Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016r.

Sąd Okręgowy w Lublinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:	SSO Jacek Chaciński
Protokolant:	starszy sekretarz sądowy Beata Pełczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2016 r. w Lublinie

sprawy Z. I.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o wysokość kapitału początkowego

na skutek odwołania Z. I.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 30 czerwca 2015 r., nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego Z. I. ustala na 141,61%, a wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku na kwotę 140 272,44 zł (sto czterdzieści tysięcy dwieście siedemdziesiąt dwa złote i czterdzieści cztery grosze).

Sygn. akt VII U 1336/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 czerwca 2015 roku, znak (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na podstawie ustawy z dnia
17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ustalił na dzień 1 stycznia 1999 roku dla Z. I. kapitał początkowy w wysokości 131.515.34 zł. Do ustalenia wartości kapitału początkowego organ przyjął podstawę wymiaru kapitału w kwocie 1.572.14 zł. oraz okresy składkowe w wymiarze 18 lat, 0 miesięcy, 6 dni oraz okresy nieskładkowe w wymiarze 4 lat, 9 miesięcy oraz 29 dni (decyzja – k. 48 akta ZUS).

Odwołanie od powyższej decyzji złożył Z. I., wnosząc
o ponowne naliczenie kapitału początkowego z uwzględnieniem faktycznego a nie minimalnego wynagrodzenia za okres pracy w 1993 roku. Wnioskodawca wskazał,
iż wyliczona w ten sposób kwota jest dużo niższa od należnej, przez co dla niego bardzo krzywdząca. Skarżący zaznaczył także, iż w przedłożonej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dokumentacji wskazane są kwoty wynagrodzeń, wypłacanych przez pracodawców, za które odprowadzono składki na ubezpieczenie społeczne,
z uwzględnieniem których powinien zostać naliczony kapitał początkowy (odwołanie od decyzji – k. 2 a.s.)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podnosząc argumenty które legły u podstaw zaskarżonej decyzji (odpowiedź
na odwołanie – k. 3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Z. I., urodzony (...), z wykształcenia jest inżynierem technologii żywności (zaświadczenie o stanie odbytych studiów wyższych – akta ZUS).

W okresie od 1 września 1980 roku do 31 maja 1992 roku był zatrudniony
w Fabryce (...) S.A. w P., na stanowisku mistrza produkcji, starszego mistrza produkcji oraz kierownika zmiany. W kolejnym okresie zatrudnienia w wyżej wskazanej spółce, tj. od 1 czerwca 1992 roku do 30 czerwca 1994 roku zatrudniony został na stanowisku Dyrektora ds. (...)Ostatnim zajmowanym stanowiskiem przez wnioskodawcę w tym okresie było stanowisko Kierownika Działu (...) na którym otrzymywał wynagrodzenie 2.300.000 zł miesięcznie, zwiększonego o premię uznaniową do wysokości 300% wynagrodzenia zasadniczego (świadectwa pracy, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenia o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu – akta ZUS; zeznania wnioskodawcy Z. I. – k. 10 v, 15 v. a.s.).

Pierwszą decyzją dotyczącą ustalenia kapitału początkowego dla Z. I. była decyzja z dnia 15 czerwca 2004 roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., ustalił wówczas skarżącemu kapitał początkowy nie uwzględniając do stażu pracy zatrudnienia w spółce (...) S.A. w P., przypadającego w okresie od 1 czerwca 1992 roku do 30 czerwca 1994 roku (decyzja – akta ZUS).

Wyrokiem z dnia 15 kwietnia 2015 roku o sygn. akt VII U 219/15, Sąd Okręgowy w Lublinie, VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, zmienił zaskarżoną decyzję ZUS uwzględniając do ustalenia wartości kapitału początkowego Z. I. okres od 1 czerwca 1992 roku do 30 czerwca 1994 roku
z tytułu zatrudnienia w Spółce (...) S.A w P. (odpis wyroku – akta ZUS).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L., wykonując prawomocny wyrok Sądu Okręgowego z dnia 15 kwietnia 2015 roku, decyzją z dnia
7 maja 2015 roku ponownie ustalił wnioskodawcy wartość kapitału początkowego
na dzień 1 stycznia 1999 roku. Zakład przyjął wówczas Z. I. kapitał początkowy w wysokości 128.779.53 zł. Do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek z 10 kolejnych lat kalendarzowych, tj. od 1 października 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku
ze wskaźnikiem wynoszącym 124,76%. Do wyliczenia wskaźnika nie uwzględniono wynagrodzenia za 1993 rok, ponieważ przedłożone przez wnioskodawcę zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu „Rp-7” zawierało błędną łączną kwotę wynagrodzenia. Dnia 14 maja 2015 roku wnioskodawca złożył wniosek o ponowne ustalenie kapitału początkowego z uwzględnieniem za rok 1993 wynagrodzenia minimalnego (wniosek
- k. 45 akta ZUS).

