Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Lublinie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Okręgowego Mariusz Tchórzewski

Protokolant: Ilona Pasternak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 września 2014 r. w L.

sprawy z powództwa A. T.

przeciwko Bankowi (...) S.A. w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

I.  pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy: bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) wystawiony w dniu 10.01.2000 r. przez (...) Bank (...) S.A. w W., opatrzony klauzulą wykonalności postanowieniami Sądu Rejonowego w Chełmie z dnia 14.02.2000 r. w sprawie I Co 87/00 i z dnia 17.08.2010 r. w sprawie I Co 2104/10, w części obejmującej kwotę 323327,64 (trzysta dwadzieścia trzy tysiące trzysta dwadzieścia siedem 64/100) zł, na którą składają się kwoty: odsetek 322139,68 zł i kosztów egzekucji 1187,96 zł, liczone od części kredytu z dnia 23.07.1992 r. udzielonej powodowi z własnych środków przez (...) Bank (...) S.A. w W.;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  oddala wniosek powoda o zasądzenie kosztów procesu;

IV.  kosztami postępowania, od ponoszenia, których powód był zwolniony, obciąża Skarb Państwa.

I C 724/13 UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31.05.2013 r. (k.20) powód, poprzez pełnomocnika, pozwał Bank (...) S.A. w W. (dalej Bank (...) S.A. w W. ) o pozbawienie wykonalności (w całości) bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) wystawionego w dniu 10.01.2000 r. przez (...) Bank (...) S.A. w W., opatrzonego klauzulą wykonalności postanowieniami Sądu Rejonowego w Chełmie z dnia 14.02.2000 r. w sprawie I Co 87/00 i z dnia 17.08.2010 r. w sprawie I Co 2104/10, podnosząc zarzut przedawnienia roszczeń objętych opisanym tytułem wykonawczym.

W odpowiedzi na pozew z dnia 2.04.2014 r. (k. 65-70) pozwany uznał powództwo w części (do kwoty 323327,64) zł odnoszącej się do części - należności przysługujących bankowi z tytułu kredytu udzielonego powodowi w 1992 r., zwłaszcza z własnych środków kredytującego banku.

Na rozprawie w dniu 1.09.2014 r. strona powodowa podtrzymała powództwo w całości, pełnomocnik powoda zgłosił nowy zarzut przeciwko wierzytelności objętej zwalczanym tytułem wykonawczym, w postaci nadmiernie wysokiego oprocentowania kwoty kapitału (e-protokół k.210).

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie, pozwany reprezentowany ostatecznie przez pełnomocnika – radcę prawnego nie zgłosił żądania zasądzenia kosztów procesu (bezsporne, e-protokół k.210).

Sąd Okręgowy ustalił stan faktyczny.

W dniu 18.12.1991 r. (...) Bank (...) S.A. w W. zawarł ze Skarbem Państwa reprezentowanym przez Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, w wykonaniu przepisów prawa powszechnie obowiązującego (Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 6.07.1991 r. w sprawie zasad realizacji wydatków budżetowych na finansowanie rozwoju rolnictwa (Dz.U. nr 65/284)), umowę w sprawie kredytowania inwestycji i przedsięwzięć inwestycyjnych podmiotów gospodarczych związanych z rozwojem i restrukturyzacją rolnictwa i przemysłu spożywczego, paszowego oraz utylizacyjnego (k.75). W myśl §1 kontraktu dysponent środków budżetu Państwa przekazał bankowi, na wyodrębniony „rachunek finansowania restrukturyzacji gospodarki żywnościowej” środki budżetowe przeznaczone na wskazany w umowie i rozporządzeniu cel, celem przekazywania ich właściwym podmiotom (§2) w formie kredytów (§1.2). W myśl zawartej umowy (§3), podmiotom spełniającym przesłanki z §2, na cele wymienione w tej samej jednostce redakcyjnej bank miał udzielać kredytów składających się z dwóch, odrębnych, niezależnych części pochodzących z:

• własnych środków bankowych, w wysokości nie mniejszej, niż 75% sumy kredytu

• środków budżetowych przekazanych przez drugą stronę umowy.

