Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 maja 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku P. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

O wysokość emerytury górniczej

na skutek odwołania P. D.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 7 lipca 2017 r.

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy P. D. prawo do ustalenia wysokości emerytury górniczej z zastosowaniem przelicznika 1,8 do okresu zatrudnienia od dnia 1 października 2002 roku do dnia 16 listopada 2006 roku;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz wnioskodawcy P. D. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt VU 952/17

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 7 lipca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przyznał P. D. prawo do emerytury górniczej, poczynając od dnia 1 kwietnia 2017 roku. Wypłata emerytury została zawieszona z uwagi na kontynuację zatrudnienia. Do ustalenia wysokości emerytury górniczej organ rentowy uwzględnił: 38 lat i 5 miesięcy (461miesięcy) okresów składkowych, z czego 107 miesiące z przelicznikiem 1,8, co dało 192,6 miesięcy, a 162 miesiące z przelicznikiem 1,2, co dało 194,4 miesięcy (łącznie 387 miesięcy) oraz 9 miesięcy okresów nieskładkowych. Wysokość świadczenia wyniosła 6243,28 zł. Przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej okresy pracy górniczej od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku, od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku ślusarza, górnika odwadniacz złoża, ślusarz wymiany agregatów pompowych, górnik eksploatacji taśmociągów zostały przez organ rentowy uwzględnione z przelicznikiem 1,2, ponieważ stanowiska te nie figurują w załączniku nr 3 rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku oraz od 17 listopada 2006 roku do 31 grudnia 2006 roku na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej

Pełnomocnik P. D. wniósł odwołanie od powyższej decyzji, domagając się zaliczenia okresów: od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku, od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku do wysokości emerytury górniczej z zastosowaniem przelicznika 1,8 podnosząc, że w tych okresach wnioskodawca wykonywał prace górnika kopalni odkrywkowej wymienione z Załączniku nr 3 do Rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku. Nadto pełnomocnik wnioskodawcy wniósł o zasądzenie od organu rentowego na rzecz wnioskodawcy kosztów postepowania z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przypisanych.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca P. D., urodzony w dniu (...), w dniu
4 maja 2017 roku wystąpił do organu rentowego z wnioskiem o przyznanie prawa do emerytury górniczej. Wnioskodawca był członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale wniósł o przekazanie środków na nim zgromadzonych na rachunek budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 2-5 akt emerytalnych)

Decyzją z dnia 7 lipca 2017 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział
w Z. przyznał wnioskodawcy od dnia 1 kwietnia 2017 roku emeryturę, której wypłatę zawiesił z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia.

Do ustalenia wysokości emerytury górniczej organ rentowy uwzględnił:

- 38 lat i 5 miesięcy (461miesięcy) okresów składkowych, z czego 107 miesiące z przelicznikiem 1,8, co dało 192,6 miesięcy, a 162 miesiące z przelicznikiem 1,2, co dało 194,4 miesięcy (łącznie 387 miesięcy);

- 9 miesięcy okresów nieskładkowych.

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury wyniósł 241,10%. Podstawa wymiaru obliczona została przez pomnożenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru 241,10 % przez kwotę bazową w wysokości 3.536,87 zł, co dało kwotę 8.527,39 zł.

Wysokość świadczenia wyniosła 6243,28 zł.

Do stażu pracy górniczej wnioskodawcy w wymiarze półtorakrotnym organ rentowy nie zaliczył okresów pracy:

- od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku na stanowisku ślusarza;

- od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku na stanowisku górnika odwadniacz złoża;

- od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku na stanowisku górnik eksploatacji taśmociągów ponieważ stanowiska te nie figurują w załączniku nr 3 rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku;

- od 17 listopada 2006 roku do 31 grudnia 2006 roku na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej, ponieważ z przedłożonej charakterystyki stanowisku pracy wynika, że wnioskodawca wykonywał te same czynności co przed datą 17 listopada 2006 roku.

Okresy te zostały zaliczone wnioskodawcy do stażu pracy w wymiarze jednokrotnym.

.

(dowód: decyzja ZUS z dnia 7 lipca 2017 roku wraz z załącznikami k. 38-42 akt emerytalnych, odpowiedź na odwołanie organu rentowego, k 26-27 akt sprawy) .

Wnioskodawca jest zatrudniony w (...) z siedzibą w R. (wcześniej Kopalnia (...) w B.) na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, w pełnym wymiarze czasu pracy, od dnia 19 września 1980 roku do nadal.

W okresie zatrudnienia zajmował następujące stanowiska:

- od dnia 19 września 1980 roku do 30 września 1980 roku stażysty pracownika fizycznego na oddziale (...);

- od 1 października 1980 roku do 30 kwietnia 1981 roku ślusarza na oddziale (...);

- od 1 maja 1981 roku do 31 stycznia 1982 roku ślusarza na oddziale (...);

- od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku ślusarza na oddziale (...) ;

- od 11 maja 1984 roku do 31 października 1991 roku górnika odwadniacza złoża na oddziale (...);

- od 1 września 1991 roku do 31 lipca 1992 roku ślusarza wymiany agregatów pompowych na oddziale (...);

- od 1 sierpnia 1992 roku do 30 września 2002 roku ślusarza na oddziale (...) później (...)) ;

- od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku górnika eksploatacji taśmociągów na oddziale (...);

- od 17 listopada 2006 roku do nadal górnika kopalni odkrywkowej faktycznie na oddziale (...);

(dowód: umowa o wstępny staż z dnia 19 września 1980 roku k. 1 akt osobowych, angaż z dnia 20 października 1980 roku k. 5 w aktach osobowych, zawiadomienie o rozwiązaniu stosunku pracy k.8 w aktach osobowych, umowa o pracę z dnia 1 maja 1981 roku k. 9 akt osobowych, karta obiegowa k.12 w aktach osobowych, zawiadomienie o rozwiązaniu stosunku pracy k.13 w aktach osobowych, umowa o pracę z dnia 11 maja 1984 roku k. 9 akt osobowych, karta obiegowa k.19 w aktach osobowych angaż z dnia 1 września 1991 roku k. 29 akt osobowych, pismo z dnia 21 lipca 1992 roku k.32 w aktach osobowych, angaż z dnia 26 września 2002 roku k.51 akt osobowych, angaż z dnia 29 grudnia 2006 roku k. 65 akt osobowych, świadectwo pracy z dnia 10 marca 2017 roku k.8 akt emerytalnych)

W okresie zatrudnienia na oddziale (...) ( (...)) od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku na stanowisku ślusarza oraz po odbyciu służby wojskowej w okresie od 11 maja 1984 roku do 31 października 1991 roku na stanowisku górnika odwadniacza złoża i od 1 września 1991 roku do 31 lipca 1992 roku na stanowisku ślusarza wymiany agregatów pompowych do podstawowych stałych obowiązków skarżącego należała:

1.  wymiana agregatów pompowych w studniach głębinowych przy pomocy specjalnego urządzenia:

- montaż, demontaż urządzenia do wymiany agregatów pompowych;

- montaż, demontaż armatury studni;

- wyciąganie agregatu pompowego ze studni wraz z kolektorem tłocznym i kablem zasilającym;

- pomiar głębokości studni;

- zabudowa agregatu pompowego w studni;

2 . budowa, przebudowa, naprawa, likwidacja instalacji pompowych w wyrobisku min. armatury, rurociągów odprowadzających wody kopalniane.

Wnioskodawca pracował w brygadzie 4 osobowej.

(dowód: charakterystyka stanowiska pracy wnioskodawcy z dnia 11 października 2017 roku k. 33 akt sprawy, zeznania świadka G. D. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku 9:20-14:03, zeznania świadka Z. P. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku14:03-18:28, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 6 marca 2018 roku 10:40-23:09 k.49-51)

W okresie od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku wnioskodawca pracował na stanowisku górnika eksploatacji taśmociągów na Oddziale (...) ( (...)). W tym okresie do jego stałych, podstawowych obowiązków należały:

- prace przy przesuwaniu przenośników taśmowych stanowiących część składową koparki wielonaczyniowej (osiowanie, poziomowanie) tj. przy tzw. przenośnikach przesuwnych;

- usuwanie zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach taśmowych stanowiących część składową koparki wielonaczyniowej (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków).

- czyszczenie konstrukcji, gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników taśmowych stanowiących część składową koparki wielonaczyniowej .

- prace przy przemieszczaniu i zabudowie członów, stacji zwrotnych, krążników;

- obsługa wozu kablowego połączonego bezpośrednio z koparką wielonaczyniową.

Przenośniki taśmowe, które obsługiwał wnioskodawca były przenośnikami przesuwnymi. Takie przenośniki biegną bezpośrednio przy koparce wielonaczyniowej, stanowią jej część składową (są do niej podpięte). Ich zadaniem jest odbieranie nadkładu z koparki wielonaczyniowej. Stacje zwrotne przenośników taśmowych przesuwnych tj. stacje napędowe, człony przejściowe i powtarzalne stanowią integralną cześć przenośników taśmowych.

Wnioskodawca nie zajmował się obsługą przenośników taśmowych, stałych biegnących po całej odkrywce. Te przenośniki obsługiwali pracownicy oddziałów (...) i (...). Zajmował się wyłącznie przenośnikami przesuwnymi, stanowiącymi części składowe koparek wielonaczyniowych.

(dowód:charakterystyka stanowiska pracy z dnia 29 czerwca 2017 roku k. 34 akt sprawy, pismo (...) z dnia 26 marca 2018 roku k. 55 akt sprawy,zeznania świadka W. M. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku 18:28-28:00 i 34:51-36:11, zeznania świadka S. M. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku 28:00- 34:51, zeznania świadka Z. Ś. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku 36:11-44:20, zeznania świadka W. G. protokół rozprawy z dnia 5 grudnia 2017 roku 44:20-48:27 k.38-41, zeznania świadka K. Ł. protokół rozprawy z dnia 6 marca 2018 roku 3:06-10:40, zeznania świadka K. T. (1) protokół rozprawy z dnia 22 maja 2018 roku 1:49-22:11, zeznania wnioskodawcy protokół rozprawy z dnia 6 marca 2018 roku 10:40-23:09 k.49-51)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna w dniu 10 listopada 2015 roku uznała, że wnioskodawca:

- w okresie od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku pomimo zajmowania stanowiska górnika eksploatacji taśmociągów na oddziale (...) faktycznie stale przez 978 dniówek wykonywał prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik kopalni odkrywkowej,

- w okresie od 17 listopada 2006 roku do 31 grudnia 2006 roku zajmował stanowisko górnika kopalni odkrywkowej faktycznie na oddziale (...) stale przez 39 dniówek wykonywał prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik kopalni odkrywkowej.

(dowód: protokół z posiedzeń Komisji weryfikacyjnej z dnia 10 listopada 2015 roku k. 11-12 akt emerytalnych)

Powołana przez pracodawcę wnioskodawcy Komisja Weryfikacyjna w dniu 13 grudnia 2015 roku uznała, że wnioskodawca w okresach:

- od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku pomimo zajmowania stanowiska ślusarza na oddziale (...) złoża przez 120 dniówek wykonywał faktycznie stale prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik kopalni odkrywkowej;

- od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku pomimo zajmowania w okresie od 11 maja 1984 roku do 31 sierpnia 19991 roku stanowiska górnika odwadniacza złoża na oddziale (...) oraz od 1 września 1991 roku do 31 lipca 1992 roku stanowiska ślusarza wymiany agregatów pompowych na oddziale (...) przez 2113 dniówek wykonywał faktycznie stale prace podlegające zaliczeniu do pracy na stanowisku wymienionym w dziale III pkt 1 załącznika nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994r.- górnik kopalni odkrywkowej.

(dowód: protokół z posiedzeń Komisji weryfikacyjnej z dnia 13 grudnia 2015 roku k. 9-10 akt emerytalnych)

Pracodawca ubezpieczonego zaewidencjonował wnioskodawcy następującą liczbę dniówek przepracowanych w wymiarze półtorakrotnym:

- 1982r.- 120 dniówek,

- 1984r.- 174 dniówek,

- 1985r.- 268 dniówek,

- 1986r.- 257 dniówek,

- 1987r.- 264 dniówek,

- 1988r.- 264 dniówek,

- 1989r.- 270 dniówek,

- 1990r.- 239 dniówek,

- 1991 r. –237 dniówek,

- 1992r.- 140 dniówek,

- 2002 r, - 61 dniówek,

- 2003 r. – 209 dniówek;

- 2004 r. - 251 dniówek,

- 2005 r. –250 dniówek,

- 2006 r. –246 dniówek,

- 2007 r. – 207 dniówek,

- 2008 r. – 211 dniówek,

- 2009 r. – 246 dniówek,

- 2010 r. –246 dniówek,

- 2011 r. – 228 dniówek,

- 2012 r. –250dniówki,

- 2013 r. – 209 dniówek,

- 2014 r. –246 dniówek,

- 2015 r. – 242dniówek,

- 2016 r. –243 dniówek;

-2017 r. –42 dniówek.;

(dowód: załącznik do kart ewidencji pracownika k.14 w aktach emerytalnych )

W Oddziale (...) B. dodatek stykowy był wypłacany od 1 stycznia 1984 roku. Od 1 marca 1998 roku do chwili obecnej styki ewidencjonowane są jako nadgodziny.

W okresach od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku oraz od 1 października 2002 roku do 30 kwietnia 2005 roku wnioskodawca nie otrzymywał dodatku stykowego.

(dowód: wykaz godzin nadliczbowych z dnia 29 sierpnia 2016 roku k. 17 i k. 35 akt sprawy)

W dniu 10 marca 2017 roku (...) z siedzibą w R. wystawiła wnioskodawcy świadectwo wykonywania pracy górniczej, w którym wskazała, że w okresie zatrudnienia od 19 września 1980 roku do nadal w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę górniczą w okresach od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku, od 1 października 2002 roku do nadal na stanowisku górnika kopalni odkrywkowej, to jest na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 roku, w Dziale III pod poz. 1.

(dowód: świadectwo wykonywania pracy górniczej dnia 10 marca 2017 roku k. 8 w aktach emerytalnych).

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył, co następuje:

Odwołanie jest częściowo zasadne.

W przedmiotowej sprawie organ rentowy przy wyliczeniu wysokości emerytury wnioskodawcy za sporne okresy od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku, od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku zastosował na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1383 ze zm.) przelicznik 1,2. Pełnomocnik wnioskodawcy natomiast domagał się przeliczenia w/w okresów do stażu pracy w wymiarze półtorakrotnym oraz do wysokości emerytury wg. przelicznika 1,8 zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Przy ustalaniu wysokości górniczych emerytur, o których mowa w art. 50a lub 50e, stosuje się stosownie do treści art. 51 ust 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z zastrzeżeniem ust. 2, następujące przeliczniki:

1) 1,5 za każdy rok pracy górniczej wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy;

2 ) 1,8 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50d;

3) 1,4 za każdy rok pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 1-3 i 5-9, wykonywanej częściowo na powierzchni i częściowo pod ziemią;

4) 1,2 za każdy rok pracy, o której mowa w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego, w kopalniach otworowych siarki oraz w przedsiębiorstwach i innych podmiotach wykonujących roboty górnicze dla kopalń siarki i węgla brunatnego.

Przy ustalaniu wysokości emerytury górniczej przelicznik 1,8 za każdy rok pracy - jak wynika z art. 51 ust 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS - stosuje się wyłącznie do pracy, o której mowa w art. 50d ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Pracami do których stosuje się przelicznik 1,8 zgodnie z art. 50d ustęp 1 pkt 1 ustawy jest praca w przodkach bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych. Wykaz stanowisk pracy, na których zatrudnienie zaliczane jest do pracy górniczej oraz wykonywanej w przodkach uwzględnianej w rozmiarze półtorakrotnym, powinno ustalić rozporządzenie wydane na podstawie delegacji ustawowej z art. 50d ust. 3. Ponieważ rozporządzenie takie nie zostało wydane, obowiązuje nadal (z mocy art. 194 wskazanej ustawy) wykaz stanowisk zawarty w załączniku nr 2 i 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1994 roku w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty (Dz. U. z 1995 roku Nr 2, poz. 8), wydanego na podstawie upoważnienia zawartego w art. 5 ust. 5 i art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 1 lutego 1983 roku o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin (tekst jedn.: Dz. U. z 1995 roku, Nr 30, poz. 154). Wykaz ten obowiązuje jednak jedynie w takim zakresie, w jakim jego przepisy nie są sprzeczne z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z FUS. A zatem zakładowe wykazy stanowisk, na których wykonywana jest praca górnicza, muszą być zgodne z wykazem nr 2 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego uważa się za pracę górniczą lub wykazem nr 3 stanowiącym załącznik do tego rozporządzenia, obejmującego stanowiska pracy, na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym. Jednakże dokonana przez pracodawcę kwalifikacja zajmowanego przez konkretnego pracownika stanowiska, jak i ewentualna zmiana tej kwalifikacji na podstawie protokołu komisji weryfikacyjnej, nie przesądza jeszcze o zaliczeniu zatrudnienia na tym stanowisku do pracy górniczej. O uznaniu pracy za pracę górniczą w rozumieniu omawianych przepisów nie decyduje bowiem treść wymienionych dokumentów, ale charakter czynności faktycznie wykonywanych przez pracownika. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1998r., II UKN 570/97, OSNAPiUS 1999, nr 6, poz. 213, z dnia 22 marca 2001r., II UKN 263/00, OSNAPiUS 2002, nr 22, poz. 553 oraz z dnia 2 czerwca 2010r., I UK 25/10, LEX nr 621137). Rozporządzenie wykonawcze nie może zatem przyznawać ubezpieczonym większych uprawnień niż uczynił to ustawodawca. Tym samym, przepisy ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowić muszą zawsze punkt wyjścia do oceny zasadności roszczeń emerytalnych wnioskodawcy.

Innymi słowy zastosowanie przelicznika 1,8 do pracy ubezpieczonego na stanowisku wymienionym w załączniku nr 3 do rozporządzenia wymaga, by praca ta odpowiadała treści art. 50 d ust 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Przepis art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach z FUS do prac górniczych zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym do emerytury i 1,8 do jej wysokości zalicza prace bezpośrednio przy urabianiu i ładowaniu urobku oraz przy innych pracach przodkowych, przy montażu, likwidacji i transporcie obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych.

Ponadto stosownie do treści art. 50d ustawy, aby w/w prace były zaliczane w wymiarze półtorakrotnym muszą być wykonywane na odkrywce w przodku. Oznacza to, że przodek jest pojęciem węższym od pojęcia odkrywki.

Przepisy nie definiują pojęcia przodka i prac przodkowych. Przyjęcie ogólnej tezy, że przodkiem w kopalni węgla brunatnego jest każde miejsce prowadzenia robót górniczych związanych z odwadnianiem, udostępnianiem i eksploatacją złoża kopaliny, jej transportem i transportem nadkładu, a nadto zwałowaniem nadkładu, a następnie rekultywacją wyrobisk i zwałowisk, (związane z pracą koparek, spycharek, ładowarek, zwałowarek) nie odpowiada pojęciu "pracy przodkowej", wynikającej z wykładni przepisów art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. (tak por. wyrok SA w Katowicach z dnia 16 kwietnia 2014 roku, IIIAUa 1121/13, LEX). W orzecznictwie SN kwestionuje się również zasadność rozszerzania samego pojęcia przodka wydobywczego, zauważając, że nie do zaakceptowania jest zapatrywanie, żeby miejsce przodka rozciągać na całą linię taśmociągów transportujących urobek, gdyż pojęcie przodka straciłoby swe znaczenie i tym sposobem nie można zaakceptować definicji "przodka", która wynika z opinii naukowo-technicznej i obejmuje wszystkie czynności związane z transportem kopaliny, realizowane w ramach ruchu zakładu górniczego (wyr. SN z 5 maja 2011 roku, I UK 395/10, L.).

Z powyższego wynika, iż pojęcie przodka musi być wykładane przez Sąd w sposób ścisły i ograniczać się wyłącznie do miejsca pracy koparek wielonaczyniowych, albo jej bezpośredniego sąsiedztwa, w którym wydobywa się urobek. Praca przodkowa polega zaś na urabianiu i ładowaniu urobku lub nakładu, albo jest bezpośrednio związana z procesem urabiania urobku.

Jednocześnie w związku z ustawowym określeniem pojęcia pracy w przodkach należy stwierdzić, że dla zaliczenia pracy do stażu w wymiarze półtorakrotnym nie chodzi o jakąkolwiek pracę w przodku przy maszynach ładujących i transportujących, a wyłącznie o pracę, która polega na montażu, likwidacji i transporcie obudów maszyn ładujących i transportujących w przodkach. Pod określeniem "inne prace przodkowe" należy zaś rozumieć inne prace górnicze w przodku, jednakże rodzajowo nie mniej obciążające niż wymienione w powołanym przepisie ustawy art. 50d ust. 1 pkt 1. Stąd różnego rodzaju inne prace górnicze związane z eksploatacją, konserwacją i remontami urządzeń będących częścią składową układu technologicznego: koparka, taśmociąg, zwałowarka węgla nie mieszczą się w definicji pracy w przodkach z art. 50d ust. 1 pkt 1 ustawy. ( tak por. SA w Katowicach w wyroku z dnia 22 listopada 2012 roku, IIIAUa 437/12, LEX).

Z powyższych rozważań wynika zatem, iż przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury pracownikom w kopalni węgla brunatnego zalicza się w wymiarze półtorakrotnym czas pracy górniczej w przodku tylko wówczas, gdy spełnia łącznie wszystkie wskazane w powołanych przepisach przesłanki: co do miejsce wykonywania, co do rodzaju czynności, co do obsługi wskazanych w tym przepisie maszyn i urządzeń. Wypełnienie np. jedynie warunku pracy w przodku nie jest zatem wystarczające do uznania, że praca ta spełnia definicję z art. 50 d ust. 1 pkt 1 i znajduje się w wykazie III załącznika 3 poz. 1 rozporządzenia.

Z przeprowadzonego postępowania dowodowego w postaci charakterystyki pracy skarżącego, sporządzonej przez pracodawcę, angaży oraz zeznań świadków G. D. Z. P., a także wnioskodawcy wynika, że wnioskodawca na oddziale (...) ( (...)) od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku na stanowisku ślusarza oraz po odbyciu służby wojskowej w okresie od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku na stanowisku górnika odwadniacza, wnioskodawca zajmował się wymianą agregatów pompowych w studniach głębinowych przy pomocy specjalnego urządzenia (montaż, demontaż urządzenia do wymiany agregatów pompowych, montaż, demontaż armatury studni, wyciąganie agregatu pompowego ze studni wraz z kolektorem tłocznym i kablem zasilającym, pomiar głębokości studni, zabudowa agregatu pompowego w studni ) oraz budową, przebudową, naprawą, likwidacją instalacji pompowych w wyrobisku (min. armatury, rurociągów odprowadzających wody kopalniane). Czynności wykonywane przez ubezpieczonego nie były związane bezpośrednio z wydobyciem. Wnioskodawca wykonywał przeglądy i usuwał awarie studni głębinowych. Tym samym jego praca nie miała bezpośredniego związku z urabianiem kopaliny, ładowaniem urobku, montażem, likwidacją i transportem obudów, maszyn urabiających, ładujących i transportujących w przodkach oraz przy głębieniu szybów i robotach szybowych szybów. Nie pozwala to na zaliczenie okresu zatrudnienia od dnia 1 lutego 1982 roku do 15 lipca 1982 roku, od 11 maja 1984 roku do 31 lipca 1992 roku wnioskodawcy na stanowisku ślusarza i górnika odwadniacza złóż oraz ślusarza wymiany agregatów pompowych do prac z art. 50d ustawy.

Takie prace, wymienione w art. 50 d ustawy, skarżący wykonywał natomiast w ostatnim spornym okresie, a mianowicie od dnia 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku. Wówczas jak wynika z charakterystyki pracy sporządzonej przez pracodawcę z dnia 29 czerwca 2017 roku (k. 34 akt sprawy), pisma (...) z dnia 26 marca 2018 roku (k. 55 akt sprawy), angaży oraz zeznań świadków W. M., S. M., Z. Ś., W. G. , K. Ł. i K. T. (2), skarżący pracował na odkrywce na oddziale (...) w charakterze górnika eksploatacji taśmociągów. Do stałych obowiązków skarżącego – co potwierdzili wszyscy w/ świadkowie - należały prace przy obsłudze przenośników przesuwnych stanowiących część składową koparki wielonaczyniowej . Powyższą okoliczność potwierdził także pracodawca wskazując w piśmie z dnia 26 marca 2018 roku, iż P. D. zajmował się wyłącznie przenośnikami taśmowymi przesuwnymi usytuowanymi na poziomach eksploatacyjnych w wyrobisku górniczym.

Do stałych obowiązków skarżącego należały: prace przy przesuwaniu przenośników przesuwnych (osiowanie, poziomowanie), usuwanie zagrożeń ruchowych na koparkach wielonaczyniowych i przenośnikach przesuwnych (wymiana krążników, uszczelnień, czerpaków), czyszczenie konstrukcji, gąsienic koparek wielonaczyniowych i przenośników przesuwnych, obsługa wozu kablowego połączonego bezpośrednio z koparką wielonaczyniową. Wnioskodawca wykonywał swoje obowiązki w miejscu usytuowania koparki wielonaczyniowej, z którą przenośniki taśmowe przesuwne były bezpośrednio połączone. Koparki wielonaczyniowe, jako maszyny urabiające urobek, pracowały w przodku wydobywczym, co oznacza, iż skarżący świadczył pracę w przodku wydobywczym.

Prace wykonywane przez skarżącego, jako wykonywane w obrębie pracy koparki wielonaczyniowej usytuowanej w przodku wydobywczym, należy uznać za równie obciążające, jak prace górnika- operatora koparek wielonaczyniowych przy urabianiu urobku. Z tych względów ( miejsce wykonywania pracy, rodzaj wykonywanych czynności oraz rodzaj obsługiwanych maszyn) należy je zaliczyć do innych prac przodkowych wymienionych w art. 50 d ustawy o emeryturach i rentach.

Biorąc wszystkie powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy w punkcie 1 na mocy art. 477 14 §2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał wnioskodawcy prawo do ustalenia wysokości emerytury górniczej z zastosowaniem przelicznika 1,8 do okresów pracy górniczej

od 1 października 2002 roku do 16 listopada 2006 roku.

O kosztach, Sąd orzekł w punkcie 2 zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, na podstawie art. 98 k.p.c w zw. z § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych w (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804 ze zm. )