III Ko 150/20 - wyrok Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim z 2020-09-15
Sygn. akt III Ko 150/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 września 2020 roku
Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w III Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący sędzia SO Tomasz Olszewski
Protokolant starszy sekretarz sądowy Magdalena Mazurkiewicz
w obecności prokuratora Jacka Kujawskiego
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 września 2020r.
sprawy z wniosku pełnomocnika Z. R.
w przedmiocie zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przez Z. R. wynikłą z pełnienia czynnej służby wojskowej, do której odbycia został powołany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego
orzeka
1. na podstawie art.8a ust. 1 ustawy o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego z dnia 23 lutego 1991r. (t.j. z 25 października 2018 r. Dz. U. z 2018 r. poz. 2099) zasądza od Skarbu Państwa – kasy Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim na rzecz Z. R. kwotę 30.000 (trzydzieści tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, wynikłą z pełnienia czynnej służby wojskowej, do której odbycia został powołany za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego w okresie od dnia 8 listopada 1982r. do dnia 3 lutego 1983r., wraz z ustawowymi odsetkami licząc od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku;
2. oddala wniosek w pozostałej części;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy Z. R. kwotę 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100, w tym 55,20 zł tytułem VAT) zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika z wyboru;
4. ustala, że koszty sądowe postępowania ponosi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
||||||||||||
Formularz (...) |
Sygnatura akt |
(...) |
||||||||||
WNIOSKODAWCA |
||||||||||||
Z. R. |
||||||||||||
ZWIĘZŁE PRZEDSTAWIENIE ZGŁOSZONEGO ŻĄDANIA |
||||||||||||
1. |
Odszkodowanie (kwota główna) |
Odsetki |
||||||||||
1. |
----------------------- |
---------------------------------- |
||||||||||
2. |
Zadośćuczynienie (kwota główna) |
Odsetki |
||||||||||
1. |
559.795,87 zł |
Odsetki ustawowe od dnia uprawomocnienia się wyroku |
||||||||||
3. |
Inne |
|||||||||||
1. |
-------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||
Ustalenie faktów |
||||||||||||
Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Fakt |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||
3.1.1. |
- wnioskodawca przed powołaniem na trzymiesięczne szkolenia wojskowe w związku z wykonaniem zarządzenia S. Generalnego Wojska Polskiego nr (...) z dnia 26 października 1982r. w okresie poprzedzającym wprowadzenie stanu wojennego oraz w późniejszym czasie był członkiem (...) i w ramach jej struktur prowadził działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego. - w związku z tą działalnością został powołany do odbycia trzymiesięcznego szkolenia wojskowego rezerwy w Jednostce Wojskowej nr (...) w C.. Termin stawienia się Z. R. w jednostce wyznaczono na dzień 8 listopada (...). - w związku z odbywaniem tych szkoleń Z. R. przebywał we wspomnianej jednostce łącznie 87 dni tj. od dnia 8 listopada 1982r. do dnia 3 lutego 1982r. - celem powołania żołnierzy rezerwy do odbycia szkoleń wojskowych była potrzeba izolowania „elementów reakcyjnych”, w szczególności członków ówczesnej opozycji na czas spodziewanych przez komunistyczne władze protestów związanych z pierwszą rocznicą wprowadzenia stanu wojennego. - Z. R. wraz z pozostałymi uczestnikami szkoleń został skoszarowany w drewnianym baraku przeznaczonym dla kilkunastu osób. Spano na drewnianych lub metalowych pryczach piętrowych. Barak był ogrzewany przy pomocy metalowego piecyka na węgiel, a w związku z tym, że szkolenia miały miejsce w okresie jesienno – zimowym, miejsce to pozostawało permanentnie niedograne. Po tygodniu skończył się zapas węgla, co powodowało, że żołnierze na własną rękę pozyskiwali opał z pobliskiego lasu. - członkowie oddziału, w którym przebywał Z. R. korzystali z łaźni oddalonej od miejsca zakwaterowania o 100 m, która wyposażona była wyłącznie w zimną wodę. - Z. R. w okresie pobytu w C. nie miał możliwości kontaktu z rodziną, ani w formie bezpośredniej, ani listownej, bądź telefonicznej. Pierwszy list wnioskodawca otrzymał po Bożym Narodzeniu. Nie miał możliwości opuszczenia miejsca zakwaterowania. - wnioskodawca wraz z pozostałymi rezerwistami odizolowany był od innych żołnierzy stacjonujących w tej samej jednostce. - Z. R. w ramach „szkoleń” miał obowiązek kopania transzei, rowów, które następnie trzeba było zakopywać, uczestniczenia w biegach nocnych. - w trakcie szkoleń dwa razy w tygodniu przeprowadzane były pogadanki polityczne, które służyły próbie indoktrynacji politycznej rezerwistów. Z. R. był dwukrotnie przesłuchiwany przez funkcjonariuszy SB. - w czasie odbywania szkoleń wojskowych Z. R. miał (...) lata, był zdrowym i sprawnym mężczyzną, był żonatym ojcem (...) dziecka. W trakcie pobytu w C. nie przechodził żadnej choroby. - po powrocie do domu wnioskodawcy zdarzało się lunatykować, w związku z czym zgłosił się do psychologa. |
Zeznania wnioskodawcy Zeznania wnioskodawcy dokument Oględziny książeczki wojskowej Oględziny książeczki wojskowej Zeznania wnioskodawcy fakt znany z urzędu Zeznania wnioskodawcy Publikacja: „Wojskowe obozy internowania w Polsce w latach 1982 – 1983”, M. D. Zeznania Z. R. |
k. 102 - 103 k. 102 – 103 15 - 16 k. 101 k. 101 k. 102 – 103 k. 102 - 103 k. 102 - 103 |
|||||||||
Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||
Lp. |
Fakt |
Dowód |
Numer karty |
|||||||||
3.2.1. |
---------------------------------------------------------------------------- |
------------- |
--------------- |
|||||||||
ło ich doskonalenie ocena DOWODów |
||||||||||||
Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||
Lp. faktu z pkt 3.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||
Zeznania wnioskodawcy, Dowody z dokumentów przedstawionych przez pełnomocnika wnioskodawcy |
Wszystkie dowody przeprowadzone na rozprawie, a wnioskowane przez pełnomocnika Z. R. sąd uznał za wiarygodne. |
|||||||||||
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||
Lp. faktu z pkt 3.1 albo 3.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||
-------------- |
----------------------------------------------------------------------------------- |
|||||||||||
PODSTAWA PRAWNA |
||||||||||||
Odszkodowanie |
||||||||||||
1. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||||||||
1. |
------------------- |
------------------------- |
||||||||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||||||||
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||
Zadośćuczynienie |
||||||||||||
2. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||||||||
1. |
Art.8a ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zmianami) |
|||||||||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||||||||
Inne |
||||||||||||
3. |
--------------------- |
|||||||||||
Zwięźle o powodach podstawy prawnej |
||||||||||||
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||
ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU W PRZEDMIOCIE ŻĄDANIA |
||||||||||||
Zwięźle o powodach rozstrzygnięcia |
||||||||||||
Odszkodowanie |
||||||||||||
1. |
Kwota główna |
Odsetki |
||||||||||
1. |
-------------------------------------------- |
---------------------------------------- |
||||||||||
Zadośćuczynienie |
||||||||||||
2. |
Kwota główna 30.000 zł |
Odsetki Ustawowe, od dnia uprawomocnienia się wyroku. |
||||||||||
1. |
Zadośćuczynienie przyznane wnioskodawcy odpowiada stopniowi cierpień i krzywd, jakie doświadczył on w związku z pobytem w jednostce wojskowej w C.. Poza kwestią jest, że wnioskodawca, oraz kilkudziesięciu jego towarzyszy niedoli doświadczyli formy bezwzględnej represji ze strony ówczesnego aparatu władzy. Celem ich zgrupowania w ramach trzymiesięcznych szkoleń nie było doskonalenie zdolności bojowych, lecz programowa izolacja połączona z mniej lub bardziej wyrafinowanymi formami szykan wynikających z ich działalności antysystemowej. W związku z tym sąd dostrzega, że źródłem krzywdy, jaką doświadczył Z. R. były z jednej strony – celowe i konsekwentnie realizowane przez dowództwo jednostki działania zmierzające do złamania patriotycznego ducha rezerwistów (izolowanie od innych żołnierzy, wyczerpujące i pozbawione jakiegokolwiek sensu zadania i prace, przesłuchania prowadzone przez funkcjonariuszy bezpieki, werbalne szykany, fatalne warunki sanitarno-bytowe, w jakich wnioskodawca przebywał, brak możliwości kontaktu z rodziną, obawa, której źródłem była niepewność co do czasu zakończenia szkoleń), z drugiej jednak - miarkując wysokość zadośćuczynienia, sąd miał obowiązek uwzględnić wszystkie okoliczności, które miały wpływ na rozmiar i rodzaj cierpień, jakie przypadły w udziale Z. R., w szczególności zaś to, że: - wnioskodawca był w tym czasie osobą młodą, w pełni sił, zdrową i gotową do ponoszenia nawet znacznych obciążeń fizycznych, - szkolenia wojskowe, pomimo ekstremalnych warunków, w jakich się odbywały, nie wywołały u wnioskodawcy żadnych skutków w sferze jego zdrowia, - obiektywny fakt, że służbę wojskową przyszło mu odbywać w okresie stanu wojennego połączonego z głęboką recesją gospodarczą, skutkującą deficytem wszelkich dóbr (może poza octem i musztardą), co sprawiało, że odbywanie służby wojskowej w tamtym czasie połączone było z ponadprzeciętnymi niedogodnościami w sferze socjalnym, żywieniowym i bytowym o ogólnym, powszechnym charakterze. |
|||||||||||
Inne |
||||||||||||
3. |
----------------------- |
|||||||||||
Inne ROZSTRZYGNIĘCIA Zawarte w WYROKU |
||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||
----------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
||||||||||||
KOszty procesu |
||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||
Zgodnie z art.13 ustawy postepowanie w przedmiocie zadośćuczynienia jest wolne od kosztów sądowych. Na wniosek pełnomocnika wnioskodawcy sąd przyznał Z. R. kwotę 295,20 zł tytułem zwrotu kosztów związanych z ustanoweniem pełnomocnika z wyboru. Podstawą prawną rozstrzygnięcia był 11 punkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018r., poz. 265). Sąd nie uwzględnił w tym zakresie wniosku pełnomocnika o zasądzenie kosztów związanych z ustanowieniem pełnomocnika w wysokości sześciokrotności stawki minimalnej, bowiem nie podzielił stanowiska, by niniejszą sprawę cechowały wysoki stopień szczegółowości i zawiłości. Przeciwnie. Zarówno ustalenia faktyczne, jaki podstawa prawna żądania nie nastręczały jakichkolwiek trudności, czego potwierdzeniem jest fakt, że sprawa zakończyła się na pierwszym terminie rozprawy, materiał dowodowy ograniczony został do dowodów z dokumentów zeznań jednego świadka był od początku bezsporny i niekwestionowany przez żadną ze stron. |
||||||||||||
PODPIS |
||||||||||||
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Tomasz Olszewski
Data wytworzenia informacji: