Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2015 roku

Sąd Okręgowy w Płocku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Parzybut-Dan

Protokolant: sekr. sądowy Justyna Zalewska

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2015 roku w Płocku

sprawy K. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę socjalną

na skutek odwołania K. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 12 maja 2014 roku, znak: (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje K. A. prawo do renty socjalnej od dnia 1 kwietnia 2014 roku na okres 5 (pięciu) lat.

SSO Hanna Parzybut-Dan

UZASADNIENIE

K. A. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 12 maja 2014 r. znak (...) odmawiającej prawa do renty socjalnej.

W uzasadnieniu odwołania powołał się na swój zły stan zdrowia, niepełnosprawność. Odwołujący bowiem przed 18-tym rokiem życia miał skomplikowaną operację usunięcia guza, po której jest połowicznie, prawostronnie sparaliżowany. Po operacji nasiliły się objawy padaczki, nastąpił też niedowład prawostronny. Minęło 5 lat od ostatniej operacji a wciąż jest niezdolny do pracy umysłowej i fizycznej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. wniósł o oddalenie odwołania, zarówno lekarz orzecznik jak też komisja lekarska ZUS nie stwierdziły u K. A. całkowitej niezdolności do pracy wywołanej naruszeniem sprawności organizmu przed 18-tym rokiem życia. Z uwagi na powyższe organ rentowy wydał dnia 12 maja 2014 decyzję odmowną o prawie do renty socjalnej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. A., urodz. (...), wystąpił w dniu 7.12.2003 r. o prawo do renty socjalnej. Odwołujący ukończył licencjat z zakresu bankowości i finansów.

Decyzją z dnia 12 stycznia 2004 r. organ rentowy przyznał odwołującemu rentę socjalną do 31 stycznia 2007 r. ( decyzja k. 5 akt ZUS). Odwołujący w 2003 r. przebył operację guza mózgu ( gwiaździaka ) oraz w 2008 r. krwotok domózgowy. Orzeczeniem lekarza orzecznika ZUS z 4 marca 2009 r. stwierdzono afazję ruchową niewielkiego stopnia, porażenie prawej kończyny górnej, znaczny niedowład prawej kończyny dolnej, zwiększenia częstotliwości napadów padaczkowych, bóle i zawroty głowy. Prawo do renty socjalnej było przedłużane do 31 marca 2014 r.( k. 20, 32 akt rentowych).

K. A. w dniu 25 lutego 2014 r. wystąpił o ponowne ustalenie renty socjalnej ( k. 86 akt ZUS).

Orzeczeniem z dnia 19 marca 2014 r. lekarz orzecznik nie uznał wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy ( k. 88 akt ZUS). W związku ze sprzeciwem od orzeczenia lekarza orzecznika, komisja lekarska ZUS nie uznała również wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy ( k. 93 akt ZUS).

Orzeczeniem z dnia 5 maja 2015 r. wnioskodawca został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, z datą początkową niepełnosprawności od 7 maja 2002 r. od 17-tego roku życia ( k. 60).

W ocenie biegłego neurologa dr nauk med. J. Z. po schorzeniach w postaci guza mózgu i krwotoku domózgowego pozostały u wnioskodawcy objawy w postaci niedowładu prawych kończyn głównie górnej z niewielką afazją. Stan neurologiczny nie uległ zmianie w porównaniu do badania przez lekarza orzecznika ZUS w dniu 4.03.2009 r. Wnioskodawca pracował w Zakładzie Pracy (...) zgodnie ze swoim wykształceniem, w związku z powyższym brak podstaw do orzekania całkowitej niezdolności do pracy, ponieważ nie wykonywał pracy fizycznej, przy której praca ma na celu ochronę pracownika w przypadku niepełnosprawności
( dowód: opinia biegłego neurologa dr nauk med. J. Z. k. 20-21).

