Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski
Sędziowie	SSA w SO Stanisław Łęgosz SO Dariusz Mizera
Protokolant	stażysta Katarzyna Pielużek

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa G. G. (1)

przeciwko małoletnim F. G. i M. G. (1) reprezentowanych przez przedstawicielkę ustawową M. G. (2)

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda G. G. (1)

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 13 czerwca 2018 roku, sygn. akt III RC 467/17

1. oddala apelację;

2. zasądza od powoda G. G. (1) na rzecz pozwanych F. G. i M. G. (1) kwoty po 900,00 (dziewięćset) złotych na rzecz każdego z nich tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera

Sygn. akt II Ca 794/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 13 czerwca 2018 roku Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

1. oddalił powództwo G. G. (1) o obniżenie alimentów na rzecz małoletnich F. G. i M. G. (1),

2. ustalił, że obowiązek alimentacyjny powoda G. G. (1) na rzecz jego byłej żony M. G. (2), orzeczony wyrokiem rozwodowym Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 13 stycznia 2015 roku w sprawie sygn. akt IC 1246/14 w kwocie po 1000 złotych miesięcznie, wygasł z dniem 21 września 2017 roku,

Podstawą tego rozstrzygnięcia były następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 13 stycznia 2015 roku w sprawie sygn. akt I C 1246/14 rozwiązano przez rozwód związek małżeński G. G. (1) i M. G. (3) z domu W. - z winy G. G. (1).

Wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi stron M. G. (1) urodzonym (...) i F. G. urodzonym (...) powierzono matce M. G. (2), ustalając iż miejscem pobytu małoletnich dzieci będzie każdorazowe miejsce zamieszkania ich matki. Ojcu ograniczono władzę rodzicielską do prawa współdecydowania o istotnych sprawach dzieci takich jak zmiana stałego miejsca pobytu, wybór szkoły, kierunku kształcenia, organizacji wypoczynku i sposobu leczenia.

Obowiązkiem wychowania i utrzymania małoletnich dzieci obciążono oboje rodziców w związku z tym zasądzono od G. G. (1) alimenty na rzecz małoletnich synów M. G. (1) i F. G. w kwotach po 2000 złotych miesięcznie na rzecz każdego z nich, poczynając od uprawomocnienia się orzeczenia, obie kwoty płatne z góry w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat do rąk matki M. G. (2).

Zasądzono od G. G. (1) na rzecz M. G. (2) alimenty w kwocie po 1000 zł miesięcznie, poczynając od uprawomocnienia się orzeczenia płatne z góry w terminie do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat.

Powyższy wyrok Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim został utrzymany w mocy wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 30 listopada 2015 roku.

Podczas ostatniego ustalania alimentów G. G. (1) posiadał zawód technika elektromechanika oraz ukończone wyższe studia na kierunku pedagogika terapeutyczna. Jego dochody kształtowały się na poziomie nie mniejszym niż około 15 000 zł. Na kwotę tę składały się dochody uzyskiwane z tytułu pracy w charakterze kierowcy samochodów ciężarowych, z tytułu napraw samochodów, ze sprzedaży części samochodowych kupowanych w P. i sprzedawanych w N. a także z tytułu ulg w podatku dochodowym płaconym w N.. Mieszkał w N. razem z partnerką w wynajmowanym domu. Partycypował w kosztach prowadzenia wspólnego gospodarstwa domowego przekazując partnerce kwotę 6000-7000 (...) miesięcznie oraz czasami sam dokonywał zakupów. W (...) urodziło się im się dziecko. G. G. (1) ponosił koszty dojazdu do pracy własnym samochodem osobowym, pokonując około 60 km dziennie. Za pracę kierowcy osiągał wynagrodzenie w wysokości 170 (...) na godzinę. Otrzymywał świadczenie rodzinne w kwocie 1700 (...) miesięcznie.

M. G. (4) ( aktualne nazwisko: W. – G. ) posiadała wykształcenie wyższe – kierunek kosmetologia. Była zatrudniona w przedsiębiorstwie (...) na stanowisku referenta uzyskując dochody na poziomie minimalnego wynagrodzenia, tzn. około 1350 zł. Była właścicielką niezabudowanej nieruchomości położonej w P., którą darowali jej rodzice. Zamieszkiwała razem z dziećmi w domu jednorodzinnym o wartości około 600 000 zł.

Małoletni M. G. (1) uczęszczał do I klasy gimnazjum, zaś F. był uczniem II klasy szkoły podstawowej. Zakup podręczników i przyborów szkolnych kosztował 930 zł. Składki w szkołach były następujące: komitet rodzicielski 50 zł rocznie, ubezpieczenie 38 zł rocznie, drobne składki okolicznościowe 40 zł rocznie. M. uczył się dodatkowo języka angielskiego i niemieckiego. Opłata za naukę języka angielskiego wynosiła 45 zł tygodniowo, a za naukę języka niemieckiego 50 zł tygodniowo. W razie potrzeby korzystał on z korepetycji z chemii bądź matematyki, które kosztowały 50-60 zł. F. uczył się dodatkowo języka angielskiego oraz trenował piłkę nożną w szkółce piłkarskiej. Opłaty za naukę języka angielskiego wynosiły 200 zł miesięcznie zaś za szkółkę piłkarską 120 zł miesięcznie. Ponadto miał kupiony strój piłkarski za 80 zł., buty do gry na hali za 120 zł i do gry na trawie za 110 zł. Obaj małoletni chodzili na basen i jeździli na nartach oraz uczestniczyli w wycieczkach szkolnych oraz prywatnych z matką w ciekawe miejsca. Koszt wycieczek wynosił 200-300 zł. Rodzice zawsze kupowali synom ubrania i obuwie dobrej jakości, renomowanych firm. Chłopcy cierpieli na alergię co wiązało się z koniecznością wizyt u alergologa oraz testów. Koszt jednej wizyty u alergologa wynosił 60 zł zaś testu na alergię 400 zł. Wizyty u alergologa odbywały się 3-4 razy w roku. Małoletni pozostawali pod stałą opieką stomatologa i ortodonty. Uczęszczali na obiady szkolne, które kosztowały 120 zł miesięcznie. M. G. (2) wydawała na zakup żywności 1 000-1 400 zł miesięcznie. Ponosiła następujące koszty związane z utrzymaniem domu: energia elektryczna średnio 450 zł co dwa miesiące, woda i odprowadzenie ścieków średnio 200 zł co dwa miesiące, ogrzewanie gazowe około 3 800zł rocznie, drewno do kominka 700 zł rocznie, wywóz śmieci 30 zł miesięcznie, podatek od nieruchomości 800 zł rocznie, opłata za monitoring domu 25 zł miesięcznie, składka za ubezpieczenie domu 953 zł, opłata za TV i Internet 150 zł miesięcznie. Opłata za ubezpieczenie samochodu wynosiła 1861 zł.

Aktualnie powód G. G. (1) ma 40 lat, mieszka w N. w związku partnerskim, w domu jednorodzinnym o powierzchni 120 m ², stanowiącym wyłączną własność konkubiny powoda. Na zakup domu został zaciągnięty kredyt hipoteczny przez powoda i jego konkubinę. Rata kredytu wynosi 12 000 (...) miesięcznie. Na koszty utrzymania domu składają się: opłata za energię elektryczną 1 500- 2 000 (...) miesięcznie, opłata za wodę 8 000 – 9 000 (...) kwartalnie koszty zakupu opału w postaci drewna 15 000 (...) na cały rok, opłaty za Internet – 1 500 (...) i TV – 1500 (...). W domu mieszkają: powód, jego partnerka i ich córka A. G. oraz córka partnerki, która ma 21 lat i uczy się. Małoletnia A. G. urodziła się przed orzeczeniem rozwodu między powodem a pozwaną M. G. (4)). Małoletnia uczęszcza do przedszkola, za które powód ponosi opłaty w wysokości około 3030 (...) miesięcznie, choruje na alergię.

Powód zakupił samochód osobowy marki M. (...), rok produkcji 2017. Samochód ten został zakupiony częściowo na kredyt. Powód jest osoba zdrową. Pracuje jako kierowca. W miesiącu grudniu 2017 roku osiągnął wynagrodzenie wraz z dodatkami w wysokości 36 366,00 (...), w za styczeń 2018 roku w wysokości 21 736,00 (...) w lutym 2018 roku w wysokości 37 411,00 (...), w marcu 30 932,00 (...), w kwietniu 15 884,00 (...). Pobiera na M. zasiłek w wysokości 970 (...) miesięcznie, który pozostawia do swojej dyspozycji. Posiada zadłużenie z tytułu alimentów na rzecz pozwanych, które jest potrącane z wynagrodzenia za pracę.

M. G. (4) jest zatrudniona od dnia 1 grudnia 2016 roku w (...) Szpitalu (...) w P. na czas nieokreślony na stanowisku kierownika do spraw administracyjno – organizacyjno – technicznych i osiąga dochody w wysokości około 4 300 zł ( za okres od 1 sierpnia 2017 roku do 31 stycznia 2018 roku osiągnęła średnie miesięczne wynagrodzeniem w wysokości 4 373.74 zł netto ). Pełni także mandat radnej Rady Miasta P. kadencji 2014 -2018. Z tytułu funkcji przysługuje jej miesięczna dieta wypłacana w terminie do dnia 10- go każdego miesiąca, która kształtuje się na poziomie około 1200 zł miesięcznie. W 2015 roku osiągnęła dochód podlegający opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych wysokości 26 274,22 zł, w 2016 roku w wysokości 31 522,27 zł. Leczy się onkologicznie. Przeszła operację, którą sfinansowała sobie płacąc 7 000 zł. Jest właścicielką nieruchomości rolnej położonej w P. oraz nieruchomości zabudowanej domem jednorodzinnym w którym zamieszkuje wraz z dziećmi. Spłaca kredyt hipoteczny w wysokości około 1463,34 zł miesięcznie. Ponosi wydatki związane z modernizacją i remontem domu. Za wykonanie ogrodzenia zapłaciła 34 132,08 zł. W pokrywaniu tych wydatków pomagają jej rodzice. Pozwana ponosi opłaty za wodę w wysokości 240 zł co dwa miesiące, energię elektryczną w wysokości 400 zł co dwa miesiące, gaz w wysokości 2000 zł, TV w wysokości 100 zł, Internet – 80 zł, opłata za ochronę domu 24.60 zł, opłata za ubezpieczenie domu – 579 zł. Kupuje drewno do kominka za kwotę około 800 zł, opłaca podatek od nieruchomości w wysokości 826 zł. Zatrudnia osobę do sprzątania domu, której płaci 1400 zł miesięcznie. Na zakup żywności wydaje około 3600 zł miesięcznie, środków higienicznych - 300 zł, kosmetyków dla dzieci - 200 zł zaś dla siebie 400 zł. Wyjeżdża z dziećmi na wypoczynek , który sama finansuje. Była z nimi w W. oraz w (...)

Małoletni M. G. (1) uczęszcza do I klasy Technikum nr 1 w Ł.. Mieszka w Ł. w bursie, za którą opłata wynosi 350 zł, wydaje na dojazdy około 350 zł miesięcznie. Chodzi na siłownię za którą płaci 80 zł, leczy się na alergie i w związku z tym ponoszone są wydatki w wysokości około 400 zł miesięcznie. Leczy się okulistycznie.

Małoletni F. G. ma obecnie 12 lat. Korzysta z dodatkowych lekcji języka angielskiego, które kosztują 60 zł za lekcje. Leczy się u ortodonty, stomatologa, okulisty i alergologa. Miał zakupione okulary za kwotę 650 zł. Na leki związane z alergią matka wydaje około 400 zł. Korzysta z obiadów, za które opłata za styczeń wynosiła 66, 60 zł zaś za luty 48,10 zł

Sąd Rejonowy zważył, iż podstawę prawną roszczeń stanowi art. 138 k.r.o., w myśl którego każda ze stron może domagać się zmiany orzeczenia o alimentach w razie zmiany stosunków.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do żądania obniżenia obowiązku alimentacyjnego powoda na rzecz jego małoletnich dzieci z kwot po 2 000 zł miesięcznie na rzecz każdego z małoletnich pozwanych do kwot po 1 000 zł poczynając do 1 listopada 2015 roku Sąd uznał, że nie zasługuje ono na uwzględnienie.

Zważyć należy, że rodzice są zobowiązani do świadczeń alimentacyjnych wobec dziecka, które nie jest jeszcze w stanie samodzielnie się utrzymać, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania, w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom tego dziecka oraz zarobkowym i majątkowym możliwościom zobowiązanego (art. 133§1 k.r.o. i art. 135§1 k.r.o.). Jak słusznie podnosi się w orzecznictwie przez możliwości zarobkowe i majątkowe należy rozumieć nie tylko dochody i zarobki rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, ale także te zarobki i dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzegania zasad prawidłowej gospodarki stosownie do swoich sił fizycznych i umysłowych

W świetle powyższych rozważań nie sposób zgodzić się z twierdzeniami powoda, że jego możliwości zarobkowe uległy istotnemu zmniejszeniu w porównaniu z okresem, gdy po raz ostatni były ustalane alimenty. Za taką zmianę nie można uznać okoliczności, iż uzyskuje mniejsze dochody w nowym miejsce zatrudnienia. Po pierwsze należy zauważyć, że powód nadal pracuje w charakterze kierowcy i z tego tytułu osiąga wynagrodzenie na poziomie około 15 000 zł miesięcznie. Dochody uzyskiwane przez powoda nie zmniejszyły się więc i ich wysokość pozostaje taka sama jak podczas ostatniego ustalania alimentów. Po drugie, jeżeli powód istotnie zmieniłby zatrudnienie na mniej zyskowne, to zmiany takiej nie można uwzględnić ze względu na treść art. 136 k.r.o., zgodnie z którym to przepisem, jeżeli w ciągu ostatnich trzech lat przed sądowym dochodzeniem świadczeń alimentacyjnych osoba, która była już do tych świadczeń zobowiązana zrzekła się zatrudnienia lub zmieniła je na mniej zyskowne, nie uwzględnia się wynikłej stąd zmiany przy ustalaniu zakresu świadczeń alimentacyjnych.

Podstawą obniżenia alimentów na rzecz dzieci nie może być również podnoszona przez powoda okoliczność, że aktualnie spłaca on zobowiązania kredytowe powstałe w związku z zakupem samochodu oraz domu, którego nie jest właścicielem. Zadośćuczynienie takim zobowiązaniom nie wyprzedza bowiem obowiązku alimentacyjnego. Również okoliczność, że G. G. (1) pomaga w utrzymaniu córki partnerki nie może usprawiedliwiać obniżenia świadczenia alimentacyjnego na jego synów albowiem w stosunku do wyżej wymienionej nie ciąży na nim obowiązek alimentacyjny.

W toku sprawy rozwodowej, ustalając możliwości zarobkowe powoda Sąd wziął pod uwagę, że mieszka w konkubinacie i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z partnerką oraz ma on na utrzymaniu kolejne dziecko- A. G.. Nie jest to więc nowa istotna okoliczność, skutkująca zmianą obowiązku alimentacyjnego.

Także po stronie małoletnich pozwanych nie nastąpiły zmiany, które rodziłyby konieczność obniżenia alimentów. Od chwili wydania wyroku ustalającego alimenty na rzecz małoletnich pozwanych, upłynął okres ponad 2 lat. W okresie tym nie tylko nie spadły ale wręcz wzrosły usprawiedliwione potrzeby małoletnich. M. rozpoczął naukę w technikum, ponoszone są dodatkowe koszty związane z dojazdami do szkoły, opłatą za bursę. Zwiększeniu wzrosły wydatki na zakup żywności, ubrań, zaspakajanie potrzeb kulturalnych i zdrowotnych, co łączy się z faktem, że chłopcy zaczęli się leczyć u okulisty. Dodatkowo sąd podniósł, że powód nie utrzymuje kontaktów z małoletnimi, nie wypełnia swojego obowiązku alimentacyjnego poprzez osobiste starania w ich utrzymanie. Nie czyni na rzecz pozwanych żadnych prezentów, nie łoży na ich utrzymanie w dodatkowy sposób ponad zasądzone alimenty.

Ustalone świadczenia alimentacyjne w kwotach po 2000 złotych miesięcznie na rzecz M. G. (1) i F. G. pozostają nadal w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych powoda oraz są zgodne z zasadą, że poziom życia dzieci powinien odpowiadać stopie życiowej rodziców.

W tym stanie rzeczy, należało oddalić powództwo G. G. (1) o obniżenie alimentów na rzecz małoletnich pozwanych jako nieuzasadnione.

Ustosunkowując się do żądania uchylenia obowiązku alimentacyjnego na rzecz M. G. (2) poczynając od 1 listopada 2015 roku, Sąd uznał je za częściowo zasadne.

W przedmiotowej sprawie alimenty od powoda G. G. (1) przysługują pozwanej M. G. (2) na podstawie art. 60 § 2 k.r.o., który to przepis przewiduje, tzw. „rozszerzony” obowiązek alimentacyjny małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia w sytuacji, gdy rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, przyznając prawo małżonkowi niewinnemu do żądania od małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego przyczyniania się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby nie znajdował się on w niedostatku.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż sytuacja materialna pozwanej uległa poprawie albowiem podjęła nową pracę, z której otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 4 300 zł miesięcznie a ponadto posiada dochody w wysokości około 1200 zł miesięcznie z tytułu pełnienia funkcji radnej. W ocenie Sądu dochody te pozwalają na pokrycie wszystkich jej usprawiedliwionych potrzeb.

Sąd ustalił termin wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego z dniem złożenia powództwa o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, oddalając żądanie ustalenia wygaśnięcia obowiązku z dniem 1 listopada 2015 roku, kiedy to wyrok ustalający alimenty na rzecz M. G. (2) nie był jeszcze prawomocny.

Od powyższego wyroku apelację złożył powód. Zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo o obniżenie alimentów na rzecz małoletnich synów. Wyrokowi zarzucił:

1. błąd w ustaleniach faktycznych polegający na:

- przyjęciu, że pokrywanie opłat związanych z utrzymaniem przez powoda domu (miejsca zamieszkania) nie ma znaczenia dla ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego:

- pominięciu okoliczności, iż po dacie uprawomocnienia się wyroku rozwodowego powód zaprzestał z uwagi na obowiązki rodzinne wykonywana dodatkowego zajęcia zarobkowego dot. napraw' samochodów w P., tym samym zmniejszyły się jego możliwości zarobkowe co winno mieć znaczenie dla ustalenia wysokości świadczenia alimentacyjnego zobowiązanego:

- przyjęciu, że spłata przez powoda zobowiązań kredytowych w związku z zakupem samochodu osobowego niezbędnego dla pozyskania świadczeń pieniężnych na spłatę obowiązku alimentacyjnego nie ma znaczenia dla ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego;

2. naruszenie art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego przekraczającą granicę swobodnej oceny dowodów wyrażającą się w uznaniu za wiarygodne twierdzeń pozwanej na temat wysokości kosztów wyżywienia miesięcznie w kwocie 3600 zł. w sytuacji, gdy potrzeby żywieniowe każdego z synów w okresie rozwodowym realizowane były na poziomie 450 zł za każde dziecko;

Występując z tymi zarzutami wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku przez ustalenie, że jego obowiązek alimentacyjny względem synów uległ zmianie przez obniżenie z kwoty 2000 zł miesięcznie na rzecz każdego z synów do kwoty 1000 zł, poczynając od dnia 21 września 2017 roku. Wnosił również o zasadzenie od pozwanych na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm prawem przepisanych

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest uzasadniona. Wprawdzie zdecydowana większość zarzutów apelacyjnych została sformułowana jako błąd w ustaleniach faktycznych, to jednak w istocie rzeczy w apelacji skarżący nie kwestionuje ustaleń sądu co do pokrywania przez powoda opłat związanych z utrzymaniem domu, w którym zamieszkuje, faktu zaprzestania przez powoda dodatkowych zajęć zarobkowych, czy istnienia zobowiązań kredytowych w związku z zakupem nowego samochodu osobowego. Kwestionuje natomiast stanowisko sądu pierwszej instancji, że powyższe okoliczności nie mają istotnego znaczenia dla ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego powoda. Zatem zarzuty te nie dotyczą ustaleń, ale subsumpcji stanu faktycznego pod określone normy prawa materialnego. Tak też powyższe zarzuty należy traktować.

Tylko jeden zarzut apelacyjny - wymieniony w pkt 2 - odnosi się do ustaleń faktycznych. Powód zarzuca w nim naruszenie przepisu prawa procesowego art. 233 § 1 kpc poprzez dowolną i wybiórczą ocenę dowodów, wyrażająca się w uznaniu za wiarygodne twierdzenia pozwanej na temat wysokości kosztów wyżywienia miesięcznie w kwocie 3.600 zł, w sytuacji gdy potrzeby żywieniowe każdego z synów w dacie rozwodu realizowane były na poziomie 450 zł, na każde dziecko. Zatem skarżący kwestionuje ustalenie sądu w zakresie potrzeb małoletnich pozwanych.

Istotne w uzasadnieniu sądu pierwszej instancji znalazło się stwierdzenie , że była żona powoda na żywność wydaje 3.600 zł, ale nie oznacza to, że kwota ta zawiera tylko potrzeby żywieniowe małoletnich pozwanych. Z kontekstu wypowiedzi M. G. (2) złożonej podczas jej przesłuchania w dniu 13 czerwca 2018r. wynika, że kwota 3.600 zł odnosi się nie tylko do kosztów wyżywienia dzieci, ale również i jej.

Kwota ta, aczkolwiek wydaje się dość wysoką, to jednak mając na uwadze, że dotyczy ona trzech osób, przy uwzględnieniu wysokiego standardu życia rodziny M. G. (2), nie może być uznana za nierealną, czy też zawyżoną.

Materialnoprawną podstawą powództwa o podwyższenie alimentów jest przepis art. 138 krio, według którego w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego . Dla rozstrzygnięcia sprawy o zmianę obowiązku alimentacyjnego istotne jest czy od czasu ostatniego ustalenia alimentów nastąpiła zmiana stosunków w rozumieniu powołanego wyżej przepisu art. 138 krio. Przez zmianę stosunków należy rozumieć zmianę okoliczności istotnych z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego ( w szczególności określonych w art. 133 i 135 kro).

Zmiana stosunków może być między innymi skutkiem zwiększenia lub zmniejszenia usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, jak i zarobkowych oraz majątkowych możliwości zobowiązanego. Ustalenie wystąpienia zmiany stosunków oraz jej wpływu na wysokość świadczeń alimentacyjnych wymaga porównania stanu istniejącego w chwili poprzedniego orzekania o alimentach, ze stanem istniejącym w czasie rozpoznawania powództwa wytoczonego na podstawie art. 138 krio. Sprawa o podwyższenie alimentów tym się różnią od sprawy o zasądzenie alimentów , że w tej pierwszej badaniem sądu objęta jest zmiana sytuacji uprawionego i zobowiązanego , jaka nastąpiła w czasie od ostatniego ustalenia alimentów. Jak w orzecznictwie wyjaśniono nie jest dopuszczalne żądanie zmiany prawomocnego orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego., tylko na tej podstawie, że orzeczenie zostało wydane w sposób wadliwy, bez należytego wyjaśnienia rzeczywistego stanu faktycznego, gdyż podstawą powództwa może być tylko późniejsza zmiana stosunków (por. orzeczenie SN z 27 lutego 1991r. IIIRCN 21/81). Tym samym nie można żądać podwyższenia alimentów na tej podstawie, że alimenty ustalone orzeczeniem, czy umową były za niskie, bądź za wysokie, w stosunku do potrzeb uprawionego czy też możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego.

Sąd pierwszej instancji porównał sytuację powoda w dacie orzekania o alimentach w sprawie rozwodowej, z obecną sytuacją i doszedł do przekonania o braku podstaw do obniżenia jego obowiązku alimentacyjnego. Powołana przez powoda dla uzasadnienia żądania obniżenia alimentów okoliczności urodzenia się trzeciego dziecka powoda, czy też akcentowane w uzasadnieniu apelacji różnice w sile nabywczej pieniądza w P. i N., nie mają cech nowości. Występowały już w momencie ustalenia alimentów w sprawie rozwodowej. Natomiast jeżeli chodzi o okoliczności faktyczne zaistniałe po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego, a do których nawiązywały zarzuty apelacyjne, to trafnie sąd pierwszej instancji uznał, że nie mogą one prowadzić do obniżenia wysokość alimentów należnych od powoda na rzecz małoletnich pozwanych.

Obciążenie finansowe powoda związane z spłatą kredytu, z którego sfinansowane było nabycie domu przez konkubinę powoda, czy też kredytu na zakup samochodu, nie mogą wpływać na wysokość alimentów powoda. Osoba na której ciąży obowiązek alimentacyjny, musi się z tym liczyć przy podejmowaniu decyzji o zaciągnięciu zobowiązań i swoje wydatki powinna planować stosownie do swoich możliwości z uwzględnieniem obowiązku alimentacyjnego (por. aktualny również obecnie wyrok SN z 12 listopada 1976, IIIRCN 236/76).

Z kolei możliwości zarobkowe i majątkowe od których zależy wysokość alimentów nie mogą być utożsamione z uzyskiwanym w danej chwili zarobkami zobowiązanego do alimentacji. Powód jak wynika z akt sprawy z zawodu jest technikiem elektromechanikiem, ukończył także studia wyższe na kierunku pedagogika terapeutyczna , wykonuje natomiast prace kierowcy. Powód w okresie od wydania wyroku rozwodowego nie utracił zdolności do wykonywania prascy. Jego możliwości majątkowe i zarobkowe nie uległy zmianie w stopniu uzasadniającym obniżenie alimentów na małoletnich synów. Natomiast fakt utrzymywania konkubiny i jej pełnoletniego dziecka pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Podzielając zatem trafność rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji, Sąd Okręgowy apelację powoda oddalił (art. 385 kpc), orzekając o kosztach procesu za instancję odwoławczą na podstawie art. 98 kpc.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSA w SO Stanisław Łęgosz SSO Dariusz Mizera