Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2019 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa A. B.

przeciwko (...) Spółka Akcyjna w T.

o ustalenie istnienia członkostwa powoda ewentualnie ustalenie nieważności czynności prawnej

1.  ustala, iż istnieje stosunek członkostwa powoda w (...) Spółka Akcyjna w T.,

2.  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w T. na rzecz powoda A. B. kwotę 577,00 (pięćset siedemdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 360,00 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 245/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 2 sierpnia 2018 r. skierowanym przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. powód A. B. wnosił o ustalenie istnienia jego stosunku członkostwa w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. ewentualnie o ustalenie nieważności czynności prawnej – uchwały (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. z dnia 5 kwietnia 2018 r. w przedmiocie wykluczenia powoda z członkostwa z uwagi na jej sprzeczność z zasadami współżycia społecznego oraz o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

(pozew-k.3-5)

W odpowiedzi na pozew pozwany wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

(odpowiedź na pozew- k.34-37)

Na rozprawach w dniach 26 października 2018 r. i 18 stycznia 2019 r. powód popierał powództwo a pozwany nie uznawał powództwa i wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu.

(protokoły rozpraw: z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:04:09 – 00:05:54, z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:03:37 – 00:05:46- koperta k.197)

Na rozprawie w dniu 22 lutego 2019 r. powód popierał powództwo i wnosił o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych a pozwany nie uznawał powództwa i wnosił o jego oddalenie oraz zasądzenie zwrotu kosztów postępowania według norm przepisanych oraz zwrotu kosztów dojazdu członków zarządu pozwanego na rozprawy w kwocie 1.500,00 zł.

(protokoły rozpraw: z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:04:09 – 00:05:54, z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:03:37 – 00:05:46- koperta k.197)

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Powód A. B. jest pracownikiem (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T.. Od 2009 r. był on członkiem działającego na terenie tego zakładu pracy (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T.. Do lutego 2017 r. powód był Wiceprzewodniczącym tego związku zawodowego.

(zeznania świadka M. B. protokół rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:55:39 – 01:15:04- koperta k.197, zeznania powoda A. B.- protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:04:30 – 00:28:38 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:05:54 – 00:53:38- koperta k.197, zeznania Prezesa Zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. K. S. protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:28:38 – 00:50:09 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:06:07 – 00:54:05- koperta k.197)

Gdy powód przestał być (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T., zaczął on zawiadamiać różnego rodzaju instytucje i urzędy o nieprawidłowościach w działaniach tego związku na skutek czego wobec związku wszczynano postępowania kontrolne i przymuszające oraz prowadzono czynności sprawdzające. Wytoczył on też powództwo przeciwko Przewodniczącej zarządu związku (...) o stwierdzenie niezgodności ze statutem powołania do pełnienia funkcji przewodniczącego (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. emeryta członka związku i stwierdzenie nieprawidłowości zatrudnienia. Zwracał się też do zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. o nadesłanie mu szeregu dokumentów i informował związek jakie widzi nieprawidłowości w jego działalności. Postępowania przymuszające jakie zostały wszczęte przez sąd wobec (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. zostały umorzone. Po zgłoszeniach powoda postępowania karne bądź nie były wszczynane bądź były umarzane przy czym Prokuratura (...) w Ł. uznała, że jedno z nich wymaga kontynuowania. Sąd odrzucił też złożony przez powoda pozew przeciwko K. S.. W marcu 2017 r. K. S. odmówiła przyjęcia adresowanego do niej pisma powoda a w grudniu 2017 r. odmówiła ona przyjęcia pisma powoda adresowanego do (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T.. W marcu 2018 r. A. O. będąca Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. odmówiła przyjęcia adresowanego do niej pisma powoda.

(zeznania świadka M. B. protokół rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:55:39 – 01:15:04- koperta k.197, częściowo zeznania powoda A. B.- protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:04:30 – 00:28:38 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:05:54 – 00:53:38- koperta k.197, zeznania Prezesa Zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. K. S. protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:28:38 – 00:50:09 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:06:07 – 00:54:05- koperta k.197, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 22 maja 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt LD XX Ns – Rej. KRS (...)- k.8, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 22 kwietnia 2017 r. wydanego w sprawie sygn. akt LD XX Ns – Rej. KRS (...)- k.9 kserokopia zawiadomienia- k.11-12, kserokopie notatek urzędowych- k.39, k.43, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 19 lipca 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt LD XX Ns – Rej. KRS (...)- k.44, kserokopia postanowienia Sądu Okręgowego w Łodzi z dnia 12 kwietnia 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt XIII GZ 178/18- k.45-46, kserokopia postanowienia Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 26 kwietnia 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt IV Pz 4/18- k.49-50, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Wieluniu z dnia 30 marca 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt NV P 10/18- k.51, kserokopie postanowień o odmowie wszczęcia dochodzenia- k.55, k.56, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 9 stycznia 2018 r. wydanego w sprawie sygn. akt LD XX Ns – Rej. KRS (...)- k.57-59, kserokopie pism powoda- k.82, k.109, k.120, k.122, k.123, k.185, k.188, k.189-190, k.191 kserokopie pism Prokuratury (...) w Ł.- k.83, k.140, kserokopie zwrotnych potwierdzeń odbioru pism- k.110, k.111, k.119, kserokopia pism Departamentu Rachunkowości i Rewizji Finansowej- k.112-114, k.115, k.116-117, kserokopia pisma Ministerstwa Sprawiedliwości- k.172-173)

Pismem z dnia 26 lutego 2018 r. powód zawiadomiony został przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. o posiedzeniu zarządu jakie zaplanowano na dzień 7 maca 2018 r. i wezwany został do wzięcia w nim udziału. W zawiadomieniu tym nie wskazano co będzie przedmiotem tego posiedzenia.

(kserokopia zawiadomienia- k.192)

Powód wziął udział w posiedzeniu zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T., jakie odbyło się w dniu 7 marca 2018 r. Na posiedzeniu tym członek zarządu Z. P. powiedział, iż nie życzy sobie, by powód pisał pisma do różnych instytucji i wówczas członek zarządu R. Z. wystąpił z wnioskiem o pozbawienie powoda członkostwa w związku zawodowym z uwagi na nieprzestrzeganie przez niego norm społecznych. Powodowi nie wskazano wówczas, które z jego działań i na czym polegające naruszało normy społeczne i jakie to były normy. Powód wiedział, iż wiosek o jego wykluczenie ze związku zostanie wciągnięty do porządku obrad (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T..

(zeznania powoda A. B.- protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:04:30 – 00:28:38 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:05:54 – 00:53:38- koperta k.197)

Powód otrzymał zawiadomienie o terminie posiedzenia (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T., jaką zwołano na dzień 5 kwietnia 2018 r. Nie otrzymał on jednak porządku obrad tej konferencji.

(zeznania powoda A. B.- protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:04:30 – 00:28:38 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:05:54 – 00:53:38- koperta k.197, częściowo zeznania Prezesa Zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. K. S. protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:28:38 – 00:50:09 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:06:07 – 00:54:05- koperta k.197)

W okresie od 4 kwietnia 2018 r. do 12 kwietnia 2018 r. powód przebywał na Oddziale Neurologicznym Miejskiego Szpitala (...) w C..

(kserokopia zaświadczenia lekarskiego- k.14)

W dniu 5 kwietnia 2018 r. odbyła się (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T., w której powód nie brał udziału. Na konferencji tej podjęta została uchwała o wykluczeniu powoda z (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. z uwagi na jego działanie na szkodę związku i naruszenie zasad współżycia społecznego polegające na wielokrotnym stawianiu związkowi bezpodstawnych i niezgodnych z prawdą zarzutów działania zarządu sprzecznego z ustawą. Informacja o podjęciu tej uchwały została przesłana powodowi.

(zeznania świadka M. B. protokół rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:55:39 – 01:15:04- koperta k.197, zeznania powoda A. B.- protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:04:30 – 00:28:38 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 26 października 2018 r. na płycie CD 00:05:54 – 00:53:38- koperta k.197, kserokopia uchwały- k.13, zeznania Prezesa Zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. K. S. protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:28:38 – 00:50:09 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:06:07 – 00:54:05- koperta k.197)

Powód nie był wcześniej karany przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. żadnymi karami.

(zeznania Prezesa Zarządu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. K. S. protokół rozprawy z dnia 22 lutego 2019 r. na płycie CD 00:28:38 – 00:50:09 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 18 stycznia 2019 r. na płycie CD 00:06:07 – 00:54:05- koperta k.197)

Pismem z dnia 8 kwietnia 2018 r. powód poinformował (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T., iż uchwała w sprawie jego odwołania jest nieważna jako podjęta z naruszeniem przepisów statutu.

(kserokopia odwołania- k.181)

Przedmiotowych ustaleń stanu faktycznego Sąd dokonał
w oparciu o zeznania stron oraz w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, których treści strony nie kwestionowały.

Sąd nie dał jedynie wiary zeznaniom powoda i zeznaniom reprezentującej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. Prezes Zarządu K. S. w tej części, w której twierdzili oni, iż powód nie pozywał K. S. w związku z działalnością związku zawodowego. Ich zeznaniom w tym zakresie przeczą złożone postanowienia sądu, z których wynika, iż powód złożył taki pozew.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powód domagał się ustalenia, że przysługuje mu członkostwo w pozwanym (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. a tym samym, że podjęta w dniu 5 kwietnia 2018 r. przez (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. uchwała o jego wykluczeniu z tym dniem z tego związku z powodu jego działania na szkodę związku i naruszenia zasad współżycia społecznego, nie odniosła skutku.

(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. opiera się na ustawie z dni 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r., poz. 263) oraz na statucie.

Jak wynika z art. 10 ustawy o związkach zawodowych zasady członkostwa w związku zawodowym oraz sprawowania funkcji związkowych ustalają statuty i uchwały statutowych organów związkowych.

W myśl § 12 pkt 3 statutu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. członkostwo związku ustaje wskutek wykluczenia ze związku. Zgodnie natomiast z § 16 statutu w przypadku naruszenia postanowień statutu lub naruszenia zasad współżycia społecznego uwłaczającego godność członka związku, można – po wysłuchaniu zainteresowanego i przeprowadzeniu szczegółowego postępowania wyjaśniającego udzielić upomnienia lub nagany albo wykluczyć ze związku. Jak wynika z § 17 statutu uchwałę o skreśleniu, ukaraniu członka a także o zatarciu kary podejmuje zarząd zakładowy związku w porozumieniu lub na wniosek zarządu wydziałowego związku lub grupy zawodowej. Stosownie natomiast do treści § 25 pkt 7 statutu Konferencja Delegatów rozpatruje odwołania członków od uchwał zarządu związku dotyczących tych członków.

Przepisy ustawy o związkach zawodowych ani przepisy statutu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. nie przewidują sądowego trybu kontroli decyzji podejmowanych przez organy związku dotyczących członkostwa. Powód oparł zatem swoje powództwo na podstawie art. 189 kpc, który stanowi, powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Należało zatem ocenić czy powód posiada interes prawny w ustaleniu stosunku członkostwa w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T..

Interes prawny w rozumieniu art. 189 kpc oznacza potrzebę prawną, wynikającą z sytuacji prawnej, w jakiej powód się znajduje. Interes ten ma dotyczyć szeroko rozumianych praw i stosunków prawnych, a nie jakichkolwiek relacji. Może on zatem wynikać z bezpośredniego zagrożenia prawa powoda lub zmierzać do zapobieżenia temu zagrożeniu. Interes prawny występuje również wtedy, gdy istnieje obiektywna niepewność stanu prawnego lub prawa. Praktycznie rzecz biorąc, interes prawny występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka. Nie można zatem zakwestionować interesu prawnego, gdy wydanie orzeczenia na podstawie art. 189 kpc ma znaczenie zarówno dla obecnych jak i przyszłych, możliwych, ale obiektywnie prawdopodobnych stosunków prawnych i praw albo sytuacji prawnej podmiotu występującego z żądaniem (porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 grudnia 2017 r., V ACa 984/17).

W przedmiotowej sprawie powód wiązał istnienie interesu prawnego do wytoczenia powództwa z okolicznością, iż status członka związku zawodowego ma wpływ na jego prawa i obowiązki wynikające z przynależności do związku zawodowego. Nie ulega przy tym wątpliwości, iż w związku z podjęciem uchwały o wykluczeniu powoda ze związku istnieje obiektywna niepewność co do jego przynależności do związku. Powództwo zatem było z tego punktu widzenia dopuszczalne. Rozstrzygnięcie przedmiotowego sporu ma służyć określeniu aktualnej sytuacji prawnej powoda i ustaleniu czy ma możliwość korzystania z pełni praw członkowskich i to zarówno na chwilę obecną jak i w przyszłości.

Zdaniem Sądu, w związku z tym, iż statut (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. nie przewidywał sądowego trybu odwoławczego od uchwał organów związku dotyczących członkostwa przy ustalaniu czy doszło do skutecznego wykluczenia powoda ze związku należało na wstępie rozważyć czy zachowany został przewidziany przez statut tryb postępowania w przedmiocie wykluczenia ze związku.

Biorąc pod uwagę postanowienia statutu (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T. stwierdzić należy, iż przy podjęciu uchwały o wykluczeniu powoda ze związku nie został zachowany przewidziany w nim tryb postępowania w tym przedmiocie w konsekwencji czego uchwała ta podjęta została przez nieuprawniony organ. Jak wynika bowiem ze statutu kompetencję do podejmowania uchwał o wykluczeniu ze związku posiada zarząd zakładowy związku a Konferencja Delegatów uchwały w tym przedmiocie może podejmować dopiero na skutek rozpoznania odwołań członków związku od uchwał zarządu związku. Powód nie miał też przedstawionych zarzutów, które wskazywałyby konkretnie jego działania, które oceniono jako podejmowane na szkodę związku przez co faktycznie nie miał możliwości ustosunkowania się do nich

Ponieważ zatem uchwała o wykluczeniu powoda ze związku zapadła z pominięciem trybu przewidzianego przez statut związku, nie wywołała ona skutków prawnych wobec czego Sąd ustalił, iż w dalszym ciągu istnieje stosunek członkostwa powoda w (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w T..

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanego na rzecz powoda zwrot poniesionych przez niego kosztów procesu w kwocie 577,00 zł, na które złożyły się opłata od pozwu w kwocie 200,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 360,00 zł ustalone stosownie do treści § 8 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.