Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia	SA Jerzy Nawrocki (spr.)
Sędzia: Sędzia:	SA Jolanta Terlecka SA Bożena Oworuszko
Protokolant	sekr. sądowy Maciej Mazuryk

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2013 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa Z. W. i S. W.

przeciwko Towarzystwu (...) SA z siedzibą
w W. poprzednio (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 18 listopada 2012 r. sygn. akt I C 652/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Towarzystwa (...) SA z siedzibą
w W. na rzecz Z. W. i S. W. kwotę 2700 (dwa tysiące siedemset) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego.

I A Ca 753/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 września 2012r. Sąd Okręgowy w Siedlcach po rozpoznaniu sprawy z powództwa Z. W. i S. W. przeciwko (...) SA w W. o zasądzenie zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych na skutek śmierci syna, odniesionej w wypadku komunikacyjnym, zasądził od pozwanego na rzecz każdego z powodów po 50 000zł z ustawowymi odsetkami od dnia 24 sierpnia 2012r. oraz na rzecz powodów kwotę 2 417zł tytułem zwrotu kosztów procesu i obciążył pozwanego opłatą sądową od uwzględnionego roszczenia.

Sąd ustalił, że syn powodów A. W. w dniu 16 marca 2005r. zginął w wypadku komunikacyjnym, w którym uczestniczył jako pasażer samochodu. Kierowca samochodu w chwili wypadu był pod wpływem alkoholu. A. W. również był pod wpływem alkoholu i przed wypadkiem pił alkohol z kierowcą. Posiadacz pojazdu był ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym Towarzystwie.

W postępowaniu likwidacyjnym powodom została wypłacona kwota odszkodowania z tytułu pogorszenia ich sytuacji w zw. ze śmiercią syna w wysokości łącznej 5000zł, z tym że pozwany przyjmował 50% przyczynienie się A. W., gdyż jechał z nietrzeźwym kierowcą. Kierowca pojazdu został skazany prawomocnym wyrokiem w sprawie IIK 188/05 za przestępstwo z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk.

Powodowie mieli czworo dzieci, z którymi wspólnie zamieszkiwali i wspólnie prowadzili gospodarstwo domowe. Zmarły syn miał lat 27 . Pracował jako zawodowy żołnierz. Pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Śmierć syna wywołała u nich poczucie osamotnienia , tęsknotę. Poczucie krzywdy.

W ocenie Sądu Okręgowego roszczenie powodów jest uzasadnione na podstawie art. 448 kc w zw. z art. 24 § 1 kc. Sąd Okręgowy powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z dnia 14 stycznia 2010r, w sprawie IV CSK 307/09, z którego wynika, że spowodowanie śmierci osoby bliskiej przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 30 maja 2008 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 116, poz. 731) może stanowić naruszenie dóbr osobistych najbliższych członków rodziny zmarłego i uzasadniać przyznanie im zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. Sąd przywołał także inne orzeczenia Sądu Najwyższego, w których powyższe stanowisko zostało ugruntowane.

Ostatecznie Sąd Okręgowy uznał, że więź emocjonalna pomiędzy członkami rodziny pozostaje pod ochroną art. 23 i 24 kc. Rodzina stanowi związek najbliższych osób, których łączy więź wynikająca z pokrewieństwa i zawarcia małżeństwa. Zapewnia członkom rodziny poczucie stabilności, wzajemne wsparcie, obejmujące sferę materialną i niematerialną oraz gwarantuje wzajemną pomoc. Prawo do życia rodzinnego i utrzymania tego rodzaju więzi stanowi dobro osobiste członków rodziny i podlega ochronie.

Zawinione działanie sprawcy wypadku M. G., za którego gwarancyjnie odpowiada pozwany spowodowało śmierć syna powodów A. W.. Z. W. i S. W. łączyła z synem silna więź rodzinna, uczuciowa i emocjonalna, a jego przedwczesna śmierć spowodowała zerwanie tej więzi i utratę przez powodów możliwości dalszego życia w pełnej rodzinie przy wsparciu najstarszego syna. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, iż w związku z nagłą, tragiczną śmiercią syna powodowie doznali cierpień psychicznych, bólu, poczucia osamotnienia, w dalszym ciągu towarzyszy im uczucie tęsknoty za synem. Potwierdzają to zeznania stron oraz zeznania świadków A. R. (k.49) i P. W. (k.49v), które Sąd uznał za w pełni wiarygodne.

Sąd ustalił kwotę zadośćuczynienie pieniężnego w wysokości po 50 000zł dla każdego z powodów, z tym że przy ustalaniu tej kwoty Sąd uznał, że zasądzona kwota uwzględnia także przyczynienie się poszkodowanego do powstałej szkody. Rodzice powoda przyznali bowiem fakt przyczynienia się powoda do powstania szkody z uwagi na to, że on i kierowca byli w chwili wypadku był pod wpływem alkoholu .

Odsetki ustawowe Sąd zasądził od pierwszego dnia po upływie 30 dniowego terminu od dnia doręczenia odpisu pozwu [ k44] .

Na podstawie art. 98 § 1 kpc Sąd zasądził od pozwanego koszty procesu odpowiadające wysokości wynagrodzenia adwokata wg norm przepisanych. Ponadto nakazał pobrać od pozwanego opłatę sądowego od uwzględnionego roszczenia.

Pozwany zaskarżył wyrok w całości i zarzucał mu naruszenie art. 24 kc w zw. z art. 448 kc przez ich zastosowanie oraz naruszenie art. 448 kc poprzez jego zastosowanie pomimo tego, że powodowie nie wykazali, że doszło do naruszenia ich dóbr osobistych, przyjęcie , że samo spowodowanie śmierci osoby bliskiej jest dobrem osobistym i rodzi prawo do zadośćuczynienia oraz przyznanie powodom zawyżonego zadośćuczynienia.

Pozwane Towarzystwo wnosiło o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Powodowie wnosili o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu za drugą instancję.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona. Stanowisko Sądu Okręgowego, że co do zasady roszczenie powodów z tytułu naruszenia ich dóbr osobistych wskutek śmierci syna, skierowane przeciwko ubezpieczycielowi odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku komunikacyjnego jest uzasadnione, potwierdzają przytoczone przez Sąd Okręgowy orzeczenia Sądu Najwyższego. W uzupełnieniu jedynie wskazać należy, że Sąd Najwyższy kontynuując tę linię orzeczniczą w uchwale z dnia 20 grudnia 2012r. , w sprawie III CZP 93/12 udzielając odpowiedzi na pytanie prawne stwierdził wprost, że art. 34 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych [ Dz. U. Nr 124, poz. 1152] – w brzmieniu sprzed 11 lutego 2012r. – nie wyłączał z zakresu ochrony ubezpieczeniowej zadośćuczynienia za krzywdę osoby, wobec której ubezpieczony ponosił odpowiedzialność na podstawie art. 448 kc. komunikacyjnego.

Natomiast zarzuty apelacji, że Sąd nie analizował charakteru więzi pomiędzy powodami a ich zmarłym synem nie są prawdziwe. Sąd Okręgowy w uzasadnieniu wyroku wskazał, że ze względu na silną więź rodzinną i emocjonalną, dobra osobiste powodów w postaci prawa do życia w rodzinie zostały naruszone wskutek nagłej śmierci syna będącej następstwem wypadku.

Z tego względu uznać należy, końcowy zarzut apelacji sformułowany w ten sposób, że „Sąd zasądził zadośćuczynienie nie za naruszenie dobra osobistego powodów, lecz za samą śmierć syna”, za uproszczenie nie znajdujące uzasadnienia w przytoczonych przez Sąd Okręgowych podstawach faktycznych i motywach prawnych rozstrzygnięcia.

Także zarzuty apelacji dotyczące ustalenia przez Sąd kwoty zadośćuczynienia nie są uzasadnione. Przypomnieć należy, że ubezpieczyciel wypłacił powodom kwotę 5 000zł z tytułu odszkodowania z tytułu rażącego pogorszenia sytuacji życiowej będącego następstwem śmierci syna – art. 446 § 3 kc. Kwota przyznana przez ubezpieczyciela z tego tytułu stanowiła kwotę minimalną. W decyzji o przyznaniu tej kwoty pozwany przyjął 50% przyczynienie się syna do zaistnienia wypadku. Powodowie tej oceny nie kwestionowali. Z tego względu w pozwie określili swoje żądanie już po uwzględnieniu przyjętego wcześniej przez samego ubezpieczyciela stopnia przyczynienia [ pozew k. 4, przyczynienie]. Okoliczność tę Sąd uwzględnił orzekając o żądaniu.

Z powyższego wynika, że Sąd pierwszej instancji ustalił maksymalną kwotę zadośćuczynienia pieniężnego w wysokości 100 000zł . Kwotę tę Sąd pomniejszył następnie o stopień przyczynienia się syna powodów. W ocenie Sądu Apelacyjnego ustalona w okolicznościach sprawy suma 100 000zł tytułem zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych nie jest kwotą rażąco zawyżoną. Z tego względu zarzuty apelacyjne uznać należało za nieuzasadnione.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc apelację pozwanego oddalił i na podstawie art. 98 § 1 i 2§3 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc oraz na podstawie § 2 ust. 2 , § 6 pkt 6 i § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu [ Dz.U. 163, poz.1348] zasądził od pozwanego na rzecz powodów 2 700zł tytułem zwroty kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym.