Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 7 maja 2025 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący – sędzia Daniel Mychliński

Protokolant – starszy sekretarz sądowy Dorota Łęgowska

po rozpoznaniu na rozprawie

w dniu 7 maja 2025 r. w C.

sprawy z wniosku A. C.

z udziałem K. S., E. B., S. S. i A. S.

o dział spadku po H. S. (1)

postanawia:

1.  ustalić, że przedmiotem działu spadku po H. S. (1) jest nieruchomość położona w G. -O. przy ul. (...), stanowiąca zabudowaną działkę gruntu o powierzchni 0,9863 ha, oznaczoną w wypisie z rejestru gruntów numerem ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą nr (...), o wartości 215.527,00 zł (dwieście piętnaście tysięcy pięćset dwadzieścia siedem złotych), stanowiąca przedmiot współwłasności wnioskodawczyni A. C. w 1/2 (jednej drugiej) części oraz uczestników K. S., E. B., S. S. i A. S. w udziałach po 1/8 (jednej ósmej) części;

2.  stwierdzić, że wnioskodawczyni A. C. poniosła koszty utrzymania nieruchomości stanowiącej przedmiot działu spadku po H. S. (1) w łącznej wysokości 2.028,50 zł (dwa tysiące dwadzieścia osiem złotych pięćdziesiąt groszy);

3.  dokonać działu spadku po H. S. (1) w ten sposób, że opisaną w pkt 1 postanowienia nieruchomość przyznać na własność wnioskodawczyni A. C.;

4.  zasądzić od wnioskodawczyni A. C. na rzecz uczestników K. S., E. B., S. S. i A. S., tytułem spłaty, po 26.435,75 zł (dwadzieścia sześć tysięcy czterysta trzydzieści pięć złotych siedemdziesiąt pięć groszy), płatne w terminie 7 (siedmiu) dni od uprawomocnienia się postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie uchybienia terminowi płatności;

5.  nakazać ściągnąć od wnioskodawczyni A. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ciechanowie, tytułem pokrycia wydatków, kwotę 862,22 zł (osiemset sześćdziesiąt dwa złote dwadzieścia dwa grosze);

6.  nakazać ściągnąć od uczestników K. S., E. B., S. S. i A. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ciechanowie, tytułem pokrycia wydatków, po 215,56 zł (dwieście piętnaście złotych pięćdziesiąt sześć groszy);

7.  nakazać Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie zwrócić wnioskodawczyni A. C. kwotę 500,00 zł (pięćset złotych), stanowiącą różnicę między opłatą należną a opłatą pobraną;

8.  pozostawić strony przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni A. C. wystąpiła z wnioskiem o dział spadku po H. S. (1), podnosząc, iż w skład tego spadku wchodzi nieruchomość położona w G. - O., stanowiąca działkę ewidencyjną nr (...). (...).231, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Wnosiła o dokonanie działku spadku poprzez przyznanie w/w nieruchomości na jej wyłączoną własność z obowiązkiem dokonania spłaty po 16.321,50 zł na rzecz każdego z uczestników, a także o wzajemne zniesienie kosztów pomiędzy stronami (wniosek k. 3-7).

W odpowiedzi uczestnicy K. S., E. B., S. S. i A. S. przyłączyli się do wniosku, z tym zastrzeżeniem że żądali dokonania spłaty od wnioskodawczyni w wysokości odpowiadającej wartości ich udziałów w nieruchomości, ustalonej przez Sąd na podstawie opinii biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości na dzień otwarcia spadku i według cen aktualnych. Wnosili także o zasądzenie od wnioskodawczyni na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (odpowiedź na wniosek k. 83-86)

W piśmie procesowym z dnia 28 września 2022 r., wnioskodawczyni dodatkowo wniosła o zasądzenie od każdego z uczestników na jej rzecz po 505,125 zł tytułem zwrotu połowy poniesionych przez nią przez ostatnie 10 lat opłat stanowiących podatek od nieruchomości, stanowiącej współwłasność stron (pismo z 28 września 2022 r. k. 113-116)

Postanowieniem z dnia 13 marca 2023 r. postępowanie w niniejszej sprawie zostało zawieszone, a następnie podjęte w dniu 24 stycznia 2024 r.

