Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 824/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 9 lipca 2021 roku w sprawie II K 739/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.,

wynikający z apelacji obrońcy oskarżonego K. G. (1) zarzut obrazy przepisów postępowania, mający wpływ na treść wyroku tj.:

- art.7 kpk, poprzez dowolną a nie swobodną ocenę dokumentów oraz zeznań: P. Ś. (1) i K. D. (1), którzy nie posiadali wiadomości specjalnych i doświadczenia w wielkotowarowej produkcji trzody chlewnej, a którym sąd rejonowy dał wiarę w zakresie depozycji dotyczących takich wiadomości, A. N., w sytuacji gdy o oświadczeniach oskarżonego K. gady dowiedziała się z relacji świadków P. śpiewaka i K. D., a nie od samego oskarżonego oraz oświadczeń S. S. (1) i W. G. (1) złożonych w toku postępowania przygotowawczego, poprzez danie im wiary w sytuacji w, gdy W. G. (1) złożył odmiennie treści wyjaśnienia niesłusznie uznane za nieprawdziwe, a ponadto powody tej zmiany są przekonujące z punktu widzenia zasad życiowego doświadczenia,

- art. 167 kpk w zw. z art. 193 kpk, poprzez brak zasięgnięcia opinii biegłego z zakresu wielkotowarowej hodowli trzody chlewnej w celu ustalenia, czy możliwe było w warunkach, jakimi dysponował K. G. (1) i pozostali współoskarżeni w sprawie oraz K. B. i S. S. (1) faktyczne przemieszczenie świń w ilościach wynikających z faktur oraz zgłoszeń zakwestionowanych przez sąd rejonowy w okresie czasu od 20.04.2019r. do 07.05.2019r. i oparcie ustaleń w tym zakresie jedynie na zeznaniach świadków P. Ś. (1) i K. D. (1);

2. zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, prowadzący do niesłusznego przypisania K. G. (1) odpowiedzialności za wszystkie zarzucane mu czyny, polegający na:

- bezpodstawnym przyjęciu, iż oskarżony nie sprzedał do grypy producentów rolnych (...) Sp. z o. o. z/s w Ż. trzody chlewnej 12754 sztuk prosiąt w okresie czasu od 19.04.2017r. do 07.05.2019r., jak również, że reprezentując spółkę nie sprzedawał trzody (prosiąt) do pozostałych członków grypy w ilości 11299 sztuk w tym samym okresie,

- wystawione przez K. G. (1) faktury VAT nr (...) (wszystkie z 19.04.2019r.), gdzie nabywcą był (...) Sp. z o. o. oraz faktury VAT nr (...) o (...) (z tej samej daty) w zakresie sprzedaży prosiaków przez spółkę (...): K. G. (2), K. B., W. G. (1) oraz S. S. (1), podobnie jak i zgłoszenie przeznaczenia świń szczegółowo opisanych w sentencji wyroku w punkcie 2-6, były fikcyjne (nie odzwierciedlały stanu faktycznego, jako że do sprzedaży prosiaków nie doszło);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Jako, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych związany jest przede wszystkim z uprzednim zarzutem nieprawidłowej oceny zgromadzonych w sprawie dowodów i – jak twierdzi skarżący – braku powołania biegłego stosownej specjalności - powyższe zostaną omówione łącznie.

Wbrew twierdzeniom obrońcy oskarżonego K. G., nie sposób zgodzić się z zarzutami w kwestii błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku i mających wpływ na jego treść, albowiem sąd I instancji błędu takiego się nie dopuścił.

Należy podkreślić, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku nie może sprowadzać się tylko i wyłącznie do samej polemiki z ustaleniami poczynionymi przez Sąd, a wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powinien dążyć do wykazania konkretnie uchybień w zakresie logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, których miał dopuścił się Sąd przy ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu w kwestii ustaleń faktycznych, opartego na innych dowodach od tych, na których oparł się sąd I instancji, a zwłaszcza tylko na wyjaśnieniach oskarżonego, nie może prowadzić do wniosku o popełnieniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych (tak np. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 29.10.2010r., II Aka 162/10). Innymi słowy: sama możliwość przeciwstawienia poczynionym przez Sąd ustaleniom odmiennego punktu widzenia, nie stanowi uzasadnienia stwierdzenia, iż Sąd dopuścił się błędów w ustaleniach faktycznych.

Przyjmuje się również, iż błąd w ustaleniach faktycznych nie jest zarzutem samodzielnym. W praktyce każdy taki błąd jest bowiem skutkiem naruszenia przepisów postępowania, lecz nie odwrotnie. Jeśli bowiem Sąd przeprowadzi postępowanie, zachowując wszystkie reguły i zasady rzetelnego procesu, nie ma możliwości postawienia mu skutecznie zarzutu poczynienia wadliwych ustaleń faktycznych. Wskazuje to więc, iż błąd w ustaleniach faktycznych jest zawsze wtórny wobec naruszenia przepisów postępowania i stanowi konsekwencję uchybień w procedowaniu.

Sąd Okręgowy zważył, że sąd I instancji nie naruszył w przedmiotowej sprawie w żaden sposób przepisów postępowania, w szczególności wymienionych w apelacji, toteż poczynione przez niego ustalenia faktyczne – w oparciu o ujawnione i prawidłowo ocenione dowody – polegają na prawdzie i nie mogą być kwestionowane. Wbrew twierdzeniom skarżącego, zgromadzone w sprawie dowody, wyraźnie wymienione i oceniane w sposób zgodny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz logicznego myślenia (art. 7 k.p.k.), dają bowiem pełne podstawy do jednoznacznego stwierdzenia, że zachowanie oskarżonego K. G. (1) wypełniło znamiona przypisanych mu czynów zabronionych. Przyjęta przez oskarżonego linia obrony nie może się więc ostać, gdyż zebrany i jednoznaczny materiał dowodowy prowadzi do odmiennych wniosków. Oceny tej, w zakresie ustaleń, co do popełnionych przestępstw nie są w stanie skutecznie obalić, czy zmienić wyrwane z całego kontekstu wypowiedzi świadków, w szczególności te ich części, gdzie lekarze P. Ś. i K. D. przyznali brak własnego doświadczenia w wielkotowarowej produkcji trzody chlewnej.

Nie sposób zgodzić się z obrońcą, iż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie dawał podstaw do dokonanych przez sąd rejonowy ustaleń w zakresie faktycznego braku sprzedaży co najmniej 80 % świń przez wszystkich członków grupy F. do producentów z tej grupy, w wymaganym okresie czasu i nieudolnej próbie wykazywania powyższego przez K. G. (1) we wniosku o uzyskania dofinansowania od Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w piątym roku działalności grupy (...) Sp. z o. o. tj. do 19.04.2017r., a ponadto, co do nieprawdziwego zgłoszenia do Agencji informacji o przemieszczaniu stada świń w porozumieniu z innymi współoskarżonymi. Ustalenia sądu meriti w tym zakresie wynikały z szeregu dowodów, o charakterze zarówno osobowym, jak i nieosobowym, ocenionych łącznie z uwzględnieniem zasad, o jakich mowa w art. 7 kpk.

Tylko jednym z tych dowodów były zeznania dwóch lekarzy weterynarzy, którzy w zakresie własnych kwalifikacji zawodowych oraz posiadanej praktyki potwierdzili jedynie nieprawidłowości, co do których to zapisów związanych z przemieszczeniem zwierząt, jako pierwsi podejrzenia mieli już pracownicy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, wyciągając swoje wnioski jedynie o analizę dokumentów dołączonych do wniosku przedłożonego w dniu 18.07. 2017r. To przecież pismo (...) z dnia 7 czerwca 2018r. zainicjowało kontrolę Inspekcji Weterynaryjnej na terenie gospodarstw należących do członków Spółki (...). Na skutek treści w/w wniosku dla grupy producentów rolnych o dofinansowanie, (...) stwierdziła, iż z przedmiotowego wniosku wynikać np.: że w okresie jednego miesiąca czasu oskarżony K. G. (1) wyprodukował i sprzedał grupie producenckiej pod 19.000 sztuk trzody chlewnej, co wydawało się niewiarygodne dla pracowników Agencji już „na pierwszy rzut oka” w porównaniu do faktycznych możliwości hodowli wcześniej posiadanych zwierząt, w tym określonej liczny posiadanych loch. Do weryfikacji możliwości produkcyjnych, bardzo znacząco odmiennych od danych uzyskiwanych w innych okresach oraz dróg przemieszczania trzody chlewnej zawezwano uprawniony do tego organ weterynaryjny. Analiza danych zawartych w dokumentach dołączonych do w/w wniosku wskazywała na niemożliwą ilość odsadzenia ponad 14 tys. sztuk prosiąt od 700 loch, jakimi w tym czasie dysponował oskarżony, co zważywszy na biologię (okres kolejnych możliwych ciąż, konieczność minimalnego odchowu prosiąt oraz inne) było nierealne – przy czym ilości te były znacznie zawyżone, aniżeli wynikałoby to z zasad hodowli o dotychczas przedstawianych danych. To tutaj, w toku owej kontroli, pojawia się dodatkowo oświadczenie, jakie ustnie złożył oskarżony K. G. (1), iż przemieszczania świń do siedziby i z siedziby stada oraz wpisanie do Księgi rejestracji w/w ilości ponad 14.tys sztuk jako jednorazowe, w istocie wcale nie było jednorazowe, a rozłożone w czasie i obejmowało zdarzenia, jakie dopiero miały się wydarzyć po dacie 19.04.2017r., a więc końcowej dla konieczności wykazania odpowiedniego obrotu zwierzętami - w szczególności dane wykazane we wniosku miałyby dotyczyć prosiąt, które dopiero po tej dacie się urodzą (z założeniem, że takowe narodziny pomyślnie nastąpią).

Co także jest bardzo istotne: nie jest wcale tak, iż spostrzeżenia lekarzy i wyniki ich kontroli podważali wszyscy kontrolowani rolnicy należący do spółki, czy strony umowy kupna-sprzedazy. A. niesłusznie i stronniczo bagatelizuje treść pisemnych oświadczeń, jakie w toku przeprowadzanych kontroli weterynaryjnych złożyli dwaj rolnicy (Sł. S. i oskarżony W. G.), którzy przyznali się do fałszerstwa zakwestionowanych dokumentów, a dokładnie do wystawienia zgłoszenia zmiany stada świń i nieprawdziwej faktury mającej potwierdzać nabycie stosownej liczny prosiaków z Grupy (...) Sp. z o. o., pomimo tego, że takowe nabycie i przemieszczenie nie zaistniało w rzeczywistości. Sąd odwoławczy zważył, że pierwsza z tych osób z powodu śmierci nie mogła zostać przesłuchana protokolarnie, natomiast W. G. przesłuchany w charakterze oskarżonego dopiero w toku trwającego procesu zmienił swoje stanowisko i nie przyznawał się już do zarzuconego mu czynu, przy czym tłumaczył się w sposób infantylny i nielogiczny. Prawidłowo dokonano oceny jego zmienionych wyjaśnień, jako zmierzających jedynie do uniknięcia odpowiedzialności karnej własnej oraz ewentualnych ujemnych prawnych konsekwencji wobec całej grupy producentów. Ostatecznie także, w/w nie zaskarżył wyroku skazującego go za przypisane przestępstwo.

P. Ś. (1) i K. D. (1) przeprowadzili kontrolę w gospodarstwach wszystkich oskarżonych w sprawie II K 739/10, a ponadto Sł. S. i K. B. (co do których osób, z przyczyn formalnych nie prowadzono postepowań karnych). Istotnie nie polegała ona na faktycznym liczeniu każdego zwierzęcia w stadzie, albowiem z powodów epidemicznych niemożliwym było wejście do wnętrza każdej z chlewni. Dokonali oni jednak opomiarowania wszelkich budynków gospodarskich na działkach rolników, co odnieśli do fizycznych i praktycznych możliwości hodowli świń tj. możliwości liczby kojców i powierzchni dostępnej dla tuczników, ponadto dokonano szczegółowej analizy danych zapisanych w Centralnej Bazie Danych Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt – prowadzonej przez (...), gdzie dokonywane są wpisy na podstawie zgłoszeń rolników. Dodatkowo, podczas owych kontroli, aż dwaj z kontrolowanych rolników już na wstępie czynności, sami przyznali się do braku zakupu takiej ilości świń, jaka wynikała z dokumentów dostarczonych przez oskarżonego do wniosku o dofinansowanie. Sąd odwoławczy zważył więc, że to nie jeden z wielu, ale dwóch członków grypy producentów złożyło pisemne oświadczenia przyznające dokonanie fałszerstw w dokumentach istotnych dla rozliczeń grupy producentów, o czym oskarżony K. G. (1) doskonale wiedział składając sporny wniosek z załącznikami oraz mając świadomość, że rzeczywisty obrót świniami nie potwierdziłby już wymaganych 80% wewnętrznej sprzedaży wymaganej dla otrzymania dofinansowania.

Sąd odwoławczy zważył, że o uznaniu, iż niemożliwym było, by sprzedaży dokonywano tak – tak miały to potwierdzać dokumenty istotne dla pozytywnego rozpoznania wniosku ( w ilości przekraczającej wymagane 80 %), w tym dołączone do niego jako załączniki stosowne faktury wymienione w opisach przypisanych czynów, nie zadecydowały same tylko zeznania lekarzy weterynarii, ale także inne obiektywne okoliczności ujawnione w sprawie np. w toku kontroli stada (...) (...) należącego do K. G. (2) stwierdzono, iż: posiadacz stada nie mógł nabyć zgłoszonych do (...) trzech partii świń (600 sztuk w 13.03.2017r., 2756 sztuk w 28.03.2017r. i 6499 sztuk w 19.04.2019r.) od grypy producentów F., bo oznakowanie tych świń wskazywało, że urodziły się w stadzie należącym do K. G. (1) zlokalizowanym w miejscowości Ż., a z ilości loch, jakimi w tym czasie dysponował K. G. (1) w owym stadzie, nie mogło urodzić się łącznie 1460 prosiąt w takim czasie i inne. Oświadczenia W. G. i Sł. S., ponadto pierwsze wyjaśnienia L. S. (1) oraz brak fizycznych możliwości chowu – to dodatkowe „twarde” dowody potwierdzające oszukańcze zabiegi K. G. (1).

Sąd odwoławczy zważył, że w żadnym razie spornych zapisów w dokumentach (wniosku, jego załącznikach, pismach uzupełniających wniosek szczegółowo opisanych w przypisanych oskarżonemu K. G. czynach) nie można uznać li tylko za omyłki pisarskie, czy matematyczne. Podobne bowiem uwagi pod adresem grupy (...) miała już odnośnie wniosku o dofinansowanie złożonego w tzw. czwartym roku rozliczeniowym (czyli rok wcześniej niż przedmiotowy), gdzie już wówczas wskazywano na określone wymogi, co do zgodności dokumentacji w zakresie zakupu i sprzedaży świń wewnątrz grupy producentów (np. już wówczas uznano, że nastąpiło czy to błędne zgłoszenie, czy błędne wpisy do Księgi Rejestracji Świń, ale bez podejrzenia, iż doszło świadomego fałszerstwa dokumentów, czy próby wyłudzenia). Oskarżony K. G. (1) zdawał sobie sprawę z możliwych konsekwencji takowych „nieprawidłowości” przy dokumentowaniu hodowli o obrocie zwierząt wewnątrz grupy, kiedy zdecydował się „dopasować” zapisy widniejące w dokumentach do wniosku zgłoszonego w dniu 18.05.2017r. do wymogów stawianych przez ustawę, sprzecznie z rzeczywisty obrotem części zwierząt.

Absolutnie pozbawiony racji jest zarzut, jakoby obaj rolnicy (W. G. i S. S.), którzy złożyli oświadczenia o tym, że świnie rzekomo sprzedane im przez grupę (...), nigdy nie trafiły do ich gospodarstw – zostali do ich złożenia przymuszeni. Poza odrębnymi pisemnymi oświadczeniami w tym temacie obu mężczyzn (k.154, k.155), identyczne brzmią zapisy o braku wprowadzili do swojego stada spornych świń w czytelnych protokołach pokontrolnych, osobiście podpisanych przez w/w rolników (k.24v, k.33v ). Osoby te nie działały pod presją kontrolujących lekarzy weterynarii (P. Ś. i K. D.), a co najwyżej mogły być zdenerwowane samym faktem kontroli. Obaj rolnicy byli dorosłymi ludźmi, w pełni zdolności do wyrażania własnej woli. W protokołach, które osobiście podpisali, poza w/w oświadczeniami zawarto zapisy, iż nie mają zastrzeżeń do treści protokołów. Pomiary budynków potwierdzały powyższe. Przesłuchany w charakterze podejrzanego w toku postępowania przygotowawczego W. G. (1) także przyznawał się do poświadczenia nieprawdy w dokumencie, składając merytoryczne wyjaśnienia i wskazując, iż zarzuconego czynu dopuścił się, bo zgodził się na przestępczą propozycję ze strony K. G. (1). S. S. (1) zmarł, co spowodowało umorzenie postępowania dotyczącego jego osoby. Kiedy jednak w toku dochodzenia przesłuchiwano W. G. (1) tj. w dniach 3 września 2019r., i 24 września 2019r. (a więc po ponad dwóch latach od dnia kontroli!) z pewnością zdążył już ochłonąć po możliwym pierwszym zaskoczeniu obecnością kontrolujących w swoim gospodarstwie. Także wówczas jednak, nawet dwukrotnie, potwierdzał nieprawdziwe wpisy w dokumentach (fałszywe zgłoszenie nabycia świń, fałszywą fakturę Vat). To, iż tuż po kontroli W. G. pojechał do (...) i wycofał z Księgi rejestru potwierdzenie zakupu spornych świń od K. G. (1), mogło być spowodowane jedynie tym, iż miał nadzieję, że w takiej sytuacji to nie jego dotkną ewentualne negatywne konsekwencje wcześniejszego fałszerstwa.

Brak jest podstaw do przyjęcia, że w/w rolnicy działali pod jakimkolwiek bezprawnym naciskiem weterynarzy. Słusznie natomiast przyjął sąd rejonowy, iż jedyny nacisk - jak sami podali w pierwotnej fazie kontroli - wywierał na nich jedynie sam Prezes (...) Sp. z o. o. tj. oskarżony K. G. (1). Takie ustalenie jawi się jako przekonujące i logicznie powiązane z pozostałymi ustaleniami w sprawie, w tym w szczególności z poleceniem, jakie K. G. (1) wydał oskarżonemu L. S. (2) w zakresie dokonania zmian, co do treści faktur związanych ze sprzedaży zwierząt – a co znajduje potwierdzenie zarówno w pierwszych wyjaśnieniach oskarżonego L. S. (2) (z toku postępowania przygotowawczego, w których oskarżony przyznał się do dokonania zarzuconego mu czynu polegającego na – ogólnie rzecz ujmując – fałszerstwie dokumentu, gdzie nawet złożył wniosek o dobrowolne poddanie się karze), jak i w dokumentach załączonych do spornego wniosku oraz w załączonych do akt wydrukach wiadomości e-mailowych z dnia 18.04.2017r. przesłanych przez K. G. (1) do L. S. (2).

Sąd odwoławczy zważył, że oskarżony L. S. (2) to osoba z wyższym wykształceniem rolniczym i długoletnią praktyką w dziedzinie wielkotowarowej produkcji trzody chlewnej, dodatkowo zawodowo trudniąca się doradztwem rolniczym (poprzez prowadzenie firmy (...)). Osobowe źródła dowodowe wskazują nawet na konkurencje pomiędzy nim – działającym w F. w ramach umowy zlecenia, a oskarżonym K. P. F. w zakresie decyzyjności w spółce. Obaj niewątpliwie pełnili w niej znaczące role i mieli pełną wiedzę o szeregu wyjątkowych obostrzeniach związanych z produkcją i sprzedażą trzody chlewnej: rejestracja stada, wymagane zgłoszenia, wpisy i świadectwa zdrowia świń, obwarowania jakichkolwiek przemieszczeń pomiędzy stadami etc. oraz w zakresie wymogów wniosku o dofinansowanie dla grupy producentów. Nie chodzi bowiem w tym wypadku o rolnika, którego praca polega jedynie na fizycznej hodowli zwierząt, lecz o wykształconych kierunkowo biznesmenów, którzy zdecydowali się działać w ramach i na rzecz Grupy producentów rolnych zrzeszonych w formie Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Sam L. S. (2) określił się jako „posiadającego fachową wiedzę” (k.510). L. S. (2) szczegółowo opisał, jakiej zmiany w dokumentacji spółki dokonał na polecenie z dnia 18 kwietnia 2017r. Jako dobrze zorientowany wiedział, iż dzień następny jest ostatnim dniem rozliczeniom „piątego roku” Grupy producentów oraz jakie muszą zostać spełnione wymogi dla otrzymania wsparcia finansowego od Państwa (za pośrednictwem (...)). Dokonana przez niego zmiana była przysłowiowym „rzutem na taśmę” i jako dobrze zorientowany w zasadach przyznawania dofinansowania, L. S. (2) dobrze wiedział, iż wprowadza fikcyjne sprzedaże dla wykazania „na papierze” określonych ilości sprzedaży niezbędnych dla pozytywnego rozpatrzenia wniosku. Co zresztą sam przyznał, przyznając się na etapie dochodzenia do dokonania zarzuconego mu czynu. Oskarżony L. S. (2) zmieniał dane zawarte w określonych fakturach dotyczące okoliczności sprzedaży bardzo dużej liczby zwierząt. Ilość i jakość dokonanych zmian, w powiązaniu z wiedzą i wyksztalceniem opisanym powyżej, oceniane przez pryzmat życiowego doświadczenia, wykluczają, by zmiany te mogły mieć charakter jedynie porządkujący, poprawiający jakieś błędy pisarskie, czy rachunkowe powstałe w sposób niezamierzony w dokumentacji spółki.

Bardzo także czytelnie jawi się motyw działania oskarżonego K. G. (1), który po zorientowaniu się, iż sprzedał za dużo zwierząt poza grupę producentów i z tego powodu grupa nie spełnia wymogu w zakresie wymienionych na wstępie 80 procent sprzedaży – postanowił złożyć wniosek o dofinansowanie oparty na szeregu nieprawdziwych dokumentach. Właśnie z tego względu, chcąc uzyskać jednak dofinansowanie, działając wspólnie i w porozumieniu z innymi osobami, wymienionymi w opisach przypisanych czynów, podjął próbę oszukania Agencji i bezprawnego pozyskania dofinansowania o w oparciu o nierzetelne dokumenty , szczegółowo wymienione w opisie przypisanego czynu. Choć także owo dofinansowanie to zaledwie 2 % wartości produktów sprzedanych (do określonej kwoty EURO itd.), to przyłożenie tego ułamka do konkretnej sumy uzmysławia, iż chodzi o bardzo duże pieniądze.

Na gruncie prawa krajowego zasady organizowania i funkcjonowania grup producentów wolnych, w dacie czynu, regulowała ustawa z dnia 15 września 2000r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw , zaś szczegóły Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Grupy producentów rolnych” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 . Co także istotne, uzasadnienie takiej pomocy finansowej jest możliwe tylko dla rzeczywistych beneficjentów ustawy, a nie osób, które sztucznie stworzyły warunki wymagane do otrzymania płatności, aby uzyskać korzyści sprzeczne z celami danego systemu wsparcia – co wynika z art. 4 ust. 8 Rozporządzenia 65/2011. W żadnym więc wypadku nie może chodzić o sprzedaż zwierząt jedynie „na papierze” – bez ich stosownego przemieszczenia do innego stada, a następnie wymaganej w danym okresie wzrostu hodowli (już tylko dla porządku można dodać, że pozyskuje się prosięta, by je następnie utuczyć do odpowiedniej masy i sprzedać na mięso, a tylko określone jednostki: lochy i knury pozostawić dla dalszego rozrodu). Jedynie natomiast po to, by „na papierze” sprostać wymaganiom sprzedaży do grupy 80 % wyprodukowanych przez siebie produktów, w obrocie prawnym – oraz jako dokumenty załączone do przedmiotowego wniosku – pojawiły się wymienione w zarzucie nierzetelne faktury z dnia 19 kwiecień 2017r. ( a więc w ostatnim dniu okresu objętego wnioskiem o płatność), które stwierdzały zdarzenia nie mające miejsca w rzeczywistości.

Nie jest więc tak, że oskarżonego może ekskulpować od popełnienia przypisanego mu czynu „cywilistyczne” podejście do czynności umowy kupna- sprzedaży. W sprawie o próbę wyłudzenia przedmiotowego dofinansowania od (...) chodzi o spełnienie określonych wymogów hodowlanych związanych ze sprzedażą i kupnem oraz odpowiednim do tego chowem konkretnych zwierząt, którym towarzyszy określony w ustawie cel ochrony producenta rolnego skupionego wewnątrz grupy producentów.

Brak jest w ocenie sądu odwoławczego zastrzeżeń, co do dokonanej przez sąd Rejonowy oceny zgromadzonych w sprawie dowodów w tym zakresie. Sąd zasadnie dał wiarę zeznaniom określonym dowodom, odmawiając wiary innym. W sposób szczegółowy, drobiazgowo odniósł się do każdego z dokumentów opisanych w zarzutach, konfrontując poszczególne okoliczności podawane i opisywane przez świadków w toku procesu z treścią dokumentów.

Ustalenie o braku fizycznej możliwości dla sprzedaży określonej partii świń, nie opierało się li tylko na słowach dwóch w/w świadków, którzy nie zajmowali się nigdy produkcją wielkotowarową świń, lecz na ustaleniach kontroli weterynaryjnej przeprowadzonej przez dwóch lekarzy, mających stosowną wiedzę wynikającą z wyksztalcenia i dostatecznej praktyki, dla oceny powyższego oraz innych. Nie chodzi także o ilość nieznaczną, w zakresie możliwości produkcyjnych, ale znaczącą. Brak możliwości sprzedaży i sfałszowanie danych o jej dokonaniu na rzecz W. G. i Sł. S. potwierdzają także pisemne oświadczenia rzekomych kupujących oraz pierwsze wyjaśnienia pierwszego z wymienionych, całość spinają wyjaśnienia oskarżonego L. S. (2) złożone na etapie dochodzenia, potwierdzone treścią załączonego do akt e-maila. Wszystkie one tworzą łącznie logiczny i zrozumiały obraz przestępstwa i wyraźnie wskazują na motyw działania sprawcy – K. G. (1). To wszystkie te dowody, oceniane łącznie sprawiły natomiast, iż dla dokonania prawidłowych ustaleń w sprawie nie było potrzeby sięgania po opinię biegłego w zakresu wielkotowarowej hodowli trzody chlewnej, by czy to fizycznie liczył zwierzęta (takowa czynność z racji upływu czasu jest niemożliwa), czy to przeliczał metry kwadratowe powierzchni chlewni dla ustalenia, czy jednak wskazywana przez K. G. (1) i innych ilość świń, na różnym etapie ich rozwoju, mogłaby się jednak fizycznie zmieścić w budynkach gospodarczych.

Wniosek

- o zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonego K. G. (1),

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

- żaden z zarzutów nie okazał się być zasadny, brak podstaw do zmiany wyroku z urzędu;

3.2.

wynikający z apelacji obrońcy oskarżonego K. G. (1) - zarzut obrazy prawa materialnego tj. art. 286 § 1 kk, jako błędnie przyjęty w kumulatywnej podstawie prawnej skazania,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego prawidłowym jest przyjęta przez sąd meriti kumulatywna podstawa prawna skazania K. G. (1) za czyn przypisany w puncie 1 wyroku (oraz pozostałych, w zakresie których brak było już zarzutów, a które sąd analizował z urzędu).

Do znamion przestępstwa z art. 286§ 1 kk należy m.inn. oszukańczy sposób jego popełnienia, np. wprowadzenie innej osoby w błąd, na skutek czego którego wyobrażenie pokrzywdzonego o rzeczywistości nie odpowiada faktom w zakresie istotnym dla podjęcia decyzji o określonym rozporządzeniu mieniem (wyr. SN z 2.12.2002 r., IV KKN 135/00, Prok. i Pr. – wkł. 2003, Nr 6, poz. 8; wyr. SN z 18.6.2019 r., V KK 246/18, Legalis). Sprawca albo błąd ten wywołuje, przedstawiając pokrzywdzonemu fałszywy obraz rzeczywistości, albo wykorzystuje fakt, że pokrzywdzony z innego powodu jest już w błędzie. W przedmiotowej sprawie K. G. (1) próbował oszukać (...) co do spełnienia przez grupę (...) Sp. z o. o. przesłanek do przyznania jej dofinansowania w tzw. piątym roku rozliczeniowym, a dokładnie przesłanki związanej z wymogiem sprzedaży zwierząt, w określonym czasie, w wysokości 80 % do grupy – podczas, gdy rzeczywista taka sprzedaż, w wymaganym okresie, takiego poziomu nie uzyskała. Jeśli sposób popełnienia czynu z art. 286§ 1 kk narusza też inny zakaz karny (np. użycie fałszywego dokumentu), należy stosować kwalifikację kumulatywną. Sprawca działał w zamiarze bezpośrednim, obejmującym zarówno doprowadzenie pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, jak i sposób swojego oszukańczego działania zmierzający do tego celu.

Przedmiotem wykonawczym oszustwa finansowego jest podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne pisemne oświadczenie. Pojęcie dokumentu należy rozumieć zgodnie z art. 115§ 14 kk, natomiast pisemne oświadczenie – jako wypowiedź skonkretyzowanej osoby (niekoniecznie sprawcy omawianego przestępstwa) zamieszczoną na piśmie (wyr. SN z 17.10.2018 r., II KK 73/18, Legalis). " Oświadczeniami w rozumieniu art. 297 § 1 kk będą zarówno pisma wymagane przez przepisy prawa w trybie postępowania prowadzonym dla uzyskania wsparcia finansowego jednej z instytucji wymienionych w tym przepisie, jak i oświadczenia samorzutnie przedkładane przez sprawcę podczas postępowania prowadzonego w związku z ubieganiem się np. o uzyskanie kredytu" (post. SN z 7.3.2013 r., V KK 304/12, Legalis). Oświadczenie takie nie musi być zawarte w odrębnym dokumencie, może nawet stanowić fragment umowy kredytowej, podpisanej przez kredytobiorcę, natomiast ma dotyczyć okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania jednego z chronionych instrumentów finansowych, czyli takich, których rzetelne przedstawienie byłoby przeszkodą dla przyznania tych świadczeń w porównywalnym zakresie.

Potwierdzeniem powyższego może być także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 marca 2013 r.V KK 304/12, w którym czytamy: „ Przez pisemne oświadczenie należy rozumieć wszelkie wypowiedzi zawarte w piśmie, sporządzonym własnoręcznie przez sprawcę lub sporządzonym przez inną osobę, lecz przedkładanym przez sprawcę w toku postępowania. Oświadczeniami w rozumieniu art. 297 § 1 KK będą więc zarówno pisma wymagane przez przepisy prawa w trybie postępowania prowadzonym dla uzyskania jednej z instytucji wymienionych w tym przepisie, jak i oświadczenia samorzutnie przedkładane przez sprawcę podczas postępowania prowadzonego w związku z ubieganiem się np. o uzyskanie kredytu”. (opubl. Legalis, Numer 666696).

Sąd odwoławczy zważył, że akta sprawy zawierają przedmiotowy wniosek przedłożony w dniu 18.05.2017r. (forma tabeli k.364 i nast.), a jego dokładna analiza wskazuje, iż oskarżony K. G. (1) składając pod nim podpis dodatkowo składał tym samym oświadczenia, o jakich mowa w punktach 10 wniosku tj. iż: 1.” grupa producentów rolnych spełnia wymagania określone w ustawie z dnia 15 września 2000r. o grupach producentów rolnych oraz o zmianie innych ustaw” oraz, że „2. znane mu są skutki składania fałszywych oświadczeń wynikających z art. 297 par 1 kk, a tym samym dane zamieszczone we wniosku o płatność oraz w załączonych dokumentach są zgodne ze stanem rzeczywistym”. Ponadto oświadczał, iż jest znane mu są konsekwencje dla grupy w przypadku stwierdzenia umyślnego złożenia fałszywych oświadczeń.

Tym samym K. G. (1) wiedział, że wymienione w opisie przypisanego czynu dokumenty: przedłożony wniosek z załącznikami i korekty wniosku, zawierają nieprawdziwe oświadczenia, w rozumieniu art. 297 § 1 kk. Sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, tj. stosując oszukańcze zabiegi usiłował wyłudzić celową pomoc finansową od Państwa - dotację, które w sprawie reprezentowała (...). W art. 126 FinPublU zawarto katalog wydatków budżetu państwa określanych jako dotacje. " Dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych". Artykuł 127 FinPublU określa, na co są przeznaczone dotacje celowe, a dofinansowanie dla przedmiotowej grupy producentów było jedną z nich.

W sprawie mamy do czynienia z kumulatywną kwalifikacją przestępstwa z art. 297§ 1 kk z przestępstwem oszustwa, o jakim mowa w art. 286 § 1 kk, w fazie usiłowania, albowiem realizacja zachowania penalizowanego w czynie oszustwa miała doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia określonym mieniem po stronie instytucji wskazanej w art. 297§ 1 kk. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3.3.2008 r. (II KK 297/07, Biul. SN 2008, Nr 8) " Działanie sprawcy wypełniło znamiona czynu z art. 286 § 1 KK, jeżeli w czasie podejmowania działań mających na celu uzyskanie kredytu, jak też w momencie zawierania umowy z firmą zajmującą się udzielaniem kredytu nie miał on zdolności kredytowej. Nigdzie bowiem wówczas nie pracował, przedstawił fałszywe zaświadczenie o zatrudnieniu, a akcja związana z wynajęciem mieszkania była przygotowana, przemyślana i zaplanowana. Jeśli do tego dodać okoliczność, iż wbrew treści zawartej umowy kredytowej sprawca nie przystąpił do spłacania kredytu to należy uznać za słuszne przypisanie mu przestępstwa z art. 286 § 1 KK w kumulatywnej kwalifikacji z art. 297 § 1 KK ".

Posłużenie się sfałszowanym dokumentem dodatkowo uzasadnia kumulatywną kwalifikację z art. 273 kk, a wcześniejsze przygotowanie fałszywego dokumentu – kwalifikację kumulatywną z art. 270 § 1 i 2 kk, choć w tym względzie nie ma jednolitej praktyki orzeczniczej. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyr. z 3.12.2008 r. (II AKa 254/08, KZS 2009, Nr 11, poz. 60): wskazał przykładowo: " Zbieg przepisów art. 297 § 1 KK i art. 270 § 1 KK jest pomijalny. Posłużenie się fałszywym lub stwierdzającym nieprawdę dokumentem przez ubiegającego się o pożyczkę bankową, kredyt lub inne świadczenie wymienione w art. 297 § 1 KK, zostało bowiem uwzględnione w znamionach tego przestępstwa, co przesądza o redukcji wielości ocen opartej na zasadzie konsumpcji. (…) W sytuacji, gdy sprawca ubiegający się o kredyt użył fałszywego dokumentu, wcześniej przez siebie podrobionego lub przerobionego czyn sprawcy należy zakwalifikować z art. 270 § 1 KK i art. 297 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK ". W przedmiotowej sprawie oskarżony usiłował wyłudzić dotację, po uprzednim poświadczeniu nieprawdy w dokumencie, będąc osobą uprawnioną do jego wystawienia oraz poświadczając w nim nieprawdę w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, co uzasadniało kumulatywną kwalifikacje prawno-karną także z art. 271 § 3 kk, jako jedyną, która należycie odzwierciedla zawartość kryminogenną jego zachowania. Rozważania sądu meriti, co do kwalifikacji prawno-karnej zachowań oskarżonego, zawarte w pkt 3 uzasadnienia (k. 773-773v akt) przekonują.

Wniosek

- o zmianę wyroku poprzez wyeliminowanie z podstawy prawnej skazania za czyn przypisany w punkcie 1 wyroku przepisu art. 286 § 1 kk i warunkowe umorzenie postepowania karnego wobec K. G. (1);

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Kwalifikacja prawno-karna przypisanych czynów jest właściwa. Wykształcenie, praktyka w prowadzeniu grupy producenckiej i stanowisko P. zajmowane w Spółce (...) Sp. z o. o. przeczą, by – jak twierdzi obrońca - oskarżony przypisanych czynów nie mógł „wymyślić sam”. Fakt zmiany przesłanek do przyznawania dofinansowania dla grup producenckich, co może łamać obyczaje dobrej współpracy, dostatecznie, jako okoliczność łagodzącą, odzwierciedla zastosowana wobec K. G. (1) represja karna.

3.3.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne (w zakresie czynu z punktu 3 wyroku)

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.4.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.5.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

3.6.

☒ zasadne

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wniosek

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina i sprawstwo oskarżonego w zakresie czynów przypisanych w punktach 1-6 wyroku, zastosowana represja karna;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- żaden z podniesionych zarzutów nie okazał się zasadny i uzasadniał zmian wyroku, brak podstaw do zmiany wyroku z urzędu;

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2 sentencji

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 633 k.p.k. i art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. 1983 r. Nr 49 poz. 223 z późn. zm.).

Sąd zdecydował się obciążyć oskarżonego opłatą za drugą instancje oraz ryczałtem związanym z wydatkami poniesionymi przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym, zawiązanymi z jego osobą, mając na uwadze ostateczny wynik sprawy (brak uwzględnienia apelacji) oraz uznając, że uiszczenie należności przez oskarżonego nie stanowi nadmiernej uciążliwości.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 9 lipca 2021 roku w sprawie VII K 739/19

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☒

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana