Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 stycznia 2025 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 9 stycznia 2025 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa W. B.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę 81200,00 zł

I powództwo oddala;

II zasądza od powoda W. B. na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 6117,00 zł ( sześć tysięcy sto siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 5417,00 zł ( pięć tysięcy czterysta siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa od powoda W. B. kwotę podatku VAT w wysokości 23 % od kwoty 700,00 zł ( siedemset złotych ) tytułem uzupełnienia kosztów procesu orzeczonych prawomocnym postanowieniem z dnia 14 sierpnia 2024 r.

sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I C 22/24

UZASADNIENIE

Powód W. B. wniósł w dniu 25 października 2023 r. ( data stempla operatora pocztowego ) pozew przeciwko (...) S.A. w W., wnosząc o zasądzenie na swoją rzec od pozwanego zakładu ubezpieczeń kwoty 81200, 00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21 grudnia 2022 r. do dnia zapłaty. Powód wnosił ponadto o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu.

Pozwany (...) S.A. w W. wnosił o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. B. zawarł z (...) S.A. w W. umowę obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia i innych zdarzeń losowych, potwierdzoną polisą nr (...). Umowa została zawarta na okres od dnia 14 października 2022 r. do dnia 13 października 2023 r. Ubezpieczeniem objęto dwa budynki, w tym budynek stodoły drewnianej ( poz. 2 ). Dla budynku stodoły poz. 2 ustalono stopień zużycia 72 % oraz wysokość sumy ubezpieczenia 81200,00 zł ( bezsporne ).

W dniu 21 grudnia 2022 r. w miejscowości N. gmina S., w której zamieszkuje W. B., miały miejsce opady śniegu. W wyniku nagromadzenia się śniegu doszło do zawalenia się budynku stodoły, objętego umową ubezpieczenia, potwierdzoną polisą nr (...) ( bezsporne ).

W. B. zgłosił szkodę w zakładzie ubezpieczeń, wskazując, że szkoda powstała w wynika deszczu nawalnego i budynek stodoły zawalił się pod naporem śniegu. W zgłoszeniu ocenił wysokość odszkodowania na kwotę 20000,00 zł. W toku postępowania likwidacyjnego zakład ubezpieczeń sporządził kosztorys, w którym wartość pac remontowych ustalono na 22560,04 zł. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego zakład ubezpieczeń decyzją z dnia 16 stycznia 2023 r. odmówił przyznania odszkodowania wskazując w uzasadnieniu decyzji, że w sprawie nie zachodzą okoliczności w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w postaci opadów śniegu, w rozmiarach określonych w przepisie art. 67 ust. 2 pkt 7 cyt. ustawy. W postępowaniu likwidacyjnym ustalono, że przynajmniej jedna stacji meteorologiczna (...) zlokalizowana na terenie tej samej strefy lub strefy o niższej wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem w promieniu 100 km od ubezpieczonego budynku nie zmierzyła ciężaru pokrywy śnieżnej przekraczającego 85 % wartości charakterystycznej ( normowej ) właściwej dla miejsca lokalizacji budynku. Nadto wskazano, że oględziny stodoły wykazały, że uszkodzenia nie noszą cech szkody spowodowanej przez opady śniegu, a są spowodowane brakiem należytej konserwacji budynku – przegnite elementy konstrukcyjne, nieszczelne pokrycie dachowe ze słomy ( akta szkody k. 61 - 91 ).

Budynek stodoły był drewniany, kryty strzechą. Miał powierzchnie około 200 m ². Budynek miał co najmniej 60 lat. Około 2 lat przez zawaleniem stodoła przeszła remont; wykonano nowe drzwi, wzmocnienie ścian oraz belek stropowych. Stodoła nie została odbudowana ( zeznania powoda W. B. k. 94 – 95 ).

Dla miejscowości N. gmina S. nie są prowadzone przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut (...) bezpośrednie pomiary i obserwacje warunków atmosferycznych, w tym równoważnika wodnego śniegu i wysokości pokrywy śnieżnej. Według Normy PN-80/B- (...), stosowanej do budynków wybudowanych przez 2006 r., miejscowość N. gmina S. powiat (...) położona jest w I strefie obciążenia śniegiem gruntu. W promieniu 100 km od tej miejscowości pomiar równoważnika wodnego śniegu i wysokość pokrywy śnieżnej, na podstawie których wylicza się rzeczywiste obciążenie śniegiem gruntu, wykonuje się na stacji (...) W. – O. i na stacji niższego rzędu – L.. W dniu 21 grudnia 2022 r. zanotowano odpowiednio na stacjach W. – O. i L.:

- równoważnik wodny śniegu mm/cm: 2,1 i 2,3;

- wysokość pokrywy śnieżnej cm: 9 i 8;

- obciążenie śniegiem gruntu kN/m ²: 0,189 i 0,184;

przy czym charakterystyczne obciążenie śniegiem gruntu w strefie I Qk kN/m ² wynosi 0,7, co oznacza, że 85 % obciążenia charakterystycznego kN/m ² w tej strefie wynosi 0,595.

W dniu 22 grudnia 2022 r. wysokość pokrywy śnieżnej nie przekraczała natomiast odpowiednio 4 i 3 cm. Pomiaru wysokości pokrywy śnieżnej dokonuje się o godz. 7 czasu zimowego w płaskim, otwartym, nie odśnieżanym terenie, gdzie padający śnieg osadza się mniej więcej równomiernie, nie tworzą się zatem zaspy. Wysokości pokrywy śnieżnej nie mierzy się w zaspach i zagłębieniach terenu. W miejscowości N. gmina S. obciążenie śniegiem w wymiarze 85 % wartości charakterystycznej dla strefy I mogłoby teoretycznie wystąpić przy pokrywie śnieżnej o lokalnej wysokości 26 cm ( ekspertyza k. 111 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dowodów, a w szczególności polisy, akt szkody, ekspertyzy (...) oraz częściowo zeznań powoda W. B..

Okoliczności związane przebiegiem zdarzenia z dnia 21 grudnia 2022 r. oraz zakresem uszkodzeń w budynku stodoły powoda W. B., jak tez przebieg procesu likwidacji szkody w zakładzie ubezpieczeń nie były sporne. Wynikają wprost z akt szkody i niespornych twierdzeń stron.

Spór w niniejszej sprawie dotyczy co do zasady kwestii odpowiedzialności pozwanego ubezpieczyciela za powstałą szkodę; z tych przyczyn kwestia wysokości odszkodowania była kwestią wtórną.

Odnosząc się do przyczyn powstania szkody wskazać należy, że decydujące znaczenie na złożona w sprawie ekspertyza (...) dotycząca pomiaru wysokości pokrywy śnieżnej, oceny tej wysokości lokalnie w N. gmina S. oraz ustalenia charakterystycznego obciążenie śniegiem gruntu w strefie I odpowiadającej położeniu budynku stodoły. Wskazać należy, że z przedstawionej ekspertyzy wynika wprost, że obciążenie śniegiem gruntu kN/m ² dla stacji najbliższych w promieniu 100 km od N. tj. dla W. – O. i dla L. wynosiło odpowiednio 0,189 i 0,184, a zatem znacznie niżej niż 85 % obciążenia charakterystycznego kN/m ² w tej strefie, które wynosi 0,595. Nie zmienia tej oceny jedyne przedstawione przez powoda W. B. zdjęcie, które przesłał ubezpieczycielowi jako załącznik do zgłoszenia szkody. Trudno na jego podstawie oceniać wysokość pokrywy śnieżnej, przy uwzględnieniu, że dla pomiaru konieczne są konkretne warunki ( brak zasp, zagłębień terenu ) wskazane w ekspertyzie; nie wiadomo również w jakiej dacie zdjęcie wykonano. Podkreślić należy, że powód W. B. nie odniósł się w żaden sposób do innych okoliczności podnoszonych przez ubezpieczyciela w toku likwidacji szkody dotyczących innych przyczyn powstania szkody w postaci braku należytej konserwacji budynku ( przegnite elementy konstrukcyjne, nieszczelne pokrycie dachowe ze słomy ).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo nie zasługuje na uwzględnienie ci do zasady.

Bezspornym jest w niniejszej sprawie, że – co do zasady - podstawą odpowiedzialności pozwanego zakładu (...) S.A. w W. są przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z łączącą ubezpieczyciela oraz powoda W. B. umową obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego ( „budynków rolniczych” ) od ognia i innych zdarzeń losowych zawartą na okres od dnia 14 października 2022 r. do dnia 13 października 2023 r.

Nie było również spornym, że w dniu 21 grudnia 2022 r. powód W. B. zgłosił powstanie szkody w postaci zawalenia się budynku stodoły objętego umową ubezpieczenia w dniu 21 grudnia 2022 r. w wyniku zdarzenia losowego w związku z opadami śniegu.

Niesporne były także ustalone w polisie stopień zużycia budynku stodoły oraz wysokość sumy jej ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 67 ust. 1 cyt. ustawy z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci: (… ), opadów śniegu, (…), przy czym – stosownie do ust. 2 pkt 7 cyt. artykułu – za szkody powstałe w wyniku opadów śniegu uważa się szkody powstałe w wyniku opadów śniegu przekraczających 85 % wartości charakterystycznej ( normowej ) obciążenia śniegiem gruntu, właściwej dla strefy, w której znajduje się ubezpieczony budynek, według obowiązującej (...) śniegiem”; warunkiem uznania szkody za spowodowaną opadami śniegu jest, aby przynajmniej jedna stacja meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, zlokalizowana na terenie tej samej strefy albo strefy o niższej wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem w promieniu 100 km od ubezpieczonego budynku, zmierzyła ciężar pokrywy śnieżnej przekraczający 85 % wartości charakterystycznej ( normowej ) właściwej dla miejsca lokalizacji budynku.

W zakresie zatem ryzyka ubezpieczeniowego takiego jak opady śniegu, jego wystąpienie powinno być potwierdzone przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Wskazać należy, że w niniejszej sprawie (...) posiada w tej samem strefie, co ubezpieczony budynek stodoły, dwie stacje pomiarowe: W. – O. i L.. Jak wskazano powyżej, ekspertyza (...) dotycząca pomiaru wysokości pokrywy śnieżnej, oceny tej wysokości lokalnie w N. gmina S. oraz ustalenia charakterystycznego obciążenie śniegiem gruntu w strefie I odpowiadającej położeniu budynku stodoły, nie potwierdza wystąpienia zjawiska atmosferycznego uzasadniającego powstanie obowiązku ubezpieczeniowego po stronie ubezpieczyciela. Nie negując wystąpienia opadów śniegu w dniu 21 grudnia 2022 r., wskazać należy, że z przedstawionej ekspertyzy wynika wprost, że obciążenie śniegiem gruntu kN/m ² dla stacji najbliższych w promieniu 100 km od N. tj. dla W. – O. i dla L. wynosiło odpowiednio 0,189 i 0,184, a zatem znacznie niżej niż 85 % obciążenia charakterystycznego kN/m ² w tej strefie, które wynosi 0,595. Tym samym uznać należy, że brak jest podstaw do przyjęcia, że szkoda w postaci zawalenia budynku była spowodowana opadami śniegu w rozumieniu art. 67 ust. 2 pkt 7 cyt. ustawy. Nie można za wystarczający w tej sytuacji uznać dowód z postaci jednego zdjęcia przedstawianego przez powoda W. B. w toku postepowania likwidacyjnego w dniu zgłoszenia szkody. Przyjęcie nawet, że zdjęcie wykonano w dniu 21 grudnia 2022 r. po zawaleniu się stodoły, nie może prowadzić do ustalenia jaka była wysokość pokrywy śnieżnej. Nie wiadomo, czy i ile czasu trwały opady śniegu już po zawaleniu się stodoły, czy przed dniem 21 grudnia 2022 r. były opady śniegu, a jeśli tak, to czy śnieg gromadzący się na stodole był usuwany. Nie może natomiast budzić wątpliwości, w świetle przedstawionej ekspertyzy (...), że obciążenie śniegiem w dniu 21 grudnia 2022 r. było znacznie poniżej 85 % obciążenia charakterystycznego kN/m ² w strefie, w której położony był budynek stodoły. Jak wynika z przedmiotowej ekspertyzy wysokość pokrywy śnieżnej w dniu powstania szkody nie przekraczała 10 cm, zaś obciążenie śniegiem w wysokości 85 % wartości charakterystycznej mogłoby teoretycznie wystąpić przy pokrywie śnieżnej o lokalnej wysokości 26 cm. Brak jest zatem związku przyczynowego pomiędzy opadami śniegu a zawaleniem się stodoły.

Z tych względów, co do zasady, powództwo nie zasługuje na uwzględnienie, nie zachodzą bowiem okoliczności skutkujące odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń za powstałą szkodę. W tym kontekście, kwestia czy do powstania szkody doszło w wyniku stanu technicznego budynku, nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Odnosząc się do kwestii powołanego przez powoda W. B. braku procentowego poziomu obciążenia śniegiem w OWU (...) rolne ( k. 143 – 146 ) wskazać należy, że przywołane przepisy nie znajdują zastosowania w niniejszej sprawie, dotyczą bowiem ubezpieczenia dobrowolnego w zakresie mienia ruchomego. Powód natomiast swoje roszczenie wywodzi z przepisów ustawowych, dotyczących ubezpieczenia obowiązkowego budynków rolniczych, w których wartości procentowe ( 85 % ) są wprost wskazane w przepisie art. 67 ust. 2 pkt 7 cyt. ustawy.

W związku z powyższym Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z art. 98 kpc, obciążając nimi w całości powoda. Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 6117,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 700,00 zł tytułem zwrotu kosztów ekspertyzy (...) oraz kwotę 5417,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa. Wysokość kosztów zastępstwa procesowego sąd ustalił na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radów prawnych z uwzględnieniem wskazanej wartości przedmiotu sporu. Ponadto sąd nakazał ściągnąć od powoda uzupełnienie kosztów ekspertyzy stosownie do art. 83 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 113 cyt. ustawy.