Wnioskodawczyni pismem procesowym złożonym na rozprawie w dniu 9 października 2024 r. co do zasady podtrzymywała swój wniosek, zmodyfikowała go jedynie w zakresie wysokości spłaty na rzecz każdego z uczestników, wnosząc o odroczenie spłaty na okres 3 lat. Wniosła także o obciążenie uczestników kosztami postępowania, stosownie do ich udziałów (pismo z 9 października 2024 r. k. 265-267)

Uczestnicy K. S., S. S., A. S. i E. B. pismem procesowym złożonym na rozprawie w dniu 9 października 2024 r. zmodyfikowali swoje pierwotne stanowisko, wnosząc o fizyczny podział nieruchomości wskazanej we wniosku na pięć działek ewidencyjnych, zgodnie z projektem podziału sporządzonym przez biegłego sądowego z zakresu geodezji, a gdyby taki podział nie był dopuszczalny poprzez dokonanie fizycznego podziału nieruchomości na dwie działki zgodnie z projektem podziału sporządzonym przez biegłego sądowego z zakresu geodezji. Uczestnicy zastrzegli ponadto, że wydzielona działka ewidencyjna, na której znajduje się budynek przeznaczony na cele mieszkalne miałaby zostać przyznana na własność wnioskodawczyni, a pozostałe przypadłyby każdemu z uczestników. Jednak w przypadku podziału nieruchomości na dwie części, działka na której nie znajduje się budynek przypadłaby uczestnikom na zasadach współwłasności (pismo z 9 października 2024 r. k. 274-276).

Sąd ustalił, co następuje:

H. S. (1) zmarła w dniu 18 stycznia 1998 r. w G. - O.. Postanowieniem z dnia 30 września 1998 r., Sąd Rejonowy w Ciechanowie stwierdził, że spadek po niej na postawie ustawy nabyli: córka A. C. w 4/8 części oraz wnukowie K. S., E. B., S. S. i A. S. po 1/8 części każde z nich.

dowód : postanowienia Sądu Rejonowego w Ciechanowie (akta sprawy I Ns 327/98)

W skład spadku po zmarłej H. S. (2) wchodzi nieruchomość położona w G. - O. przy ulicy (...). Stanowi ona działkę o numerze ewidencyjnym (...), o powierzchni 0,9863 ha, dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Zabudowana jest budynkiem mieszkalnym.

dowód : odpis z księgi wieczystej (k. 100), akta księgi wieczystej nr (...), wypis z rejestru gruntów (k. 108-109) i wypis z kartoteki budynków (k. 110-111)

Nieruchomość, której właścicielką była H. S. (1), stanowiąca działkę o numerze ewidencyjnym (...), ma obecnie powierzchnię 0,9863 ha. Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego Gminy G. - O. znajduje się na gruntach o przeznaczeniu rolnym. W północno zachodniej części działki znajduje się budynek mieszkalny, wybudowany w latach 1968-1969. Jest on budynkiem parterowym z użytkowym poddaszem, o powierzchni użytkowej 105 m ^{( 2)}. Na dzień śmierci H. S. (1) znajdował się on w stanie technicznym wymagającym generalnego remontu. Do nieruchomości poprowadzone są przyłącza i media: sieć elektryczna, wodna – z sieci gminnej i kanalizacyjna – odprowadzanie ścieków do zbiornika na nieczystości stałe. Istniejące siedlisko na przedmiotowej działce jest przeznaczone na cele zabudowy zagrodowej. Wartość rynkowa przedmiotowej nieruchomości wynosi 215.527,00 zł.

dowód: opinia biegłej z zakresu wyceny nieruchomości (k. 177-231), wypis z rejestru gruntów (k. 108-109), wypis z kartoteki budynków (k. 110), wyrys z mapy ewidencyjnej (k. 111), zaświadczenie (k. 352) i opinia wójta Gminy G. - Ośrodek (k. 364)

Wnioskodawczyni A. C. od 26 lat mieszka na przedmiotowej nieruchomości. Ponosi wraz z mężem R. C. koszty utrzymania tej nieruchomości, w tym reguluje zobowiązania podatkowe, składki z tytułu ubezpieczenia, opłaty za media i inne. Dba o nieruchomość, czuje się jej właścicielką. Przez wszystkie te lata regulowała podatek od nieruchomości. Zobowiązania te za lata 2013 – 2022 wyniosły łącznie 3.908,00 zł, w roku 2023 – 705,00 zł , a roku 2024 r. – 847,00 zł.

Wnioskodawczyni A. C. dysponuje środkami finansowymi na spłatę uczestników. Otrzymała pożyczkę w wysokości 130.000,00 zł.

dowód: zeznania wnioskodawczyni (00:20:15-00:42:20 k.. 278), polisy ubezpieczenia wraz z załącznikami (k. 63-77), zaświadczenia o wysokości podatku (k. 119 i k. 273), umowa pożyczki (k. 335-344) i wyciąg z rachunku (k. 355)

W dniu 29 stycznia 2024 r. Gmina G. - Ośrodek przystąpiła do opracowania nowego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Do chwili obecnej nowy plan miejscowy nie został jeszcze przyjęty. Aktualnie podział działki numer (...) położonej w G. - Ośrodku nie jest możliwy w oparciu o przepisy art. 92-95 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

dowód: opinia wójta Gminy G. - Ośrodek (k. 364)

Powyższy stan faktyczny, sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów, przy czym część okoliczności sprawy nie była sporna.

Własność nieruchomości, stanowiącej przedmiot działu spadku sąd ustalił w oparciu o dane pozyskane z akt księgi wieczystej, a dalej w oparciu o postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku po ówczesnej właścicielce nieruchomości H. S. (1). Natomiast stan ewidencyjny tej nieruchomości, jej usytuowanie i powierzchnię – za pomocą wypisu z rejestru gruntów i wyrysu z mapy ewidencyjnej.

Na wniosek stron dopuszczony został dowód z opinii biegłej sądowej z zakresu (...), która sporządziła wycenę tej nieruchomości według jej stanu na dzień śmierci spadkodawczyni, a na podstawie cen z chwili sporządzenia opinii. Warto przy tym zaznaczyć, że stan nieruchomości nie był przez strony kwestionowany. W ocenie sądu wycena została sporządzona w sposób rzetelny i fachowy. Potwierdza to również fakt, ze strony nie złożyły zastrzeżeń do tej opinii. Na jej podstawie sąd ustalił wartość przedmiotowej nieruchomości. Dodatkowo w trakcie trwania postępowania nastąpiło zamknięcie jednej z dwóch ksiąg wieczystych prowadzonych dla przedmiotowej nieruchomości, co było konieczne aby nieruchomość będąca przedmiotem zniesienia współwłasności była właściwie wyodrębniona pod względem prawnym.

Aktualny sposób korzystania z nieruchomości oraz ponoszenie opłat w związku z korzystaniem z tej nieruchomości sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawczyni, które w tym zakresie zeznający uczestnicy – A. S. i S. S. w zasadzie je potwierdzili. Jednocześnie wnioskodawczyni w toku postępowania przedstawiła dokumenty potwierdzające uzyskanie pożyczki na poczet spłaty uczestników oraz aktualny stan swojego rachunku. Dokumenty te należało uznać za wiarygodne.

W związku ze zmianą stanowiska uczestników i ich wnioskiem o dokonanie fizycznego podziału nieruchomości, sąd zwrócił się do wójta Gminy G. - Ośrodek o wyrażenie opinii, o której mowa w art. 96 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Opinia wyrażona została w piśmie z dnia 19 lutego 2025 r.

