Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

12 lipca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Kubiczak- Kleśta

po rozpoznaniu na rozprawie 5 lipca 2023 roku w Sieradzu

odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 25 kwietnia 2023 r. Nr (...)

w sprawie J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o prawo do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje J. K. prawo do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy od 1 lutego 2023 roku.

Sygn. akt IV U 250/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 25.04.2023r. ZUS II Oddział w Ł. odmówił J. K. prawa do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy argumentując, że przed nabyciem prawa do emerytury pomostowej, ww. pozostawała w zatrudnieniu innym niż (...).

W odwołaniu od powyższej decyzji w/w wnosiła o jej zmianę i przyznanie prawa do przedmiotowego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wnosił o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

J. K., urodziła się (...) W okresie od 1.09.1981 – 30.04.2014 ubezpieczona zatrudniona była w firmie (...) Sp. z o.o. z/s w Ł. w pełnym wymiarze czasu pracy. W ww. czasie ubezpieczona pobierała deputat węglowy (świadectwo pracy k. 4/akta ZUS).

W okresie od 1.05.2014 – 22.02.2023, w/w była zatrudniona w (...) Sp. z o. o. w Ł. (świadectwo pracy k. 18/akta ZUS).

W dniu 17.11.2022r., w/w złożyła w ZUS wniosek o emeryturę pomostową (wniosek z załącznikami/akta ZUS).

Decyzją z 16.03.2023r., ZUS przyznał J. K. emeryturę pomostową od 1.11.2023r., tj. od miesiąca w którym złożono wniosek, z podjęciem wypłaty od 1.02.2023r., tj. od pierwszego dnia miesiąca w którym został rozwiązany stosunek pracy (decyzja k. 24/akta ZUS).

Po rozpatrzeniu wniosku 4.05.2023r., decyzją z 25.04.2023r. ZUS II Oddział w Ł. odmówił J. K. prawa do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy argumentując, że przed nabyciem prawa do emerytury pomostowej, ww. pozostawała w zatrudnieniu innym niż (...) (decyzja k. 33/akta ZUS).

Powyższy niesporny stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i postępowaniu przed organem rentowym.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie jest zasadne.

Zgodnie z treścią przepisu art. 74 ust. 1 ustawy z dnia 8 września 2000r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...) ( Dz.U. z 2014 r. poz. 1160 ze zm.), byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z dnia 12 czerwca 1975r. o świadczeniach o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych albo przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych a także członkom rodziny tego pracownika pobierającym po nim rentę rodzinną przyznaną na podstawie wymienionych przepisów, przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kilogramów węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Przepis ten w ust. 10. reguluje, że emeryci i renciści nabywają prawo do ekwiwalentu pieniężnego z dniem przyznania emerytury lub renty. Przepis art. 74 ust. 10 ustawy z dnia 8 września 2000r. nie uzależnia zatem prawa do deputatu węglowego od złożenia odrębnego wniosku o to świadczenie. Wypłata następuje z mocy prawa i bez wniosku uprawnionego. Innymi słowy, deputat przysługuje z dniem przyznania prawa do emerytury lub renty i powinien być naliczony przez ZUS z urzędu decyzją przyznającą prawo do emerytury lub renty, jeśli Zakład dysponuje dokumentami potwierdzającymi to prawo.

Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych enumeratywnie wymienia świadczenia, do których ma zastosowanie. Jak wynika z jej art. 3, świadczenia określone w ustawie obejmują: emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy, w tym rentę szkoleniową, rentę rodzinną, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej oraz zasiłek pogrzebowy. Wśród wymienionych świadczeń nie został uwzględniony ani deputat węglowy ani ekwiwalent za deputat węglowy, co oznacza, że zamiarem ustawodawcy nie było poddawanie przedmiotowego świadczenia regulacjom wynikającym z ustawy emerytalnej (por. wyrok SA w Łodzi z 16.10.2014r., III AUa 2613/13). Prawo do przedmiotowego świadczenia zostało unormowane w odrębnej ustawie, tj. ustawie z dnia 8 września 2000r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe", czyli w akcie prawnym spoza zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, co nie uzasadnia możliwości analogicznego stosowania w sprawach o deputat węglowy przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W ocenie Sądu decyzja ZUS jest błędna. Podnoszona przez ZUS okoliczność, że przed nabyciem prawa do emerytury wnioskodawczyni nie była zatrudniona na kolei nie ma znaczenia dla oceny jej prawa do nabycia prawa do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Tutejszy Sąd w pełni podziela i przyłącza się do stanowiska wyrażonego w wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 20.02.2019r. w sprawie III AUa 1367/18, że prawo do deputatu węglowego przysługuje również byłym pracownikom kolejowym, którzy na podstawie właśnie tego zatrudnienia nabyli emeryturę lub rentę. Tym samym nabycie prawa do emerytury w oparciu o zatrudnienie wykonywane poza koleją, wyklucza skuteczne przyznanie prawa do deputatu węglowego. Istotne jest również, że art. 74 ustawy z 2000r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji Przedsiębiorstwa Państwowego (...) nie wymaga, aby przyznana emerytura była pochodną "wyłącznie" zatrudnienia na kolei oraz aby praca na kolei była wykonywana bezpośrednio przed przyznaniem prawa do świadczenia (por. wyrok SA we Wrocławiu z 20.02.2019r., III AUa 1367/18).

Jeśli "były pracownik kolejowy" nabył prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy na podstawie ustawy z 1998r. o emeryturach i rentach z FUS w ciągu 18 miesięcy od ustania zatrudnienia na kolei i podstawa wymiaru świadczenia rentowego ustalona została wyłącznie z okresów zatrudnienia na kolei, w czasie których ubezpieczony pobierał deputat węglowy, to jest on byłym pracownikiem kolejowym uprawnionym do ekwiwalentu pieniężnego za ten deputat w rozumieniu art. 74 ust. 1 ustawy z 2000r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe", niezależnie od tego, że przez kilka miesięcy przed rentą pracował poza koleją, gdyż ustawa nie wymaga, aby praca na kolei była ostatnim zatrudnieniem przed nabyciem prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (por. wyrok SA w Łodzi z 17.02.2015r., III AUa 661/14).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 477 ¹⁴§2 k.p.c. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał J. K. prawo do ekwiwalentu pieniężnego za deputat węglowy od 1.02.2023r.