosztami. W celu pokrycia tych kosztów pożyczkodawca może zastrzec w umowie prowizję. Nie może on jednak ustalić prowizji w dowolnej wysokości. Powinna ona bowiem odpowiadać rzeczywiście poniesionym wydatkom. Sąd jest świadomy, że ścisłe udokumentowanie takich wydatków jest w zasadzie niemożliwe, dlatego prowizja pełni rolę ryczałtu. Odsetki od kapitału stanowią wynagrodzenie za korzystanie z cudzego kapitału, natomiast opłata prowizyjna miała służyć pokryciu kosztów obsługi pożyczki takich jak np. monitorowanie terminowości spłat, podejmowanie czynności windykacyjnych, księgowanie spłat. Ocena danego postanowienia powinna zostać dokonana w oparciu o prawa i obowiązki stron wynikające z całej umowy. Oczywistym jest, że z udzieleniem i obsługą pożyczki wiążą się dodatkowe koszty, które są pokrywane z prowizji. Są to koszty weryfikacji zdolności kredytowej, przygotowania dokumentacji, koszty związane z obsługa pożyczki i czynnościami windykacyjnymi. Należy mieć na uwadze, że zazwyczaj nie jest możliwym dokładne określenie kwoty kosztów udzielenia pożyczki. W przedmiotowej umowie pożyczki opłata za udzielenie pożyczki stanowiła w wariancie bardziej rygorystycznym dotyczącym wysokości opłaty w przypadku nieterminowej spłaty zobowiązania około 27 % udostępnionego W. J. kapitału pożyczki. Opłata na takim poziomie mieści się w granicach opłat zastrzeganych w umowach krótkoterminowych. Opłata w takiej wysokości pokrywa jedynie koszty związane z udzieleniem pożyczki.

Nie sposób uznać w ocenie Sądu Rejonowego w Puławach, że w niniejszej sprawie doszło do naruszenia równowagi kontraktowej stron. Zastrzeżona opłata nie powoduje dla pozwanej nadmiernego obciążenia. W. J. zawierając umowę znała wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu. Mimo tego zdecydowała się zawrzeć umowę. Dodatkowo należy mieć na uwadze, że w umowie pożyczki z dnia 17 października 2022 roku nie zastrzeżono dodatkowych opłat, prowizji i innych kosztów pozaodsetkowych.

W ocenie Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie W. J., zawierając umowę miała wiedzę o wysokości opłat, które obowiązana będzie uiścić w związku z otrzymaniem kwoty pożyczki, gdyż zostały one jednoznacznie wskazane w umowie. Pozwana znała wysokość kosztów związanych z zawartą umową. Umowa pożyczki wskazuje na koszty związane z jej zawarciem już na pierwszych stronach. Wskazuje zarówno wysokość opłaty za udzielenie pożyczki, oprocentowania, (...), całkowitą kwotę do spłaty, okres spłaty. Opłata za udzielenie pożyczki nie została w żaden sposób ukryta, nie wprowadzała pozwanej w błąd, co do rzeczywistych kosztów zawartej umowy. Oprocentowanie umowy było stałe, wykluczające zostało również ryzyko zmiany kosztów pożyczki. Od konsumenta, decydującego się na zawarcie umowy należy wymagać również odpowiedniego poziomu staranności i rozwagi. W tym oceny, czy jest w stanie podołać kosztom związanym z zawartą umową.

W konkluzji zaprezentowanych rozważań wskazać należy, że strona pozwana wnosząc o oddalenie powództwa ograniczyła się do zakwestionowania okoliczności faktycznych, na które powołał się powód, jednakże skutecznie nie podważyła przedłożonych dowodów. Podkreślić należy również, że analiza całości materiału dowodowego jak i twierdzeń przytoczonych przez strony, doprowadziły Sąd do przekonania, że pozwaną z powodem łączyła umowa, która została wykonana przez pożyczkodawcę, a pozwana nie dokonał jej całkowitej spłaty. Wbrew twierdzeniom strony pozwanej powód wykazał również roszczenie co do wysokości, wskazał bowiem co składa się na roszczenie dochodzone pozwem, jaka kwota stanowi niespłacony kapitał, część opłaty za udzielenie pożyczki a także kwotę należną z tytułu odsetek i za jaki okres. Wprost z umowy pożyczki wynika również termin spłaty pożyczki, który w umowie został określony na dzień 23 października 2022 roku. Nadmienić należy również, że w realiach przedmiotowej sprawie okoliczność wypowiedzenia umowy jest bezprzedmiotowa, gdyż upłynął termin spłaty pożyczki i roszczenie stało się wymagalne bez konieczności wypowiadania umowy. W niniejszej sprawie spłata zaciągniętej przez pozwaną pożyczki była wprost określona w umowie, miała nastąpić 23 października 2022 roku. Powód nie był zatem zobowiązany do wzywania W. J. do spłaty należności albowiem z upływem umówionego terminu pozostawała ona już w zwłoce ze spełnieniem świadczenia. Roszczenie dochodzone pozwem stało się wymagalne w dniu 24 października 2022 roku. W ocenie Sądu Rejonowego zasadne było zatem również żądanie pozwu w zakresie odsetek. Zgodnie z art. 481 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (§ 2). Maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie) (§ 21). W związku z powyższym Sąd Rejonowy w Puławach uznał, że powód wykazał swoje roszczenie zarówno co do zasady jak i wysokości. Z tego powodu Sąd w pkt. I wyroku zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3225 zł (trzy tysiące dwieście dwadzieścia pięć złotych), w tym kwotę 2500 zł (dwa tysiące pięćset złotych) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, tj. dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w wysokości określonej w obwieszczeniu Ministra Sprawiedliwości wydanym na podstawie delegacji ustawowej z art. 481 § 2 ⁴ k.c. od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. uznając w oparciu o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, iż pozwana jako strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić stronie powodowej poniesione przez nią koszty postępowania w łącznej kwocie 1117 zł, na którą to kwotę złożyły się: kwota 200 zł z tytułu opłaty sądowej od pozwu, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa procesowego w wysokości 17 zł oraz należność z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika strony powodowej będącego radcą prawnym w wysokości 900 zł ustalonego w oparciu o § 2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 stycznia 2018 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 z późniejszymi zmianami).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności i w oparciu o powołane przepisy Sąd Rejonowy w Puławach orzekł jak w wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  K.. (...)