Sąd – na rozprawie w dniu 9 października 2024 r. – pominął (oddalił) wnioski uczestników zawarte w piśmie złożonym na rozprawie, a zmierzające do dokonania podziału fizycznego działki objętej wnioskiem. Sąd uznał te wnioski za spóźnione i nieprzydatne do rozpoznania sprawy. Na rozprawie w dniu 7 maja 2025 r., sąd oddalił kolejne wnioski uczestników zawarte w pismach z dnia 7 listopada 2024 r. i z dnia 29 listopada 2024 r., nie znajdując podstaw do reasumpcji postanowienia sądu z 9 października 2024 r. Uwzględniając bowiem aktualny stan prawny i ewidencyjny nieruchomości, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy G. - Ośrodek oraz opinię wójta Gminy brak jest podstaw do podziału działki, objętej przedmiotowym postępowaniem

Sąd zważył, co następuje:

Przedmiotem niniejszego postępowania był dział spadku po H. S. (1), w skład którego wchodzi zabudowana nieruchomość położona przy ulicy (...) w G. - Ośrodku. Dokonując więc działu spadku sąd posiłkował się w zasadniczej części przepisami o zniesieniu współwłasności.

W związku z tym, że w niniejszej sprawie nie zachodziły negatywne przesłanki uniemożliwiające zniesienia współwłasności, a wszyscy współwłaściciele zgodnie wnosili o jej zniesienie, sąd w pkt 1 postanowienia, ustalił, że przedmiotem działu spadku jest zabudowana nieruchomość położona w G. - Ośrodku przy ulicy (...), o powierzchni 0,9862 ha, stanowiąca działkę o numerze ewidencyjnym (...), dla której Sąd Rejonowy w Ciechanowie prowadzi księgę wieczystą nr (...), która jest współwłasnością w częściach ułamkowych: A. C. w udziale 1/2 części oraz K. S., E. B., S. S. i A. S. w 1/8 części każdego z nich.

Sąd ustalił jednocześnie, iż wartość tej nieruchomości wynosi 215.527,00 zł, co wynika z opinii biegłej z zakresu (...).

Zgodnie z treścią art. 210 k.c., każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Przez zniesienie współwłasności rozumie się likwidację łączącego współwłaścicieli stosunku prawnego. Może to nastąpić w drodze umowy lub orzeczenia sądu. W braku porozumienia między współwłaścicielami, na wniosek któregokolwiek ze współwłaścicieli zniesienie współwłasności następuje w postępowaniu sądowym. Sąd dokonując zniesienia współwłasności nieruchomości jest związany zaproponowanym sposobem podziału nieruchomości, co wynika z dyspozycji art. 622 k.p.c. W innych zaś wypadkach sąd nie jest związany wnioskiem, co do sposobu zniesienia współwłasności. Oznacza to, że wówczas o wyborze sposobu zniesienia współwłasności rozstrzyga sąd, korzystając jedynie z trzech ustawowo unormowanych sposobów zniesienia współwłasności, stosowanych w kolejności określonej przez ustawodawcę. W pierwszym rzędzie sąd powinien więc zastosować podział rzeczy wspólnej. W razie niedopuszczalności podziału fizycznego kolejnym sposobem zniesienia współwłasności jest przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli (z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli), końcowe zaś miejsce zajmuje sprzedaż rzeczy i podział pomiędzy współwłaścicieli uzyskanej ceny (art. 212 k.c.) [postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 2024 r. sygn. akt II CSKP 1859/22].

W niniejszej sprawie, na końcowym jej etapie stanowiska stron stały się sprzeczne, gdyż wnioskodawczyni konsekwentnie wnosiła o przyznanie jej na wyłączną własność tej nieruchomości, a uczestnicy zażądali fizycznego jej podziału i przyznania im wydzielonych działek lub jednej działki na współwłasność.

Należy jednak podkreślić, że przez niemal całe postępowanie strony były zgodne co do sposobu działu spadku i zniesienia przedmiotowej współwłasności. Uczestnicy na początku sprawy przyłączyli się przecież do wniosku, akceptowali przyznanie tej nieruchomości wnioskodawczyni, oczekując spłaty. Zmiana ich stanowiska nastąpiła na końcowym etapie postępowania, już po upływie terminu – wyznaczonego przez sąd – na składnie wniosków oraz przywołanie nowych twierdzeń i zarzutów. Przewodniczący dwukrotnie – zarządzeniami z dnia 23 czerwca 2023 r. (k. 80) i z dnia 21 sierpnia 2024 r. (k. 242) – otwierał pełnomocnikowi uczestników termin na przedstawienie stanowiska i złożenie ewentualnych wniosków.

Pismo złożone w dniu 9 października 2024 r. i zawarte tam stanowisko, w tym wnioski dowodowe, należało więc uznać za spóźnione.

Niezależnie od powyższego wniosek tam zawarty, zmierzający do podziału fizycznego nieruchomości objętej niniejszym postępowaniem działowym, należało uznać za sprzeczny z prawem.

Przede wszystkim wskazać należy, że sąd jest związany stanem prawnym i faktycznym istniejącym na dzień zamknięcia rozprawy i wydawania orzeczenia. Oczywistym jest więc, że uwzględnia się obecny stan nieruchomości objętej wnioskiem oraz aktualny miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego.

Aktualnie zaś – co jest niesporne – przedmiotowa nieruchomość, według Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Gminy G. - Ośrodek, znajduje się na gruntach o przeznaczeniu rolnym, a istniejące tam siedlisko jest przeznaczone na cele zabudowy zagrodowej.

Zgodnie zaś z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomości, na co wyraźnie wskazują przepisy art. 92-95 tej ustawy, podział tej działki na dwie części, czy – jak alternatywnie wskazywali uczestnicy – na jeszcze większą ilość działek, nie jest prawnie dopuszczalny.

Podziału nieruchomości – o czym wprost stanowi art. 93 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami – można bowiem dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami planu miejscowego. Stosownie zaś do ust. 2a art. 93 w/w ustawy, podział nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, powodujący wydzielenie działki gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha, jest dopuszczalny, pod warunkiem że działka ta zostanie przeznaczona na powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana zostanie regulacja granic między sąsiadującymi nieruchomościami.

Taki podział w niniejszej sprawie jest niedopuszczalny, albowiem żaden z uczestników nie jest właścicielem działki sąsiedniej.

Nie zachodzi tu także żaden z przypadków określonych w art. 95 tej ustawy, który wprowadza kolejne wyłączenia ograniczeń wynikających z planu miejscowego.

Tak więc podział przedmiotowej działki byłby w chwili obecnej sprzeczny z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Zgodnie z treścią art. 211 k.c., podział fizyczny jest oczywiście podstawowym sposobem zniesienia współwłasności, ale nie może być sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, ani nie może pociągać za sobą istotnej zmiany rzeczy lub znacznego zmniejszenia jej wartości.

Jak wskazano zaś w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2011 r. (sygn. akt V CSK 478/10), zakaz ustawowy, o którym stanowi art. 211 k.c., to przede wszystkim ten wynikający z art. 93 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jak podkreślił w swym orzeczeniu Sąd Najwyższy, podział fizyczny nie może być dokonany, jeżeli byłby sprzeczny (niezgodny) z ustaleniami planu miejscowego, z czym sąd tutejszy w pełni się zgadza. Dokonanie ewidencyjnego podziału nieruchomości w celu zniesienia współwłasności jest zatem możliwe tylko wtedy, gdy nieruchomość spełnia warunki określone w art. 95 ustawy o gospodarce nieruchomościami, co w tej sprawie nie zachodzi.

Należy więc w pełni podzielić pogląd, że jeżeli nie będzie możliwe zatwierdzenie podziału ewidencyjnego nieruchomości z powodu jego niezgodności z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, wtedy zniesienie współwłasności nieruchomości będzie mogło nastąpić tylko poprzez przyznanie nieruchomości jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, albo poprzez sprzedaż rzeczy wspólnej i podzielenie się kwotą uzyskanej ceny, zgodnie z art. 212 § 2 k.c.

