Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

12 lipca 2023 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sławomir Górny

Protokolant: st. sekr. sąd. Ewelina Kubiczak- Kleśta

po rozpoznaniu na rozprawie 5 lipca 2023 roku w Sieradzu

odwołania M. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

z 27 kwietnia 2023 r. Nr (...)

w sprawie M. J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł.

o rekompensatę

oddala odwołanie.

Sygn. akt IV U 248/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 27.04.2023r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. J. prawa do rekompensaty z uwagi na nieudowodnienie 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

W odwołaniu od powyższej decyzji w/w wnosił o zaliczenie do szczególnych warunków okresu zatrudnienia od 29.12.1979 – 14.07.2004 i przyznanie prawa do rekompensaty.

W odpowiedzi organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

M. J., ur. (...) W okresie uczęszczania do (...), uzyskał prawo jazdy kat. T.

W okresie od 29.12.1979 - 14.07.2004, M. J. był zatrudniony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w C.. W wyniku reorganizacji Kółek Rolniczych powstała Spółdzielnia Kółek Rolniczych, która od 1.01.1999r. zmieniła nazwę firmy na (...) z/s w C..

Zakład zajmował się świadczeniem usług dla rolnictwa. A. C. był dyspozytorem w miejscowości K. i P.. SKR posiadał 35-40 ciągników. W punkcie, gdzie pracował dyspozytor C., było 12-15 ciągników. Był podział na traktorzystów pracujących w polu i kierowców pracujących w transporcie. O podziale pracy kierowców decydował kierownik danego punktu. W - ca pracował w R.. W R. był sprzęt rolniczy i transportowy. Dyspozytorem był p. P., który już nie żyje. W R. byli zatrudnieni traktorzyści - A. L., p. P., W. M.. W-ca przewoził płyty wiórowe do W., jeździł do melioracji, paszarni w W., (...). W okresie letnim w - ca jeździł kombajnem przez około 1, 5 miesiąca, był to początek lipca, sierpnia, czasami początek września. (...) na początku XXI wieku świadczył usługi beczkowozem, kombajnem zbożowym, usługi przewozu zboża. W 1990r. lub na początku XXI wieku w - ca jeździł beczkowozem, wywoził szambo. Nie świadczył usług koszenia traw, może kiedyś była orka, ale sporadycznie (zeznania wnioskodawcy, zeznania świadków: A. C., R. S. – na nagraniu CD - 00:03:22 – 00:35:40 k. 100, kserokopia akt osobowych w-cy, zawierająca m. in. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, kwestionariusz osobowy, podanie o pracę, odpis prawa jazdy, umowę o pracę, angaże, zakres czynności i obowiązków kierowcy z 21.12.1993r., świadectwo pracy k. 18 – 89/akta sprawy).

Decyzją z 22.02.2023r., ZUS przyznał M. J. emeryturę od 18.02.2023r., tj. od osiągnięcia wieku emerytalnego (decyzja/akta ZUS).

W dniu 20.03.2023r., M. J. złożył w ZUS świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach w celu przyznania prawa do rekompensaty (k. 10/akta ZUS).

Decyzją z 27.04.2023r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił M. J. ponownego ustalenia wysokości emerytury z naliczeniem rekompensaty. Do szczególnych warunkach nie zaliczono zatrudnienia od 29.12.1979 – 14.07.2004 na stanowisku traktorzysty (decyzja/akta ZUS).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie i w postępowaniu przed organem rentowym. Okoliczności dotyczące charakteru pracy wnioskodawcy w okresie zatrudnienia w (...) w C. od 29.12.1979 – 14.07.2004, Sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawcy, zeznań świadków - A. C., R. S.. W poczet materiału dowodowego Sąd przyjął także dokumenty osobowo płacowe nadesłane przez (...), zawierające m.in. świadectwo wykonywania prac w szczególnych warunkach, kwestionariusz osobowy, podanie o pracę, odpis prawa jazdy, umowę o pracę, angaże, zakres czynności i obowiązków kierowcy z 21.12.1993r., świadectwo pracy. W ocenie Sądu, materiał dowodowy nie pozwala na kategoryczne stwierdzenie, że odwołujący spełnił sporną przesłankę pracy w szczególnych warunkach, tj. wykonywał pracę kierowcy ciągnika jedynie w transporcie, w wymiarze co najmniej 15 lat. Sąd nie kwestionuje tego, że odwołujący przewoził płyty wiórowe do W., jeździł do melioracji, czy paszarni w W., (...). Jednakże biorąc pod uwagę angaże wnioskodawcy, w których wymienia się jego stanowisko pracy - traktorzysty oraz zakres czynności oraz obowiązków jako kierowcy przewożącego ładunki, datowany na 21.12.1993r., to przyjmując nawet, że od tej daty pracował jako kierowca w transporcie przewożący ładunki, nie daje to 15 lat pracy, bowiem był zatrudniony do 14.07.2004r. Nie mogła także ujść uwadze Sądu treść świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach, wystawionego przez pracodawcę i wskazane w nim wyłącznie stanowisko traktorzysty.

Sąd Okręgowy zważył:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

W myśl art. 2 pkt 5 ustawy z 9.12.2008r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2017r., poz. 644 ze zm.), rekompensata - odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej.

Jak wynika z art. 21 cyt. ustawy, rekompensata przysługuje ubezpieczonemu, jeżeli ma okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 15 lat. Rekompensata nie przysługuje osobie, która nabyła prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Celem rekompensaty, podobnie jak i emerytury pomostowej, jest łagodzenie skutków utraty możliwości przejścia na emeryturę przed osiągnięciem wieku emerytalnego przez pracowników zatrudnionych przy pracach w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. W przypadku rekompensaty realizacja tego celu polega jednak nie na stworzeniu możliwości wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej, lecz na odpowiednim zwiększeniu podstawy wymiaru emerytury z FUS, do której osoba uprawniona nabyła prawo po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego. W taki sposób istotę rekompensaty określa zresztą sam ustawodawca, definiując ją w art. 2 pkt 5 ustawy o e. p.

Definicję pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uprawniającą do wcześniejszej emerytury reguluje art. 32 ustawy emerytalno – rentowej oraz przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z §3 i §4 cyt. rozporządzenia, pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury jeżeli łącznie spełnia warunki: mężczyzna jeżeli osiągnął wiek 60 lat, ma wymagany „okres zatrudnienia” 25 lat, w tym przepracował co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Decydującą rolę w analizie charakteru pracy ubezpieczonego ma zatem możliwość jej zakwalifikowania pod którąś z pozycji wymienionych w wykazach A lub B stanowiących załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Postępowanie dowodowe wykazało, że wnioskodawca nie spełnił spornej przesłanki zatrudnienia w szczególnych warunkach, w wymaganym wymiarze co najmniej 15 lat. Oznacza to, że nie może nabyć prawa do rekompensaty. Odwołujący miedzy innymi przewoził płyty wiórowe do W., jeździł do melioracji, czy paszarni w W., (...). Biorąc pod uwagę angaże wnioskodawcy, w których wymienia się jego stanowisko pracy - traktorzysty oraz zakres czynności oraz obowiązków jako kierowcy przewożącego ładunki, datowany na 21.12.1993r., to przyjmując nawet, że od tej daty pracował jako kierowca w transporcie przewożący ładunki, nie daje to 15 lat pracy, bowiem był zatrudniony do 14.07.2004r.

Z przyczyn wyżej wymienionych, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji, na podstawie art. 477 ¹⁴§1k.p.c.