W przypadku właściwej realizacji umowy kredytu przez kredytobiorcę, od części kredytu finansowanej ze środków Skarbu Państwa nie były naliczane odsetki kapitałowe (§4.2), a wpłaty dokonywane przez kredytobiorców były proporcjonalnie rozliczane do udziału środków bankowych i budżetowych w finansowaniu kredytu (§4.3), natomiast w przypadku postawienia kredytu w stan natychmiastowej wykonalności z przyczyn leżących po stronie kredytobiorcy, od dnia wypowiedzenia naliczane były również odsetki „od części kredytu udzielonej ze środków budżetowych” z zastrzeżeniem, że nie miały one stanowić dochodu Skarbu Państwa, ani banku, lecz powiększać środki zgromadzone na rachunku finansowania restrukturyzacji gospodarki żywnościowej (§5.3 i 4). Strony umowy zastrzegły, że bank mógł udzielać opisywanych kredytów przy zachowaniu warunków z omawianego kontraktu i opracowanego na potrzeby wykonawcze „regulaminu kredytowania” (§5.2). Jedyną korzyścią banku związaną z dysponowaniem środkami budżetowymi z rachunku finansowania restrukturyzacji gospodarki żywnościowej była wyłącznie marża bankowa (§6).

W dniu 18.06.1997 r. (...) Bank (...) S.A. w W. zawarł ze Skarbem Państwa, w imieniu którego działała (...) w W. umowę określającą dalsze warunki obsługi wierzytelności, które odrębnie przysługiwały (...) (w odniesieniu do środków budżetowych) i bankowi (w odniesieniu do środków własnych) z tytułu umów kredytowych zawartych w wykonaniu umowy opisanej w poprzednim akapicie (k.80-84). W myśl przedmiotowej umowy, (...) Bank (...) S.A. w W. został umocowany „do podejmowania wszelkich działań zmierzających do ściągnięcia należności przypadających od kredytobiorców”, nie wyłączając należności należnych Skarbowi Państwa, którego uprawnienia powierniczo realizowała (...) (§2 i nast. w zw. z §13). W myśl §15 umowy (...) zobowiązała się do pokrycia kosztów sądowych i egzekucyjnych w tej części.

A. T. prowadził w 1992 r. specjalistyczną działalność wytwórczą w rolnictwie, w ramach (...) Gospodarstwa (...) w K.. W dniu 23.07.1992 r. zawarł z (...) Bankiem (...) S.A. w W. „umowę o kredyt na rozwój i restrukturyzację rolnictwa i przemysłu spożywczego, paszowego oraz utylizacyjnego” (k.71-73), w której treści (pkt 1.1 oraz punkt 13) wprost zastrzeżono, że została ona zawarta „na warunkach określonych w umowie pomiędzy (...) Banku (...) S.A. w W., a Ministerstwem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 18.12.1991 r., w ‘Regulaminie kredytowania działalności gospodarczej’ ” obowiązującym w banku, z przeznaczeniem kwoty łącznej kredytu 1.040.000.000,- zł na zakład przetwórstwa ślimaków i owoców. Umowa została zawarta na okres 24.07.1992 - 23.07.1996 r. (pkt 1.1), a oprocentowaniu kapitałowemu poddano wyłącznie część kredytu 780.000,- zł (75%) pochodzącą ze środków własnych banku, zaś od pozostałej części, pochodzącej ze środków budżetowych, ustalono marżę dla banku w wysokości 4% (pkt 2). Integralną częścią umowy był „Załącznik do punktu 5.1” obejmujący szczegółowy harmonogram spłat rat kredytu (k.74), w treści którego obie strony wprost uzgodniły odrębne spłaty „kredytu ze środków bankowych w kwocie 780.000,- zł” oraz „kredytu ze środków budżetowych w kwocie 260.000,- zł” i ewidencjonowanie wpłat na odrębnych rachunkach dla obu wymienionych źródeł kredytu.

W dniu 31.12.2001 r. nastąpiło przejęcie (...) Banku (...) S.A. w W. przez Bank (...) S.A. w W., a następnie, po dokonaniu podziału Banku (...) S.A. w W., jego następcą prawnym został między innymi, z dniem 29.07.2007 r. Bank (...) S.A. w W. (bezsporne – KRS (...) i KRS (...), k.118-200).

Całość kwoty kredytu została wypłacona kredytobiorcy (przy uwzględnieniu marży dla banku od części budżetowej kredytu), lecz A. T. nie wykonywał swoich obowiązków z umowy z dnia 23.07.1992 r. (bezsporne) i przed jej upływem została ona wypowiedziana przez bank, który postawił kredyt w stan wymagalności, ustalając w dniu 16.11.1994 r. zadłużenie łączne powoda w wysokości 1.656.014.900,- zł (wyciąg z ksiąg banku nr 1 – k.85) i kierując w dniu 23.11.1994 r. do Komornika Sądu Rejonowego w Chełmie wniosek o wszczęcie egzekucji (k.86), postępowanie toczyło się pod sygnaturą I Km 493/94, ostatecznie - po przyłączeniu do postępowania w przedmiocie egzekucji z nieruchomości dłużnika, pod numerem I Km 325/00 (k.60 i 90). Po zmianie przepisów prawa bankowego, w dniu 10.01.2000 r. bank wystawił bte nr (...) (k.87), któremu Sąd Rejonowy w Chełmie, w dniu 14.02.2000 r. w sprawie I Co 87/00 nadał klauzulę wykonalności (postanowienie k.89). Postanowieniem z dnia 30.06.2004 r. organ egzekucyjny umorzył postępowanie I Km 325/00 (k.90), bez zaspokojenia wierzyciela (pozwanego w sprawie).

Wnioskiem z dnia 3.10.2007 r. A. T., poprzez pełnomocnika, wniósł do Banku (...) S.A. w W. o zwolnienie go z długu związanego z umową z 23.07.1992 r., w zamian za spłatę części zadłużenia w kwocie 339.357,- zł (k.91), a po podziale banku (opisanym powyżej) ponowił wniosek do Banku (...) S.A. w W., w zakresie kwoty 146.398,- zł, która przypadła temu bankowi po podziale długów A. T. (k.92), domagając się zarazem od banku uzyskania zgody na restrukturyzację zadłużenia od „Agencji budżetowej” w związku z „powiązaniem kredytu /…/ ze środkami właściwej Agencji budżetowej” (k.94). Wniosek został ponowiony w dniu 22.09.2008 r. (k.95).

W dniu 29.12.2008 r. Bank (...) S.A. w W. uwzględnił częściowo wnioski powoda wystawiając promesę (k.11), w której zadeklarował wyrażenie zgody na wykreślenie hipotek zabezpieczających kredyt udzielony powodowi w 1992 r. oraz nieprowadzenie egzekucji z nieruchomości dłużnika, w przypadku wpłaty do dnia 30.12.2008 r. kwoty 200.000,- zł. A. T. wpłacił żądaną sumę w dniu 30.12.2008 r. (k.15) i oświadczeniami z dnia 6.01.2009 r. (k.96-97) następca prawny kredytodawcy zezwolił na wykreślenie hipotek ustanowionych w 1992 r., zastrzegając fakt „częściowej spłaty kredytu”. Zgodnie z warunkami umowy z dnia 23.07.1992 r., 25% wpłaty z dnia 30.12.2008 r. (50.000,- zł) zaliczono na poczet „odsetek karnych” związanych z częścią długu związaną ze środkami budżetowymi, zaś pozostałą część (150.000,- zł) zaliczono na odsetki karne i pozostałe należności przysługujące bankowi. (...) Bank (...) S.A. w W. ustalił salda rachunków kredytowych A. T. na dzień 31.12.2008 r., odpowiednio na 323204,78 zł zadłużenia w odniesieniu do środków należnych bankowi i 29012,69 zł zadłużenia w odniesieniu do środków budżetowych (k.98, 99).

W dniu 12.05.2010 r. Bank (...) S.A. w W. wezwał A. T. do „uregulowania należności Banku z tytułu nie spłaconego kredytu inwestycyjnego /…/ z dnia 23.07.1992 r.” (k.110 i 111), wskazując łączną kwotę zadłużenia 358892,54 zł. Wobec bezczynności dłużnika, Sąd Rejonowy w Chełmie w sprawie I Co 2104/10, postanowieniem z dnia 17.08.2010 r. (k.100) uwzględnił wniosek Banku (...) S.A. w W., nadając klauzulę wykonalności na jego rzecz tytułowi wykonawczemu z 2000 r. (opisanemu powyżej).

Pismem z dnia 1.02.2012 r. A. T. został kolejny raz wezwany przez Bank (...) S.A. w W. do „zapłaty przeterminowanego zadłużenia wynikającego z kredytu inwestycyjnego /…/ z dnia 23.07.1992 r.” (k.112 i 113), wskazując łączną kwotę zadłużenia 367792,88 zł. W odpowiedzi, pismem z dnia 17.02.2012 r. (k.114) A. T. podniósł bezzasadność wezwania w świetle wpłaty kwoty 200.000,- zł w 2008 r.

Wnioskiem z dnia 8.05.2013 r., skierowanym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Chełmie Bank (...) S.A. w W. wszczął egzekucję z majątku dłużnika A. T., z tytułu niespłaconych długów z umowy z dnia 23.07.1992 r. (k.103-105). Postępowanie egzekucyjne, prowadzone pod numerem Km 798/13 zostało umorzone postanowieniem z dnia 20.12.2013 r. wobec bezskuteczności egzekucji (k.106).

Według zapisów w księgach Banku (...) S.A. w W. na dzień 1.04.2014 r. figurowało w nich zadłużenie powoda z tytułu umowy z 23.07.1992 r. na sumę łączną 374955,29 zł (wyciąg k.108).

Po dniu 30.12.2008 r. A. T. nie dokonał żadnych dalszych wpłat z tytułu swojego zadłużenia związanego z umową z dnia 23.07.1992 r. (bezsporne, zeznania k. 210).

Opisany stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przywołane dowody (dokumenty prywatne i urzędowe), w tym w postaci kopii i odpisów, autentyczności i prawdziwości, których nikt nie kwestionował. Tworzyły one łańcuch dowodów niesprzecznych wewnętrznie, wzajemnie, logicznie się dopełniających, pozwalających na kategoryczne ustalenie stanu faktycznego w połączeniu z przywołaną częścią zeznań powoda. Sąd odmówił wiary zeznaniom powoda w zakresie, w jakim strona starała się wywieść brak swojej wiedzy i świadomości o częściowym kredytowaniu jej działalności gospodarczej ze środków budżetowych Państwa. Przypomnieć należy, że twierdzeniom tym przeczą wprost postanowienia umowy kredytowej z 23.07.1992 r., tak szczegółowo opisane powyżej. Należy tylko wskazać, że kredytobiorca A. T. potwierdził własnym podpisem fakt uzgodnienia warunków umowy w zgodzie z umową zawartą pomiędzy bankiem, a Skarbem Państwa (Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej) oraz postanowieniami jawnego dla kontrahentów banku (...) kredytowania działalności gospodarczej”, zaś w treści załącznika do umowy (odrębnie podpisanego przez obie strony) jednoznacznie wskazano na podział sumy ogólnej kredytu i źródła jego finansowania (w tym „ze środków budżetowych”). Powód, występując o kredyt, nie był konsumentem, lecz podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą i uczestniczył w profesjonalnym obrocie gospodarczym, przeznaczając zresztą środki z kredytu na rozwój tej działalności (zakład przetwórstwa ślimaków i owoców), co nakazuje stosować wobec niego zaostrzone wzorce staranności przy dokonywaniu czynności cywilnoprawnych. Ewentualne (niewykazane w sprawie), hipotetyczne zaniechania i niedbałość powoda w szczegółowym zapoznaniu się z postanowieniami umowy z dnia 23.07.1992 r., w tym zaniechanie zaznajomienia się z warunkami kredytowania zawartymi w „Regulaminie kredytowania działalności gospodarczej” wykonującym umowę pomiędzy bankiem, a Skarbem Państwa, obciążające wyłącznie powoda w aspekcie nietrafności dalszych decyzji, czy zachowań faktycznych, w żaden sposób nie mogą niweczyć stwierdzenia, że sama treść umowy o kredyt uzupełnionej załącznikiem nie pozostawiała wątpliwości, co do dwoistej struktury kredytu i źródeł kwot przekazanych kredytobiorcy w 1992 r. Z pisma dłużnika z początku 2008 r. (k.94), sporządzonego przed zawarciem częściowego porozumienia z bankiem i spłatą części długu wprost wynika, że miał on świadomość dwoistej struktury swego zadłużenia i pozostawania dłużnikiem także względem „właściwej Agencji budżetowej”. W konsekwencji, przeciwne zeznania z dnia 1.09.2014 r. (k.210) były niewiarygodne.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części objętej oświadczeniem o uznaniu.

Powód oparł swoje roszczenie na normie art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c., podnosząc zarzut przedawnienia roszczeń objętych zwalczanym tytułem wykonawczym niepochodzącym od Sądu.

Porządkowo należy wskazać, że art. 843 § 3 k.p.c. ustanawia prekluzję dla zgłaszania zarzutów w powództwach przeciwegzekucyjnych. W w świetle tego przepisu Sąd w ogóle nie mógł rozważać zarzutu wyartykułowanego przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 1.09.2014 r. w aspekcie wysokości oprocentowania kredytu udzielonego powodowi. Przedmiotem postępowania mógł być wyłącznie jedyny zarzut zgłoszony w pozwie (k.6) – przedawnienie roszczeń z tytułu umowy z 1992 r. Zarzut ten strona oparła na treści art. 118 k.c., wiążąc wszystkie należności objęte zwalczanym tytułem wykonawczym z działalnością gospodarczą prowadzoną przez pozwany bank (i jego poprzedników prawnych), a w konsekwencji, z 3-letnim terminem przedawnienia. W myśl art. 117 § 1 i 2 k.c. po upływie terminu przedawnienia dłużnik może skutecznie uchylić się od zaspokojenia wierzyciela.

Pozwany bank przy pierwszej czynności procesowej uznał powództwo i skuteczność oświadczenia A. T. w odniesieniu do części zadłużenia w kwocie łącznej 323327,64 zł związanej z wierzytelnością samego banku, z częścią kredytu, jaka została udzielona powodowi z własnych środków kredytującego banku (poprzednika prawnego pozwanego). Takie oświadczenie strony, przy braku przesłanek negatywnych z art. 213 § 2 k.p.c. było dla Sądu wiążące, czyniąc zbytecznym dalsze ustalenia i wnioskowania w odniesieniu do tej części przedmiotu postępowania. Zarazem pozwany zakwestionował możność zastosowania normy art. 118 in fine k.c. do długu związanego z kredytem udzielonym powodowi ze środków budżetu Skarbu Państwa i stanowisko to Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela uznając, że w tej części okres przedawnienia roszczeń wynosi 10 lat, zgodnie z art. 118 k.c. Przypomnieć należy, że sumy budżetowe przeznaczone w 1992 r. na część kredytu powoda (250.000,- zł) nie podlegały w ogóle oprocentowaniu kapitałowemu – w przypadku wykonania umowy przez kredytobiorcę, a ewentualne odsetki karne od tej części kredytu postawionego w stan natychmiastowej wykonalności z powodu niewykonania umowy przez kredytobiorcę nie miały stanowić dochodu Skarbu Państwa, lecz w myśl umowy z 18.12.1991 r. powiększały pulę środków przyznanych na kredytowanie inwestycji i przedsięwzięć inwestycyjnych podmiotów gospodarczych związanych z rozwojem i restrukturyzacją rolnictwa i przemysłu spożywczego, paszowego oraz utylizacyjnego. Wyklucza to, wbrew stanowisku strony powodowej, jakąkolwiek możność ustalania, że w tej części kredyt udzielony powodowi w 1992 r. i należności akcesoryjne z nim związane, należne Skarbowi Państwa, były „związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”. W ustalonym stanie faktycznym nie budzi także wątpliwości poprawność działań podmiotu kredytującego i jego następców prawnych, w zakresie podziału sum wpłacanych przez kredytobiorcę na rzecz obu podmiotów kredytujących rolnika, w proporcji analogicznej, jak kwoty kredytowania (por. ustalenia faktyczne j.w.), nie wyłączając wpłaty 200.000,- zł z dnia 30.12.2008 r.

W konsekwencji powyższego należało ustalić, czy mimo postawienia kredytu w stan natychmiastowej wymagalności w 1994 r. (k.85), dotychczas nie upłynął 10-letni termin przedawnienia roszczeń wobec A. T. związanych z należnościami Skarbu Państwa (w powierniczym zarządzie stosownej Agencji). Przypadki przerwania biegu terminu przedawnienia reguluje art. 123 k.c., zaś w myśl art. 124 §1 k.c. po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo. Uzupełniająco należy wskazać, że w myśl § 2 przepisu przedawnienie nie biegnie do czasu zakończenia postępowania przed sądem lub organem egzekucyjnym, o ile czynność przerywająca bieg została podjęta przed nimi.

W tym miejscu należy, zatem w skrócie przypomnieć ustalenia faktyczne opisane powyżej, w odniesieniu do czynności wierzyciela (banku) podejmującego w sposób legalny działania zarówno w odniesieniu do swojej wierzytelności, jak też wierzytelności Skarbu Państwa związanych z umową z dnia 23.07.1992 r.

⚫

1994 r. – postawienie kredytu w stan natychmiastowej wykonalności, z powodu zaniechania spłat rat przez A. T.

⚫

23.11.1994 r. – wszczęcie egzekucji należności łącznej 1.656.014.900,- zł

⚫

30.06.2004 r. – wydanie przez organ egzekucyjny postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego I Km 325/00 (uprzednio I Km 493/94) z powodu bezskuteczności egzekucji z nieruchomości dłużnika

⚫

2010 r. – wniosek następcy prawnego baku kredytującego o nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu wystawionemu na rzecz poprzednika prawnego, postępowanie przed SR w Chełmie zakończono postanowieniem z dnia 17.08.2010 r.

⚫

8.05.2013 r. – wszczęcie egzekucji w zakresie należności łącznej przypadającej Bankowi (...) S.A. w W. z tytułu części zadłużenia A. T. wobec Banku (...) S.A. w W., po jego podziale

⚫

31.05.2013 r. – nadanie w urzędzie pocztowym operatora publicznego pozwu wszczynającego niniejsze postępowanie

⚫

20.12.2013 r. – wydanie postanowienia przez organ egzekucyjny o umorzeniu postępowania Km 798/13 z powodu bezskuteczności egzekucji.

Analiza powyższych działań wierzyciela (pozwanego i jego poprzedników prawnych) jednoznacznie wskazuje, że w odniesieniu do części długu A. T. objętego 10-letnim terminem przedawnienia, od 1994 r. do chwili wyrokowania w sprawie, w świetle dyspozycji art. 123 § 1 pkt 1 k.c. w zw. z art. 124 § 1 i 2 k.c., nie zaistniała sytuacja upływu terminu z art. 118 k.c. Tym samym, w odniesieniu do należności przysługujących Skarbowi Państwa w związku z kredytem udzielonym powodowi w dniu 23.07.1992 r., A. T. nie może skutecznie uchylić się od spełnienia świadczenia w oparciu o dyspozycję art. 117 § 2 k.c., a w konsekwencji, w tej części powództwo nie znalazło oparcia w treści art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.

W kontekście powyższych ustaleń bezprzedmiotowa była kwestia sporna pomiędzy stronami ( vide oświadczenia pełnomocników z 1.09.2014 r. – k.210), czy oświadczenia powoda składane pozwanemu i jego poprzednikowi prawnemu w latach 2007-2008 (k. 91, 92, 94, 95) zawierały niewłaściwe uznanie długu, przerywające samoistnie bieg terminu przedawnienia roszczeń (art. 123 § 1 pkt 2 k.c.). Ubocznie tylko można wskazać, że w świetle pisma z dnia 3.10.2007 r. (k.91), w którym przedstawiciel dłużnika A. T. składa wierzycielowi „ofertę dotyczącą spłaty zadłużenia /…/ mocodawców oraz zwolnienia ich z długu” oraz wpłaty 200.000,- zł przez A. T. w dniu 30.12.2008 r. w wykonaniu uzgodnień z wierzycielem z dnia 29.12.2008 r. (k. 11) stanowi bezspornie tzw. „niewłaściwe uznanie długu” przerywające bieg terminu przedawnienia roszczeń z tytułu kredytu z 23.07.1992 r. (por. uzasadnienie wyroku SA w Lublinie z 23.05.2012 r. I ACa 186/12). W świetle treści „promesy” z 29.12.2008 r. (k.11) oraz oświadczeń banku z 6.01.2009 r. (k.96-97) nie budzi także wątpliwości, że wierzyciel nie zwolnił ówcześnie A. T. z długu, wpłatę z 30.12.2008 r. zaliczył wyłącznie na częściową spłatę zadłużenia (w sposób uwidoczniony w wyciągach z k.98 i 99), a ustępstwo wierzyciela wiązało się tylko ze zgodą na odstąpienie od zabezpieczenia rzeczowego dalszych jego roszczeń i zagwarantowaniem niewszczynania egzekucji długu z nieruchomości dłużnika.

Konkludując powyższe, przy braku sporu pomiędzy stronami, co do poprawności wyliczeń długu pozwanego w świetle postanowień umowy kredytowej, w oparciu o przywołane przepisy należało orzec, jak w punktach I i II wyroku.

Powód utrzymał się ze swoim żądaniem w 86%, jednakże ze względu na dyspozycję art. 101 k.p.c. niemożliwe było uwzględnienie wniosku jego pełnomocnika o zasądzenie kosztów procesu. Norma tego przepisu stanowi wyjątek od reguły zawartej w art. 98 § 1 k.p.c., zezwalając na zasądzenie kosztów procesu wyłącznie na rzecz strony pozwanej, o ile spełnione zostaną inne przesłanki dla takiego rozstrzygnięcia. Nie było sporne pomiędzy stronami, że pozwany w odniesieniu do uwzględnionej części powództwa uznał roszczenie A. T. przy pierwszej czynności procesowej, a przed wystąpieniem do Sąd dłużnik nie złożył pozwanemu oświadczenia o braku woli do złożenia oświadczenia o zrzeczeniu się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 § 2 k.c.) i o podniesieniu takiego zarzutu. Norma art. 101 k.p.c. nie jest wyłączona, w zakresie zastosowania, przy wytaczaniu powództw przeciwegzekucyjnych, ani przy częściowym uznaniu powództwa (por. red. A.Jakubecki „Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz” Warszawa 2012, s.144; red. Z.Szczurek „Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz” Sopot 2005, s.358, t.19). W sprawie nie ujawniono żadnych okoliczności, które obiektywnie uzasadniałyby bierność A. T. (korzystającego z pomocy pełnomocnika – radcy prawnego w przedsądowych kontaktach z wierzycielem – zeznania powoda k.210) w złożeniu stosownego oświadczenia (zarzutu przedawnienia roszczeń) wierzycielowi, zwłaszcza, że już po dacie wpłaty 200.000,- zł był on kilkakrotnie (k.110, 112) wzywany przez bank (w 2010 i 2012 r.) do zapłaty reszty długu. Bezspornym jest to, że podniesienie takiego zarzutu przez A. T. doprowadziłoby do złożenia stosownego oświadczenia woli przez wierzyciela (analogicznego do zawartego w odpowiedzi na pozew) lub przy bierności wierzyciela, ewentualnie nieprzyjęciu do wiadomości oświadczenia dłużnika, wyeliminowałoby jedną z przesłanek z art. 101 k.p.c., wskazując na celowość wytoczenia powództwa przeciwegzekucyjnego. Zaniechanie powoda sprawia, że wniosek o zasądzenie kosztów procesu w części odpowiadającej uwzględnionej części powództwa nie mógł być skuteczny. Zarazem Sąd zważył, że pozwany działający końcowo w sprawie poprzez pełnomocnika - radcę prawnego (pełnomocnictwo k.207), w jedynym, złożonym w sprawie piśmie przygotowawczym - odpowiedzi na pozew (k.65), ani w toku czynności na rozprawie w dniu 1.09.2014 r. (k.209) nie zgłosił żądania zasądzenia kosztów procesu na swoją rzecz – zarówno od uznanej części powództwa, jak też od części oddalonej, co w świetle art. 109 § 1 k.p.c. oznaczało wygaśnięcie stosownego roszczenia strony pozwanej, w całości.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych oparto na dyspozycji art. 113 ust. 1 u.k.s.c.