Poza tym, czy zachodzi możliwość podziału fizycznego nieruchomości, nie powinna ograniczać się do ustalenia, czy w ogóle podział taki jest możliwy do zrealizowania. Konieczne jest każdorazowo dokonanie przez sąd oceny, czy nie zachodzą okoliczności przemawiające przeciwko takiemu sposobowi zniesienia współwłasności. Może wynikać to w szczególności z charakteru rzeczy wspólnej, jej budowy i przeznaczenia. Jeżeli wynikiem postępowania o zniesienie współwłasności ma stać się podział fizyczny nieruchomości, to konieczne jest rozpatrzenie wszystkich aspektów takiego podziału podnoszonych przez uczestników, nawet gdy chodzi o takie kwestie sporne między nimi, które mogą się wydawać drugorzędne wobec istoty samego podziału (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2015 r. sygn. akt IV CSK 407/14).

Trzeba pamiętać również o tym, że postępowanie sądowe o zniesienie współwłasności nieruchomości przez jej podział fizyczny (art. 211 k.c.), powinno prowadzić do zlikwidowania sporów między dotychczasowymi współwłaścicielami. Ewentualny podział nieruchomości nie może stanowić źródła nowych sporów (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 4 sierpnia 1999 r., sygn. akt II CKN 549/98 i z dnia 18 lipca 2000 r., sygn. akt IV CKN 1202/00). W niniejszej zaś sprawie mamy niestety strony, które pozostają ze sobą w konflikcie.

Należy wreszcie podnieść, że zaproponowany przez uczestników fizyczny podział nieruchomości jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, a także ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tej nieruchomości.

Od ponad 25 lat to wnioskodawczyni zamieszkuje na spornej nieruchomości, użytkując tę ziemię. Dba o nią i ma do niej osobisty, sentymentalny stosunek. Nie można tego samego powiedzieć o uczestnikach, albowiem takich związków z tą nieruchomością nie wykazali. Ostatecznie to wnioskodawczyni wystąpiła z wnioskiem o dział spadku, oczekując że nieruchomość przypadnie jej na własność z obowiązkiem spłaty uczestników. To ona podejmowała próby porozumienia się z uczestnikami, cały czas sygnalizując gotowość przejęcia nieruchomości i dokonania stosownych spłat.

Mając na uwadze powyższe, sąd doszedł do przekonania, że zaproponowany przez uczestników fizyczny podział nieruchomości jest sprzeczny z prawem, jednocześnie narusza słuszny interes wnioskodawczyni i może prowadzić do zaognienia konfliktu między współwłaścicielami, jeśli przydzieli im się sąsiadujące ze sobą działki.

Docenić jednocześnie należy, że mimo problemów wnioskodawczyni A. C. poczyniła starania, aby uzyskać środki na jednorazowe i natychmiastowe spłaty. Otrzymała pieniądze z tytułu zawartej umowy pożyczki, co potwierdziła stosownymi dokumentami. Jest więc przygotowana na niezwłoczne dokonanie spłat uczestników, odpowiadających wysokości ich udziałów.

Zgodnie zaś z art. 212 § 2 k.c., rzecz która nie daje się podzielić, może być przyznana stosownie do okoliczności jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych. Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 3 postanowienia dokonał działu spadku po H. S. (1), w ten sposób że opisaną w pkt 1 postanowienia nieruchomość przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni A. C..

W tej sytuacji uczestnikom K. S., E. B., S. S. i A. S. należy się stosowna spłata, albowiem nie otrzymali oni jakiejkolwiek części nieruchomości, a zgłosili stosowne żądanie zasądzenia na ich rzecz spłaty. Uwzględniając wartość nieruchomości (215.527,00 zł), wysokość spłat winna wynosić więc po 26.940,87 zł na rzecz każdego z uczestników (1/8 z 215.527,00 zł = 26.940,87 zł).

Wnioskodawczyni A. C. wniosła jednak także o rozliczenie wydatków poniesionych przez nią związku z utrzymywaniem nieruchomości objętej tym postępowaniem. Stosownie zaś do art. 618 k.p.c., w postępowaniu o zniesieniu współwłasności (odpowiednio i w postępowaniu o działy spadku) sąd rozstrzyga także spory o prawo żądania zniesienia współwłasności i o prawo własności, jak również wzajemne roszczenia współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy. Tak więc żądanie rozliczenia wydatków, zgłoszone przez wnioskodawczynię, winno być rozstrzygnięte w ramach niniejszego postępowania, bowiem stanowi ono roszczenie współwłaściciela z tytułu posiadania rzeczy. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego w tym przedmiocie, sąd stwierdził, iż wnioskodawczyni wykazała, że ponosiła koszty utrzymania nieruchomości regulując należności z tytułu podatku od nieruchomości w łącznej wysokości 4.057,00 zł. Wnioskodawczyni jako współwłaścicielka nieruchomości w udziale ½ części powinna zostać obciążona połową tej kwoty, a zatem należnością w wysokości 2.028,50 zł. Uczestnicy jako współwłaściciele przedmiotowej nieruchomości w 1/8 częściach, powinni więc jej zwrócić pozostałą część, zgodnie z żądaniem zawartym w piśmie z 28 września 2022 r. (k. 113—119). Uczestnicy winni więc zwrócić wnioskodawczyni po 505,12 zł, zgodnie z jej żądaniem.

Mając powyższe na uwadze, uwzględniając konieczność zasądzenia na rzecz uczestników określonej spłaty i rozliczenia wydatków wnioskodawczyni, sąd dokonał następującego zabiegu, który w sposób miarodajny ustala, w jakim zakresie wnioskodawczyni powinna dokonać spłaty na rzecz każdego z uczestników.

Tak jak wskazano wyżej wartość udziałów K. S., E. B., S. S. i A. S. wynoszą po 26.940,87 zł. Jednak zgodnie z usprawiedliwionym żądaniem wnioskodawczyni, kwota spłaty powinna zostać pomniejszona o wysokość należnych jej wydatków, które powinni jej zwrócić uczestnicy, tj. po 505,12 zł. Zatem wysokość spłaty sąd obliczył pomniejszając należną kwotę 26.940,87 zł o kwotę 505,12 zł (26.940,87 zł – 505,12 zł = 26.435,75 zł).

Mając powyższe na uwadze, Sąd w pkt 4 zasądził od wnioskodawczyni A. C. na rzecz uczestników K. S., E. B., S. S. i A. S. tytułem spłaty po 26.435,75 zł, płatne w terminie 7 dni od uprawomocnienia się postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności.

Zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 28 czerwca 2024 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Z uwagi na to, że w niniejszej sprawie wydatki związane z wynagrodzeniem biegłego sądowego w wysokości 1.724,46 zł pokryte zostały tymczasowo z sum budżetowych, sąd zdecydował o ich pokryciu przez strony, stosownie do przypadających im udziałów we współwłasności.

Wobec tego, w pkt 5 postanowienia nakazał ściągnąć od wnioskodawczyni A. C. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Ciechanowie kwotę 862,22 zł. Natomiast w pkt 6 nakazał ściągnąć od uczestników K. S., E. B., S. S. i A. S. po 215,56 zł, tytułem pokrycia wydatków.

W pkt 7 postanowienia, mając na uwadze treść art. 80 ust 1 ustawy z dnia 28 czerwca 2024 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, sąd nakazał Skarbowi Państwa – Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie zwrócić wnioskodawczyni A. C. kwotę 500,00 zł stanowiącą różnicę pomiędzy opłatą należną a opłatą pobraną.

W zakresie innych kosztów postępowania, strony pozostawiono przy poniesionych kosztach postępowania związanych ze swym udziałem sprawie, zgodnie z dyspozycją art. 520 § 1 k.p.c., o czym postanowiono w pkt 8 postanowienia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd orzekł jak w postanowieniu.