Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 142/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1.  Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 20 grudnia 2024 roku w sprawie II K 503/24.

1.2.  Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3.  Granice zaskarżenia

1.1.1.  Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.1.2.  Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4.  Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami
przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

1.5.  Ustalenie faktów

1.1.3.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

1.1.4.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

1.6.  Ocena dowodów

1.1.5.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.1.6.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza przepisów postępowania, mającą wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 14 § 1 kpk poprzez wyjście poza granice aktu oskarżenia i przypisanie oskarżonemu czynu nieobjętego aktem oskarżenia poprzez przypisanie oskarżonemu współsprawstwa oraz czynności nie mieszczących się w granicach tożsamość zarzucanego czynów opisanych w akcie oskarżenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zdaniem skarżącego w przedmiotowym przypadku doszło do rozszerzenia „zdarzenia historycznego" o kolejne etapy popełnienia przestępstwa, nieujęte wcześniej w ramach aktu oskarżenia. Również skazano oskarżonego za inną formę zjawiskową tego przestępstwa, bowiem przyjęto, iż w ramach czynu współdziałały 3 osoby - M. Ł. i 2 nieustalone osoby. Obrońcy wydaje się, że za dużo jest tu domniemań, bowiem można by było przecież przyjąć, iż tych osób było więcej. To potwierdza tylko, iż nie doszło do udowodnienia popełnienia przez oskarżonego zarzucanych mu czynów. Jak bowiem wiadomo, nie było żadnych możliwości na przypisanie oskarżonemu sprawstwa w formie przyjętej przez rzecznika oskarżenia w akcie oskarżenia. M. Ł. nie dokonał przecież bezpośrednio przywłaszczenia koparki - potwierdza to pokrzywdzony, a także nie posłużył się dokumentem stwierdzającym tożsamość innej osoby - to również wynika z zeznań i rozpoznania przez pokrzywdzonego.

Sad odwoławczy nie podzielił tej argumentacji. Skarga, o której mowa w art. 14 § 1 kpk, zakreśla granice przedmiotowe i podmiotowe rozpoznania sprawy. Sąd I instancji, podobnie jak sąd odwoławczy, nie może wyjść poza granice oskarżenia, ponieważ inicjatywa ścigania należy do oskarżyciela i to oskarżyciel zakreśla ramy tegoż oskarżenia. W szczególności sąd nie może orzekać w odniesieniu do czynu, który nie jest przedmiotem skar­gi. Z tą kwestią ściśle łączy się zatem problematyka tożsamości czynu zarzuca­nego i przypisanego sprawcy. Ram tych nie wyznacza przyjęty w akcie oskar­żenia opis czynu zarzucanego oskarżonemu ani też wskazana tam kwalifikacja prawna. Granice oskarżenia wyznacza bowiem zdarzenie historyczne, na któ­rym zasadza się oskarżenie. Istotna jest zatem tożsamość czynu wyznaczona faktycznymi ramami zdarzenia. granice oskarżenia zostają utrzymane dopóty, dopóki w miejsce czynu zarzucanego, w ramach tego samego zdarzenia historycznego można przypisać oskarżonemu czyn, nawet ze zmienionym opisem i jego oceną prawną, ale mieszczący się w tym samym zespole zachowań człowieka. Nie stanowi zatem wyjścia poza granice oskarżenia modyfikacja między innymi sposobu i okoliczności popełnienia czynu zabronionego, jeśli tylko bezsporne będzie, że chodzi o to samo zdarzenie faktyczne, którego objęcie ściganiem stanowiło wyraz woli oskarżyciela. Nie jest także wyjściem poza te granice dokonanie w toku przewodu sądowego odmiennych ustaleń faktycznych niż przyjęte w akcie oskarżenia, co do okoliczności mającej decydować o odmiennej, w tym także surowszej kwalifikacji prawnej czynu. Elementami składowymi ułatwiającymi określenie ram tożsamości „zdarzenia historycznego” są: identyczność przedmiotu zamachu, identyczność podmiotów oskarżonych o udział w zdarzeniu, identyczność podmiotów pokrzywdzonych, a wreszcie tożsamość czasu i miejsca zdarzenia (zob. wyrok SN z dnia 17 lipca 1973 r., V KRN 264/73; postanowienie SN z dnia 12 stycznia 2006 r., II KK 96/05; wyrok SN z dnia 21 września 2006 r., V KK 10/06; postanowienie SN z dnia 19 maja 2022 r., III KK 139/22, LEX nr 3439453; postanowienie SN z dnia 29 stycznia 2020 r., II KK 340/19, LEX nr 3260257). Jak wskazuje się w doktrynie (J. Kosonoga (w:) Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1-166, red. R. A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017, s. 217), nie stanowi wyjścia poza granice oskarżenia modyfikacja opisu zarzucanego czynu w zakresie czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody czy tożsamości osoby pokrzywdzonej przestępstwem przeciwko mieniu, jeśli tylko bezsporne będzie, że chodzi o to samo zdarzenie faktyczne, którego objęcie ściganiem stanowiło wyraz woli oskarżyciela. Nie jest także wyjściem poza te granice dokonanie w toku przewodu sądowego odmiennych niż przyjęte w akcie oskarżenia ustaleń faktycznych co do sposobu działania poszczególnych sprawców (wyroki SN z dni: 23 września 1994 r., II KRN 173/94, OSNKW 1995/1-2, poz. 9, 4 stycznia 2006 r., IV KK 376/05, OSNwSK 2006/1, poz. 35, 21 września 2006 r., V KK 10/06, LEX nr 196961, 2 marca 2001 r., III KK 366/10, OSNKW 2011/6, poz. 51, 30 października 2012 r., II KK 9/12, LEX nr 1226693, 15 czerwca 2021 r., II KK 197/21, LEX nr 3294593; postanowienia SN z dni: 12 stycznia 2006 r., II KK 96/05, LEX nr 172202, 19 października 2006 r., II KK 246/06, LEX nr 202125, 5 lutego 2002 r., V KKN 473/99, OSNKW 2002/5-6, poz. 34; uchwała SN z dnia 15 czerwca 2007 r., I KZP 15/07, OSNKW 2007/7-8, poz. 55).

Sąd I instancji racjonalnie połączył oba zarzuty postawione oskarżonemu w akcie oskarżenia w jeden czyn. W art. 11 § 2 kk zawarto normę, która nakazuje sądowi, aby w razie ustalenia, że sprawca swoim jednym zachowaniem wyczerpał znamiona dwóch lub więcej typów czynów zabronionych, skazał go za jedno przestępstwo na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

W granicach objętych zarzutami mamy więc sytuację, że M. Ł. swoim inkryminowanym zachowaniem stanowiącym w istocie jeden czyn, (faktycznie, rzeczywiście) wypełnił znamiona więcej niż jednego typu czynu zabronionego, Dla ukazania pełnej treści kryminalnej tak skumulowanego czynu konieczne jest powołanie w jego kwalifikacji prawnej kilku przepisów, gdyż każdy z nich dotyczy jakiegoś elementu popełnianego czynu, którego nie uwzględniają pozostałe przepisy" (wyr. SA w Gdańsku z 11.5.2004 r., II AKa 158/04, OSAG 2004, Nr 1–2, poz. 119).

W realiach sprawy zachowanie tożsamości czynów zarzucanych z przypisanym nie może budzić żadnych wątpliwości. Niezmienne pozostają bowiem czas, miejsce, okoliczności jego popełnienia, a także przedmiot zamachu i skutki, w tym wysokość powstałej szkody oraz tożsamość pokrzywdzonego przestępstwem. W odmienny jedynie sposób, niż przyjęto w akcie oskarżenia, sąd meriti dokonał ustaleń faktycznych co do sposobu działania oskarżonego, przyjmując że współdziałał z innymi nieustalonymi osobami. Niewątpliwie rację ma skarżący wskazując, iż miało to związek z dowodową niemożnością wykazania, iż oskarżony realizował własnoręcznie wszystkie znamiona przypisanego mu czynu. Rozszerzenie kręgu współsprawców nie stanowi jednak wyjścia poza granice aktu oskarżenia.

Obrońca jednak pomija (co też jest zrozumiałe, zważywszy na rolę, jaką pełni w postępowaniu karnym), pozostałe, niezmienne okoliczności przedmiotowego zdarzenia. W judykaturze przyjmuje się, że granice oskarżenia zostają utrzymane dopóty, jak długo w miejsce czynu zarzucanego, w ramach tego samego zdarzenia historycznego, można przypisać oskarżonemu czyn, nawet ze zmienionym opisem i jego oceną prawną, ale mieszczący się w tym samym zespole zachowań człowieka. Sad I instancji nie wykroczył poza te granice.

Współsprawstwo ( art. 18 § 1 kk ) jest odmianą sprawstwa, która różni się od sprawstwa pojedynczego tym, że zamiar dokonania czynu zabronionego został podjęty przez co najmniej dwie osoby, które – zgodnie z przyjętym podziałem ról – uzgodniły jego wspólną realizację. Dla przyjęcia współsprawstwa nie jest konieczne, aby każda z osób działających w porozumieniu realizowała własnoręcznie znamiona czynu zabronionego, czy nawet część tych znamion. Wystarczy natomiast, że osoba taka działa w ramach uzgodnionego podziału ról, ułatwiając bezpośredniemu sprawcy realizację wspólnie zamierzonego celu. W rezultacie, o wspólnym działaniu możemy mówić nie tylko wtedy, gdy każdy ze współsprawców realizuje część znamion czynu zabronionego, ale także wtedy, gdy współdziałający nie realizuje żadnego znamienia czasownikowego uzgodnionego czynu zabronionego, ale wykonane wcześniej przez niego czynności stanowią istotny wkład we wspólne przedsięwzięcie.

Z istoty konstrukcji współsprawstwa wynika więc, że każdy ze współsprawców ponosi odpowiedzialność za całość popełnionego (wspólnie i w porozumieniu) przestępstwa, a więc także i w tej części, w jakiej znamiona czynu zabronionego zostały wypełnione zachowaniem innego ze współsprawców. Decydujące jest to, czy współdziałający dążyli do tego samego celu wspólnymi siłami w ramach wspólnego porozumienia.

Zarzucone przy tym oskarżonemu działanie polegające na zorganizowaniu z innymi osobami przestępczej akcji rzucaniu wspólnie w oczywisty sposób wskazuje na jego czynny udział w dokonaniu przypisanego mu czynu:

- oskarżony „przekupił” A. K., aby założył na siebie działalność gospodarczą i przekazał mu całą związaną z tym dokumentację. Spotykał się w tym celu kilkakrotnie z A. K., który widział go w rożnych sytuacjach, co powoduje, że stanowcza identyfikacja M. Ł. przez wymienionego świadka nie budzi wątpliwości. Oskarżony przedstawiał się przy tym A. K. imieniem (...), co wskazuje, że chciał ukryć swoje prawdziwe dane personalne, a w konsekwencji – pozyskać dokumentację z założonej „na słupa” działalności gospodarczej w celu wykorzystania jej w przestępczym przedsięwzięciu. Identyfikację A. K. w odniesieniu do oskarżonego potwierdza posługiwanie się numerem telefonu na A. K. z mieszkania wynajmowanego przez M. Ł.;

- M. Ł. od 28 grudnia 2021 roku do 9 lutego 2021 roku mieszkał we W. w wynajętym mieszkaniu przy ulicy (...). Wynika to z zeznań wynajmującej S. S. i złożonych przez niż dokumentów ( oskarżony tym okolicznościom nie przeczył ). W niniejszym lokalu usługi internetowe świadczone były przez firmę (...) S.A. Mając dane A. K., M. Ł. po przekazaniu dokumentacji dotyczących rejestracji działalności gospodarczej przez wymienionego, musiał co najmniej współuczestniczyć z innymi nieustalonymi mężczyznami w zakupie na dane osobowe A. K. telefonu o numrze abonenckim (...). Ci sami sprawcy z wynajmowanego mieszkania na dane A. K. musieli założyć konto na portalu (...), do którego był przypisany adres e-mail (...) Z mieszkania zajmowanego przez oskarżonego ( oskarżony nie podnosił, aby zrobił to ktokolwiek inny ) zalogowano się ze stacjonarnego adresu (...) w dniu 24 stycznia 2022 roku do portalu (...) z telefonu o wskazanym numerze abonenckim i zamieszczono ogłoszenie o sprzedaży koparki marki (...). Do kontaktu ze sprzedającym podany był w ogłoszeniu numer (...). Do konta założonego na (...) dodany został również przez założycieli konta numer (...), który został zarejestrowany na obywatela (...) M. M.. Numery (...) współpracowały z jednym urządzeniem o dwóch portach sim oraz dwóch numerach (...): (...) oraz (...);

- w niniejszej sprawie numerem (...) telefonując do pokrzywdzonego A. R. (1) posługiwał się podający się za W. P. mężczyzna, który był zainteresowany wynajmem mini koparki na okres około trzech miesięcy. Po kilku minutach oddzwonił on z tego samego numeru (...), i poinformował pokrzywdzonego, że proponowany okres wynajmu koparki mu odpowiada, jednocześnie prosząc o dostarczenie mini koparki na adres (...), gdzie- jak przekazał- miał zamieszkiwać jego pracownik, a także było to miejsce w pobliżu miejsca gdzie miały być wykonywane prace przy wykorzystaniu przedmiotowej mini koparki. W dniu 10 lutego 2022 roku A. R. (2) z numeru (...) otrzymał smsa, w którym podany był adres pod który ma dostarczyć minikoparkę. A. R. (2) wraz ze swoim znajomym K. D. przywieźli lawetą minikoparkę na podany adres to jest (...). Na miejscu okazało się, że nie ma mężczyzny który podawał się za W. P., w jego imieniu był mężczyzna, który przedstawił się jako K. P.- pracownik W. P., który odebrał koparkę. Około godziny 17:00, 12 lutego 2022 roku z A. R. (2) skontaktował się z numeru (...) mężczyzna i poinformował, że jest pracownikiem W. P. i to on będzie operatorem wynajętej minikoparki. A. R. (2) powiedział swojemu rozmówcy, że kod uruchamiający minikoparkę jest skomplikowany, wobec tego w/w musi przebywać w jej wnętrzu. W dniu 13 lutego 2022 roku, w godzinach przedpołudniowych, mężczyzna podający się za pracownika W. P. ponownie skontaktował się z pokrzywdzonym, informując, iż przebywa w minikoparce. A. R. (2) podał w/w kod uruchamiający m. koparkę. W dniu 24 lutego 2022 roku z numeru (...) z pokrzywdzonym skontaktował się mężczyzna przedstawiający się jako W. P. i poprosił o przedłużenie najmu minikoparki do dnia 2 marca 2022 roku na dotychczasowych warunkach. A. R. (2) zgodził się na powyższe. W dniu 1 marca 2022 roku z numeru (...) ponownie z pokrzywdzonym skontaktował się mężczyzna podający się za W. P. i poprosił o przedłużenie wynajmu mini koparki do 3 marca 2022 roku. A. R. (2) wyraził na powyższe zgodę, zastrzegając, iż minikoparka ma zostać odwieziona do siedziby jego firmy w dniu 3 marca 2022 roku. W dniu 3 marca 2022 roku z numeru (...) z pokrzywdzonym skontaktował się mężczyzna podający się za W. P., informując w/w, iż minikoparka zostanie mu zwrócona do godziny 19:00. Pomimo zobowiązania do zwrotu, minikoparka nie została przyprowadzona do firmy (...). Pokrzywdzony telefonował na numer z którego dzwonił do niego mężczyzna przedstawiający się jako W. P., jednakże nie udało się nawiązać z nim połączenia- w/w nie odbierał. A. R. (2) próbował skontaktować się także z mężczyzną podającym się za operatora minikoparki, któremu przekazał kod do maszyny, telefonując na numer z którego wcześniej w/w do niego dzwonił, jednakże telefon był wyłączony;

- numery telefonów użyte w przestępczej akcji są powiązane z mieszkaniem, wynajmowanym przez. oskarżonego, a jeden z nich z danymi A. K., którymi tylko M. Ł. mógł zadysponować. W. P. i K. P.- są autentycznymi osobami, których dane personalne nieustaleni sprawcy wykorzystali w przestępczej akcji. Oskarżony był wielokrotnie karany w tym za przestępstwa przeciwko mieniu; przedmiotowy czyn jest typowy dla jego drogi życiowej. Powyższe okoliczności wskazują na istotny udział M. Ł. na przedpolu przestępczej akcji, umożliwiające sprawcom kontaktującym się z pokrzywdzonym używanie środków zapewniających im kamuflaż. Sposób pozyskania danych A. K. i ich wykorzystanie dla pozyskania telefonu na jego nazwisko, wykorzystywanie go z mieszkania wynajmowanego przez oskarżonego, współdziałanie innego telefonu użytego przestępczej akcji z jednym urządzeniem tworzy poszlaki obciążające oskarżonego, tworzącego uwarunkowania do skuteczności przestępczego przedsięwzięcia. Oskarżony przekazał telefon bezpośrednim sprawcom, a jego dalsze wykorzystanie musiało być objęte jego świadomością wynikającą z dotychczas podejmowanych czynności w ramach realizacji tego przestępstwa, przestępczego „doświadczenia” i racjonalnego celu tak organizowanych przez niego działań. Stanowiło istotny wkład w jego popełnienie, co determinuje charakter jego udziału jako współsprawstwo. Wyjaśnienia M. Ł. sprowadzające się do zakwestionowania jakiegokolwiek swojego udziału w inkryminowanym zdarzeniu na szkodę A. R. (2) nie zasługują na wiarę. Nie można - co oczywiste - przyjąć winy osoby oskarżonej tylko na tej podstawie, że osoba ta realizuje swoje prawo do milczenia. W realiach sprawy niniejszej jednak to nie milczenie M. Ł. było podstawą do jego skazania, ale całokształt dowodów połączonych w logiczną i harmonijną całość, a przedstawionych w sposób przekonywujący i kompletny w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Stwierdzenie sądu I instancji, iż ocenia w sposób negatywny wyjaśnienia M. Ł., który konsekwentnie nie przyznawał się do stawianego mu zarzutu i odmawiał składania wyjaśnień, nie upoważnia do stawiania wniosku, że brak wyjaśnień w tym przedmiocie stanowiło dla tegoż sądu dowód winy na popełnienie inkryminowanego przestępstwa. Jednym z uprawnień oskarżonego składającym się na całokształt jego prawa do obrony jest właśnie prawo do milczenia. Nie oznacza to jednak, że sposób takiej, a nie innej obrony, pozostaje bez wpływu na intelektualny proces myślowy, jakim jest ocena dowodów. O ile milczenie oskarżonego nie jest żadnym dowodem, o tyle może ono mieć wpływ na ukształtowanie sędziowskiej oceny co do wiarygodności dowodów lub poszlak już istniejących w sprawie. Procedurze karnej - rzecz jasna - nie są znane instytucje wywołujące dla strony negatywne konsekwencje w związku z uchylaniem przez nią od przeprowadzenia dowodów, ale powyższe nie oznacza jednak, że taka, a nie inna postawa procesowa może być wyeliminowana z procesu myślowego polegającego na ocenie istniejących dowodów. W obowiązującej procedurze karnej brak jest instytucji, które formułowałby tego typu zakaz. Prawo oskarżonego do milczenia jest powszechnie akceptowalną we współczesnych systemach prawnych regułą ustanowioną ze względów humanitarnych, ale nie może być to równoznaczne ze stwierdzeniem, że realizacja tego prawa uniemożliwia sędziemu dokonanie wewnętrznej oceny przyczyn określonej postawy procesowej podsądnego w kontekście wszystkich zgromadzonych dowodów ( por. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku - II Wydział Karny z dnia 20 grudnia 2011 r. II AKa 238/11, Legalis ). Konkludując: oskarżony ma prawo do odmowy wyjaśnień, odmawiając - nie przedstawiał okoliczności sprawy. Stosując taki sposób obrony może jednak pozbawić się dowodu dla siebie korzystnego. Z drugiej strony nie dostarczył on materiału pozwalającego na weryfikację jego twierdzeń. Nie składając wyjaśnień ryzykuje jednak, iż nie będzie przeciwwagi dla dowodów go obciążających ( taką przeciwwagą nie mogą być - słusznie zanegowane przez sąd - wyjaśnienia Macieja Łebek).

Nie ma zatem najmniejszych nawet wątpliwości co do tego, że sąd I instancji dokonał oceny tego samego zdarzenia historycznego, o które prokurator oskarżył M. Ł. i co do którego oskarżenie swe popierał, a zatem, że sąd był uprawniony i zarazem zobowiązany do dokonania jego osądu. Nie może być więc mowy o braku skargi uprawnionego oskarżyciela z uwagi na brak tożsamości czynu zarzucanego i przypisanego, a co za tym idzie bezwzględna przyczyna odwoławcza opisana w art. 439 § 1 pkt 10 kpk nie zaistniała.

Wniosek

Wniosek o:

- zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanych mu czynów, ewentualnie;

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie kary w łagodniejszym wymiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Poczynione przez sąd ustalenia faktyczne odnośnie przedmiotowego czynu znajdują odpowiednie oparcie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Argumenty wywiedzione w apelacji nie mogły doprowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia oskarżonego, bowiem nie pozwala na to ocena istotnych w sprawie dowodów. Weryfikacja materiału dowodowego w instancji odwoławczego doprowadziła jedynie sąd odwoławczy do potwierdzenia analiz w zakresie oceny dowodów i prawa, dokonanej przez sąd I instancji. W wyniku przeprowadzonej weryfikacji sąd odwoławczy nie stwierdził podstaw do ustalenia, iż wyjaśnienia oskarżonego negujące sprawstwo w ramach przedmiotowych czynów zasługują na wiarę.

Dane dotyczące osoby sprawcy, zwłaszcza jego uprzednia karalność, w tym na kary pozbawienia wolności i nie korygowanie swojego zachowania w kierunku przestrzegania porządku prawnego w kontekście okoliczności popełnienia przedmiotowego czynu, przeciwstawiają się łagodzeniu kary.

Oskarżony musi zdawać sobie sprawę, iż za każde kolejne przestępstwo grozi mu adekwatna reakcja karna, a w realiach jego uprzedniej karalności nie może już liczyć na pobłażliwość.

Odpowiednia reakcja karna nie może służyć premiowaniu skazanego przez ograniczenie jego odpowiedzialności karnej lecz rzeczywistemu oddaniu zawartości kryminalnej czynu, jakiego się dopuścił.

W sprawie bowiem przeważają zdecydowanie okoliczności obciążające. W tych warunkach nie tylko rodzaj kary i jej nieuchronność, a także jej wysokość ma decydujące znaczenie z punktu widzenia prewencji indywidualnej, bowiem uświadamia oskarżonemu nieopłacalność godzenia w porządek prawny.

Pojęcie rażącej niewspółmierności może odnosić się zarówno do wymiaru kary, jak również jej rodzaju i zmiana wyroku w tym zakresie może nastąpić tylko wówczas gdy skarżący wykaże w środku zaskarżenia w sposób przekonujący, że orzeczona wobec oskarżonego kara nosi cechy rażącej lub surowości. Sąd odwoławczy po rozważeniu stanowiska odwołującego się uznał, że oskarżonemu - przy prawidłowym uwzględnieniu dyrektyw wymiaru kary - powinna być wymierzona bezwzględna kara pozbawiania wolności w wysokości co najmniej roku.

Dla uznania zasadności zarzutu apelacji konieczne jest wykazanie przez skarżącego sądowi I instancji konkretnych uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego przy ocenie znaczenia ustalonych okoliczności (tak podmiotowych, jak i przedmiotowych), czy też w zakresie nakazu ich kompletnego uwzględnienia – mających, stosownie do brzmienia art. 53 kk, znaczenie dla wymiaru kary. W tym zakresie apelacja nie mogła skutkować dalszym złagodzeniem kary.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia polegając, na przyjęciu, iż okoliczności ustalone w postępowaniu dowodowym stanowa nierozerwalny łańcuch poszlak, a przyjęta przez sąd I instancji wersja jest jedyna żadne z ogniw łańcucha nie wzbudza wątpliwości w kontekście ustalenia popełnienia czynu zabronionego, podczas gdy brak jest jakiejkolwiek możliwości do przypisania oskarżonemu sprawstwa.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przedmiotowa sprawa ma charakter poszlakowy; oskarżony nie przyznaje się do winy a brak jest bezpośrednich dowodów indywidualizujących jego sprawstwo. Fakt, że w sprawie nie występują dowody bezpośrednio wskazujące na sprawstwo oskarżonego, nie przekreśla jeszcze możliwości przypisania mu popełnienia zarzucanych czynów i pociągnięcia go do odpowiedzialności karnej. W takiej sytuacji bowiem pełnowartościowy dowód sprawstwa mogą stanowić tzw. dowody pośrednie (poszlaki). Warunkiem wówczas niezbędnym jest jednak, aby poszlaki te, rozumiane jako udowodnione fakty uboczne, z jednej strony prowadziły w drodze logicznego rozumowania do ustalenia w sposób niewątpliwy owego sprawstwa, a jednocześnie pozwalały na wykluczenie innej wersji zdarzenia.

Całokształt materiału dowodowego pozwalać musi zatem na stwierdzenie, że inna interpretacja przyjętych faktów ubocznych - poszlak, nie jest możliwa.

W procesie poszlakowym nie ulegają zawieszeniu zasady ani też reguły dowodzenia właściwe dla procesu poznawczego w sprawach karnych. Jest najzupełniej oczywiste, że tak jak w większości spraw o złożonym stanie faktycznym i złożonym przebiegu zdarzenia (w szczególności, gdy oskarżony zaprzecza zarzutom), tak też w procesie poszlakowym - zwłaszcza w procesie tego typu - możliwe jest teoretyczne stworzenie różnych hipotetycznych wersji przebiegu zdarzenia, mniej lub bardziej prawdopodobnych. Nie wyklucza to jednak efektywności dowodzenia poszlakowego. Rzecz w tym, że jeśli powstają dwie lub więcej wersji zdarzenia, przyjęcie jednej z nich i odrzucenie pozostałych wymaga logicznie nienagannego wykazania, że te inne ewentualne wersje zdarzenia są nieprawdopodobne lub też ich prawdopodobieństwo jest w racjonalnej ocenie znikome, niedające się rozsądnie uzasadnić, pozostaje w sprzeczności z elementarnymi zasadami życiowego doświadczenia lub w sprzeczności ze wskazaniami wiedzy. Poszlaki można określić jako okoliczności, z których można wysnuć przekonanie o prawdziwości jakiegoś zdarzenia pozwalającego wnosić o popełnieniu przez oskarżonego zarzucanego mu czynu. Nie stwierdzają one bezpośrednio prawdopodobieństwa jakiegoś faktu, lecz jedynie wykazują prawdziwość takiej okoliczności faktycznej (lub zdarzenia), z której można wnosić o prawdziwości owego faktu. Pośredniość dowodu poszlakowego polega na tym, że środki dowodowe wskazują na fakt główny „za pośrednictwem” faktów ubocznych (poszlak). Słusznie też podkreśla się w literaturze, iż organ procesowy przy uzyskiwaniu dowodu poszlakowego nie jest związany żadnymi ograniczeniami w zakresie oceny przydatności poszczególnych faktów. Wszystkie poszlaki prawidłowo ustalone, przy trafnie ustalonym ich związku przyczynowym z faktem głównym, mają tą samą wartość przy konstruowaniu podstawy dowodu poszlakowego (wnioskowaniu pewnym co do sprawstwa i winy) i brak jest podstaw do twierdzenia, że dowód poszlakowy ma niższą wartość od dowodu bezpośredniego, czy też, że stanowi on gorszą postać dowodu, każdy z nich bowiem podlega ocenie według tych samych kryteriów oceny sędziowskiej zawartych w art. 7 kpk. Ma rację obrońca, iż fakty takie rozpatrywane pojedynczo stwarzają jedynie prawdopodobieństwo dotyczące sprawcy przestępstwa; pominął jednak, że łącznie z innymi faktami stworzyły podstawę do pewności co do sprawstwa oskarżonego w ramach przypisanego mu czynu. Aktualne są tu rozważania sądu odwoławczego odnośnie zarzutu obrazy art. 14 § 1 kpk.

Sąd I instancji ustalił fakty stanowiące poszlaki; po ich analizie we wzajemnym powiązaniu przyjął, iż dają one podstawę do poczynienia dalszych ustaleń co do faktu głównego, tj. popełnienia przez oskarżonego zarzucanych mu czynów przestępnych i swoje stanowisko uzasadnił oraz wykazał, że całokształt materiału dowodowego wyłącza inną interpretację przyjętych faktów ubocznych; w konsekwencji odrzucił wersję lansowaną przez skarżącego ( obciążającą ojca lub brata oskarżonego ), jako nieprawdopodobną, nieracjonalną, pozostającą w sprzeczności z zasadami życiowego doświadczenia oraz w sprzeczności ze wskazaniami wiedzy. Opisane i pogrupowane okoliczności obciążające oskarżonego wyraźnie układają się w łańcuch udowodnionych faktów ubocznych, dających podstawę do stwierdzenia, że oskarżony popełnił inkryminowane mu czyny. Zebrane dowody na wielu płaszczyznach łączą oskarżonego z przedmiotowym czynem i dookreślają jego rolę jako istotną w przestępczym przedsięwzięciu.

Wyjaśnienia M. Ł. mają charakter obronny. Z uwagi na swoją ogólnikowość i sprzeczność z podstawowymi dowodami, nie zdołały zachwiać wersją aktu oskarżenia. Dlatego słusznie sąd rejonowy w zasadniczych elementach związanych z odpowiedzialnością prawnokarną odmówił wiary temu oskarżonemu, do czego był w pełni uprawniony.

Apelacja kwestionuje stanowisko sądu z pozycji wyjaśnień oskarżonego oraz własnych subiektywnych ocen wymowy przeprowadzonych na rozprawie dowodów, przy wybiórczym i subiektywnym ujęciu ich zakresu, charakteru i treści.

Podniesione wyżej okoliczności dały jednak podstawę do poczynienia ustaleń faktycznych odnośnie sprawstwa F. G..

Argumentów sądu co do dokonanej oceny dowodów – pominąć się nie da, ponieważ jest racjonalna i zakotwiczona w zasadach doświadczenia życiowego. Przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną art. 7 kpk, jeśli jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, stanowi wyraz rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego i jest zgodne ze wskazaniami wiedzy oraz doświadczenia życiowego, a nadto zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. Sąd I instancji przeprowadził analizę każdego istotnego dowodu, tak dowodu uznawanego za niewiarygodny, jak też takiego dowodu, który został przyjęty za podstawę ustaleń faktycznych, oraz dokonał też analizy całokształtu zebranych dowodów w ich wzajemnym powiązaniu, z dbałością o odzwierciedlenie ich treści i obiektywizm wniosków co do sprawstwa oskarżonych. Nie można w niniejszej sprawie zarzucać, że niektóre dowody nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych, jeśli sąd je rozważył i ocenił na płaszczyźnie art. 7 kpk jako niewiarygodne. Odrzucenie przez sąd pewnych dowodów w końcowej ocenie, przy jednoczesnym uwzględnieniu innych dowodów, stanowi przecież uprawnienie sądu. Kontrola instancyjna oceny dowodów nie obejmuje sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy, a takich błędów sąd merytoryczny uniknął.

Wniosek

Jak wyżej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wyżej

3.3.

W razie gdyby sąd II instancji nie podzielił argumentacji obrońcy dotyczącej wyżej opisanych zarzutów, rażąca niewspółmierność kary, polegającą na orzeczeniu wobec oskarżonego kary w wymiarze 1 roku pozbawienia wolności, podczas gdy orzeczenie takiej kary jest rażąco niewspółmierne do popełnionego czynu, będąc reakcją karną zbyt surową, a okoliczności sprawy, w tym szczególnie jej stan faktyczny, warunki i właściwości sprawcy a ponadto także zasady i dyrektywy wymiaru kary, ze szczególnym uwzględnieniem stopnia szkodliwości społecznej czynu oraz zasad prewencji indywidualnej i ogólnej, co przemawia za orzeczeniem kary w łagodniejszym wymiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut rażącej niewspółmierności kary jako zarzut z kategorii ocen można zasadnie podnosić, gdy kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy – innymi słowy, gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą.

Rażąca niewspółmierność przedmiotowego zakazu zachodzić może wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności mających zasadniczy wpływ na jego wymiar można by przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy tym środkiem, jaki należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej a wymierzonym w I instancji.

Sąd odwoławczy uznał, iż taka sytuacja na korzyść oskarżonego w przedmiotowej sprawie zachodziła.

Wymierzona kara ma oddziaływać na sprawcę poprzez osiągnięcie celu zapobiegawczego i wychowawczego. Cel zapobiegawczy zostaje osiągnięty, jeśli ukarany sprawca w przyszłości nie popełni już przestępstwa, natomiast cel wychowawczy odnosi się do zmiany osobowości sprawcy, jego postawy, w szczególności do wykształcenia u niego poszanowania dla norm prawnych. Kluczowym kryterium przy orzekaniu kary w perspektywie prewencji indywidualnej jest osobowość sprawcy. Sąd jest zobligowany do postawienia prognozy kryminologicznej, zgodnie z kryteriami wskazanymi w art. 53 § 1 i 2 kk. Taka prognoza kryminologiczna powinna stanowić bazę do dokonywania wyboru optymalnej sankcji, mając na względzie zarówno rodzaj, jak i surowość kary (M. Szczepaniec, Wybór optymalnej..., s. 42). Oskarżony jest sprawcą zdemoralizowanym, co do którego wcześniejsze kary nie były skuteczne. Dlatego w kontekście przypisanego mu czynu wymaga odpowiednio surowej reakcji karnej, która w tym przypadku obejmuje karę bezwzględną pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku; sąd odwoławczy nie widzi jakichkolwiek powodów, aby w II instancji rozstrzygnięcie to skorygować jeszcze na korzyść oskarżonego.

Sąd I instancji miał na uwadze również dyrektywę prewencji ogólnej, tj. „kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa”. Jest to dyrektywa pozytywnej prewencji ogólnej, która nie może być pojmowana wyłącznie jako odstraszanie społeczeństwa, a więc wymierzanie konkretnemu sprawcy surowej kary, nawet ponad stopień winy. Tylko, bowiem kara sprawiedliwa, współmierna do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, a przy tym wymierzona w granicach winy sprawcy, może mieć pozytywny wpływ na społeczeństwo, budzić aprobatę dla wymierzonych kar oraz zaufanie do wymiaru sprawiedliwości - i w ten sposób stwarzać warunki do umacniania i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Sąd odwoławczy nie opowiada się za uproszczoną i wąsko pojętą prewencją ogólną w sensie odstraszenia surowymi karami potencjalnych sprawców przestępstw. Cele kary związane z prewencją ogólną wyrażają odmienną jej strategię, tj. strategię prewencji generalnej pozytywnej, społecznie integrującej, w miejsce odstraszającej. Celem tak rozumianej prewencji ogólnej jest wymierzenie takich kar, które utwierdzają w świadomości społecznej przekonanie o respektowaniu prawa, dają gwarancję skutecznego zwalczania przestępczości, tworzą atmos­ferę zaufania ludzi do obowiązującego systemu prawnego i potępienia. Innymi słowy, czynnikami decydującymi o takim działaniu prewencji ogólnej są nieuchronność kary, efek­tywność ścigania, szybkość jej orzekania i wykonania, pozbawienie sprawcy owoców przestępstwa, przekonanie w świado­mości społecznej o egzekwowaniu prawa, akceptacja orzeczonej kary jako sprawiedliwej, a więc nieprzekraczającej stopnia winy sprawcy.

Z uzasadnienia wyroku sądu I instancji wynika, że przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu uwzględniono okoliczności wskazane w art. 115 § 2 kk, w tym rodzaj i charakter naruszonego dobra, sposób i okoliczności popełnienia czynu, jak i jego skutki, jak i motywacje sprawcy. Istota argumentacji obrońcy koncentruje się głównie na akcentowaniu dyrektyw wymiaru kary, jednakże bez odnoszenia ich do realiów sprawy i sylwetki sprawcy, jednakże te gołosłowne okoliczności przy jednoznacznej przewadze – obciążających, nie mają determinującego znaczenia dla reakcji karnej.

Kara pozbawienia wolności ostatecznie wymierzona oskarżonemu ma postać sprawiedliwej odpłaty, ale dostosowanej do wszystkich kryteriów z art. 53 kk, będącej ich wypadkową. Dyrektywa stopnia społecznej szkodliwości ma sprzyjać wymierzeniu kary sprawiedliwej i powinna nie tylko wyznaczyć górny pułap kary współmiernej do stopnia społecznej szkodliwości konkretnego czynu, ale i przeciwdziałać wymierzeniu kary zbyt łagodnej w przypadku znacznej społecznej szkodliwości czynu; sąd przy wymiarze kary zobowiązany jest baczyć też, aby jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy. Te dwie dyrektywy w tym przypadku wpływają jednak na surowość kary, która musi być dostoswana do wagi czynu i stopnia zawinienia sprawcy, jego sylwetki i w tej sprawie nie może oscylować w granicach dolnego zagrożenia ustawowego.

Kara wymierzona zgodnie z dyrektywą prewencji indywidualnej powinna osiągnąć cel zapobiegawczy, a zatem zapobiec popełnieniu w przyszłości przestępstwa przez sprawcę. Z drugiej strony oczywistym jest, iż wychowanie sprawcy nie jest tożsame z pobłażaniem mu i koniecznością wymierzenia kary łagodnej, gdyż w określonych sytuacjach to właśnie kara izolacyjna odpowiednio wymierzona spełnia nie tylko rolę odwetu za popełnione przestępstwo, ale jest też czynnikiem wychowawczym, pozwalającym na uzmysłowienie sprawcy nie tylko faktu nieopłacalności łamania prawa, ale i związanych z tym konsekwencji. Jest też wyraźnym sygnałem dla społeczeństwa, że sprawcy umyślnie godzący po raz kolejny w mienie innego podmiotu ( bo nie chce im się pracować ), nie mogą liczyć na pobłażliwe traktowanie. Celem tej kary jest także przywrócenie w środowisku poczucia naruszonego bezpieczeństwa oraz to, aby przez właściwy wybór rodzaju kary, zapewnić realność ochrony najważniejszych dóbr chronionych przez prawo karne. Tak ukształtowana kara jest adekwatna do wagi czynu i sylwetki sprawcy i nie może podlegać korekcie w kierunku jej większego złagodzenia.

Wniosek

Jak wyżej

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Jak wyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

1.7.  Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

5.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Wina

Sprawstwo

Kara roku pozbawienia wolności

Obciążenie oskarżonego kosztami sądowymi za I instancję

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Brak jest podstaw faktycznych i prawnych do korygowania zaskarżonego wyroku w tych zakresach.

1.8.  Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

5.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

1.9.  Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

1.1.7.  Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

1.1.8.  Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

1.10.  Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2

Sytuacja materialna oskarżonego, konieczność wykonania przez niego kary pozbawienia wolności, uzasadniały zwolnienie go od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

1.11.  Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wina

Kara

0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.1.1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana