Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 1

Sygnatura akt

VII K 699/20

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

D. B.

w dniu 15 stycznia 2019 roku w Pomieszczeniu (...) (...) K. (...) w P., woj. (...), będąc funkcjonariuszem K. (...) w P., i pełniąc służbę w (...) K. w P., znęcał się psychicznie i fizycznie nad osadzonym w celu wytrzeźwienia a tym samym pozbawionym wolności J. J. w ten sposób, że około godz. 15.49, stojąc w drzwiach celi Nr(...), bez powodu uderzył osadzonego J. J. ręką w twarz, a następnie około godz. 18.25 - 18.26 przy wyprowadzaniu wyżej wymienionego z toalety uderzył go co najmniej jeden raz ręką w okolice głowy, naruszając jego nietykalność cielesną, przy czym używał wobec osadzonego J. J. słów wulgarnych nazywając go h... czym przekroczył swoje uprawnienia oraz działał na szkodę interesu prywatnego J. J.

tj. o czyn z art. 231 § 1 kk w zb. z art. 247 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  D. B. pełnił służbę strukturach Policji od dnia 2 sierpnia 2010 roku, w tym w okresie od 1 lipca 2017 roku jako referent w Zespole (...) (...) W. (...) K. (...) w P..

Wyjaśnienia oskarżonego

Informacja o przebiegu służby

97

180

2.  W dniu 15 stycznia 2019 roku funkcjonariusze Policji: sierż. szt. T. Z. oraz st. post. Ł. K. interweniowali w stosunku do J. J. w trybie ustawy z dnia (...) o (...). J. J. został doprowadzony do K. (...) w P. i po przeprowadzeniu badań lekarskich, oraz dopełnieniu formalności, przekazany pełniącemu służbę w PdOZ referentowi D. B.. J. J. został osadzony w Pomieszczeniu (...) (...) celem wytrzeźwienia. Podczas czynności w PdOZ J. J. był spokojny, poddawał się czynnościom związanym z osadzeniem.

Protokół doprowadzenia w celu wytrzeźwienia

Zaświadczenie lekarskie

Zeznania świadka J. J.

Zeznania świadka Ł. K.

14-16

17

33v, 118

73

3.  Około godz, 15.55 dzwoniąc kilkakrotnie dzwonkiem, J. J. zasygnalizował potrzebę wyjścia z celi, kilkakrotnie zapukał w drzwi celi. Po kilku minutach funkcjonariusz D. B. pełniący tego dnia służbę w Pomieszczeniach (...) (...) otworzył drzwi celi, w odpowiedzi na sygnalizację osadzonego. J. J. podszedł do drzwi, oczekiwał ich otwarcia. Po otwarciu drzwi D. B. uderzył J. J. otwartą ręką w twarz, po tym uderzeniu osadzony cofnął się. Kiedy wyjaśnił powód wezwania potrzebą skorzystania z toalety, funkcjonariusz zwrócił się do osadzonego J. J. słowami wulgarnymi, obelżywymi nazywając ch …. Osadzony wyszedł z celi na korytarz, na polecenie funkcjonariusza Policji stanął przy ścianie i oparł ręce na ścianie. Funkcjonariusz sprawdził – używając detektora - czy osadzony nie ma niczego przy sobie. J. J. skorzystał z toalety. Następnie około godz. 18.24 J. J. ponownie zasygnalizował potrzebę wyjścia z celi. Został wypuszczony, skontrolowany i udał się do toalety. J. J. poprosił funkcjonariusza Policji o pomoc w zakręceniu wody. D. B. wszedł do toalety i uderzył osadzonego ręką w głowę. Po wyjściu z toalety J. J. – na polecenie funkcjonariusza Policji stanął przy ścianie, oparł na ścienie ręce, celem umożliwienia kontroli, a następnie udał się w kierunku celi, podnosząc ręce w geście ochrony głowy. Około 18.26 J. J. wrócił do celi.

Częściowo zeznania świadka J. J.

Protokół oględzin zapisów wraz z dokumentacją fotograficzną

Protokół oględzin

Płyty opisane jako

- KK1, KK3, KK4

- (...)

- kor5

33-34, 117v-118, 334-336

76-77, 78-89

122-128

22, 24, 27

4.  W dniu 15 stycznia 2019 roku o godz. 20.00 służbę w Pomieszczeniu (...) (...) K. (...) w P. rozpoczął referent D. S., przejmując służbę od referenta D. B.. Referent D. S. sprawdził cele, w której był osadzony J. J.. Osadzony poprosił funkcjonariusza o kontakt po przejęciu służby. D. S. ponownie udał się do celi gdzie przebywał J. J.. Osadzony poprosił o wodę oraz możliwość skorzystania z toalety, oraz skarżył się na D. B., iż ten utrudniał osadzonemu możliwość wyjścia i skorzystania z toalety, był nieuprzejmy i wulgarny wobec osadzonego. Funkcjonariusz D. S. umożliwił osadzonemu skorzystanie z toalety i podał wodę. Osadzony wrócił do celi gdzie spędził całą noc. J. J. został zwolniony w dniu 16 stycznia 2019 roku.

Zeznania świadka D. S.

69, 341v

5.  W dniu 22 stycznia 2019 roku Naczelnik Wydziału (...) K. (...) w P. M. D. podczas czynności nadzorczych weryfikował sposób przebiegu służby w Pomieszczeniu (...) (...) pod względem jej zgodności z zasadami określonymi zarządzeniem nr 130 Komendanta Głównego Policji z dnia 07.04.2012r., zmienianym zarządzeniem nr 13 z dnia 10.04.2014r., a następnie zarządzeniem nr 29 z dnia 20.02.2018r.. Po obejrzeniu fragmentów monitoringu wizyjnego z dnia 15 stycznia 2019 roku podczas służby pełnionej przez (...) D. B., wezwał funkcjonariusza eksperta zespołu kontroli w K. (...) w P. - A. S.. Naczelnik Wydziału(...) K. w P. M. D. sporządził raport o ujawnionych nieprawidłowościach w czynnościach funkcjonariusza D. B..

6.  Ekspert zespołu kontroli w K. (...) w P. A. S., po obejrzeniu fragmentów z opisanego wyżej monitoringu wizyjnego, powiadomił Komendanta (...) w P. o podejrzeniach nieprawidłowych zachowań funkcjonariusza Policji D. B.. Z polecenia Komendanta (...) A. S. udał się do J. J.. Wyniki rozmowy z J. J. funkcjonariusz A. S. opisał w notatce urzędowej z dnia 22.01.2019 roku.

7.  Zabezpieczono monitoring wizyjny z PdOZ K. (...) w P. z dnia 15 stycznia 2019 roku godz. 11.44-20.00.

Protokół oględzin rzeczy

Zeznania świadka A. S.

Notatka urzędowa

Zeznania świadka M. D.

Raport

Częściowo zeznania świadka D. S.

18-19

61-62, 337

3

65-66, 340v-341

2

69

8.  K. (...) w P. rozkazem personalnym nr 288 z dnia 22 stycznia 2019 roku zawiesił (...) D. B. w czynnościach służbowych od dnia 23 stycznia 2019 roku.

9.  K. (...) w P. rozkazem personalnym nr 635 z dnia 13 października 2020 roku zwolnił (...) D. B. ze służby w Policji z dniem 31 października 2020 roku.

Rozkazy personalne

29, 247-251

10.  W okresie służby w Policji D. B. był 12-krotnie wyróżniany za zaangażowanie w służbie, wzorowe wykonywanie obowiązków służbowych, otrzymywał nadto nagrody roczne.

Pisemne zestawienie wyróżnień

Częściowo zeznania świadka M. D.

181-184

340v

11.  Wobec D. B. prowadzono postępowanie dyscyplinarne wszczęte postanowieniem Komendanta (...) w P. z dnia 22 stycznia 2019 roku. Orzeczeniem nr (...) z dnia 27 marca 2020 r. K. (...) w P. uznał (...) D. B. za winnego zarzucanych mu w pkt 1-13 przewinień dyscyplinarnych, w tym w pkt 1 i 2 traktujących o zdarzeniach z dnia 15.01.2019r. z udziałem J. J. i wymierzył D. B. karę nagany. Orzeczeniem nr (...) z dnia 5 czerwca 2020 roku Komendant (...) w Ł., na skutek odwołania D. B., uchylił opisane wyżej orzeczenie w zakresie przypisania przewinień dyscyplinarnych opisanych w pkt 2-13 i uniewinnił D. B. od ich popełnienia, utrzymując zaskarżone orzeczenie w pozostałym zakresie w mocy.

Orzeczenie Komendanta (...) w P.

Orzeczenie Komendanta (...) w Ł.

Częściowo wyjaśnienia oskarżonego

223-235

310-323

246

12.  D. B. nie był uprzednio karany.

Karta karna

186, 236

13.  D. B. nie wykazuje objawów choroby psychicznej. Nie jest upośledzony umysłowo. W czasie popełnienia zarzucanego mu czynu miał zachowaną zdolność jego rozumienia oraz pokierowania swoim postępowaniem.

Opinia sądowo-psychiatryczna

152-153

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1, 11

Wyjaśnienia oskarżonego

Wyjaśnieniom oskarżonego można przyznać walor wiarygodnych wyłącznie w zakresie traktującym o przebiegu służby w Policji, fakcie prowadzenia przeciwko wskazanemu postepowania dyscyplinarnego oraz efektach z jakimi postępowanie to zakończono. Znajdują bowiem w tym zakresie wsparcie w dowodach z dokumentów czy to informacji o przebiegu służby, czy kopiach orzeczeń wydanych w postępowaniu dyscyplinarnym.

2, 3

3

3

Zeznania świadka J. J.

Monitoring wizyjny z PdOZ K. w P.

Płyty

Relacje wskazanego świadka zasadniczo zasługują na przymiot wiarygodnych, chociaż należy traktować je z pewną ostrożnością, zważywszy na nietrzeźwość świadka w dacie czynów popełnionych w istocie na jego szkodę. Intencje świadka ten nie tylko wyartykułował na rozprawie głównej, nie domagając się surowego traktowania oskarżonego, ale także postawą procesową polegającą na akceptacji wstępnej decyzji prokuratora o umorzeniu śledztwa o czyn popełniony na jego szkodę, pogodzenie się z pierwotną oceną rzecznika oskarżenia. Intencjonalnie świadek jest zainteresowany podzieleniem się z organami ścigania, wymiaru sprawiedliwości o zdarzeniu zgodnie z zapamiętanym stanem rzeczy. Pamiętając o powodzie osadzenia pokrzywdzonego w PdOZ, należy poszukiwać innych źródeł dowodowym dla zweryfikowania przekazu J. J., nie sposób bowiem nie dostrzec drobnych odstępstw w poszczególnych relacjach. Argument ten wziął górę na etapie śledztwa i legł u podstaw pierwotnej decyzji o umorzenia postępowania, jak należy wnioskować z uzasadnienia postanowienia Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Opocznie z dnia 31.12.2019 r. w sprawie PR Ds. 156.2019. Intencje pokrzywdzonego są na tyle szczere i przekonywujące, że skłaniają ku ocenie o prawdziwości zeznań w zakresie w jakim zawierają ogólny przekaz o nienależytym traktowaniu osadzonego przez funkcjonariusza Policji pełniącego wówczas służbę w PdOZ. Pewnym tego potwierdzeniem jest przebieg rozmowy pokrzywdzonego oraz D. S. – funkcjonariusza, który przyjął służbą od D. B.. Odwołując się do relacji świadka D. S. przypomnieć należy wypowiedź J. J., swoiste zestawienie odmiennych postaw funkcjonariuszy D. B. oraz D. S., na korzyść ostatniego, w sytuacji wulgarnych wypowiedzi D. B. adresowanych do pokrzywdzonego (wówczas osadzonego), utrudniania dostępu do toalety. Już ten pierwszy, pozaprocesowy przekaz pokrzywdzonego dowodzi nieprawidłowego zachowania oskarżonego D. B., chociaż odwołując się do zeznań D. S., pokrzywdzony nie wspominał o uderzeniach. Po raz pierwszy o takich wspomina rozpytany przez A. S. – eksperta zespołu kontroli K. w P. oraz w kolejnych przesłuchaniach w toku śledztwa. Te należy mieć na uwadze łącznie z zapisem monitoringu wizyjnego, zabezpieczonego w dniu 22.01.2019r. a traktującym o przebiegu służby w Pomieszczeniu (...) (...) K. w P. w dniu 15.01.2019r.. Co do pozyskania dowodu, należy tylko podkreślić, że zapis został zabezpieczony na polecenie Naczelnika Wydziału (...) przez uprawnionego i kompetentnego funkcjonariusza Policji. Sposób zabezpieczenia opisano w protokole z dnia 22.01.2019r. (k. 18-19). Prowadzenie dowodu z nagrania nie narusza żadnego z zakazów dowodowych znanych Kodeksowi postępowania karnego. Nie ma podstaw do uznania dowodu za niedopuszczalny w trybie art. 168a kpk. Zestawienie relacji J. J. oraz zapisu z monitoringu - tak obejmującego korytarz i drzwi celi gdzie przebywał J. J., jak i umieszczonego w samej celi osadzonego, ujmowane łączne pozwalają na odtworzenie przebiegu zdarzenia będącego w zainteresowaniu w przedmiotowej sprawie. Odwołując się do zapisu na płycie opisanej jako (...) o godz. 15.55 widoczne jest pochylenie sylwetki oskarżonego po otwarciu celi pokrzywdzonego i energiczne wysunięcie ramienia prawego kiedy oskarżony stoi w linii drzwi. Natomiast na płycie oznaczonej KK1,KK3,KK4 w tym samym czasie wyraźny jest obraz gwałtownego cofnięcia przez pokrzywdzonego w głąb celi. Sam zainteresowany mówi o uderzeniu w twarz przez funkcjonariusza Policji, po otwarciu drzwi przez wskazanego interweniującego na wyraźny sygnał pokrzywdzonego i potrzebę wyjścia do toalety. Następnie analizując zapis zarejestrowany na płycie oznaczonej (...), widoczne jest jak oskarżony około godz. 18.25 podchodzi do toalety, w drzwiach której stoi pokrzywdzony, cofając się po tym jak podszedł osadzony. Zapis wskazuje ponownie na energiczny ruch prawej ręki oskarżonego w kierunku pokrzywdzonego, który znika w pomieszczeniu toalety. Jakkolwiek pokrzywdzony wskazuje na jednorazowe wyjście do toalety, to wspomina iż wychodząc z toalety prosił funkcjonariusza o pomoc w zakręceniu wody, po tym jak się napił. Następnie został uderzony. Zapis z monitoringu wskazują, iż pokrzywdzony dwukrotnie korzystał z toalety, zaś opisaną sytuację nakazuje łączyć z zapisem zarejestrowanym o godz. 18.25. Istotne jest przy tym, iż pokrzywdzony wracając do celi o godz. 18.26 przechodząc obok D. B. unosi ręce w geście sugerującym, iż osłania głowę, co z kolei nakazuje traktować jako wiarygodny przekaz o uprzednim uderzeniu. W tym też zakresie, zeznania pokrzywdzonego jako podlegające weryfikacji, jawią się jako wiarygodne, stanowiły – łącznie z zapisem z monitoringu dowód w oparciu, o który zrekonstruowano nie budzące wątpliwości fakty. Za taki należy traktować także kierowanie wulgaryzmów przez oskarżonego pod adresem pokrzywdzonego, o czym pokrzywdzony poinformował wprost zmiennika D. B..

5, 6, 7

5, 6, 7

Zeznania świadka A. S.

Zeznania świadka M. D.

Zeznaniom wskazanych świadków należy przyznać walor wiarygodnych. Zauważyć przy tym należy, iż świadkowie relacjonują o czynnościach służbowych podejmowanych przez każdego ze świadków, w związku powierzonym zakresem zadań. W przypadku M. D. były to czynności nadzorcze polegające na kontroli przebiegu służby w Pomieszczeniach (...) (...), a następnie ujawnionych podejrzeniach, zaś A. S. o czynnościach zawodowych tego funkcjonariusza, będących następstwem zadań M. D., jak również wnioskach wyprowadzonych przez świadków z przeglądu monitoringu. Efekty tych czynności zostały wstępnie opisane bądź to w formie notatki urzędowej (A. S.), bądź raportu (M. D.). Zastrzeżenia oskarżonego co do sposobu prowadzenia przez A. S. postępowania dyscyplinarnego nie mają w tej sprawie żadnego znaczenia, a w szczególności nie dyskwalifikują przekazu świadka złożonego w tej sprawie. Przekaz, jak już zaznaczono traktuje o przeglądzie przez świadka monitoringu, spostrzeżeniach, wnioskach i podejmowanych w związku z tym działaniach, zgodnie z przyznanymi kompetencjami. Oskarżony ani nie kwestionuje sposobu zabezpieczenia monitoringu, ani nie kwestionuje zarejestrowanych zdarzeń, ale przedstawia własną ich interpretację.

2

4, 7

Zeznania świadka Ł. K.

Zeznania świadka D. S.

Zeznaniom wskazanych świadków należy przyznać walor wiarygodnych. Nie ma podstaw do ich kwestionowania. Świadkowie jawią się jako osoby bezstronne. Ich relacje traktują o czynnościach zawodowych i ujawnionych w związku nimi okolicznościach. Zeznania te, ze szczególnym naciskiem na relację Ł. K. mają nadto istotne znaczenie dla oceny wyjaśnień oskarżonego i deklaracji o postawie i zachowaniu pokrzywdzonego w związku z czynnościami osadzana w PdOZ, jak i zwolnienia, o czym szerzej w dalszej części uzasadnienia.

3, 7

Protokoły oględzin

Dowody w postaci protokołów dokumentują czynności przeprowadzone przez funkcjonariuszy Policji - w ramach pełnionych obowiązków służbowych, a zatem uprawnione. Treść dokumentów nie budzi wątpliwości.

13

Opinia biegłych psychiatrów

Opinia biegłych psychiatrów jest jasna, pełna, wewnętrznie niesprzeczna, traktuje o aktualnym stanie zdrowia oskarżonego, jego poczytalności w dacie czynu i zdolności do realizacji prawa do obrony w toku postępowania. Pochodzi od osób fachowych i bezstronnych. Wnioski opinii należy podzielić.

11

Kopie orzeczeń komendanta M. wPolicji w P. Tryb oraz Komendanta Wojewódzkiego Policji w Ł.

Dowody z dokumentów nie budzą wątpliwości co do autentyczności, ani rzetelności, zostały wydane przez umocowane organy.

8, 9

10

1

Rozkazy personalne

Zestawienie wyróżnień

Informacja o przebiegu służby

Dowody z dokumentów nie budzą wątpliwości co do autentyczności, ani rzetelności, zostały wydane przez umocowane organy.

12

Karta karna

Dowód z dokumentu nie budzą wątpliwości co do autentyczności, ani rzetelności, został wydane przez umocowane organy.

6

5

Notatka urzędowa

Raport

Dowody z dokumentów stanowiące swoisty sposób rejestracji czynności podejmowanych przez funkcjonariuszy (tutaj A. S. i M. D.), dokumentujące wyniki prowadzonych działań. Mają w sprawie znaczenie pomocnicze, w tym znaczeniu, że wspierają dowody z zeznań przesłuchanych świadków A. S. i M. D. w zakresie traktującym o podejmowanych przez wskazanych czynnościach służbowych.

Zeznania świadka K. M.

Zeznaniom wskazanego świadka należy przyznać walor wiarygodnych, aczkolwiek mają one w sprawie drugorzędne znaczenie. Traktują bowiem o okolicznościach wynikających z niekwestionowanych dowodów z dokumentów – a dotyczących czy to postępowania administracyjnego, czy dyscyplinarnego prowadzonych wobec oskarżonego D. B..

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego

Wyjaśnienia oskarżonego, w szczególności złożone na rozprawie koncentrują się wokół sposobu prowadzenia postępowania dyscyplinarnego, potraktowania oskarżonego przez zwierzchników – a w szczególności Komendanta (...) w P.. Oskarżony zdaje się budować sugestie, iż wdrożenie postępowania dyscyplinarnego oraz administracyjnego polegającego od zawieszenia w czynnościach policjanta po wydalenie ze służby stanowią wyraz niechęci oficerów jednostki wobec oskarżonego i w związku z tym surowego jego potraktowania. Powyższe przemyślenia oskarżonego nie mają w sprawie prowadzonej ze skargi oskarżyciela publicznego – tutaj Prokuratury Rejonowej w Opocznie żadnego znaczenia. Zgromadzone dowody wskazują na nieprawidłowości po stronie oskarżonego noszące znamiona czynów zabronionych. Sposób ich oceny przez podwładnych oskarżonego ma w sprawie tylko i wyłącznie takie znaczenie, że na skutek czynności służbowych Naczelnika Wydziału (...) K. w P. M. D. oraz eksperta do sprawy kontroli A. S. ujawnione przez wskazanych nieprawidłowości oskarżonego D. B. przekazano Komendantowi (...) a ten zaangażował organy wymiary sprawiedliwości, celem zweryfikowania podejrzeń i ewentualnie prawnokarnej oceny.

Co do samych zdarzeń będących w zainteresowaniu w przedmiotowej sprawie, oskarżony nie przyznając się do winy, nie tyle przeczy aby dopuścił się nieprawidłowości na szkodę J. J., co podnosi braki dowodowe – koncentrując się wokół zapisów z monitoringu znajdującym się w PdOZ. Co do oceny tego dowodu, jak i zeznań pokrzywdzonego należy odwołać się do przedstawionych wyżej rozważań. Wychodząc naprzeciw zastrzeżeniom oskarżonego rozważania te należy tylko uzupełnić w ten sposób, że sięganie po art. 5 § 2 kpk, a takie zdają się być oczekiwania oskarżonego, nie może stanowić wyrazu bezradności decyzyjnej sądu w sytuacji, w której powinien zdecydować się na danie wiary temu lub innemu dowodowi, przy jednoczesnym odmówieniu wiary innemu dowodowi, jeśli tylko obdarzenie zaufaniem jednego z dowodów (grupy dowodów) prowadzi do stanowczych wniosków co do przebiegu wydarzeń istotnych z punktu widzenia odpowiedzialności karnej oskarżonego (wyrok SN z 6.02.2008 r., IV KK 404/07, Prok. i Pr.-wkł. 2008/6, poz. 11; wyrok SN z 15.01.2015 r., V KK 361/14, Prok. i Pr.-wkł. 2015/5, poz. 14). Prezentowana w art. 5 § 2 kpk zasada nakazu tłumaczenia wątpliwości na korzyść oskarżonego nie oznacza, że wszystkie wyłaniające się w toku postępowania zastrzeżenia faktograficzne należy a priori poczytywać na korzyść oskarżonego – chyba że i w wyniku zastosowania logicznej interpretacji innych dowodów oraz metod empirycznych i tak owych wątpliwości usunąć się nie da (wyrok SA w Łodzi z 30.12.1998 r., II AKa 241/98, Biul. PA w Ł. 1999/8, s. 11). Reguła ta ma w związku z tym zastosowanie dopiero wówczas, gdy zostały wyczerpane wszystkie możliwości poznawcze w postępowaniu, a mimo to nie udało się usunąć zaistniałych wątpliwości (wyrok SN z 31.08.1979 r., IV KR 173/79, OSNPG 1980/2, poz. 24; postanowienie SN z 16.06.2005 r., II KK 257/05, OSNKW 2005/9, poz. 86; wyrok SA w Lublinie z 29.05.2002 r., II AKa 66/02, Prz. Orz. PA w Lublinie 2002/19, s. 27; wyrok SN z 10.02.2011 r., V KK 281/10, OSNKW 2011/2, poz. 20; postanowienie SN z 13.12.2013 r., III KK 312/13, Prok. i Pr.-wkł. 2014/3, poz. 9). W przepisie art. 5 § 2 kpk mowa jest wyłącznie o wątpliwościach, których nie da się usunąć. Równie istotnym, co wskazanie kierunku rozstrzygania istniejących wątpliwości, elementem tej zasady jest zatem zobowiązanie organów do podjęcia wszelkich czynności zmierzających do rozwiania pojawiających się obiekcji. Dopiero stwierdzenie, że wszystkie dopuszczalne przez prawo środki dowodowe zostały wyczerpane i podjęto wszelkie próby wyjaśnienia pojawiających się rozbieżności, uprawnia do skorzystania z art. 5 § 2 kpk. W wypadku, gdy ustalenie faktów zależne jest od dania wiary temu lub innemu dowodowi albo tej lub innej grupie dowodów, czy też np. dania wiary lub odmówienia wiary wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobody ocen lub też przekroczenia przez sąd tych granic i wkroczenia w sferę dowolności ocen (wyrok SA w Katowicach z dnia 28.03.2018r., II AKa 91/18, LEX nr 2490246). Zeznania pokrzywdzonego, łącznie z zapisem z monitoringu w jaki wyposażone są Pomieszczenia (...) (...) K. (...) w P. wskazują na bezprawny atak oskarżonego w stosunku do pokrzywdzonego. Nie można dać wiary wyjaśnieniom oskarżonego traktującym o postawie, zachowaniu pokrzywdzonego tak w czasie osadzania, jak i pobytu w celi. Sugestie, iż:

- zatrzymany J. J. podczas osadzania, jak i będąc w celi był agresywny werbalnie, groził, wyrażał w ten sposób swoje niezadowolenie, że został zatrzymany,

- zatrzymany nie chciał wejść do celi, jak i celi, nie słuchał poleceń funkcjonariuszy Policji, pozostają w opozycji do wiarygodnych dowodów, nawet pominąwszy zeznania pokrzywdzonego, który konsekwentnie podkreśla ten fakt, to na plan pierwszy wysuwają się zeznania świadka Ł. K. – funkcjonariusza Policji realizującego czynność doprowadzenia i osadzenia do wytrzeźwienia. Świadek wręcz podkreślił, iż zatrzymany był spokojny, podporządkowany, realizował wydawane polecenia. Zapis z monitoringu tylko utwierdza w rzetelności takiego przekazu. Wyjaśnienia oskarżonego traktujące w sposób odmienny o zachowaniu pokrzywdzonego należy traktować – w kontekście wskazanych już dowodów, jako próbę „wytłumaczenia” ataku oskarżonego na pokrzywdzonego. Rzecz w tym, że przekaz ten pozostaje w sprzeczności do wiarygodnego materiału dowodowego.

Zeznania świadka M. P.

Niczego nie wnoszą do sprawy. Jakkolwiek świadek był obecny podczas jednego z wyjść pokrzywdzonego do toalety, to z uwagi na miejsce zdarzenia nie widział istotnej w sprawie fazy. Zeznania te nie mają znaczenia w sprawie, ani wpływu na ocenę zgromadzonych dowodów.

Zeznania świadka T. P.

Zeznania wskazanego świadka mają znaczenie drugorzędne. Traktują o prowadzonym wobec oskarżonego postępowaniu dyscyplinarnym – a zatem niezależnym od przedmiotowego, chociaż traktującym również o zdarzeniu z dnia 15.01.2019r.. Nawet jeżeli wskazują na swoistego rodzaju niechęć po stronie zwierzchników oskarżonego, to okoliczność ta pozostaje bez wpływu na ocenę dowodów w tym postępowaniu. Dowody w oparciu o które poczyniono w sprawie ustalenia faktyczne zostały wyżej omówione ze wskazaniem powodów, dla których na ich podstawie rekonstruowano istotne w sprawie fakty.

Zeznania świadka A. B.

Nie wnoszą niczego do sprawy. Na ich podstawie nie czyniono ustaleń faktycznych. Wiedza świadka zasadza się bowiem na zapewnieniach oskarżonego a syna świadka o braku winy.

Opinia biegłego chirurga

Dowód ten jest nieistotny w sprawie. Pokrzywdzony nie posiadał żadnych widocznych obrażeń. Opinia traktuje o hipotetycznych śladach, jakie mogły ujawnić się tuż po ataku na osobę pokrzywdzonego. Sam pokrzywdzony wspomniał, iż poza dolegliwością odczuwalną tuż po zadaniu uderzenia nie miał szans dostrzeżenia chociażby zaczerwienia. Oświadczenie o jawi się jako rzeczowe i logiczne, pokrzywdzony był pozbawiony wolności, przebywał w celi – pomieszczeniu bez lustra i możliwości swobodnego jego opuszczenia.

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☒

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Funkcjonariusz publiczny jest wyposażony przez państwo w pewien zakres uprawnień i obowiązków, mających swoje umocowanie w prawie. Prawidłowe funkcjonowanie instytucji państwowych jest gwarantem zaufania do systemu władzy, oraz społecznego poczucia sprawiedliwości. Przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza publicznego wymaga reakcji prawnokarnej, a tę określa przepis art. 231 Kodeksu karnego. Przekroczenie uprawnień obejmuje wszelkie działania, wykraczające poza granice wyznaczone przepisami prawa lub ich istotę (Makarewicz, Kodeks karny, 1938, s. 646; D. Mocarska, Przestępne nadużycie władzy, s. 673; wyr. SN z 31.5.1933 r., II K 285/33, OSN 1933, Nr 8, poz. 157; wyr. SN z 5.2.2008 r., WA 58/07, Prok. i Pr. – wkł. 2009, Nr 2, poz. 5; post. SN z 2.6.2009 r., WZ 29/09, Prok. i Pr. – wkł. 2009, Nr 11–12, poz. 14; wyr. SN z 28.11.2006 r., III KK 152/06, OSN(K) 2007, Nr 2, poz. 15, z aprobującą glosą S. Hoca, WPP 2007, Nr 3, s. 131–134; wyr. SN z 19.10.2006 r., WA 26/06, OSN(K) 2007, Nr 1, poz. 4; wyr. SN z 4.6.2009 r., WA 16/09, Prok. i Pr. – wkł. 2010, Nr 1, poz. 3; wyr. SN z 8.5.2007 r., IV KK 93/07, Prok. i Pr. – wkł. 2007, Nr 12, poz. 8; wyr. SA w Rzeszowie z 5.9.2002 r., II AKa 74/02, OSA 2003, Nr 9, poz. 93).Obejmuje złamanie prawa lub odmówienie prawa, tj. podjęcie czynności wychodzących poza uprawnienia lub przedsięwzięcie czynności w zakresie uprawnień, lecz bezprawnych (Peiper, Kodeks karny, 1936, s. 616), spełnienie czynności, która nie leży w zakresie uprawnień funkcjonariusza publicznego albo spełnienie czynności, co do której w konkretnym wypadku nie było podstawy prawnej lub faktycznej (M. Siewierski, Kodeks karny i prawo o wykroczeniach, 1965, s. 386; M. Siewierski, w: Bafia, Mioduski, Siewierski, Kodeks karny, t. 2, 1987, s. 406), czynność leżącą poza sferą uprawnień, ale pozostającą z formalnym lub merytorycznym związku z czynnością urzędową (T. Kaczmarek, Z problematyki przekroczenia władzy, s. 1463; A. Spotowski, Przestępstwa służbowe, s. 53; Góral, Kodeks karny, 2007, s. 390), działanie w ramach uprawnień, lecz niezgodne z prawnymi warunkami czynności funkcjonariusza publicznego lub nieleżące w ramach jego uprawnień, ale pozostające w związku z pełnioną przez niego funkcją (Z. Kallaus, Przestępne nadużycie władzy, s. 136), czynność wykraczającą poza uprawnienia funkcjonariusza publicznego lub mieszcząca się w zakresie jego uprawnień lecz podjętą be podstawy faktycznej lub prawnej albo wykonanie czynności z pogwałceniem przepisanego trybu (Marek, Kodeks karny, 2006, s. 429–430). Nie ulega wątpliwości, iż policjant, jako funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego jest funkcjonariuszem publicznym (art. 115 § 13 pkt 7 kk w zw. z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 06.04.1990 o Policji). Pokrzywdzony J. J. został zatrzymany i doprowadzony do K. (...) w P. w trybie art. 40 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Odwołując się do zapisów wskazanej ustawy, osoba doprowadzona w tym trybie pozostaje w jednostce Policji do wytrzeźwienia, nie dłużej niż 24 godziny. Osadzenie pokrzywdzonego J. J. w Pomieszczeniu (...) (...) K. (...) w P. nosiło cechy czasowego pozbawienia wolności, ukierunkowanego na określony cel, wymagany do osiągnięcia z uwagi na podstawę zatrzymania i doprowadzenia (co do zatrzymania w izbie wytrzeźwień jako formie pozbawienia wolności vide: wyrok (...) z dnia 31.03.2009r., 14612/02, Legalis). Wobec osoby zatrzymanej w jednostce Policji w trybie ustawy z dnia 26.10.1982r. o wychowaniu w trzeźwości może być zastosowany przymus bezpośredni, polegający na przytrzymaniu, unieruchomieniu, izolacji (art. 42 ust. 1 i 2 pkt 2 powołanej ustawy). Stosowanie przymusu bezpośredniego przewidzianego w innych przepisach jest dopuszczane jedynie po uprzednim bezskutecznym zastosowaniu przymusu bezpośredniego przewidzianego w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi lub gdyby jego zastosowanie było niecelowe (art. 42 ust. 7 ustawy). Nie tylko zeznania pokrzywdzonego, ale również świadka Ł. K., zapis z monitoringu wizyjnego PdOZ K. w P. dowodzą, iż pokrzywdzony J. J., zachowywał się spokojnie, podporządkowywał poleceniom funkcjonariuszy, nie stwarzał zagrożenia dla życia czy zdrowia własnego lub innej osoby, nie podejmował działań ukierunkowanych na niszczenie mienia. Trudno znaleźć podstawę do zastosowania wobec pokrzywdzonego przymusu bezpośredniego czy to przewidzianego w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, czy w art. 11 ustawy z dnia 24.05.2013r. o środkach przymusu i broni palnej (t.j. Dz. U. z 2019r., poz. 2418), a przybierającej postać siły fizycznej pod postacią ataku. Tymczasem oskarżony, pełniący służbę referenta w Zespole (...) (...) (...), przywołany przez pozostającego w pomieszczeniu dla zatrzymanych, bądź będącego w toalecie J. J., bez powodu uderzył zatrzymanego ręką w twarz. Oskarżony, jako funkcjonariusz publiczny (policjant) działając umyślnie w zamiarze bezpośrednim, w kontakcie interesem publicznym, rozumianym tutaj jako poszanowanie godności, nietykalności osobistej osoby pozbawionej wolności, przekroczył swoje uprawienia polegające na prawie do stosowania w określonych wypadkach przymusu bezpośredniego, stosując przemoc fizyczną, mimo braku ku temu podstaw, czym zrealizował znamiona występku z art. 231 § 1 kk. Strona przedmiotowa przestępstwa z art. 231 § 1 kk nie wyczerpuje się w przekroczeniu uprawnień lub niedopełnieniu obowiązków. Jak już zaznaczono, do jego znamion należy również "działanie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego", rozumiane jako niebezpieczeństwo jej nastąpienia lub też rzeczywiste nastąpienie szkody. Dla przypisania odpowiedzialności karnej na podstawie przepisu art. 231 § 1 kk, po stwierdzeniu przekroczenia przez funkcjonariusza publicznego swoich uprawnień lub niedopełnienia ciążących na nim obowiązków, konieczne jest ustalenie, że w wyniku zachowania się funkcjonariusza mogła powstać szkoda w chronionym prawnie dobrze publicznym lub prywatnym" (wyr. SN z 19.11.2004 r., III KK 81/04, OSNwSK 2004, Nr 1, poz. 2127). W realiach tej sprawy doszło nie tylko do abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo (dostatecznego do wyczerpania znamion występku z art. 231 § 1 kk por. wyr. SN z 2.12.2002 r., IV KKN 273/01, L.), ale konkretnego w postaci naruszenia nietykalności cielesnej pokrzywdzonego. Zachowania oskarżonego wymierzone przeciwko pokrzywdzonemu nie tylko nie znajdują oparcia w prawie, a wręcz stanowią wyraz demonstracji, przewagi atakującego, wykorzystanie faktu, iż pokrzywdzony nie ma możliwości przeciwstawienia się atakowi czy jakiejkolwiek aktywności funkcjonariusza Policji, wobec swoistego podporządkowania pokrzywdzonego wynikającego z pozbawieniem wolności. Pokrzywdzony dobitnie opisał swoje położenie: „ja byłem przecież na K., policjant w mundurze, wcześniej dostałem kilka strzałów, dlatego się go (policjanta) słuchałem”. Atak fizyczny na pokrzywdzonego był połączony z agresją werbalną pod postacią wulgaryzmów adresowanych do pokrzywdzonego. Wykonywanie zadań przez Policję wiąże się niejednokrotnie z podejmowaniem czynności wkraczających w sferę praw i wolności jednostki. Stąd też oczekiwania ustawodawcy przestrzegania przez funkcjonariuszy Policji praw człowieka, respektowania godności ludzkiej podczas wykonywania przez wskazanych czynności służbowych (art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 06.04.1990r. o Policji). Godność człowieka jest przyrodzona, niezbywalna, nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych (art. 30 Konstytucji). W orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego przyjmuje się, że „zakaz naruszania godności ma charakter bezwzględny i dotyczy wszystkich, natomiast obowiązek poszanowania i ochrony godności został nałożony na władze publiczne państwa” (wyrok TK z 04.04.2001r., K 11/00, OTK 2001,/3/54, wyrok z 24.02.2010r., K 6/09, OTK-A 2010/2/15). Tymczasem oskarżony, w odpowiedzi na zwyczajne oczekiwania pokrzywdzonego skorzystania z toalety, w sytuacji kiedy jest pozbawiony wolności i swobody samodecydowania o tak prozaicznej rzeczy jak opuszczenie pomieszczenia gdzie przebywał i wyjście do toalety, zareagował nerwowo w sposób uwłaczający godności osobistej pokrzywdzonego – nazywając go słowami wulgarnymi i obelżywymi. Całokształt zachowań oskarżonego polegających na - stosowaniu przemocy fizycznej oraz naruszeniu godności osobistej poprzez wulgarne wyzwiska - wymierzonych przeciwko pokrzywdzonemu nosi nadto znamiona znęcania. Jak podkreślił Sąd Najwyższy przez „znęcanie się” (…) należy rozumieć także umyślne zachowanie się sprawcy, które polega na intensywnym i dotkliwym naruszeniu nietykalności fizycznej lub zadawaniu cierpień moralnych osobie pokrzywdzonej w celu jej udręczenia, poniżenia lub dokuczenia albo wyrządzenia jej innej przykrości, bez względu na rodzaj pobudek (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 sierpnia 1996 r., WR 102/96, Prok. i Pr. 1997/2/8). Taka sytuacja zachodzi w przedmiotowej sprawie, co zostało wyżej omówione, przy czym dodatkowym znamieniem kwalifikującym jest fakt, iż zabiegi te oskarżony stosował wobec osoby pozbawionej wolności, co obliguje do kwalifikowania zdarzenia z art. 247 § 1 kk.

Oskarżony działał umyślnie w zamiarze bezpośrednim.

Stopień społecznej szkodliwości zarzucanego oskarżonemu czynu należy ocenić jako znaczny, zasadniczo z uwagi na sposób działania, motywację.

Oskarżony jest osobą zdatną do zawinienia, ze względu na wiek, jak i pełną poczytalność. Oskarżony jest zdolny do rozpoznania bezprawności swojego czynu, znajduje się w sytuacji, która nie wyklucza możliwości dania posłuchu normie prawnej. W realiach tej sprawy nie zachodzą okoliczności wyłączające bezprawność czynu oskarżonego lub jego winę. Znajdował się on w normalnej sytuacji motywacyjnej, zatem można było od niego wymagać zachowań zgodnych z prawem, a nie zachowań realizujących znamiona przestępstw.

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☐

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

D. B.

1, 2, 3, 4

Kary 3 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywny w liczbie 100 stawek dziennych są adekwatne do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości zarzucanego mu czynu i uwzględniają:

a/ jako okoliczności łagodzące:

- uprzednia niekaralność,

- wieloletnia wzorowa służba w strukturach Policji;

b/ jako okoliczności obciążające:

- zrealizowanie jednym czynem znamion dwóch występków, obligujący sięgnąć po kumulatywną kwalifikację prawną.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do izolacyjnego oddziaływania na postawę oskarżonego, a jedynie słusznym rozwiązaniem jest surowe napiętnowanie jego występku. Stąd też Sąd wymierzył oskarżonemu karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 1 roku. Okres ten pozwoli na weryfikację pozytywnej prognozy kryminologicznej postawionej wobec oskarżonego. Kara ta w połączeniu z efektywnie zastosowaną sankcją w postaci grzywny powstrzyma oskarżonego od popełnienia w przyszłości przestępstw, a w społeczeństwie wzmocni przekonanie o skuteczności udzielonej przez państwo ochrony prawnej.

Należy zaznaczyć, że wśród zastosowanych wobec oskarżonego sankcji, tylko kara grzywny podlega efektywnemu wykonaniu, stanowi zatem realną dolegliwość, jaka dotknie sprawcę pozostawiając go w przekonaniu negatywnej oceny czynu, którego się dopuścił. Przy kształtowaniu wysokości grzywny (jednej stawki dziennej na kwotę 20 zł) Sąd miał na uwadze treść art. 53 § 2 kk i 33 § 3 kk.

Kierując się treścią art. 72 § 1 pkt 1 kk Sąd zobowiązał oskarżonego do składania pisemnych sprawozdań z przebiegu okresu próby.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

7.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

5

W oparciu o treść art. 626 § 1 kpk w zw. z art. 618 § 1 kpk, art. 616 § 2 kpk, art. 627 kpk Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa

a/ kwotę 532,44 złotych tytułem zwrotu wydatków:

- opłatę przewidzianą za udzielenie informacji z rejestru skazanych w łącznej wysokości 60 zł,

- ryczał za doręczenia korespondencji w postępowaniu przygotowawczym oraz sądowym 40 zł (§ 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2003 r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym /Dz. U. Nr 108, poz. 1026 z późn. zm./),

- wynagrodzenie biegłych psychiatrów w łącznej kwocie 378 zł.

- wynagrodzenie biegłego chirurga w kwocie 91,24 zł.,

- zwrot wydatków świadka związanych z wezwaniem na rozprawę w kwocie 43,20 zł..

b/ opłatę w wysokości 1600 złotych, której wysokość ustalono na podstawie art. 2 ust. 1 pkt 1 i art. 3 ust 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (teks jednolity Dz. U. z 1983 roku , Nr 49, poz. 223 z późn. zm.).

6.  1Podpis