Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 298/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Radomsku z dnia 28 lutego 2024r. w sprawie II K 997/23

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

P. K. (1)

1. C. W. wynajmował dom w Tuszynie przy ul. (...) osobie o danych V. T. (osoba narodowości (...)), nie wiedząc, by pod tym adresem prowadzono jakąś działalność gospodarczą. S. K. potwierdziła, że pracowała dla (...) T. jako sprzedawca, pamiętała osobę oskarżonego jako klienta kupującego cyklicznie odzież; nazwała go „stałym klientem”, dobrym znajomym jej szefa, płacącym gotówką. V. T. figurował jako podatnik podatku od towarów i usług za okres 14.02.2012r – 02.04.2014r.

2. W toku postępowania podatkowego, za lata 2012-2015, uwzględniono twierdzenia oskarżonego o wpłatach na jego konta bankowe: za „krycie psem” oraz o wpłatach za zakupy dokonywane znajomym w ramach uprzejmości - jako niezwiązane z prowadzoną przez P. K. (1) działalnością gospodarczą.

- zeznania świadków A. W. (1), M. K. i P. G.,

- akta sprawy US w R. (...) (...)- (...) - (...). (...) (...)

k. 379v-381;

załączone akta US w R.;

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.1.1.1

-zeznania świadków A. W. (1), M. K. i P. G.,

-akta sprawy US w R. (...) (...)- (...) - (...). (...) (...),

Zeznania świadków są spójne i korespondują z wymienionym materiałem dowodowym. Nie ulega wątpliwości przedmiot kontroli podatkowej, prowadzonej przez świadków za lata 2012-2015, jej zakres, czy wnioski postawione w tracie tej kontroli oraz treść orzeczeń sądów administracyjnych dotyczących przedmiotowego podatku VAT, i innych. Załączone akta sprawy US w R., choć nie zawierają dokumentów źródłowych tj. wyciągów z kont bankowych czy faktur, rachunków i innych dokumentów dotyczących spornych transakcji oskarżonego za lata 2012-2015, to potwierdzają zakres dokonywanej kontroli przez organa podatkowe, dokumenty źródłowe - jakimi dysponowały te organy w ramach kontroli, a w tym realnie czynności podejmowane przez te organa, np. poszukiwanie kontrahentów oskarżonego i potwierdzanie faktycznych zakupów w ramach prowadzonej działalności z tak ustalonymi kontrahentami (np. co do transakcji z osobą o danych V. T.).

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

I. Obrazy prawa procesowego:

a. art. 401 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk, poprzez uniemożliwienie oskarżonemu realnej obrony w postepowaniu sądowym, a w tym: nieuwzględnienie wniosku o odroczenie rozprawy wyznaczonej na datę 28 luty 2024r., pomimo skomplikowanej materii sprawy i wobec zakresu czasowego zarzutu wymagających szczegółowego rzetelnego przygotowania, w tym analizy postępowania podatkowego i pozyskania źródeł dowodowych;

b. art. 424 § 1 pkt 1 kpk, poprzez niewskazanie dowodów, na jakich oparł się sąd wydając orzeczenie, jak i braku oceny i wyjaśnienia przydatności dla postępowania któregokolwiek dowodu, poza wyjaśnieniami P. K., co czyni niemożliwą kontrolę instancyjną orzeczenia i pośrednio narusza prawo oskarżonego do obrony, albowiem uniemożliwia mu odniesienie się do wadliwości poszczególnych dowodów, które legły u podstaw uznania go za winnego, a nawet ewentualne zakwestionowanie pod kątem logiki, czy doświadczenia życiowego oceny tychże dowodów, jako że kwestia ta nie została ujęta w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia;

c. art. 4, 7, 410, 424 § 1 pkt 1 kpk, poprzez dowolną ocenę dowodów w postaci wyjaśnień oskarżonego, przydaniu im waloru wiarygodności dowodowej tylko w tym zakresie, w jakim oskarżony przyznał się do zarzucanego czynu i sprowadzenie tejże oceny do jednego zdania (w tym bowiem zakresie są one zgodne ze wszystkimi powołanymi powyżej wiarygodnymi dowodami), co wobec braku wskazania powyżej jakichkolwiek dowodów czyni tę ocenę sztampową, nieodnoszącą się do realiów sprawy, a przede wszystkim czyni uzasadnienie i tym samym sam wyrok wewnętrznie sprzecznym, a ponadto nie spełnia wymogów, stawianych uzasadnieniu wyroku, jako że rozbieżność pomiędzy dowodami, znajdującymi się w aktach sprawy jest zasadą, a nie wyjątkiem, dlatego też dokonanie tej oceny jest kluczowe dla uznania winy i sprawstwa oskarżonego;

d. art. 157 § 1 kks, poprzez przeprowadzenie rozprawy (i tym samym całego przewodu sądowego) pod nieobecność oskarżyciela publicznego, podczas gdy jego obecność na rozprawie była obowiązkowa, co w połączeniu z nieuwzględnieniem wniosku o przerwę, bądź odroczenie rozprawy, złożonego przez obrońcę mogło mieć wpływ na wynik sprawy wobec braku możliwości porozumienia z organem podatkowym, a nadto w zakresie udzielenia informacji o zakończeniu postępowania podatkowego, jego zakresu i tożsamości podmiotowej z niniejszą sprawą, co naruszyło prawo oskarżonego do obrony w niniejszym postępowaniu;

e. art. 99a § 1 kpk w zw. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez niesporządzenie uzasadnienia wyroku na urzędowym formularzu, co w świetle podniesionego wyżej zarzutu o braku przytoczenia dowodów oraz ich oceny, doprowadziło do wadliwości tegoż uzasadnienia, jego niepełności, czemu - być może - można byłoby zapobiec, gdyby uzasadnienie zostało sporządzone na formularzu, narzucającym przytoczenie poszczególnych dowodów, jak i dokonanie ich oceny;

II. Błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść tego orzeczenia, polegający na przyjęciu, iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje ku temu podstaw;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.I.a.

Analiza akt prowadzi do wniosku, iż brak jest podstaw do kwestionowania okoliczności podanych przez obrońcę, tj. że dopiero w dniu 23 lutego 2024 r. (piątek) oskarżony dostarczył mu upoważnienie do obrony, datowane na dzień pierwotnie udzielanej oskarżonemu pomocy prawnej (tj. 15 lutego 2024 r.) i tego samego obrońca zwrócił się do Sadu o umożliwienie mu zapoznania się z aktami sprawy na najbliższy możliwy termin, tj. na 26 lutego 2024 r. na godz. 8:30 , a ponadto, że w ten dzień w/w zapoznał się z aktami sprawy. Tym samym obrońca dysponował bardzo krótkim okresem czasu, pomiędzy zapoznawaniem się z aktami sprawy, a terminem rozprawy. Zdaniem apelanta nie był on w stanie, w tak krótkim czasie, zapoznać się z całością materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w tym z aktami postępowania podatkowego.

Sąd odwoławczy zważył, że akta przesłane do sądu II instancji wraz z apelacją liczyły łącznie 296 kart i nie posiadały żadnych załączników. Tym samym dla samego zapoznawania się w nimi wystarczającym był okres dwóch dni. Inna kwestią jest natomiast to, czy w takim czasie obrońca zdążył (zdążyłby) przygotować (ustalić, udowodnić etc.) linię obrony ze swoim klientem, w szczególności jeśli wymagała ona poszukiwania dowodów.

Obrońca na poparcie swojego stanowiska o zaistniałej obrazie przepisów prawa procesowego tj. art. art. 401 § 1 kpk w zw. z art. 6 kpk, podniósł także to, że w sprawie podatkowej dotyczącej P. K. (1), tuż przed wyrokowaniem, zapadło orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, które mogło mieć kluczowe znaczenie dla losów niniejszego postępowania, a z powodu nieuwzględnienia wniosku o odroczenie rozprawy w dniu 28 lutego 2024r., brak było uzasadnienia ww. wyroku sądu administracyjnego.

Sąd odwoławczy zważył, że argumenty sądu meriti, które legły u podstaw nieuwzględnienia wniosku o odroczenie rozprawy (oskarżony mógł ustanowić obrońcę kilka lat wcześniej, gdy zarzut został mu postawiony, obrońca w ogóle nie powinien przyjąć sprawy do prowadzenia, skoro nie dysponował na to czasem), faktycznie pomijały całkowicie brzmienie art. 353 § 2 kpk, który na mocy art. 113 §1 kks ma zastosowanie w sprawach karno-skarbowych. Tym nie mniej, nie można zasadnie twierdzić o takiej obrazie przepisów postepowania karnego, o jakiej mowa w art. 438 pkt 2 kpk, albowiem brak podstaw do uznania, iż brak uwzględnienia spornego wniosku o odroczenie rozprawy mógł mieć wpływ na treść wydanego orzeczenia.

Sąd odwoławczy bowiem, odraczając rozprawę odwoławczą i prowadząc dodatkowe postępowanie dowodowe, w tym załączając uzasadnienia wskazanych przez obronę orzeczeń sądów administracyjnych, czy wreszcie samodzielnie przesłuchując określonych świadków i załączając akta podatkowe, umożliwił obronie wystąpienie ze wszelakimi ewentualnymi inicjatywami dowodowymi (których ewentualnie obrońca nie zdążył zaprezentować/zgłosić przez sądem rejonowym), podejmując samodzielnie decyzję, co do ostatecznego zakresu postępowania dowodowego (materiałów dowodowych, które po ocenie dokonanej z uwzględnieniem art. 7 kpk, uzasadniały utrzymanie w mocy zaskarżonego wyroku co do meritum tj. co do przypisanego sprawstwa).

Ad.I. b. i e.

Sąd odwoławczy zważył, że ustawodawca przewidział sporządzanie uzasadnień orzeczeń karnych na urzędowych formularzach, które jednak siłą rzeczy są dokumentami o wiele bardziej „skrótowymi”, aniżeli uzasadnienia sporządzane w dotychczasowej formie (w w/w formularzach dopuszcza się nawet używanie równoważników zdań). To, że akurat w przedmiotowej sprawie pisemne motywy wydanego orzeczenia są sporządzone „po staremu”, w żadnym wypadku nie sprawia, że doszło do takiej obrazy przepisów postepowania karnego, która mogłaby mieć wpływ na treść wyroku. Faktycznie, rację ma obrońca gdy wywodzi, iż sporządzone w sprawie uzasadnienie nie jest rozbudowane, by nie rzec: jest dosyć lakoniczne, a przede wszystkim, że dokonane ustalenia faktyczne poparte są dowodami wymienionymi zbiorczo, bez ich odniesienia do każdego z ustaleń z osobna. Nie jest to jednak tego typu wada pisemnych motywów wyroku, jaką upatruje obrońca. Sporządzone uzasadnienie pozwala bowiem na ustalenie, jakim dowodom sąd rejonowy dał wiarę i dlaczego, natomiast już z ocena tego, czy były one wystarczające dla dokonanych ustaleń, należy do sądu odwoławczego. Zawsze także należy pamiętać, że sporządzenie uzasadnienia jest czynnością wtórną do wydanego orzeczenia i to ono (orzeczenie) podlega ocenie sądu drugoinstancyjnego, poprzez analizę wszystkich dowodów przeprowadzonych w sprawie.

Ad. I. c.

Apelant upatruje obrazy przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk w dowolnej ocenie dowodów w postaci wyjaśnień oskarżonego. Analiza środka odwoławczego prowadzi bowiem do wniosku, że nie odnosi się on do jakiegokolwiek innego konkretnego dowodu.

Obrońca neguje przyznanie wiarygodności wyjaśnieniom P. K. w zakresie, w jakim oskarżony przyznał się do zarzucanego czynu. Sprowadzenie tej oceny, przez sąd rejonowy, do jednego zdania czyni tą ocenę, zdaniem obrony, sztampową i nie spełniającą wymogów przewidzianych prawem. Wbrew ogólnemu wnioskowi apelanta w tej kwestii, sąd odwoławczy zważył, że całościowa analiza wyjaśnień oskarżonego niewątpliwie pozwalała na postawiony wniosek końcowy: wyjaśnienia P. K. są niekonsekwentne. Wyjaśniając przecież po raz pierwszy P. K. (1) podał, że zrozumiał przedstawiony zarzut i przyznaje się do popełnienia zarzucanego czynu ( i były to wyjaśnienia z daty 17 września 2018r. – a więc niewątpliwie dużo bliższe datom przypisanego czynu), w następnych wyjaśnieniach podał, iż nie rozumie, o co jest oskarżony i nie składa wyjaśnień bez obecności swojego obrońcy, by ostatecznie (już pod jego obecność) wyjaśnić, że zarzut rozumie, ale się do niczego nie przyznaje i odmawia składania wyjaśnień merytorycznych.

Oczywiście brak merytorycznych wyjaśnień powoduje, że dla dokonania ustaleń potwierdzających sprawstwo należało tym bardziej poszukiwać innych dowodów, ale też opisana powyżej diametralna zmienność stanowiska oskarżonego, oraz okoliczności kolejnych wersji wyjaśnień, jest istotna dla sprawy, a ostateczna ocena wyjaśnień, dokonana przez sąd meriti, znajduje uzasadnienie w logice i życiowym doświadczeniu. Każdorazowo bowiem oskarżonemu przedstawiano (niemal) tożsamy zarzut i akurat nie sposób jest uznać, że raz go rozumiał, a innym razem już nie.

Oczywiście jednym z uprawnień oskarżonego, składającym się na całokształt jego prawa do obrony, jest prawo do milczenia. Nie oznacza to jednak, że sposób takiej, a nie innej obrony, pozostaje bez wpływu na intelektualny proces myślowy, jakim jest ocena dowodów. O ile milczenie oskarżonego nie jest żadnym dowodem, o tyle może ono mieć wpływ na ukształtowanie sędziowskiej oceny co do wiarygodności dowodów lub poszlak już istniejących w sprawie. Procedurze karnej nie są znane instytucje wywołujące dla strony negatywne konsekwencje w związku z uchylaniem przez nią od przeprowadzenia dowodu (np. art. 230 i 233 § 2 kpc ), ale powyższe nie oznacza jednak, że taka, a nie inna postawa procesowa, może być wyeliminowana z procesu myślowego polegającego na ocenie istniejących dowodów. Prawo oskarżonego do milczenia jest powszechnie akceptowalną we współczesnych systemach prawnych regułą ustanowioną ze względów humanitarnych, ale nie może być to równoznaczne ze stwierdzeniem, że realizacja tego prawa uniemożliwia sędziemu dokonanie wewnętrznej oceny przyczyn określonej postawy procesowej podsądnego w kontekście wszystkich zgromadzonych dowodów ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - II Wydział Karny z dnia 20 grudnia 2011 r. II AKa 238/11, Legalis ).

W uzasadnieniu wniesionej apelacji obrońca podniósł, że postępowanie w niniejszej sprawie toczyło się przez wiele lat i było zawieszone, z uwagi na równolegle prowadzone postępowanie podatkowe. Choć także brak jest zarzutu obrazy art. 8 kpk postawionego wprost, to ogólny wydźwięk apelacji dotyczy także tego, że poza załączeniem do sprawy wyników prowadzonego postępowania podatkowego (protokoły kontroli, decyzje), sąd karny nie przeprowadzał własnego postępowania dowodowego.

Sąd odwoławczy zauważając tą sytuację, przeprowadził własne postępowanie dowodowe, w uznanym prze siebie zakresie, załączając dostępne akta podatkowe oraz przesłuchując w charakterze świadków określone osoby tj. pracowników urzędu skarbowego prowadzących kontrole firmy oskarżonego w latach 2013-2015 pod kątem prawidłowości podatkowych: A. W. (1), P. G. i M. K..

Sąd odwoławczy zważył, że sąd karny związany jest wynikającą z art. 8 § 1 kpk zasadą samodzielności jurysdykcyjnej nakazującej sądowi samodzielnie rozstrzygnięcie zagadnienia faktycznego (sąd karny przy ustalaniu winy nie jest związany wydanym już w tym przedmiocie orzeczeniem innego sądu lub urzędu). Decyzje podatkowe, nawet ostateczne, nie mają dla sądu karnego mocy bezwzględnie wiążącej, a jedynie są dowodem, ulegającym ocenie sędziów na mocy ich wewnętrznego przekonania tak samo, jak każdy inny dowód. Takiej też oceny dokonano w niniejszej sprawie.

Pomimo mocno okrojonego postepowania dowodowego, przeprowadzonego na etapie postępowania przygotowawczego i pierwszoinstancyjnego, w niniejszej sprawie nie może być mowy o naruszeniu przez sąd I instancji, określonej w art. 8 § 1 kpk zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego. Oczywiste jest bowiem, że czym innym jest opieranie się przez sąd rozstrzygający o odpowiedzialności karnej określonej osoby na ustaleniach poczynionych przez inny sąd lub organ, a czym innym wykorzystywanie materiału dowodowego zgromadzonego w innym postępowaniu dla poczynienia własnych, samodzielnych ustaleń faktycznych w postępowaniu karnym. Całościowa analiza zgromadzonych dowodów, w szczególności dowodów przeprowadzonych w toku postępowania odwoławczego, prowadzi do wniosku, że w niniejszej sprawie zachodzi drugi przypadek.

W przedmiotowej sprawie decyzje organów podatkowych w zakresie obowiązku podatkowego, co do zasady i wysokości, pokrywają się z ustaleniami sądu I instancji.

Sąd odwoławczy zważył, że nie zawsze da się także ustalić przebieg zdarzeń „w szczegółach”, lecz niekiedy tylko w takim zakresie, na jaki zezwalają na to zebrane dowody oraz dostępna wiedza i ukształtowane na jej podstawie doświadczenie życiowe.

Z zeznań A. W. (1), P. G. i M. K. (a przede wszystkim z zeznań pierwszego z wymienionych świadków) zgodnie wynika, że kontrole podatkowe dotyczące składanych przez oskarżonego – jako przedsiębiorcę, deklaracji VAT oraz rzetelności prowadzenia ewidencji sprzedaży oraz zakupów za okres od stycznia 2013r. do grudnia 2015r., są pokłosiem kontroli dotyczącej podatku dochodowego wobec P. K. (1), gdzie oskarżony nie kwestionował wyników kontroli dotyczącej podatku dochodowego. Co więcej, z zeznań A. W. wynika także, w sposób jednoznaczny i pewny, że akurat wszelakie wpływy na konta oskarżonego, w spornym okresie czasu, co do których oskarżony, jako podatnik podał, iż pochodzą od osób wdzięcznych mu za „pokrycie psem”, czy też stanowią rekompensatę za zakupy dokonywane znajomym w ramach uprzejmości (np. z uwagi na pobyt na określonym bazarze, oskarżony kupował coś dla znajomego, który potem na konto zwracał mu pieniądze już przelewem), nie zostały uznane przez organ podatkowy jako dochód formy polegający wykazywaniu w ewidencji czy w deklaracjach podatku VAT. Fachowość wypowiedzi świadka, załączone materiały ze sprawy podatkowej i spójność z zeznaniami pozostałych pracowników US, nakazuje przyznać temu świadkowi, jak i wszystkim pozostałym, walor wiarygodnego źródła dowodowego.

Uzupełnione postępowanie dowodowe, nawet pomimo tego, że nie udało się załączyć w jego poczet źródłowych dokumentów dotyczących wpływów na konto (wyciągów bankowych) i innych związanych z transakcjami na rzecz podmiotów, w tym zagranicznych tj. (osób fizycznych i osób prawnych, które w nazwisku/nazwie zawierały człon W.), uzasadniało prawidłowość ustaleń dokonanych przez sąd meriti (a dokładnie umożliwiało taka ocenę ustaleń w ramach postępowania odwoławczego).

Zeznania świadków, konfrontowane z wielkościami pieniędzy (łącznymi kwotami), jakie faktycznie wpływały od tych podmiotów na konta bankowe oskarżonego, oceniane przez pryzmat zasad, o jakich mowa w art. 7 kpk, prowadzą do jednego tylko logicznego wniosku. Wpływy pieniędzy pochodzące od w/w podmiotów nie stanowiły li tylko dowodu wdzięczności, czy uprzejmości, za produkty wysyłane tym podmiotom „po kosztach” po to, by pomagać w promocji firmy oskarżonego, czy w rozszerzeniu jego działalności na inne rynki (np. do sprzedaży (...), zagraniczne itp). Łączne wielkości wpływów na konto oskarżonego z tytułu transakcji wielokrotnie zawierały nazewnictwo: Rachunek za…, czy sprzedaż…, gdzie były to dochody rzędu łącznie na przestrzeni lat 2012-2015 około 250.000 zł. Oskarżony nie zaewidencjonował, jako dochody podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT, dochodów takiego właśnie rzędu. Jako przedsiębiorca nie może bronić się swoją ewentualną nieznajomością prawa, czy brakiem niemożliwości sprawdzenia zagranicznego kontrahenta. W sytuacji osoby prowadzącej działalność gospodarczą, już przed wyborem ewentualnego kontrahenta, istnieje wymów wszelakiego jego sprawdzenia co do kwestii podatkowych (a w braku możliwości takiego sprawdzenia, należy odstąpić od ewentualnej współpracy). Nie pozostaje w błędzie ten przedsiębiorca, który nie mając pewności, co do osoby swojego kontrahenta (np. co do tego, czy jest zarejestrowanym podatnikiem wymaganych podatków i czy je odprowadza), podejmuje z nim współpracę.

Załączone akta 1019 - (...). (...) (...) potwierdzały jedynie, że w ramach prowadzonej kontroli US w R. ustalał/potwierdzał faktycznych kontrahentów firmy oskarżonego, a więc potwierdzał to, o czym zeznawali różni świadkowie -potencjalni kontrahenci oskarżonego (dokumenty dotyczące spornych transakcji tj. wyciągi bankowe i inne, jak ustalono znajdują się przekazane wraz z aktami do sądów administracyjnych, z uwagi na prowadzone w dalszym ciągu postępowanie przed tymi sądami).

Sąd odwoławczy przeanalizował racjonalność wersji oskarżonego – prezentowanej w toku postępowań podatkowych i jego działań polegających na tym, że wpłat od określonych osób nie ewidencjonował jako kwot objętych prowadzoną działalnością gospodarczą. Takich spornych kwot, które wpływały do prowadzącego działalność gospodarcza oskarżonego, a które to on sam nie uznawał za swój dochód podlegający uzewnętrznieniu – wykazaniu w księgach ewidencyjnych prowadzonej firmy, było bardzo dużo i na bardzo duże sumy. To ostatecznie właśnie ilość tych wpłat (także cykliczność, regularność) i ich wysokość, spowodowała, że w ocenie sądu rejonowego były to kwoty, jakie należało objąć podatkiem wymienionym w zarzucie.

Niewiarygodnie i to w sposób rażący, wybrzmiewają twierdzenia oskarżonego jako podatnika, iż wpłaty od osób o nazwisku W., czy firmy (...) (W. T. W.) mają nie mieć związku z prowadzoną działalnością, a przez to nie podlegać zaewidencjonowaniu i opodatkowaniu. Występowała także niekonsekwencja w ujmowaniu niektórych wpłat od tych podmiotów (część wpłat zaewidencjonowaniu w księgach rachunkowych firmy, a część nie). Przesyłki na ich rzecz były przy tym regularne, a do tego łączna wartość towaru tak przesłanego to – jak już nadmieniano powyżej - w 2013r. kwota ponad 57.000 zł., w 2014r. kwota ponad 150.000 zł. Jeszcze raz podkreślić należy, że to właśnie łączna ocena tych faktów spowodowała, że ostateczny wniosek, z jakiego tytułu wpływały pieniądze od w/w podmiotów dokonana przez organa ścigania, a zaaprobowana przez sąd meriti przekonuje, a jako taka pozwala na przypisanie oskarżonemu sprawstwa.

Analizując całokształt zebranych w sprawie dowodów, w tym przeprowadzonych w toku postępowania odwoławczego, należy uznać, że sąd rejonowy nalżycie ocenił dowody zgromadzone przez siebie, a przede wszystkim wyprowadził z nich prawidłowe wnioski i dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, prowadzące do ustalenia sprawstwa oskarżonego w zakresie przypisanego mu (a wcześniej zarzucanego) czynu. Sąd ten dostatecznie ustosunkował się do istotnych dowodów w sprawie i stanowisku swemu dał wystarczająco zrozumiały wyraz w sporządzonym uzasadnieniu. Apelacja podważa stanowisko sądu przede wszystkim z pozycji własnych subiektywnych ocen wymowy przeprowadzonych na rozprawie dowodów, przy wybiórczym i subiektywnym ujęciu ich zakresu, charakteru i treści oraz z pominięciem tego, iż w toku postepowania odwoławczego nie było już żadnych przeszkód, do ewentualnej inicjatywy dowodowej i prezentowania swobodnej linii obrony.

Ad. I.d.

Sprzecznie brzmią argumenty apelanta, który z jednej strony, za przejaw obrazy prawa procesowego uznaje odmówienie wiarygodności swojemu klientowi (w szczególności uznanie za wiarygodne wyjaśnień oskarżonego, w których akurat przyznał się do popełnienia zarzucanego czynu), a z drugiej strony podnosi, że nie można było wykluczyć możliwości zakończenia postępowania w sposób konsensualny (podnosi, że takiej możliwości nie wykluczała obrona).

Na rozprawie w dniu 28 lutego 2024r. nie stawił się żaden z oskarżycieli, gdzie winien stawić się przedstawiciel finansowego organu postępowania przygotowawczego. W przedmiotowej sprawie organem takim był Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.. Faktycznie przyjęte w drodze dodania art. 46 § 2 kpk rozwiązanie, zgodnie z którym w przypadku zakończenia postępowania przygotowawczego w formie dochodzenia, niestawiennictwo oskarżyciela publicznego na rozprawie głównej nie tamuje jej toku, nie powinno znajdować zastosowania w sprawach po przestępstwa skarbowe (choć istnieje linia orzecznicza sprzeczna z powyższym i to nie tylko zaprezentowana w sprawie II K 997/23). Brak obecności oskarżyciela publicznego na w/w rozprawie, choć niezgodny w treścią art. 157 § 1 kks, to w ocenie sądu odwoławczego stanowił jedynie względną przyczynę odwoławczą, a ostatecznie uznano także, iż nie stanowił obrazy przepisów w rozumieniu art. 438 pkt 2 kpk - bo takowy, z uwagi na realia sprawy, nie mógł mieć i nie miał wpływu na treść wydanego wyroku.

Potwierdzeniem takiego stanowiska jest pośrednio postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2013 r., wydane na kanwie sprawy sygn.V KK 52/13, w którym przyjęto: Nawet wówczas, gdyby sąd II instancji rozpoznał apelację obrońcy oskarżonego dodatkowo pod nieobecność również drugiego oskarżyciela publicznego, okoliczności tej nie można byłoby rozpatrywać w kategoriach bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 9 KPK. Tego rodzaju naruszenie należałoby traktować jako względną przyczynę odwoławczą z art. 438 pkt 2 KPK w zw. z art. 450 § 1 KPK, przy czym na podnoszącym ten zarzut spoczywałby obowiązek wykazania, że obraza ww. przepisu miała istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku. (opubl. Legalis).

Wniosek

- wniosek o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek realnej potrzeby ponownego rozpoznania sprawy, w sytuacji możliwości wykorzystania przez sąd II instancji inicjatywy dowodowej nadanej mu przez treść art. 452 § 2 kpk. Sąd okręgowy uznał, że zachodzi potrzeba poszerzenia i weryfikacji materiału dowodowego i samodzielnie materiał ten uzupełnił. Z uwagi na aktualne brzmienie art. 452 § 2 kpk oraz treść art. 167 kpk, regułą jest obecnie prowadzenie uzupełniającego postępowania dowodowego przed sądem drugiej instancji i orzekanie reformatoryjne, zaś uchylenie wyroku sądu I instancji, w oparciu o przesłankę z art. 437 § 2 kpk powinno mieć miejsce jedynie w sytuacjach wyjątkowych, kiedy bez ponowienia wszystkich dowodów nie jest możliwe wydanie trafnego rozstrzygnięcia. Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Argumenty wywiedzione w apelacji nie mogły też doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego, bowiem nie pozwala na to ocena istotnych w sprawie dowodów. Weryfikacja materiału dowodowego w instancji odwoławczego doprowadziła jedynie do złagodzenia oskarżonemu kary.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

- upływ czasu od dnia popełnienia czynu,

- aktualna (dalsza) niekaralność P. K.,

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Z racji tego, iż od dnia popełnienia zarzucanego przestępstwa upłynął okres czasu już blisko 10 lat (sama sprawa karna realnie jest zagrożona przedawnieniem), gdzie oskarżony mając już blisko 50 lat - jak ustalono - nadal pozostaje osobą niekaraną, z urzędu należało rozważyć, czy zastosowana wobec niego represja karna nie jest rażąco surowa. W ocenie sądu odwoławczego okoliczności podniesione powyżej, działające na korzyść sprawcy przy wymiarze kary, należało uwzględnić w większym stopniu, aniżeli uczynił to sąd rejonowy.

Powyższe uzasadniały także zmianę zaskarżonego wyroku poprzez obniżenie wymiaru orzeczonej kary grzywny do wysokości 20 stawek dziennych (niewiele powyżej minimum), przy ustaleniu wysokości jednej stawki na 70 złotych.

Sąd odwoławczy rozważał także zasadność warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec P. K., uznał jednak, iż stopień społecznej szkodliwości zachowania oskarżonego i jego postawa prezentowana w procesie nie gwarantują spełnienia przesłanek wymienionych w art. 66 § 1 kk.

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina i sprawstwo, wydatki za postępowanie przed sądem I instancji;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

- brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korekty zaskarżonego wyroku w tych zakresach;

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- wymiar kary;

Zwięźle o powodach zmiany

- wskazano w punkcie 4.1.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

3

Wobec wyniku postępowania apelacyjnego, Sąd odwoławczy zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa opłatę za obie instancje oraz 20 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym. Brak podstaw do uznania, by oskarżony nie był w stanie pokryć kosztów postępowania odwoławczego, szczególnie wobec ich łącznej wysokości.

PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wina, sprawstwo;

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia