Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 czerwca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Dagmara Kos

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Bartel

po rozpoznaniu w dniu 22 czerwca 2018 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa R. J. i Z. J. (1)

przeciwko S. K. i A. P. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego S. K. na rzecz powoda R. J. kwotę 50.500,00 (pięćdziesiąt tysięcy pięćset) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

2.  w pozostałym zakresie powództwo R. J. przeciwko S. K. oddala,

3.  zasądza od pozwanej A. P. (1) na rzecz powoda R. J. kwotę 50.500,00 (pięćdziesiąt tysięcy pięćset) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

4.  w pozostałym zakresie powództwo R. J. przeciwko A. P. (1) oddala,

5.  zasądza od pozwanego S. K. na rzecz powoda Z. J. (1) kwotę 50.500,00 (pięćdziesiąt tysięcy pięćset) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

6.  w pozostałym zakresie powództwo Z. J. (1) przeciwko S. K. oddala,

7.  zasądza od pozwanej A. P. (1) na rzecz powoda Z. J. (1) kwotę 50.500,00 (pięćdziesiąt tysięcy pięćset) złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty,

8.  w pozostałym zakresie powództwo Z. J. (1) przeciwko A. P. (1) oddala,

9.  zasądza od pozwanego S. K. na rzecz powoda R. J. kwotę 7.925,00 (siedem tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

10.  zasądza od pozwanej A. P. (1) na rzecz powoda R. J. kwotę 7.925,00 (siedem tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

11.  zasądza od pozwanego S. K. na rzecz powoda Z. J. (1) kwotę 7.933,50 (siedem tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy złote pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

12.  zasądza od pozwanej A. P. (1) na rzecz powoda Z. J. (1) kwotę 7.933,50 (siedem tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy złote pięćdziesiąt groszy) 7.925,00 (siedem tysięcy dziewięćset dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

13.  wyrokowi w pkt 1 i 5 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 7.900,00 (siedem tysięcy dziewięćset) złotych,

14.  wyrokowi w pkt 2 i 6 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 3.100,00 (trzy tysiące sto) złotych.

Sygn. akt I C 31/18

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 25 stycznia 2018 r. wniesionym do Sądu Okręgowego w Sieradzu:

- powód R. J. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego S. K. kwoty 50.500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej A. P. (1) kwoty 50.500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty a także o zasądzenie na jego rzecz od każdego z pozwanych zwrotu kosztów procesu,

- powód Z. J. (1) wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego S. K. kwoty 50.500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej A. P. (1) kwoty 50.500,00 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty a także o zasądzenie na jego rzecz od każdego z pozwanych zwrotu kosztów procesu.

Jako podstawę zgłoszonych roszczeń powodowie wskazywali bezpodstawne wzbogacenie się pozwanych ich kosztem wobec sprzedania przez nich nabytej przez powodów w drodze spadkobrania nieruchomości położonej w Z. oznaczonej numerami działek (...).

(pozew- k.3-7)

W odpowiedzi na pozew pozwany S. K. wskazywał, iż z kwoty wzbogacenia uzyskanego przez niego z tytułu sprzedaży nieruchomości, o jakiej mowa w pozwie, wynoszącej 101.000,00 zł, wydał już kwotę 42.100,00 zł i o taką kwotę nie jest już wzbogacony wobec czego powództwo przeciwko niemu winno być o tą kwotę ograniczone natomiast pozwana A. P. (1) wskazywała, iż z kwoty wzbogacenia uzyskanego przez nią z tytułu sprzedaży nieruchomości, o jakiej mowa w pozwie, wynoszącej 101.000,00 zł, wydała już kwotę 96.900,00 zł i o taką kwotę nie jest już wzbogacona wobec czego powództwo przeciwko niej winno być o tą kwotę ograniczone.

(odpowiedź na pozew- k.29-30)

Na rozprawach w dniach 23 marca 2018 r., 11 maja 2018 r. i 22 czerwca 2018 r. pełnomocnik powodów popierał powództwa a pełnomocnik pozwanych w imieniu pozwanego uznawał powództwa każdego z powodów do kwoty 7.900,00 zł a w pozostałym zakresie wnosił o ich oddalenie a w imieniu pozwanej uznawał powództwa każdego z powodów do kwoty 3.100,00 zł a w pozostałym zakresie wnosił o ich oddalenie.

(protokoły rozpraw: z dnia 23 marca 2018 r. na płycie CD 00:04:31 – 00:09:16, z dnia 11 maja 2018 r. na płycie CD 00:01:23 – 00:04:15, z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:01:13 – 00:40:05 - koperta k.210)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Z. J. (2) była właścicielką zabudowanej nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...).

(bezsporne)

Prawomocnym postanowieniem Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 16 lipca 2014 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 650/14 orzeczono, iż spadek po Z. J. (2) zmarłej w dniu 27 listopada 2013 r. na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabył jej syn M. J. w całości. Tym samym postanowieniem orzeczono, że spadek po M. J. zmarłym w dniu 27 listopada 2013 r. na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyło jego rodzeństwo cioteczne – pozwani S. K. i A. P. (1) w 1/2 części każdy z nich.

(bezsporne, zeznania powodów: R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, Z. J. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:11:03 – 00:12:56 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:21:24 – 00:27:09- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 16 lipca 2014 r. wydanego w sprawie sygn. akt I Ns 650/14- k.10)

W skład spadku po M. J. wchodziła nieruchomość w Z. przy ul. (...), mieszkanie w P. oraz długi wobec banków, telefonii komórkowej oraz osób prywatnych.

(zeznania powodów: R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, Z. J. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:11:03 – 00:12:56 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:21:24 – 00:27:09- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210)

W dniu 19 sierpnia 2014 r. pozwany za ubezpieczenie domu przy ul. (...) w Z. zapłacił 116,00 zł.

(kserokopia polisy ubezpieczeniowej-k.112-113)

W dniu 16 września 2014 r. pozwani rozwiązali umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...), jaką Z. J. (2) zawarła w dniu 22 października 2013 r. z J. D., zwrócili jej zadatek pobrany przez Z. J. (2) w kwocie 20.000,00 zł i zapłacili jej też 7.000,00 zł jako zwrot kosztów biura pośrednictwa nieruchomości.

(zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia przedwstępnej umowy sprzedaży- k.33-36, kserokopia umowy rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży- k.37-38)

Od 1 października 2014 r. do (...) syn pozwanej wynajmował mieszkanie w K., za które czynsz wynosił 1.350,00 zł miesięcznie.

(zeznania pozwanej A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia umowy najmu- k.55-59, kserokopie faktur- k.138)

W styczniu 2015 r. pozwani przekazali T. N. kwotę 2.800,00 zł z tytułu długu jaki miała wobec niego Z. J. (2).

( zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia porozumienia w sprawie spłaty długu Z. J. (2)- k.31)

W dniu 18 sierpnia 2015 r. pozwany za ubezpieczenie domu przy ul. (...) w Z. zapłacił 116,00 zł.

(kserokopia polisy ubezpieczeniowej-k.110-111)

Ponieważ pozwani chcieli sprzedać odziedziczoną po M. J. nieruchomość w Z. przystąpili z pomocą swoich rodzin do jej porządkowania i dokonali tam drobnych napraw. W znajdującym się na niej domu przeprowadzili deratyzację, uprzątnęli z niego odchody ludzkie i psie i wyrzucili stare rzeczy a ze znajdującego się na niej garażu wyrzucili odpady biologiczne, makulaturę i śmieci.

(zeznania świadka J. K.- - protokół rozprawy z dnia 11 maja 2018 r. na płycie CD 00:06:46 – 00:13:35- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210)

W dniu 30 listopada 2015 r. pozwani sprzedali nabyte w drodze spadkobrania po M. J. udziały w nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...) oznaczonej numerami działek (...) E. P. i A. P. (2). Każdy z pozwanych za swój udział w nieruchomości otrzymał cenę 101.000,00 zł. Część ceny za udział w kwocie po 43.500,00 zł każdy z pozwany otrzymał od nabywców przed zawarciem umowy a brakujące części ceny w kwotach po 57.500,00 zł kupujący przelali pozwanym w dniu 8 grudnia 2015 r. na wskazane w akcie notarialnym umowy sprzedaży rachunki bankowe. Rachunek bankowy wskazany w tym akcie notarialnym przez pozwaną był rachunkiem wspólnym jej i jej męża i na konto to wpływała jego emerytura w wysokości wówczas 4.705,29 zł miesięcznie.