Odwołujący ukończył licencjat dzięki wsparciu i pomocy rodziców. Po studiach podejmował pracę na czas określony. Pracodawca nie przedłużał umów o pracę. Ponadto prowadził działalność gospodarczą formalnie zarejestrowana na niego, którą w rzeczywistości prowadzili rodzice. Wnioskodawca z powodu niedowładu połowicznego prawostronnego ma znaczne ograniczenia w poruszaniu się i konieczności przestawienia się na lewą rękę jako dominującą. Utrzymują się u niego zaburzenia lękowe, trudności z koncentracją uwagi, obniżenie funkcji intelektualnych, osłabienie procesów myślowych, pamięci wzrokowej i słuchowej, zaburzony proces uczenia, upośledzona sprawność grafomotoryczna, mocno osłabiony krytycyzm, osłabienie wglądu we własne funkcjonowanie i osłabienie samoregulacji. Ma zaburzenia językowe i mowy ( afazja). Dotyczą one języka mówionego i pisanego. Objawiają się zaburzeniami nazywania, powtarzania, przetwarzania informacji. Wnioskodawca podejmował nieudane próby zatrudnienia zarówno na podstawie umowy o pracę jak też prowadząc działalność gospodarczą. Stan zdrowia psychicznego od ustania ostatniej renty w marcu 2014 r. nie zmienił się. Z uwagi na opisywane zaburzenia sprawności organizmu odwołujący jest trwale całkowicie niezdolny do pracy ( opinia biegłych psychologa i psychiatry I. K. i K. O. k. 36-40 , opinia psychologiczna k. 61).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach ZUS oraz opinii biegłych neurologa dr nauk med. J. Z., psychologa i psychiatry I. K. i K. O..

W ocenie Sądu opinia biegłych w sposób klarowny wyjaśnia, na czym polega naruszenie sprawności organizmu ubezpieczonego oraz ocenia dalszą całkowitą niezdolność do pracy.

Organ rentowy wniósł zastrzeżenia do opinii biegłych, podnosząc, że ubezpieczony ukończył licencjat z bankowości i finansów pomimo niepełnosprawności. Prowadził też własną działalność gastronomiczną do 2010 r. , a następnie pracował jako księgowy. Brak jest zatem podstaw do oceny całkowitej niezdolności do pracy.

Biegłe sądowe psycholog i psychiatra I. K. i K. O. w opinii uzupełniającej z dnia 29.07.2015 r. wskazały, że stan zdrowia wnioskodawcy po upływie renty socjalnej w marcu 2014 r. nie poprawił się. Występuje u niego nadal niedowład połowiczy, prawostronny skutkujący ograniczeniami w poruszaniu się, konieczności przestawienia się na lewą rękę jako dominującą , co znacznie utrudnia a nawet uniemożliwia wykonywanie różnych czynności w tym wymagających precyzji, dokładności i szybkości. Natomiast matka ubezpieczonego występująca jako jego pełnomocnik, na rozprawie w dniu 16.06.2015 r. wskazała, że naukę w szkole wyższej ( licencjat) wnioskodawca ukończył tylko dzięki jej staraniom. Natomiast działalność gospodarcza, choć zarejestrowana na syna, faktycznie była prowadzona przez rodziców. K. A. wyjaśnił, że został zatrudniony tylko na 3 miesiące, ale pracodawca nie przedłużył umowy, gdyż wnioskodawca nie nadawał się do pracy.

W ocenie Sądu wątpliwości co do oceny całkowitej niezdolności do pracy wnioskodawcy zostały wyjaśnione zarówno przez biegłe sądowe, jak też matkę wnioskodawcy i jego samego. Znaczne ograniczenia fizyczne spowodowane niedowładem prawostronnym, afazja motoryczna w powiązaniu z padaczką, czynią go całkowicie niezdolnym do pracy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne.

W ocenie Sądu Okręgowego, wnioski wywiedzione przez biegłych psychologa i psychiatry pozwalają na stwierdzenie, iż stan zdrowia odwołującego czyni go całkowicie niezdolnym do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu powstałej do ukończenia 18-tego roku życia. Tym samym spełnia przesłanki przyznania renty socjalnej określonej w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003r. o rencie socjalnej (Dz.U.2013 r. poz. 982 ) w związku z art. 12 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( Dz. U. z 2013 r. poz. 1440). Zgodnie z treścią art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 982) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało przed ukończeniem 18 roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia bądź w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Stosownie do art. 5 tej ustawy, ustalenie całkowitej niezdolności do pracy następuje na zasadach i w trybie określonym w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1440, dalej jako ustawa emerytalna). Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy emerytalnej, stosowanym odpowiednio na podstawie art. 15 ustawy o rencie socjalnej, całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, że pojęcia "całkowita niezdolność do pracy" i "naruszenie sprawności organizmu" w rozumieniu art. 4 ustawy o rencie socjalnej nie są tożsame i stany te mogą powstać w różnych momentach. Całkowita niezdolność do pracy, będąca przesłanką prawa do renty socjalnej, może powstać po upływie okresów wskazanych w art. 4 ust. 1 tej ustawy, ale dla nabycia prawa do renty socjalnej istotne jest, aby przyczyna naruszenia sprawności organizmu powodująca całkowitą niezdolność do pracy powstała nie później niż w okresach wymienionych w art. 4 ust. 1 pkt 1-3 ustawy (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 26 stycznia 2011 r., I UK 240/10, Monitor Prawa Pracy 2011 nr 6, s. 31-322; z dnia 26 lipca 2011 r., I UK 6/11, Lex nr 1026617; z dnia 28 lutego 2012 r., I UK 279/11, Lex nr 1165283).

W świetle opinii biegłych psychologa K. O. i psychiatry I. K. odwołujący jest trwale całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu powstałego w trakcie nauki w szkole. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 2008-04-08, M.P.Pr. (...) renta socjalna ma charakter świadczenia zabezpieczającego, a jej celem jest kompensowanie braku możliwości nabycia uprawnień do świadczeń z systemu ubezpieczenia społecznego ze względu na to, że całkowita niezdolność do pracy powstała przed wejściem na rynek pracy.

W sprawach dotyczących oceny stanu zdrowia ubezpieczonego, Sąd nie może wyrokować samodzielnie w zakresie przesłanek medycznych będących podstawą przyznania renty. Ocena zdolności do pracy wymaga ustalenia stanu zdrowia i jego wpływu na zdolność wykonywania pracy zarobkowej. Poczynienie tych ustaleń wymaga wiadomości specjalnych, z reguły nie jest możliwe do dokonania samodzielnie przez sąd ( wyrok SN 2005-10-27, sygn. akt I UK 356/04, LEX nr 276241). Dlatego wyrokowanie musiało poprzedzić postępowanie dowodowe z opinii biegłych lekarzy .

W ocenie Sądu organ rentowy niezasadnie wydał zaskarżoną decyzję, którą odmówił wnioskodawcy prawa do renty socjalnej. Wnioskodawca jest bowiem całkowicie niezdolny do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu powstałej do ukończenia 18- roku życia. Mając na względzie powyższe Sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał odwołującemu prawo do renty socjalnej od dnia 1 kwietnia 2014 r. na okres 5 lat. Sąd nie podzielił opinii biegłych psychologa i psychiatry tylko w zakresie wniosku co do trwałej całkowitej niezdolności do pracy. Biegłe sądowe nie uzasadniły bowiem wystarczająco precyzyjnie i jasno, dlaczego stan zdrowia wnioskodawcy nie może ulec poprawie. Wskazały natomiast, że pomimo kilkuletniej rehabilitacji stan zdrowia wnioskodawcy nie uległ poprawie, ale też nie pogorszył się. Odwołujący wymaga dalszego leczenia neurologicznego oraz rehabilitacji ruchowej i logopedycznej. Zatem nie jest wykluczone, że z uwagi na postęp medycyny i dzięki systematycznej rehabilitacji odwołujący odzyska choćby częściowo zdolność do pracy. Z uwagi na powyższe, Sąd orzekł o rencie okresowej.

SSO Hanna Parzybut-Dan