Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wnioskodawca Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w C. wystąpił o stwierdzenie praw do spadku po K. N., zmarłej dnia 30 listopada 2019 r. w Ł., ostatnio stale zamieszkałym w C.. Uzasadniając swój interes prawny w złożeniu wniosku, wnioskodawca wyjaśnił, iż posiada wobec spadkodawcy wierzytelności z tytułu opłat za lokal mieszkalny, do którego przysługiwało mu spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego z tytułu dziedziczenia po żonie J. N..

Uczestnik postępowania D. N. nie zajął stanowiska w sprawie.

Uczestniczka postępowania A. P. działająca w imieniu własnym oraz jako przedstawicielka małoletnich córek A., A., K. i A., przyłączyła się do wniosku co do zasady.

Uczestnik postępowania G. N. działający w imieniu własnym oraz jako przedstawiciel ustawowy małoletniej córki N. N., wnosił o pominięcie jego i małoletniej N. N. przy dziedziczeniu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. N., s. M. i I. z d, N., zmarł dnia 30 listopada 2019 r. w Ł.. Na stałe zamieszkiwał w C.. W dacie śmierci był wdowcem ( odpis skrócony aktu zgonu k. 5 akt I N 5/20 ).

K. N. miała troje dzieci: A. P., G. N. i D. N.. G. N. i A. P. odrzucili spadek po ojcu. G. N. odrzucił spadek po ojcu również w imieniu swojej małoletniej córki N. N.. A. P. odrzuciła spadek po ojcu również w imieniu małoletnich córek A., A. i K.. Małoletnia wnuczka K. N. A. N. odrzuciła spadek po nim za zgodą rodziców K. i A. małż. P. za zezwolenie. sądu opiekuńczego ( odpisy skrócone aktów urodzenia k. 24, 25, 26, 28, 29 30, 31, odpis skrócony aktu małżeństwa k. 27, oświadczenia o odrzuceniu spadku – koperta k. 35, akta I N 5/20, I N 112/20, I N 790/20, zapewnienie spadkowe uczestniczki postępowania A. P. k. 37 ).

K. N. nie pozostawił testamentu, nie został też u notariusza zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia ( bezsporne ).

Nikt nie został uznany przez Sąd za niegodnego dziedziczenia po K. N. oraz nikt nie zrzekł się dziedziczenia ( bezsporne ).

Okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy były bezsporne. Sąd ustalił je na podstawie aktów stanu cywilnego oraz zapewnienia spadkowego złożonego przez uczestniczkę postępowania A. P. ( k. 37 ) oraz oświadczeń o odrzuceniu spadku. Dowody te Sąd ocenił jako w pełni wiarygodne, jako że ich prawdziwość nie nasuwała jakichkolwiek wątpliwości i nie została podważone przez żadnego z uczestników niniejszego postępowania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1025 § 1 kc Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Spadkobierca nie ma obowiązku wykazywania takiego interesu, natomiast w odniesieniu do podmiotu nieroszczącego sobie praw do spadku, warunek posiadania interesu ( art. 510 § 1 kpc ) we wszczęciu takiego postępowania oznacza, że wynik tego postępowania ma dotyczyć także jego praw. Jest on spełniony, gdy podmiot ten ma interes w wywołaniu któregokolwiek ze skutków stwierdzenia nabycia spadku ( art. 1025 § 2 kc i art. 1027 kc ).

W niniejszej sprawie wnioskodawca Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w C. wskazał, iż jego legitymacja do wystąpienia z wnioskiem wynika z tego, że spadkodawca K. N. była jego dłużnikiem z tytułu opłat za zajmowany lokal mieszkalny.

W tej sytuacji Sąd uznał, iż wnioskodawca wykazał istnienie interesu prawnego w ustaleniu kręgu spadkobierców K. N..

Zgodnie z art. 926 kc powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. ( § 1 ). Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą ( § 2 ).

Jak wskazano powyżej, spadkodawca nie pozostawił testamentu; powołanie do spadku nastąpiło zatem w niniejszej sprawie na podstawie ustawy.

Jak ustalono, w chwili śmierci spadkodawca był wdowcem. Miał dwóch synów G. i D. oraz córkę A. P..

Zgodnie z art. 924 kc spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Stosownie zaś do treści art. 925 kc spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Powyższe oznacza, że wg stanu rzeczy istniejącego w chwili otwarcia spadku ocenia się, kto jest w konkretnym przypadku spadkobiercą, kto jest uprawniony do zachowku i co należy do spadku. Stosunek rodzinny, będący podstawą powołania do dziedziczenia, musi w chwili otwarcia spadku istnieć, zaś spadkobierca będący osobą fizyczną musi - co do zasady - w chwili otwarcia spadku żyć. Dodatkowo wskazać należy, że dziecko już poczęte w chwili otwarcia spadku może być spadkobiercą, jeżeli urodzi się żywe ( art. 927 § 2 kc ).

Dalej należy wskazać, że zgodnie z art. 931 § 1 kc, w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Sąd ustalił, że syn spadkodawcy G. N. oraz jego córka A. P., jak również ich zstępni, odrzucili spadek po K. N..

Zgodnie z art. 1020 kc, spadkobierca, który spadek odrzucił, zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku.

Jak wynika z treści art. 931 § 2 kpc, jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych.

Sąd ustalił, że D. N., został zawiadomiony o odrzuceniu spadku po K. N. przez wskazanych krewnych spadkodawcy ( zpo k. 10 akt I N 5/20 ).

Syn spadkodawcy D. N. nie złożył w ustawowym terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku; nie skorzystał z uprawnienia w zakresie odrzucenia przysługującego im spadku w ustawowym terminie tj. sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytułu swego powołania ( art. 1015 § 1 kc ).

Uznać zatem należy, że należy oni do kręgu spadkobierców ustawowych K. N.; jest jego jedynym spadkobiercą ustawowym.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 1015 § 2 kc, w brzemieniu obowiązującym w dacie otwarcia spadku, brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w § 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza, a zatem z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe ( art. 1012 kc ).

Na postawie art. 520 § 1 kpc Sąd pozostawił wnioskodawcę i uczestników postępowania przy poniesionych kosztach postępowania związanych z ich udziałem w sprawie.