Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 3 lutego 2022 roku

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Maria Prus

po rozpoznaniu w dniu 3 lutego 2022 roku w Lublinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko Kołu (...) w Ś.

o zapłatę

w przedmiocie odrzucenia pozwu

postanawia:

odrzucić pozew.

Sygn. akt I C 1685/21

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 3 lutego 2022 r.

Pozwem z dnia 28 października 2021 r. (data wpływu) A. S. wniósł o zasądzenie od Koła(...) w Ś. kwoty 15 350 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 października 2021 r. od dnia zapłaty tytułem szkody wyrządzonej przez zwierzynę łowną
w uprawie truskawek, jak również o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem.

(pozew z załącznikami k. 2-6, k. 7-26; pismo k. 48-55)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 2 listopada 2021 r. żądanie pozwu zostało uwzględnione w całości.

(nakaz zapłaty k. 27)

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany Koło (...) w Ś., podniósł zarzut niedopuszczalności drogi sądowej, wnosząc
o odrzucenie pozwu na podstawie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. oraz o zasądzenie
od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(sprzeciw k. 33-35)

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Pozew polegał odrzuceniu.

Podstawę powództwa w sprawie stanowił art. 46 ust. 1 pkt 1 ustawy
z dnia 13 października 1995 r. - Prawo łowieckie (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1683 ze zm.), zgodnie z którym dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego jest obowiązany do wynagradzania szkód wyrządzonych
w uprawach i płodach rolnych przez dziki, łosie, jelenie, daniele i sarny.

Jak stanowi art. 199 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 ze zm., zwanej dalej k.p.c.), Sąd odrzuci pozew jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna.

W dotychczasowym orzecznictwie sądowym, w szczególności szczegółowo powołanym w piśmie powoda z dnia 27 stycznia 2022 r., sformułowano pogląd, że w przypadku tzw. szkód łowieckich przysługuje droga sądowa, pomimo niewydania decyzji przez dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego (tak m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Lublinie z dnia 28 maja 2008 r. II SA/Lu 108/08, LEX nr 518032).

Wszystkie powołane w piśmie powoda orzeczenia, zapadły jednak
w stanie prawnym, w którym nie obowiązywał art. 46e Prawa łowieckiego, wprowadzony ustawą z dnia 22 marca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo łowieckie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 651). Przepis ten w § 4 stanowi, że właściciel albo posiadacz gruntów rolnych, na których zostały wyrządzone szkody, o których mowa w art. 46 ust. 1, a także dzierżawca albo zarządca obwodu łowieckiego niezadowolony z decyzji, o której mowa w ust. 1, może, w terminie trzech miesięcy od dnia jej doręczenia, wnieść powództwo
do sądu właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody.

Omawiana nowelizacja wprowadziła nie tylko przywołany wyżej przepis ale również w sposób znaczący zmodyfikowała procedurę roszczeń związanych z tzw. szkodami łowieckimi. Ustawa prawo łowieckie w aktualnym brzmieniu, reguluje szczegółowo postępowanie, które przeprowadzają organy administracyjne, celem ustalenia szkody, jej wysokości oraz przyznania odpowiedniego odszkodowania. Etapy postępowania administracyjnego przedstawiają się następująco:

1)  Złożenie przez właściciela albo posiadacza gruntów rolnych
do dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego wniosku
o szacowanie szkód, w tym ustalenie wysokości odszkodowania;

2)  Oględziny celem oszacowania szkody (niezwłocznie, nie później niż
w terminie 7 dni od dnia otrzymania wniosku);

3)  Sporządzenie protokołu z oględzin przez dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego (w tym prawo do złożenia zastrzeżeń przez właściciela upraw);

4)  Powiadomienie przez właściciela albo posiadacza gruntów rolnych - dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego o terminie planowanego sprzętu uszkodzonej uprawy (w formie pisemnej,
w terminie 7 dni przed zamierzonym sprzętem);

5)  Szacowanie ostateczne;

6)  Sporządzenie protokołu z szacowania ostatecznego przez dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego (w tym prawo do złożenia zastrzeżeń przez właściciela upraw);

7)  Wypłata odszkodowania przez dzierżawcę albo zarządcę obwodu łowieckiego w terminie 30 dni od dnia sporządzenia protokołu
z szacowania ostatecznego, od którego nie wniesiono odwołania;

W przypadku wniesienia odwołania:

8)  Odwołanie do nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe - terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu oględzin lub szacowania ostatecznego;

9)  Oględziny lub szacowanie ostateczne przez nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – w toku procedury odwoławczej (sporządzenie protokołu);

10)  Decyzja nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe o ustaleniu wysokości odszkodowania;

11)  Powództwo do sądu właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody – w przypadku niezadowolenia z decyzji nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, w terminie
3 miesięcy od dnia otrzymania decyzji.

Zmiana stanu prawnego w zakresie dochodzenia odszkodowania
za szkody łowieckie powoduje, co nie budzi wątpliwości, konieczność ostrożnej oceny dotychczas formułowanych poglądów. Procedura ta bowiem uległa zasadniczej zmianie a uprawniony dysponuje w toku postępowania administracyjnego środkami prawnymi poprzedzającymi wyraźnie możliwość wniesienia powództwa do sądu cywilnego (dotyczy to odwołania
do Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe), zaś termin na zainicjowanie postępowania przed sądem ściśle powiązany jest
z wydaniem decyzji administracyjnej (termin 3 miesięcy od dnia otrzymania decyzji).

Na potwierdzenie powyższej prawidłowości wskazuje fakt,
iż w aktualnym orzecznictwie sądowym, na tle stanów faktycznych po wejściu
w życie nowelizacji w 2018 r., dostrzec należy wyraźnie formułowany pogląd przeciwny do dotychczas prezentowanego w orzecznictwie sądowym, wskazujący, że w przypadku niewyczerpania procedury administracyjnej, droga sądowa jest niedopuszczalna a pozew podlega odrzuceniu.

W szczególności przywołać tu należy wyrok Sądu Okręgowego
w Nowym Sączu z dnia 11 marca 2020 r. w sprawie o sygn. akt III Ca 44/20 (system informacji prawnej LEX nr 3036632), w którym jednoznacznie wskazano, że nowelizacja ustawy prawo łowieckie wprowadziła obowiązek wyczerpania drogi administracyjnej w zakresie szkód łowieckich przed wystąpieniem z pozwem do sądu powszechnego, a jej niewyczerpanie przez powoda powoduje, że w sprawie zachodzi czasowa niedopuszczalność drogi sądowej.

Podobne stanowisko zostało wyartykułowane w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2021 r. III CZP 48/20 (system informacji prawnej LEX nr 3193602), w której wskazano, że zaniechanie przez poszkodowanego złożenia wniosku, o którym mowa w art. 46-46 e pr. łow. ma ten skutek, że nie może on skutecznie dochodzić przed sądem powszechnym odszkodowania
za szkody łowieckie, gdyż musiałoby to nastąpić z pominięciem postępowania uregulowanego w art. 46-46 e pr. łow., w czasie dowolnie wybranym przez poszkodowanego, gdy trudno jest o materiał dowodowy rzetelnie obrazujący wystąpienie szkody i jej zakres.

Jednocześnie Sąd Najwyższy podkreślił, że w przypadku niewydania decyzji przez Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe dopuszczalne musi być także korzystanie z instytucji przewidzianych w przepisach kodeksu postępowania administracyjnego i prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w celu uzyskania rozstrzygnięcia w sprawie podlegającej załatwieniu decyzją, z całym ich rygoryzmem (ponaglenie, skarga na bezczynność i przewlekłość postępowania).

Sąd rozpoznający sprawę podziela w pełni pogląd wyrażony
w przywołanej uchwale, uznając że z uwagi na dwuetapową procedurę dochodzenie należności z tytułu szkód łowieckich, na którą składa się etap administracyjny i sądowy, dopiero zakończenie etapu administracyjnego, otwiera drogę do postępowania sądowego. Zaniechania obu stron postępowania, jak to miało miejsce w okolicznościach rozpoznawanej sprawy, nie zmienia powyższej konkluzji – za zdezaktualizowane należy uznać stanowiska orzecznictwa, prezentowane na tle stanu prawnego przed wejściem nowelizacji ustawy Prawo łowieckie z dnia 22 marca 2018 r.

Nie ulega wątpliwości przy tym, że powód nie wykonał obowiązków przewidzianych ustawą i nie poinformował dzierżawcy lub zarządcy obwodu łowieckiego o sprzęcie plonu, nie złożył również zastrzeżeń do protokołu oględzin ani odwołania. Równocześnie w sytuacji, gdy decyzji administracyjnej nie wydano, nastąpiło zaniechania organu administracyjnego, A. S. obowiązany był wykorzystać środki prawne przysługujące na gruncie procedury administracyjnej, w szczególności odwołanie do Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (po dokonanych oględzinach), ponaglenie czy skargę na bezczynność, tak aby decyzja administracyjna została wydana.

W świetle ustalonych faktów tym samym, pozew należało odrzucić
z uwagi na przejściową niedopuszczalność drogi sądowej i brak realizacji procedury administracyjnej, przewidzianej przez ustawę Prawo łowieckie.

Na wniosek pozwanego, złożony w ustawowym terminie, Sąd postanowieniem z dnia 1 marca 2022 r. uzupełnił postanowienie z dnia 3 lutego 2022 r. i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3 617 zł tytułem kosztów procesu, na którą złożyły się:

1)  wynagrodzenie reprezentującego go radcy prawnego w wysokości 3 600 zł, ustalone na podstawie § 2 pkt 5 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r. poz. 265);

2)  opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, ustalona
na podstawie części IV, załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r.
o opłacie skarbowej (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r. poz. 1546 ze zm.).

Zasądzenie odsetek od kosztów procesu uzasadnione jest regulacją art. 98 § 1 ¹ k.p.c., zgodnie z którym od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie
w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych przepisów, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.