Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

K. J. został oskarżony o to, że w okresie od 26 lipca 2016 r. do 30 listopada 2016 r. w B. uporczywie nękał I. B. oraz jej małoletniego syna K. C., w ten sposób, że wystawał pod blokiem w miejscu ich zamieszkania żądając widzenia z synem pokrzywdzonej, zaczepiał małoletniego K. C. przed blokiem, wydzwaniał domofonem, groził I. B. uprowadzeniem syna, przesiadywał na ławce pod blokiem pokrzywdzonej wołając ją i jej syna, śpiewając i krzycząc, czym wzbudził u pokrzywdzonych uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia

tj. o czyn z art. 190a § 1 kk

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 1161/16 Sąd

Rejonowy w B. uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu i wymierzył mu za to karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Nadto, na podstawie art. 41 a § 1 i 4 kk wobec K. J. orzeczono środki karne w postaci zakazu kontaktowania się z obojgiem pokrzywdzonych i zbliżania się do nich na odległość mniejszą niż 25 metrów, przez okres 2 lat. Na rzecz obrońcy z urzędu zasądzono koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu, a jego samego obciążono kosztami postępowania w łącznej kwocie 1.549.24 zł i wymierzono mu opłatę w kwocie 120 zł.

Od wyroku tego apelację wywiódł obrońca z urzędu K. J. stawiając w ^: niej zarzuty:

-

obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 7 kpk w zw. z art. 201 kpk poprzez bezkrytyczne obdarzenie wiarą opinii biegłych psychiatrów, według których poczytalność oskarżonego w chwili czynu i w czasie postępowania nie budziła wątpliwości, pomimo że przez większą część procesu oskarżony przebywał w zamkniętym oddziale psychiatrycznym;

-

rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary, jako nieadekwatnej do celów w zakresie prewencji ogólnej i szczególnej, przy czym ten zarzut autor apelacji sformułował z powołaniem się na tzw. ostrożność procesową.

Wskazując na powyższe, apelujący domagał się uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, a ewentualnie jego zmiany poprzez obniżenie wymiaru kary orzeczonej wobec oskarżonego.

W toku rozprawy apelacyjnej obrońca popierał wniesioną przez siebie apelację i wnioski w niej zawarte, a także domagał się przyznania kosztów udzielonej oskarżonemu z urzędu, nieopłaconej pomocy prawnej.

Prokurator wnosił o nieuwzględnienie apelacji i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy.

Oskarżony K. J. w rozprawie apelacyjnej nie wziął udziału.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy okazała się bezzasadna w stopniu, który należy uznać za oczywisty.

Zważywszy, że sprawstwo K. J. nie było w sprawie kwestionowane i nawet dla obrońcy jest ono ewidentne ( v. zdanie drugie uzasadnienia apelacji) jakiekolwiek rozważania w tym zakresie wydają się bezcelowe. Zarzutów, które stanowiły osnowę apelacji nie sposób zaś podzielić.

Wbrew stanowisku skarżącego, ustalenia faktyczne, jakie poczynił Sąd Rejonowy w zakresie zdolności oskarżonego do poniesienia odpowiedzialności karnej za zarzucony mu czyn są prawidłowe, bowiem poparte dowodem, którego wiarygodność nie nasuwa zastrzeżeń. Opinia sądowo - psychiatryczna dopuszczona już na etapie postępowania przygotowawczego ma wszystkie cechy, jakich należy wymagać od tego rodzaju dowodu, a więc spójna, jasna i pełna w rozumieniu art. 201 kpk. Jak wynika z tej opinii, biegli nie tylko osobiście zbadali oskarżonego, ale uczynili to w warunkach Oddziału (...) w B., a więc w placówce, w której K. J. był uprzednio pięciokrotnie detoksykowany (ostatnio niespełna miesiąc przed przeprowadzonym badaniem). Nie może więc być żadnych wątpliwości co do tego, że opiniujący dysponowali pełną wiedzą źródłową pozwalającą na prawidłową diagnostykę psychiatryczną i bardzo dobrze znali kontekst medyczny podejmowanych wobec K. J. działań leczniczych. W następstwie prawidłowo zebranych i logicznie ocenionych informacji, biegli sformułowali jednoznaczne wnioski końcowe, przy czym korelacja obu w/w składowych opinii jest oczywista. Zdaniem biegłych psychiatrów, które Sąd Okręgowy, w ślad za Sądem Rejonowym, w pełni podziela - jedynym problemem zdrowotnym, z jakim boryka się oskarżony jest uzależnienie od substancji psychoaktywnych. To zaś w żadnym stopniu nie odjęło mu, a tym bardziej nie wyłączyło, zdolności do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postępowaniem i nie rzutowało na zdolność do udziału w postępowaniu karnym. Warto zauważyć, że konkluzje opinii sądowo-psychiatrycznej pozostają zbieżne także ze wskazaniami doświadczenia życiowego, jak również przystają do wyjaśnień oskarżonego, który nie krył się ze swoim upodobaniem do dopalaczy. K. J. deklarował, że podejmie leczenie wyraźnie zdając sobie sprawę ze skutków nadużywania substancji psychoaktywnych. W tym kontekście, sam fakt, że kolejna próba leczenia z uzależnienia została przez oskarżonego podjęta akurat w okresie kiedy toczył się przeciwko niemu proces karny nie może być automatycznie interpretowany, jako argument przeciwko wiarygodności i rzetelności opinii psychiatrycznej. Należy zresztą podkreślić, że Sąd Rejonowy zadbał o ponowną weryfikację stanu zdrowia psychicznego oskarżonego nieobecnego na rozprawie i dopuścił dowód z kolejnej opinii sądowo-psychiatrycznej. Biegli również tym razem nie mieli wątpliwości, że stan psychiczny K. J. nie stanowi żadnej przeszkody do uczestnictwa w rozprawie, a z obrońcy z urzędu oskarżony korzystał z przyczyn zakwalifikowanych jako okoliczności utrudniające obronę, inne aniżeli wymienione w art. 79 § 1 kpk. Próba dopatrywania się w tym istniejącego jakoby po stronic Sądu braku zaufania do opiniujących stanowi więc oczywistą nadinterpretacją faktów.

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jest w ustalonych realiach całkowitym nieporozumieniem. Nękanie pokrzywdzonej i jej małoletniego syna nie jest w życiu oskarżonego epizodem. Przeciwnie, wzgląd na uprzednie skazanie za analogiczny czyn na szkodę tej samej pokrzywdzonej, jak również powtarzające się akty stalkingu nawet w toku niniejszego postępowania wskazują na utrwalone poczucie bezkarności K. J. i dużą determinację w podejmowaniu zachowań uprzykrzających życie rodzinie I. B.. Oskarżony systematycznie, od wielu lat prześladuje swoją ofiarę i nawet świadomość toczącego się postępowania karnego nie powstrzymała go od dalszych przejawów obsesyjnego zainteresowania pokrzywdzoną i jej synem. Sposób, w jaki prześladuje swoje ofiary, w tym zwłaszcza obsceniczny język wypowiedzi dotyczących małoletniego publikowanych na portalu społecznościowym w internecie budzi odrazę i nie zasługuje na usprawiedliwienie. Oskarżony nie respektuje również orzeczonych środków zapobiegawczych, w szczególności zbliżania się do pokrzywdzonych i kontaktowania z nimi, zastosowanych w kolejnym, wszczętym przeciwko niemu postępowaniu o taki sam czyn. Orzeczona w nieodległej przeszłości, bo wyrokiem Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 8 czerwca 2016 r. sygn. II K 436/16 kara ograniczenia wolności nie stanowiła żadnej tamy dla dalszego nękania pokrzywdzonych i nie skłoniła K. J. do zmiany postępowania. W tych okolicznościach trudno się dziwić, że pokrzywdzona żyje w permanentnym lęku, podobnie jak jej syn, co w oczywisty sposób przekłada się na znaczny rozmiar krzywdy wyrządzonej przez oskarżonego. Już tylko to zmusza do przyjęcia, że eksponowane przez obrońcę cele prewencyjne wyroku skazującego byłyby iluzoryczne, gdyby orzeczona ponownie kara nie stanowiła dla oskarżonego odpowiedniej dolegliwości.

Niezależnie od powyższego K. J. jest sprawcą uporczywym, niezdolnym do krytycznej refleksji nad własnym postępowaniem, systematycznie łamiącym dyscyplinę leczenia, czego dobitnym dowodem są wielokrotne hospitalizacje i odtrucia na oddziale psychiatrycznym. Dotychczas był trzykrotnie karany, a obecnie toczy się przeciwko niemu kolejne postępowanie karne o czyn z art. 190a § 1 kk na szkodę I. B. i jej bliskich, obejmujące okres od 1 grudnia 2016 r. do 5 stycznia 2017 r. Trudno doprawdy w tych okolicznościach znaleźć argumenty przemawiające za kolejną karą wolnościową, możliwą jedynie przy zastosowaniu art. 37a kk. Poruszając się w ustawowych granicach zagrożenia plasującego się w przedziale do 3 lat pozbawienia wolności Sąd Rejonowy wymierzył karę nie zbliżając się nawet do połowy możliwego wymiaru, a mając na uwadze uprzednie skazanie na karę pozbawienia wolności słusznie odrzucił możliwość zastosowania warunkowego zawieszenia jej wykonania. Sąd Okręgowy z całą mocą jednak podkreśla, że nawet gdyby oskarżony spełniał warunki formalne z art. 69 § 1 kk. okoliczności czynu, warunki i właściwości osobiste oskarżonego oraz uporczywe ponawianie zachowań o cechach stalkingu wobec tych samych pokrzywdzonych, a wreszcie skala wyrządzonych im krzywd stanowiłyby wystarczająco negatywny prognostyk, aby porzucić nadzieję na skuteczną resocjalizację K. J. w warunkach probacji. Wprost przeciwnie, jedynie kara izolacyjna stwarza szansę na wyrobienie w nim trwałego respektu dla porządku prawnego i prawidłowego postępowania w przyszłości.

Zważywszy, że orzeczona kara prawidłowo uwzględnia oba czynniki limitujące jej wymiar, a więc stopień winy i stopień społecznej szkodliwości czynu, jak również respektuje wszystkie dyrektywy wymiaru kary wskazane w art. 53 § 1 i 2 kk. próba lokowania jej w kategoriach kary rażąco surowej nie może być skuteczna.

W tym stanie rzeczy, zaskarżony wyrok, jako sprawiedliwy i należycie uzasadniony zasługiwał, aby utrzymać go w mocy.

Wynagrodzenie dla obrońcy ustalono zgodnie z brzmieniem § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 20 i § 4 ust. 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 03 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2016. poz. 1714).

Uznając, że aktualna sytuacja życiowa oskarżonego wyznaczana długotrwałym leczeniem uzależnienia i perspektywą odbycia kary izolacyjnej nie rokuje szans na dobrowolne bądź przymusowe pokrycie kosztów postępowania odwoławczego, z mocy art. 624 § 1 kpk zwolniono go od tego obowiązku.