Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 223/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 31 stycznia 2025 roku w sprawie II K 650/24

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

wynikający z apelacji obrońcy oskarżonej

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku polegającego na uznaniu, że działania oskarżonej mają społeczną szkodliwość większą niż znikoma w sytuacji, kiedy przeprowadzone dowody oraz szczególne okoliczności związane ze śmiercią męża oskarżonej i jego wcześniejszej relacji z pokrzywdzoną (o których oskarżona dowiedziała się dopiero po śmierci męża) wskazują na to, że działania oskarżonej wywołane były silnym wstrząsem emocjonalnym oraz traumą przemawiającą za uznaniem, że społeczna szkodliwość czynu oskarżonej jest mniejsza niż znikoma;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd I instancji ustalił stan faktyczny sprawy w sposób prawidłowy i dokonał jego właściwej subsumcji uznając, że oskarżona swoim zachowaniem wypełniła znamiona przestępstwa z art. 190a § 1 kk. W szczególności sąd I instancji prawidłowo wskazał okoliczności przemawiające za uznaniem, że czyn oskarżonej charakteryzował się znacznym stopniem społecznej szkodliwości, wskazując na kwantyfikatory stopnia tejże społecznej szkodliwości opisane w art. 115 § 2 kk i odnosząc je do realiów przedmiotowej sprawy.

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu Sąd bierze pod uwagę okoliczności o charakterze przedmiotowym (rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiar wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu), jak i podmiotowym (wagę naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia). Art. 115 § 2 kk, który zawiera zamknięty katalog kryteriów oceny stopnia społecznej szkodliwości społecznej czynu nie pozostawia wątpliwości, że dominujące znaczenie mają okoliczności z zakresu strony przedmiotowej, do której dołączono tylko dwie przesłanki strony podmiotowej (postać zamiaru i motywację sprawcy), pominięto zaś okoliczności związane z samym podmiotem czynu, tj. ze sprawcą.

Nie mają więc wpływu na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu takie okoliczności jak niekaralność sprawcy, jego dotychczasowe życie, właściwości i warunki osobiste, bo chociaż okoliczności te sąd winien uwzględnić przy wymiarze kary, to jednak uwzględnia się je nie w aspekcie oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu.

Ww. okoliczności podmiotowe nie mogą wpływać na określenie stopnia społecznej szkodliwości czynu i nie mogą mieć znaczenia dla kwalifikowania go jako przestępstwa. Wynika to z samej istoty pojęcia szkodliwości społecznej, jako konsekwencji czynu sprawcy w oderwaniu od więzi społecznych, które przez ten czyn zostają naruszone. Okoliczności odnoszące się do podmiotu czynu dopiero wówczas mogą podlegać rozważeniu, jeżeli ustalona zostanie przestępczość czynu, zatem także jego karygodność, która z kolei zależna jest od określenia stopnia społecznej szkodliwości. Zauważyć należy, że obrońca oskarżonej w części dotyczącej oceny stopnia społecznej szkodliwości zarzuconego oskarżonej czynu największy nacisk położył właśnie na właściwości i warunki osobiste oskarżonej, pomijając właściwe kwantyfikatory, mające wpływ na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu oskarżonej.

Wskazać należy, że o uznaniu zachowania sprawcy za wyczerpujące znamiona przestępstwa stalkingu nie decyduje sama treść materiałów w postaci np. sms­-ów, lecz sposób działania i częstotliwość (vide np. wyrok Sądy Najwyższego z dnia 12 stycznia 2016 r. w sprawie IV KK 196/15). Przykładowo: oskarżony mógłby wysyłać nawet tzw. puste sms-y lub wykonywać głuche połączenia telefoniczne, a i tak jego zachowanie zakwalifikowane mogłoby zostać ocenione jako wypełniające znamiona przestępstwa stalkingu. Przypomnieć należy w tym miejscu, że przez nękanie w rozumieniu art. 190a § 1 kk należy rozumieć wielokrotne, powtarzające się prześladowanie, wyrażające się w podejmowaniu różnych naprzykrzających się czynności, których celem jest udręczenie, utrapienie, dokuczenie lub niepokojenie pokrzywdzonego albo jego osoby najbliższej, które musi być uporczywe, czyli o charakterze długotrwałym. O uporczywym zachowaniu się sprawcy świadczyć bowiem będzie z jednej strony jego szczególne nastawienie psychiczne, wyrażające się w nieustępliwości nękania, tj. trwaniu w swego rodzaju uporze, mimo próśb i upomnień pochodzących od pokrzywdzonego lub innych osób o zaprzestanie przedmiotowych zachowań, z drugiej natomiast strony – dłuższy upływ czasu, przez który sprawca je podejmuje (vide komentarz do art. 190a § 1 kk red. A. Grześkowiak, Legalis oraz wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 19.2.2014 r., II AKa 18/14, KZS 2014, Nr 7–8, poz. 98). Nadto, prawnie irrelewantne jest w kontekście strony podmiotowej tego przestępstwa, czy czyn sprawcy powodowany jest żywionym do pokrzywdzonego uczuciem miłości, nienawiści, chęcią dokuczenia mu, złośliwością czy chęcią zemsty (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2013 r. w sprawie III KK 417/13).

Czyn D. D. (1) godził w takie dobra prawem chronione jak wolność jednostki i zdrowie psychiczne, był popełniony świadomie z zamiarem dokuczenia poniżenia i udręczenia pokrzywdzonej, rozciągnięty w czasie na przestrzeni ponad roku czasu, a przy tym popełniony w sposób wyjątkowo złośliwy i poniżający dla pokrzywdzonej. Przypisany sposób działania oskarżonej, częściowo poprzez środki komunikacji społecznej, celowo zmierzał do spotęgowania efektu poniżenia pokrzywdzonej, która wykonuje zawód kierowcy miejskiego autobusu.

Oskarżona przez okres roku wysłała nieustępliwie do pokrzywdzonej oraz czworga członków jej rodziny, bardzo dużą liczbę obraźliwych, poniżających, wulgarnych, a przy tym mocno rozbudowanych (długich) wiadomości sms, mms (przykładowo do aktu oskarżenia załączono łącznie 397 takich informacji), a także przy pomocy komunikatora internetowego, wykonywała także połączenia telefoniczne, zamieszczała złośliwe komentarze w serwisach internetowych, a wszystkie ww. czynności wykonywała o różnych porach dnia i nocy. Zdarzało się, że było to jednorazowo kilkanaście treści o znacznej, jak już podniesiono, obszerności.

Niewątpliwie taka ilość i częstotliwość połączeń oraz merytoryczna zawartość wiadomości, w sposób istotny naruszała prywatność pokrzywdzonej, która zawodowo jako kierowca, a ma kontakt z bardzo szeroką gamą osób, co wymaga skupienia i uwagi. Oskarżona miała świadomość, że pokrzywdzona nie życzy sobie kontaktów w jakiejkolwiek formie. Liczne groźby zawarte w treściach adresowanych do pokrzywdzonej i rodziny wzbudzały uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia u pokrzywdzonej. Oskarżona wysyłając obraźliwe, poniżające, wulgarne treści, wykonując - biorąc pod uwagę tak treść komunikatów, jak ich ilość - działała w zamiarze ustawicznego dręczenia, niepokojenia pokrzywdzonej. O takim też celu swojego zachowywania się oskarżona sama wielokrotnie informowała pokrzywdzoną, co więcej, wypowiadając także swoje stanowisko, co do ewentualnej odpowiedzialności karnej za swoje zachowanie – delikatnie rzecz ujmując: w sposób bardzo lekceważący.

Działania oskarżonej spowodowały potrzebę ( konieczność ) skorzystania przez pokrzywdzoną z pomocy i wsparcia psychologicznego, a z czasem także psychiatrycznego.

W ocenie sądu odwoławczego, wbrew twierdzeniom apelanta, korespondencja kierowana do oskarżonej przez pokrzywdzoną (w odpowiedzi) mieściła się w granicach zrozumiałej i dopuszczalnej odpowiedzi na tak długotrwały i intensywny atak przypuszczany przez oskarżoną, a przy tym nie tylko na osobę pokrzywdzonej, ale również jej najbliższych. To właśnie oskarżona, wielokrotnie wysyłając wiadomości do tych osób - w swej treści jednoznacznie obraźliwe, wulgarne – niejako wciągnęła je w swój konflikt, uważając że pokrzywdzona, jak też jej rodzina, a głównie rodzice, są odpowiedzialni za śmierć jej męża.

Podkreślić należy, że stylistyka wypowiedzi zwrotnych, ich treść wskazuje na jednoznaczną chęć, aby oskarżona zaprzestała swych działań. Są próbą unaocznienia oskarżonej ich niedorzeczności; przede wszystkim jednak wiadomości te, w ocenie sądu odwoławczego, stanowią w swej treści wyraźne wyrażenie braku zgody na tolerowanie takich zachowań. Ponadto nie za każdym razem, a jedynie sporadycznie ww. decydowali się na reakcje na działania oskarżonej, która namolnie inicjowała niechciany „kontakt”. W kwestii wykonania przez pokrzywdzoną połączenia telefonicznego do oskarżonej i napisania kilku sms-ów, sama M. S. przyznała, że starała się być powściągliwa, a ostatecznie w treści odpowiedzi sms faktycznie mogła „ ze dwa razy” obrazić oskarżoną. Choć jest to zachowanie niepoprawne, to zważyć należy, że pokrzywdzona znajdowała się pod silną presją spowodowaną uporczywością, intensywnością kierowanych do niej wulgarnych, obelżywych treści, kontrolowania jej aktywności w sieci, łączenia pewnych okoliczności dość dowolnie z osobą pokrzywdzonej, próbą ośmieszania jej i wyrażaniem pod jej adresem bliżej niesprecyzowanych gróźb. Porównanie natężenia kierowanej korespondencji pochodzącej od oskarżonej vs pokrzywdzonej, jej treści, obszerności, zabarwienia wulgarnego nakazuje przyjąć, że działania pokrzywdzonej mieściły się w granicach przyjętych norm społecznych. W żadnym natomiast wypadku, jak tego oczekuje skarżący, kierowane do oskarżonej wiadomości nie są próbą ataku na oskarżoną, nie są kierowane chęcią dokuczenia jej, obrażenia, poniżenia, czy zastraszenia, nie stanowią też próby prowokacji.

Zachowania, jakich dopuszczała się D. D. (1), właśnie z racji swojego natężenia i wydźwięku, nie mogą być usprawiedliwione emocjami wdowy, która pozostaje w przeświadczeniu, że jej zmarły mąż pozostawał w związku pozamałżeńskim z pokrzywdzoną – nawet, gdyby faktycznie taki fakt miał miejsce.

Nie negując, że oskarżona doznała podwójnie traumatyzującego przeżycia, to nawet okoliczność nie stanowi usprawiedliwienia jej przestępczych działań rozciągniętych w czasie i jednoznacznie przyjętych dla wykonania celu, jakim było zniszczenie osoby pokrzywdzonej (takie cel wypowiedziany został wielokrotnie nawet wprost)_- o oczach rodziny, znajomych, czy miejscu pracy. Oskarżona nękała pokrzywdzoną, wciągając w konflikt jej bliskich i znajomych przez ponad rok czasu; czyniła to z wyjątkową częstotliwością, w sposób mocno poniżający, wulgarny, odwetowy i nieustępliwy, pomimo wielu próśb o zaprzestanie.

W tym stanie rzeczy, słuszna jest konkluzja sądu meriti, że brak jakichkolwiek podstaw do przyjęcia, iż rozciągnięte w czasie, nieustępliwe i nacechowane wyjątkową agresją zachowanie oskarżonej, było usprawiedliwione, w znaczeniu ekskulpacji działania – kontekstem, w jakich do tych zachowań dochodziło, a osadzonych w swoistego rodzaju resentymencie za utrzymywanie bardzo bliskiej relacji ze zmarłym mężem przez M. S. (2). Nawet bowiem moralne przyznanie racji dla złości po stronie oskarżonej, nie może ona usprawiedliwiać odwetu w takich granicach i takim wykonaniu, jak postanowiła to uczynić D. D..

Przechodząc do kwestii wymiaru kary orzeczonej względem oskarżonej, stwierdzić należy, że zdaniem sądu odwoławczego sposób reakcji karnej w niniejszej sprawie jest adekwatny do przypisanego oskarżonej czynu z art. 190a § 1 kk. Sąd rejonowy wymierzając oskarżonej samoistna karę grzywny zastosował instytucje qwasi nadzwyczajnego złagodzenia kary (art. 37 a § 1 kk).

Uwzględnia on zarówno społeczną szkodliwość czynu, jak i stopień winy oskarżonej, a także dyrektywy prewencji generalnej (kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa) i prewencji indywidualnej - pojmowanej jako cele zapobiegawcze i wychowawcze kary w stosunku do oskarżonej, jak też okoliczności łagodzące i obciążające. Kary grzywny orzeczonej względem oskarżonej z pewnością nie można uznać za karę nazbyt surową, a należy rozpatrywać ją w kategoriach kar łagodnych. Świadczy o tym chociażby to, że ustawodawca za przestępstwo z art. 190a§1 kk przewidział karę pozbawienia wolności do lat 3, a sąd I instancji wymierzył oskarżonej karę o charakterze wolnościowym i jedynie finansowym.

Kara ta nie jest rażąco niewspółmiernie surowa, w rozumieniu art. 438 pkt 4 kpk - również jeśli zważy się na stosunkowo długi czasookres popełnionego czynu oraz rozmiary negatywnych następstw tego czynu dla pokrzywdzonej.

Nie budzi też żadnych wątpliwości orzeczony środek karny zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej, jako w sposób prawidłowy spełniający swe cele, jak również zasądzona tytułem naprawienia szkody kwota 1.000 zł., tytułem rekompensaty kosztów leczenia.

Wniosek

o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od przypisanego jej czynu;

o przeprowadzenie rozprawy w II instancji;

o ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadne

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przed sądem odwoławczym przeprowadzono rozprawę. Wobec powyższych rozważań, brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonej i uniewinnienia jej od zarzucanego jej czynu. Kompletny i prawidłowo oceniony materiał dowodowy pozwalał na podzielenie ustaleń sądu meriti, także co do oceny stopnia społecznej szkodliwości czynu.

3.2.

wynikający z apelacji obrońcy oskarżonego

- zarzut naruszenia art. 46 § 1 k.k. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i orzeczenie wobec oskarżonej środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość nie mniejszą niż 50 metrów oraz zobowiązania oskarżonej do zapłaty na rzecz M. S. tytułem naprawienia szkody kwoty 1100 zł. oraz tytułem zadośćuczynienia kwoty 1000 zł. w sytuacji, kiedy środek ten może zostać wykorzystany przez pokrzywdzoną jako forma odwetu na oskarżonej podczas wizyt grobu męża oskarżonej;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Należy w pełni podzielić zasadność zasądzenia na rzecz pokrzywdzonej tytułem naprawienia szkody kwoty 1.000 zł. jako rekompensaty udowodnionych kosztów leczenia. W kwestii modyfikacji rozstrzygnięcia w przedmiocie orzeczonego zadośćuczynienia o jej podstawach sąd wypowie się poniżej - w częściowym uwzględnieniu apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej.

Zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość nie mniejszą niż 50 metrów zastosowany został w niniejszej sprawie jako środek zapobiegawczy. Nie odnotowano sytuacji, w której miałoby dojść do jego nierespektowania, zwłaszcza jakiejkolwiek sytuacji, w której to pokrzywdzona miałaby celowo sprowokować jego naruszenie. Pokrzywdzona wprost zeznała, że nie chce mieć żadnego kontaktu z oskarżoną, co jest jak najbardziej zrozumiałe.

Przypomnieć należy, że działania pokrzywdzonej doprowadziły pokrzywdzoną do konieczności uzyskania profesjonalnej opieki terapeutycznej.

Apelant w sposób dość abstrakcyjny argumentuje, że orzeczony zakaz może być środkiem odwetu na oskarżonej, np. w momencie, kiedy pokrzywdzona zbliży się do grobu męża oskarżonej, ta zmuszona będzie odejść. Po pierwsze: jest to założenie dość hipotetyczne, zwłaszcza w świetle uwag wskazanych powyżej. Po drugie: środek ten nadal jest potrzebny dla spełnienia swych celów i wzmocnienia prawidłowo określonej represji karnej. Po trzecie: cmentarz jest miejscem publicznym.

Wniosek

- dorozumiany - o uchylenie orzeczonego zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej; w pozostałym zakresie zarzut nie sformułowany;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ww. środek karny nadal jest potrzebny dla spełnienia swych celów i wzmocnienia prawidłowo określonej represji karnej.

3.3.

wynikający z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

- zarzut obrazy przepisów prawa materialnego, tj. art. 53 § 1 i 2 kk w zw. z art. 56 kk poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i niedostateczne uwzględnienie przez Sąd I instancji, przy ustaleniu wymiaru środka karnego z art. 41 a § 1 kk, okoliczności obciążających, w szczególności takich jak właściwości i warunki osobiste oraz zachowanie oskarżonej po popełnieniu przestępstwa i wymierzenie przedmiotowego środka karnego na okres trzech lat, jako zbyt surowego;

- zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego środka karnego z art. 41 a § 1 kk, polegający na bezpodstawnym przyjęciu, że właściwe i adekwatne jest orzeczenie środka karnego w postaci zakazu zbliżania się oskarżonej do pokrzywdzonej oraz zakazu kontaktowania się na okres lat trzech;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Niezasadny jest zarzut apelanta, jakoby okres orzeczonego środka karnego w rozmiarze 3 lat nie był okresem adekwatnym do okoliczności sprawy i właściwym dla spełnienia swego celu.

Oskarżona, choć pod przymusem i zagrożeniem wszczętego postępowania karnego, ale jednak odstąpiła od dalszego nękania pokrzywdzonej. Od momentu pogrzebu męża D. D. sporne strony nie miały ze sobą jakiegokolwiek bezpośredniego kontaktu. Wnioskowany przez apelanta okres stosowania środka, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, byłby dla oskarżonej nadmierną represją. Orzeczony okres (3 lat) jest także adekwatny i dostatecznie wystarczający dla zweryfikowania, czy oskarżona wyciągnęła prawidłowe wnioski z przedmiotowego skazania.

Wniosek

o orzeczenie wobec oskarżonej środka karnego w postaci zakazu zbliżania się do pokrzywdzonej na odległość nie mniejszą niż 50 metrów oraz zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną w jakiejkolwiek formie, na okres co najmniej 5 (pięciu) lat;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioskowany okres stosowania środka, w okolicznościach przedmiotowej sprawy, byłby dla oskarżonej nadmierną represją.

3.4.

wynikający z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mającego wpływ na jego treść, poprzez przyjęcie, że rozmiar krzywdy wyrządzonej przez oskarżoną pokrzywdzonej uzasadnia orzeczenie zadośćuczynienia w kwocie 1.000;

- zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego środka kompensacyjnego polegającą na przyjęciu, że rozmiar krzywdy wyrządzonej przez oskarżoną pokrzywdzonej uzasadnia orzeczenie zadośćuczynienia w kwocie 1.000,- zł, podczas gdy, okoliczności sprawy, a w szczególności czas trwania bezprawnych działań oskarżonej, ich intensywność, treść kierowanych wypowiedzi, wulgarnych, poniżających; nakierowanie tychże działań i wypowiedzi na osoby najbliższe dla pokrzywdzonej, a zwłaszcza jej małoletnie dzieci i wynikający z tego stopień udręczenia, poniżenia wskazują na konieczność przyjęcia, że zadośćuczynienie w kwocie orzeczonej przez Sąd I instancji jest rażąco niewspółmierne do rozmiaru krzywdy wyrządzonej M. S. (2);

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację ma skarżący o tyle, o ile podniósł zarzut niewłaściwego ukształtowania rozmiaru zasądzonego zadośćuczynienia. Rzeczywiście bowiem przyznana przez sąd I instancji kwota 1000 zł. jako całościowe i wyczerpujące zadośćuczynienie, nie spełni swojej kompensacyjnej funkcji w należyty sposób. Pokrzywdzona była rok notorycznie nękana przez oskarżoną, a ostatecznie musiała podjąć leczenia natury psychologiczno-psychiatrycznej.

Działania oskarżonej wywołało u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia, skutkujące rozstrojem zdrowia i koniecznością zwrócenie się o fachowa pomoc specjalistów.

Zasądzona kwota 1000 zł. ma więc charakter bardziej symboliczny. Dlatego należało rozmiar, tak określonego zadośćuczynienia, urealnić i dostosować do stopnia skrzywdzenia pokrzywdzonej przez oskarżoną, ale tez jedynie poprzez wskazanie, że ww. kwota ma charakter częściowego zadośćuczynienia. Takie rozstrzygnięcie daje pokrzywdzonej możliwość dochodzenia dalej idących roszczeń, ale już w postępowaniu cywilnym (przy konieczności uzupełnienia materiału dowodowego).

Wniosek

o zobowiązanie oskarżonej do zapłaty na rzecz pokrzywdzonej kwoty 1.100,- zł tytułem naprawienia szkody oraz kwoty 5.000 zł tytułem częściowego zadośćuczynienia;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Pokrzywdzona może ewentualnie dochodzić pozostałej części roszczeń na drodze powództwa cywilnego.

3.5.

wynikający z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej

- zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że nakład pracy pełnomocnika procesowego oskarżycielki posiłkowej nie był znaczny;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Rację ma sąd rejonowy podnosząc, że podstawą zasądzenia kwot na rzecz oskarżycielki posiłkowej z tytułu ustanowienia pełnomocnika z wyboru, nie jest treść umowy cywilno-prawnej (czy wygląd rachunków VAT) łączącej jej ze owym pełnomocnikiem, a tylko wskazane przepisy rozporządzenia z dnia 22.10.2015r. Argumenty sądu meriti w tej kwestii przekonują, i dość stwierdzić, że zaprezentowaną w tym temacie argumentację, sąd odwoławczy w całości podziela.

Inaczej jest, jeśli chodzi o ocenę nakładu pracy pełnomocnika.

W ocenie sądu odwoławczego, pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej, wykazał szeroką inicjatywę dowodową, celem wyjaśnienia najistotniejszych aspektów sprawy. Zgromadzono dzięki niemu bardzo obszerny materiał w postaci wiadomości sms, mms, komentarzy i postów zamieszczanych w komunikatorach internetowych i na różnego rodzaju stronach internetowych; dokumentów dotyczących leczenia pokrzywdzonej, wysokości poniesionych kwot z tytułu tego leczenia itp. Pełnomocnik przed przedstawieniem tych obszernych, w swej treści dowodów, niewątpliwie musiał je przeanalizować pod kątem oceny ich treści wartości dowodowej i wyglądu zaprezentowanego ostatecznie sądowi.

Ponadto ww. aktywnie reprezentował pokrzywdzoną, już na etapie postępowania przygotowawczego. Przykładowo brał udział trwającej kilka godzin czynności ustanego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, czy uczestniczył w przesłuchaniu niektórych świadków. Także w czynnościach sądowych był wyjątkowo aktywną stroną postępowania - zadawał pytania pokrzywdzonej i świadkom, ustosunkowywał się do wniosków. To jego inicjatywa dowodowa, oceniania jako zasadna (wobec załączenia w poczet materiału dowodowego szeregu dokumentów), pomogła w prawidłowym ustaleniu ważkich okoliczności sprawy; złożył skuteczny wniosek o zastosowanie wobec oskarżonej środków zapobiegawczych. Udział pełnomocnika w pierwszej z odbytych rozpraw trwał niemal cały dzień pracy sądu.

Z tego powodu przyjęcie przez sąd meriti, iż należnym będzie dla pokrzywdzonej przyznanie kwoty, z tytułu poniesionych kosztów procesu związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru, w wysokości minimalnej, czy niewiele większej od minimalnej, nie przekonywało.

Na marginesie sąd odwoławczy zauważa także, że zasadzoną w punkcie 4 wyroku kwotę 1446,48 zł. sąd rejonowy uzasadnił jako „minimalną” przewidziana prawem, a gdzie jako podstawę prawną rozstrzygnięcia wskazano § 11 ust. 2 pkt 3 i ust. 7, § 15 ust. 3 i § 17 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Tymczasem wskazane podstawy nie prowadziły do takiego wyliczenia (łącznie z liczbami „po przecinku”), czy to za etap postępowania sądowego, czy pierwszoinstancyjnego i przygotowawczego obliczone razem.

Wniosek

o zasądzenie od oskarżonej na rzecz pokrzywdzonej oskarżycielki posiłkowej kwoty 6.690 zł. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zdaniem sądu odwoławczego nakład pracy pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej uzasadniał zmianę punktu 4 wyroku i przyznanie M. S. kwoty z tytułu poniesionych kosztów procesu - za postępowanie przygotowawcze prowadzone w formie śledztwa - w wysokości stawki minimalnej (600 zł.), a za postępowanie przed sądem rejonowym - w kwocie określonej na poziomie dwukrotności kwoty minimalnej, z uwzględnieniem trzech terminów rozpraw (także tego, na którym nastąpiło ogłoszenie wyroku, gdzie obecnym był osobiście także pełnomocnik; tj. dwukrotności kwoty 840 zł. plus 2 x 168 zł.).

3.6.

o zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Nakład pracy pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej w postępowaniu odwoławczym uwzględniono w kwocie stawki minimalnej.

Wniosek

o zasądzenie od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na wynik postępowania, wniosek uwzględniono, uznając, że adekwatna do wkładu pracy pełnomocnika będzie stawka minimalna – o czym także powyżej.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

- wina i sprawstwo, wyrok skazujący; rozstrzygnięcia zawarte w wyroku co do kary i środków karnych, poza modyfikacją w kwestii oceny zasądzonego zadośćuczynienia jako całościowego i wysokości należnej z tytułu udziału w sprawie pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej;

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelacja w części odnoszącej się do meritum jest polemiczna. Obrońca nie wykazał, aby wyrok sądu I instancji był w jakikolwiek sposób nieprawidłowy; szerzej o zmianach w punkcie 3.4. – 3.6.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

- przyjęcie, że zasądzona kwota od oskarżonej D. D. (1) na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. S. (2), w pkt 3 wyroku, kwota 1000 złotych następuje tytułem częściowego zadośćuczynienia;

- podwyższenie orzeczonej w punkcie 4 kwoty do wysokości 2.952 (dwa tysiące dziewięćset pięćdziesiąt dwa) złote przyjmując, że obejmuje ona etap postępowania przygotowawczego i pierwszoinstancyjnego;

Zwięźle o powodach zmiany

Z powodów określonych w rubryce powyżej 3.4- 3.6., wyrok sądu meriti w zakresie opisanym podlegał modyfikacji, a apelacja obrońcy pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej okazała się częściowo zasadna.

Natomiast brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w odniesieniu do oskarżonej i uniewinnienia jej od zarzucanego czynu.

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 3 i 4

Sąd Okręgowy stosownie do treści art. 627 k.p.k. w zw. z art. 635 k.p.k., art. 616 § 1 pkt 2 k.p.k. w zw. § 11 ust. 2 pkt 4, ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radcy prawnego, zasądził od oskarżonej na rzecz oskarżycielki posiłkowej kwotę 840 złotych tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej oskarżycielowi posiłkowemu w postępowaniu przed sądem odwoławczym.

Na podstawie art. 635 k.p.k., art. 8 i art. 2 ust. 1 pkt 3, art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 123 z póz. zm.) zasądzono od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 510 złotych tytułem opłaty za drugą instancję i kwotę 20 złotych tytułem wydatków poniesionych w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

środek karny i kompensacyjny

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.12.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina, społeczna szkodliwość czynu, wyrok skazujący,

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana