Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 listopada 2014 roku.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w IV Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Marta Legeny-Błaszczyk (spr.)

Sędziowie SO Ireneusz Grodek

SO Tomasz Ignaczak

Protokolant sekr. sądowy Agnieszka Olczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Piotrkowie Trybunalskim Roberta Wiznera

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2014 roku

sprawy T. B.

oskarżonego z art.242§3 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim

z dnia 11 sierpnia 2014 roku sygn. akt II K 339/14

na podstawie art. 437 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk, art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jednolity: Dz. U. Nr 49 poz. 223 z 1983 roku z późniejszymi zmianami) utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adwokata J. H. kwotę 619,92 (sześćset dziewiętnaście 92/100) złotych tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

zwalnia oskarżonego od opłaty za drugą instancję i zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt IV Ka 634/14

UZASADNIENIE

T. B. został oskarżony o to, że w okresie od 03 kwietnia 2014 roku do 06 kwietnia 2014 roku w P. T.bez usprawiedliwionej przyczyny nie powrócił w ciągu trzech dni po upływie wyznaczonego terminu z orzeczonej przez Sąd Okręgowy w Płocku III Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń w sprawie III Kow 1447/13/pr z dnia 02 października 2013r. przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolności, tj. o czyn z art. 242 § 3 kk.

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim wyrokiem z dnia 11 sierpnia 2014 roku, wydanym w sprawie o sygn. akt II K 339/14, uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z tym, że przyjął, iż czas popełnienia przestępstwa rozpoczął się 06.04.2014r. a zakończył 14.04.2014r. i na podstawie art. 242 § 3 kk w zw. z art. 242 § 2 wymierzył karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,

- zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. J. H. kwotę 516.60 zł tytułem zwrotu kosztów obrony udzielonej oskarżonemu z urzędu,

- zwolnił oskarżonego od kosztów procesu, które przejął na rachunek Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok został zaskarżony, jak wynika z uzasadnienia apelacji, w całości przez obrońcę oskarżonego. Lektura zarzutów apelacyjnych połączona z analizą ich uzasadnienia prowadzi do wniosku, że apelacja wywiedziona została z podstawy prawnej art. 438 pkt 2, 3 i 4 kpk i zarzuciła nie tylko:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej kary pozbawienia wolności wyrażającą się niezastosowaniem wobec oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, na skutek przydania zbyt dużego znaczenia uprzedniej karalności oskarżonego i nieuwzględnienia okoliczności łagodzących tj. powodu dla którego oskarżony nie stawił się w wyznaczonym terminie w zakładzie karnym oraz jego motywacji,

ale też

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść wyroku polegający na przyjęciu, że oskarżony działał świadomie, podczas gdy jego niestawiennictwo w zakładzie karnym po zakończeniu przerwy w odbywaniu kar pozbawienia wolności było wynikiem niewiedzy i nieświadomości a oskarżony działał w warunkach błędnego przekonania, że skoro nie został przyjęty do zakładu karnego, gdy sam się do niego zgłosił po powzięciu informacji, iż odwołano mu przerwę w karze to powinien w domu oczekiwać na osobne wezwanie do stawiennictwa,

- obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść wyroku w postaci art. 7 kpk poprzez błędną ocenę dowodów zgromadzonych w sprawie, w szczególności wyjaśnień oskarżonego, polegającą na odmowie przydania im waloru wiarygodności w części, w której podał on, że po tym jak nie został przyjęty do zakładu karnego pozostawał w przekonaniu, że musi teraz oczekiwać na osobne wezwanie do stawiennictwa.

W konkluzji skarżący wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary 3 miesięcy pozbawienia wolności na okres próby 5 lat.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna w stopniu oczywistym.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego w połączeniu z lekturą uzasadnienia zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że ustalenia faktyczne poczynione przez sąd pierwszej instancji, w tym ustalenia dotyczące sprawstwa oskarżonego w zakresie zarzucanego mu czynu, są prawidłowe i zgodne z całokształtem okoliczności sprawy.

Sąd Rejonowy kierując się prawem swobodnej oceny dowodów poczynił ustalenia takie, które nie mogą być uważane za błędne, dowolne, sprzeczne z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego.

Treść zarzutów apelacyjnych prowadzi do wniosku, że kwestią sporną w przedmiotowej sprawie jest ocena prawidłowości ustaleń sądu pierwszej instancji co do istnienia po stronie oskarżonego umyślności działania – świadomości, że nie stawiając się w zakładzie karnym po upływie okresu przerwy dopuszcza się naruszenia prawa.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że oskarżony T. B.otrzymując postanowienie Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 02 października 2013roku, III Kow 1447/13/pr o udzieleniu 6 – miesięcznej przerwy w wykonywaniu kar – k. 2 został pouczony o obowiązku zgłoszenia się po zakończeniu tejże w dniu 03.04.2014roku. do Aresztu Śledczego w P.oraz o tym, ze naruszenie tego obowiązku stanowi przestępstwo z art. 242 § 3 kk. Otrzymanie tego pouczenia potwierdził swoim podpisem – k. 3. Wiedział więc, jakie obowiązki na nim ciążą, jaki jest termin ich wypełnienia i jakie konsekwencje wiążą się z zaniechaniem ich wykonania.

Oceny tej nie zmieniają późniejsze wydarzenia, na które powołuje się obrońca, w tym okoliczność, że oskarżony T. B.po otrzymaniu postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 28 lutego 2014roku, III Kow 94/14, o odwołaniu przerwy w odbywaniu kar – k. 37 stawił się na początku marca 2014roku (8 lub 9 marca 2014r.) w Areszcie Śledczym w P., skąd został jednak odesłany z powodu braku dokumentacji pozwalającej na przyjęcie go do tej jednostki. Nie sposób w szczególności podzielić stanowiska, że oskarżony na skutek tych wydarzeń pozostawał w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że nieaktualny jest obowiązek jego zgłoszenia się w dniu 03.04.2014 roku i musi w związku z tym oczekiwać na osobne wezwanie do stawiennictwa. Przeczy temu fakt, że jak ustalił Sąd Okręgowy, oskarżony w dniu 13.03.2014roku – k. 175 otrzymał odpis postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 07.03.2014roku, III Kow 94/14, o uchyleniu postanowienia Sądu Okręgowego w Płocku z dnia 28 lutego 2014roku, III Kow 94/14, w przedmiocie odwołania skazanemu przerwy w karze. Wnosić z tego należy, że oskarżony wiedział, iż sytuacja „wróciła” do stanu, jaki miał miejsce przed wydaniem postanowienia o odwołaniu przerwy, a tym samym, iż aktualny jest termin jego powrotu do zakładu karnego wynikający z postanowienia o udzieleniu przerwy tj. 03.04.2014roku.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że nie sposób podzielić zawartych w apelacji twierdzeń obrońcy oskarżonego, że jego niestawiennictwo w areszcie w wyznaczonym terminie było wynikiem niewiedzy i nieświadomości i działał on w warunkach błędnego przekonania, że skoro nie został przyjęty do zakładu karnego, gdy sam się do niego zgłosił po powzięciu informacji, iż odwołano mu przerwę w karze to powinien w domu oczekiwać na osobne wezwanie do stawiennictwa.

Apelacja nie przedstawia argumentów o takiej randze i znaczeniu, które podważałyby prawidłowość ustaleń faktycznych, a zaprezentowana w niej ocena dowodów jest jednostronna i całkowicie dowolna.

Wobec powyższego prawidłowo Sąd Rejonowy przyjął, że oskarżony swoim zachowaniem wypełnił wszystkie znamiona podmiotowe i przedmiotowe przestępstwa określonego w art. 242 § 3 kk.

Sąd pierwszej instancji dokonał też prawidłowego rozstrzygnięcia w zakresie kary wymierzonej oskarżonemu. Wymiar tejże został ukształtowany stosownie do określonych w art. 53 § 1 i 2 kk dyrektyw jej wymiaru, w szczególności dyrektywy prewencji indywidualnej i generalnej. Uwzględnia też stopień winy, stopień społecznej szkodliwości, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa.

Orzeczona kara 3 miesięcy pozbawienia wolności jest współmierna do stopnia winy i uwzględnia stopień bezprawia, spełni też cele zapobiegawcze i wychowawcze wobec oskarżonego oraz cele w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd Rejonowy kształtując wymiar kary prawidłowo w szczególności ocenił fakt, że dopiero interwencja funkcjonariuszy spowodowała doprowadzenie oskarżonego do zakładu karnego i uznał tą okoliczność za obciążającą. Na niekorzyść oskarżonego poczytać również należy bezkrytyczne nastawienie oskarżonego do popełnionego czynu. Na jego korzyść zaliczyć natomiast należy krótki czas utrzymywania się stanu bezprawnego.

Wbrew też twierdzeniom apelującego Sąd pierwszej instancji prawidłowo ustalił, że brak jest podstaw do formułowania pozytywnej prognozy kryminologicznej w stosunku do oskarżonego i zastosowania wobec niego instytucji warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności.

Zastosowanie przewidzianego w art. 69 § 1 kk dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności uzależnione jest od przekonania sądu, że takie orzeczenie kary jest wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa, jako minimalnego zadania kary. Dodatkowo, zgodnie z § 2 art. 69 kk, przesłankami warunkowego zawieszenia wykonania kary są także postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

Sąd pierwszej instancji dokonał trafnej oceny sytuacji oskarżonego uwzględniając w swoich rozważaniach wszystkie przesłanki zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności. W szczególności prawidłowo wskazał na okoliczność, iż oskarżony jest osobą wielokrotnie – aż 17 - krotnie - karaną przez sądy nie tylko krajowe ale i zagraniczne – w Niemczech i w Belgii – k. 6 - 9. Okoliczność ta wyklucza postawienie wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej i nie może być premiowana zastosowaniem warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności.

W odniesieniu do wywodów zażalenia wskazać należy, że dla podjęcia decyzji o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności decydujące znaczenie mają okoliczności związane z osobą oskarżonego, nie zaś te związane z popełnionym czynem, jak chce tego skarżący.

Dotychczasowy sposób życia oskarżonego wskazuje na brak istnienia po stronie oskarżonego postawy w kierunku przestrzegania porządku prawnego, a tym samym przemawia za brakiem możliwości przyjęcia wobec niego pozytywnej prognozy kryminologicznej, warunkującej orzeczenie kary z dobrodziejstwem środka probacyjnego. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, że orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania nie byłoby wystarczające dla osiągnięcia celów kary wobec sprawcy, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa, a tylko jego resocjalizacja w warunkach penitencjarnych może przynieść oczekiwany skutek.

Z powyższych względów, uznając apelację za oczywiście bezzasadną, Sąd Okręgowy orzekł jak w części dyspozytywnej wyroku.

Podstawę prawną zasądzenia na rzecz obrońcy z urzędu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej poniesionych w postępowaniu odwoławczym stanowiły przepisy § 14 ust. 2 pkt 4 i §2 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jedn. Dz.U.2013.461).

Z uwagi na trudną sytuację materialną oskarżonego sąd odwoławczy zwolnił go od opłaty za drugą instancje i obowiązku zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym uznając, że ich uiszczenie byłoby dlań zbyt uciążliwe.