Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 29 stycznia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie:	SSA w SO Stanisław Łęgosz (spr.) SSO Dariusz Mizera
Protokolant:	st. sekr. sąd. Anna Owczarska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 stycznia 2018 roku

sprawy z wniosku P. S. (1)

z udziałem A. S. (1)

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji uczestniczki

od postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 10 marca 2017 roku, sygn. akt I Ns 213/13

postanawia:

1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że

- w punkcie I dodać podpunkt 1 f następującej treści „kosztów zużycia mediów za okres od marca 2015 roku do 6 listopada 2015 roku w kwocie 742,73 złotych (siedemset czterdzieści dwa złote 73/100)”,

- w punkcie I 3 zasądzoną od wnioskodawcy P. S. (1) na rzecz uczestniczki A. S. (1) kwotę 12.837,98 zł podwyższyć do kwoty 27.616 (dwadzieścia siedem tysięcy sześćset szesnaście) złotych,

2. w pozostałym zakresie apelację oddalić,

3. ustalić, że każdy z uczestników ponosi koszty postępowania odwoławczego związane ze swoim udziałem w sprawie.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 843/17

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 10 marca 2017 roku, w sprawie I Ns 213/13, Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim postanowił:

I. dokonać podziału majątku wspólnego P. S. (1) i A. S. (1), których małżeńska wspólność majątkowa ustała z dniem 4 maja 2005 roku wobec jej wyłączenia zawartą w tym dniu w T. przed notariuszem B. G. małżeńską umową majątkową (rep. A. Nr (...)) w ten sposób, że:

1. ustalić, że A. S. (1) dokonała nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny A. i P. S. (1) w postaci:

a) spłaty kredytu hipotecznego w kwocie 67.307,40 zł;

b) kosztów ubezpieczenia nieruchomości wspólnej w kwocie 2.021 zł;

c) kosztów ubezpieczenia na życie wnioskodawcy P. S. (1) w kwocie 1.424,79 zł;

d) opłaconego podatku od nieruchomości i opłaty za użytkowanie wieczyste gruntu w kwocie 3.923,96 zł;

e) prac modernizacyjnych na nieruchomości wspólnej o wartości 3.700 zł;

2. ustalić, że P. S. (1) dokonał nakładu z majątku osobistego na majątek wspólny A. i P. S. (1) w postaci prac remontowo budowlanych na nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego o wartości 6.000 zł;

3. zasądzić od wnioskodawcy P. S. (1) na rzecz uczestniczki A. S. (1) tytułem rozliczenia nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny oraz korzystania przez uczestniczkę A. S. (1) z nieruchomości stanowiącej majątek wspólny ponad przysługujący jej udział kwotę 12.837,98 zł, płatną w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności;

II. umorzyć postępowanie w pozostałej części;

III. odstąpić od obciążania wnioskodawcy i uczestniczki nieuiszczonymi kosztami sądowymi ustalając, że w pozostałym zakresie każde z nich ponosi koszty postępowania związane z własnym udziałem w sprawie.

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia:

A. S. (1) i P. S. (1) zawarli związek małżeński w dniu 6 stycznia 1990 roku. Małżeństwo wnioskodawcy i uczestniczki zostało rozwiązane przez rozwód prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 29 sierpnia 2006 roku. Z małżeństwa strony mają dwoje dzieci, które są pełnoletnie i samodzielne.

W trakcie trwania małżeństwa - w dniu 4 maja 2006 roku A. S. (2) i P. S. (1) zawarli małżeńską umowę majątkową, mocą której wyłączyli z dniem 4 maja 2006 roku obowiązującą ich majątkową wspólność ustawową.

