Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 17 kwietnia 2023 roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i kwota na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością za okres od stycznia 2019 roku do grudnia 2021 roku wynoszą 0,00 zł.

Jako podstawę prawną wydanej decyzji ZUS wskazał art. 83 ust. 1 pkt 3, art. 8 ust. 2a, ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. ZUS wskazał, że po przeprowadzeniu kontroli u płatnika składek, stwierdził, że w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021 B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej 2 stycznia 2019 roku z (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o.) faktycznie świadczył pracę na rzecz własnego pracodawcy (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa). Powyższe oznacza, że (...) Sp. z o.o. na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma status płatnika składek od łącznych przychodów ze stosunku pracy oraz od wynagrodzenia uzyskiwanego przez B. D. (1) z umowy zlecenia, które wynosiło od stycznia 2019 do maja 2020 – 2.800,00 zł brutto miesięcznie, a od czerwca 2020 – 700,00 zł brutto.

Od powyższej decyzji odwołał się płatnik składek wskazując, że ZUS nieprawidłowo uznał, że czynności wykonywane prze B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej z odwołującym stanowiły pracę wykonywaną na rzecz pracodawcy tylko z uwagi na występujące powiązania finansowe i osobowe. Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że ubezpieczony w ramach umowy zlecenia z nim zawartej w rzeczywistości świadczył pracę na rzecz swojego pracodawcy, podczas gdy w sprawie nie ustalono prawidłowo wszystkich okoliczności faktycznych, które miały wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji. W szczególności nie ustalono jak wykonywanie umowy cywilnoprawnej przekładało się na korzyść pracodawcy i czy w ogóle ona występowała. W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według nrom przepisanych prawem.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sprawa ta wpłynęła do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim i zarejestrowana została pod sygn. akt VU 361/23.

Decyzją z dnia (...) roku, nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe i zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy o pracę u płatnika składek (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021.

Jako podstawę prawną wydanej decyzji ZUS wskazał art. 83 ust. 1 pkt 3, art., 4 pkt 2 lit. a, art. 8 ust. 2a, art. 18 ust. 1, 1a i art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 81 ust. 1 i 6 i art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. ZUS wskazał, że po przeprowadzeniu kontroli u płatnika składek, stwierdził, że w okresie od stycznia 2019 do grudnia 2021 B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej 2 stycznia 2019 roku z (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o.) faktycznie świadczył pracę na rzecz własnego pracodawcy (...) Sp. z o.o. (poprzednio (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa). Powyższe oznacza, że (...) Sp. z o.o. na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma status płatnika składek od łącznych przychodów ze stosunku pracy oraz od wynagrodzenia uzyskiwanego przez B. D. (1) z umowy zlecenia, które wynosiło od stycznia 2019 do maja 2020 – 2.800,00 zł brutto miesięcznie, a od czerwca 2020 – 700,00 zł brutto.

Od powyższej decyzji odwołał się pracodawca wskazując, że ZUS nieprawidłowo uznał, że czynności wykonywane prze B. D. (1) w ramach umowy zlecenia zawartej ze zleceniodawcą stanowiły pracę wykonywaną na rzecz pracodawcy tylko z uwagi na występujące powiązania finansowe i osobowe. Zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych, polegający na przyjęciu, że ubezpieczony w ramach umowy zlecenia z nim zawartej w rzeczywistości świadczył pracę na rzecz swojego pracodawcy, podczas gdy w sprawie nie ustalono prawidłowo wszystkich okoliczności faktycznych, które miały wpływ na wydanie zaskarżonej decyzji. W szczególności nie ustalono jak wykonywanie umowy cywilnoprawnej przekładało się na korzyść pracodawcy i czy w ogóle ona występowała. W związku z tym wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według nrom przepisanych prawem.

Organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego.

Sprawa ta wpłynęła do Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim i zarejestrowana została pod sygn. akt VU 468/23.

Postanowieniem z dnia 6 października 2023 roku Sąd połączył sprawę VU 468/23 ze sprawą VU 361/23 do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Ubezpieczony przyłączył się do stanowiska procesowego pełnomocnika skarżących.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W maju 1994 roku P. D. (1) i W. K. (1) rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie handlu narzędziami w formie spółki cywilnej. W 2002 roku przekształcili spółkę cywilną w spółkę jawną (...). K., P. D.. Spółka jawna oprócz handlu narzędziami, zaczęła handlować maszynami przemysłowymi produkcji szwajcarskiej i niemieckiej. Koszt jednej maszyny przekraczał 1 mln zł. Z uwagi na wysokie obroty Spółki, jej prowadzenie w dotychczasowej formie stawało się coraz bardziej ryzykowne. Aby uniknąć ryzyka, P. D. (1) i W. K. (1) przekształcili spółkę jawną w spółkę komandytową, a następnie założyli w 2016 roku Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (...), która w 2019 roku została komplementariuszem w Spółce komandytowej. Spółka z o.o. (...) została utworzona tylko po to, by zarządzać Spółką komandytową. Po wejściu do Spółki komandytowej w charakterze komplementariusza spółki z o.o. (...), Spółka komandytowa zmieniła nazwę na (...) Spółka z o.o. Spółka komandytowa.

(...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zarządzała spółką komandytową od początku jej powstania w 2019 roku do czasu, gdy spółka komandytowa przekształciła się w spółkę z o.o. co nastąpiło od początku 2023 roku.

W styczniu 2023 roku Spółka przekształciła się w (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności gospodarczej spółki jest w dalszym ciągu sprzedaż hurtowa pozostałych maszyn i urządzeń. Siedziba spółki mieści się w R. przy ul. (...).

W spółce z o.o. P. D. (1) był prezesem, a W. K. (2) wiceprezesem.

(dowód: zeznania P. D. (1) nagranie od minuty 02:49 do minuty 09:41, od minuty 13:01 do minuty 14:50 i dalej od minuty 14:50 do minuty 19:17 oraz od minuty 32:07 do minuty 32:48 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

Spółka z o.o. (...) od stycznia 2023r. zmieniła nazwę na (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedmiotem przeważającej i wykonywanej działalności gospodarczej spółki jest działalność firm centralnych ((...) (...)) i holdingów z wyłączeniem holdingów finansowych. Siedziba spółki mieści się w R. przy ul. (...).

(okoliczności bezsporne)

W latach 2019-2021 (...) Spółka z o.o. (obecnie (...)) nie zatrudniała żadnych pracowników na podstawie umowy o pracę, a jedynie na umowy zlecenia:

-B. D. (2) do wykonywania usług księgowych oraz pełnienia funkcji prokurenta od 1 października 2016 roku do nadal,

- P. D. (1) prezes zarządu od 1 października 2016 roku do nadal,

- W. K. (2) wiceprezes zarządu do 30 czerwca 2021 roku i konsultant od 1 października 2016 do 31 stycznia 2023,

- B. D. (1) członek zarządu w okresie od 2 stycznia 2019 do 26 października 2022

- J. K. członek zarządu od 2 stycznia 2019 – nadal,

- M. K. do wykonywania usług sekretarskich od 2 stycznia 2019roku do nadal,

- M. P. – członek zarządu od 1 lipca 2021 roku do nadal.

B. D. (2), B. D. (1), J. K., M. K. i M. P. w spornym okresie zatrudnieni byli jednocześnie w (...) Spółce komandytowej, Spółce z o.o. na podstawie umów o pracę.

(dowód: zestawienie umów zlecenia k. 131 – akt sprawy, zeznania P. D. (1) nagranie od minuty 21:49 do minuty 22:33, od minuty 22:33 do minuty 25:09 i dalej od minuty 25:09 do minuty 32:07 oraz od minuty 33:37 do minuty 35:36 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 roku)

W ramach swoich obowiązków M. K. w spółce z o.o. - obecnie (...) na podstawie umowy zlecenia wykonywała czynności administracyjno-księgowe, które zajmowały jej 2 godziny miesięcznie. W (...) Spółce z o.o. Spółce komandytowej, na podstawie umowy o pracę zatrudniona jest na w pełnym wymiarze czasu pracy, jako kierownik oddziału administracji.

(dowód: zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 08:26 do minuty 09:40 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r.)

B. D. (2) w (...) Sp. z o.o. Spółce komandytowej, zatrudniona była na podstawie umowy o pracę jako główna księgowa i kadrowa w pełnym wymiarze czasu pracy. W spółce z o.o. obecnie (...) na podstawie umowy zlecenia zajmowała się księgowością i kadrami i te obowiązki zajmowały jej około 2 godzin miesięcznie.

(dowód: zeznania B. D. (2) nagranie od minuty 45:08 do minuty 48:36 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r.)

(...) Sp. z o.o. Spółka komandytowa, w spornym okresie zajmowała się sprzedażą urządzeń, maszyn, narzędzi dla szeroko rozumianego przemysłu i zatrudniała na podstawie umów o pracę około 15 osób, byli to handlowcy, osoby zajmujące się administracją oraz serwisem narzędzi i urządzeń.

(dowód: zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 14:44 do minuty 17:26, zeznania świadka B. D. (2) nagranie od minuty 59:39 do minuty 1:04:00 oraz od minuty 1:26:42 do minuty 1:28:47 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r., zeznania P. D. (1) nagranie od minuty 31:16 do minuty 32:07 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 r.)

W dniu 4 stycznia 2019 roku (...) Spółka z o.o. z siedzibą w R. reprezentowana przez Prezesa Zarządu P. D. (1) zwana zarządzającym zawarła z (...) Sp. z o.o. Spółką komandytową z siedzibą w R. reprezentowaną przez pełnomocnika Spółki (...) umowę na wykonywanie czynności prowadzenia jej spraw oraz reprezentacji jej na zewnątrz jako komplementariusz.. W § 2 pkt 1 umowy strony uzgodniły, że Zarządzającemu przysługuje wynagrodzenie za zorganizowanie Spółki komandytowej, opracowanie i wdrożenie koncepcji zarządzania Spółką oraz wykonywanie czynności prowadzenia spraw Spółki oraz jej reprezentację. Zgodnie z § 2 pkt 2 Komplementariusz prowadzi sprawy Spółki zarówno w zakresie czynności nie przekraczających zakresu zwykłych czynności Spółki (zwykły zarząd) oraz w ramach czynności przekraczających ten zakres i czynności nagłych. Realizacja czynności prowadzenia spraw Spółki następuje zgodnie z postanowieniami umowy Spółek i przepisami KSH. Natomiast § 3 określa wynagrodzenie miesięczne przysługujące (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w kwocie równej 17 500,00 zł. netto powiększone o podatek VAT według obowiązującej stawki. Wynagrodzenie jest płatne na podstawie faktury VAT wystawionej w miesiącu wykonywania zarządzania. W§ 4 określono, że umowa została zawarta na czas nieokreślony i może zostać wypowiedziana wyłącznie przez Zarządzającego.

(dowód: umowa z 4 stycznia 2019r. k. 127 – akt sprawy)

Na podstawie umowy I. Spółka zo.o. wystawiała spółce z o.o., spółce komandytowej (...) faktury z tytułu zarządzania. Spółka z o.o. (...) (obecnie (...)) nie miała innych źródeł dochodów, oprócz tych wynikających z umowy o zarządzaniu, ani majątku oprócz jednego komputera.

(dowód: zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 40:49 do minuty 41:51, zeznania świadka B. D. (2) nagranie od minuty 1:13:57 do minuty 1:19:51 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r.)

Spółka (...) Sp. z o.o. spółka komandytowa posiada majątek ruchomy w postaci: towaru, którym handluje, samochodów, komputerów, licencji. Nieruchomość na której znajduje się siedziba firmy ( R. ul. (...)) należy do Spółki Jawnej (...), której wspólnikami są P. D. (1) i W. K. (1).

(dowód: zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 39:01 do minuty 40:49, zeznania świadka B. D. (2) nagranie od minuty 1:13:57 do minuty 1:19:51– protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r ., umowa najmu – k. 128-130 akt)

Obecnie spółka (...) zajmuje się reklamą, marketingiem, prowadzeniem social mediów na rzecz spółki (...).

(dowód: zeznania P. D. (1) nagranie od minuty 32:48 do minuty 33:37 – protokołu rozprawy z dnia 28 listopada 2024 r.)

B. D. (1) jest synem P. D. (1). Od 14 sierpnia 2007 r. był zatrudniony na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Spółce jawnej w charakterze informatyka za wynagrodzeniem w wysokości 936zł., od 1 stycznia 2008r. - 1200zł., od 1 stycznia 2011- 1400zł., od 1 maja 2011r. – 1700zł.

Od 1 stycznia 2013 roku jego wymiar czasu pracy uległ zmniejszeniu do połowy wymiaru czasu pracy przy niezmienionym wynagrodzeniu. Od czerwca 2017 roku wynagrodzenie uczestnika wzrosło do kwoty 3000zł.

Od dnia 1 stycznia 2019 roku pracodawcą uczestnika był I. Spółka zoo spółka komandytowa. Z tą datą zmieniło się też stanowisko pracy B. D. (1) na kierownika działu IT oraz wynagrodzenie na kwotę 3600zł.

Od 1 października 2020 roku pracodawca obniżył wynagrodzenie uczestnika do 1300zł.. Od stycznia 2021r. wynagrodzenie uczestnika wzrosło do kwoty 1400zł., a od 1 stycznia 2022r. do kwoty 1505zł.

Od 1 października 2022 roku wymiar czasu pracy uczestnika uległ obniżeniu do ¼ etatu bez zmiany wynagrodzenia. Od 1 stycznia 2023 roku wzrosło wynagrodzenie uczestnika do kwoty 1600zł.

Od 2 stycznia 2023 roku zmieniła się nazwa pracodawcy z I. Spółka z oo Spółka komandytowa na (...) Spółka z o.o.

Uczestnik jest (...) informatykiem zatrudnionym przez pracodawcę. Zajmuje się obsługą systemu sprzedaży, pomaga obsługiwać stronę internetową. Dodatkowo Spółka ma podpisaną umowę z zewnętrzną firmą informatyczną.

(dowód: umowa o pracę k. 1/b – akt osobowych, zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 23:06 do minuty 24:42 i dalej od minuty 30:30 do minuty 31:29, zeznania świadka B. D. (2) nagranie od minuty 50:30 do minuty 55:17 oraz od 57:31 do minuty 59:39 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r. zeznania B. D. (1) nagranie od minuty 07:59 do minuty 08:55 oraz od minuty 16:39 do minuty 18:58 – protokołu rozprawy z dnia 4 czerwca 2024 r.)

Dnia 2 stycznia 2019 r. B. D. (1) zawarł z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. umowę zlecenia w przedmiocie pełnienia funkcji Członka Zarządu na czas nieokreślony. W umowie wskazano, że zleceniobiorca zobowiązany jest w szczególności do wykonywania zarządzania bieżącego Spółką, w tym prowadzenia spraw Spółki i reprezentowania jej na zewnątrz, a w szczególności w zakresie w jakim Spółka zarządza (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółką Komandytową jako jej komplementariusz, uczestniczenia w posiedzeniach Zarządu, wykonywania uchwał Zgromadzenia Wspólników. Strony ustaliły wynagrodzenia z tytułu realizacji tej umowy na kwotę 2.800 zł brutto miesięcznie. Aneksem z 1 czerwca 2020 r. strony umowy zmieniły wynagrodzenie za realizację umowy na kwotę 700,00 zł brutto miesięcznie.

(dowód: umowa z 2 stycznia 2019 r. k. 13-15, aneks nr (...) do umowy k.15 – akt ZUS)

B. D. (1) w ramach zawartej umowy zlecenia brał udział w posiedzeniach Zarządu w siedzibie Spółki, reprezentował spółkę (...) Sp. z o.o. na zewnątrz. Obowiązki te wykonywał poza siedzibą spółki, zdalnie wykorzystując do tego prywatny telefon, komputer i Internet. Obowiązki te zajmowały mu 2 godziny w miesiącu.

(dowód: zeznania świadka M. K. nagranie od minuty 24:52 do minuty 25:51 i dalej od minuty 30:30 do minuty 31:29, zeznania świadka B. D. (2) nagranie od minuty 50:30 do minuty 55:17 oraz od 57:31 do minuty 59:39 – protokołu rozprawy z dnia 19 marca 2024 r. zeznania B. D. (1) nagranie od minuty 10:24 do minuty 11:49, od minuty 35:00 do minuty 37:33 i dalej od minuty 37:33 do minuty 38:01 – protokołu rozprawy z dnia 4 czerwca 2024,

B. D. (1) w spornym okresie prowadził również własną działalność gospodarczą (...) T. B. D. (1). Zajmował się handlem detalicznym urządzeniami pomiarowymi oraz drobnym sprzętem AGD. Była to sprzedaż internetowa na terenie całego kraju. Obecnie jest to spółka (...) Sp. z o.o. w której jest prokurentem.

(dowód: zeznania B. D. (1) nagranie od minuty 18:58 do minuty 23:40, od minuty 35:00 do minuty 37:33 i dalej od minuty 37:33 do minuty 38:01 – protokołu rozprawy z dnia 4 czerwca 2024)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołania nie zasługują na uwzględnienie.

Pierwszą zaskarżoną decyzją, z dnia 17 kwietnia 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. stwierdził, że podstawa wymiaru składki i kwota na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne B. D. (1) z tytułu umowy zlecenia u płatnika składek (...) Spółki z ograniczona odpowiedzialnością za okres od stycznia 2019 roku do grudnia 2021 roku wynoszą 0,00 zł.

Drugą zaskarżoną decyzją, z dnia (...) r. ZUS ustalił wysokość podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne dla B. D. (1) jako pracownika u płatnika składek (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

W uzasadnieniu obu decyzji ZUS podniósł, że skoro uczestnik B. D. (1) w ramach zawartych umów zlecenia z (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) wykonywał faktycznie pracę na rzecz własnego pracodawcy, to przychód uzyskany z tego tytułu winien być wykazany wraz z przychodem ze stosunku pracy w imiennym raporcie miesięcznym składanym przez pracodawcę.

Podstawą wydania tych decyzji był art. 8 ust. 2a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z . z 2022 r. poz. 1009, z późn. zm.) dalej jako ustawa systemowa. Zgodnie z tym przepisem za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

W świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego, uznaje się, że w przepisie tym pojęcie pracownika jest rozszerzone na jego dalszą aktywność w ramach umowy cywilnoprawnej, jeżeli w jej ramach świadczy pracę na rzecz swojego pracodawcy. Także więc w zakresie tej sfery aktywności uznawany jest - na potrzeby ubezpieczeń społecznych - za pracownika tego właśnie pracodawcy i pracodawca jest płatnikiem składek z tego tytułu (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2012 r., I UK 5/12, OSNP 2013 nr 9-10, poz. 117, z dnia 18 października 2011 r., III UK 22/11, OSNP 2012 nr 21-22, poz. 266, z dnia 18 marca 2014 r., II UK 449/13, i z dnia 3 kwietnia 2014 r., II UK 399/13).

Dodatkowa umowa cywilnoprawna nie ma więc znaczenia z punktu widzenia stosunku ubezpieczenia i objęcia ubezpieczeniami społecznymi. Ze względu bowiem na posłużenie się w art. 8 ust. 2 a ustawy szerokim pojęciem „pracownik”, stosunek pracy łączący pracodawcę z pracownikiem stanowi wyłączny tytuł ubezpieczenia, który pochłania dodatkowy stosunek cywilnoprawny. A zatem osoba wykonująca pracę na rzecz swego pracodawcy na podstawie umów cywilnych podlega obowiązkowo ubezpieczeniu społecznemu jako pracownik i na tym kwestia jej ubezpieczenia się wyczerpuje (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 13 marca 1997 r., I PKN 43/97, OSNAPiUS 1997 nr 24, poz. 494, z dnia 3 kwietnia 2014 r., II UK 399/13, i z dnia 6 lutego 2014 r., II UK 279/13).

Ponadto pracownikiem jest się i wówczas, gdy praca jest świadczona na podstawie umowy zawartej z osobą trzecią, ale w jej ramach wykonuje się pracę na rzecz pracodawcy, z którym zleceniobiorca pozostaje w stosunku pracy. Także więc w przypadku, gdy umowa cywilnoprawna jest zawarta nie bezpośrednio z pracownikiem, ale z osobą trzecią i ten „zewnętrzny” podmiot zawiera umowę cywilnoprawną z pracownikiem, to jednak pracodawca jest płatnikiem składek, pomimo że fizycznie wynagrodzenie wypłaca ów podmiot trzeci (tak Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 2 września 2009 roku, II UZP 6/09, OSNP 2010 r. Nr 3-4, poz. 46). Podstawowym skutkiem uznania osoby wskazanej w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej za pracownika - jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 22 lutego 2010 roku w sprawie I UK 259/09 - jest objęcie jej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowymi, chorobowym i wypadkowym tak jak pracownika (art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Tym samym, dla celów ubezpieczeń społecznych wykonywanie pracy zarówno na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z pracodawcą, jak i zawartych wprawdzie z osobą trzecią, ale gdy praca wykonywana jest na rzecz pracodawcy, jest traktowane tak, jak świadczenie pracy w ramach klasycznego stosunku pracy łączącego jedynie pracownika z pracodawcą, także w zakresie określenia osoby płatnika składek.

Umową, na podstawie której pracownik wykonuje pracę na rzecz swojego pracodawcy, o której mówi się w art. 8 ust. 2a ustawy systemowej, jest: umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Umową zlecenia powierza się wykonanie określonych czynności prawnych (art. 734 k.c.), a na podstawie umowy agencyjnej przyjmujący zlecenie (agent) zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, do stałego pośredniczenia przy zawieraniu z klientami umów na rzecz dającego zlecenie przedsiębiorcy albo do zawierania ich w jego imieniu (art. 758 k.c.). Do innych umów o świadczenie usług, których essentialia nie są uregulowane przepisami Kodeksu cywilnego, stosuje się przepisy o zleceniu (art. 750 k.c.).

Poza sporem jest, że uczestnik w spornym okresie będąc zatrudnionym na podstawie umowy o pracę u płatnika (...) Spółki z o.o. Spółki komandytowej w charakterze (...), zawarł umowę zlecenia z drugim podmiotem: (...) Spółką z o.o. (obecnie (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, w ramach której zarządzał Spółką z o.o. (...) komandytową I., czyli swoim pracodawcą .

Spornym było, czy ubezpieczony w ramach zawartej umowy zlecenia z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w przedmiocie pełnienia funkcji Członka Zarządu wykonywał w istocie „pracę na rzecz swojego pracodawcy”, czyli na rzecz (...) Spółki z o.o. Spółki komandytowej.

Zdaniem ZUS z uwagi na powiązania finansowe i osobowe (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) oraz (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa (obecnie (...) Sp. z o.o.), pracodawca korzystał z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika - ubezpieczonego, wynagradzanego przez (...) Sp. z o.o., ale ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy o współpracy łączącej obie Spółki.

Skarżącym - pomimo spoczywającego na nich ciężaru dowodu - nie udało się wykazać, że było inaczej.

Należy przypomnieć, że pomysłodawcą utworzenia (...) Sp. z o.o. (obecnie (...) Sp. z o.o.) byli P. D. (1) i W. K. (1), którzy w maju 1994 roku rozpoczęli działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, a w 2002 roku dokonali jej przekształcenia na spółkę jawną. Następnie utworzyli spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, która została wprowadzona jako wspólnik do spółki jawnej, a w 2019 została komplementariuszem w nowo powstałej spółce komandytowej. W obydwóch spółkach (...) był prezesem, a W. K. (2) wiceprezesem. Spółka z o.o. (...) została utworzona wyłącznie do zarządzania spółką komandytową. Sama nie zatrudniała żadnych pracowników na podstawie umowy o pracę, a jedynie na podstawie umów zlecenia i to (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa (obecnie (...) Sp. z o.o.), którzy mieli zarządzać tą Spółką, czyli swoim pracodawcą. Spółka z o.o. (...) nic nie produkowała, nie posiadała żadnego majątku, za wyjątkiem jednego komputera, a jej siedziba znajdowała się w tym samym miejscu co siedziba Spółki z o.o. Spółki komandytowej. Spółka z o.o. (...) nie świadczyła usług zarządzania dla innych podmiotów lub spółek. (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa przekazywała (...) Sp. z o.o. w ramach umowy współpracy środki na finansowanie wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia do zarządzania (...) Spółką z o.o. Spółka komandytową. B. D. (1) wykonując swoje obowiązki dla (...) Sp. z o.o. na podstawie umowy zlecenia, faktycznie pracował w interesie swojego pracodawcy. Prowadził bowiem sprawy swojego pracodawcy i reprezentował go na zewnątrz Zarządzał bowiem sprawami Spółki, w tym, tak naprawdę zapewniał prawidłowe funkcjonowanie swojego pracodawcy. Uczestnik wykonywał zatem faktycznie w ramach umowy zlecenia pracę objętą umową o współpracy (zawartą między spółkami). Tym samym był wynagradzany przez (...) Sp. z o.o. ze środków pozyskanych w ramach umowy o współpracy od swojego pracodawcy. A zatem to pracodawca uczestnika, a nie jego zleceniodawca był beneficjentem wykonywanej przez niego pracy na podstawie umowy zlecenia. Pracodawca ubezpieczonego korzystał z wymiernych rezultatów jego pracy wykonywanej w ramach umów zlecenia. Spółka (...) Sp. z o.o. Spółka Komandytowa przekazywała (...) Sp. z o.o. środki na sfinansowanie zadania – zarządzanie spółką komandytową. (...) Sp. z o.o. pracę na podstawie umowy zlecenia wykonywali w tym samym miejscu, gdzie pracowali w Spółce Komandytowej tj. w R. przy ul. (...) w godzinach swojej pracy. Bez znaczenia jest, że uczestnik w ramach umowy o pracę wykonywał inne obowiązki ((...)) niż na podstawie umowy zlecenia (członek zarządu), skoro prace te wykonywał na rzecz swojego pracodawcy.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2017 roku w sprawie II UK 693/15 stwierdził, że „praca wykonywana na rzecz pracodawcy” to praca, której rzeczywistym beneficjentem jest pracodawca, niezależnie od formalnej więzi prawnej łączącej pracownika z osobą trzecią. Oznacza to, że bez względu na rodzaj wykonywanych czynności przez pracownika wynikających z umowy zawartej z osobą trzecią oraz niezależnie od tożsamości rodzaju działalności prowadzonej przez pracodawcę i osobę trzecią, wystarczającą przesłanką zastosowania art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest korzystanie przez pracodawcę z wymiernych rezultatów pracy swojego pracownika, wynagradzanego przez osobę trzecią ze środków pozyskanych od pracodawcy na podstawie umowy łączącej pracodawcę z osobą trzecią. Z punku widzenia przepływów finansowych, to pracodawca przekazuje osobie trzeciej środki na sfinansowanie określonego zadania, stanowiącego przedmiot swojej własnej działalności, a osoba trzecia, wywiązując się z przyjętego zobowiązania, zatrudnia pracowników pracodawcy. Wszystko to zaś ma na celu obniżenie kosztów zatrudnienia przez zastąpienie „oskładkowanego” wynagrodzenia za pracę „nieoskładkowanym” wynagrodzeniem za wykonanie dzieła lub za wykonanie usług.

Bez znaczenia jest tu podnoszona przez pełnomocnika skarżących okoliczność, że Spółka z o.o. (...) została utworzona, żeby chronić majątek osobisty wspólników przez powierzenie jej roli komplementariusza w spółce komandytowej. Komplementariusz odpowiada bowiem w pełni za zobowiązania spółki komandytowej. To prawda, że I. S. z o.o. jako komplementariusz w spółce komandytowej była odpowiedzialna za prowadzenie spraw tej spółki oraz reprezentację jej na zewnątrz, co wynika wprost z przepisów kodeksu spółek handlowych. Powyższe jednak nie ma wpływu na treść art. 8 ust 2 a ustawy o systemie o ubezpieczeniach społecznych. To, że Spółka z o.o. była komplementariuszem w Spółce komandytowej nie oznacza, że mogła ona zatrudniać na umowę zlecenia pracowników zatrudnionych na umowy o pracę w spółce komandytowej. Sprzeciwiał się bowiem temu przepis art. 8 ust 2 a ustawy systemowej. Żaden przepis prawa nie zakazywał zaś zatrudnienia przez Spółkę z o.o. do wykonywania obowiązków członków zarządu spółki (...) spółki komandytowej na podstawie umów o pracę, co nie naruszałoby przepisu art. 8 ust 2 a ustawy systemowej. Nie mniej z takiej możliwości skarżący, z sobie tylko wiadomych przyczyn, nie chcieli skorzystać.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołania jako bezzasadne.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. przy uwzględnieniu wartości przedmiotu sporu (sprawa o podstawę wymiaru składek, a nie o podleganie ubezpieczeniom).