(bezsporne, zeznania powodów: R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, Z. J. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:11:03 – 00:12:56 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:21:24 – 00:27:09- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia umowy sprzedaży- k.12-18, kserokopie wyciągów z rachunków bankowych- k.159-205)

W dniu 18 lutego 2016 r. pozwana wraz z mężem i dwójką dzieci oraz dwiema innymi osobami poleciała do Wietnamu. Tam w miejscowym biurze podróży wykupili oni wycieczkę objazdową po Wietnamie i Kambodży. Za wycieczkę tą dla 6 osób D. P. zapłacił na miejscu 10.166 USD.

(zeznania pozwanej A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia rezerwacji lotów-k.62-63, kserokopie paszportów- k.68-81, kserokopia programu wycieczki- k.82-83, rachunek- k.84-85, kserokopia biletów- k.127-134)

W (...) córka i żona pozwanego były we W.. Do Polski przyleciały one z B. w dniu 23 sierpnia 2016 r.

(zeznania pozwanego S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, kserokopie biletów- k.123-126)

W dniu 8 września 2016 r. ze środków pieniężnych znajdujących się na rachunku, na jaki wpłynęła część zapłaty za sprzedaż udziału pozwanej w nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...), sfinansowany został za kwotę 190.000,00 zł zakup mieszkania.

(zeznania pozwanej A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29, kserokopia wyciągu z rachunku bankowego- k.159-164)

W 2016 r. powodowie R. J. i Z. J. (1), będący rodzeństwem przyrodnim spadkodawcy M. J., zainicjowali przed Sądem Rejonowym w Zduńskiej Woli w sprawie sygn. akt I Ns 1182/16 postępowanie w przedmiocie zmiany prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli wydanego w dniu 16 lipca 2014 r. w sprawie sygn. akt I Ns 650/14 w zakresie stwierdzenia nabycia spadku po M. J.. Prawomocnym postanowieniem z dnia 7 grudnia 2016 r. wydanym w sprawie sygn. akt I Ns 1182/16 Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli zmienił postanowienie Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 16 lipca 2014 r. wydane w sprawie sygn. akt I Ns 650/14 w zakresie stwierdzenia nabycia spadku po M. J. i stwierdził, iż spadek po nim na podstawie ustawy nabyli jego bracia przyrodni – powodowie R. J. i Z. J. (1) w 1/2 części każdy z nich.

(bezsporne, zeznania powodów: R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, Z. J. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:11:03 – 00:12:56 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:21:24 – 00:27:09- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210, kserokopia postanowienia Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli z dnia 7 grudnia 2016 r. wydanego w sprawie sygn. akt I Ns 1182/16- k.11)

Z powództwa pozwanych toczy się przed Sadem Okręgowym w Poznaniu w sprawie sygn. akt XII C 563/17 postępowanie przeciwko powodom o zapłatę za poczynione przez pozwanych nakłady na wchodzące w skład spadku po M. J. mieszkanie w P. i zwrot spłaconych przez nich długów M. J..

(zeznania powoda R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, zeznania pozwanych: S. K. p rotokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:12:56 – 00:14:54 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:27:09 – 01:00:07- koperta k.210, A. P. (1) protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:14:54 – 00:24:29 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 01:00:07 – 01:22:19- koperta k.210,

Pismem z dnia 31 października 2017 r. pełnomocnik powodów zaproponował pełnomocnikowi pozwanych ugodę mającą polegać na tym, by pozwani zapłacili powodom różnicę pomiędzy ceną sprzedaży nieruchomości w Z. w kwocie 202.000,00 zł a kwotą jakiej dochodzą od powodów w sprawie, jaka toczy się między stronami przed Sądem Okręgowym w Poznaniu. Pełnomocnik pozwanych na propozycję takiej ugody nie przystał.

(bezsporne, zeznania powoda R. J. protokół rozprawy z dnia 22 czerwca 2018 r. na płycie CD 00:07:18 – 00:11:03 w zw. z protokołem rozprawy z dnia 23 marca 2018 na płycie CD 00:09:16 – 00:21:24- koperta k.210, kserokopia pisma pełnomocnika powodów-k.19-20, kserokopia pisma pełnomocnika pozwanych- k.21)

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanych odnośnie wysokości kwot wydatkowanych przez nich na sprzątanie nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...) i wykonywane na niej naprawy przed jej sprzedażą. Zeznania ich w tym zakresie były bowiem gołosłowne i nie znalazły potwierdzenia w innych zaproponowanych przez pozwanych dowodach. Sąd nie dał też wiary zeznaniom świadka J. K., iż otrzymał od pozwanych za wywóz śmieci z tej nieruchomości kwotę 500,00 zł. Zauważyć bowiem należy, iż o przekazaniu temu świadkowi kwoty 500,00 zł nie wspomniało żadne z pozwanych a przy tym świadek ten jest osobą rodzinnie powiązaną z pozwanym i jest zainteresowany korzystnym dla pozwanych wynikiem rozstrzygnięcia. Niezależnie jednak od powyższego to z racji czasu uzyskania korzyści majątkowej przez pozwanych ustalanie czy ponieśli oni wcześniej jakieś koszty związane z nabyciem spadku, jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Choć Sąd dał wiarę zeznaniom pozwanych, iż spłacili oni długi odziedziczone przez M. J. po Z. J. (2) wobec T. N. i J. D., bo ich twierdzenia w tym zakresie korespondowały ze złożonym porozumieniem i kserokopiami umowy przedwstępnej sprzedaży i umowy rozwiązania przedwstępnej umowy sprzedaży, to z racji czasu ich spłacenia przed uzyskaniem przez pozwanych korzyści majątkowej, jakiej zwrotu dochodzą powodowie w tym postępowaniu, okoliczność ta także nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd dał wiarę przedstawionym dokumentom w postaci polis ubezpieczeniowych, z których wynika, iż pozwany opłacił dwukrotnie ubezpieczenie domu położonego w Z. przy ul. (...), jednak z racji dat, kiedy czynił te wydatki, stwierdzić należy, iż zostały one pokryte przed uzyskaniem korzyści majątkowej, której dotyczy żądanie zwrotu, a zatem okoliczność ta z punktu widzenia rozstrzygnięcia jest bez znaczenia.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanych, iż opłacili oni rachunki za prąd w domu położonym w Z. przy ul. (...) i podatki od tej nieruchomości. Twierdzeń pozwanych w tym zakresie nie potwierdza kserokopia decyzji podatkowej, z której wynika jedynie fakt wymiaru podatku a nie fakt płatności za niego ani też kserokopia faktury za prąd, która dokumentuje tylko wysokość należności a nie jej płatność. Podobnie faktu opłacania podatku od tej nieruchomości nie potwierdzają złożone trzy kserokopie pokwitowań w tym jedna całkiem nieczytelna. Dokumentują one bowiem fakt płatności wskazanych w nich kwot jednak nie wiadomo z jakiego tytułu płatności te następowały a w przypadku nieczytelnego dowodu wpłaty także tego na czyją rzecz dokonana była wpłata. Z samych natomiast dat stempli pocztowych na tych dowodach wynika, iż dokumentowane płatności także czynione były przed uzyskaniem korzyści ze sprzedaży nieruchomości położonej w Z. przy ul. (...) a więc, że udokumentowane wydatki nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego w tym zakresie, w którym podawał on, iż z korzyści majątkowej uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości położonej w Z. na ul. (...) wydał na prezent dla chrześniaczki L. P. na studia podyplomowe 3.750,00 zł, na korepetycje i prawo jazdy dla córki 8.700,00 zł oraz na wyjazd córki i żony do W. i wyjazd rodziny do J. 12.500,00 zł. Twierdzenia pozwanego w tym zakresie nie zostały potwierdzone przedstawionymi przez niego dowodami i jako takie uznane zostały za całkowicie gołosłowne. Okoliczności wydatkowania przez niego na studia podyplomowe L. P. nie potwierdza złożona kserokopia faktury dokumentującej opłatę za studia podyplomowe. Wynika z niej bowiem jedynie to, że L. P. opłaciła tą kwotą swoje studia podyplomowe. Nie dokumentuje ona natomiast pochodzenia środków, które posłużyły do jej opłacenia. Brak jest też dowodu na to, by pozwany zgłaszał fakt dokonania darowizny pieniężnej na rzecz chrześniaczki w urzędzie skarbowym, co musiałby zrobić przekazując takową. Brak jest ponadto dowodu potwierdzającego wydatkowanie przez pozwanego z uzyskanej korzyści majątkowej opłat za korepetycje czy prawo jazdy dla córki. Mało tego pozwany nie tylko nie wykazał, by ponosił opłaty za korepetycje córki ale też nie wykazał nawet, by w ogóle jego córka korzystała z jakichkolwiek korepetycji. Natomiast złożona kserokopia prawa jazdy córki pozwanego sama przez się nie wykazuje kiedy odbywała ona kurs na prawo jazdy i kto za niego płacił i z jakich środków. Brak jest ponadto dowodu na to, by rodzina pozwanego, jak to twierdzi pozwany, była na rodzinnym wyjeździe w J.. Tym samym nie został udowodniony fakt powstania kosztów takiego wyjazdu i ich pokrycia przez pozwanego z uzyskanej korzyści. Pozwany wykazał natomiast złożonymi biletami lotniczymi, iż jego żona i córka w sierpniu 2016 r. były we W.. Sam jednak ten fakt nie dowodzi tego, by koszty tego wyjazdu pokrył pozwany z uzyskanej korzyści.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej w tej części, w której twierdziła ona, iż z uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości położonej w Z. na ul. (...) korzyści majątkowej od listopada 2015 r. do grudnia 2016 r. wydała na czynsz za mieszkanie wynajmowane przez jej syna kwotę 17.550,00 zł oraz na wycieczkę rodzinną do (...) kwotę 44.000,00 zł a także na własne utrzymanie od listopada 2015 r. do grudnia 2016 r. 18.200,00 zł czyli po 1.400,00 zł miesięcznie. Twierdzenia pozwanej w tym zakresie nie znalazły bowiem potwierdzenia w zaproponowanych przez nią dowodach i jako takie potraktowane zostały jako całkowicie gołosłowne. Okoliczności wydatkowania przez pozwaną w okresie od listopada 2015 r. do grudnia 2016 r. po 1.350,00 zł na czynsz za wynajmowane przez jej syna mieszkanie w K. nie potwierdza złożona przez nią kserokopia umowy najmu z kwotą czynszu 1.350,00 zł i kserokopia nieopłaconej faktury za czynsz w tej kwocie z sierpnia 2016 r. Dokumenty te potwierdzają co najwyżej fakt wynajmowania przez jej syna mieszkania i wysokości czynszu za wynajmowane mieszkanie. Nie są jednak przydatne dla stwierdzenia okoliczności jaka ma znaczenia w tej sprawie to jest faktu opłacenia tego czynszu i pochodzenia środków, z jakich miał on być opłacany. Podobnie nie stanowią dowodu na sfinansowanie przez pozwaną z uzyskanej korzyści majątkowej wyjazdu do (...) złożone przez nią kserokopie rezerwacji lotów, kserokopie biletów, kserokopie paszportów i kserokopia programu. Dowody te potwierdzają bowiem jedynie to, że pozwana wraz z pięcioma innymi osobami w tym mężem i dwójką dzieci w lutym 2016 r. była na wycieczce w (...). Nie wynika z nich jednak, że to ona finansowała koszty tej wycieczki. Mało tego jej zeznaniom w tym zakresie, w którym twierdziła, iż pieniądze na wycieczkę w kwocie 44.000,00 zł wypłaciła jednorazowo z rachunku bankowego, na jaki wpłynęła korzyść zaprzecza treść wyciągu z tego rachunku, która wskazuje na to, iż wypłaty na taką kwotę przed wyjazdem pozwanej z rodziną na wycieczkę nie było. Poza tym rachunek na kwotę 10.166 USD przedstawiony na dowód poniesienia kosztów wycieczki wystawiony został nie dla pozwanej lecz dla jej męża, który przy wysokości osiąganych dochodów, mógł koszty te pokryć z majątku wspólnego. Na potwierdzenie swoich twierdzeń o wydatkowaniu na swoje utrzymanie kwot po 1.400,00 zł miesięcznie pozwana natomiast nie przedstawiła żadnych dowodów, które okoliczność tę by potwierdzały. Poza tym przy ocenie zeznań pozwanej Sąd nie mógł pominąć okoliczności, iż ze środków finansowych, jakie były zdeponowane na rachunku, na jaki wpłynęła część należnej jej zapłaty za udział w nieruchomości spadkowej, sfinansowany był we wrześniu 2016 r. zakup nieruchomości za kwotę 190.000,00 zł i nie można wykluczyć, iż ta część uzyskanej przez pozwaną korzyści majątkowa zużyta została właśnie na zakup tego mieszkania a więc nie w sposób konsumpcyjny.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika pozwanych o dopuszczenie dowodu z opinii biegłych z zakresu wyceny kosztorysowania prac osób fizycznych na okoliczność wyceny prac pozwanych przy wykonywaniu wywozu nieczystości z budynku, garażu i sadu, jako że wnioskowana opinia nie byłaby przydatna dla rozstrzygnięcia.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Powodowie swoje roszczenia oparli o treść przepisu art. 405 kc, który stanowi, że kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Jednocześnie w myśl art. 406 kc obowiązek wydania korzyści obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody.

Wynikającymi z art. 405 kc przesłankami bezpodstawnego wzbogacenia są wzbogacenie jednego podmiotu, zubożenie drugiego podmiotu, związek pomiędzy wzbogaceniem a zubożeniem (uzyskanie korzyści majątkowej kosztem innej osoby) oraz brak podstawy prawnej dla wzbogacenia. Stosownie do treści art. 6 kc oraz 232 kpc, to na powodach ciążył obowiązek wykazania zaistnienia tychże przesłanek.

Źródłem bezpodstawnie uzyskanej korzyści mogą być zdarzenia różnego rodzaju. W dwóch wypadkach Sąd Najwyższy przyjął, że osoba pominięta wskutek zwykłej pomyłki jako spadkobierca ustawowy w postępowaniu spadkowym przeprowadzonym przez sąd zagraniczny może dochodzić przed sądem polskim roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia przeciwko współspadkobiercom. (porównaj wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 1967 r., I CR 370/66, OSNCP 1967, nr 12, poz. 222, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1986 r., III CZP 66/86, OSNCP 1987, nr 9, poz. 132). Podobnie Sąd Najwyższy przyjął, że roszczenie o ochronę dziedziczenia (art. 1029 § 1 kc) nie wyłącza roszczenia rzeczywistego spadkobiercy, na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, przeciwko rzekomemu spadkobiercy o zwrot korzyści uzyskanej ze sprzedaży przedmiotów spadkowych (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 1998 r., III CKN 578/97, OSNC 1999/3/49).

W przedmiotowej spawie bezspornym był fakt, że pozwani na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli, które później zostało zmienione, odziedziczyli w częściach równych po 1/2 każdy z nich spadek po M. J., w skład którego wchodziła nieruchomość położona Z. przy ul. (...). Niesporne jest też, że przed zmianą postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. J., pozwani zbyli udziały w tej nieruchomości spadkowej i każdy z nich otrzymał z tytułu tej sprzedaży kwotę 101.000,00 zł. Ponieważ na skutek zmiany postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po M. J. spadek ten nabyli powodowie w częściach równych po 1/2 każdy z nich stąd też każdy z pozwanych powinien zapłacić każdemu z powodów z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia kwoty po 50.500,00 zł.

Pozwani chcieli uchylić się od obowiązku wydania powodom części należnych im udziałów w cenie uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości wchodzącej w skład spadku po M. J. w oparciu o przepis art. 409 kc, który stanowi, iż obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Przesłanka zużycia lub utraty korzyści jest w doktrynie i orzecznictwie ujmowana wąsko. W szczególności przyjmuje się, że nie jest ona spełniona, jeżeli wzbogacony zużył wprawdzie pierwotną korzyść, lecz nabył za nią inne mienie albo zaoszczędził konieczne wydatki, które zmuszony byłby pokryć ze swojego majątku. W takiej sytuacji wzbogacenie istnieje nadal i odpowiada wartości uzyskanego mienia albo zaoszczędzonego wydatku (patrz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1964 r., I CR 211/63, OSNC 1965, nr 4, poz. 65, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 grudnia 1998 r., I CKN 918/97, LEX nr 55395)

Pozwani powołując się na fakt wyzbycia się uzyskanych korzyści majątkowych wskazywali na poniesienie szeregu wydatków polegających na spłacie długów spadkowych, na regulowaniu rachunków związanych z odziedziczoną nieruchomością czy też na poniesieniu kosztów sprzątania jej przed jej sprzedażą. Zauważyć jednak należy, iż skoro wydatki te poniesione zostały przez nich przed sprzedażą nieruchomości a więc przed uzyskaniem przez nich korzyści z tej sprzedaży, nie mogły one prowadzić do zużycia tejże korzyści. W tej sytuacji zwrotu tego rodzaju wydatków czy spłaconych długów spadkowych pozwani mogli domagać się w tym procesie wnosząc powództwo wzajemne bądź przedstawiając swoje wierzytelności z tego tytułu do potrącenia, czego jednak nie zrobili.

Dodatkowo pozwani w żaden sposób nie wykazali, że zużyli już uzyskane korzyści majątkowe, które otrzymali kosztem powodów w taki sposób, że nie są już wzbogaceni. Jak to już wcześniej wskazano, twierdzenia pozwanych, iż wydatkowali część środków pieniężnych uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości, pozostały gołosłowne i nie poparte żadnymi wiarygodnymi dowodami. Tymczasem w myśl art. 6 kc to pozwani winni wykazywać okoliczności, z których wywodzą skutki prawne.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał powództwo za zasadne i zasądził od każdego z powodów na rzecz każdego z pozwanych kwoty po 50.500,00 zł.

Ponieważ termin spełnienia świadczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie jest oznaczony i nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenia pozwanych powinny być spełnione niezwłocznie po wezwaniu ich do zapłaty (art. 455 kc). Pełnomocnik powodów wezwał pełnomocnika pozwanych do zwrotu wzbogacenia ich kosztem pismem z dnia 31 października 2017 r. Pismo to odebrane zostało przez pełnomocnika z pewnością najpóźniej z dniem 4 grudnia 2017 r., gdyż w tym dniu pełnomocnik pozwanych odpowiedział na to pismo. W tym też zatem dniu roszczenia powodów stały się wymagalne. Zatem w opóźnieniu z ich spełnieniem pozwani pozostają od dnia następnego po wezwaniu ich do zapłaty to jest od dnia 5 grudnia 2017 r. Wobec tego Sąd zasądził od pozwanych na rzecz powodów odsetki ustawowe za opóźnienie od zasądzonych kwot od dnia 5 grudnia 2017 r. do dnia zapłaty a w pozostałym zakresie żądanie zasądzenia odsetek oddalił.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sąd zasądził więc od każdego z pozwanych na rzecz powoda R. J. kwoty po 7.925,00 zł. Na każdą z tych kwot złożyły się opłata od pozwu w kwocie 2.525,00 zł i wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 ust. 4 i § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.). Sąd zasądził ponadto od każdego z pozwanych na rzecz powoda Z. J. (1) kwoty po 7.933,50 zł. Na każdą z tych kwot złożyły się opłata od pozwu w kwocie 2.525,00 zł, połowa opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 8,50 zł i wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 zł ustalone stosownie do treści § 2 ust. 4 i § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. poz. 1800 ze zm.).

Ponieważ dochodzone pozwem roszczenie każdego z powodów przeciwko pozwanemu S. K. zostało uznane przez tego pozwanego do kwoty 7.900,00 na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 kpc wyrokowi w części zasądzającej od niego świadczenia na rzecz powodów Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności do tej kwoty a ponieważ dochodzone pozwem roszczenie każdego z powodów przeciwko pozwanej A. P. (1) zostało uznane przez tą pozwaną do kwoty 3.100,00 na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 kpc wyrokowi w części zasądzającej od niej świadczenia na rzecz powodów Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności do tej kwoty.