Po zawarciu związku małżeńskiego A. i P. S. (2) zamieszkiwali w lokatorskim mieszkaniu matki uczestniczki W. B., położonym w T. przy ulicy (...). W. B. dokonała przekształcenia lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego w prawo własnościowe za własne środki

W trakcie trwania małżeństwa A. S. (1) i P. S. (1) podjęli decyzję o zakupie prawa użytkowania wieczystego działki położonej w T. przy ul. (...) i budowie domu. Na zakup w/w nieruchomości małżonkowie w 2002 r. wzięli kredyt we frankach szwajcarskich na okres do 25 kwietnia 2017 r. w kwocie 30.110,01 CHF. Początkowo kredyt był zaciągnięty w (...) Banku (...) S.A., a następnie od 2004 r. został przeniesiony do (...) Banku S.A. Warunkiem udzielenia stronom kredytu i jego utrzymywania w kolejnych latach, było coroczne ubezpieczanie kredytu, ubezpieczanie na życie wnioskodawcy oraz regularne opłacanie zobowiązań z tytułu podatku od nieruchomości i opłaty rocznej. Wymogi te zostały zawarte w umowie kredytowej.

W lipcu 2004 roku P. S. (1) opuścił nieruchomość wspólną w wyniku konfliktu rodzinnego.

Kredyt zaciągnięty na zakup nieruchomości stanowiącej majątek wspólny początkowo małżonkowie spłacali wspólnie, także po wyprowadzeniu się przez wnioskodawcę ze wspólnego domu, jednakże od chwili ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej wnioskodawca zaprzestał spłacania kredytu i ciężar spłat obciążał wyłącznie uczestniczkę.

Łączna kwota wpłat dokonanych przez uczestniczkę z tytułu spłaty kredytu wyniosła 67.307,40 zł. Ponadto uczestniczka sama ponosiła koszty ubezpieczenia domu, wydatkując na ten cel kwotę 2.021 zł, opłacała także ubezpieczenie na życie wnioskodawcy (wymagane przez bank udzielający kredytu), które wyniosło 1.424,79 zł. Uczestniczka od daty rozdzielności majątkowej małżeńskiej również sama opłacała podatek od nieruchomości i opłatę roczną za użytkowanie wieczyste. Uczestniczka uiściła z tego tytułu 3.923,96 zł. Nadto uczestniczka poniosła wydatki w kwocie 742,73 zł, na które składają się opłaty za energię elektryczną i wodę w okresie od marca 2015 r. do 6 listopada 2015 r., w tym 575,28 zł za energię elektryczną oraz 167,45 zł za wodę.

W 2007 roku A. S. (1) sfinansowała przeprowadzone w domu mieszkalnym prace modernizacyjne w postaci: wykończenia ogrodzeń nieruchomości przez otynkowanie słupów i ułożenie na nich płytek oraz pomalowania elementów metalowych, położenia płyt przed bramą wjazdową, ułożenia płytek wokół domu i na tarasie, wykonania metalowej balustrady na tarasie. Łączny koszt modernizacji budynku wyniósł 3.700 zł.

W dniu 15 marca 2013 roku A. S. (1) wystąpiła z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego w sprawie wymeldowania wnioskodawcy z nieruchomości wspólnej. Decyzją z dnia 12 listopada 2013 r oku Prezydent Miasta T. orzekł o wymeldowaniu P. S. (1) z dotychczasowego miejsca pobytu stałego przy ul. (...) w T. Po rozpatrzeniu odwołania P. S. (1), decyzją z dnia 23 grudnia 2013 r. Wojewoda (...) utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W związku z podjętą w toku postępowania o podział majątku wspólnego decyzją o sprzedaży nieruchomości wspólnej P. S. (1) poniósł nakłady na nieruchomość w wysokości 6.000 zł.

W dniu 6 listopada 2015 r. wnioskodawca i uczestniczka sprzedali nieruchomość wchodzącą w skład majątku wspólnego za cenę 295.000 zł. płatną na rzecz zbywców po ½ części - stosownie do przysługujących im udziałów we współwłasności.

Możliwy do uzyskania przez wnioskodawcę dochód z tytułu wynajmu budynku mieszkalnego przy ul. (...) w T. w okresie od stycznia 2010 r. do lutego 2015 r., przy uwzględnieniu, iż koszty utrzymania stanu technicznego nieruchomości we wskazanym okresie ponosiła jedynie uczestniczka oraz przy obniżeniu czynszu o 10% ze względu na stasowaną metodę ogrzewania wyniósłby 23.721,95 zł.

Sąd zważył, iż zgodnie z art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Do podziału majątku, który był objęty wspólnością ustawową - od chwili jej powstania - stosuje się, odpowiednio przepisy o dziale spadku i o zniesieniu wspólności w częściach ułamkowych (art. 46 k.r.o., art. 684 k.p.c., art. 1035 i n. k.c. oraz art. 210 i nast. k.c.). Podział majątku obejmuje przedmioty majątkowe, które były składnikami tego majątku w chwili ustania wspólności ustawowej i które istnieją w chwili dokonywania podziału majątku wspólnego.

Z uwagi na to, że w toku postępowania o podział majątku stanowiąca jego główny składnik nieruchomość została sprzedana przez wnioskodawcę i uczestniczkę, na podstawie art. 355 § 1 i art. 13 § 2 k.p.c., należało umorzyć postępowanie w tym zakresie.

Po sprzedaży nieruchomości zasadniczą kwestią sporną pozostało rozliczenie nakładów poczynionych przez uczestniczkę postępowania z jej majątku osobistego na majątek wspólny, a także żądania zgłoszonego przez wnioskodawcę odnośnie zasądzenia wynagrodzenia za korzystanie przez uczestniczkę z całej nieruchomości oraz nakładów poczynionych przez wnioskodawcę z jego majątku osobistego na majątek wspólny.

Zgodnie z art. 45 § 1 i 2 kro każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Może żądać zwrotu wydatków i nakładów, które poczynił ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny. Nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny, chyba że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności. Zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego (...).

Bezspornym w sprawie był fakt, iż od chwili ustanowienia rozdzielności majątkowej małżeńskiej wnioskodawca zaprzestał spłacania kredytu i ciężar spłat obciążał wyłącznie uczestniczkę. Okoliczność, iż wnioskodawca od tego czasu nie partycypował w spłacie kredytu nie była przez niego kwestionowana. Nadto uczestniczka sama ponosiła koszty ubezpieczenia domu i ubezpieczenia na życie wnioskodawcy. Uczestniczka od daty rozdzielności majątkowej małżeńskiej również sama opłacała podatek od nieruchomości i opłatę roczną za użytkowanie wieczyste. Zgodnie z art. 50 ¹ k.r.o. w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej. Przepis ten nie wyłącza zastosowania art. 43 § 2 i 3 kro. Ustanowiona w art. 43 § 1 k.r.o. zasada stanowi, że oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym i ta regulacja znajdowała zastosowanie w sprawie niniejszej.

Mając powyższy przepis na uwadze Sąd uwzględnił żądanie uczestniczki postępowania dotyczące rozliczenia poczynionych przez nią wydatków z majątku osobistego na majątek wspólny stron, w postaci:

a) spłacanych rat kredytu zaciągniętego na zakup nieruchomości stanowiącej majątek wspólny, tj. kwotę 33.653,70 zł (67.307,40 zł: 2),

b) opłat za ubezpieczenie domu mieszkalnego, tj. kwotę 1.010,50 zł (2.021 zł: 2),

c) ubezpieczenia na życie wnioskodawcy, tj. kwotę 712,39 zł (1.424,79 zł : 2) - cesja praw z plisy była wymaganym przez bank udzielający kredytu hipotecznego zabezpieczeniem (k. 39);

d) wydatków z tytułu podatku od nieruchomości i opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste, tj. kwotę 1.961.98 zł (3.923,96 zł : 2).

e) kosztów zużycia mediów za okres, gdy wnioskodawca korzystał z nieruchomości wspólnej - od marca 2015 roku -w kwocie 371,36 zł (742,73 zł: 2);

f) kosztów prac modernizacyjnych przeprowadzonych przez uczestniczkę po rozwodzie w kwocie 1.850 zł (3.700 zł : 2).

Łącznie obciążająca wnioskodawcę z tego tytułu kwota wynosi 39.559.93 zł.

Odnosząc się do wierzytelności z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości (ponad udział)sąd stwierdził, że o zasądzeniu takiej należności możemy mówić jednak tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z posiadaniem nieuprawnionym. Podstawą do zasądzenia tego rodzaju należności są przepisy art. 224 k.c. i art. 225 k.c. Posiadanie nieuprawnione to takie, które narusza art. 206 k.c. Posiadanie całości rzeczy stanowi jedno z uprawnień współwłaściciela i z samego tylko faktu, że uczestniczka posiadała nieruchomość wspólną nie można automatycznie wywodzić prawa do wynagrodzenia za bezumowne korzystanie.

W realiach sprawy niniejszej wniosek o rozliczenie korzystania przez uczestniczkę ze wspólnej nieruchomości ponad przysługujący jej udział we współwłasności w ostatecznym kształcie obejmował okres od stycznia 2010 roku do lipca 2015 roku. Wniosek w stanie faktycznym rozpoznawanej sprawy jest uzasadniony w zakresie żądania rozliczenia od stycznia 2010 roku do lutego 2015 roku. W dniu 27 lutego 2015 roku wnioskodawca otrzymał klucze od nieruchomości, a zatem od tego czasu miał do niej swobodny dostęp. Wprawdzie uczestniczka twierdzi, że wnioskodawca dobrowolnie zdecydował się opuścić wspólny dom w lipcu 2004 roku, niemniej jednak oświadczyła, że „nie pamięta”, czy żądała zwrotu kluczy, a rok po rozstaniu z mężem uczestniczka wymieniła zamki. Ponadto, jak wyjaśniła na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2013 roku: „od dwóch lat spotykam się z konkubentem i on przebywa w tym naszym domu”. Z kolei przesłuchana w charakterze strony uczestniczka zeznała, że powiedziała mężowi: „idź do kochanki, nie możemy już wspólnie żyć”. W ocenie Sądu mając na względzie między innymi okoliczności rozstania wnioskodawcy i uczestniczki, twierdzenia A. S. (1), że wnioskodawca miał możliwość w sposób niezakłócony korzystać ze wspólnej nieruchomości po jej opuszczeniu nie zasługują na wiarę.

W orzecznictwie za ugruntowany należy uznać pogląd, że o wysokości należnego uprawnionemu współwłaścicielowi wynagrodzenia decydują stawki rynkowe za korzystanie z danego rodzaju rzeczy oraz czas bezprawnego współposiadania i korzystania z rzeczy przez innego współwłaściciela. Z przeprowadzonego przez Sąd dowodu z opinii biegłego wynika, iż przychód z tytułu wynajmu budynku mieszkalnego przy ul. (...) w T. w okresie od stycznia 2010 r. do 30 czerwca 2015 r. wyniósłby 72.603 zł.

Skoro jednak uwzględnieniu podlega okres korzystania ponad udział do lutego 2015 roku, to wskazana kwotę należy skorygować. Z opinii biegłego wynika, że przychód za 6 miesięcy roku 2015 wyniósłby 6.992 zł (108,70 m ² x 10,72 zł/m ² x 6 miesięcy ), co oznacza, że za okres 2 miesięcy roku 2015 byłaby to kwota 2.330 zł (108,70 m ² x 10,72 zł/m ² x 2 miesiące). Tym samym łączny przychód byłby mniejszy o 4.662 zł i wyniósłby 67.941 zł. Poniesione przez uczestniczkę wydatki na utrzymanie stanu technicznego przedmiotowego budynku w tym okresie wynosiły 13.703 zł. Mając na uwadze powyższe dochód przypadający na wnioskodawcę możliwy do uzyskania z tytułu wynajmu budynku mieszkalnego do lutego 2015 r., przy uwzględnieniu, iż koszty utrzymania stanu technicznego we wskazanym okresie ponosiła jedynie uczestniczka oraz przy obniżeniu czynszu o 10 % ze względu na zastosowane rozwiązania w kwestii ogrzewania nieruchomości wyniósłby 23.721,95 zł.

Niesporna była również okoliczność, iż przed sprzedażą nieruchomości wspólnej wnioskodawca poczynił nakłady w postaci jej modernizacji i remontów. Niewątpliwie nakłady te zwiększyły wartość tej nieruchomości, z czego korzyść odniosła także uczestniczka. Nadto wnioskodawca i uczestniczka wyrazili zgodę na przyjęcie kosztu prac remontowych poniesionych przez wnioskodawcę na kwotę 6.000 zł.

Łączna wysokość przysługujących zatem wnioskodawcy od uczestniczki kwot wynosi 26.721.95 zł (23.721,95 zł + 3.000 zł).

Mając na uwadze powyższe, wobec wzajemnego potrącenia roszczeń należało zasądzić od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki postępowania kwotę 12.837,98 zł (39.559,93 zł -26.721,95 zł) tytułem rozliczenia nakładów z majątków osobistych na majątek wspólny oraz korzystania przez uczestniczkę z nieruchomości stanowiącej majątek wspólny ponad przysługujący jej udział, płatną w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności.

W zakresie nieuiszczonych kosztów sądowych Sąd na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych odstąpił od obciążania tymi kosztami wnioskodawcy i uczestniczki. W pozostałym zakresie o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. Sąd uznał, że nie zaistniały okoliczności uzasadniające obciążanie nimi jednej ze stron. Strony były w równym stopniu zainteresowane wynikiem postępowania, zaś nie można stwierdzić, aby stopień sprzeczności ich interesów był tego rodzaju, aby uzasadniał obciążanie wnioskodawcy czy uczestnika kosztami postępowania, czy też stosunkowy ich rozdział na zasadzie art. 520 § 2 k.p.c.

Od powyższego postanowienia apelację złożyła uczestniczka postępowania.

Zaskarżyła je co do punktu I podpunkt 1 i punktu I podpunkt 3 zarzucając:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego w szczególności:

-

art. 233 § l k.p.c. wobec zaniechania wszechstronnego rozważania materiału dowodowego i dowolną jego ocenę, co skutkowało zaniechaniem ustalenia, że nakładem z majątku odrębnego uczestniczki na majątek wspólny stron była wartość pracy uczestniczki przy poremontowym sprzątaniu nieruchomości wchodzącej w skład majątku małżeńskiego stron w wysokości 1.066 zł i kwota 742,73 zł tytułem kosztów zużycia mediów w czasie, kiedy wnioskodawca korzystał z nieruchomości wspólnej od marca 2015r. oraz dowolnym ustaleniu, że uczestnik był zainteresowany korzystaniem z nieruchomości wchodzącej w skład majątku wspólnego stron poczynając od stycznia 2010 r. do kwietnia 2013r. i nie miał możliwości swobodnego korzystania z nieruchomości, co skutkowało błędnym ustaleniem, że uczestniczka odniosła nieuzasadnioną korzyść o wartości 30.345,50 zł skutkiem nieuprawnionego korzystania z nieruchomości ponad przysługujący jej udział oraz art. 230 k.p.c. i art. 232 k.p.c. wobec ich niezastosowania,

2.  przepisów prawa materialnego w szczególności:

-

art. 224 k.c., art. 225 k.c. i art. 206 k.c. wobec ich nieprawidłowej wykładni polegającej na uznaniu, że doszło do zaistnienia przesłanek do odszkodowania za nieuprawnione korzystanie z nieruchomości ponad udział, pomimo braku zainteresowania współwłaściciela współkorzystaniem z nieruchomości i wobec dowolnego ustalenia, że wnioskodawca nie wyprowadził się z nieruchomości dobrowolnie oraz art. 6 k.c. wobec jego niezastosowania, wobec nie udowodnienia, że był zainteresowany współkorzystaniem z nieruchomości poczynając od stycznia 2010r.

Wskazując na powyższe zarzuty wnosiła o zmianę zaskarżonego postanowienia przez ustalenie w pkt I ppkt 1, że nakładem z majątku odrębnego uczestniczki na majątek wspólny stron była także wartość pracy uczestniczki przy poremontowym sprzątaniu nieruchomości w kwocie 1.066,00 zł i koszty zużycia mediów w czasie kiedy wnioskodawca korzystał z nieruchomości wspólnej w od marca 2015r. poniesione przez uczestniczkę w kwocie 742,73 zł oraz w zakresie pkt I ppkt 3 przez zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwoty 28.161,87 zł tytułem rozliczenia nakładów z majątków odrębnych stron na majątek wspólny i korzyści z tytułu korzystania z nieruchomości ponad udział w miejsce kwoty 12.837,98 zł.,

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestniczki jest w zdecydowanej części uzasadniona.

Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia na stronie ósmej do nakładów uczestniczki z jej majątku osobistego na majątek wspólny zaliczył pokrycie kosztów zużycia mediów za okres, gdy wnioskodawca korzystał z nieruchomości wspólnej od marca 2015 roku. Wartość tego nakładu ustali na kwotę 742,73 zł. i został on uwzględniony w końcowym rozliczeniu stron zawartym w punkcie I.3 postanowienia. Nie został jedynie wymieniony w punkcie I postanowienia. W tym zakresie Sąd Okręgowy w uwzględnieniu apelacji dokonał korekty zaskarżonego punktu I postanowienia poprzez dodanie podpunktu „f”, odnoszącego się do powyższego nakładu.

Uzasadniona jest również apelacja uczestniczki kwestionująca obciążenie jej odszkodowaniem za korzystanie przez nią z nieruchomości ponad przysługujący jej udział za okres do stycznia 2010 roku do kwietnia 2013 roku. Sąd pierwszej instancji rozstrzygnięcie w tym zakresie oparł na ustaleniu, że wnioskodawca w tym czasie był pozbawiony możliwości korzystania z nieruchomości.

Zgodzić się należy ze stanowiskiem skarżącej, iż takie ustalenie jest błędne i wynika z naruszenia przez sąd wskazanych w zarzucie przepisów prawa procesowego oraz nierozważenia materiału dowodowego wszechstronnie.

Sąd pominął okoliczność, że wnioskodawca wyprowadził się z nieruchomości na dwa lata przed rozwodem stron ponieważ związał się z inną kobietą, z którą następnie zamieszkał i założył rodzinę. W tych okolicznościach stwierdzenie uczestniczki „idź do kochanki, nie możemy wspólnie żyć”, nie może przesądzać, że wnioskodawca został w ten sposób bezprawnie pozbawiony posiadania nieruchomości. Stwierdzenie to nie powinno być ocenione w oderwaniu od kontekstu wypowiedzi, jaką była zdrada wnioskodawcy i emocji uczestniczki z tym związanych. Decydujące znaczenie dla oceny, czy wnioskodawca był pozbawiony posiadania, czy sam się go wyzbył, miało w tych okolicznościach dalsze zachowanie wnioskodawcy. Bez wątpienia, gdyby wnioskodawca został pozbawiony bezprawnie posiadania i gdyby istotny był dla niego fakt późniejszej zmiany zamków przez wnioskodawczynię, to poodejmowałby działania, aby uzyskać dostęp do mieszkania. Tymczasem pierwszym przejawem zainteresowania wnioskodawcy nieruchomością od czasu opuszczenia przez niego domu w roku 2004r. było zgłoszenie w maju 2013 roku w toku postępowania o podział majątku żądania rozliczenia korzyści i oświadczenie, że jest zainteresowany korzystaniem z nieruchomości.

W związku z powyższym ustalenie Sądu, że od stycznia 2010 r. wnioskodawcy przysługuje roszczenie o zwrot korzyści z tytułu bezprawnego korzystania przez uczestniczkę z nieruchomości ponad przysługujący jej udział, jest błędne i całkowicie dowolne. Od chwili wyprowadzenia się wnioskodawcy z nieruchomości do kwietnia 2013r. uczestniczka korzystała z całej nieruchomości za dorozumianą zgodą wnioskodawcy, który nie był zainteresowany wspólnym zamieszkiwaniem. Przesłanką uwzględnienia przedmiotowego roszczenia jest wykazanie przez współwłaściciela, że został bezprawne pozbawiony korzystania lub bezprawne do posiadania niedopuszczony. W okolicznościach niniejszej sprawy, nie może być mowy o bezprawnym pozbawieniu korzystania w sytuacji, gdy wnioskodawca sam się wyprowadził, nie będąc do tego przymuszonym, czy też o bezprawnym niedopuszczeniu do posiadania, gdyż wnioskodawca do maja 2013 r. nie próbował ponowienie zamieszkać na nieruchomości. Tym samym nie było podstaw do uwzględnienia żądania wnioskodawcy o rozliczenie korzyści za okres od stycznia 2010 r. do kwietnia 2013 r.

Wnioskodawca może żądać od uczestniczki postępowania wynagrodzenia za korzystanie z nieruchomości, ponad udział, jedynie za okres 22 miesięcy (od maja 2013 roku), a nie jak uznał sąd pierwszej instancji jeszcze od stycznia 2010 roku. Wartość tego wynagrodzenia obliczona według zasad przyjętych przez sąd pierwszej instancji wynosi 8.943 złotych (10,20 zł x 108,7 x 8 = 8.870zł, 10,54zł x 108,7 x 12 = 13.748 zł, 10,72 x 108,2 x 2 = 2.330; 8.870 + 13.748 +2.330 = 24.948 – 10% = 22.453, wydatki na utrzymanie stanu technicznego 108,7 x 1,91zł x 22 = 4.567; 22.453 – 4.567 = 17.886 : 2 = 8.943 zł).

Powyższe skutkuje podwyższeniem należnej uczestniczce dopłaty do kwoty 27.616 złotych (39.559 – 11.943).

Nie jest natomiast zasadna apelacja w części kwestionującej niezaliczenie do nakładu uczestniczki wskazanych przez nią kosztów sprzątania po remoncie mieszkania. Samo milczenie jednej ze stron, co do twierdzeń strony przeciwnej, nie może stanowić podstawy do uznania faktów za przyznane. To zebrany w sprawie materiał dowodowy, przy uwzględnieniu charakteru i przedmiotu postępowania decyduje o tym, czy można zastosować art. 230 k.p.c. (zob. wyrok SN z dnia 17 lutego 1975r., II CR 719/04 Legalis). W konsekwencji uznanie przez sąd faktów przytoczonych przez jedną stronę za przyznanych przez stronę przeciwną, gdy strona ta nie wypowie się co do nich, może nastąpić tylko na podstawie wyników całej rozprawy, prowadzących do wniosku, że strona nie ma zamiaru przeczenia (zob. orzeczenie SN z 26 lipca 1937r., III C 171/36 OSN 1938 nr 4 poz. 195). W przedmiotowej sprawie takiego wniosku nie da się wyciągnąć.

Dlatego też w tej części apelacja uczestniczki została oddalona na podstawie art. 395 k.p.c.

W pozostałym zakresie Sąd, w uwzględnieniu apelacji, dokonał zmiany zaskarżonego postanowienia na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

STŁ/AOw

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera