IV Ka 751/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2025-04-02

Sygn. akt IV Ka 751/24

UZASADNIENIE

D. K. został obwiniony o to, że:

25 sierpnia 2023 roku ok. godz. 08:30 w miejscowości (...), gm. K. podczas czynności związanych z asystą Policji dotyczących przymusowego odebrania przez pracowników Zespołu (...) Sądu Rejonowego w Radomsku dwójki małoletnich dzieci, poprzez zamknięcie bramy i furtki wejściowej na swoją posesję, a następnie poprzez zamkniecie drzwi wejściowych do budynku mieszkalnego, umyślnie nie stosował się do wydawanych przez funkcjonariuszy Policji, na podstawie prawa poleceń ich otwarcia, istotnie utrudniając im wykonanie tej czynności,

tj. o wykroczenie art. 65a kw.

Sąd Rejonowy w Radomsku wyrokiem wydanym w dniu 28 października 2024 roku w sprawie o sygn. akt II W 789/23 uznał obwinionego D. K. za winnego tego, że 25 sierpnia 2023 roku od ok. godz. 08:30 w miejscowości (...), gm. K. podczas czynności związanych z asystą Policji dotyczących przymusowego odebraniu mu przez pracowników Zespołu (...) Sądu Rejonowego w Radomsku dwójki małoletnich dzieci, umyślnie nie stosując się do wydawanych przez funkcjonariuszy Policji, na podstawie prawa poleceń zachowania się umożliwiającego wykonanie opisanej powyżej czynności uniemożliwiał, a następnie istotnie utrudniał wykonanie tej czynności służbowej,

tj. wykroczenia wypełniającego dyspozycję art. 65a kw i za to na podstawie art. 65a kw wymierzył mu karę aresztu w wymiarze 15 (piętnastu) dni oraz zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 120 złotych tytułem zwrotu wydatków i wymierzył mu 30 złotych tytułem opłaty.

Apelację od wydanego wyroku w ustawowym terminie wniósł obwiniony D. K., zaskarżając wyrok w całości.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

l. naruszenie przepisów postępowania karnego, mające istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia a w szczególności:

a) art. 7 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 8 k.p.k. art. 410 k.p.k. oraz 424 k.p.k. poprzez:

- dowolną w miejsce swobodnej oceny materiału dowodowego i na podstawie takiej dowolnej oceny przyjęcie, że obwiniony dopuścił się zarzucanego mu czynu w przypadku, gdy ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy w Radomsku są niepełne i nie wskazują w sposób konkretny w jaki sposób obwiniony nie zastosował się do poleceń i w jaki sposób utrudniał przeprowadzanie czynności przez funkcjonariuszy policji;

- nieuzasadnionej odmowie przyznania waloru wiarygodności konsekwentnym i spójnym wyjaśnieniom obwinionego, nieprzyznającego się do popełnienia zarzucanego mu czynu oraz oparcie tym samym rozstrzygnięcia w sprawie jedynie na dowodzie z przesłuchania świadków zdarzenia,

- zbiorczym przywołaniem dowodu bez jednoznacznego wskazania, którym dowodom Sąd daje wiarę w jakim zakresie i z jakiego powodu, co skutecznie uniemożliwia obwinionemu poznanie procesu decyzyjnego Sądu poprzez zbiorcze całościowe odniesienie się do dowodów, które to stoi w sprzeczności z wymogami stawianymi uzasadnieniu wyroku i narusza prawo do obrony obwinionego;

b) art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. oraz art. 170 § 1 pkt. 3 k.p.k. w zw. z art. 6 k.pk. poprzez pozbawienie oskarżonego prawa do obrony poprzez bezzasadne oddalenie / pominięcie wniosków dowodowych obwinionego w przypadku, gdy jako jedne z nielicznych dowodów dostępnych obwinionemu przemawiały one za prawdziwością składanych przez niego wyjaśnień i tym samym przemawiały za wydaniem wyroku uniewinniającego w stosunku do obwinionego,

c) art. 167 k.pk. w zw. z art. 214 § 1 k.p.k. poprzez zaniechanie dopuszczenia z urzędu dowodu z wywiadu środowiskowego co do osoby obwinionego celem ustalenia jego aktualnych warunków osobistych, sposobu funkcjonowania w środowisku co w konsekwencji spowodowało wytworzenie niepełnego obrazu osoby obwinionego, który został ustalony jedynie w oparciu o dowód z zeznań świadków;

II . na skutek poczynionych błędów procesowych błąd w ustaleniach faktycznych sprawy polegający na uznaniu, że obwiniony dopuścił się zarzucanego mu czynu we wskazanych w zarzucie okresie oraz opisie w przypadku, gdy na potwierdzenie tezy zarzutu nie sposób znaleźć jakiegokolwiek dowodu w sprawie, który w sposób jednoznaczny ukazywałby zasadność twierdzeń postawionych zarzutów;

III. Ponadto na podstawie art. 427 § 1 i § 2 k.p.k. i art. 438 pkt. 4 k.p.k. zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił: rażącą niewspółmierność orzeczonej na mocy zaskarżonego wyroku kary 15 dni aresztu w stosunku do obwinionego podczas, gdy dla osiągnięcia celów postępowania karnego opisanych w treści art. 2 k.p.k. przy uwzględnieniu okoliczności opisanych w treści art. 53 § 1 k.k. oraz art. 54 § 1 k.k. wystarczającym jest nałożenie kary grzywny w dolnej granicy.

W konkluzji apelant wniósł na podstawie art. 109 § 2 k.p.w. w zw. z art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 109 § 2 k.p.w. w zw. z art. 438 § 1 pkt 1 i 3 w zw. z art. 437 § 2 k.p.k o zmianę zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie go od zarzucanego mu czynu ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania lub wymierzenie kary grzywny.

Sąd okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obwinionego okazała się zasadna w takim stopniu, że na skutek jej wniesienia sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok.

Odnosząc się do zarzutu z punktu pierwszego apelacji podnieść należy, że zgodnie z ugruntowaną linią orzecznictwa Sądu Najwyższego, aby skutecznie podnosić zarzut naruszenia wynikającej z art. 7 kpk zasady swobodnej oceny dowodów należy wykazać, że ustalenia sądu meriti oraz ocena zgromadzonego w niniejszej sprawie istotnego materiału dowodowego z punktu widzenia postawionego oskarżonemu zarzutu nie została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 kpk) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 kpk), a nadto nie była wynikiem rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 kpk) oraz uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego uargumentowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 kpk) - zobacz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r., OSNKW 1991 r., nr 7-9, poz. 41 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 września 1998 r., Prok i Pr. 1999 r., nr 2 poz.6). Powołane wyżej orzecznictwo odnosi się także do spraw o wykroczenia rozpoznawanych na rozprawie. Sąd I instancji na rozprawie w dniu 28 października 2024 roku przeprowadził dowód z zeznań świadków: P. W., R. B., M. K., Ł. N., G. Z., M. W., J. P., A. M., B. B., A. G., E. P., A. Ś., B. K., A. K..

Sąd meriti dokonał oceny ujawnionego w toku przewodu sądowego materiału dowodowego i wskazał w jakiej części dał wiarę wyjaśnieniom obwinionego i dlaczego odmówił wiary w pozostałej części. Zeznania przesłuchanych na rozprawie świadków są logiczne, spójne, wzajemnie się uzupełniają i ich ocena przez sąd I instancji jako zasługujących na wiarę (gdyż na ich podstawie sąd rejonowy ustalił stan faktyczny) jest prawidłowa. Wskazać należy, że w czynności odebrania dzieci od obwinionego (była to kolejna taka czynność) brało udział trzech kuratorów Zespołu (...) Sądu Rejonowego w Radomsku, psycholog, funkcjonariusze Policji i na końcowym etapie strażacy, którzy zdejmowali zamkniętą bramę wejściową na posesję obwinionego, a następnie otwierali zamknięte drzwi wejściowe do domu, w którym przebywał D. K. z dziećmi. Wbrew zarzutom zawartym w apelacji wniesionej przez obwinionego sąd I instancji wskazał w uzasadnieniu do zaskarżonego wyroku jaką czynność służbową wykonywali kuratorzy sądowi w asyście funkcjonariuszy Policji i w jaki sposób obwiniony umyślnie istotnie utrudniał przeprowadzenie tej czynności nie stosując się do poleceń asystujących policjantów wydawanych na podstawie prawa. Sąd I instancji wskazał także podstawę prawną udziału funkcjonariuszy Policji w tej czynności jako asysty udzielonej kuratorom sądowym. Kuratorzy sądowi obecni na miejscu zdarzenia informowali obwinionego o podstawie prawnej podejmowanych czynności (prawomocne postanowienie sądu), ale obwiniony świadomie i celowo nie chciał dobrowolnie wydać dzieci. Nie bez znaczenia dla zachowania obwinionego jest także fakt, iż nie była to pierwsza próba odebrania dzieci obwinionemu podjęta przez kuratorów sądowych. Zdaniem sądu okręgowego zachowanie obwinionego było istotnym utrudnianiem wykonania czynności służbowych przez kuratorów sądowych działających w asyście funkcjonariuszy Policji. Sąd rejonowy w przypisanym obwinionemu czynie ustalił, że D. K. także uniemożliwiał swoim zachowaniem wykonanie ww. czynności. Zdaniem sądu okręgowego działanie obwinionego nie uniemożliwiło wykonania czynności służbowej , która w tym dniu została skutecznie wykonana. W tym miejscu wskazać należy, że przez zwrot „uniemożliwiać” należy rozumieć jako uczynić coś niemożliwym, niedającym się urzeczywistnić (zob. internetowy słownik języka polskiego PWN, hasło „uniemożliwiać”, dostęp: 18.5.2023 r.). Z kolei „utrudniać” oznacza stanowić lub stworzyć przeszkodę (zob. internetowy słownik języka polskiego PWN, hasło "utrudniać", dostęp: 18.5.2023 r.). Chodzi tutaj zatem o taką sytuację, kiedy zachowanie sprawcy nie wyłącza możliwości ukończenia czynności, ale tworzy przeszkody na drodze jej wykonywania, co powoduje, że trwa ona dłużej i może nie realizować wszystkich zamierzonych efektów. Należy podkreślić, że owo utrudnianie ma być „istotne”. Bezsporne jest zdaniem sądu okręgowego, że obwiniony swoim świadomym działaniem w sposób istotny utrudniał przeprowadzenie czynności służbowej odebrania mu dzieci, skoro na miejsce zdarzenia dodatkowo byli wezwani strażacy i konsultowano kolejne podejmowane czynności z sędzią dyżurującym z Wydziału Rodzinnego i Nieletnich Sądu Rejonowego w Radomski i prezesem tego sądu (k- 52). Wyjaśnienia obwinionego, że nie wpuścił policjantów i służby na teren posesji, a następnie domu, ponieważ bronił swoich małoletnich synów (k- 76) nie usprawiedliwiają jego zachowania, gdyż nikt jego dzieciom nie chciał zrobić krzywdy. Sąd rejonowy w sposób wyczerpujący przeprowadził postepowanie dowodowe, stąd nie jest zasadny zarzut zawarty w punktach Ia i b apelacji obwinionego. Ocena ujawnionego w toku przewodu sądowego materiału dowodowego dokonana przez sąd I instancji jest prawidłowa, stad zarzut zawarty w punkcie II apelacji obwinionego nie jest zasadny. Nie ujawniły się okoliczności wyłączające winę obwinionego w rozumieniu kodeksu wykroczeń. Obwiniony jest osobą dorosłą i mógł zachować się zgodnie z normami obowiązującego prawa. Nie zaistniały także w przedmiotowej sprawie żadne szczególne okoliczności, które wyłączałyby bezprawność czynu obwinionego. Mając powyższe okoliczności na uwadze sąd okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że z opisu czynu przypisanego w punkcie 1 wyeliminował sformułowanie ,,uniemożliwiał a następnie”. Sąd okręgowy uznał, że obwiniony istotnie utrudniał przeprowadzenie czynności służbowej opisanej w przypisanym mu w punkcie 1 zaskarżonego wyroku czynie, ale nie uniemożliwiał jej przeprowadzenia.

Sąd okręgowy częściowo podzielił zarzut zawarty w apelacji obwinionego dotyczący rażącej niewspółmierności orzeczonej na mocy zaskarżonego wyroku kary 15 dni aresztu za przypisany czyn obwinionemu. Na podkreślenie zasługuje fakt, że sprawy dotyczące odebrania dzieci jednemu z rodziców i przekazania zgodnie z orzeczeniem sądu drugiemu z rodziców zawsze wzbudzają emocje. Przeważnie rodzice pozostają w dużym konflikcie i dlatego dochodzi do takich sytuacji, jak w przedmiotowej sprawie. Z akt sprawy nie wynika, aby obwiniony był zdemoralizowany, a ponadto dobrze zajmował się dziećmi skoro chciały z nim być. Sąd okręgowy (z urzędu) nie żądał (podobnie jak sąd I instancji) wywiadu środowiskowego przeprowadzonego przez kuratora sądowego odnośnie osoby obwinionego uznając, że skoro dobrze zajmował się dziećmi to okoliczności, która miałaby być udowodniona na podstawie takiego wywiadu jest udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy. Zarzut zatem zawarty w punkcie Ic wniesionej apelacji pisemnej przez obwinionego w tej sytuacji nie jest zasadny. Podkreślić również należy, iż orzekanie o karze ma charakter indywidualny i jest procesem do pewnego stopnia subiektywnym, obejmującym dokonanie wyboru oraz zastosowanie odpowiedniej represji karnej właściwej dla konkretnej sytuacji i konkretnego sprawcy. Z tych powodów zasady i dyrektywy orzekania w przedmiocie kary zawarte w art. 33 kw oraz art. 35 kw pozostawiają organowi orzekającemu pewien zakres swobody w procesie jej wymierzania. Sąd okręgowy w miejsce orzeczonej kary aresztu, na podstawie art. 65a kw wymierzył obwinionemu D. K. karę 2000 złotych grzywny. Odnośnie wysokości wymierzonej kary grzywny sąd II instancji miał na uwadze sytuację rodzinną i majątkową obwinionego (pracuje i zarabia 5700 złotych brutto miesięcznie).

Orzeczona obwinionemu kara powinna spełnić swe cele w zakresie obu prewencji.

W oparciu o przepisy art. 634 § 1 kpk w zw. z art. 121 § 1 kpw w zw. z art. 119 § 1 kpw i art. 10 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49, poz. 223 z 1983r. z późniejszymi zmianami), Sąd okręgowy zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za obie instancje w kwocie 200 złotych oraz kwotą 50 złotych tytułem zwrotu zryczałtowanych wydatków postępowania.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: