V U 6170/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2015-05-21

Sygn. akt VU 6170/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2015 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSR del. Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant Emilia Łopatowska

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

sprawy z wniosku M. B.

z udziałem zainteresowanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania M. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.

z dnia 29 lipca 2014 r. sygn. (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że M. B. podlega ubezpieczeniom społecznym jako pracownik od dnia 1 lutego 2014 roku z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. na rzecz wnioskodawczyni M. B. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 6170/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 lipca 2014 roku nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w W. stwierdził, że M. B. jako pracownik u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu od 1 lutego 2014 roku.

W dniu 21 sierpnia 2014 roku pełnomocnik M. B. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, wnosząc o ustalenie, że M. B. podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) Spółka z ograniczona odpowiedzialnością. Wniósł również o zasadzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Spółka (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w J. prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wynajmowania powierzchni magazynowych od ich właścicieli – dalszym podnajemcom. Swoje biuro spółka posiada w J., wcześniej w L..

Do stycznia 2014r. jedynym wspólnikiem spółki i zarazem prezesem zarządu był K. U. (1). Od 2012r. K. U. (1) miał kłopoty ze zdrowiem. W dniu 17 września 2012 roku przeszedł w (...) w L. na Oddziale (...) zabieg ewakuacji krwiaka podtwardówkowego lewej półkuli mózgu. W okresie od 24 września 2012 roku do 5 października 2012 roku przebywał w (...) w G. na Oddziale (...) w związku z bólami głowy.

W związku z pogarszającym się stanem zdrowia K. U. (1) zdecydował się w styczniu 2014r. sprzedać część udziałów w spółce (...).

(dowód: wypis z KRS k. 113-118, karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 108-109, karta informacyjna z leczenia szpitalnego k. 110-111, zeznania K. U. (1) protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 15.40 do minuty 39.15, zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45)

W grudniu 2013 roku (...) Spółka z o.o. wygrała przetarg na wynajem powierzchni magazynowych położonych w L., oddalonych od J.

o około 10 km.

W dniu grudniu 2013 roku (...) Spółka z o.o. zawarła umowę dzierżawy ze Skarbem Państwa reprezentowanym przez Starostę (...) nieruchomości gruntowej o łącznej powierzchni około 12,60 ha na okres od 1 stycznia 2014r. do dnia 31 grudnia 2016r. z przeznaczeniem na prowadzenie działalności gospodarczej. Część wydzierżawionej nieruchomości jest zabudowana budynkiem wartowni o powierzchni 328m2 , czterema budynkami magazynowymi o powierzchniach użytkowych: 2417m2, 3185m2, 3185m2, 1316m2 oraz stacją pomp, natomiast pozostały obszar o powierzchni około 7 ha zajmują tereny zadrzewione i zakrzewione.

(dowód: umowa dzierżawy z dnia 13 grudnia 2013 roku k. 72-74 akt,

Z uwagi na wydzierżawienie przedmiotowej nieruchomości (...) Spółka z o.o. potrzebowała pracownika, który zająłby się szukaniem najemców powierzchni magazynowych. K. U. (1) zajmował się wówczas organizowaniem prac związanych z remontem magazynów celem przystosowania ich pod wynajem. Również drugi wspólnik B. S., nie miał czasu na poszukiwanie najemców, gdyż był zajęty prowadzoną równolegle własną działalnością w zakresie studia tańca, działalności choreograficznej, agencji iwentowej.

(dowód: zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45, zeznania K. U. (1) protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 15.40 do minuty 39.15)

M. B. od 9 grudnia 2006 roku prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie fryzjerstwa oraz wykonywania innych usług kosmetycznych. W swoim salonie (...) w T. zatrudnia cztery fryzjerki oraz dwóch uczniów. Wnioskodawczyni pracowała jako fryzjerka przez siedem lat. Od stycznia 2014r. jej obowiązki fryzjerskie przejęła najstarsza stażem pracownica, a M. B. w salonie (...) zajmowała się jedynie dokumentacją. Miała w związku z powyższym więcej czasu. Wnioskodawczyni chciała się rozwijać i szukała odpowiedniej dla siebie pracy. O swoich planach mówiła swojemu mężowi – R. B.. Jej mąż R. B. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracował z synem K. K. U.. To właśnie od niego dowiedział się, że spółka (...) poszukuje pracownika, który zająłby się poszukiwanie klientów na wynajem magazynów. R. B. powiedział K. U. (2), że jego żona byłaby zainteresowana taką pracą. K. U. (2) polecił K. U. (1) wnioskodawczynię jako odpowiednią kandydatkę do pracy.

(dowód: wydruk z (...) k. 122, zeznania M. B. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 31.35 do minuty 46.59, zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45, zeznania K. U. (1) protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 15.40 do minuty 39.15))

K. U. (1) umówił się z M. B. na rozmowę kwalifikacyjną. Przy rozmowie był obecny B. S.. Wspólnicy zaproponowali wnioskodawczyni umowę o pracę na czas nieokreślony za wynagrodzeniem w kwocie 4500zł. Praca wnioskodawczyni miała polegać na poszukiwaniu firm, które wynajęłyby nowo wydzierżawione przez Spółkę (...) powierzchnie magazynowe położone w L..

(dowód: zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45, zeznania K. U. (1) protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 15.40 do minuty 39.15, zeznania M. B. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 31.35 do minuty 46.59)

W dniu 1 lutego 2014 roku M. B. i K. U. (1) reprezentujący spółkę (...) w J. zawarli umowę o pracę na czas nieokreślony od dnia

1 lutego 2014 roku. M. B. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku menager/handlowiec w wynagrodzeniem brutto w wysokości 4500 złotych miesięcznie.

(dowód: umowa o pracę z dnia 1 lutego 2014 roku k. 8 akt ZUS)

Wnioskodawczyni zostały przedstawione zadania, do których należało pozyskiwanie klientów zainteresowanych wynajęciem powierzchni magazynowych, pozyskiwanie klientów zainteresowanych wynajęciem miejsc parkingowych, utrzymywanie dobrych kontaktów w relacjach między obecnymi klientami oraz kontrola magazynów.

W dniu 1 lutego 2014 roku wnioskodawczyni złożyła oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy, wypełniła kwestionariusz osobowy.

M. B. była zdolna do wykonywania pracy na stanowisku menager-pracownik biurowy. W dniu 31 stycznia 2014 roku przeszła szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny w pracy.

(dowód: zadania - w aktach osobowych, oświadczenia - w aktach osobowych, zaświadczenie lekarskie z dnia 30.01.2014 roku- w aktach osobowych, karta szkolenia wstępnego – w aktach osobowych)

Wnioskodawczyni w okresie od 1 lutego 2014r. do 20 marca 2014r. świadczyła pracę na rzecz Spółki (...) codziennie w godzinach od 8.00 do 16.00 początkowo w biurze w J., a następnie po przeniesieniu siedziby biura w L.. Podpisywała listę obecności oraz listę płac.

B. S. przygotował internetową ofertę wynajmu powierzchni magazynowych w L. od strony graficznej, natomiast tekst oferty opracowała wnioskodawczyni.

Wnioskodawczyni wyszukiwała potencjalnych najemców powierzchni magazynowych w L. przez Internet, telefon, a także wykorzystując własne informacje, a następnie dzwoniła do nich, przedstawiała ofertę i jeżeli klient był wstępnie zainteresowany umawiała się z nim celem szczegółowego przedstawienia oferty, okazania folderów ze zdjęciami powierzchni magazynowych i samych magazynów.

Na przełomie lutego/marca 2014 roku M. B. proponowała wynajęcie powierzchni magazynowych swojemu znajomemu A. K., który od 2008 roku prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji i montażu przesłon okiennych. A. K. nie zawarł ze spółką (...) umowy najmu magazynów, gdyż był zainteresowany kupnem lokalu, a nie jego wynajęciem.

(dowód: zeznania świadka A. K. protokół rozprawy z dnia 20 lutego 2015 roku nagranie od minuty 7.20 do minuty 13.19, zeznania M. B. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 31.35 do minuty 46.59, listy obecności k. 16-17, listy płac k. 19, k. 21, zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45)

W dniu 28 lutego 2014 roku M. B. reprezentująca spółkę (...) zawarła z A. T. przedwstępną umowę najmu powierzchni magazynowej położonej w L. o powierzchni 100 m2 w celu przechowywania produktów w postaci kontenerów gastronomicznych.

Pół roku później Spółka (...) zawarła z A. T. umowę najmu powierzchni magazynowej położonej w L. o powierzchni 100 m2.

M. B. w czasie swojej pracy pozyskała dla Spółki (...) nowego najemcę (...) Spółkę z o.o w G.. Z tą Spółką zainteresowany podpisał umowę najmu powierzchni magazynowej w L. o powierzchni 200m2 w dniu 25 czerwca 2014r.

(dowód: przedwstępna umowa najmu k. 214-217, zeznania M. B. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 31.35 do minuty 46.59, listy obecności k. 16-17, listy płac k. 19, k. 21, zeznania B. S. protokół rozprawy z dnia 12 maja 2015 roku nagranie od minuty 4.00 do minuty 28.45, umowa najmu – k. 208-210 akt)

W dniu 10 marca 2014 roku M. B. reprezentująca spółkę (...) zawarła ze spółką (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę najmu powierzchni magazynowej położonej w L. o powierzchni 1700 m2 w celu magazynowa maszyn i urządzeń poleasingowych.

(dowód: umowa najmu k. 227-229)

M. B. w imieniu spółki (...) odbierała faktury w tym m.in. z dnia 4 lutego 2014 roku nr 2014-05- (...) ze sklepu (...) na zakup paczki opasek zaciskowych oraz kleju C., faktury z dnia 4 lutego 2014 roku nr 1/2/14 za zamówienie druku banera reklamowego oraz wystawiała faktury w tym z dnia 19 lutego 2014 roku na rzecz K. U. (2) dotyczącą sprzedaży 1/10 samochodu osobowego N. (...) oraz z dnia 19 marca 2014 roku na rzecz spółki (...) spółki z o.o. za usługi doradcze.

(dowód: faktury VAT w aktach ZUS)

Od dnia 21 marca 2014 roku M. B. stała się niezdolna do pracy z powodu ciąży (okoliczność bezsporna ).

W dniu 11 lipca 2014 roku M. B. urodziła w 29 tygodniu ciąży drugiego syna.

(dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 104-105)

W związku z urodzeniem dziecka wystąpiła do pracodawcy o udzielenie urlopu macierzyńskiego od dnia 11 lipca 2014 roku w wymiarze 20 tygodni, 6 tygodni dodatkowego oraz 26 tygodni rodzicielskiego.

(dowód: podanie o urlop w aktach osobowych)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442 ze zm.) osoby pozostające w stosunku pracy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu. Art. 13 tej ustawy stanowi zaś w punkcie 1, że pracownicy podlegają wskazanym ubezpieczeniom społecznym od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.

Z przepisów tych wynika, że podstawową przesłanką objęcia zakresem ubezpieczenia społecznego jest posiadanie statusu pracownika. Pracownikiem zostaje się przez nawiązanie stosunku pracy. Stosownie do treści art. 22§1 k.p. przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Na treść stosunku pracy składają się zatem wzajemne prawa i obowiązki stron stosunku pracy (pracownika i pracodawcy). Zasadniczym elementem konstrukcyjnym stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do osobistego wykonywania pracy na rzecz pracodawcy za wynagrodzeniem. Kolejna cecha tego stosunku to zawłaszczanie wyniku pracy przez pracodawcę i wykonywanie pracy w warunkach podporządkowania czyli pod kierownictwem pracodawcy. Pracownik nie odpowiada jednak za wynik pracy , ale za samo staranne świadczenie pracy.

W będącej przedmiotem osądu sprawie taki właśnie stosunek — umowa o pracę - łączył M. B. ze (...) spółka z o.o. od 1 lutego 2014 roku. Wykazało to przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe w postaci zeznań świadka A. K., B. S., stron oraz dokumentów w tym przede wszystkim w postaci umowy najmu powierzchni magazynowej z dnia 10 marca 2014 roku, przedwstępnej umowy najmu powierzchni magazynowej z dnia 28 lutego 2014 roku a także liczne faktury. Z dowodów tych wynika, że wnioskodawczyni w okresie od 1 lutego 2014r. do 20 marca 2014r. faktycznie świadczyła pracę na rzecz zainteresowanego. Świadczy o tym pozyskiwanie dla pracodawcy przez wnioskodawczynię nowych najemców magazynów tj. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W., A. T., (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w G..

Należy zaznaczyć, że pozyskany przez skarżąca w wyniku zawartej przez nią z dniem 10 marca 2014r. nowy klient (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wynajęła od zainteresowanego aż 1700 m2 powierzchni magazynowej. Podnoszona przez organ rentowy okoliczność, iż w imieniu tej Spółki działał syn K. K. U., nie oznacza że umowa najmu jest nieważna, czy że została zawarta dla pozoru. Obowiązujące przepisy prawa nie zabraniają członkom rodziny prowadzącym różne działalności gospodarcze zawierania ze sobą umów. Jest to o tyle logiczne, że takie strony umowy mają do siebie zaufanie, że umowa i zobowiązania z niej wynikające będą przez każdą ze stron realizowane.

Wprawdzie z nowymi klientami A. T. oraz (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w G. umowy najmu zostały podpisane przez zainteresowanego w późniejszym okresie, gdy skarżąca była już niezdolna do pracy, ale nie zmienia to faktu, że do ich zawarcia doszło w wyniku starań M. B., co potwierdził B. S., a w przypadku A. T. wynika to także z umowy przedwstępnej z 28 lutego 2014r.

Fakt pozyskiwania przez skarżącą najemców dla zainteresowanego potwierdził także świadek A. K., któremu M. B. osobiście przedstawiła ofertę wynajmu powierzchni magazynowych położonych w L.. Do finalizacji umowy najmu nie doszło tylko z tego względu, że dla niego bardziej ekonomicznym było kupno lokalu niż jego wynajem.

M. B. świadczyła pracę w (...) Spółce z o.o. pod kierownictwem Prezesa Zarządu K. U. (1) zarówno co do miejsca pracy (siedziba firmy w J., a następnie w L.) , czasu świadczenia pracy (codziennie od poniedziałku do piątku od 8.00 do 16.00) jak i jej przedmiotu (poszukiwanie nowych klientów firmy, podpisywanie umów z najemcami na rzecz firmy, wystawianie i odbieranie faktur). (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pracę tę przyjmowała i wypłacała za nią stosowne wynagrodzenie, co z kolei wynika z listy płac. Choć M. B. świadczyła pracę na rzecz zainteresowanego krótko, to jednak w tym okresie jak wynika z przeprowadzonego postępowania dowodowego, była bardzo aktywnym pracownikiem, co czyni gołosłowną przeciwną tezę organu rentowego co do zawarcia umowy o pracę jedynie dla pozoru celem uzyskania ochrony ubezpieczeniowej i świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Ponadto cel zawarcia umowy o pracę jakim jest chęć uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego — wbrew zarzutom organu rentowego - nie jest sprzeczny z ustawą ani nie zmierza do jej obejścia, nie świadczy też o pozorności umowy. Objęcie ubezpieczeniem społecznym i uzyskanie świadczeń z tego ubezpieczenia jest wszak głównym celem zawierania umowy o pracę.

Jednakże w okolicznościach przedmiotowej sprawy głównym celem zawarcia umowy o pracę – jak wynika z przekonujących zeznań skarżącej oraz jej pracodawcy K. U. (1) i (...) spółki (...) - była potrzeba zatrudnienia aktywnego pracownika, solidnie wywiązującego się ze swoich obowiązków. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem organu rentowego, że stanowisko pracy zostało utworzone specjalnie dla wnioskodawczyni. K. U. (1) i B. S. przekonująco wyjaśnili, że od stycznia 2014r. poszukiwali pilnie nowego pracownika, z uwagi na to że w grudniu 2013r. wygrali przetarg, w wyniku którego Spółka (...) stała się dzierżawcą nieruchomości zabudowanej magazynami o łącznej powierzchni 12,6 ha. Zachodziła konieczność znalezienia w krótkim czasie wielu nowych najemców na te powierzchnie magazynowe. Z uwagi na pogarszający się stan zdrowia i podeszły wiek nie był w stanie się tym zająć K. U. (1). Również B. S. wobec licznych dodatkowych zobowiązań zawodowych nie dysponował wystarczającą ilością czasu, aby móc szybko i skutecznie pozyskać nowych klientów. (...) Spółka z o.o. wykazała zatem istnienie realnej potrzeby zatrudnienia nowego pracownika. M. B. jako osoba sama prowadząca działalność gospodarczą od wielu lat, dysponowała doświadczeniem w pozyskiwaniu klientów. Okoliczność, że dotychczas jej oferta była kierowana do innej grupy klientów, nie może niweczyć jej zawodowego doświadczenia. Dodatkowo osoba skarżącej była rekomendowana do pracy w Spółce (...) przez syna K. U. (1). To spowodowało, że Spółka (...) miała zaufanie, że wnioskodawczyni jako osoba mająca osobiste doświadczenie w prowadzeniu działalności, posiadająca prawo jazdy, a przy tym energiczna, młoda z aparycją, poradzi sobie z nałożonymi na nią obowiązkami, co dla każdej firmy jest bardzo ważne. Dlatego firma zdecydowała się na jej zatrudnienie.

Zarzut organu rentowego, iż wnioskodawczyni jest pierwszym i jedynym pracownikiem spółki, nie świadczy o pozorności umowy o pracę zawartej przez strony. Zainteresowany wykazał, że Spółka nie zatrudniała uprzednio nikogo, gdyż nie było takiej potrzeby. Do tej pory z działalnością Spółki radził sobie sam Prezes. Pozyskanie przez Spółkę nowej nieruchomości w grudniu 2013r. spowodowało intensyfikację działalności spółki, co zrodziło potrzebę zatrudnienia pracownika.

Tym samym w ocenie Sądu, zarówno K. U. (1) działający w imieniu spółki (...) jak i M. B. nie składali w chwili zawierania umowy o pracę pozornych oświadczeń woli, gdyż w rzeczywistości M. B. świadczyła pracę jako pracownik, a K. U. (1) przyjmował tą pracę jako pracodawca.

Czynność prawna pozorna charakteryzuje się w myśl art. 83 § 1 k.c. trzema elementami, które muszą wystąpić łącznie, a mianowicie: oświadczenie woli musi być złożone świadomie i swobodnie tylko dla pozoru, oświadczenie musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. Pobudki, którymi strony kierują się składając pozorne oświadczenia woli, nie mają żadnego znaczenia dla oceny pozorności oświadczenia woli. Oświadczenie woli złożone jest dla pozoru wtedy, gdy z góry powziętym zamiarem stron jest brak woli wywołania skutków prawnych jakie zwykle prawo łączy ze składanym przez nią oświadczeniem. Brak zamiaru wywołania skutków prawnych oznacza, że osoba składająca oświadczenie woli albo nie chce w ogóle wywołać żadnych skutków prawnych albo też chce wywołać inne, niż wynikałoby ze złożonego przez nią oświadczenia woli.

W prawie pracy doniosłość ma jedynie zamiar obejścia prawa przez fikcyjne (pozorne) zawarcie umowy, czyli takie, które nie wiąże się ze świadczeniem pracy, a dokonanie zgłoszenia do ubezpieczenia następuje pod pozorem zatrudnienia. W takich sytuacjach dochodzi do zgłoszenia do ubezpieczenia osoby, która nie może być uznana za podmiot ubezpieczenia, ponieważ nie świadczy pracy i przez to nie można jej przypisać cech zatrudnionego pracownika, skoro nie są wykonywane obowiązki i prawa płynące z umowy o

pracę (por. np. wyrok SN: z 17.12.1996 r., I UK 32/96, OSNAPIUS Nr 15/1997) .

Nie można natomiast przypisać celu obejścia prawa (art. 58 § 1 kc. w zw. z art. 300 k.p.) stronom umowy o pracę, na podstawie której rzeczywiście były wykonywane obowiązki prawa płynące z tej umowy.

Ustalony w rozpoznawanej sprawie stan faktyczny świadczy nie o pozorności złożonych przez strony oświadczeń woli ani nie o obejściu ustawy, lecz o spełnieniu warunku zatrudnienia pracowniczego stanowiącego tytuł ubezpieczenia (art. 6 ust. 1 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Dz.U. z 2013 r., poz. 1442 ze zmm). Do objęcia pracowniczym ubezpieczeniem społecznym nie mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby zgłoszenie do tego ubezpieczenia dotyczyło osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła, a więc nie wykonywała zatrudnienia w ogóle albo wykonywała je na podstawie innej umowy niż umowa o pracę. W prawie ubezpieczeń społecznych nie decyduje ważność umowy o pracę związana z zamiarem dyktującym potrzebę jej zawarcia, lecz to, czy zawierające ją strony miały zamiar wzajemnego zobowiązania się - pracownik do świadczenia pracy, a pracodawca do dania mu pracy i wynagrodzenia za nią - oraz czy umowa była w rzeczywistości realizowana. Nie jest także istotny czas (okres trwania) tej realizacji (tak por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 października 2005r, I UK 32/05).

W sytuacji gdy doszło do zawarcia umowy o pracę, jak też do jej realizacji poprzez świadczenie umówionej pracy i przyjmowanie jej przez pracodawcę, jak to miało miejsce w przedmiotowej sprawie, nie może być mowy o działaniu w celu obejścia prawa.

Oceny tej nie zmienia fakt, że M. B. w chwili jej zatrudnienia przez K. U. (1) była w ciąży . Obowiązujące przepisy nie zakazują świadczenia pracy przez kobiety w ciąży a do tego w praktyce prowadzi stanowisko prezentowane przez ZUS, co byłoby dyskryminacją kobiet w ciąży. Tymczasem podstawową zasadą prawa pracy wyrażoną w art. 11 3 kp jest zakaz jakiejkolwiek dyskryminacji w stosunkach pracy.

Wnioskodawczyni w chwili podjęcia zatrudnienia była osobą zdolną do pracy co wynika wprost z zaświadczenia lekarskiego, a nadto z faktu rzeczywistego świadczenia tej pracy aż do dnia 21 marca 2014 roku.

O pozorności zatrudnienia M. B. nie świadczy wreszcie ustalone w umowie o pracę na kwotę 4500zł. wynagrodzenie. Wynagrodzenie jest jednym z elementów stosunku pracy. Dla bytu stosunku pracy wystarczającym jest ustalenie, że pracownik otrzymywał wynagrodzenie za wykonywaną pracę. Ten element w niniejszej sprawie został udowodniony zeznaniami stron oraz listą płac. Natomiast adekwatność wynagrodzenia do powierzonych obowiązków pracowniczych nie ma żadnego znaczenia dla ważności umowy o pracę.

Organ rentowy w zaskarżonej decyzji nie ustalał podstawy wymiaru składek, a li tylko fakt nie podlegania ubezpieczeniom społecznym. W związku z wniesionym odwołaniem rzeczą Sądu było zbadanie, czy wnioskodawczyni świadczyła pracę w ramach pracowniczego stosunku pracy, który jest ważnym tytułem podlegania ubezpieczeniom społecznym. I w tym też zakresie Sąd sprawę rozpoznał. W sytuacji gdy podstawa wymiaru składek nie jest przedmiotem zaskarżonej decyzji ani odwołania, Sąd nie jest uprawniony po raz pierwszy orzec co do przedmiotu sporu nie objętego treścią tej decyzji, gdyż orzeczenie takie mogło by prowadzić do naruszenia konstytucyjnej zasady dwuinstancyjnego postępowania ( art. 176 ust. 1 Konstytucji RP). Dlatego też Sąd, będąc związany granicami zaskarżonej decyzji oraz odwołania od niej, nie czynił ustaleń co do adekwatności ustalonego umową wynagrodzenia do świadczonej pracy.

Podkreślenia wymaga także, iż w toku postępowania organ rentowy wykazał całkowitą bierność procesową, nie przejawiając jakiejkolwiek aktywności dowodowej zmierzającej do wykazania, że kwestionowana przez niego umowa o pracę z dnia 1 lutego 2014 roku była zawarta w celu obejścia prawa lub też jedynie dla pozoru.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 47714§2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że stwierdził, iż M. B. podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 1 lutego 2014 roku z tytułu zatrudnienia u płatnika składek (...) .

Konsekwencją powyższego było zasądzenie od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. na rzecz wnioskodawczyni kwoty 120 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 11 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu( Dz.U. z 2013 poz. 490) . Sąd zasądził koszty zastępstwa procesowego w podwójnej stawce uwzględniając nakład pracy pełnomocnika wnioskodawczyni.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Marta Ostrowicz - Siwek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację:  Urszula Sipińska-Sęk
Data wytworzenia informacji: