IV Ka 110/24 - uzasadnienie Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2024-06-12

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 110 / 24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie z dnia 27 listopada 2023 roku o sygnaturze akt II K 16 / 21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

A. G.

dwukrotne wpisanie przez A. P. do dokumentacji medycznej informacji o przeprowadzeniu zajęć z W. P. pomimo, iż takowe zajęcia się nie odbyły oraz, że ich odwołanie zostało A. P. z co najmniej jednodniowym wyprzedzeniem przez J. P. (1) zakomunikowane

zeznania J. P. (1) złożone na rozprawie apelacyjnej oraz przeprowa - dzone na tej rozprawie oględziny zapisów korespon - dencji sms, utrwalonej w pamięci telefonu komórkowe - go

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Zeznania J. P. (1)

Okoliczności wybrzmiewające z jej zeznań potwierdzone zostały treścią tzw. korespondencji sms prowadzonej z A. P. oraz nie były przez A. P. kwestionowane

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.

1.  podniesione w apelacji obrońcy zarzuty mającej wpływ na treść zaskarżonego wyroku obrazy przepisów postępowania, tj. art.: 6 kpk, 410 kpk w zw. z art. 4 kpk, 170 § 1 pkt 2 i 5 kpk, 424 § 1 pkt 2 kpk;

2.  podniesione w apelacji obrońcy zarzuty mających wpływ na treść zaskarżonego wyroku błędnych ustaleń faktycznych;

3.  podniesione w apelacji obrońcy zarzuty zarzut obrazy przepisów prawa materialnego tj. art. 271 § 1 i 3 kk, art. 286 § 1 kk, 115 § 14 kk oraz art. 12 § 1 kk;

4.  podniesiony w apelacji prokuratora zarzut rażącej łagodności wymierzonej oskarżonej kary.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

☒ zasadny

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. zarzutów z punktu 1 i 2.

Słusznymi okazały się przede wszystkim te zmierzające do wykazania, iż oceniając zeznania A. P., wbrew wymogom wynikającym w art. 2 § 2 kpk, 4 kpk oraz 410 kpk, sąd I instancji zeznań tych nie skonfrontował z wymową wszystkich dowodów, jakie w toku przewodu sądowego przeprowadzono, a w związku z czym wybrzmiewająca z uzasadnienia zaskarżonego wyroku ocena ich wiarygodności jawi się jako niepełna, nie przystająca do wymogów, do jakich odwołują się przepisy art. 7 kpk oraz art. 424 § 1 kpk.

Jako, że zawarta w apelacji argumentacja jest na tyle wyczerpująca i wszechstronna, sąd odwoławczy poprzestanie na przedstawieniu węzłowych zagadnień istotnych z punktu widzenia jej rozpoznania, odsyłając w pozostałej części do obszernego uzasadnienia tego środka odwoławczego.

W pierwszej kolejności przypomnieć należy, iż występek z art. 286 § 1 kk popełniony może być wyłącznie z zamiarem bezpośrednim ( kierunkowym ), wobec czego przypisanie oskarżonej któregokolwiek z zarzuconych jej czynów z uwzględnieniem tego przepisu wymagało uprzedniego wykazania, że już w chwili wystąpienia z wnioskiem o zapłatę za zakwestionowane świadczenia logopedyczne, A. G. dysponowała wiedzą ( a nie tylko przewidywalnością takiego stanu rzeczy i godzenia się z nim ), że świadczenia na rzecz poszczególnych pacjentów faktycznie zrealizowane nie zostały bądź zrealizowane być nie mogły.

Dalej pamiętać należało, iż z lektury uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że sąd I instancji ustalenia faktyczne w zakresie odtworzenia okoliczności, w jakich oskarżona wytwarzała i przesyłała stosowne wnioski o zapłatę za świadczenia, czynił wyłącznie oparciu o zeznania A. P.. Z nich z kolei wynikało, iż A. G. wspomniane wnioski sporządzała w oparciu dokumentację wizyt dopiero na dany dzień planowanych, bez upewnienia się ( weryfikacji ), czy wszystkie doszły do skutku. Podkreślić należy, iż w istocie żadnym innym dowodem na użytek czynienia tego rodzaju ustaleń sąd I instancji nie dysponował.

Już w tym miejscu zasygnalizować więc trzeba, że nawet przyjmując zeznania A. P. za wiarygodne w tej ich części, wątpliwym wydawałoby się przypisanie oskarżonej działania z bezpośrednim zamiarem popełnienia występku z art. 286 § 1 kk, istniejącym już w chwili sporządzania i przesyłania poszczególnych wniosków. W grę wchodziłaby bowiem sytuacja, przy której oskarżona, pozyskując od A. P. zbiorczą informacje co do planowanych na dany dzień świadczeń, wytwarzała i przesyłała na ich podstawie wnioski, nie wiedząc jeszcze, czy wszystkie przewidziane na dany dzień wizyty pacjentów dojdą do skutku. To pozwalałoby zapewne przyjąć, że nie mając jeszcze pewności co do ilości pacjentów, którzy faktycznie zostaną przyjęci, winna przewidywać i godzić się, iż nie wszystkie wizyty dojdą do skutku. W takich uwarunkowaniach dopuszczalnym wydawałoby się wnioskowanie o działaniu przez nią co najwyżej w warunkach tzw. zamiaru ewentualnego, który jednak z uwagi na wymogi strony podmiotowej występku z art. 286 § 1 kk byłby niewystarczającym. Już więc choćby z tego powodu – nawet przy założeniu wiarygodności zeznań A. P. – podzielenie założeń aktu oskarżenia co do realizacji przez A. G. znamion czynu z art. 286 § 1 kk jawiłoby się jako wątpliwe ( co do powodów niezasadności przyjęcia kwalifikacji z art. 271 § 1 kk sąd odniesie się poniżej ) .

Tym niemniej nie bez racji skarżący w pierwszej kolejności wykazuje, iż do najistotniejszej części zeznań A. P. należało podchodzić z daleko większą dozą krytycyzmu, aniżeli uczynił to sąd I instancji. Jego apelacja przywołuje cały szereg faktów i okoliczności, w świetle których wybrzmiewające z jej zeznań okoliczności rozliczania wizyt, które się nie odbyły, jawią się jako wątpliwe, czy wręcz niewiarygodne. Co istotne, skarżący czyni to poprzez odwoływaniu się do treści i wymowy tych dowodów, które przez sąd I instancji nie zostały zakwestionowane. I tak skarżący zasadnie przywołuje:

- zeznania B. G., J. P., D. G. oraz S. L., w świetle których uprawniony jest wniosek, iż w szeregu przypadków A. P. w stosowną dokumentację wpisywała przypadki wizyt, które nie tylko nie były zrealizowane, ale nawet nie były na dany dzień umówione;

- zeznania J. M., A. W.S. oraz I. K., z których wynikało, iż w nieodległym od zdarzeń opisanych w akcie oskarżenia czasie, zasady ich wynagradzania jako logopedów świadczących w firmie oskarżonej usługi tożsame do tych wykonywanych przez A. P., opierały się o ilość wizyt, które faktycznie doszły do skutku ( a nie tylko umówionych, w związku z którymi logopeda pozostawał w placówce w gotowości do świadczenia pracy ); skarżący zasadnie w związku z powyższym podnosił, iż zeznania wyżej wymienionych uprawdopodabniały tezę, że tożsamy sposób rozliczeń stosowany był także w odniesieniu do A. P., ergo – że w związku z powyższym A. P. potencjalnie mogła mieć czytelny powód ku temu, by jako wizyty zrealizowane odnotowywać także te, które – nawet gdyby były umówione – finalnie do skutku nie doszły;

- korespondencję wymienianą pomiędzy A. G., a A. P. w związku z ujawnionymi podczas kontroli nieprawidłowościami z rozliczeniem wizyt pacjentów, w świetle której można przyjąć, iż A. P. de facto przyjmowała na siebie odpowiedzialność ( także materialną ) za te nieprawidłowości;

- dokumentację fotograficzną z okresu wielodniowego, nieprzerwanego pobytu oskarżonej poza miejscem zamieszkania ( w związku z wyjazdem wypoczynkowym ), której daty wytworzenia, zestawiane z datami części wpisów w książce wizyt oraz z datami wprowadzenia ich do elektronicznego systemu rozliczeniowego przez oskarżoną, wskazują na opisywaną szeroko w apelacji nielogiczność i nieracjonalność ustaleń sądu I instancji.

W kontekście przywołanych wyżej dowodów oraz wymowy wybrzmiewających z nich faktów i okoliczności uznać należy, iż skarżący skutecznie wykazał, iż w przypadku całego szeregu wizyt, w związku z którymi zredagowane zostały poszczególne zarzuty, wiarygodność zeznań A. P. winna zostać zakwestionowana. Przypomnieć w tym kontekście następnie należy, iż jej zeznania były w istocie jedynym dowodem, na którym oparty został najpierw akt oskarżenia, a następnie zaskarżony wyrok. Czyniło to niniejszą sprawę pod względem dowodowym o tyle niejednoznaczną, że ciężar oskarżenia i skazania tworzył swoisty dowód z pomówienia. Oczywiście, także taki dowód może stanowić pełnowartościowy dowód winy, tyle tylko, że jego ocenę winien cechować wyjątkowy standard – należało ponadprzeciętnie badać, czy jest on logiczny, prawdopodobny, konsekwentny, zgodny z doświadczeniem życiowym oraz logiką wypadków, a także, czy znajduje potwierdzenie w innych bezpośrednich i pośrednich dowodach, czy nie jest wyrazem osobistego zainteresowania pomawiającego, wyrażającym się w przerzuceniu winy na inną osobę, czy umniejszaniu stopnia własnego zawinienia. Jak wyżej wskazano, skarżący skutecznie wykazał, że zeznania A. P. ( przynajmniej w zakresie, w jakim odnosiły się do odtworzenia okoliczności wprowadzania do systemu rozliczeniowego zakwestionowanych świadczeń ), nie tylko nie zostały wsparte innym dowodem, ale także w wielu przypadkach zostały przez obrońcę skutecznie zakwestionowane. Powołując się na przyjęcie przez A. P. materialnej odpowiedzialności za wszystkie nieprawidłowo rozliczone wizyty, nie bez racji skarżący przy tym wskazuje, iż zważywszy na jej wymiar kwotowy, trudno z zasadami logiki i doświadczenia życiowego pogodzić, że A. P. odpowiedzialność taką przyjęła bez uzasadnionych ku temu powodów. Skarżący wykazał też potencjalny motyw, jakim mogła kierować się A. P., w wysokim stopniu uprawdopodabniając, iż poziom jej wynagrodzenia kształtował się jedynie jako pochodna ilości wizyt zrealizowanych, z pominięciem tych wprawdzie planowanych, lecz nieodbytych. Oczywiście sąd odwoławczy bierze pod rozwagę, iż wykryte podczas kontroli nieprawidłowości nie musiały być wynikiem intencjonalnych działań A. P. obliczonych jedynie na zawyżanie wynagrodzenia także o te przypadki, gdy podstaw ku temu nie było, lecz stanowić rezultat braku należytej staranności ( dbałości, sumienności, rzetelności ) podczas prowadzenia ksiąg i dokumentacji medycznej. Nie można też wykluczyć, że poza tego rodzaju nieprawidłowościami, dochodziło także do sytuacji, gdy wprowadzenie przez oskarżoną do systemu danych rozliczeniowych odbywało się w takich okolicznościach, jakie wynikają z zeznań A. P., tj. w oparciu o przedłożenie przez nią A. G., na jej żądanie, dokumentów ujmujących wizyty dopiero planowane ( umówione ), jeszcze przed czasem, w którym miały się odbyć. Tyle tylko, że same zeznania A. P., nie wparte żadnym innym dowodem, a jednocześnie w sytuacji stwierdzenia szeregu przypadków zakwestionowania ich wiarygodności, nie jawią się jako dostateczna podstawa dowodowa do czynienia tego rodzaju ustaleń jako pewnych i stanowczych.

Ad. zarzutów z punktu 3. w zakresie, w jakim odnosi się do obrazy art. 271 kk.

Nawet abstrahując od przedstawionych powyżej uwarunkowań dowodowych niniejszej sprawy zgodzić się należy z obrońcą, że i tak chybionym jawiłaby się prawnokarna ocena zarzuconych oskarżonej czynów z uwzględnieniem znamiona występku z art. 271 § 3 kk w zw. z art. 271 § 1 kk. Przepisy te zakładają bowiem bezprawność karną tylko takiego poświadczenie nieprawdy, którego dopuścić miałby się funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu i wyłącznie w takim dokumencie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego. Poświadczeniem, o jakim mowa w art. 271 kk, cechować się mogą jedynie dokumenty „ wystawiane ” na użytek publiczny, przeznaczone do dowodzenia okoliczności w nich poświadczonych bez potrzeby potwierdzania ich innymi dowodami, korzystające z domniemania prawdziwości, a tym samym obdarzane zaufaniem publicznym. Nie będą więc już należeć do tego zakresu dokumenty regulujące stosunki prawne między osobami fizycznymi lub prawnymi ( np. w postaci umów ), jak również te, które są wytwarzane i przekazywane między stronami w ramach tych stosunków – tak, jak przesyłane przez oskarżoną w aplikacji elektronicznej wnioski o zapłatę za zakwestionowane świadczenia logopedyczne ( por. postanowienie SN z 30 listopada 2007 r., V KK 98 / 07; Legalis el., wyrok SN z 15 lutego 2017 r., III KK 347 / 16; Legalis el., postanowienie SN z 8 lutego 2005 r., III KK 105 / 04; Legalis el. ).

Co do zarzutów pozostałych – w związku z treścią art. 436 kpk odstąpiono od odnoszenia się do nich, przyjmując, iż rozpoznanie tych opisanych wyżej było wystarczające do wydania rozstrzygnięcia.

Wniosek

O zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzuconych czynów.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Omówiono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uniewinnienie oskarżonej od wszystkich zarzuconych jej czynów

Zwięźle o powodach zmiany

Omówiono powyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówiono powyżej.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Omówiono powyżej.

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

2.

Wobec uniewinnienia oskarżonej od wszystkich zarzuconych czynów, koszty procesu ponosi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Karol Depczyński
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Data wytworzenia informacji: