Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 kwietnia 2017 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Urszula Sipińska-Sęk

Protokolant st. sekr. sądowy Zofia Aleksandrowicz

po rozpoznaniu w dniu 11 kwietnia 2017 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z wniosku R. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o emeryturę

na skutek odwołania R. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 14 lipca 2016 r.

oddala odwołanie.

Sygn. akt V U 817/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 14 lipca 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił R. M. prawa do emerytury, z uwagi na to, iż nie wykazał na dzień 1 stycznia 1999 roku wymaganego ogólnego 25 – letniego stażu pracy.

Od powyższej decyzji odwołanie w dniu 18 sierpnia 2016 roku złożył wnioskodawca zarzucając, iż organ rentowy nie zaliczył mu do stażu pracy okresu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) od 26 czerwca 1971 roku do 13 sierpnia 1971 roku oraz okresu wykonywania przez ubezpieczonego zajęć praktycznych i praktyk zawodowych w okresie nauki w Zespole Szkół (...) w R. w latach 1972/1976.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał, że odmówił zaliczenia do ogólnego stażu pracy okresów od 26 czerwca 1971 roku do 13 sierpnia 1971 roku ponieważ sam dokument w postaci umowy o przyjęciu obowiązków pomocnika intendenta nie potwierdza jednoznacznie faktu świadczenia pracy we wskazanym okresie oraz okresu nauki w (...) ukończonej w roku szkolnym 1972/1973 i w trzyletnim Technikum (...) w R. ukończonej w roku szkolnym 1975/1976, ponieważ okres nauki w szkole średniej nie podlega zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. M., urodzony w dniu (...), złożył w dniu 29 grudnia 2015 roku wniosek o emeryturę. Wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, jednakże wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

(dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 akt emerytalnych I)

Na dzień 1 stycznia 1999 roku skarżący udowodnił ogólny okres składkowy i nieskładkowy wynoszący 22 lata 6 miesięcy i 1 dni, w tym 22 lata 5 miesięcy i 8 dni okresu pracy w warunkach szczególnych.

(dowód: decyzja z dnia 14 lipca 2016 roku, k. 92 akt emerytalnych I)

Wnioskodawca w latach 1970-1973 uczęszczał do Zespołu Szkół (...) w R.. W toku nauki R. M. realizował zajęcia praktyczne w wymiarze 6 semestrów oraz uczęszczał na praktyki zawodowe realizowane w wymiarze 2 semestrów.

(dowód: zaświadczenie, k. 86 akt emerytalnych I)

W latach 1973-1976 R. M. ukończył trzyletnie Technikum (...) w zawodzie elektromechanika. W toku nauki wnioskodawca uczęszczał na praktyki zawodowe w wymiarze 4 semestrów.

(dowód: zaświadczenia, k. 87 akt emerytalnych I)

W okresie od 26 czerwca 1971 roku do 13 sierpnia 1971 roku R. M. pracował w charakterze pomocnika intendenta w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. na ½ etatu.

(dowód: umowa, k. 88 akt emerytalnych I)

Sąd Okręgowy dokonał oceny dowodów i zważył co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 r.) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

-

osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

-

ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia).

W świetle wskazanych regulacji prawnych, aby uzyskać prawo do emerytury wnioskodawca powinien legitymować się 25-letnim okresem zatrudnienia oraz odpowiednim stażem pracy w szczególnych warunkach, który w przypadku wykonywania prac wymienionych w wykazie A wynosi 15 lat.

Rozstrzygnięcie niniejszej sprawy wymagało zbadania, czy ubezpieczony spełnia przesłankę wymaganego okresu 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych. Poza sporem pozostawało bowiem, że ubezpieczony posiada 15 - letni staż pracy w warunkach szczególnych, osiągnął wymagany ustawą wiek oraz jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego lecz wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.

Zdaniem wnioskodawcy do okresów składkowych i nieskładkowych organ rentowy powinien zaliczyć okres pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. od 26 czerwca 1971 roku do 13 sierpnia 1971 roku oraz prowadzenia zajęć praktycznych i praktyk zawodowych w okresie nauki w Zespole Szkół (...) w R. w latach 1972/1976.

W ocenie organu rentowego zaliczeniu nie podlega zatrudnienie w (...) Przedsiębiorstwie (...) w okresie od 26 czerwca 1971 roku do 13 sierpnia 1971 roku ponieważ sam dokument w postaci umowy o przyjęciu obowiązków pomocnika intendenta nie potwierdza jednoznacznie faktu świadczenia pracy we wskazanym okresie, jak również okres nauki w (...) ukończonej w roku szkolnym 1972/1973 ani nauka w trzyletnim Technikum (...) w R. ukończonej w roku szkolnym 1975/1976, ponieważ okres nauki w szkole średniej nie podlega zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego.

Wnioskodawca w latach 1970/1973 uczęszczał do Zespołu Szkół (...) w R. w zawodzie elektromechanik. W toku nauki R. M. realizował zajęcia praktyczne w wymiarze 6 semestrów oraz uczęszczał na praktyki zawodowe realizowane w wymiarze 2 semestrów. Następnie w latach 1973/1976 R. M. uczęszczał do trzyletniego Technikum (...) w zawodzie elektromechanika. W toku nauki wnioskodawca uczęszczał na praktyki zawodowe w wymiarze 4 semestrów.

Okresy składkowe i nieskładkowe zaliczane do stażu ubezpieczeniowego zostały wskazane w art. 6 i art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 887 ze zm.). Wśród tych okresów nie ma okresu nauki w szkole zawodowej lub średniej, nawet jeśli nauka połączona jest z realizacją praktyk zawodowych czy zajęć praktycznych nie podlega zaliczeniu do ogólnego okresu ubezpieczeniowego.

Stosownie do treści art. 6 ustęp 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS za okresy składkowe uważa się również przypadające przed dniem 15 listopada 1991 r. okresy, za które została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne albo za które nie było obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne:

- zatrudnienia po ukończeniu 15 lat życia na obszarze Państwa Polskiego - w wymiarze nie niższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jeżeli w tych okresach pracownik pobierał wynagrodzenie lub zasiłki z ubezpieczenia społecznego: chorobowy, macierzyński lub opiekuńczy albo rentę chorobową ( pkt 1a);

- zatrudnienia młodocianych na obszarze Państwa Polskiego na warunkach określonych w przepisach obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1975 r. ( pkt 3)

Wobec tego okres nauki w zasadniczej szkole zawodowej lub technikum mógłby podlegać zaliczeniu do okresu składkowego jedynie wówczas, gdyby wnioskodawca był w tym okresie jednocześnie zatrudniony. Okoliczność tą podkreślił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia z dnia 19 maja 2016 r. II UK 269/15 stwierdzając, że do stażu emerytalnego zalicza się okres zatrudnienia młodocianego, a nie okres nauki w zasadniczej szkole zawodowej. W uzasadnieniu zaznaczono, że w zasadniczej szkole zawodowej uczeń zdobywał wykształcenie na poziomie szkoły zawodowej i uczył się zawodu, co łączyło się z praktyką zawodową przewidzianą w programie nauczania. Naturalnym było, że uczeń odbywał praktykę, w ramach której wykonywał określone czynności, jednak nie była to praca w ramach pracowniczego zatrudnienia. Instruktor nauki zawodu czyli praktycznej nauki zwodu nie reprezentował pracodawcy jako kierownik zakładu pracy i nie realizował jego zadań produkcyjnych tylko program praktycznej nauki zawodu uczniów zasadniczej szkoły zawodowej.

Od takiej nauki w szkole należy odróżnić zatrudnienie młodocianego na podstawie ustawy z 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu przyuczeniu do określonej pracy i warunkach zatrudnienia młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz. U. Nr 45, poz. 226). Wówczas relacje były odwrócone. Zadaniem młodocianego było przede wszystkim wykonywanie określonej pracy (zatrudnienia). Mógł być dokształcany, ale nie wtedy gdyż uzyskał już kwalifikacje w szkole zawodowej (art. 12 ustawy z 2 lipca 1958 r.), a więc wynikający z zatrudniania młodocianego obowiązek nie polegał na zdobyciu wykształcenia na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej. Inna jest zatem sytuacja młodocianego ucznia, który zawarł umowę o praktyczną naukę zawodu i pracował jako pracownik i inna jest sytuacja ucznia, który uczył się w zasadniczej przyzakładowej szkole zawodowej i odbywał tylko praktyki w zakładzie pracy.

Przesłanką zaliczenia do okresu składkowego, o którym mowa w art. 6 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440) zatrudnienia młodocianego przed 1 stycznia 1975 r., jest spełnienie warunków określonych ustawą z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu(…), która to ustawa wymagała zawarcia przez zakład pracy indywidualnej umowy o praktyczną naukę zawodu z młodocianym (art. 9 ust. 1 powołanej ustawy).

Do takiego okresu nie może być uwzględniony okres zajęć praktycznych lub praktyk zawodowych w ramach nauki w zasadniczej szkole zawodowej lub technikum, na podstawie umowy zawartej pomiędzy szkołą a uczniem.

Tylko podpisanie przez młodocianego w czasie nauki w szkole umowy o naukę zawodu z zakładem, uprawnia do zaliczenia takiego okresu do okresu składkowego . Wnioskodawca nie przedstawił takiej umowy, ani innego dowodu na to, że w okresie nauki w Zespole Szkół (...) w R. pozostawał w zatrudnieniu. Nie wynika to w szczególności z przedłożonych zaświadczeń wystawionych przez Zespół Szkół (...) w R.. Te potwierdzają tylko fakt odbywania w czasie nauki w szkole przez wnioskodawcę zajęć praktycznych oraz praktyk zawodowych. Nie jest to dowodem na pozostawanie w tym okresie w zatrudnieniu. Wręcz przeciwnie z zaświadczeń wypływa raczej wniosek, że praktyki zawodowe i zajęcia praktyczne, na które uczęszczał wnioskodawca w trakcie nauki w szkole, były organizowane przez Zespół Szkół (...) w R.. Wyklucza to możliwość zaliczenia tego okresu do ogólnego stażu ubezpieczeniowego.

Dlatego Sąd uznał, że okres nauki w (...) w R. oraz w trzyletnim Technikum (...) nie podlega zaliczeniu do stażu pracy wnioskodawcy.

Tym samym zaliczenie wnioskodawcy do stażu pracy okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w R. od dnia 26 czerwca 1971 roku do dnia 13 sierpnia 1971 roku ( 1 miesiąc i 18 dni), które zostało potwierdzone umową z dnia 23 czerwca 1971r. (umowa określa czas trwania umowy, wymiar zatrudnienia oraz należne wynagrodzenie), wobec legitymowania się przez niego na dzień 1 stycznia 1999r. okresem ubezpieczenia w wymiarze 22 lat 6 miesięcy i 1 dnia, nie ma wpływu na prawo do emerytury.

Z tych względów, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w sentencji.