Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku E. M.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziałowi Regionalnemu w Ł.

o prawo do wypłaty świadczeń w zbiegu

na skutek odwołania E. M.

od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddziału (...) w Ł.

z dnia 13 września 2017 r.

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 1024/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 września 2017 roku Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Oddział (...) w Ł. odmówił E. M. na podstawie art. 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników prawa do wypłaty zbiegu renty rolniczej z emeryturą z innego ubezpieczenia społecznego.

W odwołaniu z dnia 6 października 2017r. E. M. wniósł o zmianę decyzji i przyznanie dwóch świadczeń jednocześnie – to jest renty rolniczej i emerytury przyznanej na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W odpowiedzi na odwołanie Prezes KRUS wniósł o jego oddalenie w całości.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. M., urodzony w dniu (...), jest uprawniony na stałe do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 sierpnia 2000 roku. Obecnie pobiera rentę rolniczą w wysokości 1122,03 złotych brutto.

(dowód: wniosek o rentę k. 1 -2 akt rentowych KRUS, decyzja z dnia 8 września 2000 roku k.33 akt rentowych KRUS, decyzja z dnia 26 lutego 2008 roku k.63 akt rentowych KRUS, informacja k.68-69, decyzja KRUS z dnia 13 września 2016 roku k.77 akt rentowych KRUS)

W dniu 20 lipca 2017 roku E. M. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Decyzją z dnia 21 sierpnia 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. przyznał E. M. emeryturę na podstawie art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS od dnia 1 lipca 2017 roku.

Wysokość emerytury wyniosła 984,01 złotych i została obliczona zgodnie z art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

(dowód: wniosek o emeryturę k.1-4 akt emerytalnych ZUS, decyzja z dnia 21 sierpnia 2017 roku, k. 17-18 akt emerytalnych ZUS)

ZUS poinformował wnioskodawcę, że z uwagi na uprawnienia do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy jest on zobowiązany do wyboru jednego świadczenia: renty z KRUS lub emerytury z ZUS. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę emerytury z uwagi na zbieg prawa do więcej niż jednego świadczenia, gdyż może być wypłacane tylko jedno wyższe lub wybrane przez wnioskodawcę świadczenia.

(dowód:, pismo ZUS z dnia 23 marca 2018 roku k.17 akt sprawy)

W dniu 7 września 2017 roku E. M. złożył w KRUS oświadczenie, że wybiera świadczenie zKRUS, ponieważ jest korzystniejsze niż emerytura z ZUS.

(dowód: oświadczenie k.76 akt rentowych KRUS )

ZUS pismem z dnia 21 sierpnia 2017r. poinformował KRUS, że przy ustaleniu prawa i wysokości świadczenia emerytalnego wnioskodawcy z ZUS uwzględniono okresy zatrudnienia:

- od 1 września 1965 roku do 30 czerwca 1968 roku w (...) w P. (...);

- od 8 lipca 1968 roku do 25 kwietnia 1969 roku w (...) Zakład (...) w Ł. Filia w P.;

- od 5 maja 1969 roku do 27 września 1969 roku w Prezydium (...), (...) (...) w P.;

- od 29 września 1969 roku do 19 grudnia 1969 roku w Cukrowni (...) w S.;

- od 16 maja 1970 roku do 30 czerwca 1979 roku w (...) w P.

(dowód: informacja k. 19 akt emerytalnych ZUS)

E. M. nie ma ustalonego prawa do emerytury rolniczej (okoliczność bezsporna).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

W przedmiotowej sprawie spór sprowadzał się wyłącznie do oceny, czy odwołujący mając ustalone prawo do renty rolniczej i prawo do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, może pobierać łącznie te dwa świadczenia, czy też przysługuje mu wypłata jednego z nich.

Zgodnie z treścią art. 96 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) odrębne przepisy określają prawo do pobierania świadczeń w razie zbiegu u jednej osoby prawa do emerytury lub renty z prawem do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników.

Takimi odrębnymi przepisami jest ustawa z dnia 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016 r. poz. 277 ze zm.).

Stosownie do art. 33 ust. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty przysługującej na podstawie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z prawem do emerytury lub renty z innego ubezpieczenia społecznego, uprawnionemu wypłaca się jedno wybrane przez niego świadczenie, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. Art. 33 ust. 3 został uchylony od dnia 8 stycznia 2009 roku, natomiast w myśl art. 33 ust. 4 odrębne przepisy określają prawo do pobierania świadczeń w razie zbiegu u jednej osoby prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia z prawem do:

1) renty inwalidy wojennego i wojskowego, którego niezdolność do pracy pozostaje w związku ze służbą wojskową;

2) renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej pobytem w miejscach, o których mowa w art. 3 i 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 stycznia 1991 roku o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2014 r. poz. 1206 oraz z 2015 r. poz. 693 i 2281);

3) renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy, wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy albo wskutek choroby zawodowej;

4) świadczenia o charakterze rentowym z instytucji zagranicznej.

W myśl art. 33 ust 2a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników przepisu ust. 2 art. 33 ustawy nie stosuje się jedynie do osób uprawnionych jednocześnie do emerytury rolniczej oraz do emerytury przyznanej na podstawie art. 24 ust. 1, art. 24a lub art. 184 przepisów emerytalnych.

Tylko zatem ubezpieczony uprawniony jednocześnie do emerytury rolniczej i emerytury z powszechnego systemu ubezpieczeń społecznych może pobierać każde z tych świadczeń. Wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury rolniczej co w sprawie jest bezsporne. Jednocześnie jak wynika z odpowiedzi na odwołanie nie spełnia nawet przesłanek do jej nabycia, gdyż nie posiada wymaganego art. 19 ust 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników 25 letniego okresu podlegania ubezpieczeniom emerytalno-rentowym ( legitymuje się stażem rolniczym wynoszącym 21 lat, 8 miesięcy i 24 dni). Skarżący jest uprawniony do renty rolniczej oraz do emerytury z art. 24 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W takiej sytuacji do ubezpieczonego ma zastosowanie art. 33 ust 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990 roku, który wprowadza zasadę, zgodnie z którą, gdy określona osoba nabywa prawo do więcej niż jednego świadczenia z ubezpieczeń społecznych, wypłaca się jej jedno świadczenie, z reguły wybrane przez zainteresowanego. Przeważnie jest to świadczenie wyższe, dla uprawnionego korzystniejsze, a w przypadku ubezpieczonego E. M. takim świadczeniem jest renta rolnicza. Przepis art. 33 ust. 2 ustawy z 20 grudnia 1990 roku o ubezpieczeniu społecznym rolników wyraża, przyjętą przez ustawodawcę w ustawie o ubezpieczeniu rolników, ogólną zasadę pobierania jednego świadczenia (tzw. zasada niekumulacji), która dotyczy zbiegu świadczenia przysługującego z tytułu prawa do renty lub emerytury rolniczej ze świadczeniem przysługującym z tych samych tytułów, ale z innego ubezpieczenia społecznego (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 września 2013 roku, sygn. akt II UK 186/13).

Zgodnie z art. 33 ust 2b ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo renty rodzinnej z ubezpieczenia i do emerytury na podstawie art. 24 lub art. 24a przepisów emerytalnych traci prawo do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy albo renty rodzinnej z ubezpieczenia, chyba że zanim wystąpi z wnioskiem o prawo do emerytury na podstawie art. 24 lub art. 24a przepisów emerytalnych złoży oświadczenie, że wybiera rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy albo rentę rodzinną z ubezpieczenia. W przypadku złożenia tego oświadczenia środki zgromadzone na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym są przekazywane przez ten fundusz, za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, na dochody budżetu państwa. Oświadczenie o wyborze świadczenia jest ostateczne i nie przysługuje od niego prawo odstąpienia.

Z kolei w myśl art. 33 ust 2c ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w przypadku gdy uprawniony do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy nie spełnia warunków do emerytury rolniczej na podstawie art. 22 ust. 3, Kasa wzywa uprawnionego do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy, w terminie co najmniej 3 miesięcy przed osiągnięciem wieku emerytalnego, do złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2b.

Ponieważ wnioskodawca nie nabył prawa do emerytury rolniczej, a li tylko prawo do renty rolniczej i prawo do emerytury w powszechnym systemie emerytalnym, nie ma możliwości pobierania tych dwóch świadczeń w zbiegu w myśl art. 33 ust 2a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Dlatego skarżący był zobligowany do złożenia oświadczenia o wyborze świadczenia. E. M. w dniu 7 września 2017r. złożył oświadczenie o wyborze świadczenia rentowego z KRUS jako korzystniejszego od emerytury w powszechnym systemie emerytalnym. Takie też świadczenie jest mu wypłacane przez KRUS.

Konkludując, nie istnieje żaden przepis umożliwiający pobieranie przez wnioskodawcę dwóch świadczeń w postaci renty rolniczej i emerytury z FUS. Na powyższe nie ma wpływu trudna sytuacja materialna i zdrowotna, na którą powołuje się wnioskodawca. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych art. 5 k.c. nie ma zastosowania, zaś materialnoprawną podstawą roszczeń mogą być tylko przepisy prawa, a nie zasady współżycia społecznego (por. wyrok SN z dnia 23 października 2006 roku, sygn. I UK 128/06).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako bezzasadne.