Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 marca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Magdalena Marczyńska w

Protokolant stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 26 marca 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku A. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o wyrównanie emerytury

na skutek odwołania A. K. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 3 września 2014 r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że prawo do odsetek ustawowych od wyrównania emerytury wypłaconego wnioskodawcy A. K. (2) za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku przyznaje do dnia 26 czerwca 2014 roku.

Sygn. akt VU 6292/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 września 2014 roku Zakład (...) Oddział w T., wykonując wyrok Sądu Okręgowego w P. z dnia 29 lipca 2013 roku w sprawie VU 784/13 i Sądu Apelacyjnego z dnia 26 czerwca 2014 roku w sprawie III A Ua 1749/13 ustalił wypłatę zawieszonej za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku emerytury na rzecz wnioskodawcy A. K. (1) w kwocie 44.985,21 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za okres od 7 października 2011 roku do 19 lutego 2014 roku (tj. od dnia wejścia w życie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku) w kwocie 10.749 złotych.

Od powyższej decyzji złożył odwołanie w dniu 6 października 2014 roku A. K. (1) wnosząc o jej zmianę i przyznanie wypłaty wyrównania z tytułu zatrzymania należnej mu emerytury za okres od 1 października 2010 roku do 22 listopada 2012 roku wraz z odsetkami wyliczonymi w sposób prawidłowy i zgodny z przepisami prawa.

Na rozprawie w dniu 26 marca 2015 roku wnioskodawca sprecyzował odwołanie wskazując, że nie zgłasza zastrzeżeń do kwoty wypłacanego mu wyrównania emerytury w wysokości 44.985,21 złotych, natomiast w jego ocenie odsetki od przyznanego wyrównania powinny mu zostać naliczone za okres od 1 października 2011 roku do 26 czerwca 2014 roku, a nie do 19 lutego 2014 roku.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

A. K. (1), urodzony w dniu (...) 1945 roku, wystąpił w dniu 18 marca 2010 roku z wnioskiem o przyznanie emerytury. Wnioskodawca był wówczas zatrudniony w (...) w P.

(dowód: wniosek o emeryturę – k. 1-5 akt emerytalnych, zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu – k. 71-74, 75-78 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 14 maja 2010 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał A. K. (1) prawo do emerytury od dnia 1 marca 2010 roku.

(dowód: ww. decyzja k. 126-128 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 19 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wstrzymał wnioskodawcy A. K. (1) wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 roku z powodu kontynuowania zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury.

(dowód: ww. decyzja k. 135-137 w aktach ZUS)

W dniu 26 listopada 2012 roku A. K. (1) wniósł o podjęcie wypłaty emerytury od dnia 1 października 2011 roku wraz z należnymi odsetkami.

(dowód: wniosek k. 137 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 14 stycznia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przeliczył emeryturę i podjął jej wypłatę od 22 listopada 2012 roku, tj. uchylił decyzję z dnia 19 września 2011 roku w części w jakiej dotyczy zawieszenia wypłaty emerytury od dnia 22 listopada 2012 roku.

(dowód: ww. decyzja k. 138-139 wraz z załącznikiem k. 140 w aktach ZUS)

Decyzją z dnia 19 marca 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił uchylenia decyzji z dnia 19 września 2011 roku w części w jakiej decyzja ta zawiesza prawo do emerytury za okres od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku.

(dowód: ww. decyzja k. 141 w aktach ZUS)

Po rozpoznaniu odwołania wnioskodawcy od powyższej decyzji Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. wyrokiem z dnia 29 lipca 2013 roku, wydanym w sprawie VU 784/13 podjął wypłaty emerytury na jego rzecz za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku. Jednocześnie przekazał żądanie wnioskodawcy o wypłatę odsetek od zaległych świadczeń emerytalnych do rozpoznania organowi rentowemu. Apelacja organu rentowego od powyższego wyroku została oddalona przez Sąd Apelacyjny w Łodzi wyrokiem z dnia 26 czerwca 2014 roku w sprawie III AUa 1749/13.

(dowód: odwołanie k. 2-3, wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 29 lipca 2013 roku k. 24, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 26 czerwca 2014 roku k. 67 w aktach VU 784/13)

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 3 września 2014 roku ustalił wypłatę zawieszonej za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku emerytury na rzecz wnioskodawcy A. K. (1) w kwocie 44.985,21 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za okres od 7 października 2011 roku do 19 lutego 2014 roku.

(dowód: ww. decyzja k. 163 w aktach ZUS)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie poza sporem pozostaje, iż wnioskodawca nabył prawo do emerytury po 8 stycznia 2009 roku, a przed 31 grudnia 2010 roku. Decyzją z dnia 19 września 2011 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. wstrzymał wnioskodawcy A. K. (1) wypłatę emerytury od dnia 1 października 2011 roku na podstawie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z art. 6 i art. 28 ustawy z 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2010r. Nr 257, poz. 1726).

Podstawę faktyczną wstrzymania wypłaty emerytury wnioskodawcy po 1 października 2011 roku było kontynuowanie zatrudnienia poprzedzającego nabycie prawa do emerytury. Jednakże przepisy, które stanowiły podstawę do zawieszania wypłat emerytur po 1 października 2011 roku z powodu nieprzerwanego kontynuowania zatrudnienia poprzedzającego przejście na emerytury zostały następnie uznane w części za niekonstytucyjne. W wyroku z dnia 13 listopada 2012 roku, w sprawie K 2/12 (Dz. U. z 2012/1285), Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, poz. 1707) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227 z późn. zm.), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 roku, w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 roku, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji RP.

Po ogłoszeniu powołanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego wnioskodawca zwrócił się do organu rentowego o podjęcie wypłaty emerytury, jako niesłusznie zawieszonej oraz o wypłatę zaległych świadczeń. Organ rentowy podjął wypłatę tego świadczenia jednakże od 22 listopada 2012 roku odmawiając jego wypłaty za okres poprzedzający ogłoszenie wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

Wyrokiem z dnia 29 lipca 2013 roku, wydanym w sprawie VU 784/13 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. zmienił powyższą decyzję ustalając, że ubezpieczony zachował prawo do wypłaty emerytury za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku, a żądanie wnioskodawcy o wypłatę odsetek od zaległych świadczeń emerytalnych przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.

Zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją z dnia 3 września 2014 roku ustalił wypłatę zawieszonej za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku emerytury na rzecz wnioskodawcy A. K. (1) w kwocie 44.985,21 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za okres od 7 października 2011 roku do 19 lutego 2014 roku.

Data początkowa, od której należy naliczać odsetki nie jest kwestionowana i nie stanowi przedmiotu zaskarżenia. Zdaniem organu rentowego odsetki od niewypłaconej emerytury powinny być naliczane jedynie do 19 lutego 2014 roku na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku (Dz. U. z 2014r., poz. 169). Wnioskodawca twierdził zaś, że odsetki powinny być naliczone do dnia 26 czerwca 2014 roku, tj. do daty wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi w sprawie III AUa 1749/13, którym oddalono apelację organu rentowego od wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 29 lipca 2013 roku w sprawie VU 784/13.

W ocenie Sądu Okręgowego powołany przez organ rentowy przepis nie ma w sprawie zastosowania. W myśl tego przepisu emeryci, w przypadku których wypłata zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w którym sąd nie orzekł o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone, mogą złożyć wniosek o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty do dnia wejścia ustawy w życie (tj. do dnia 19 lutego 2014 roku) – w przypadku, gdy wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła po dniu wejścia ustawy w życie.

Jak wynika z treści tego przepisu ma on zastosowanie do wyłącznie do wniosków o odsetki złożonych po wejściu w życie ustawy, w sytuacji, gdy wypłata zawieszonej emerytury została już ustalona prawomocnym wyrokiem sądu, w którym nie orzeczono o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone.

W przedmiotowej wniosek o podjęcie wypłaty zawieszonej emerytury wraz z odsetkami za okres objęty wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 29 lipca 2013 roku został złożony przed wejściem w życie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku (ubezpieczony złożył wniosek o wypłatę zawieszonej emerytury wraz z odsetkami w dniu 26 listopada 2012 roku). Przed tym też dniem została wydana decyzja organu rentowego odmawiająca wypłaty emerytury za okres poprzedzający ogłoszenie powoływanego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jak również przed tym dniem zapadł wskazany wyżej wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb.

W sprawie nie ulega wątpliwości, że podstawę decyzji organu rentowego o odsetkach stanowił przepis art. 85 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. W myśl tego przepisu, jeżeli Zakład – w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń społecznych lub świadczeń zleconych do wypłaty na mocy odrębnych przepisów albo umów międzynarodowych – nie ustalił prawa do świadczenia lub nie wypłacił tego świadczenia, jest obowiązany do wypłaty odsetek od tego świadczenia w wysokości odsetek ustawowych określonych przepisami prawa cywilnego. Nie dotyczy to przypadku, gdy opóźnienie w przyznaniu lub wypłaceniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które Zakład nie ponosi odpowiedzialności. Przepis ten dotyczy sytuacji, gdy organ rentowy nie ustalił prawa do świadczenia, lub też nie wypłacił należnego świadczenia w terminach przewidzianych w przepisach określających zasady przyznawania i wypłacania świadczeń. Gdy chodzi o wypłatę świadczeń emerytalnych zasady te zostały określone w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, a w sprawach nieuregulowanych w tej ustawie stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 124 ustawy). Gdy chodzi o termin ustalania przez Zakład prawa do świadczenia po raz pierwszy zastosowanie ma art. 118 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Ustawa ta jednak nie określa, w jakich terminach Zakład winien rozpoznać wniosek o podjęcie wypłaty wstrzymanej emerytury.

Stąd też zdaniem Sądu Okręgowego, który podziela stanowisko Sądu Apelacyjnego w Łodzi wyrażone w wyroku z dnia 27 czerwca 2014 roku, wydanego w sprawie III AUa 1733/13, LEX Nr 1496441, ma tutaj zastosowanie art. 35 k.p.a. w związku z art. 124 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, a zatem organ winien załatwić sprawę bez zbędnej zwłoki (art. 35 § 1 k.p.a.). Zgodnie z treścią art. 35 § 2 k.p.a. niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania lub w oparciu o fakty i dowody powszechnie znane albo znane z urzędu organowi, przed którym toczy się postępowanie, bądź możliwe do ustalenia na podstawie danych, którymi rozporządza ten organ (§ 2), natomiast załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. (§ 3). W myśl natomiast § 4 art. 35 k.p.a. przepisy szczególne mogą określać inne terminy niż określone w § 3. Dlatego też po ogłoszeniu wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku, w sprawie K 2/12 o niekonstytucyjności przepisu zawieszającego wypłatę emerytury w stosunku do niektórych emerytów, wnioski o podjęcie wypłaty bezpodstawnie wstrzymanej emerytury złożone przez emerytów, których dotyczyło orzeczenie Trybunału winny być rozpoznane przez organ rentowy niezwłocznie z jednoczesną wypłatą zaległych świadczeń. Organ rentowy odmawiający wypłaty wstrzymanej emerytury, któremu znany był fakt uznania za niekonstytucyjny przepis stanowiący uprzednio podstawę do zawieszenia wypłaty świadczenia nie może skutecznie powoływać się na brak odpowiedzialności za niewypłacenie wstrzymanego świadczenia w terminie, to jest bez zbędnej zwłoki po złożeniu przez uprawnionego wniosku o podjęcie wypłaty świadczenia. W takich przypadkach ubezpieczonym przysługuje prawo do odsetek na zasadach określonych w art. 85 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z uwzględnieniem przepisów wykonawczych do tego artykułu, a w szczególności § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 lutego 1999 roku w sprawie szczegółowych zasad wypłacania odsetek za opóźnienie w ustaleniu lub w wypłacie świadczeń z ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 1999 Nr 12, poz. 104).

Na marginesie zauważyć należy, że art. 85 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisy wykonawcze do tego artykułu mają zastosowanie również w sprawach objętych wnioskami emerytów złożonych w organie o wypłatę zawieszonych świadczeń na podstawie powoływanej wyżej ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku (art. 10 pkt 2 ustawy). Ograniczenia terminu, do którego należne są odsetki określone w art. 8 ust. 1 tej ustawy nie mają w sprawie zastosowania, co już wykazano wyżej. Przepis ten dotyczy tylko takich sytuacji, w których prawomocnymi wyrokami ustalono prawo do wypłaty zawieszonej emerytury za okres od 1 października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku, ale oddalono roszczenia o odsetki, albo też nie rozstrzygnięto o nich w ogóle, a nadto wniosek o odsetki został złożony po wejściu w życie ustawy z dnia 13 grudnia 2013 roku o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu od dnia 1 października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku

Z tych też względów, Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.