Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Mariola Mastalerz

Sędziowie: SSO Magdalena Marczyńska

SSR del. Urszula Sipińska-Sęk (spr.)

Protokolant: st.sekr.sądowy Marcelina Machera

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2015 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa E. P.

przeciwko (...) w R.

o ustalenie, że wypowiedzenie warunków umowy o prace nastąpiło niezgodnie z przepisami, odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków umowy o pracę oraz odszkodowanie z tytułu niezgodnego wypowiedzenia umowy o pracę

na skutek zażalenia powódki E. P. i apelacji pozwanego (...) w R. od wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie (...) Wydziału Pracy z dnia 25 czerwca 2014r. sygn. IV P 124/12

I.  z zażalenia powódki:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie „5” ( piątym) w ten sposób, że nakazuje pobrać od pozwanego (...) w R. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 3.543,20 ( trzy tysiące pięćset czterdzieści trzy złote 20/100),

2.  zasądza od pozwanego (...) w R. na rzecz powódki E. P. kwotę 142,50 ( sto czterdzieści dwa złote 50/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego,

II.  z apelacji pozwanego:

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie „1” ( pierwszym) tylko w ten sposób, że zasądza od pozwanego (...) w R. na rzecz powódki E. P. tytułem odszkodowania kwotę 22.838,63 (dwadzieścia dwa tysiące osiemset trzydzieści osiem złotych 63/100) z ustawowymi odsetkami od kwoty:

- 10.100,00 ( dziesięć tysięcy sto) złotych od dnia 5 lipca 2012 roku do dnia zapłaty,

-12.738,63 ( dwanaście tysięcy siedemset trzydzieści osiem złotych 63/100) od dnia 15 kwietnia 2013 roku do dnia zapłaty,

2. oddala apelację w pozostałej części,

3. zasądza od pozwanego (...) w R. na rzecz powódki E. P. kwotę 900,00 (dziewięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za drugą instancję.

Sygn. akt V Pa 133/14 (V Pz 29/14)

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 20 lutego 2012 roku powódka E. P. wniosła o ustalenie, że wypowiedzenie warunków umowy o pracę dokonane przez (...) S.A. Oddział (...) B. w R. w dniu 24 kwietnia 2012 roku nastąpiło niezgodnie z prawem i o zasądzenie od pozwanej spółki na jej rzecz kwoty 10.100,- zł. odszkodowana za nieuzasadnione wypowiedzenie warunków umowy o pracę na czas nieokreślony oraz o zasadzenie kosztów zastępstwa procesowego.

W pozwie z dnia 25 czerwca 2012 roku powódka E. P. wniosła odwołanie od rozwiązania umowy o prace bez wypowiedzenia dokonane w dniu 15 czerwca 2012 roku, które w jej ocenie nastąpiło niezgodnie z prawem oraz o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o prace.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 28 września 2012 sąd zarządził łączne rozpoznanie spraw o uznanie wypowiedzenia warunków pracy i uznanie wypowiedzenia umowy o pracę bez wypowiedzenie umowy o pracę z niezgodne z przepisami i zasądzenie z tego tytułu odszkodowania i prowadzić pod jednym numerem.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 czerwca 2014 roku sygn. akt IVP 124/12 Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w Bełchatowie Wydział (...) Pracy zasądził od pozwanego (...) S.A. Oddział (...) B. w R. na rzecz powódki E. P. kwotę 22.838,63 zł z ustawowymi odsetkami 7 maja 2012 roku do dnia zapłaty, oddalił powództwo w pozostałej części, zniósł koszty zastępstwa procesowego między stronami, nakazał pobrać od pozwanego (...) S.A. Oddział (...) B. w R. na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sadu Rejonowego w Bełchatowie) kwotę 4.685,20 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.142,-zł tytułem nieuiszczonego wpisu sadowego oraz nakazał pobrać od powódki E. P. z zasądzonego na jej rzecz ze świadczenia zasądzonego w pkt 1 wyroku na rzecz Skarbu Państwa (Kasa Sadu Rejonowego w Bełchatowie) kwotę 4.685,20 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania, w tym kwotę 1.142,- zł tytułem nieuiszczonego wpisu sadowego, a ponadto nadał rygor natychmiastowej wykonalności wyrokowi w punkcie 1 co do kwoty 7.712,88 zł.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

Powódka E. P. pracowała u pozwanego poczynając od 1 września 1999 roku do 14 czerwca 2012 roku. Początkowo pracowała na stanowisku samodzielnego

księgowego. Od 2 stycznia 2006 roku pracowała na stanowisku kierownika działu księgowości ogólnej. W 2008 roku przedłużono powódce umowę na stanowisku kierownika działu księgowości ogólnej. W tym też samym roku Prezes J. K. wezwał powódkę i zaproponował, aby rozpoczęła kurs na stanowisko biegłego rewidenta. Przedmiotowy kurs był finansowany przez pozwanego w tym koszty dojazdu, noclegów, diet. W celu zdobycia uprawnień biegłego rewidenta należało odbyć 2 letnią aplikację.

Poczynając od 14 listopada 1997 roku u pozwanego obowiązuje Regulamin Pracy, Przy czym § 10 dotyczy obowiązków pracowniczych, do których należy: sumienne i staranne wykonywanie pracy, stosowanie się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeśli nie są one sprzeczne z przepisami prawa pracy lub umową o pracę a także wykorzystywanie czasu pracy na pracę zawodową.

Jako podstawowe obowiązki regulamin wymienia:

- rzetelne i efektywne wykonywanie pracy;

- przestrzeganie obowiązującego w (...) regulaminu pracy, ustalonego porządku i czasu pracy;

- dokładne i sumienne wykonywanie poleceń przełożonych;

- przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów Prawa Geologicznego i Górniczego, przepisów przeciwpożarowych oraz wydanych na ich podstawie instrukcji;

- przestrzeganie zasad współżycia społecznego w (...);

- dbanie o dobro przedsiębiorstwa, chronienie jego mienia orz zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić przedsiębiorstwo na szkodę;

- przestrzeganie tajemnicy państwowej, służbowej i gospodarczej;

- przestrzeganie zasad palenia tytoniu tylko w miejscach i pomieszczeniach do tego przeznaczonych;

Za ciężkie naruszenie przez pracownika ustalonego porządku i dyscypliny pracy w świetle załączonego Regulaminu Pracy (...) uważa się w szczególności:

- złe i niedbałe wykonywanie pracy oraz świadome niszczenie materiału, narzędzi i maszyn, a także wykonywanie prac nie związanych z zadaniami wynikającymi ze stosunku pracy:

- nieusprawiedliwione nie przybycie do pracy lub samowolne opuszczenie stanowiska pracy przed wyznaczonym czasem;

-stawianie się do pracy wstanie po spożyciu alkoholu;

-spożywanie alkoholu w czasie pracy;

-wnoszenie(wwożenie) na teren (...) alkoholu:

-zabór mienia (...);

-zakłócanie porządku i spokoju w miejscu pracy;

-nieprzestrzeganie tajemnicy państwowej i Służbowej oraz ujawnieni tajemnicy gospodarczej, a także zaniedbanie ochrony tych tajemnic;

-niewłaściwy stosunek do przełożonych i podwładnych współpracowników;

-niewykonywanie poleceń przełożonych;

-nieprzestrzeganie przepisów wynikających z prawa Geologicznego i Górniczego, bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa przeciwpożarowego:

-nieprzestrzeganie tajemnicy państwowej i służbowej oraj ujawnienie tajemnic gospodarczych a także zaniedbanie ochrony tych tajemnic;

-dokonywanie rażącego nadużycia wobec pracodawczy, w szczególności w zakresie obowiązku ochrony interesów i mienia (...), posiadanych uprawnie©(upoważnień) oraz wynagrodzeń z tytułu zatrudnienia, świadczenia z ubezpieczenia społecznego i świadczeń socjalnych;

-popełnienie przestępstwa lub wykroczenia w czasie lub miejscu pracy albo w związku z posiadanymi od pracodawcy upoważnieniami lub z użyciem mienia, pieczarek i druków zakładu pracy;

-rażące naruszenie regulaminu pracy albo innego regulaminu, instrukcji lub zarządzenia obowiązującego pracowników;

-uporczywe naruszenie przez pracownika innych obowiązków pracowniczych lub innych postanowień, obowiązujących w (...) regulaminów instrukcji i zarządzeń albo przepisów powszechnie obowiązujących;

-naruszenie zasad konkurencji przewidzianych w umowie.

Za naruszenie przez pracownika zasad ustalonego porządku i dyscypliny pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów Prawa Geologicznego i Górniczego przepisów przeciwpożarowych itp. Pracodawca może stosować:

-karę upomnienia;

-karę nagany;

-karę pieniężną

O udzieleniu kary (upomnienia, nagany kary pieniężnej decyduje w odniesieniu do pracowników na stanowiskach kierowniczych samodzielnych – Dyrektor (...).

W odniesieniu do pozostałych pracowników z-cy Dyrektora (...), główny księgowy, dyrektorzy zakładów wydzielonych po uprzednim wysłuchaniu pracownika.

Postanowieniem Nr (...) rok Dyrektor (...) z dnia 12 października 2011 roku ustanowił (...) (...)m (...), wprowadzając do stosowania politykę bezpieczeństwa informacji w (...). Przedmiotowe postanowienie zostało przekazane wszystkim komórkom organizacyjnym. U pozwanego wprowadzono (...) stopnie ochrony informacji określając na informacje ogólnodostępne oznaczone poziomem I; ogólnodostępne wewnątrz (...) oznaczone poziomem (...) Chronione, nadzorowanie i kontrolowane w (...) oznaczone poziomem (...), i szczególnie chronione i ściśle kontrolowane w (...) oznaczone poziomem (...). Ochrona informacji objęta poziomem (...) oznacza, że są do informacje dostępne do wybranych komórek organizacyjnych pracowników Oddziału spółki/ stron zewnętrznych związanych umowami z Oddziałem Spółki lub nadrzędnymi przepisami praw: wymagają nadzoru i kontroli z względu na ich zwiększoną poufność i integralność oraz zmniejszona dostępność, utrata bezpieczeństwa (poufność, integralność, dostępność) może mieć lub ma poważny wpływ na biznesowe i strategiczne działania Oddziału Spółki. Dane dotyczące aktywowana nadkłada nad węglem, co oznacz, że nie zostaną zaliczone do kosztów.

W grudniu 2011 roku powódka podpisała umowę o aplikację i zwróciła się do Dyrektora o udzielenie jej urlopu na jej odbycie. Powódka poprosiła o 20 dni urlopu, natomiast na pozostałe 20 dni chciała wykorzystać posiadany urlop wypoczynkowy. Po złożeniu pisma powódka otrzymała zgodę na 10 dni urlopu bezpłatnego, natomiast urlop wypoczynkowy mała wykorzystać zgodnie z planem urlopów. W związku z powyższym napisała pismo do Dyrektora.

W dniu 1 lutego 2012 roku powódka i pozwany zawarli umowę, na mocy której pracodawca udzielił pracownikowi 10 dni urlopu bezpłatnego w każdym roku odbywania aplikacji tj. w 2012 roku oraz 2013 roku w zakresie wymaganym harmonogramem aplikacji zobowiązując pracownika do wystąpienia ze stosownym wnioskiem określającym termin oraz wymiar.

W dniu 26 marca 2012 roku pozwany zaproponował powódce zmianę warunków pracy i płacy w ten sposób, że zaproponował powódce stanowisko Starszy specjalista z zaznaczaniem, że na powierzonym stanowisku dodatek funkcyjny nie przysługuje. Tego samego dnia powódka na przedmiotowym piśmie dokonała zapisu, że powyższych warunków nie przyjmuje.

W dniu 28 marca 2012 roku pozwany zaproponował powódce zmianę warunków pracy i płacy w ten sposób, że zaproponował powódce stanowisko Starszy specjalista z zaznaczaniem, że do dnia 31 grudnia 2017 roku pracownikowi będzie przysługiwać dodatek wyrównawczy w wysokości 21% dwukrotnej średniej płacy zasadniczej, będącej

ekwiwalentem dotychczasowego dodatku funkcyjnego) Tego samego dnia powódka na przedmiotowym piśmie dokonała zapisu, że powyższych warunków nie przyjmuje.

Pismem z dnia 2 kwietnia 2012 roku Dyrektor (...) E. W. zaproponował oddelegowanie powódki w trybie art. 42 § 2 kp na okres trzech miesięcy od dnia 3 lipca 2012 roku do 2 lipca 2012 roku zatrudnionej na stanowisku Z–ca Kierownika D. w D. Księgowości Ogólne do pracy w D. (...)w na stanowisku Starszy Specjalista. Tego samego dnia dyrektor Oddziału (...) wyraził na powyższą propozycje zgodę

Tegoż samego dnia przedstawiono powódce pismo, w którym oddelegowano ją do działu (...) w sekcji podatków o tematyce podatku akcyzowego od węgla oraz w związku z przejściem w najbliższym czasie kluczowego pracownika tej sekcji do Centrali spółki – wystąpiła konieczność uzupełnienia składu osobowego w D. (...) w celu skutecznej realizacji powierzonych zadań powierzono powódce w okresie od 3 kwietnia 2012 roku do 2 lipca 2012 roku wykonywanie pracy w D. (...)w w zakresie obowiązków Starszego Specjalisty.

Na nowym stanowisku pracy obowiązywała karta pracy, która zobowiązywała pracownika E. P. do:

- rzetelnego, sumiennego i efektywnego wykonywania zadań ;

- stosowania się do zewnętrznych i wewnętrznych aktów normatywnych ( przepisów, norm, standardów, regulaminów, postanowień i poleceń służbowych) obowiązujących pracownika oraz do przyjętego- u pozwanego porządku pracy;

- przestrzegania obowiązującego czasu pracy;

- dbałość o mienie pracodawcy oraz jak najefektywniejsze wykorzystanie tego mienia w celu wykonywania pracy;

- powstrzymywanie się od realizacji celów lub interesów osobistych w czasie pracy i przy wykorzystaniu mienia pracodawcy;

-przestrzeganie obowiązujących zasad bezpieczeństwa informacji w tym dotyczących informacji niejawnych i tajemnicy spółki;

- informowanie swojego bezpośredniego przełożonego o stanie załatwienia sprawy i napotykanych trudnościach;

- przestrzeganie zasad współżycia społecznego w zakładzie pracy i przy wykonywaniu racy oraz jak najlepsze współdziałanie z innymi pracownikami;

- przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych oraz bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów przeciwpożarowych oraz bezwzględne egzekwowania ich przestrzegania;

- dbałość o należyte zabezpieczenie w trakcie i po pracy, narzędzi urządzeń, danych w formie elektronicznej, programów i pomieszczeń w pracy;

- zapobieganie niegospodarności marnotrawstwu, sprzeniewierzeniom i kradzieżom mienia oddziału, bezwzględne zaniechanie działań, które mogłyby pracodawcę lub innych pracowników na szkodę, bądź odpowiedzialność raz zapobieganie takim działaniom innych osób;

- przejawianie inicjatywy w zakresie doskonalenia własnych umiejętności i wiedzy oraz organizacji pracy;

- przestrzeganie przepisów prawnych i uregulowań wewnętrznych związanych z ochroną środowiska;

Do obowiązków szczegółowych należało:

- kontrola faktur Vat z tytułu sprzedaży pod względem formalnym i merytorycznym oraz kwalifikacja tych faktur dla celów podatku Vat;

- kontrola oraz księgowanie faktur Vat, faktur korygujących dotyczących czynności zrównanych ze sprzedażą:

- kontrola i prawidłowe księgowanie faktur dot. Dostaw z importu oraz faktur dot. nabycia i dostaw wewnątrzwspólnotowych;

- terminowe sporządzanie deklaracji podatkowych (korekt deklaracji podatkowych) oraz innych koniecznych zestawień i informacji podatkowych a następnie uzyskiwanie na tych dokumentach, podpisów osób uprawnionych do reprezentowania Oddziału i terminowe przekazywanie do Centrali Spółki lub odpowiednich organów podatkowych;

- terminowe sporządzanie informacji dotyczących sprawozdania do NBP o wysokości należności i zobowiązań zagranicznych;

-comiesięczne i prawidłowe przygotowywanie załączników i informacji do sprawozdań finansowych;

-bieżące śledzenie zmian w przepisach dotyczących podatków oraz uczestnictwa w szkoleniach w tym zakresie;

-znajomość i przestrzeganie przepisów prawa ogólnie obowiązującego oraz przepisów wewnętrznych aktów normatywnych odnoszących się do realizowanych zadań;

- comiesięczne sporządzanie wydruków w systemie SAP i uzgadnianie sald zgodnie z tymi wydrukami;

- terminowe i prawidłowe przygotowywanie załączników i informacji do sprawozdań finansowych;

-bieżące śledzenie zmian w przepisach dotyczące, podatków oraz uczestnictwa w szkoleniach w tym zakresie;

- znajomości i przestrzeganie przepisów prawa ogólnie obowiązującego oraz przepisów wewnętrznych aktów normatywnych odnoszących się do realizowanych zadań;

-znajomość zadań komórki organizacyjnej i swojego zakresu obowiązków oraz wykonywanie przypisanych zadań z należyta starannością;

-dbanie o powierzone do dyspozycji składniki mienia Oddziału i używanie ich zgodnie z przeznaczeniem;

-wykonywanie poleceń swojego bezpośredniego przełożonego oraz przełożonych wyższego szczebla;

-informowanie swojego bezpośredniego przełożonego o przebiegu i wynikach swojej pracy , otrzymywanie i wykonywanie przełożonych wyższych szczebli oraz o występujących i

przewidywanych zagrożeniach w realizacji przypisanych zadań a także informowanie przełożonych o sprawach realizowanych w czasie ich nieobecności;

-przestrzeganie obowiązku ochrony danych osobowych i obowiązku zachowania w tajemnicy sposobów ich zabezpieczenia w trakcie jak również po ustaniu zatrudnienia;

-podnoszenia poziomu swojej wiedzy, umiejętności i kwalifikacji zawodowych;

-możliwości domagania się od przełożonego określenia w formie pisemnej obowiązków, odpowiedzialności i uprawnień na zajmowanym stanowisku;

-możliwość domagania się bezpiecznych, niezagrażających zdrowiu i życiu warunków pacy;

-możliwości odwoływania się od decyzji bezpośredniego przełożonego, podjętej w jego sprawie do przełożonego wyższego szczebla;

-możliwość składania skarg i wniosków do bezpośredniego przełożonego;

-rzetelne, staranne i terminowe wykonywanie przypisanych zadań i obowiązków;

-wykonywanie powierzonej pracy zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz wytycznymi bezpośredniego przełożonego;

-archiwizowanie dokumentów zgodnie z obowiązującą instrukcją o archiwizowaniu dokumentów;

-współudział i zastępstwo w pracach wykonywany w zakresie zespołu;

Uprawnienia ogólne:

-pracownikowi przysługują uprawnienia wnikające z kodeksu pracy, (...) i pozostałych przepisach obowiązujących w Oddziale

W zakresie odpowiedzialności:

Pracownik ponosi odpowiedzialność za nienależyte terminowe wypełnianie swoich obowiązków pracowniczych za prawidłową organizację pracy, nadzór nad aktualnością orzeczeń lekarskich podporządkowanych pracowników stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy na zajmowany lub proponowanym stanowisku pracy, kontrole wykonania oraz egzekwowania wykonania obowiązków pracowniczych przez podległych mu pracowników, jak tez za szkody majątkowe powstałe w wyniku zaniedbań ciążących na nim obowiązków.

Nie zgadzając się z przyczynami wypowiedzenia warunków pracy powódka E. P. poszła do swoich przełożonych z zapytaniem o przyczyny przesunięcia na inne stanowisko- nagrywając prowadzone rozmowy. Nagranie nastąpiło bez wiedzy i zgody nagrywanych.

W trakcie nagrania powódka dowiedziała się od R. Z., że było złożone odwołanie do Dyrektora K.. W trakcie tej rozmowy powódki R. Z. przeprowadziła rozmowę telefoniczną, w trakcie której poinformowała rozmówcę, że zostanie aktywowany nadkład nad węglem, co oznacza, że nie zostanie zaliczony do kosztów, co znacząco zmniejszy koszty firmy.

Natomiast E. J. przełożona powódki zapytana, czy ma zastrzeżenia do pracy odpowiedziała, że nie miała zastrzeżeń do jej pracy jednakże jej odwołanie zostało potraktowane jak donos.

Powyższe nagranie zostało dokonane w celu wykazania prawdziwych przyczyn wypowiedzenia z powódką umowy o pracę.

Przedmiotowe nagranie powódka przedstawiła w piśmie procesowym z dnia 25 maja 2012 roku treść nagrań.

Z treści nagrania wynikało, że kobiety rozmawiały o zamiarze aktywowania części nadkładu.

Powyższe pismo pozwany otrzymał w dniu 25 maja 2012 roku.

Pismem z dnia 14 czerwca 2012 roku rozwiązano z powódką umowę o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia na podstawie art. 52 § 1 kp. Powodem rozwiązania z powódka umowy o prace w tym trybie było:

1.  Dokonanie przez nią nagrań:

a.  Rozmów przeprowadzonych przez pracodawcę w osobie Dyrektora Oddziału Pana K. K. (2) oraz przełożonymi Kierownikiem Wydziału (...) panią : R. Z. i Kierownikiem D. (...)i (...) Panią E. J. w sposób bezprawny, potajemny oraz bez ich zgody i wiedzy:

b.  rozmowy telefonicznej Kierownika Wydziału (...) Pani R. Z. prowadzonej z inną osobą (potajemnie i bezprawnie) bez ich zgody i wiedzy, czym naruszyła zasady uczciwości i lojalności wobec pracodawcy oraz zasady współżycia społecznego;

2.  Udostępnienie nagrania innym osobom i podmiotom, w tym nagrania rozmowy telefonicznej prowadzonej przez Kierownika Wydziału (...) z inną osobą w sprawie zmiany zasad naliczania kosztów pozyskiwania węgla- zdejmowania nadkładu ( bez zgody i wiedzy pracodawcy), co mogło doprowadzić do ujawnienia tajemnic służbowej. Powyższe stanowi naruszenie art. 100 § 2 pkt 4, 6, kodeksu pracy oraz § 10 ust.2 pkt 5,6,7 oraz § 28 pkt 11 regulaminu pracy (...)

Trzymiesięczne wynagrodzenie liczone jak ekwiwalent za urlop wyniosło 22.838,63 zł

Żaden działających na terenie kopalni związków zawodowych nie podjął się obrony praw powódki.

Powyższe okoliczności Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o zeznania stawających świadków oraz zeznania powódki w charakterze strony, które koncentrują się na wypowiedzeniu powódce warunków pracy oraz wypowiedzenia umowy o pracę oraz konfliktu miedzy stronami, jaki powstał w związku z ubieganiem się przez powódkę urlopu na jej zakończenie. Nie bez znaczenia dla oceny konfliktu jest wyolbrzymienie do rangi ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych nagrania rozmów przeprowadzonych z R. Z., E. L.. Dokonując oceny przedmiotowego nagrania, którego treść została spisana przez biegłego z zakresu fonoskopii, nie ma zdaniem Sądu Rejonowego większego znaczenia, z analizy treści wynika, że strony rozmawiały na temat przyczyn wypowiedzenia powódce warunków pracy, które ze względu na „ degradacje” zajmowanego przez powódkę stanowiska na stanowisko starszy specjalisty budziły w powódce poczucie żalu i niezadowalania, frustracji. Natomiast wypowiedź R. Z. odnośnie aktywowania nakładu jest tak niedokładna, nieprecyzyjna, nie podaje kodu przeprowadzonej czynności. Wreszcie fakt , iż powódka była jedynie przypadkowym świadkiem rozmowy, a przedmiotowe nagranie wykorzystała tylko przed sądem w celu wskazania rzeczywistej przyczyny wypowiedzenia warunków pracy nie daje podstaw do uznania, że powódka naruszyła celowo przepisy dotyczące tajemnicy przedsiębiorstwa. Inną zupełnie kwestią nie podnoszoną przez pełnomocników stron a zauważoną przez sąd jest to, czy informacja taka mogła zostać ujawniona powódce jako pracownikowi działu sprawozdawczości, którego zadaniem było jedynie sporządzanie sprawozdań finansowych, naliczanie podatku Vat.

W oparciu o powyższe Sąd Rejonowy uznał złożone przez powódkę powództwo o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia za zasadne i zasądził na jej rzecz trzymiesięczne odszkodowania w kwocie 22.838,63 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 7 maja 2012 roku do dnia zapłaty na postawie art. 45 kp. w związku z art. 47 ¹ kp.

W pozostałej części natomiast powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie i jako takie w związku z art. 45 w związku z art. 47 ¹ kpc. podlegające oddaleniu

Zdaniem Sądu Rejonowego dokonane przez pozwanego działania polegające na złożeniu jednostronnego oświadczenia woli, w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kpc skutkowały rozwiązaniem łączącej strony stosunku pracy z winy pracownika.

Sąd I instancji wskazał, że na podstawie czynności prawnej – jednostronnego oświadczenia woli- strony mogą rozwiązać każdą umowę o pracę, pod warunkiem, że rozwiązanie jest uzasadnione i spełnione są inne wymagania przewidziane w k.p. Przyczyny dopuszczające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia zostały ukształtowane szerzej po stronie pracodawcy (art. 52 i 53) niż pracownika (art. 55). I tak określona w art. 52 kp dopuszczalność rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn przez niego zawinionych jest uzależniona od łącznego spełnienia następujących przesłanek:

a) wystąpienia zdarzenia stanowiącego przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy;

b) zachowania przez pracodawcę okresu miesięcznego przewidzianego do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy, licząc od dnia uzyskania przez niego wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy;

c) zasięgnięcia opinii, a w pewnych wypadkach zgody, właściwego organu związku zawodowego na rozwiązanie umowy;

d) złożenia oświadczenia w przedmiocie rozwiązania umowy na piśmie z przytoczeniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.

W przedmiotowej sprawie pozwany uzasadniał rozwiązanie umowy o pracę z powódką ciężkim naruszeniem przez nią obowiązku pracowniczego polegającego na nagrywaniu rozmów ze swoimi przełożonymi oraz udostępnienia innym osobom i podmiotom w tym nagranej rozmowy telefonicznej prowadzonej z Kierownikiem Wydziału z inną osobą w sprawie zmiany zasad naliczania kosztów pozyskiwania węgla – zdejmowania nadkładu naruszając tym art. 100 § 2 pkt 4, 5, 5, kodeksu pracy oraz § 10 ust. 2 pkt 5,6,7 oraz 28 pkt 11 Regulaminu pracy.

Zdaniem Sądu I instancji takie zachowanie powódki niewątpliwie narusza podstawowe obowiązki pracownicze określone w art. 100 k.p., jak również w regulaminie pracy Kopalni Węgla (...) (...)w. Pracownik ma bowiem obowiązek przestrzegać ustalonego w zakładzie porządku (art. 100 § 2 pkt 2 KP), zachować w tajemnicy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę, dbać o dobro zakładu pracy i chronić jego mienie (art. 100 § 2 pkt 4 KP) oraz przestrzegać w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego (art. 100 § 2 pkt 6 KP). W odniesieniu do stanu faktycznego sprawy szczególnego znaczenie nabierają obowiązki wymienione w art. 100 § 2 pkt 4 KP. Zdaniem Sądu Rejonowego powódka dokonując przekazania nagrania dotyczącego w części zasad naliczania kosztów pozyskiwania węgla swojemu pełnomocnikowi i sądowi w niniejszej sprawie nie doprowadziła do ujawnienia informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Nagranie zarówno swoich przełożonych jak i przedstawienie sądowi nagrania świadka Z. i jej rozmowy telefonicznej, nie daje zdaniem Sądu Rejonowego, podstaw do takiego twierdzenia. Zarówno bowiem Sąd I instancji jak i działający w imieniu powódki pełnomocnik zobowiązani są do zachowania informacji powziętych w związku z rozpoznawaną sprawą w tajemnicy. Z drugiej zaś strony nieczytelność zapisu dokonanego w nagraniu, nie daje w ocenie Sądu Rejonowego podstaw, do wysnucia wniosku, aby ktokolwiek mógł go zrozumieć i wyciągnąć wnioski, wykorzystać i narazić pozwanego na szkodę. Zdaniem Sądu Rejonowego przedmiotowe nagranie zostało dokonane przez powódkę tylko w celu wykazania fikcyjności przyczyny wypowiedzenia warunków pracy i przeniesienia jej do działu sprawozdawczości. Sąd Rejonowy ocenił zeznania świadka Z. jako jasne i rzeczowe, wskazujące w jakim kierunku mogło zostać wykorzystane nagranie. Powołał się na stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w orzeczeniu z dnia 6 czerwca 2000 r. w sprawie I PKN 697/99, zgodnie z którym naruszenie obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę (art. 100 § 2 pkt 4 KP) może polegać na uzyskaniu wiedzy o nich przez nieuprawnionego pracownika OSNP 2001/24/709, Pr. Pracy 2002/2/35, M.Prawn. 2002/3/13. Nie można więc pominąć w ocenie Sądu Rejonowego również nasuwającego się wniosku, czy rozmowa, jaką prowadziła świadek Z. powinna być prowadzona w obecności powódki. Ujawnienie informacji stanowiących tajemnicę pracodawcy, stanowi zdaniem Sądu Rejonowego, każde uzyskanie wiedzy o nich, także przez samego pracownika, choćby ich dalej nie przekazał. Podjęte zaś przez powódkę działania zmierzały zdaniem Sądu I instancji jedynie do wykazania fikcyjnej przyczyny zmiany warunków pracy. Działaniu powódki nie można przypisać winy umyślnej w zamiarze ewentualnym w zakresie uzyskania wiedzy o zasadach rozliczania węgla. Sąd Rejonowy stwierdził, że do przedmiotowej sprawy nie ma zastosowania stanowisko Sądu Najwyższego zawarte w wyroku z maja 24 maja 2011 roku OSNP 2012/13-14/170, na które powołuje się pełnomocnik pozwanego, że nagrywanie bez zgody pracodawcy jego rozmów może stanowić przyczynę rozwiązania umowy o pracę. Powyższy wyrok Sądu Najwyższego wydany został przy innych ustaleniach faktycznych, w których pracownik zbierał informacje w celu zniszczenia swojego pracodawcy. Nadto Sąd Rejonowy podniósł, że z przedmiotowego orzeczenia wynika jeszcze jeden wniosek, że wszelkie informacje prywatne pracodawcy, stanowiące jego własność lub dobro osobiste, które nie są upubliczniane lub kierowane do pracownika, nie powinny być przez pracownika nagrywane i gromadzone. Tymczasem rozmowy nagrywane przez powódkę dotyczyły przede wszystkim spraw powódki, jej problemów z uzyskaniem urlopu w związku z odbywaniem aplikacji na biegłego rewidenta oraz przyczyn wypowiedzenia warunków pracy. Nie ma więc, zdaniem Sądu Rejonowego, podstaw do przyjęcia działania powódki w złych intencjach i w celu narażenia zakładu pracy na szkodę. Chybione więc w ocenie Sądu Rejonowego, jest twierdzenie, że powódka naruszyła obowiązki lojalności wobec pracodawcy. Odmienne przyczyny wypowiedzenia warunków pracy pomiędzy informacjami zawartymi w piśmie wypowiadającym warunki pracy, a wskazanymi przez przełożonych powódki, nie dają w ocenie Sądu I instancji podstawy do stwierdzenia, że pozwany zachował się w sposób lojalny wobec swojego długoletniego parownika, jakim była powódka.

W przedmiotowej sprawie powódka wniosła jednocześnie o przyznane jej odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy. Jednakże wypowiedzenie umowy o pracę na skutek żądania zasądzenia wyłącznie odszkodowania należało uznać za chybione, bowiem sam fakt przyznania odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę nie przywraca powódki do pracy, sanując skutki tego rozwiązania. Z tego to powodu Sąd Rejonowy nie znajdując podstaw do zasądzenia odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy orzekł jak w sentencji wyroku.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 481 kpc w związku ze stanowiskiem Sądu Najwyższego zawartego w orzeczeniu z dnia 19 lipca 2005 r sygn. Akt II PK 389/04 OSNP 2006/11-12/174. Natomiast o kosztach Sąd Rejonowy orzekł na postawie art. 98 kpc zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu.

Na podstawie art. 477 ² kpc orzekł o rygorze natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik pozwanego, zaskarżając wyrok w części tj. w pkt: 1,3,4 i 6.

Wyrokowi zarzucił :

I. naruszenie prawa materialnego w postaci następujących przepisów:

1.  Art. 52 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (dalej k.p.),przez błędną jego wykładnię przejawiającą się uznaniem, iż rozwiązanie z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia było niezgodne z prawem a powódka nie dopuściła się zarzucanego jej przez pracodawcę ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych oraz naruszenia tajemnicy służbowej ;

2.  Art. 100§ 2 pkt 4,5 i 6 kp poprzez błędną jego wykładnię przejawiającą się uznaniem, iż powódka nie dopuściła się naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych tj. ujawnienia tajemnicy pracodawcy, naruszenia zasad współżycia społecznego oraz obowiązku uczciwości i lojalności wobec pracodawcy ;

3.  Art. 45 § 1 k.p. poprzez niewłaściwe jego zastosowanie przez uznanie, iż stanowi on podstawę prawną zasądzenia stronie powodowej odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia , podczas gdy przepis ten nie miał zastosowania w sprawie o zasądzenie odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę;

II. naruszenie przepisów postępowania :

1.  Art. 227 kpc w zw. 233 kpc i 328 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z nagrania dokonanego przez stronę powodową w sposób potajemny bez zgody i wiedzy osób nagrywanych;

2.  Art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie przyczyn zasądzenia odsetek od dnia 7 maja 2012 r. skoro umowę o pracę rozwiązano w dniu 14 czerwca 2012 r. a powództwo o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie warunków umowy zostało oddalone.; poprzez sprzeczne, wzajemnie wykluczające się stwierdzenia przejawiające się jednoczesnym uznaniem, iż powódka dopuściła się naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych określonych w art. 100 kp jak również w regulaminie pracy (...) (...) (...)o (...) i zarazem uznaniem, że zgłoszone przez powódkę roszczenie zasądzenia odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę zasługuje na uwzględnienie.

(...). niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy przez niewyjaśnienie czy
powódka poprzez nagranie rozmowy telefonicznej prowadzonej przez świadka R. Z. z inną osobą w sprawie zamiany zasad naliczania kosztów pozyskiwania węgla-zdejmowania nadkładu a następnie udostępnienie tej rozmowy innym podmiotom naruszyła obowiązki zachowania pozyskanych w ten sposób informacji w tajemnicy wynikającej z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzenia instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (tj. Dz, U, z 2013 r. , poz. 1382 ) oraz ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t.j. Dz. U. z 2014 r. , poz. 94 ze zm.).

Wskazując na powyższe pozwany wniósł o:

1.  zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa w całości,

2.  ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

3.  zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania procesowego, za obie instancje.

W odpowiedzi na apelację pozwanego pełnomocnik powódki wniósł o oddalenie w całości apelacji strony pozwanej jako bezzasadnej oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według dwukrotności norm przepisanych, powiększonych o należny podatek VAT wg stawki 23%, kosztów przejazdu pełnomocnika powódki pojazdem o pojemności o pow. 900 cm ³ na każdą rozprawę apelacyjną - w wysokości: 88,59 zł (odległość z siedziby kancelarii do Sądu wynosi: 53 km x 2 = 106 km x 0,8358 zł/km = 88,59 zł);

Pełnomocnik powódki podniósł, że wskazany w apelacji pozwanego zarzut „naruszenia art. 227 kpc w zw. 233 kpc i 328 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z nagrania dokonanego przez stronę powodową w sposób potajemny bez zgody i wiedzy osób nagrywanych" jest bezzasadny, ponieważ strona pozwana w toku procesu nie zgłosiła skutecznie w trybie art. 162 k.p.c. zastrzeżenia co do dopuszczenia dowodu z nagrań- wobec czego na podstawie art.162 zd. 2 k.p.c. utraciła prawo do zgłoszenia takiego zarzutu w apelacji.

Pełnomocnik powódki wniósł w dniu 7 sierpnia 2014 roku zażalenie na pkt 5 wyroku Sądu Rejonowego w Bełchatowie Wydziału IV Pracy z dnia 25 czerwca 2014 roku, sygn. akt IV P 124/12, wnosząc o zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach poprzez nieobciążanie powódki kwotą 4685,20zł. i ewentualnie nakazanie pobrania wskazanej kwoty od pozwanego oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, powiększonych o należny podatek VAT wg stawki 23%..

Zaskarżonemu rozstrzygnięciu zarzucił naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 113 u.k.s.c. w zw. z art. 100 k.p.c. oraz z art. 233 § 1 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem, że w niniejszej sprawie zachodzą podstawy do stosunkowego rozdzielnia między strony kosztów postępowania ( w postaci nieuiszczonego wpisu oraz wynagrodzenia biegłego z zakresu fonoskopii)- podczas, gdy okoliczności faktyczne niniejszej sprawy wykluczają możliwość podjęcia takiego rozstrzygnięcia, a w konsekwencji naruszenie art. 102 k.p.c. w zw. z art.113 u. k.s.c. poprzez ich niezastosowanie i nieprzyjęcie przez Sąd , że w niniejszej sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek uzasadniający nieobciążanie powódki kosztami postępowania w zakresie oddalonej części powództwa.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja pozwanego jest zasadna jedynie w zakresie terminu płatności odsetek od żądania głównego, a w pozostałym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy wbrew zarzutom apelacji prawidłowo zastosował przepisy prawa materialnego w postaci art. 52 § 1 pkt 1 k.p., art. 100 § 2 pkt 4,5 i 6 k.p.

Nie naruszył także przepisów procesowych art. 227 kpc w zw. 233 kpc i 328 kpc poprzez dopuszczenie dowodu z nagrania dokonanego przez stronę powodową w sposób potajemny bez zgody i wiedzy osób nagrywanych.

Strona pozwana zapomina, iż dokonane przez powódkę nagranie rozmów prowadzonych przez nią ze swoimi przełożonymi było przyczyną rozwiązania przez pozwanego z powódką w trybie natychmiastowym umowy o pracę. Pracodawca zarzucił, że powódka dokonując takiego nagrania naruszyła swoje podstawowe obowiązki pracownicze w postaci zasady uczciwości i lojalności wobec pracodawcy oraz zasady współżycia społecznego, a udostępniając nagranie innym osobom i podmiotom, w tym nagranie rozmowy telefonicznej prowadzonej przez kierownika wydziału rachunkowości z inną osobą w sprawie zmiany zasad naliczania kosztów pozyskiwania węgla (zdejmowania nadkładu), mogła doprowadzić do ujawnienia tajemnicy służbowej. Dowód z nagrania stanowił zatem podstawowy i kluczowy dowód w sprawie. Zawierał fakty mające istotne znaczenie dla sprawy w rozumieniu art. 227 k.p.c. Sąd Rejonowy trafnie zatem przeprowadził dowód z zapisu przedmiotowego nagrania. Nie przeprowadzenie zawnioskowanego przez powódkę dowodu z zapisu dźwiękowego uniemożliwiłoby dokonanie oceny, czy wskazana przez pozwanego w piśmie przyczyna rozwiązania umowy o pracę była uzasadniona. Z opinii biegłego z zakresu fonoskopii wynika, że przedłożone przez powódkę nagranie jest oryginalne, dobrej jakości i nie nosi śladów jakiejkolwiek ingerencji technicznej w treść nagrania. Okoliczność, że dowód ten został pozyskany bez wiedzy i zgody przełożonych powódki, nie dyskwalifikuje zatem w przedmiotowej sprawie jego mocy dowodowej, jak chce pozwany. Stanowi ono zatem pełnowartościowy materiał dowodowy, który podlega ocenie w świetle art. 233 k.p.c. W związku powyższym zgłoszone przez pozwanego zastrzeżenia do protokołu rozprawy z dnia 24 czerwca 2013r. w trybie art. 162 k.p.c. w związku z dopuszczeniem dowodu z nagrania, gdyż wbrew stanowisku strony powodowej pozwany taki zarzut podniósł, nie odnoszą zamierzonego skutku. Strona pozwana wskazując jako przyczynę rozwiązania z powódką umowy o pracę nagranie rozmów, winna liczyć się z tym, że nagranie to, w przypadku sporu sądowego, będzie przedmiotem badania i oceny Sądu. Obowiązkiem Sądu w procesie o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia jest bowiem dokonanie oceny nie tylko w zakresie istnienia przyczyny rozwiązania umowy o pracę, ale także ustalenia czy przyczyna ta uzasadniała zastosowanie natychmiastowego trybu rozwiązania umowy.

Sąd Rejonowy nie przekroczył także granic swobodnej oceny dowodów zakreślonej treścią art. 233 k.p.c. dokonując oceny treści rozmów przeprowadzonych przez powódkę z przełożonymi w aspekcie naruszenia przez nią obowiązków pracowniczych wymienionych art. 100 § 2 pkt 4,5 i 6 k.p.

Sąd Rejonowy trafnie ustalił, że powódka dokonując nagrania rozmów z przełożonymi bez ich wiedzy i zgody naruszyła podstawowe obowiązki pracownicze wymienione w treści art. 100 § 2 pkt 6 k.p., gdyż takie postępowanie naruszało panujące w zakładzie pracy zasady współżycia społecznego. Za przekonujące należy uznać także stanowisko Sądu Rejonowego, iż zachowanie to, wbrew supozycji pozwanego, nie wyczerpywało treści art. 100 § 2 pkt 4 i 5 k.p. Strona pozwana nie wykazała, aby powódka poza przekazaniem przedmiotowego nagrania swojemu pełnomocnikowi celem złożenia go jako dowód w niniejszej sprawie, ujawniła jego treść innym osobom i podmiotom. Udostępnienie przez powódkę treści nagrania reprezentującemu ją w niniejszej sprawie pełnomocnikowi oraz Sądowi na potrzeby sprawy, nie można kwalifikować jako naruszenia tajemnicy służbowej, czy też ujawnienia informacji, których treść mogłaby narazić pracodawcę na szkodę, jak to czyni pozwany. Słusznie zauważa Sąd Rejonowy, iż zarówno Sąd jak i pełnomocnik powódki są związani tajemnicą zawodową. Przekazanie zatem Sądowi informacji, nawet jeśli byłyby one w istocie objęte tajemnicą, nie jest naruszeniem tajemnicy służbowej. Ujawnienie takich informacji w Sądzie, z uwagi na konieczność zachowania ich w tajemnicy zarówno przez Sąd jak i pełnomocnika powódki, nie może też narazić pracodawcy na szkodę. Tym bardziej, że treść nagranej rozmowy telefonicznej prowadzonej przez R. Z., jak słusznie zauważa Sąd Rejonowy, była na tyle krótka i lakoniczna, iż trudno z jej treści wyciągnąć jakieś istotne i wrażliwe dla pracodawcy informacje, których ujawnienie mogłoby narazić go na szkodę.

Jedynym podstawowym obowiązkiem jaki naruszyła powódka dokonując nagrania rozmów z przełożonymi było zatem nie przestrzeganie zasad współżycia społecznego. W pojęciu tym zawiera się także – wbrew odmiennym ustaleniom Sądu Rejonowego - objęta treścią regulaminu obowiązującego u pracodawcy zasada uczciwości i lojalności wobec pracodawcy. Myli się jednak pozwany twierdząc, że poczynienie przez Sąd Rejonowy ustaleń co do naruszenia podstawowego obowiązku pracowniczego w postaci zasad współżycia społecznego jest równoznaczne z istnieniem uzasadnionej przyczyny rozwiązania z nią umowy w trybie natychmiastowym wymienionej w treści art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych w myśl art. 52 § 1 pkt 1 k.p. stanowi uzasadnioną przyczynę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia tylko wówczas, gdy jest zawinione przez pracownika i ma charakter ciężki.

Sąd Rejonowy nie uznał, aby zachowanie powódki jakkolwiek zawinione miało charakter ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych. Był zatem uprawniony do odmowy uznania zasadności rozwiązania z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia. W rozumowaniu Sądu Rejonowego nie ma wewnętrznej sprzeczności, której tak usilnie próbuje się doszukiwać pozwany. Sąd Okręgowy aprobuje taką ocenę dowodów jako zgodną z zasadami logicznego rozumowania.

Należy przypomnieć pozwanemu, że Sąd nie jest związany oceną zakładu pracy, uznającą dane zachowanie pracownika za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych, wręcz przeciwnie ocena ta podlega sądowej kontroli. Przepis art. 52 § 1 pkt 1 k.p. ma charakter klauzuli generalnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 2003 r., I PK 393/02), zaś ocena zastosowania przepisów zawierających takie klauzule (zwroty niedookreślone, jak ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych) zależy od całokształtu ustalonych w sprawie okoliczności faktycznych (postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2003 r., I PK 558/02, OSNP 2004 nr 16, poz. 283 oraz z dnia 5 listopada 2008 r., III SK 22/08, OSNP 2009 nr 23-24, poz. 331). Natomiast do sfery sędziowskiego uznania należy ocena, czy - w świetle tych ustaleń - można przypisać powódce ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, jak chce pozwany.

Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 k.p. jest nadzwyczajnym sposobem rozwiązania stosunku pracy, dlatego powinno być stosowane przez pracodawcę wyjątkowo. Oznacza to, że musi być uzasadnione szczególnymi okolicznościami, które w zakresie winy pracownika polegają na jego złej woli lub rażącym niedbalstwie (tak. por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 1997r. I PKN 193/97, OSNAPiUS 1998, nr 9 , poz. 269).

W przedmiotowej sprawie pozwany jako przyczynę rozwiązania z powódką stosunku pracy wskazał ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. Konstrukcja ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych ma charakter złożony, w tym znaczeniu, że tworzą ją zarówno elementy obiektywne, jak i subiektywne. Te pierwsze odnoszą się do bezprawności zachowania polegającej na pogwałceniu podstawowych obowiązków oraz skorelowanego z tym naruszenia bądź zagrożenia interesów pracodawcy. Z kolei aspekt subiektywny to podmiotowa wadliwość zachowania pracownika wynikająca z winy umyślnej bądź rażącego niedbalstwa . Oba wymiary pozostają ze sobą w ścisłej koincydencji i w płaszczyźnie funkcjonalnej mają zdolność wzajemnej substytucji.

W pojęciu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, o którym mowa w art. 52 § 1 pkt 1 k.p. mieszczą się zatem trzy elementy:

- bezprawność zachowania pracownika (naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego);

- naruszenie albo zagrożenie interesów pracodawcy;

- zawinienie obejmujące zarówno winę umyślną, jak i rażące niedbalstwo;

W przedmiotowej sprawie zachowanie powódki polegające na nagraniu rozmów z przełożonymi niewątpliwie miało charakter bezprawny, odbyło się bowiem bez ich wiedzy i zgody oraz zawiniony, gdyż powódka umyślnie nagrała rozmowy. Przyczyną naruszenia przez powódkę zasad współżycia społecznego (nagranie rozmów z przełożonymi bez ich wiedzy i zgody) była próba wykazania w toczącym się postępowaniu sądowym fikcyjności wskazanej przez pracodawcę w wypowiedzeniu przyczyny niekorzystnej dla niej zmiany warunków pracy. Powódka uznała, że jest to jedyny sposób, aby udowodnić w Sądzie, że u podłoża wypowiedzenia zmieniającego nie stoją zmiany organizacyjne w zakładzie pracy tj. likwidacja zajmowanego przez nią stanowiska zastępcy kierownika działu ogólnego księgowości i potrzeba zwiększenia obsady w dziale sprawozdawczości, jak wskazuje w wypowiedzeniu pracodawca, lecz konflikt w jaki popadła z pracodawcą w związku z ubieganiem się o możliwość odbywania aplikacji na biegłego rewidenta. Sposób pozyskania przez powódkę tego dowodu nie zasługuje na aprobatę. Postępowanie powódki niewątpliwie było sprzeczne z panującymi w zakładzie zasadami współżycia społecznego. Nie mniej zdaniem Sądu Okręgowego naruszenie przez powódkę podstawowych obowiązków pracowniczych, w tym konkretnym przypadku, nie może być zakwalifikowane jako ciężkie. Pomimo bowiem, iż powódka naruszyła w sposób umyślny zasady współżycia społecznego, jej zachowanie obiektywnie nie spowodowało naruszenia bądź zagrożenia interesów pracodawcy. Powódka nagranie przedstawiła jako dowód w sprawie jedynie w toczącym się postępowaniu. Jej postępowanie nie miało na celu wyrządzenia szkody pozwanemu i takiej szkody nie wyrządziło, lecz było próbą obrony własnych pracowniczych interesów.

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, nie mających charakteru ciężkiego, wyklucza uznanie go za zgodne z art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Rozwiązanie przez pozwanego z powódką umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie tj. art. 52 § 1 pkt 1 k.p., czyni zasadnym roszczenie powódki o odszkodowanie.

Podstawą zasądzenia powódce odszkodowania jest oczywiście przepis art. 56 § 1 k.p. w zw. z art. 58 k.p., a nie art. 45 k.p. w zw. z art. 47 ¹ k.p., jak to błędnie wskazał Sąd Rejonowy. Wskazanie przez Sąd Rejonowy błędnej podstawy prawnej zasądzonego na rzecz powódki w prawidłowej wysokości odszkodowania nie ma jednak wpływu na rozstrzygnięcie sprawy, gdyż wyrok odpowiada prawu.

Apelacja odnosi skutek jedynie w zakresie terminu zasądzenia odsetek od należnego powódce odszkodowania. Sąd Rejonowy w uzasadnieniu w istocie poza powołaniem się na art. 481 k.c. nie wyjaśnił dlaczego zasądził odsetki od dnia 7 maja 2012r. W tym zakresie odwołał się do stanowiska Sądu Najwyższego zawartego w orzeczeniu z dnia 19 lipca 2005 r sygn. akt II PK 389/04 OSNP 2006/11-12/174. Orzeczenie to nie odnosi się jednak do kwestii wymagalności odsetek od odszkodowania ale kwestii wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy i odsetek od tego wynagrodzenia W wyroku tym Sąd Najwyższy stwierdził mianowicie , że sąd pracy, orzekając o przywróceniu pracownika do pracy, może na podstawie art. 47 KP zasądzić jednocześnie wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy. Zasądzenie tego wynagrodzenia następuje pod warunkiem podjęcia pracy po przywróceniu do niej; w przypadku pracowników szczególnie chronionych, w wysokości wynagrodzenia za pracę, jakie pracownik otrzymałby w okresie od rozwiązania umowy o pracę do dnia wyroku i ewentualnie z odsetkami od dnia podjęcia pracy. Przepis art. 481 § 1 k.c. stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. W myśl art. 455 k.c., jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. Z przytoczonego przepisu wynika więc, że termin wykonania zobowiązania może być nieokreślony (zobowiązanie bezterminowe) lub określony ściśle, np. datą lub zdarzeniem, które ma nastąpić w przyszłości (zobowiązanie terminowe). W tym wypadku źródłem ustalonego terminu jest ustawa lub umowa stron. Ponadto termin spełnienia świadczenia może wynikać z właściwości rzeczy. Natomiast w wypadku zobowiązania bezterminowego datę spełnienia świadczenia określa wezwanie wierzyciela. Z art. 455 k.c. wynika, że dłużnik jest obowiązany spełnić świadczenie niezwłocznie po wezwaniu wierzyciela do jego wykonania. Z tą też chwilą zobowiązanie dotychczas bezterminowe przekształca się w zobowiązanie terminowe, a na dłużniku spoczywa obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia. Przepis art. 455 k.c. nie określa jednak ani formy, ani postaci tego wezwania. W związku z tym należy uznać, że może być ono dokonane w dowolny sposób, byleby tylko wynikała z niego wola wierzyciela otrzymania od dłużnika należnego świadczenia. Z tego względu rolę wezwania do wykonania zobowiązania w rozumieniu wskazanego przepisu spełnia wezwanie do zapłaty zawarte np. w fakturze (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 19.5.1992 r., III CZP 56/92, OSNCP 1992 nr 12, poz. 219), a także doręczenie pozwanemu odpisu pozwu (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22.5.1980 r., II CR 131/80, OSNCP 1980 nr 11, poz. 223).

Roszczenie przysługujące pracownikowi o zapłatę odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę jest roszczeniem bezterminowym, co oznacza, że jest ono wymagalne niezwłocznie po wezwaniu pracodawcy do jego zapłaty (art. 455 k.c.).

W przedmiotowej sprawie powódka z żądaniem zasądzenia odszkodowania za nieuzasadnione rozwiązanie umowy o pracę na czas nieokreślony wystąpiła w pozwie z dnia 25 czerwca 2012r. Pozew ten został doręczony pozwanemu w dniu 5 lipca 2012r. (k. 125 akt). Na potwierdzeniu odbioru wpisano ręcznie błędną datę odbioru pozwu „7.05.2012r.”. Prawidłowa data widnieje jednak na stemplu pocztowym : 5 lipiec 2012r. Zważywszy, że powódka złożyła pozew w dniu 25 czerwca 2012r. jego doręczenie nie mogło nastąpić przed datą jego złożenia. Pomyłka w oznaczeniu daty doręczenia odpisu pozwu jest zatem oczywista. Wydaje się, że intencją Sądu Rejonowego było zasądzenie odsetek od odszkodowania właśnie od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu.

W uchwale z dnia 6 marca 2003r. w sprawie III PZP 3/03 Sąd Najwyższy stwierdził, że ustawowe odsetki od odszkodowania przysługującego pracownikowi z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia stają się wymagalne w dniu doręczenia pracodawcy odpisu pozwu zawierającego żądanie zapłaty tego odszkodowania. Sąd w niniejszej sprawie co do zasady podziela to stanowisko. Nie mniej nie można zapominać o tym, że w pozwie strona powodowa żądała zasądzenia odszkodowania w kwocie 10.100zł., a Sąd Rejonowy zasądził ostatecznie na rzecz powódki z tego tytułu kwotę 22.838,63zł. Takiej kwoty zażądał pełnomocnik powódki dopiero w piśmie z dnia 11 kwietnia 2013r., które wpłynęło do Sądu w dniu 15 kwietnia 2013r. Sąd Rejonowy zasądzając odsetki od całej należnej powódce kwoty odszkodowania (22.838,63zł.) od daty doręczenia odpisu pozwu, w którym było zawarte żądanie zasądzenia kwoty 10.100zł. naruszył art. 321 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem bowiem Sąd nie może zasądzać ponad żądanie. Skoro zawodowy pełnomocnik żądał w pozwie tytułem odszkodowania kwoty 10.100zł., to odszkodowanie w tej i tylko tej wysokości stało się wymagalne z chwilą doręczenia odpisu pozwu. Doręczenie pozwanemu odpisu pozwu było bowiem wezwaniem do zapłaty konkretnej kwoty. Gdyby powódka nie rozszerzyła żądania pozwu Sąd – z uwagi na treść art. 321 k.p.c. - nie mógłby zasądzić na jej rzecz wyższego odszkodowania, mimo że jego wyższa wysokość wynikała wprost z przepisów ustawy tj. z art. 58 k.p.. Z tych samych względów Sąd nie może zasądzić odsetek od rozszerzonej części odszkodowania przed datą zgłoszenia takiego żądania.

Tylko wówczas, gdy pracownik w pozwie żądając odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę nie wskazuje konkretnej kwoty odszkodowania i żąda jej zasądzenia z ustawowymi odsetkami, doręczenie tak sprecyzowanego pozwu jest jednocześnie wezwaniem pracodawcy do zapłaty odszkodowania w wysokości określonej ustawowo (art. 58 k.p.), co uprawnia do zasądzenia odsetek od daty doręczenia takiego pozwu.

Podobne stanowisko zajął Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie I PK 88/02 stwierdzając, że co do zasady rolę wezwania do wykonania świadczenia spełnia doręczony dłużnikowi odpis pozwu, zawierający - zgodnie z art. 187 § 1 KPC - dokładnie określone żądanie, a w sprawach o prawa majątkowe - dochodzoną kwotę pieniężną. Taką samą rolę spełnia pismo procesowe określające żądanie powoda, jeżeli czyni to w sposób wymagany art. 187 § 1 KPC. Inaczej jednak należy traktować obowiązek pracownika dotyczący oznaczenia wysokości dochodzonego roszczenia, jeżeli - z woli ustawodawcy - roszczeniem tym jest odszkodowanie zryczałtowane. W takiej bowiem sytuacji zgłoszenie przez pracownika w pozwie lub w piśmie procesowym żądania odszkodowania przewidzianego w art. 56 § 1 związku z art. 58 § 1 KP, bez wymienienia kwoty odszkodowania, spełnia warunek wezwania dłużnika do wykonania świadczenia. Wysokość odszkodowania zależy bowiem od określonych ustawowo kryteriów obiektywnych, takich jak długość okresu wypowiedzenia oraz wysokość wynagrodzenia pracownika (obliczonego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy). Odszkodowanie określone w tym przepisie przysługuje pracownikowi niezależnie od wysokości poniesionej przez niego rzeczywistej szkody i wyczerpuje zarazem wszystkie jego uprawnienia z tego tytułu, wyłączając też możliwość dochodzenia dodatkowego odszkodowania według przepisów prawa cywilnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17.11.1981 r., I PR 91/81, OSNCP 1982 nr 5-6, poz. 81).W konsekwencji więc wiadomo, czego może żądać pracownik i do czego jest obowiązany pracodawca, gdy pracownik zgłasza roszczenie o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Stosownie bowiem do art. 58 KP, dopuszczalne granice tego odszkodowania określił sam ustawodawca, ograniczając je do wysokości nieprzekraczającej trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika z okresu poprzedzającego rozwiązanie umowy.

Reasumując w przedmiotowej sprawie roszczenie o wypłatę należnego powódce odszkodowania stało się wymagalne z momentem doręczenia pozwanemu odpisu pozwu tj. z dniem 5 lipca 2012r. co do kwoty 10.100zł., a co do pozostałej 12.738,63zł. od daty doręczenia rozszerzonego w tym zakresie żądania odszkodowania. Sąd przyjął iż datą ta jest data wpływu do Sądu pisma rozszerzającego powództwo 15 kwietnia 2013r., gdyż pismo to zostało wysłane pozwanemu przesyłka poleconą w dacie 11 kwietnia 2013r. Sąd przyjął, że pozwany otrzymał to pismo nie później niż Sąd, a zatem w dacie 15 kwietnia 2013r. W chwili doręczenia odpisu pozwu oraz odpisu pisma rozszerzającego powództwo powstał obowiązek spełnienia świadczenia, zaś opóźnienie w jego wykonaniu uzasadnia według art. 481 § 1 k.c. zapłatę odsetek.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 386§1 k.p.c. orzekł jak punkcie II 1), a w pozostałym zakresie apelację pozwanego jako bezzasadną oddalił na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 5 w zw. z § 11ust. 1 pkt 2 i § 12 ust.1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163 poz. 1349) nakładając obowiązek zwrotu wszystkich kosztów na stronę pozwaną, z uwagi na to, że strona powodowa uległa tylko co do nieznacznej części swojego żądania ubocznego.

Brak podstaw do powiększenia należnego pełnomocnikowi powódki wynagrodzenia o stawkę podatku od towarów i usług. Powódka nie korzystała z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, a z wyboru. Zgodnie zaś z treścią § 2 ustęp 3 rozporządzenia sąd podwyższa opłaty, o których mowa w ust. 1 rozporządzenia, o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach, tylko w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Nakład pracy pełnomocnika powódki w postępowaniu apelacyjnym ograniczający się do wniesienia odpowiedzi na apelację i udziału w jednym terminie rozprawy nie uzasadniał przyznania mu wynagrodzenia według dwukrotności norm przepisanych.

Przechodząc do treści zażalenia pełnomocnika powódki obejmującego pkt 5 wyroku należy je uznać za zasadne w całości, choć z innych przyczyn niż wskazane w uzasadnieniu.

Sąd Rejonowy nie naruszył art. 100 k.p.c. poprzez niewłaściwe zastosowanie skutkujące przyjęciem, że w niniejszej sprawie zachodzą podstawy do stosunkowego rozdzielnia między strony kosztów postępowania ( w postaci nieuiszczonego wpisu oraz wynagrodzenia biegłego z zakresu fonoskopii), gdyż o kosztach procesu jak wynika z uzasadnienia nie orzekł na podstawie wskazanych w zażaleniu przepisów, ale na podstawie art. 98 k.p.c.

Przepis art. 98 k.p.c. wyraża zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, co oznacza, że koszty procesu ponosi strona przegrywająca. Sąd Rejonowy pomimo jednak ustalenia, że proces o odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu tych umów wygrała powódka, dokonał stosunkowego rozdzielenia wydatków w postaci wynagrodzenia biegłego z zakresu fonoskopii, obciążając strony tymi kosztami w równej części. Dowód z opinii biegłego z zakresu fonoskopii mógł zostać dopuszczony jedynie na potrzeby sprawy o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę, a nie sprawy o odszkodowanie tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy. Z chwilą rozwiązania z powódką umowy o pracę w trybie natychmiastowym, co nastąpiło w dniu 14 czerwca 2012r., gdyż powódka nie żądała przywrócenia do pracy, bezprzedmiotowym było dokonywanie oceny w zakresie zgodności z prawem i zasadności uprzedniego wypowiedzenia warunków pracy (20 kwiecień 2012r.), bowiem wypowiedzenie to (oświadczenie woli) nie mogło wywołać rozwiązania umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia tj. z dniem 31 lipca 2012r., wobec odmowy przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego, gdyż niemożliwe jest rozwiązanie stosunku pracy, który już nie istnieje (podobnie Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 listopada 2013r. , II PK 172/13). U podstaw oddalenia powództwa o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy legła zatem bezskuteczność dokonanego wypowiedzenia zmieniającego. Wypowiedzenie to nie mogło odnieść zamierzonego skutku, gdyż wcześniej umowa o pracę uległa rozwiązaniu. Z chwilą rozwiązania przez pracodawcę z powódką umowy o pracę w trybie natychmiastowym, uprzednio dokonane wypowiedzenie zmieniające stało się prawnie bezskuteczne, co wyklucza powództwo o odszkodowanie z tego tytułu. Wypowiedzenie zmieniające, które nie może wywołać zamierzonego skutku, powoduje, iż odpada materialno prawna podstawa roszczenia z nim związana.

Wygranie przez powódkę procesu, w którym dowód z opinii biegłego z zakresu fonoskopii został dopuszczony, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 k.p.c., winno skutkować obciążeniem kosztami tego dowodu pozwanego. Tym bardziej, że dowód z opinii biegłego z zakresu fonoskopii był dopuszczony na wniosek strony pozwanej, która kwestionowała moc dowodową nagrania. Opinia biegłego wykazała natomiast, że powódka nie ingerowała w treść nagrania. W związku z bezpodstawnością zarzutów pozwanego nagranie mogło i stanowiło ważny dowód w sprawie.

Nawet jednak gdyby powódka przegrała sprawę, brak byłoby podstaw do obciążenia jej pokrytymi przez Skarb Państwa kosztami sądowymi, gdyż jako wnoszący powództwo pracownik na podstawie art. 96 ust 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych korzysta z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych, a zatem od opłat i wydatków (art. 2 ust 1 ustawy o kosztach). Wynagrodzenie biegłego zostało tymczasowo pokryte w całości przez Skarb Państwa, a nie pozwanego, co oznacza że powódka nie może być obciążona tymi kosztami. wolnienie, o którym mowa w art. 96 (...) obejmuje bowiem koszty sądowe, których nie musi ponosić podmiot korzystający ze zwolnienia, a które zostały poniesione za niego przez Skarb Państwa. Ustawowe zwolnienie od kosztów nie zwalnia pracownika jedynie od zwrotu kosztów poniesionych przez przeciwnika wygrywającego sprawę. Z analogicznych względów brak było podstaw do obciążenia przez Sąd Rejonowy powódki kosztami nieuiszczonej opłaty sądowej od przegranego powództwa o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy w kwocie 1142zł. Koszty opłaty sądowej zostały poniesione za przegrywającą sprawę powódkę przez Skarb Państwa, a art. 96 ust 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych wyłącza możliwość żądania zwrotu takich kosztów. Sąd Rejonowy nakazując pobranie od powódki z zasądzonego na jej rzecz roszczenia kwoty 4685,20zł. naruszył zatem przepis art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Za bezzasadny natomiast należało uznać wniosek strony powodowej o obciążenie nieuiszczoną opłatą od pozwu o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia warunków pracy w kwocie 1142zł. pozwanego. Pozwany wygrał przedmiotową sprawę, gdyż powództwo w tym zakresie zostało oddalone. Nie ma zatem jakichkolwiek podstaw prawnych do obciążania go kosztami procesu przegranego przez powódkę. Stosownie zaś do treści art. 113 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Korzystanie przez powódkę z ustawowego zwolnienia od ponoszenia nieuiszczonej opłaty sądowej na podstawie art. 96 ust 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, wyłącza stosowanie art. 102 k.p.c. Bezprzedmiotowym jest bowiem orzekanie przez Sąd o kosztach sądowych, z obowiązku ponoszenia których strona jest zwolniona przez ustawodawcę i co do których brak podstaw do obciążenia strony przeciwnej. Z tych względów Sąd nie zamieścił rozstrzygnięcia co do opłaty sądowej w kwocie 1142zł. Tą kwestię reguluje bowiem sam ustawodawca w art. 96 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Podstawy do obciążenia pozwanego nieuiszczonymi przez powódkę kosztami sądowymi istniały jedynie w zakresie opłaty sądowej ( 1142zł.) od pozwu o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę. Opłaty tej nie miała bowiem obowiązku uiścić powódka, gdyż była zwolniona od jej ponoszenia na podstawie art. 96 ust 1 ustawy o kosztach sądowych, a pozwany jako osoba przegrywająca sprawę na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Reasumując Sąd Okręgowy na podstawie art. 397§2 k.p.c. w zw. z art. 386§1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie 5 w ten sposób, że na podstawie art. 98 k.p.c. w związku z art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego w Bełchatowie kwotę 3543,20zł., którą została bezzasadnie obciążona powódka z tytułu wynagrodzenia biegłego.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 w zw. z § 11ust. 1 pkt 2 i § 12 ust.2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U nr 163 poz. 1349). Podobnie jak przy apelacji brak było podstaw do powiększenia należnego pełnomocnikowi wynagrodzenia o podatek od towarów i usług.