Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Joanna Składowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Iwona Podwójniak

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa H. G.

przeciwko Urzędowi Skarbowemu w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Sieradzu

z dnia 26 stycznia 2017 roku, sygnatura akt I C 985/15

1.  oddala apelację;

2.  nie obciąża powódki obowiązkiem zwrotu pozwanemu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt i Ca 175/17

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 17 września 2015 r. powódka H. G. żądała zasądzenia od Skarbu Państwa - Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. łącznej kwoty 10 562,30 złotych. Wskazała, że od 2011 r. jest nękana i zastraszana przez Urząd Skarbowy w S., który niezgodnie z prawem wyłudza od niej nienależny podatek. Podniosła także, że jej żądanie dotyczy zwrotu poniesionych przez nią kosztów opinii biegłego rzeczoznawcy oraz odszkodowania za straty finansowe, zdrowotne i inne koszty związane z wniesieniem sprawy do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł.. Ostatecznie powódka żądała zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kwoty 11 000 złotych, stanowiącej równowartość poniesionych przez nią kosztów w postępowaniu podatkowym, w tym kosztów opinii biegłego, kosztów poniesionych w związku z zajęciem emerytury, z wyjazdami do Ł. w związku ze składanymi środkami zaskarżenia oraz poniesionych tytułem opłat, w tym także kosztów korespondencji. Powódka żądała także zasądzenia na jej rzecz od pozwanego kwoty 21 056,00 złotych stanowiącej odszkodowanie za wydanie bezprzedmiotowej decyzji z dnia 19 października 2012 r.

Pozwany wnosił o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Zaskarżonym wyrokiem z 26 stycznia 2017 r., wydanym w sprawie sygn. akt I C 985/15 Sąd Rejonowy w Sieradzu oddalił powództwo, nie obciążając powódki kosztami procesu.

Rozstrzygniecie zapadło przy następujących ustaleniach i wnioskach:

W dniu 14 lipca 2009 r. powódka H. G. zawarła z R. i A. B. umowę sprzedaży zabudowanej nieruchomości położonej w S. przy ul. (...). W treści aktu notarialnego obejmującego umowę sprzedaży wartość nieruchomości została określona na kwotę 250 000 złotych. Postanowieniem z dnia 16 lutego 2012 r. Nr PP- (...)-17/12-MM, doręczonym w dniu 20 lutego 2012 r. wszczęto w stosunku do H. G. postępowanie podatkowe w zakresie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży zabudowanej nieruchomości oznaczonej nr działek (...) przed upływem pięciu lat od daty nabycia. Pismem Nr PP- (...)-17/12-MM-2 z dnia 24 lutego 2012 r. organ podatkowy wezwał powódkę do odpowiedniego podwyższenia wartości nieruchomości. W toku postępowania H. G. przedłożyła pisemne wyjaśnienia wskazując, iż zły stan techniczny budynku mieszkalnego spowodował, że cena podana w akcie notarialnym była adekwatna do jego wartości i podtrzymała podaną wartość transakcji. Wobec niepodwyższenia wartości nieruchomości przez powódkę oraz różnicy przekraczającej 33 % pomiędzy ceną transakcyjną a rynkową, organ podatkowy dopuścił dowód z opinii biegłego rzeczoznawcy. Zgodnie z operatem szacunkowym sporządzonym w dniu 15 maja 2012 r., wartość rynkowa zabudowanej nieruchomości oznaczonej nr działek (...) położonej w S., przy ul. (...) wynosiła w dniu sprzedaży 370 000 złotych. Kosztami opinii biegłego została obciążona H. G. na podstawie art. 265 § 1 pkt 1 oraz art. 267 § 1 pkt 4 Ordynacji podatkowej (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w maju 2012 r. w związku z art. 19 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.). Postanowieniem z 25 maja 2012 r. Nr PP- (...)-10/12-MM, doręczonym w dniu 30 maja 2012 r. ustalono wysokość kosztów postępowania podatkowego na kwotę 553,50 złotych. W dniu 4 czerwca 2012 r. H. G. złożyła zażalenie na postanowienie ustalające koszty postępowania podatkowego. W związku z tym, że rozpatrzenie zażalenia miało wpływ na zakończenie postępowania w zakresie określenia wysokości zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodu uzyskanego w dniu 14 lipca 2009 r. ze sprzedaży zabudowanej nieruchomości przed upływem pięciu lat od daty jej nabycia, postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2012 r. nr PD- (...)- (...), Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. zawiesił przedmiotowe postępowanie. Decyzją z dnia 19 października 2012 r. nr PP- (...)-23/12-MM Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. określił H. G. wysokość zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym w kwocie 21 056 złotych od przychodu uzyskanego w dniu 14 lipca 2009 r. ze sprzedaży zabudowanej nieruchomości położonej w S. przy ul. (...) przed upływem pięciu lat od daty nabycia. W wyniku prowadzonego postępowania odwoławczego, Dyrektor Izby Skarbowej w Ł., decyzją z dnia 22 marca 2013 r. nr PD- (...)- (...) utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.. Prawidłowość określenia zobowiązania podatkowego w zryczałtowanym podatku dochodowym była przedmiotem rozpoznania przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł., wobec złożenia skargi przez H. G.. Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2014 r. sygn. akt I SA/Łd 624/13 Sąd ten oddalił skargę. H. G. złożyła również zażalenie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 26 września 2013 r. sygn. Akt I SA/Łd 624/13 w zakresie odmowy przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 22 marca 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 4 grudnia 2013 r. sygn. akt II FZ 1094/13 oddalił zażalenie. Postanowieniem z dnia 10 maja 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wznowił postępowanie zakończone decyzją ostateczną Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 1 października 2015 r. Nr (...)-PD4. (...).1.2015.3/E., utrzymującą w mocy decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 11 sierpnia 2015 r., odmawiającą uchylenia ostatecznej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 22 marca 2013 r., utrzymującej w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 19 października 2012 r., określającą wysokość zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym w kwocie 21 056 złotych. Postanowieniem z 23 maja 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. odmówił podjęcia zawieszonego postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 23 lipca 2015 r. w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 04 maja 2015 r., utrzymującej w mocy decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 2 lutego 2015 r., umarzającą postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 22 marca 2013 r., utrzymującej w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 19 października 2012 r. - z uwagi na toczące się postępowanie sądowo - administracyjne. Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 3 czerwca 2016 r. oddalił zażalenie na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 4 maja 2015 r. w przedmiocie umorzenia postępowania wszczętego wnioskiem o stwierdzenie nieważności decyzji w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości. Kolejne wnioski H. G. o stwierdzenie nieważności bądź wznowienie postępowania nie doprowadziły do wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 19 października 2012 r. ustalającej wysokość zobowiązania w zryczałtowanym podatku dochodowym.

H. G. składała także wnioski w trybach nadzwyczajnych, mające na celu wzruszenie decyzji z dnia 22 marca 2013 r. nr PD- (...)- (...). Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. decyzjami z dnia 11 sierpnia 2015 r., 01 października 2015 r. i 29 grudnia 2015 r. odmówił uchylenia decyzji oraz odmówił stwierdzenia jej nieważności. W dniu 8 stycznia 2016r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. w sprawie sygn. akt I SA/Łd 916/15, po rozpatrzeniu na rozprawie sprawy ze skargi Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 12 czerwca 2015 r. w przedmiocie odmowy wstrzymania wykonania ostatecznej decyzji wymiarowej w niniejszej sprawie umorzył postępowanie przed sądem. Z uzasadnienia wynika, że pismem z dnia 17 grudnia 2015 r. strona skarżąca cofnęła skargę.

Postanowieniem z dnia 9 kwietnia 2013 r. nr PD- (...)- (...) organ odwoławczy wznowił zawieszone postępowanie w przedmiocie ustalenia kosztów postępowania podatkowego. Postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2013 r. nr PD- (...)- (...) organ odwoławczy utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 25 maja 2012 r. nr PP- (...)-10/12-MM. Powyższe rozstrzygnięcie H. G. zaskarżyła w dniu 21 maja 2013 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł., który wyrokiem wydanym w dniu 4 grudnia 2013 r. w sprawie sygn. akt I SA ŁD 750/13 uchylił postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 17 kwietnia 2013 r. nr PD- (...)- (...), uzasadniając błędami formalnymi w zakresie prawidłowego udokumentowania kosztów opinii biegłego, zgodnie z przepisami o należnościach świadków i biegłych w postępowaniu sądowym, tj. zgodnie z przepisami Rozporządzenie z dnia 18 grudnia 1975 r. (Dz. U. Nr 46, poz. 254 z późn. zm.) i przekazał Dyrektorowi Izby Skarbowej w Ł. do ponownego rozpatrzenia. W dniu 28 lutego 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. postanowieniem nr PD- (...)- (...) PP- (...)-10/12-MM przekazał sprawę organowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia. Powyższe postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej przekazujące sprawę do ponownego rozpatrzenia H. G. zaskarżyła w dniu 01 kwietnia 2014 r. do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł., który wyrokiem nr I SA Łd 511/14 z dnia 15 stycznia 2015 r. oddalił skargę.

W dniu 10 lipca 2015 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. przekazał akta podatkowe w sprawie ustalenia kosztów postępowania, celem ponownego rozpatrzenia sprawy przez organ I instancji. W toku postępowania wyjaśniającego, zgodnie z zaleceniami organu odwoławczego, Naczelnik Urzędu Skarbowego pismem z dnia 22 lipca 2015 r. nr (...)-75/15-BR, wezwał rzeczoznawcę T. M., który sporządził operat w sprawie, do przedłożenia godzinowego wyliczenia czasu pracy i poniesionych wydatków związanych ze sporządzeniem operatu ustalającego wartość rynkową zabudowanej nieruchomości gruntowej objętej księgą wieczystą (...) dla wymiaru podatku dochodowego. Następnie organ podatkowy dokonał weryfikacji przedłożonego wyliczenia i w oparciu o fakturę VAT nr (...) z dnia 18 maja 2015 r. wystawioną przez biegłego oraz umowę o dzieło nr OL/114-20/12 z dnia 23 kwietnia 2012 r., uznał, że żądane przez rzeczoznawcę wynagrodzenie znajduje odzwierciedlenie w przedłożonej kalkulacji godzinowego wyliczenia czasu pracy i poniesionych wydatków związanych ze sporządzeniem operatu szacunkowego. W dniu 10 września 2015 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. wydał postanowienie, w którym ustalił koszty postępowania podatkowego, związane ze sporządzeniem przez biegłego operatu szacunkowego z dnia 15 maja 2012 r., obciążające H. G. w kwocie 553,50 złotych, które doręczono stronie przez awizo. Kwota 553,50 złotych została zajęta w czynnościach egzekucyjnych i zaliczona w dniu 5 marca 2014 r. na poczet wierzytelności, tj. odsetek od zaległości w zryczałtowanym podatku dochodowym od przychodów z innych źródeł za 2009 rok. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. postanowieniem z dnia 29 stycznia 2016 r. wznowił postepowanie zakończone postanowieniem ostatecznym Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 28 lutego 2014 r. nr PD- (...)- (...), którym uchylono postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 25 maja 2012 r. PP- (...)-10/12-MM. Postanowieniem z 3 marca 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. odmówił uchylenia postanowienia ostatecznego Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 28 lutego 2014 r. nr PD- (...)- (...). Po rozpatrzeniu zażalenia na postanowienie z dnia 3 marca 2016 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2016 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko H. G. na podstawie tytułów wykonawczych (...) z dnia 11 kwietnia 2013 r., obejmujących zaległości z tytułu zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodu z innych źródeł za 2009 rok oraz odsetek za zwłokę. Podstawą wystawienia przedmiotowych tytułów była ostateczna decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 22 marca 2013 r. nr PD- (...)- (...), którą utrzymano w mocy ww. decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z dnia 19 października 2012 r. nr PP- (...)-23/12- MM.

W celu wyegzekwowania przedmiotowych należności organ egzekucyjny zawiadomieniem z dnia 12 kwietnia 2013 r. nr EA. (...) dokonał zajęcia prawa majątkowego Pani H. G. stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego oraz ubezpieczenia społecznego w ZUS II Oddział w Ł. Inspektorat w S.. W okresie od dnia zajęcia do dnia 26 stycznia 2016 r. wyegzekwowano kwotę 6 199,06 złotych. Organ podatkowy odmówił zwrotu zajętych egzekucyjnie świadczeń emerytalnych, o co H. G. wnosiła w piśmie z 28 września 2015 r. Pismem z 5 maja 2014 r. H. G. złożyła zażalenie do Ministra Finansów na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia 18 kwietnia 2014 r. nr (...) (...)- (...) oddalające jej skargę na czynności egzekucyjne dokonane przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.. Minister Finansów postanowieniem nr AP9-841- (...)-7 z dnia 29 stycznia 2014 r. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie organu I instancji.

Pismem z dnia 28 września 2015 r. złożonym do Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. powódka wniosła o zwrot kosztów sądowych i opłat sądowych poniesionych w związku z prowadzoną sprawą. Organ podatkowy odmówił zwrotu. Uzasadniając swoje stanowisko w tym przedmiocie wskazał, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. orzeczeniem I SA/Łd 624/13 z dnia 27 sierpnia 2014 r. oddalił skargę H. G. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. nr PD- (...)- (...) z 22 marca 2013 r., utrzymującą w mocy decyzję organu pierwszej instancji Nr PP- (...)-23/12 MM z 19 października 2012 r. oraz nie zasądził na rzecz H. G. zwrotu kosztów sadowych. Powódka w piśmie z dnia 28 września 2015 r. wniosła również o zwrot kwoty 1 600 złotych stanowiącej koszt korespondencji i wyjazdów do Ł. oraz 1 500,00 złotych, jako odsetek od wszystkich poniesionych wydatków. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. w piśmie z dnia 28 października 2015 r. wyjaśnił, że zgodnie z art.266 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, organ podatkowy, na żądanie, zwraca tylko koszty postępowania, o których mowa w art. 265 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, czyli koszty podróży i inne należności świadków, biegłych i tłumaczy oraz koszty podróży związane z osobistym stawiennictwem strony, jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu lub gdy strona została błędnie wezwana do stawienia się. Organ podkreślił, że koszty zostały poniesione w interesie strony, na jej żądanie i nie wynika z ustawowego obowiązku organów prowadzonych postępowanie, a zatem, zgodnie z art. 267 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa, obciążają stronę i nie podlegają zwrotowi przez organ podatkowy. W piśmie z 5 listopada 2015 r. H. G. wniosła o przyznanie roszczeń na podstawie art. 260 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Naczelnik Urzędu Skarbowego w S. w odpowiedzi z dnia 27 listopada 2015 r. poinformował H. G., że organem właściwym do rozpatrzenia tego typu wniosków jest sąd powszechny.

H. G. wniosła także skargę na pracowników Urzędu Skarbowego w S., zarzucając szereg nieprawidłowości w wykonywaniu przez nich czynności służbowych. Zarzuty tej skargi nie zostały potwierdzone w trybie nadzoru przez Dyrektor Izby Skarbowej w Ł..

Jak zauważył Sąd Rejonowy, w zakreślonych przez powódkę granicach żądania pozwu, wyznaczonych przez podawane przez nią okoliczności faktyczne, należało rozważyć odpowiedzialność pozwanego Skarbu Państwa w oparciu o przepis art. 417 k.c. oraz art. 417 ¹ § 2 k.c. Odpowiedzialność Skarbu Państwa, zarówno na mocy art. 417 k.c., jak i art. 417 ¹ § 2 k.c., oparta jest na zasadzie niezgodności z prawem, co oznacza, że poszkodowany nie musi wykazywać, iż działanie lub zaniechanie, które stanowiło przyczynę szkody było zawinione. Dodatkowo, w przypadku art. 417 ¹ § 2 k.c. przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę wyrządzoną przez wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia sądowego lub decyzji administracyjnej jest stwierdzenie tej niezgodności z prawem we właściwym postępowaniu. Tym samym sąd rozpoznający roszczenie odszkodowawcze nie może samodzielnie ustalić niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądowego lub decyzji administracyjnej, a swoisty „przedsąd” winien być przeprowadzony we właściwym postępowaniu. Co ważne podkreśla się, że podmiot zainteresowany uzyskaniem odszkodowania obowiązany jest wyczerpać już tok instancji, bowiem komentowany przepis w swoim założeniu nie może zastępować właściwego toku instancji lub stanowić dla niego alternatywy. W konsekwencji, sąd rozpoznający sprawę odszkodowawczą nie jest uprawniony do indywidualnej oceny legalności konkretnej decyzji, czy wyroku stanowiącego źródło szkody. Skoro bowiem ustawa wiąże oznaczone skutki prawne z obowiązywaniem instytucji prawomocności orzeczenia, a jednocześnie reguluje zasady i sposób wzruszania takiego orzeczenia z powodu bezprawności, to prawna skuteczność takich orzeczeń nie może być kwestionowana i podważana bezpośrednio w procesie odszkodowawczym, z pominięciem szczególnych zasad postępowania przewidzianego do kontroli prawomocnych orzeczeń.

Jednocześnie nie każde wadliwe działanie organu administracyjnego skorygowane w procedurze odwoławczej lub sądowo - administracyjnej może być automatycznie uznane za działanie bezprawne w rozumieniu art. 417 § 1 k.c. W judykaturze ugruntowany jest pogląd, że w sferze odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za niezgodne z prawem działanie władzy publicznej przesłanka bezprawności oznacza naruszenie przez władzę publiczną przepisów prawa, przy czym nie każde naruszenie prawa będzie stanowiło podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej, ale jedynie takie, które stanowiło warunek konieczny do powstania szkody i którego normalnym następstwem w danych okolicznościach jest powstanie szkody.

W rozpoznawanej sprawie powódka nie wykazała, że ziściły się przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa. Przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie dostarczyło podstaw do stwierdzenia, że powódka poniosła szkodę, która miałaby swe źródło w niewłaściwym wykonywaniu przez pozwanego władzy publicznej. Nie wskazano również w pozwie na czym miałby polegać związek przyczynowy pomiędzy niezgodnym z prawem działaniem pozwanego a powstaniem domniemanej szkody.

Powódka wspierała swoją argumentację dodatkowo wskazując na bezprzedmiotowość decyzji wydanych w toku postępowania z uwagi na przekroczenie ustawowego terminu do ich wydania. Jednak samo uchybienie terminowi zakończenia postępowania podatkowego nie stanowi ani okoliczności uzasadniającej bezprzedmiotowość decyzji podatkowej, ani też okoliczności uzasadniającej odpowiedzialność odszkodowawczą organu. Ponadto w okresie pomiędzy wszczęciem postępowania a wydaniem decyzji mogą zaistnieć przerwy w procedowaniu dopuszczalne przepisem art. 139 par 4 ustawy Ordynacja podatkowa. Stosownie przy tym do treści przepisu art. 258 par. 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy, który wydał decyzję administracyjną w pierwszej instancji stwierdza jej wygaśnięcie jeżeli decyzja stała się bezprzedmiotowa. Bezprzedmiotowość decyzji powstaje po jej wydaniu jako stan prawny spowodowany odpadnięciem elementu stosunku materialnoprawnego, najczęściej z uwagi na okoliczność powstałą wcześniej przed wydaniem decyzji. Bezprzedmiotowa staje się ta decyzja, która nie służy stwierdzeniu stanu prawnego lub pozycji prawnej podmiotu, ani też istnienia praw lub obowiązków wskutek - przykładowo - zmian w stanie prawnym, zakończenia reglamentacji prawnej lub obowiązków, jak również i z bezczynności strony w wykazywaniu przez nią istotności procesowych. W okolicznościach niniejszej sprawy, decyzje podmiotowo dotyczące powódki nie mogą być uznane za bezprzedmiotowe, gdyż nie zaistniały przed ich wydaniem, ani też później, przesłanki bezprzedmiotowości.

Wyrokiem z dnia 4 grudnia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. uchylił wprawdzie postanowienie w sprawie ustalenia kosztów postępowania i orzekł o konieczności ponownego rozstrzygnięcia zagadnienia związanego z ich ustaleniem. W tym zakresie istotne jest jednak przede wszystkim to, że Sąd nie orzekł o istnieniu w zaskarżonym postanowieniu jego wad uzasadniających uchylenie z powodu zaistnienia przesłanek nieważności postanowienia bądź wznowienia postępowania, co uzasadniać mogłoby spełnienie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa na podstawie art. 417 ¹ § 2 k.c. Sąd wskazał natomiast na uchybienia formalne związane z przyjęciem rozliczenia przez biegłego należnego mu wynagrodzenia. Z uwagi na fakt, że w wyniku ponownej weryfikacji doszło do ustalenia kosztów w analogicznej wysokości i zasadność ich ustalenia, ani też wysokość nie była w dalszym toku skutecznie podważana, wysokość kosztów postępowania związanych z wydaniem przez biegłego opinii związanej proceduralnie z decyzją ustalona jest obecnie w wysokości prawomocnej. Wyłącza to zaistnienie przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa za szkodę spowodowaną niezgodnością z prawem.

W odniesieniu do żądanych przez powódkę opłat sądowych związanych z postępowaniem przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Ł. oraz opłat związanych z postępowaniem wieczystoksięgowym, Sąd pierwszej instancji wskazał, że zasady ponoszenia tych opłat oraz zasady ich zwrotu, uregulowane w przepisach o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz w kodeksie postępowania cywilnego, nie mogą stanowić przedmiotu rozstrzygania przez sąd w niniejszej sprawie zwłaszcza, że nie wykazano zaistnienia przesłanki bezprawności.

W tym stanie rzeczy wobec tego, że kwestia prawidłowości postępowania podatkowego oraz wyliczonego zobowiązania podatkowego, a także wykonalności decyzji została w sposób jednoznaczny rozstrzygnięta, dochodzone szeroko rozumiane roszczenie odszkodowawcze jest nieuzasadnione. Z tych względów powództwo podlegało oddaleniu.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., mając na uwadze szczególną sytuację osobistą i majątkową powódki.

Powódka wniosła apelację od wyroku Sądu Rejonowego, zaskarżając orzeczenie w całości i domagając się jego zmiany poprzez uwzględnienie powództwa. Zarzuciła rażące naruszenie prawa, a to z uwagi na fakt, że podstawa faktyczna powództwa została wykazana przez „niepodważalne” dowody. Podniosła, że w decyzji wydanej przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 19 października 2012 r. doszło do rażącego naruszenia prawa. Wyrokiem z 4 grudnia 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Ł. uchylił postanowienie o obciążeniu powódki kosztami operatu szacunkowego. Doszło do uchybienia terminom wydania postanowień, decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 22 marca 2013r. jest bezprzedmiotowa, jak wszystkie inne decyzje i wszczęta egzekucja.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Ustalenia i rozważania prawne Sądu Rejonowy są prawidłowe, a Sąd odwoławczy w pełni jej podziela. Skarżąca nie podjęła nawet próby polemiki z zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia argumentacją prawną, prezentując jedynie subiektywne przekonanie o błędach popełnionych w postępowaniach administracyjnych i wadliwości wydawanych decyzji i postanowień, bez odniesienia się do określonych we wskazywanych przez Sąd pierwszej instancji przepisach przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej Skarbu Państwa.

Tymczasem decyzja administracyjna ostateczna staje się wykonalna i wchodzi do obrotu prawnego, wywołując skutki prawne wobec jej adresatów, jak również wobec innych uczestników obrotu prawnego, a organ administracyjny może decyzję taką wzruszyć tylko w sytuacjach i na zasadach ustalonych w kodeksie postępowania administracyjnego albo w przepisach szczególnych. Sądy cywilne są związane takimi decyzjami organów administracji, wydanymi w granicach ich ustawowej kompetencji, bowiem dla wykonywania funkcji wymiaru sprawiedliwości i funkcji administracji państwowej powołane są odrębnie ukształtowane organy państwowe. Poza wyjątkami ustawowymi zatem decyzje administracyjne nie podlegają kontroli sądu cywilnego (por: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2003 r., I CK 345/03, LEX nr 151628 oraz z dnia 29 stycznia 2008 r., I UK 173/07, OSNP 2009/5-6/78). Skoro zatem decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 19 października 2012 r. nie została wyeliminowana we właściwym trybie z obrotu prawnego, Sąd w postępowaniu cywilnym był nią związany, a badanie prawidłowości przebiegu postępowania administracyjnego, leżało poza zakresem kognicji Sądu. Na podstawie tej decyzji zostały wydane administracyjne tytuły wykonawcze, na podstawie których wszczęto przeciwko powódce egzekucję. Prowadzenie postępowania egzekucyjnego i przedsiębrane w jego toku czynności egzekucyjne nie mogą zatem być uznane za bezprawne. Również z prawomocnego postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 10 września 2015 r. wynikał obowiązek pokrycia przez powódkę kosztów związanych z opinią biegłego rzeczoznawcy w wysokości 553,50 złotych.

Z uwagi na powyższe, Sąd Okręgowy oddalił złożony w postępowaniu apelacyjnym przez powódkę wniosek o przesłuchanie w charakterze świadka E. Ł., bowiem został on zgłoszony na okoliczność uchybień w postępowaniu administracyjnym.

Jak słusznie zauważył Sąd pierwszej instancji, przesłanką odpowiedzialności odszkodowawczej za szkodę wyrządzoną przez wydanie niezgodnego z prawem orzeczenia sądowego lub decyzji administracyjnej jest stwierdzenie tej niezgodności z prawem we właściwym postępowaniu, co nastąpić może tylko według przepisów tego postępowania, w którym wydane zostało dane rozstrzygnięcie (por. Z. Banaszczyk (w:) Kodeks..., s. 1273).

W przypadku decyzji administracyjnych, wydanych w postępowaniu administracyjnym właściwym trybem jest postępowanie o stwierdzenie nieważności decyzji lub postępowanie o wznowienie postępowania administracyjnego (art. 156 i 145 k.p.a.). Przyjmuje się również, że odpowiedzialność odszkodowawcza przewidziana w art. 417 ¹ § 2 k.c. wiązać się może także z wydaniem w postępowaniu administracyjnym postanowienia (por. Z. Banaszczyk (w:) Kodeks..., s. 1274). Zgodnie z art. 126 k.p.a., przepisy dotyczące decyzji stosuje się odpowiednio do postanowień, na które przysługuje zażalenie. Jeśli więc na skutek wydania postanowienia (od którego służy zażalenie) wyrządzona została szkoda, wówczas prejudykatem, konieczne dla uzyskania odszkodowania będzie postanowienie wydane w trybie art. 145 k.p.a. w zw. z art. 126 k.p.a. lub w trybie art. 156 w zw. z art. 126 k.p.a.

Z uwagi na brak stosownego „przedsądu” w zakresie kwestionowanych przez powódkę decyzji i postanowień, brak jest przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanego Skarbu Państwa.

Jeśli chodzi o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Ł. z dnia 4 grudnia 2013 r., jak prawidłowo zauważył Sąd pierwszej instancji, nie stwierdzono w nim wad zaskarżonego postanowienia, które stanowiłyby przesłankę nieważności bądź wznowienia postępowania. W wyniku zaś ponownej weryfikacji doszło do ustalenia kosztów w analogicznej wysokości.

W zakresie żądania zwrotu kosztów postępowania przed sądem administracyjnym, kwestie te są uregulowane w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i może w tym przedmiocie orzec jedynie sąd, przed którym sprawa się toczyła.

Podsumowując, poza subiektywnym przekonaniem powódki, brak jest jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, w ślad za skarżącą, że postępowanie administracyjne zakończone wydaniem przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. decyzji z 19 października 2012 r. prowadzone było niezgodnie z prawem Wręcz przeciwnie, prawidłowość podejmowanych działań potwierdzał wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z Ł. z 27 sierpnia 2014 r., decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 16 czerwca 2016 r., w której odmówiono stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 17 marca 2016 r. utrzymującej w mocy decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 29 grudnia 2015 r. odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z

1 października 2015 r., którą utrzymano w mocy decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 11 sierpnia 2015r. odmawiającą uchylenia ostatecznej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 22 marca 2013 r., którą utrzymano w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. z 19 października 2012 r. (k. 190-195) oraz decyzja Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z 30 czerwca 2016 r., w której odmówiono uchylenia decyzji z 17 marca 2016 r. (k. 199-203).

Z powyższych przyczyn oddalono apelację na podstawie art. 385 k.p.c., jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c., nie obciążając powódki obowiązkiem ich zwrotu stronie pozwanej. Sąd Okręgowy miał na uwadze w tym zakresie nie tylko trudną sytuację materialną powódki, ale również fakt, iż H. G. działa w subiektywnym poczuciu pokrzywdzenia, a jej cechy osobowościowe nie pozwalały na właściwą ocenę prawną określonych faktów i analizę zaprezentowanej przez Sąd pierwszej instancji argumentacji.