Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 marca 2019 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie SSO Elżbieta Zalewska-Statuch

SSO Joanna Składowska

Protokolant sekretarz sądowy Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2019 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa Z. P.

przeciwko S. M. i I. M.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu

z dnia 22 listopada 2018 roku, sygnatura akt I C 879/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w całości na następujący:

„1. pozbawia w całości wykonalności tytuł wykonawczy w postaci wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 9 października 2013 roku sygn. akt I C 634/12 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności w dniu 24 marca 2017 roku;

2. zasądza od S. M. i I. M. na rzecz Z. P. kwoty po 1150 (jeden tysiąc sto pięćdziesiąt) złotych od każdego z nich tytułem zwrotu kosztów procesu”;

II.  zasądza od S. M. i I. M. na rzecz Z. P. kwoty po 700 (siedemset) złotych od każdego z nich tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I Ca 25/19

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Wieluniu sprawy z powództwa Z. P. przeciwko S. M. i I. M. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności orzekł w punkcie 1 o oddaleniu powództwa, w punkcie 2
o zasądzeniu od powoda Z. P. na rzecz pozwanych S. M. i I. M. kwoty po 917,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego, w punkcie 3 Sąd nakazał pobrać od powoda Z. P. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Wieluniu kwotę 26,70 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych, w punkcie 4 udzielić zabezpieczenia powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności poprzez zawieszenie postępowania zmierzającego do wykonania orzeczenia z dnia 27 czerwca 2018 roku wydanego przez Sąd Rejonowy Wieluniu w sprawie I Co 247/18.

Powyższe rozstrzygniecie zapadło po następujących ustaleniach i wnioskach, których istotne elementy przedstawiają się następująco:

Wyrokiem z dnia 9 października 2013 roku, wydanym w sprawie I C 634/12 Sąd Rejonowy w Wieluniu nakazał Z. P., aby usunął gałęzie i korzenie rosnących na jego działce nr (...) położonej w D. przechodzące na działkę I. M. nr (...) położonej w D. na długości pola uprawnego, tym samym wyrokiem Sąd nakazał Z. P., aby usunął gałęzie i korzenie rosnących na jego działce nr (...) położonej w D. przechodzące na działkę S. M. nr (...) położonej
w D. na długości pola uprawnego. Sąd Rejonowy w Wieluniu ustalił, iż Z. P. jest właścicielem działki nr (...) stanowiącej las. Sąsiadujące z działką Z. P. działki I. M. ( nr 978) i S. M. ( nr (...)) są częściowo zalesione, a w większej części użytkowane rolniczo. Działki nr (...) położone są zgodnie
z ustaleniami Stadium (...) P. w terenach lasów i kwalifikują się do zalesienia. Dopuszczony w sprawie biegły wskazał, iż grunty I. M. i S. M. nie mają ekonomicznej racji użytkowania jako rolny i powinny zostać zalesione. Wyrok Sądu Rejonowego w Wieluniu uprawomocnił się w dniu 9 kwietnia 2014 roku.

W dniu 24 maja 2017 roku I. M. i S. M. wezwali Z. P. do wykonania zobowiązania wynikającego z wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 9 października 2013 roku, sygn. akt I C 634/12. Z. P. odpowiadając na wezwanie wniósł o wydłużenie terminu na usunięcie gałęzi i korzeni z działki do 30 czerwca 2017 roku. Wobec nie wykonania w dalszym ciągu wyroku, I. M. i S. M. skierowali kolejne wezwanie do wykonania wyroku w dniu 26 lipca 2017 roku.

W dniu 5 kwietnia 2018 roku I. M. i S. M. skierowali do Sądu Rejonowego w Wieluniu wniosek o wszczęcie egzekucji dotyczącej wykonania czynności zastępowalnej. Sąd Rejonowy w Wieluniu w dniu 16 maja 2018 roku w sprawie I Co 247/18 wezwał Z. P. do wykonania obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego w postaci wyroku Sądu Rejonowego w z dnia 9 października 2013 roku I C 634/12 w terminie 14 dni, pod rygorem udzielenia umocowania S. M. i I. M. do wykonania tej czynności na koszt dłużnika.

W dniu 27 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Wieluniu postanowił udzielić I. M. i S. M. umocowania od wykonania na koszt Z. P. obowiązku wynikającego z wyroku z dnia 9 października 2013 roku wydanego w sprawie IC 634/12 .

W 2016 roku I. M. i S. M. zalesili działki o nr (...).

W 2018 roku Z. P. na części długości swojej działki nr (...), wzdłuż działek nr (...) dokonał wycinki jednego rzędu rosnących tam drzew, odsuwając swój drzewostan od płotu ogrodzeniowego działek S. M. i I. M.. Z. P. nie usunął korzeni drzew.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy oddalił powództwo jako niemające oparcia w art. 840 § 1 k.p.c., ponieważ powód nie przedstawił okoliczności wskazujących na to, że istnieją przesłanki warunkujące pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności.

W ocenie Sądu Z. P. wykonał zobowiązanie wynikające z wyroku, poprzez wycięcie konarów i gałęzi drzew, skoro z sentencji wyroku wynika obowiązek usunięcia również korzeni drzew, tego zobowiązania dłużnik nie wykonał.

Sąd wskazał, iż bez znaczenia pozostają podnoszone okoliczności, iż pozostawienie korzeni w ziemi nie ma wpływu na roślinność znajdującą się na działce I. M.
i działce S. M., gdyż treść wyroku wyraźnie stanowiła o obowiązku wycięcia gałęzi i usunięcia korzeni drzew.

Sąd pierwszej instancji uznał, za niedopuszczalne oparcie powództwa o wyłącznie
o przepis art. 5 k.c., bowiem przepis ten ustanawia zakaz korzystania w określonych granicach z praw podmiotowych, nie jest natomiast źródłem powstania takich praw. O ile art. 5 k.c. nie może stanowić samoistnej podstawy powództwa przeciwegzekucyjnego, o tyle art. 5 k.c. może stanowić podstawę powództwa opozycyjnego, w wypadku gdy powództwo zmierzające do zastosowania tego przepisu oparte jest na zdarzeniach, które nastąpiły po powstaniu tytułu egzekucyjnego. W tym kontekście nie ma znaczenia, że w przeciągu kilku lat od wydania wyroku zmieniło się przeznaczenie działek I. M. i S. M. z pola uprawnego na las. Sąd Rejonowy motywował, iż podnoszona okoliczność nie jest okolicznością o której mowa w art. 840 § 1 pkt. 2 k.p.c. Nawet gdyby hipotetycznie zakładając, I. M. i S. M. na swoich działkach wybudowali budynki to okoliczność ta nie powoduje wygaśnięcia obowiązku czy nie czyni niemożliwym spełnienie zobowiązania. Zdaniem Sądu Rejonowego zawarte w treści wyroku określenie „na długości pola uprawnego" miało charakter techniczny, uściślający zakres działki, na jakiej ma nastąpić usuniecie gałęzi i korzeni.

Sąd Rejonowy dodał, iż braku możliwości egzekucji świadczenia objętego tytułem wykonawczym nie można utożsamiać z utrudnieniami w przeprowadzeniu tego postępowania dającymi się usunąć. Nadto wskazał, iż nie może zostać zaaprobowana sytuacja, w której takie utrudnienia w sposób świadomy generuje dłużnik, a następnie powołuje się na brak możliwości wyegzekwowania roszczenia.

Sąd zważył, iż Z. P. miał świadomość istnienia od 2014 roku prawomocnego wyroku i winien był liczyć się z jego wykonaniem. Z. P. nie może po upływie kilku lat od wydania wyroku powoływać się na okoliczność, iż wykonanie wyroku jest obecnie utrudnione czy niemożliwe z uwagi na fakt posadzenia lasu na działce pozwanych. To zachowanie powoda spowodowało obecnie utrudnienia w sprawnym
i terminowym wykonaniu wyroku.

Z takim rozstrzygnięciem nie zgodziła się strona powodowa, zarzucając:

- naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie art. 840 § 1 pkt. 2 kpc oraz art. 5 kc poprzez ich niezastosowanie, bowiem nie zaistniało „zdarzenie" lub jakakolwiek przesłanka uzasadniająca powództwo opozycyjne, podczas gdy taka interpretacja powyższych przepisów nie jest właściwa, a Sąd meriti dopuścił się błędu w subsumpcji.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie rozstrzygnięcia zawartego w punktach 1 i 2 wyroku i pozbawienie w całości wykonalności wyroku Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 9 października 2013 roku, sygn. akt I C 634/12, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności
z dnia 24 marca 2017 roku, a także o zasądzenie od pozwanych na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego za obydwie instancje.

Pozwani w odpowiedzi na apelację wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie od powoda na ich rzecz kosztów postepowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna i skutkuje zmianą orzeczenia w kierunku oczekiwanym przez powoda. Sąd Okręgowy podziela i uznaje za swoje ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji ponieważ ustalenia te znajdują oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym, ocenionym przez ten Sąd w granicach zakreślonych przepisem art. 233 § 1 kpc. Poza tym okoliczności sprawy stanowiące podstawę faktyczną rozstrzygnięcia Sądu I instancji są w istocie bezsporne i nie są także kwestionowane przez apelującego.

W tak prawidłowo ustalonym stanie faktycznym sprawy Sąd I instancji dokonał jednak niewłaściwej subsumcji prawa, a to art. 840 § 1 pkt 2 kpc wadliwie uznając, że nie zachodzą przesłanki do jego zastosowania.

Tymczasem zdarzeniem prawnym powodującym wygaśnięcie zobowiązania stała się następcza niemożliwość spełnienia świadczenia przez powoda na skutek okoliczności za które nie ponosi on odpowiedzialności. Działanie pozwanych polegające na zmianie przeznaczenia działek z pola uprawnego na las należy w tej sprawie rozpatrywać
w kontekście art. 475 kc.

Analiza tytułu wykonawczego w sposób jednoznaczny wskazuje, że mógł on stanowić podstawę działania pozwanych tylko w warunkach dla ochrony których został wydany. Pozwani w sprawie I C 634/12 Sądu Rejonowego w Łasku dochodzili ochrony gruntów uprawnych, argumentując iż posiadane przez nich działki były i nadal są wykorzystywane pod uprawy rolnicze. Tytuł egzekucyjny powstał w październiku 2013 roku, uprawomocnił się 9 kwietnia 2014 roku, w 2016 roku pozwani zalesili działki, których ochrony jako działek rolnych tytuł egzekucyjny dotyczył i dopiero w 24 marca 2017 roku wystąpili i otrzymali klauzulę wykonalności dla tegoż tytułu egzekucyjnego. Zalesienie działek spowodowało następczą niemożność wykonania obowiązku przez powoda, wynikającego w treści tego tytułu, ponieważ przestało istnieć pole uprawne. Usunięcie korzeni i gałęzi drzew rosnących na działce Z. P. miało chronić pole uprawne pozwanych w tej sprawie.

Wobec powyższego należało przyjąć, iż w sprawie doszło do wadliwej subsumpcji stanu faktycznego pod przepis art. 840 § 1 pkt 2 kpc i w konsekwencji wadliwego określenia skutków prawnych wynikających z tego przepisu w konkretnych okolicznościach tej sprawy
i taki zarzut apelacji zasługiwał na podzielenie.

Stwierdziwszy powyższe, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok i powództwo uwzględnił w całości, orzekając o kosztach procesu w obu instancjach na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc i art. 108 § 1 kpc.