Zaskarżoną decyzją organ rentowy przeliczył kapitał początkowy zgodnie
z wnioskiem skarżącego. Po doliczeniu za rok 1993 wynagrodzenia minimalnego, wskaźnik podstawy wymiaru wyniósł 128,77%, a wartość kapitału zwiększyła się
do kwoty 131.515.34 zł (decyzja – k. 48 akta ZUS).

Powyższy (bezsporny) stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przytoczone dowody z dokumentów zawartych w aktach ZUS oraz aktach sprawy, zwłaszcza
z zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu Z. I., sporządzone przez Spółkę Akcyjną (...) w P., które zostało wystawione
na podstawie akt osobowych oraz karty zarobkowej pracownika (których to nie udało się odzyskać z powodu likwidacji zakładu). Dokumenty te zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne oraz wydane przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień. Wobec tego dokumenty powyższe zostały obdarzone wiarą jako autentyczne i rzetelne, a przez to prawdziwe.

Oceniając zgromadzone dowody, Sąd częściowo dał wiarę również zeznaniom wnioskodawcy w zakresie w jakim stwierdził, że jego wynagrodzenie
za 1993 rok było wyższe niż wynagrodzenie minimalne. Wnioskodawca nie był w stanie stwierdzić ile konkretnie wynosiło (protokół – k. 10 v a.s.), jednak w toku postępowania wyliczył wysokość wynagrodzenia na podstawie przemnożenia kwoty wskazanej
w świadectwie pracy przez 12 miesięcy oraz dodaniu do niej premii wskazanej
w zaświadczeniu Rp-7, co dało kwotę 82.994.300 zł. Wnioskodawca powołał się tym samym na błąd sporządzonego zaświadczenia w wysokości wynagrodzenia zasadniczego oraz sumy wskazanej w kolumnie nr 7 (protokół – k. 15 v a.s.).

W ocenie Sądu powołana okoliczność błędnego wskazania łącznej kwoty wynagrodzenia w zaświadczeniu o zatrudnieniu i wynagrodzeniu „Rp-7” nie jest zasadna. Kwota ta wypisana została bowiem w sposób jednoznaczny. Wątpliwość budzi natomiast kwota wskazana w rubryce nr 2 jako wynagrodzenie zasadnicze. Okoliczność błędnego wpisu, oraz ewentualną próbę jego poprawy wskazanego wynagrodzenia zasadniczego w zaświadczeniu, nie może jednak stanowić uzasadnionej podstawy
do odmowy mocy dowodowej wskazanego dokumentu przy uwzględnieniu całokształtu materiału dowodowego.

Odnosząc się do braku wyraźnie wskazanej kwoty wynagrodzenia zasadniczego w zaświadczeniu za rok 1993, w pierwszej kolejności należy wskazać,
że ewentualne wątpliwości w zakresie kwot otrzymywanych przez skarżącego mogą być wyjaśnione przy uwzględnieniu pozostałych kwot, tj. premii w wysokości 49.910.100 zł oraz świadczenia pieniężnego z ubezpieczenia społecznego w kwocie 5.484.200 zł oraz łączną kwotę wynagrodzenia w wysokości 80.771.000 zł. O fakcie, iż wynagrodzenie otrzymywane przez skarżącego przewyższało wynagrodzenie minimalne świadczą także wskazane wynagrodzenia z pozostałych okresów zatrudnienia (rosnąco latami), zwiększony stosunek wynagrodzenia pracownika do rocznego przeciętnego wynagrodzenia wskazany w rubryce nr 9 zaświadczenia „Rp-7”, świadectwo pracy wskazujące na miesięczne wynagrodzenie skarżącego w wysokości 2.300.000 zł zwiększonego o premię uznaniową, a przede wszystkim, kierownicze stanowisko jakie wnioskodawca zajmował w ostatnim okresie pracy, oraz stanowisko Dyrektora ds. (...). Z zestawienia tych okoliczności należy wyprowadzić wniosek, że pozostałe wskazane w zaświadczeniu kwoty wskazują na łączne wynagrodzenie, o którym mowa w rubryce nr 7 omawianego zaświadczenia. To ten fakt ma zasadnicze znaczenie dla oceny wiarygodności powołanego dokumentu, a nie jego braki formalne, które pracownika, z reguły nie mającego wpływu na jego sporządzenie, nie mogą obciążać.

Z tych względów przytoczone dowody zostały uznane za wiarygodne i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie. Pomyłka drukarska przy sporządzaniu zaświadczenia o zatrudnieniu
i wynagrodzeniu Rp-7 w rubryce określającej wynagrodzenie zasadnicze wskazuje na wyraźne zaniedbanie pracodawcy w tym zakresie, nie mogące obciążać ubezpieczonego sankcją zastosowaną przez organ rentowy w zaskarżonej decyzji. Z tych względów zostały one uznane za wiarygodne i jako takie stanowiły pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie Z. I. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2015 roku, poz. 748 ze zm.) – zwanej w dalszej części ustawą emerytalną, dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 roku, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

W myśl art. 174 ust. 1 wyżej wskazanej ustawy kapitał początkowy ustala się
na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Wedle ust. 2 tego artykułu przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych
w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

Zgodnie natomiast z art. 15 ustawy systemowej, podstawę wymiaru emerytury
i renty stanowi ustalona w sposób określony w ust. 4 i 5 przeciętna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe lub na ubezpieczenie społeczne
na podstawie przepisów prawa polskiego w okresie kolejnych 10 lat kalendarzowych, wybranych przez zainteresowanego z ostatnich 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok, w którym zgłoszono wniosek o emeryturę lub rentę,
z uwzględnieniem ust. 6 i art. 176.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt. 11 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, za okresy składkowe uważa się przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, wykonywania na obszarze Państwa Polskiego pracy nakładczej:

a) objętej obowiązkiem ubezpieczenia społecznego, za które opłacono składkę
na to ubezpieczenie lub w których występowało zwolnienie od opłacania składki,

b) przed dniem objęcia obowiązkiem ubezpieczenia z tego tytułu,

jeżeli w tych okresach osoba wykonująca taką pracę uzyskiwała wynagrodzenie
w wysokości co najmniej połowy obowiązującego najniższego wynagrodzenia, określonego na podstawie przepisów Kodeksu pracy.

Do okoliczności spornych w rozpoznawanej sprawie, biorąc pod uwagę treść zaskarżonej decyzji, odwołania, wniosku złożonego przed organem rentowym oraz składanych wyjaśnień należała możliwość obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego ubezpieczonego przy uwzględnieniu wynagrodzenia za 1993 rok w kwocie wyższej niż wynagrodzenie minimalne.

Stosownie do treści § 21 rozporządzenia Ministra Pracy i polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o oświadczenia emerytalno - rentowe środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są dla pracowników – zaświadczenie pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia. Brak formalny lub błędny zapis na takim dokumencie nie może być jednocześnie oceniony jako uniemożliwiający zidentyfikowanie źródła zawartych w nim informacji.

Podkreślenia jednak wymaga że Sąd, w przeciwieństwie do organu rentowego, nie jest związany określonymi środkami dowodowymi. Zgodnie z treścią art. 473 k.p.c. w postępowaniu przed sądem w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu
ze świadków i przesłuchania stron. Powyższe oznacza, że każdy fakt może być dowodzony wszelkimi środkami, które Sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie
za celowe (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., sygn. III UZP 6/84; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r., sygn. III UZP 48/84wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 1997 r., sygn. H UKN 186/97; wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 29 stycznia 2013 r., sygn. III AUa 808/12).

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd Okręgowy uznał zatem, że wnioskodawca w 1993 roku uzyskał wynagrodzenie w kwocie 80.771.000 zł, która to powinna zostać uwzględniona przy wyliczeniu wskaźnika wysokości wymiaru kapitału początkowego.

Zgodnie ze stanowiskiem organu rentowego zawartym w piśmie z dnia
22 lutego 2016 r. przy założeniu, że wnioskodawca w roku 1993 uzyskał wynagrodzenie wraz ze świadczeniami ubezpieczenia społecznego w kwocie 80.771.000 zł, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 10 kolejnych lat kalendarzowych od 1 stycznia 1989 roku do 31 grudnia 1998 roku wyniósłby 141,61%. Kapitał początkowy przeliczony
na dzień 1 stycznia 1999 roku wyniósłby 140.272.44 zł

Zasadna zatem była zmiana zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. z dnia 30 czerwca 2015 roku, poprzez ustalenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego Z. I. na 141,61%, a wysokość kapitału początkowego na dzień 1 stycznia 1999 roku na kwotę 140.272.44 zł.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie powołanych przepisów oraz art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.