Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2024 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Beata Krysiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 stycznia 2024 roku w Sieradzu

odwołania B. P.

od dwóch decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z dnia 25.07.2023 r. Nr (...) oraz

z dnia 03.08.2023 r. Nr (...)

w sprawie B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł.

o podstawę wymiaru składek i zwrot składek

I.

z odwołania od decyzji 25.07.2023 r. Nr (...)

1. Zmienia zaskarżoną decyzję i stwierdza, że przy ustaleniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022 roku i na przyszłość ma wobec płatnika składek B. P. zastosowanie art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, łącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

2. Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na rzecz B. P. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

II.

z odwołania od decyzji 03.08.2023 r. Nr (...)

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję i zobowiązuje organ rentowy do zwrotu nienależnie opłaconych składek przy uwzględnieniu, że wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022 roku i na przyszłość wobec płatnika składek B. P. winna być ustalona z uwzględnieniem art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust.2za ustawy z 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na rzecz B. P. 180 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt IV U 456/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 25.07.2023r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023r., poz. 1230, ze zm.) w zw. z art. 81 ust. 2, 2b-2d ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz. U. z 2022r., poz. 2561 ze zm.) stwierdził, B. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, w przypadku:

- rocznej podstawy wymiaru składki – jako dochód z działalności gospodarczej ustalony zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- miesięcznej podstawy wymiaru składki – dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalony zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Decyzją z 3.08.2023r., ZUS (...)Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023r., poz. 1230 ze zm.), odmówił B. P. zwrotu nienależnie opłaconych składek.

Nie podzielając powyższych decyzji pełnomocnik strony ustanowiony w sprawie złożył odwołanie, wnosząc o ich zmianę poprzez:

1)  w zakresie decyzji ZUS z 25.07.2023r.: stwierdzenie, że przy ustaleniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i na przyszłość ma wobec płatnika składek będącego komornikiem sądowym, zastosowanie dyspozycja art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a zatem podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

2)  w zakresie decyzji ZUS z 3.08.2023r.: dokonanie zwrotu nienależnie opłaconych składek przy uwzględnieniu, że wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i na przyszłość wobec płatnika składek będącego komornikiem sądowym winna być ustalona z uwzględnieniem dyspozycji art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a zatem winna wynieść za rok 2022r. 559,89zł. miesięcznie a za rok 2023r. 626,93zł. miesięcznic.

Wnosił także o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Zaskarżonym decyzjom zarzucał naruszenie art. 81 ust. 2 i ust. 2c ustawy z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r, poz. 2561 ze zm.) poprzez ich zastosowanie, art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r, poz. 2561 ze zm.) poprzez jego niezastosowanie. Wnosił o stwierdzenie, że jako komornik sądowy przy ustalaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne podlega dyspozycji art. 79 ust. 1 w zw. art. 81 ust. 2za ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowej ze środków publicznych, a w efekcie tego winny mu zostać zwrócone nadpłacone składki na ubezpieczenie zdrowotne od roku 2022r. liczone wadliwie na podstawie art. 81 ust. 2 oraz ust. 2c ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022r., poz. 2561 ze zm.); nadpłata zgodnie z kalkulacją Płatnika wynosi 6 918,92zł.

W odpowiedziach na odwołania pełnomocnik ZUS wnosił o ich oddalenie, zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych i łączne rozpoznanie odwołań. Stanowisko ZUS oparł na literalnej wykładni art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych. Oznacza to, że do komorników traktowanych na gruncie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jako osoby prowadzące działalność gospodarczą należy ustalać wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej w ścisłym powiązaniu z ich formą opodatkowania oraz wysokością uzyskiwanych dochodów/przychodów z działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów podatkowych, czyli na podstawie art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Postanowieniem z 26.10.2023r., połączono sprawy do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31.05.2023r. pełnomocnik w-cy, wystąpiła do ZUS z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie ustalenia wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla B. P. jako komornika sądowego, za okres od 2022r., jednocześnie przedstawiając stanowisko w sprawie w kontekście sytuacji B. P. jako płatnika składek przy określaniu składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2022r. i na przyszłość. Uważa, że przy ustaleniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i dalej, należy zastosować dyspozycję art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Podobne stanowisko wyrażone zostało przez Krajową Radę Komorniczą w załączonym piśmie z 20 maja 2022r. znak (...) wraz z Załącznikiem nr 1 (stanowisko i analiza) i Załącznikiem nr 2 (suplement do załącznika nr 1) ( stanowisko wraz z wnioskiem/akta ZUS).

Wnioskodawca z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej od stycznia 2022r. do grudnia 2022r., wykazywał w dokumentach rozliczeniowych jako formę opodatkowania obowiązującą w danym miesiącu dla celów wyliczenia składki miesięcznej na ubezpieczenie zdrowotne: zasady ogólne - podatek liniowy.

W dniu 4.06.2023r. złożone zostały korekty dokumentów rozliczeniowych za okres od stycznia 2022 r. do grudnia 2022r., w których została zmieniona wykazaną wcześniej forma opodatkowania: zasady ogólne - podatek liniowy i wykazana - bez formy opodatkowania.

Pismem z 12.06.2023r., doręczonym pełnomocnikowi wnioskodawcy w dniu 19.06.2023r., ZUS wezwał do złożenia pisemnych wyjaśnień dotyczących podania przez formy opodatkowania dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych od dochodów uzyskanych jako komornik sądowy ( pismo/akta ZUS).

W dniu 29.06.2023r., do ZUS wpłynęło stanowisko pełnomocnika wnioskodawcy z którego wynika, że jako komornik sądowy jest opodatkowany według stawki liniowej (podatkowa księga przychodów i rozchodów - zasady ogólne podatek liniowy) ( pismo/akta ZUS).

W dniu 5.07.2023r. do ZUS wpłynęła informacja od Naczelnika Urzędu Skarbowego w W., z której wynika, że B. P. zgłosił w Urzędzie Skarbowym formę opodatkowania od 01.01.2010r. - PPL podatek dochodowy w wysokości 19% od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej ( pismo/akta ZUS).

Pismem z 6.07.2023r. pełnomocnik w-cy zwróciła się do ZUS o wydanie decyzji w przedmiocie zwrotu nienależnie opłaconych składek za 2022r. i dalej (wniosek/akta ZUS).

Decyzją z 25.07.2023r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023r., poz. 1230, ze zm.) w zw. z art. 81 ust. 2, 2b-2d ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (j.t. Dz. U. z 2022r., poz. 2561 ze zm.) stwierdził, B. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą ma obowiązek opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, w przypadku:

- rocznej podstawy wymiaru składki – jako dochód z działalności gospodarczej ustalony zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,

- miesięcznej podstawy wymiaru składki – dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalony zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (decyzja/akta ZUS).

Decyzją z 3.08.2023r., ZUS (...) Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 ustawy z 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023r., poz. 1230 ze zm.), odmówił B. P. zwrotu nienależnie opłaconych składek ( decyzja/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w postępowaniu przed organem rentowym.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołania zasługują na uwzględnienie.

Spór w sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy do ustalenia wysokości składki zdrowotnej, którą winien uiścić komornik ma zastosowanie przepis art. 81 ust. 2za ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Analizując powyższe zagadnienie należy w pierwszej kolejności przypomnieć, że zgodnie z przepisami statuującymi instytucję komornika w polskim prawie, tj. art. 33 ustawy z 22 marca 2018r. o komornikach sądowych (Dz. U. z 2022r. poz. 1168), komornik nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów regulujących podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej. Przepisy te jednoznacznie też stanowią, że komornik nie może prowadzić działalności gospodarczej. Jednocześnie z powyższych przepisów wynika także, iż do komornika stosuje się przepisy ustawy z 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1128 ze zm.), przepisy ustawy z 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2021r. poz. 423 ze zm.) oraz przepisy ustawy z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1285 ze zm.), dotyczące osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.

Skarżący podnosił, że w jego ocenie przy ustalaniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i na przyszłość ma wobec płatnika składek będącego komornikiem sądowym, zastosowanie dyspozycja art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a zatem podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedzającego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

W ocenie Sądu, interpretacja obowiązujących przepisów przez organ rentowy, oparta na literalnej wykładni art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych, opierająca się na założeniu, że do komorników traktowanych na gruncie przepisów ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jako osoby prowadzące działalność gospodarczą, należy ustalać wysokość podstawy wymiaru składki zdrowotnej w ścisłym powiązaniu z ich formą opodatkowania oraz wysokością uzyskiwanych dochodów/przychodów z działalności gospodarczej, czyli na podstawie art. 81 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jest nieprawidłowa.

Okoliczność, że art. 33 ust. 3 ustawy o komornikach sądowych nakazuje stosowanie do komornika przepisów ustawy z 3 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, dotyczących osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, nie oznacza iż następuje zmiana charakteru prawnego podmiotu ubezpieczonego. Podobnie okoliczność, że w zakresie opodatkowania komornika sądowego traktuje się jak osobę prowadzącą działalność gospodarczą, nie oznacza iż następuje zmiana charakteru tego podmiotu. Sposób opodatkowania przychodów w ustawie podatkowej nie kreuje bowiem samodzielnie ani podstawy działania danego podmiotu, ani jego charakteru czy tytułu ubezpieczenia.

Z punktu widzenia podatkowego odwołujący traktowany jest jako osoba osiągająca przychód jakim jest przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej - art. 10 ust 1 punkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Opodatkowanie na zasadzie art. 30c ustawy podatkowej dotyczy tzw. podatku liniowego. Odwołujący w taki sposób podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym w 2022r.

Odwołujący jako komornik nie jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust 1 ustawy o podatku od towarów i usług, wykonującym samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust 2 ustawy.

Od 1 stycznia 2022r. obowiązuje ustawa z 29 października 2021r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021r. poz. 2105), która m. in. składkę zdrowotną uzależnia od tego w jaki sposób osoby prowadzące działalność ustalają podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgodnie z art. 79a ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021r. poz. 1285 ze zm.), składka na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących działalność gospodarczą wymienioną w art. 8 ust. 6 punkt 1, 3, 4, 5 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców opłacających podatek dochodowy na zasadach wymienionych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym stanowi 4,9% podstawy wymiaru, jednak nie mniej niż kwota odpowiadająca 9% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, o którym mowa w art. 81 ust. 2, w przypadku składki obliczonej od miesięcznej podstawy jej wymiaru, iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i minimalnego wynagrodzenie obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczonej od rocznej podstawy jej wymiaru. Przepis ust. 1 stosuje się również w przypadku, gdy ubezpieczony, o którym mowa w ust. 1 opłaca w tym samym roku kalendarzowym podatek dochodowy na zasadach określonych w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przepisy ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 8 ust. 6 w punkcie 1 dotyczą osób prowadzących działalność na podstawie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, punkt 3 dotyczy osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, punkt 4 dotyczy wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, punkt 5 dotyczy osób prowadzących szkołę publiczną ....

W art. 81 ust. 2 ustawy z 7 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawę wymiary składki dla osób prowadzących działalność gospodarczą wymienioną w art. 8 ust. 6 punkt 1.3.4.5 ustawy systemowej oraz art. 18 ust. 1 ustawy o przedsiębiorcach opłacających podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 29. 30c lub 30ca ustawy podatkowej, stanowi dochód z działalności gospodarczej ustalony za rok kalendarzowy jako różnica między osiągniętym przychodem, a poniesionymi kosztami uzyskania przychodu.

Komornicy nie mieszczą się w żadnej z wymienionych w art. 81 ust. 2 grup. Nie są przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o przedsiębiorcach, ani nie należą do żadnej z grup określonych w art. 8 ust. 6 punkt 1,3,4,5 ustawy systemowej. Nie wykonują walnego zawodu. Jedynie z punktu widzenia istnienia tytułu ubezpieczenia komornicy sądowi traktowani są jako osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Art. 81 ust. 2za ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych stanowi, że dla pozostałych osób prowadzących działalność pozarolniczą, w tym osób współpracujących z osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą, podstawą wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedzającego, włącznie z wpłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim.

Sąd Okręgowy podzielił stanowisko wyrażone przez Krajową Radę Komorniczą uznając, że komornicy powinni być traktowani z punktu widzenia ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej jak pozostałe osoby prowadzące działalność pozarolniczą, o których mowa w art. 81 ust. 2za. Powyższe podyktowane jest szczególną pozycją komornika, powodami wprowadzenia zmian w zakresie obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne - ustalenia jako podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie rzeczywistych dochodów przedsiębiorcy i likwidacją możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku dochodowego.

Konstruowanie przez organ rentowy analogii w sytuacji komornika, do zasad przewidzianych w art. 81 ust. 2 ustawy świadczeniach zdrowotnych, nie ma żadnego uzasadnienia w świetle obowiązującej zasady ścisłej wykładni przepisów prawa publicznego z zakresu systemu ubezpieczeń społecznych.

Komornicy nie mieszczą się w dyspozycji art. 81 ust. 2 ustawy, nie są bowiem przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy o przedsiębiorcach, ani nie należą do żadnej z grup określonych w art. 8 ust. 6 punkt 1,3,4,5 ustawy systemowej. Nie wykonują także wolnego zawodu. Jedynie z punktu widzenia istnienia tytułu ubezpieczenia komornicy sądowi traktowani są jako osoby prowadzące działalność pozarolniczą.

Przepisy ustawy o komornikach sądowych jednoznacznie stwierdzają, iż komornik nie jest przedsiębiorcą. Nie jest także osobą wymienioną w art. 8 ust. 6 punkt 1, 3, 4, 5 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (punkt 2 tego przepisu dotyczący artystów został przez ustawodawcę wyłączony). Komornik jest funkcjonariuszem publicznym wykonujących określone zadania wynikające z ustawy o komornikach sądowych. Jest organem Państwa powołanym do wykonywania orzeczeń sądowych oraz innych czynności określonych w ustawach, posiadającym w tym zakresie, władcze kompetencje wobec innych podmiotów. Celem działania komornika sądowego nie jest prowadzenie działalności gospodarczej rozumianej jako zorganizowana działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Nie jest to także działalność podporządkowana regułom zysku i opłacalności, zasadzie racjonalnego działania i uczestnictwu w obrocie gospodarczym. Ryzyko finansowe związane z funkcjonowaniem kancelarii obciąża komornika, uzyskującego środki na ten cel z. opłat pobieranych przy wykonywaniu czynności urzędowych, jednakże nie jest to działalność podporządkowana regułom zysku i opłacalności, gdyż po spełnieniu warunków przez uprawniony podmiot, komornik sądowy nie może odmówić dokonania określonych czynności urzędowych, a opłata za nie. nie może być określona inaczej, niż jedynie według zasad określonych w przepisach prawa.

Ratio legis wprowadzanych zmian dotyczących sposobu określenia składki na ubezpieczenie zdrowotne wyrażone w projekcie do ustawy z 29 października 2021r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, dotyczyło zasad określenia składki na ubezpieczenie zdrowotne przedsiębiorców. W uzasadnieniu projektu wskazano, że ustawodawca zmierzał do odejścia w stosunku do przedsiębiorców od określania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne jako stałej opłaty ryczałtowej na rzecz uzależnienia jej od rzeczywistych dochodów przedsiębiorcy. Ustawodawca zmierzał więc do określenia w inny niż dotychczas, sposobu określenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne co do przedsiębiorców, którymi jak jasno wynika z ustawy o przedsiębiorcach - komornicy sądowi nie są.

Okoliczność, że w zakresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu przez komornika, ustawodawca odsyła do stosowania przepisów ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie przepisów osób prowadzących działalność gospodarczą, nie oznacza iż następuje zmiana charakteru prawnego podmiotu ubezpieczonego. Podobnie okoliczność, że w zakresie opodatkowania komornika sądowego traktuje się jak osobę prowadzącą działalność gospodarczą, nie oznacza, iż następuje zmiana charakteru tego podmiotu. Sposób opodatkowania przychodów w ustawie podatkowej nie kreuje samodzielnie ani podstawy działania danego podmiotu, ani jego charakteru czy tytułu ubezpieczenia. W tym zakresie wypowiadał się Sad Najwyższy szeroko w kilku orzeczeniach przy okazji rozpoznawania spraw dotyczących np. tytułu ubezpieczenia co do lekarzy weterynarii.

Sąd zauważył, że w innych niż ubezpieczeniowe czy podatkowe sytuacjach, sam ustawodawca nie traktuje komorników sądowych jako przedsiębiorców czy podmiotów traktowanych jak prowadzące działalność gospodarczą. Przykładem jest ustawodawstwo dotyczące pomocy przewidzianej dla przedsiębiorców w okresie pandemii Covid-19.

Sama konstrukcja przepisu art. 81 ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, a mianowicie, wprowadzenie zasady zróżnicowania sposobu obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne wskazuje na to, że ustawodawca zakładał, iż grupa podmiotów podlegających składce zdrowotnej z tytułu działalności gospodarczych lub traktowanych pod niektórymi względami jak prowadzący działalność gospodarczą jest zróżnicowana. Ustawodawca przewidział, iż oprócz osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawne przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018r. Prawo przedsiębiorców, osób uważanych za prowadzących działalność gospodarczą czyli prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, jako wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólnicy spółki jawnej, komandytowej i partnerskiej oraz osób prowadzących szkołę publiczną i niepubliczną, istnieje grupa opisana art. 81 ust. 2za ustawy regulującej ubezpieczenie zdrowotne. Z przepisu art. 81 ust. 2za ustawy o ubezpieczeniu zdrowotnym wynika, że ustawodawca z punktu widzenia obliczenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne, przewiduje istnienie podmiotów określonych jako pozostałe osoby prowadzące działalność gospodarczą, w tym osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Skoro jak wyżej wskazano, komornik nie należy do kręgu osób, o których mowa ust. 2 art. 81 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, to ustalenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne należnej od niego, winno nastąpić w oparciu o ust. 2za tego przepisu, który wyraźnie stanowi, iż dla pozostałych osób prowadzących działalność pozarolniczą, podstawą wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne będzie kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedzającego, włącznie z wpłatami z zysku, ogłoszonego przez Prezesa GUS w Monitorze Polskim.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ §2 kpc Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję z 25.07.2023r. Nr (...) i stwierdził, że przy ustaleniu wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i na przyszłość ma wobec płatnika składek B. P. zastosowanie art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, łącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” (pkt I. 1 wyroku).

Na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję z 3.08.2023r. Nr (...) i zobowiązał organ rentowy do zwrotu nienależnie opłaconych składek przy uwzględnieniu, że wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne za kolejne miesiące 2022r. i na przyszłość wobec płatnika składek B. P. winna być ustalona z uwzględnieniem art. 79 ust. 1 w zw. z art. 81 ust. 2za ustawy z 27.08.2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (pkt II. 1 wyroku).

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U.2018.265 j.t.) (pkt I.2. i II.2 wyroku). Mając na uwadze przedmiot zaskarżonych decyzji i ich treść, postępowanie w sprawie toczyło się w przedmiocie ustalenia właściwej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne i ewentualne zobowiązanie organu rentowego do zwrotu nienależycie opłaconych składek, po uprzednim ich wyliczeniu w oparciu o poprawną podstawę prawną.