V Ua 27/24 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2025-07-02
Sygn. akt V Ua 27/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 lipca 2025roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący: sędzia Agnieszka Leżańska
po rozpoznaniu w dniu 2 lipca 2025 roku w Piotrkowie Trybunalskim
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z odwołania C. S. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia (...) roku, numer sprawy: (...) - (...)
o prawo do zasiłku chorobowego oraz zwrot nienależnie pobranych świadczeń pieniężnych
na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.
od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 października 2024 roku, sygn. akt IV U 112/23
oddala apelację.
Sygn. akt VUa 27/24
UZASADNIENIE
Decyzją z dnia (...) roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w T. w sprawie nr (...) odmówił C. S. prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego za okres niezdolności do pracy od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 marca 2023 roku oraz zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku wraz z odsetkami ustawowymi w łącznej wysokości 5.111,28 zł. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż u wnioskodawcy nie otworzył się nowy okres zasiłkowy bowiem niezdolność do pracy została orzeczona bez przerwy.
Pismem z dnia (...) roku wnioskodawca wniósł odwołanie od powyższej decyzji. C. S. podniósł, iż odzyskał zdolność do pracy od dnia 14 października 2022 roku o czym świadczy wykonywanie pracy i w związku z wypadkiem przy pracy z dnia 22 listopada 2022 roku otworzył się u wnioskodawcy nowy okres zasiłkowy.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych w odpowiedzi na odwołanie z dnia (...) roku nie uznał odwołania i wniósł o jego oddalenie podnosząc, iż decyzja była prawidłowa i zasadna.
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 października 2024 roku, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie IVU 112/23 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawcy C. S. prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 marca 2023 roku, zwalniając wnioskodawcę od obowiązku zwrotu pobranego świadczenia za powyższy okres.
Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:
wnioskodawca do dnia 30 czerwca 2022 roku przez 91 dni pobierał zasiłek chorobowy po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, w związku z niezdolnością do pracy, powstałą jeszcze w okresie podlegania dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu. W związku z dalszą niezdolnością do pracy Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzją z dnia (...) roku przyznał wnioskodawcy prawo do świadczenia rehabilitacyjnego na okres 5 miesięcy.
W dniu 14 października 2022 roku wnioskodawca podjął zatrudnienie w firmie (...) Spółka z o.o. w G. na okres do dnia 31 grudnia 2022 roku. Ubezpieczony w dniu 11 października został skierowany na badanie u lekarza medycyny pracy, który orzeczeniem z dnia 12 października 2022 roku dopuścił wnioskodawcę do pracy.
W dniu 22 listopada 2022 roku wnioskodawca doznał wypadku w pracy.
W związku z niezdolnością do pracy zaistniałą na skutek wypadku przy pracy wnioskodawca pobrał zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego za okres od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku.
Decyzją z dnia (...) roku, w sprawie (...), organ rentowy zmienił decyzję z dnia (...) roku w części w ten sposób, że odmówił wnioskodawcy prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 1 października 2022 roku do dnia 27 listopada 2022 roku i zobowiązał wnioskodawcę do zwrotu pobranego świadczenia za powyższy okres. Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzasadniając decyzję wskazał, iż wnioskodawca w okresie przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego podjął pracę na podstawie umowy o pracę, która stanowi tytuł objęcia wnioskodawcy obowiązkowym ubezpieczeniem chorobowym, nadto wnioskodawca z tytułu powyższego zatrudnienia uzyskał przychód.
Wnioskodawca w dniu 12 października 2022 roku odzyskał zdolność do pracy.
Dokonując ustaleń w niniejszej sprawie Sąd Rejonowy za bezsporne uznał dowody w postaci dokumentów zawartych w aktach niniejszej sprawy oraz w załączonych aktach organu rentowego. W niniejszej sprawie Zakład Ubezpieczeń Społecznych zarzucił wnioskodawcy, iż po dniu 14 października 2022 roku nadal był niezdolnym do pracy. Sąd ten wskazał, iż zgłaszając takie twierdzenie ZUS winien był wskazać, na jakich okolicznościach i faktach opiera to twierdzenie. Argumentacja, iż tak stwierdził Lekarz Orzecznik ZUS jest niewystarczająca. Stanowisko Lekarza Orzecznika ZUS jest dokumentem prywatnym i z jego treści nie wynikają podstawy zajętego stanowiska. Obowiązek ten ma szczególne znaczenie wobec bezspornej okoliczności, iż wnioskodawca w dniu 14 października podjął zatrudnienie w ramach stosunku pracy i pracę tą świadczył do zaistnienia wypadku przy pracy w dniu 22 listopada 2022 roku.
Następnie Sąd I instancji zauważył, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych powołując się na fakt, iż wnioskodawcy w dniu (...) roku przyznano świadczenie rehabilitacyjne, z uwagi na stwierdzoną niezdolność do pracy nie przedstawił żadnych dokumentów z postępowania w przedmiocie świadczenia rehabilitacyjnego. Jest to o tyle istotne, iż okres pobierania zasiłku chorobowego zakończył się w dniu 30 czerwca 2022 roku, a decyzja w przedmiocie świadczenia został wydana (...) roku na podstawie orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS z dnia 4 października 2022 roku, a więc ponad 3 miesiące od zakończenia okresu zasiłkowego. Brak jest danych, kiedy wpłynął wniosek o świadczenie rehabilitacyjne, jaki stan zdrowia wnioskodawcy wynikał z wniosku, a jaki ustalił lekarz orzecznik w dniu 4 października 2022, kiedy w dniu 12 października 2022 roku lekarz medycyny pracy stwierdził zdolność wnioskodawcy do pracy.
W celu wyjaśnienia wątpliwości co do stanu zdolności do pracy wnioskodawcy w dniu 14 października 2022 roku, Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza medycyny pracy J. G. (1), który w swojej opinii jednoznacznie wskazał, iż w dniu badania wnioskodawcy u lekarza medycyny pracy w ramach badań wstępnych tj. 12 października 2022 roku C. S. był zdolny do pracy.
Wnioskodawca zgodził się z powyższym wnioskiem biegłego, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w piśmie z dnia 19 sierpnia 2024 roku faktycznie nie odniósł się do ustaleń i wniosków biegłego, a powtórzył argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i w odpowiedzi na odwołanie. W ocenie Sądu I instancji opinia jest jasna, zupełna i logiczna, dlatego też należy stwierdzić, iż może ona stanowić, źródło ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie.
W oparciu o tak ustalony stan faktyczny, Sąd Rejonowy uznał odwołanie za zasadne.
Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej przysługuje „zasiłek chorobowy” – dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Następnie Sąd I instancji podniósł, że z ustalonego stanu faktycznego wynika, iż w dniu 14 października 2022 roku wnioskodawca C. S. odzyskał zdolność do pracy i zaczął ją wykonywać w ramach stosunku pracy. W dniu 22 listopada 2022 roku wnioskodawca doznał wypadku przy pracy, skutkującego niezdolnością do pracy od dnia 23 listopada 2022 roku. Zdaniem organu rentowego, wnioskodawcy nie przysługuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego. Początkowo ZUS podnosił, iż brak prawa jest skutkiem trwającej niezdolności do pracy, co uniemożliwiło otwarcie nowego okresu zasiłkowego, następnie zaś organ ubezpieczeniowy podniósł, iż nowy okres zasiłkowy nie utworzył się, bowiem nie nastąpiła co najmniej 60 dniowa przerwa między okresami niezdolności do pracy. Odnosząc się do powyższych argumentów Sąd Rejonowy stwierdził, iż nie mogły one znaleźć jego uznania. Kwestia, czy wnioskodawca odzyskał zdolność do pracy, czy też nadal pozostawał niezdolnym została jednoznacznie wykazana w opinii biegłego J. G., który wskazał, iż C. S. w dniu 12 października 2022 roku odzyskał zdolność do pracy. Tak więc należy uznać, iż w okresie 12 października – 22 listopada 2022 roku wnioskodawca był zdolnym do pracy. Sąd Rejonowy wskazał, że kolejny zarzut organu rentowego dotyczył kwestii wynikającej z art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej, czyli wymogu co najmniej 60 dniowego okresu zdolności do pracy między kolejnymi okresami niezdolności do pracy. Bezsporny jest, iż okres zdolności do pracy wnioskodawcy był krótszy niż 60 dni, jednakże wymóg z art. 9 ust 2 ustawy zasiłkowej dotyczy prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego. W ocenie Sądu meriti, taki wymóg nie ma zastosowania w niniejszej sprawie. Wprawdzie art. 7 ustawy wypadkowej odsyła do regulacji ustawy zasiłkowej przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego, podstawy wymiaru, a także przy wypłacie świadczenia, jednakże normy ustawy zasiłkowej nie stosuje się wprost, a odpowiednio biorąc pod uwagę przepisy ustawy wypadkowej. Sąd Rejonowy podniósł, że szczególne znaczenie ma tu norma art. 8 ustawy wypadkowej, zgodnie z którą zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu – ust. 1, zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową – ust. 2. Powyższa norma, wyłączająca wymóg odpowiedniej karencji ubezpieczeniowej dotyczącej zarówno długości okresu podlegania ubezpieczeniom, jak i długości zatrudnienia, wskazuje zakres odpowiedniego stosowania norm ustawy zasiłkowej przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego. Odpowiednie stosowanie to takie, które uwzględnia cel i zasady ubezpieczenia wypadkowego. Tylko taka interpretacja norm będzie realizowała wynikające z art. 67 Konstytucji RP prawo do zabezpieczenia społecznego. Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy Sąd I instancji stwierdził, iż w przypadku wyczerpania okresu zasiłkowego z ubezpieczenia chorobowego i zaistnienia przed upływem 60 dni niezdolności do pracy na skutek wypadku przy pracy odmowa prawa do zasiłku chorobowego oparta na art. 9 ust. 2 ustawy zasiłkowej byłaby sprzeczna z celem ubezpieczenia wypadkowego, bowiem pozbawiła by ubezpieczonego do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy, co w sposób oczywisty naruszał by prawo do zabezpieczenia społecznego wynikające z art. 67 Konstytucji RP. Sąd Rejonowy zwrócił uwagę na odmienny reżym ubezpieczeniowy, w wypadku ubezpieczenia chorobowego przesłanką do uzyskania świadczenia jest posiadanie ubezpieczenia oraz zaistnienie niezdolności do pracy, w przypadku ubezpieczenia wypadkowego wymóg posiadania ubezpieczenia wypadkowego jest odformalizowany, z uwagi na likwidację wymaganych okresów podlegania ubezpieczeniom, czy też okresów zatrudnienia przed powstaniem niezdolności. W ubezpieczeniu wypadkowym wymóg powstania niezdolności do pracy ma pozostawać w związku przyczynowo – skutkowym z zaistnieniem wypadku przy pracy. Powoduje to inny jest zakres „ryzyka ubezpieczeniowego” i inny zakres okoliczność koniecznych do uzyskania świadczenia. Sąd I instancji doszedł do przekonania, że należało uznać, iż wobec podlegania wnioskodawcy ubezpieczeniu wypadkowemu, zaistnienia wypadku przy pracy i powstania z tego tytułu niezdolności do pracy ujawniły się wszystkie okoliczności konieczne dla uruchomienia odpowiedzialności ubezpieczeniowej ZUS, a tym samym powstał nowy okres zasiłkowy, w przypadku wnioskodawcy wynikający nie z ubezpieczenia chorobowego, a wypadkowego. Dlatego też, Sąd uznał, iż wnioskodawcy przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 marca 2023 roku, a tym samym brak jest podstawo do żądania zwrotu należnego wnioskodawcy świadczenia.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał C. S. prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 marca 2023 roku oraz zwolnił wnioskodawcę od obowiązku zwrotu pobranego zasiłku chorobowego za okres od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 grudnia 2022 roku wraz z odsetkami ustawowymi w łącznej wysokości 5.111,28 zł.
Powyższy wyrok zaskarżył Zakład Ubezpieczeń Społecznych w całości.
Apelacja, zredagowana w imieniu organu rentowego przez profesjonalnego pełnomocnika, zaskarżonemu wyrokowi zarzuca:
* naruszenie prawa procesowego art. 233 w związku z art 227 k.p.c. i 244 § 2 k.p.c., przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów skutkującej przyjęciem, że orzeczenie lekarza orzecznika ZUS jest dokumentem prywatnym i w konsekwencji uznaniem, że ustalona orzeczeniu lekarza orzecznika ZUS niezdolność do pracy do dnia 27 listopada 2022r. ustała wcześniej, tj. z dniem 12 października 2022r. podczas. gdy od przedmiotowego orzeczenia skarżący nie wniósł sprzeciwu (ani nie został wniesiony zarzut wadliwości) i brak było podstaw do negowania orzeczenia lekarza orzecznika - wszak na taki okres przyznano ubezpieczonemu prawo do świadczenia rehabilitacyjnego (5 miesięcy, do 27 listopada 2022r.);
* naruszenie prawa materialnego
- art. 8 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 i 2 ustaw, z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, przez ich nieprawidłową wykładnię i w efekcie niewłaściwe niezastosowanie, skutkujące przyznaniem wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres 23 listopada 2022r. do 31 marca 2023r., podczas gdy ubezpieczony nie ma prawa do otworzenia nowego okresu zasiłkowego i w konsekwencji prawa do przyznanego przez Sąd Rejonowy zasiłku chorobowego, albowiem do 30 czerwca 2022r (tj. do dnia którym upłynął okres przez jaki przysługiwał wnioskodawcy zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia, tj. 9l dni skarżący przebywał na zasiłku chorobowym i w związku z orzeczoną przez lekarza orzecznika dalszą niezdolnością do pracy do dnia 27 listopada 2024r. stwierdzić należy, że niezdolność do pracy stwierdzona od 22 listopada 2022r. (w związku z podjętym w dniu 14 października 2022r. nowym zatrudnieniem i doznanym wypadkiem) powstała w okresie stwierdzonej przez lekarza orzecznika niezdolności do pracy. Nadto nawet w sytuacji przyjęcia za Sądem I instancji hipotetycznego założenia, że przed podjęciem zatrudnienia od 12 października 2022r. wnioskodawca zdolność do pracy odzyskał, to i tak nie ma on prawa do otworzenia nowego okresu zasiłkowego, albowiem przerwa pomiędzy deklarowanym ustaniem poprzedniej niezdolności, tj. od dnia 12 października 2022r. do powstania ponownej niezdolności do pracy w dniu 22 listopada 2022 r. nie przekraczała 60 dni.
- art. 84 ust. l, ust. la, ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez jego niezastosowanie i zwolnienie wnioskodawcy od obowiązku zwrotu świadczenia, podczas gdy zasiłek chorobowy za okres od 23 listopada 2022r. do 31 marca 2023r., jako świadczenie nienależnie pobrane podlega zwrotowi wraz z odsetkami.
Wskazując na powyższe organ rentowy wnosił o zmianę wyroku Sądu Rejonowego i oddalenie odwołania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego wg. norm przepisanych wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, stosownie do art. 98 § 1 1 k.p.c.
Sąd Okręgowy poczynił dodatkowo następujące ustalenia faktyczne:
decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń społecznych Oddział w T. przyznał C. S. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 1 lipca 2022 roku do dnia 27 listopada 2022 roku (dowód: decyzja ZUS k-1 akt ZUS). Decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń społecznych Oddział w T. zmienił swoją decyzję z dnia (...) roku w ten sposób, iż odmówił C. S. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 1 października 2022 roku do dnia 27 listopada 2022 roku i zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w łącznej kwocie 1.526,43 złote, z uwagi na podjęcie zatrudnienia od dnia 14 października 2022 roku na podstawie umowy o pracę (dowód: decyzja ZUS z dnia 3.03.2023 roku k-5-6 akt ZUS).
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
apelacja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego jest prawidłowy i znajduje oparcie zarówno w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, jak i obowiązujących przepisach prawa.
Sąd Rejonowy właściwie przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia i rozważania prawne Sądu Rejonowego.
Odnosząc się do zarzutu apelującego naruszenia prze Sąd Rejonowy przepisów postępowania, które miały wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenia art. 233 § 1 i 2 poprzez przekroczenie przez Sąd pierwszej instancji granic swobodnej oceny dowodów stwierdzić należy, iż jest on niezasadny. Wszak dla uznania zasadności podniesionego zarzutu nie jest wystarczające samo przekonanie strony o innej, niż przyjął sąd, wadze i znaczeniu poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena dokonana przez sąd. Argumentów podważających dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę dowodów nie można doszukać się w apelacji pełnomocnika organu rentowego, który skoncentrował się przede wszystkim na własnej ocenie zebranego w sprawie materiału dowodowego i przedstawieniu wywiedzionych z tej oceny wniosków. Pamiętać przy tym należy, że samo przedstawienie przez stronę odmiennych wniosków, niż wynikające z oceny dokonanej przez Sąd pierwszej instancji, nie świadczy jeszcze o przekroczeniu swobodnej oceny dowodów przez ten sąd (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 20 czerwca 2017 r., sygn. akt I ACa 587/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi - I Wydział Cywilny z dnia 28 lipca 2017 r.I ACa 12/17). Wszak zasady wynikające z art. 233 § 1 KPC są naruszone jedynie wówczas, gdy ocena materiału dowodowego koliduje z zasadami doświadczenia życiowego lub regułami logicznego wnioskowania. Nieskuteczny jest zatem zarzut naruszenia zasady swobodnej oceny materiału dowodowego, polegający jedynie na odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie, bez jednoczesnego wykazania przy pomocy argumentacji jurydycznej, że ocena dowodów przyjęta przez sąd za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granice swobodnej oceny dowodów. Pamiętać bowiem należy, że na sądzie ciąży obowiązek wyciągnięcia w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wniosków logicznie poprawnych, zaś w zakresie oceny zgromadzonego materiału dowodowego ustawodawca przyznał sądowi swobodę, pod warunkiem, że ocena ta nie jest jednak sprzeczna ze wskazaniami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Co więcej, ocena taka pozostaje pod ochroną przepisu statuującego zasadę swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby na podstawie tego materiału dowodowego można by było budować wnioski odmienne. Zatem jedynie w sytuacji, kiedy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo przeczy zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to tylko wtedy przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie - I Wydział Cywilny z dnia 27 stycznia 2017 r. I Ca 1930/16, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 czerwca 2017 r. III AUa 1334/16).
Analiza niniejszej sprawy prowadzi do wniosku, iż żadna z powyżej wskazanych okoliczności nie ma w niej miejsca. Wszak podnoszona przez apelującego kwestia odzyskania przez wnioskodawcę zdolności do pracy w dniu 12 października 2022 roku jednoznacznie wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy J. G. (1), który wskazał, iż C. S. odzyskał zdolność do pracy z powyższym dniem. Biegły sporządził opinię na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, fachowo uzasadnił wnioski końcowe, co pozwala uznać, iż opinia jest rzetelna, jasna i nie budzi wątpliwości. Co istotne, opinia nie została zakwestionowana przez organ rentowy, który swoje stanowisko ograniczył jedynie do stwierdzenia, iż opinia ta nie ma wpływu na prawo wnioskodawcy do zasiłku chorobowego w spornym okresie. Ponadto zauważyć należy, iż kwestionując w apelacji fakt odzyskania przez ubezpieczonego zdolności do pracy w dniu 12 października 2022 roku organ rentowy popada w wewnętrzną sprzeczność, albowiem decyzją z dnia (...) roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. zmienił swoją decyzję z dnia (...) roku i odmówił C. S. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od dnia 1 października 2022 roku do dnia 27 listopada 2022 roku i zobowiązał go do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia w łącznej kwocie 1.526,43 złote, z uwagi na podjęcie przez niego zatrudnienia od dnia 14 października 2022 roku na podstawie umowy o pracę. Skoro więc organ rentowy podważa fakt odzyskania zdolności do pracy wnioskodawcy nie powinien odmówić mu prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, co nastąpiło.
Niezasadny jest także zarzut naruszenia art. 8 ust. 1 w zw. z art. 9 ust. 1 i 2 ustaw, z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz art. 7 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, przez ich nieprawidłową wykładnię i w efekcie niewłaściwe niezastosowanie, skutkującym przyznaniem wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego za okres 23 listopada 2022r. do 31 marca 2023r.
Wszak w świetle przeprowadzonego przez Sąd meriti postępowania dowodowego nie budzi wątpliwości, iż C. S. w dniu 12 października 2022 roku odzyskał zdolność do pracy, w dniu 14 października 2022 roku podjął zatrudnienie, w trakcie którego w dniu 22 listopada 2022 roku uległ wypadkowi przy pracy, która to okoliczność nie była kwestionowana przez organ rentowy. Jak słusznie więc uznał Sąd I instancji, w sprawie mają zastosowanie przepisy ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (jednolity tekst: Dz.U. z 2022 r., poz. 2189 ze zm.), w szczególności art. 6 ust. 1, zgodnie z którym z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową przysługuje zasiłek chorobowy.
Dokonanie merytorycznej oceny i zasadności przedstawianej w apelacji argumentacji organu rentowego wymaga odniesienia się nie tylko scricte do treści przepisów ustaw regulujących kwestie wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego, ale także do ogólnego kontekstu i celu wprowadzenia przez ustawodawcę szczególnego uregulowania, jakim niewątpliwie jest ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Wszak już w samym tytule ustawosdawca wyeksponował zdarzenia w postaci wypadków przy pracy i chorób zawodowych, co oznacza, iż została im nadana wyjątkowa ranga, skutkująca objęciem szczególną ochroną w ramach ubezpieczenia wypadkowego. Niewątpliwie ustawodawca zrealizował w ten sposób gwarancję zawartą w art. 67 ust. 1 Konstytucji, zgodnie z którą: „ obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa”. Zakres prawa do ubezpieczenia społecznego sprecyzowany jest przepisami ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz. U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm. oraz z 2002 r. Nr 241, poz. 2074.) i już z powyższej ustawy wynikają istotne zasady dotyczące ubezpieczenia wypadkowego, a w szczególności: - obowiązek ubezpieczenia społecznego pracowników, w tym w zakresie ubezpieczenia wypadkowego, w okresie od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania stosunku pracy (art. 13 pkt 1 cyt. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych),- gwarancje państwa w zakresie wypłacalności świadczeń z ubezpieczenia społecznego, w tym z ubezpieczenia wypadkowego (art. 2 ust. 3 cyt. ustawy o sus) oraz obowiązek ZUS do objęcia pracownika ubezpieczeniem społecznym, w tym ubezpieczeniem wypadkowym z urzędu, w przypadku nie zgłoszenia pracownika przez pracodawcę do ubezpieczenia (art. 37 ust. 1 cyt. ustawy o sus). Oczywiście samo ryzyko wypadkowe, zakres podmiotowy i przedmiotowy ochrony, zostały określone w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Ma oczywiście rację organ rentowy, iż zgodnie z art. 7 przywołanej ustawy przy ustalaniu prawa do świadczeń wymienionych w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, a więc m.in. zasiłku chorobowego, podstawy wymiaru i ich wysokości, a także przy ich wypłacie, stosuje się przepisy ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego, przy czym organ rentowy pominął w swych rozważaniach istotny element regulacji, iż przepisy te stosuje się „odpowiednio” .
Zgodnie z orzecznictwem, "odpowiednie" stosowanie przepisu stanowi szczególny przypadek analogii. Wchodzi ona w grę, gdy sama norma prawna obliguje do zastosowania przepisu prawnego należącego do innej instytucji prawnej. W takiej sytuacji interpretator, uwzględniając różnice między konstrukcjami prawnymi, do których przynależy przepis odsyłający i przepis odesłania, winien zadecydować, czy przepis odesłania należy stosować wprost czy z odpowiednimi modyfikacjami, czy też jego zastosowanie jest niedopuszczalne. (...) - wyrok Sądu Najwyższego z 24 maja 2018 r., sygn. akt IV KK337/17, LEX nr 2515825. "Odpowiednie" stosowanie przepisów polega na tym, że niektóre z nich stosowane są wprost, inne ulegają modyfikacji, a jeszcze inne w ogóle nie mogą być stosowane, zaś ocena zakresu "odpowiedniego" stosowania przepisu powinna uwzględnić systematykę i cele regulacji, w obrębie której dany przepis ma być odpowiednio zastosowany (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 kwietnia 2024 r., sygn. akt II GSK89/21, LEX nr 3724779). W literaturze i orzecznictwie nie budzi wątpliwości, że odpowiednie stosowanie przepisów prawa oznacza bądź stosowanie odnośnych przepisów bez żadnych zmian do innego zakresu odniesienia, bądź stosowanie ich z pewnymi zmianami, bądź też niestosowanie tych przepisów do innego zakresu odniesienia (por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z 23 sierpnia 2006 r., III CZP56/06, OSNC 2007, nr 3, poz. 43). Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy trzeba zwrócić uwagę, że zwrot „stosuje się odpowiednio” nie zawsze oznacza, że określone przepisy stosuje się „identycznie”, „wprost” lub „tak samo” w określonej sytuacji prawnej. „Odpowiednie stosowanie” oznacza, że normy (przepisy) prawne, jakie pierwotnie przewidziane są dla danego rodzaju stanów faktycznych, mają być stosowane w stanach faktycznych innego rodzaju : bądź w postaci niezmienionej lub niemalże niezmienionej (a więc wprost), bądź po poddaniu ich pewnym modyfikacjom, bądź wcale. O tym, która z tych możliwości znajdzie swoje zastosowanie może decydować między innymi to, na ile stany faktyczne, które są normowane normami prawnymi, jakie mają zostać zastosowane odpowiednio, są podobne do stanów faktycznych, które mają zostać unormowane normami prawnymi, jakie zostają zapożyczone lub jakie powstaną w wyniku odpowiedniego stosowania prawa. Znaczenie może mieć tu też specyfika stanów faktycznych (stosunków społecznych), jakie mają zostać uregulowane, oraz cele i wartości, jakie są realizowane i chronione prawem, zwłaszcza za pośrednictwem norm prawnych, jakie mają być odpowiednio stosowane (M. Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Warszawa 2019, s. 229).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż niewątpliwie rozstrzygnięcie kwestii będącej przedmiotem sporu wymaga dokonania analizy treści obu ustaw ubezpieczeniowych tj. ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku oraz ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W ocenie sądu, fakt, iż ustawodawca objął odrębnym uregulowaniem kwestie dotyczące wypłaty zasiłku chorobowego w związku z wypadkiem przy pracy, nadając mu w ten sposób szczególną, odrębną rangę od zasiłku chorobowego wypłacanego z uwagi na ziszczenie się ogólnego ryzyka ubezpieczeniowego w postaci choroby, prowadzi do konstatacji, iż ustawy te stanowią dwie odrębne podstawy wypłaty świadczeń z ubezpieczenia, których zróżnicowanie wynika z faktu ziszczenia się określonego ryzyka ubezpieczeniowego. Wszak przyjęcie odmiennej interpretacji stawiało by pod znakiem zapytania celowość uregulowania wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z wypadkiem przy pracy i chorobą zawodową w odrębnej ustawie, wystarczyłoby bowiem rozszerzenie zakresu podmiotowego i przedmiotowego ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 636). Tymczasem w powyższej ustawie w już art. 1 ust. 2 wskazano, że świadczenia pieniężne z tytułu następstw wypadków przy pracy i chorób zawodowych określa odrębna ustawa. Co istotne, analiza przepisów ustawy „wypadkowej” z 2022 roku wskazuje na istotne różnice w zakresie przyznania i wypłaty świadczeń należnych w związku z wypadkiem przy pracy w stosunku do ustawy z dnia 29 czerwca 1999 roku, z których najistotniejsza zawarta jest w art. 8 ust. 1-2 ustawy wypadkowej. Zgodnie z treścią wskazanej regulacji zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniu od pierwszego dnia niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, co stanowi istotną modyfikację w stosunku do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Ponadto ustawa w ust. 3 art. 8 enumeratywnie określa przypadki, kiedy zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego nie przysługuje tj. za okresy niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową, za które ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradzaniu zachowuje prawo do wynagrodzenia, uposażenia, stypendium lub innego świadczenia przysługującego za czas niezdolności do pracy, oczywiście z uwzględnieniem okoliczności wskazanych w art. 21 i 22 ustawy. Ponadto, fakt odrębności obu staw potwierdza przepis art.24 ustawy z 2022 roku przewidujący, iż w razie zbiegu uprawnień do świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego z uprawnieniami do świadczeń, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1-3, z ubezpieczenia wypadkowego, ubezpieczonemu przysługuje świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego. Istotna różnica dotyczy także źródła finansowania składek, które obciążają płatnika, sposób ustalania ich wysokości i zróżnicowania stopy procentowej składki (art.27-31 ustawy).
Powyższe rozważania prowadzą wprost do wniosku, że o ile przepis art. 8 ustawy z dnia 29 czerwca 1999 roku, zgodnie z którym zasiłek chorobowy przysługuje przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 - nie dłużej jednak niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni, ma odpowiednio zastosowanie do zasiłku chorobowego wypłacanego w związku z wypadkiem przy pracy, czy chorobą zawodową, to tylko w ramach nowo otwartego okresu zasiłkowego na podstawie przepisów ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w związku ze ziszczeniem się ryzyka w postaci wypadku przy pracy, niezależnie od pobranych zasiłków z ubezpieczenia chorobowego. Przyjęcie koncepcji forsowanej przez organ rentowy wypaczałoby, w ocenie sądu, istotę ochrony ubezpieczeniowej pracownika, która ma charakter bezwzględny, albowiem gwarantowany przez Państwo z urzędu, niezależnie od okresu podlegania ubezpieczeniom oraz faktu zgłoszenia pracownika przez płatnika do ubezpieczeń społecznych oraz nadrzędny nad ochroną chorobową, co wprost wynika z art. 24 ustawy wypadkowej.
Dlatego też, mając powyższe rozważania na uwadze, sąd odwoławczy w pełni akceptuje stanowisko Sądu I instancji, który prawidłowo uznał, iż wnioskodawcy przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia od dnia 23 listopada 2022 roku do dnia 31 marca 2023 roku, a tym samym brak jest podstawo do żądania zwrotu należnego wnioskodawcy świadczenia, co skutkuje oddaleniem apelacji na podstawie art. 385 k.p.c.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: