IV Ka 659/23 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2023-12-22

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 659 / 23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 13 czerwca 2023 roku o sygnaturze akt II K 753 / 21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  obrazy przepisu prawa materialnego, tj. art. 44 § 1 kks;

2.  błędnych ustaleń faktycznych mogących mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku;

3.  mogącej mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów prawa procesowego, tj. art. 7 kpk, 410 kpk oraz art. 424 § 1 kpk

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadne

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutu z punktu 1.

Przypisany oskarżonemu czyn zakwalifikowany został kumulatywnie min. przy uwzględnieniu w podstawie prawnej skazania art. 56 § 1 kks. Przepis ten – zarówno w dacie popełnienia czynu, jak w czasie orzekania przez sądy obu instancji – stanowił, że sprawca realizujący jego znamiona podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie. Mając na uwadze, iż w odniesieniu do kary pozbawienia wolności sankcja karna nie została dookreślona w przepisie tym ani co do dolnej, ani co do górnej granicy ustawowego zagrożenia, dla ustalenia obu tych granic zastosowanie znajdzie więc art. 27 § 1 kks, wedle którego, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, kara pozbawienia wolności trwa najkrócej 5 dni, najdłużej 5 lat. W takich też granicach kształtuje się ustawowe zagrożenie karą pozbawienia wolności za zarzucony oskarżonemu czyn w związku z ujęciem w jego kwalifikacji prawnej przepisu art. 56 § 1 kks. Tym samym podstawowy termin przedawnienia jego karalności obliczać należy nie w oparciu o przepis art. 44 § 2 pkt 1 kks, jak sugeruje w apelacji skarżący, lecz art. 44 § 2 pkt 2 kks, wedle którego w odniesieniu do czynu stanowiącego przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata jego karalność ustaje z upływem 10 lat, a nie lat 5, co wybrzmiewa ze wspomnianego środka odwoławczego. Tym samym uznać należało, że ani w dacie orzekania przez sąd I instancji, ani w czasie orzekania przez sąd odwoławczy, upływ owego podstawowego 10 – letniego terminu przedawnienia karalności jeszcze nie nastąpił ( zważywszy na jego ujęcie w kategoriach czynu ciągłego, jego popełnienie wiąże się z ostatnim zachowaniem na ten czyn się składającym, jakim było złożenie w dniu 31 marca 2014 r. opisanego w akcie oskarżenia zeznania podatkowego i w konsekwencji od tej też daty liczyć należy początek biegu przedawnienia ). Nie ma więc nawet powodów, by rozważać w odniesieniu do zagadnienia przedawnienia karalności instytucji jej przedłużenia w związku z treścią art. 44 § 5 kks.

Ad. zarzutów z punktów 2 i 3.

Zmierzały one do wykazania, że prawidłowo ocenione dowody, jakie przeprowadził sąd I instancji, nie uprawniały ani do wnioskowania, że zrealizowane zostały przedmiotowe znamiona któregokolwiek z typów czynów zabronionych ujętych w podstawie prawnej przypisanego czynu ( przybierających postać nierzetelnego prowadzenia ksiąg rachunkowych spółki, podania nieprawdy w zeznaniu podatkowym oraz posługiwania się nierzetelnie wystawionymi fakturami ), a nawet jeśli przyjąć, że od strony przedmiotowej znamiona te zostały wyczerpane, to nie ma podstaw do przypisania, że oskarżony miał świadomość takiego stanu rzeczy ( a wiec, że po jego stronie istniał zamiar realizacji tych znamion ), jak również, by istniały normatywne podstawy do uznania go za podmiot, któremu można przypisać poszczególne typy czynów zabronionych, jakie kumulatywnie złożyły się na podstawę skazania.

Co do kwestii związanej z realizacją znamion strony przedmiotowej – przedstawioną przez sąd I instancji w tej mierze ocenę dowodów oraz poczynione na tej podstawie wnioski wyrażone w ramach ustaleń faktycznych uznać należy za prawidłowe, a zwłaszcza co do tego, że zakwestionowany sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych był nierzetelny, treść podważanego zeznania podatkowego opierała się na podaniu nieprawdy co do wysokości osiągniętych przez spółkę przychodów oraz kosztów ich uzyskania, w tym wskutek wykorzystywania w tym celu faktur VAT, które nie dokumentowały rzeczywiście zaistniałych zdarzeń gospodarczych. Na wstępie stwierdzić należy, że aby oparta na takich podstawach odwoławczych apelacja osiągnęła zamierzony skutek, skarżący musi przekonująco wykazać, jakich konkretnie uchybień, w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, dopuścił się sąd w dokonanej ocenie materiału dowodowego, następstwem których byłyby błędne ustalenia faktyczne. Ustalenia te mogą być skutecznie zakwestionowane tylko wtedy, gdyby zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego nie odpowiadała prawidłowości logicznego rozumowania i doświadczeniu życiowemu, względnie gdyby sąd pominął istotne w sprawie dowody lub oparł się na dowodach na rozprawie nie ujawnionych. Nie wystarczy natomiast jedynie proste przeciwstawienie dokonanej przez sąd I instancji ocenie dowodów własnej ( subiektywnej ) ich oceny, bądź gołosłowna negacja wyrażonego w tym przedmiocie stanowiska. Tymczasem w zakresie odnoszącym się do tego, czy zdarzenia, których dotyczyły zakwestionowane faktury ( w oparciu o które prowadzono księgi spółki oraz sporządzono i złożono zeznanie podatkowe CIT – 8 za 2013 rok ), miały oparcie w rzeczywistości ( czy istniały faktyczne podstawy do ich wystawienia ), skarżący ograniczył się do spostrzeżenia, że K. W. nie był ani spokrewniony, ani skoligacony z A. K. (1), M. K., czy też A. K. (2). Skarżący co najwyżej więc polemizuje z oceną dowodów zaprezentowaną przez sąd I instancji, ale nie próbuje przedstawić ich własnej, rozbudowanej i kompleksowej oceny. Podkreślić zaś należy, iż zgromadzony w pierwotnie w postępowaniu podatkowym materiał dowodowy, zakończonym wydaniem prawomocnej decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w R. z dnia 26 lipca 2017 r., przetworzony następnie i uzupełniony w postępowaniu sądowym zakończonym wydaniem zaskarżonego wyroku, pozwalał na wniosek, że w istocie nie ma jakichkolwiek materialnych śladów po tym, by spółki będące odpowiednio wystawcami i odbiorcami spornych faktur prowadziły rzeczywistą działalność gospodarczą mogącą stanowić podstawę do ich wystawiania. Kontrole wykonywane w ramach wspomnianego postępowania podatkowego ujawniły fakty i okoliczności wskazujące na to, że we wskazanym okresie czasu spółki (...) były jedynie formalnymi ( zarejestrowanymi ) uczestnikami życia gospodarczego, a nie podmiotami faktycznie działającymi na rynku sprzedaży i usług. Szczegółowy wywód w tej materii przedstawia zwłaszcza uzasadnienie wspomnianej decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w R., na której sąd I instancji także się opierał, a wywód której jest klarowny i przekonujący. Przy czym podkreślić należy, iż takie odwołanie się do tej decyzji nie stanowi naruszenia opisanej w art. 8 kpk zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego, wedle której sąd ten winien samodzielnie rozstrzygać zagadnienia faktyczne i prawne oraz nie być związanym rozstrzygnięciem innego sądu lub organu. To bowiem tylko oznacza, że sąd karny nie powinien z góry i bezkrytycznie wiązać się ustaleniami i wnioskami, jakie wypływają z nawet prawomocnej decyzji innego organu administracji publicznej. Dokonując właściwej wykładni art. 8 kpk pamiętać więc jedynie należy, że sąd rozpoznający sprawę nie ma obowiązku, lecz prawo i możliwość opierania się na ustaleniach innego organu. Innymi słowy, nie jest niedopuszczalnym dokonywanie ustaleń faktycznych bazując na ustaleniach innego organu, a więc niejako „ przejmowania ” jego ustaleń, o ile inne dowody przeprowadzone w toku przewodu sądowego takich ustaleń nie podważą ( por. wyrok SA w Szczecinie z dnia 24 lipca 2018 r., II AKa 50 / 18 ). W konsekwencji – sąd odwoławczy nie stwierdził podstaw, by ustalenia faktyczne sądu I instancji, pokrywające się z ustaleniami poczynionymi w prawomocnie zakończonym postępowaniu podatkowym, zostały przez skarżącego skutecznie zakwestionowane.

Jednocześnie na podstawie dowodów przeprowadzonych w tym postępowaniu wnosić należy, iż oskarżony, formalnie umocowany w inkryminowanym okresie czasu jako prezes zarządu spółki NIT – STEEL, w rzeczywistości realnie tej funkcji nie pełnił, przyjmując na siebie li tylko rolę tzw. figuranta. Nie zajmując się samodzielnie i bezpośrednio bieżącym prowadzeniem spraw spółki akceptował sytuację, że spółka formalnie – min. poprzez wykorzystywanie na użytek prowadzenia ksiąg rachunkowych spółki oraz składanej deklaracji CIT – 8 spornych faktur – przedstawiała się jako faktyczny uczestnik zdarzeń określonych zdarzeń gospodarczych, gdy tymczasem nie przejawiała ona realnych oznak prowadzenia tego rodzaju działalności, co szczególnie wyraziście wybrzmiewa z uzasadnienia wskazanej wyżej decyzji podatkowej oraz poprzedzających ją rezultatów czynności kontrolnych. Skoro oskarżony mając taką świadomość godził się tym stanem rzeczy, przypisanie mu realizacji znamion poszczególnych typów czynów ujętych w kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu w formie tzw. zamiaru ewentualnego było uzasadnione. Podkreślić zaś należy, iż zarówno czyn z art. 56 § 1 kks, jak i art. 62 § 1 kks oraz art. 62 § 2 kks mogą być popełnione także z tą formą umyślności ( por. komentarz do wskazanych przepisów w: L. Wilk, J. Zagrodnik, Kodeks karny skarbowy. Komentarz. Wyd. 5, Warszawa 2021, Legalis el. ).

Nie było także przeciwskazań, by przyjąć, iż oskarżony mógł być podmiotem każdego z tych czynów. W przypadku możliwości przypisania występku z art. 56 § 1 kks przesądzające znaczenie ma nie to, kto fizycznie zeznanie podatkowe we właściwym urzędzie składa, lecz to, kto jest podatnikiem ( por. przywoływany wyżej komentarz do art. 56 kks ), a jeśli chodzi o podmiot będący osobą prawną – kto będąc uprawnionym do reprezentowania tego podmiotu, zeznanie sygnuje podpisem i podejmuje decyzję o jego złożeniu do właściwego organu. Co do czynu z art. 62 § 2 kks podkreślić należy, iż adresowany wobec oskarżonego zarzut postawiony został nie w związku z tym, że zakwestionowane jako nierzetelne faktury miał on osobiście wystawić, lecz dlatego, że nimi się posłużył, wykorzystując je min. na użytek rozliczenia podatkowego w zakwestionowanym zeznaniu podatkowym. Przypomnieć wszak należy, iż przez posługiwanie się nierzetelną fakturą lub rachunkiem, o jakich mowa w art. 62 § 2 kks, należy rozumieć wszelkie ich wykorzystanie w obrocie prawnym dla celów podatkowych, np. dla odliczenia naliczonego podatku VAT, skorzystania z określonej ulgi podatkowej, zakwalifikowania rzekomej czynności do kategorii kosztów uzyskania przychodu itp. ( por. przywoływany wyżej komentarz do art. 62 kks ). W odniesieniu zaś do czynu z art. 61 § 1 kks pociągnięcie oskarżonego do odpowiedzialności karnoskarbowej – zważywszy na pełnioną funkcję prezesa zarządu tego rodzaju spółki – uzasadnione było treścią art. 9 § 3 kks przewidującego, że za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego czynu, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

omówiono powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

omówiono powyżej

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Mając na uwadze treść art. 636 § 1 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks wobec nieuwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego koszty procesu ponosi oskarżony.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: