Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 kwietnia 2025 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie: Przewodniczący: sędzia Agnieszka Leżańska

po rozpoznaniu w dniu 30 kwietnia 2025 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z odwołania A. D. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. z dnia (...) roku, (...)

o prawo do zasiłku chorobowego

na skutek apelacji ubezpieczonego A. D.

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 listopada 2024 roku, sygn. akt IV U 153/23

1.  prostuje oczywistą omyłkę Sądu w komparycji wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 listopada 2024 roku, sygn. akt IV U 153/23 w ten sposób, iż po słowach: „na rozprawie z odwołania” wpisać: „na rozprawie z wniosku”

2.  oddala apelację.

A. L.

Sygn. akt V Ua 4/25

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia (...) roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T., w sprawie nr (...) odmówił wnioskodawcy A. D. prawa do zasiłku chorobowego za okres od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia 10 lutego 2023 roku. W uzasadnieniu decyzji Zakład Ubezpieczeń Społecznych podniósł, iż wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą nie przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Odwołaniem z dnia 21 maja 2023 roku wnioskodawca A. D., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o przyznanie prawa do zasiłku chorobowego oraz podniósł, iż decyzja ZUS jest sprzeczna z decyzjami lekarzy, którzy ustalili prawo wnioskodawcy do zasiłków chorobowych.

Pismem z dnia 21 czerwca 2023 roku pełnomocnik wnioskodawcy uzupełnił argumentację odwołania podnosząc, iż A. D. wbrew stanowisku ZUS przystąpił do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i w tym zakresie toczy się jeszcze odwołanie.

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 9 października 2023 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych w T. wniósł o oddalenie odwołania wskazując, iż wobec zaistnienia zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne wnioskodawca został poinformowany pismem z dnia 25 maja 2023 roku przez (...) Oddział w T. o wyrejestrowaniu z ubezpieczeń społecznych, w tym ubezpieczenia chorobowego, w związku z czym nie przysługuje mu zasiłek chorobowy.

Postanowieniem z dnia 22 marca 2024 roku, Sąd zawiesił postępowanie w sprawie na podstawie art. 177 § 3 k.p.c., zobowiązując Zakład Ubezpieczeń Społecznych Odział w T. do wydania decyzji w przedmiocie podlegania wnioskodawcy ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od 1 lutego 2022 roku do dnia 24 maja 2023 roku.

Postanowieniem z dnia 7 listopada 2024 roku, Sąd podjął zawieszone postępowanie w sprawie.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 7 listopada 2024 roku, Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił odwołanie ubezpieczonego.

Podstawą rozstrzygnięcia były następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

wnioskodawca A. D. był niezdolny do pracy z powodu choroby w okresie od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia 10 lutego 2023 roku .

Decyzją z dnia (...) roku, Nr (...) ,w sprawie (...)- (...) stwierdził, iż wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od dnia 1 września 2022 roku do dnia 31 października 2023 roku.

Powyższa decyzja uprawomocniła się w dniu 13 sierpnia 2024 roku.

Sąd Rejonowy wskazał, że stan faktyczny w sprawie jest bezsporny.

Na rozprawie w dniu 7 listopada 2024 roku pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o udzielenie 14 dniowego terminu do złożenia wniosków w przedmiocie podlegania wnioskodawcy ubezpieczeniu chorobowemu.

Sad Rejonowy pominął powyższy wniosek jako niedopuszczalny. Sąd I instancji wskazał, że nie był władny badać podleganie wnioskodawcy ubezpieczeniu chorobowemu z uwagi na fakt, iż decyzja z tym przedmiocie była prawomocna wobec nie zaskarżenia jej przez wnioskodawcę oraz z uwagi, iż kwestia podlegania ubezpieczeniom podlega kognicji Sądu Okręgowego, a nie Sądu Rejonowego.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał odwołanie za niezasadne.

Na wstępie Sąd Rejonowy wskazał , że bezspornym jest, iż wnioskodawca A. D. był niezdolny do pracy od dnia 23 sierpnia 2022 roku do dnia 10 lutego 2023 roku.

Sąd I instancji przytoczył treść art. art. 6 ust. 1 i art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. z dnia 22 kwietnia 2010 roku Dz. U. nr 77, poz.512 ), zgodnie z którym ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, przysługuje zasiłek chorobowy przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby nie dłużej jednak, niż przez 182 dni, a jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana gruźlicą lub występuje w trakcie ciąży - nie dłużej niż przez 270 dni.

Sąd Rejonowy miał na uwadze treść decyzji z dnia (...) roku, na mocy której wnioskodawca został objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia 1 września 2022 roku do dnia 31 października 2023 roku. Niezdolność do pracy wnioskodawcy powstała w dniu 23 sierpnia 2022 roku, a więc przed objęciem go ubezpieczeniem chorobowym, tak więc na dzień powstania niezdolności do pracy A. D. nie posiadał statusu osoby ubezpieczonej, a tym samym, zgodnie z wyżej wskazanym art. 6 ustawy, nie mógł nabyć prawa do zasiłku chorobowego.

Konsekwencją powyższej konstatacji jest uznanie przez Sąd meriti, iż odwołanie wnioskodawcy jest bezzasadne.

Powyższy wyrok, zaskarżył w całości apelacją odwołujący.

Apelacja, zredagowana przez profesjonalnego pełnomocnika, wyrokowi zarzuca:

-naruszenie prawa materialnego:

-art. 6 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwana dalej „ustawą zasiłkową”), poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie przyznania ubezpieczonemu zasiłku chorobowego, w sytuacji gdy ubezpieczony był podmiotem uprawnionym do otrzymania świadczenia począwszy od dnia 1 września 2022 roku;

-art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej poprzez nieuwzględnienie, że osoba podlegająca dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu nabywa prawo do zasiłku po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego;

-sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że wnioskodawca nie podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu i nie miał prawa do otrzymania zasiłku,

- nieuwzględnienie przez Sąd okoliczności zawarcia przez wnioskodawcę umowy z dnia 3.03.2023 r. o rozłożeniu na raty należności z tytułu składek, w sytuacji kiedy w/w zgodnie z powyższą umową dokonał zapłaty w przyjętym terminie nieuregulowanych wcześniej wszystkich składek wobec Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Biorąc pod uwagę powyższe zarzuty, pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o wydanie orzeczenia, że wnioskodawca A. D. nabył prawo do zasiłku chorobowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja jest niezasadna i jako taka podlega oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie dowodowe, w żaden sposób nie uchybiając przepisom prawa procesowego oraz dokonał oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego, w konsekwencji prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy. W pisemnych motywach zaskarżonego wyroku Sąd Rejonowy wskazał, jaki stan faktyczny stał się jego podstawą oraz wskazał, na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu. Sąd Okręgowy ustalenia sądu pierwszej instancji w całości uznał i przyjął jako własne, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania obecnie (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAP 1999/24/776 oraz z dnia 22 lutego 2010 r., I UK 233/09 i z dnia 24 września 2009 r., II PK 58/09). Rozważania prawne, które skłoniły Sąd pierwszej instancji do oddalenia odwołania skarżącego, są trafne i wbrew stanowisku apelującego, nie naruszają prawa materialnego. Sąd Okręgowy nie znalazł więc podstaw do uznania słuszności zarzutów apelacji w powyższym zakresie, stanowiącej jedynie polemikę z prawidłowymi motywami zapadłego orzeczenia.

Na wstępie wskazać należy, iż okolicznością bezsporną w sprawie jest, iż decyzją z dnia (...) roku, nr (...), wydaną w sprawie (...)- (...) organ rentowy stwierdził, iż wnioskodawca jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlegał dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu w okresie od dnia 1 września 2022 roku do dnia 31 października 2023 roku. Powyższa decyzja uprawomocniła się w dniu 13 sierpnia 2024 roku, albowiem wnioskodawca nie skorzystał z prawa jej zaskarżenia. Powyższa okoliczność skutkuje związaniem organu rentowego oraz sądu treścią prawomocnej decyzji, co oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z jej treścią, ale także przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie. Zachodzi tu zatem ograniczenie dowodzenia faktów objętych prejudycjalną decyzją.

Powyższe skutkuje uznaniem, iż w sprawie o przyznanie zasiłku chorobowego, nie można dochodzić ustalenia podlegania ubezpieczeniom chorobowym, jak również nie można kwestionować prawomocnego rozstrzygnięcia w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom chorobowym, jak próbował to czynić skarżący. W przypadku bowiem dochodzenia ustalenia, czy wnioskodawca podlega ubezpieczeniu, przewidziany został odrębny tryb, w którym właściwym do rozpoznania w pierwszej instancji odwołania od decyzji organu rentowego jest sąd okręgowy (tak postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 9 kwietnia 2019 r., II UZ 6/19, wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 8 marca 2017 r., II UK 743/15).

Powyższe oznacza, iż kwestia podlegania przez wnioskodawcę ubezpieczeniom społecznym w spornym okresie została prawomocnie przesądzona. W konsekwencji powyższego, prawidłowym jest ustalenie Sądu I instancji, że niezdolność do pracy A. D., jak również prawo do zasiłku chorobowego nie powstało w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, czego wymaga przepis art. 6 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, a w konsekwencji nie przysługiwało mu prawo do zasiłku chorobowego w okresie wskazanym w decyzji ZUS.

W tym miejscu wskazać należy, iż zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane są w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887) tj. z dnia 8 stycznia 2007 r. (Dz.U. Nr 11, poz. 74) z późn. zm.). Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą. Na podstawie art. 83 ust. 1 p. organ rentowy wydaje decyzje w przedmiocie podlegania, czy też nie podlegania ubezpieczeniom społecznym, przy czym decyzje te zawsze mają charakter deklaratoryjny, co oznacza, iż wydana decyzja o podleganiu, jak również o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, wywołuje skutek z mocą wsteczną (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 listopada 2012 r. I UK 354/12, LEX nr 1675049, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 czerwca 2008 r. II UK 312/07, opubl. OSNP 2009/21-22/294, wyrok SN z dnia 11 marca 2008 r. I UK 256/07, opubl. OSNP 2009/11-12/159).

Powyższe rozważania prowadzą do uznania za bezzasadny podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia przez Sąd I instancji art. 6 ust. 1 w zw. z art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (zwana dalej „ustawą zasiłkową”), poprzez niewłaściwe zastosowanie polegające na odmowie przyznania ubezpieczonemu zasiłku chorobowego, w sytuacji gdy ubezpieczony był podmiotem uprawnionym do otrzymania świadczenia począwszy od dnia 1 września 2022 roku.

Powyższa konstatacja znajduje pełne uzasadnienie w treści art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2022 r. poz. 1732, ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczony nabywa prawo do zasiłku chorobowego po upływie 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego - jeżeli jest ubezpieczony dobrowolnie. prawo do świadczeń z tytułu choroby uzależnione jest od przebycia okresu wyczekiwania, czyli odbycia stażu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania prawa do świadczeń. Istotnym przy tym jest, iż wykładni powyższego przepisu należy dokonywać w kontekście uregulowania zawartego w art. 6 ust.1 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego. Tymczasem skarżący stał się niezdolny do pracy od dnia 23 sierpnia 2022 roku, zaś mocą prawomocnej decyzji organu rentowego został objęty dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym dopiero od dnia 1 września 2022 roku, co oznacza, iż niezdolność do pracy powstała przed objęciem ochroną ubezpieczeniową. Powyższa koincydencja czasowa wyklucza przyjęcie zaproponowanej w apelacji koncepcji przyznania wnioskodawcy prawa do zasiłku chorobowego od dnia 1 grudnia 2022 roku tj. po upływie 90 dni podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Dlatego też, Sąd uznając argumentacje podniesioną w apelacji za bezzasadną , na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł, jak w punkcie 2 wyroku.

Na podstawie art. 350 § 1 k.p.c., Sąd dokonał z urzędu sprostowania oczywistej omyłki Sądu I instancji znajdującej się w komparycji wyroku.

A. L.