Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 września 2023 r.

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący

Sędzia Paweł Hochman

po rozpoznaniu w dniu 29 września 2023 r. w Piotrkowie Trybunalskim

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) z siedzibą w S.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Opocznie

z dnia 23 maja 2023 r. sygn. akt I C 514/21

oddala apelację;

zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w S. kwotę 450,00 (czterysta pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą z odsetkami w wysokości określonej w ustawie za czas po upływie tygodnia od dnia doręczenia wyroku do dnia zapłaty.

Paweł Hochman

Sygn. akt II Ca 683/23

UZASADNIENIE

(...) wniósł o zasądzenie od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 8 201,20 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 27.08.2021 r. tytułem częściowego odszkodowania za uszkodzenie pojazdu marki F. o nr rej (...) oraz kwoty 46,56 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie liczonych od kwoty 8 201,20 zł od dnia 27.09.2021 r. do dnia 03.11.2021 r. oraz kwoty 300,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty tytułem poniesionych przez powoda wydatków związanych z wykonaniem kalkulacji kosztów naprawy pojazdu oraz kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz 17,- zł tytułem poniesionej opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu pozwu wyjaśnił, że (...) r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. o nr rej. (...). Sprawca szkody był objęty ochroną ubezpieczeniową u strony pozwanej. Strona pozwana w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła poszkodowanemu odszkodowanie w wysokości 11 248,90 zł. Strona powodowa umową cesji nabyła od uprawnionego wierzytelność względem strony pozwanej z związku z przedmiotową szkodą komunikacyjną. Strona powodowa zleciła wykonanie stosownej kalkulacji naprawy której koszt wyniósł 300,00 zł. Z kalkulacji sporządzonej przez (...) Sp. z o.o. wynika, iż rzeczywisty koszt naprawy w/w pojazdu kształtuje się na poziomie 19 450,10 zł. Strona pozwana do dnia wniesienia pozwu nie dokonała należnej powódce dopłaty.

Strona pozwana Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona pozwana przyznała, że uznała swoja odpowiedzialność i wypłaciła poszkodowanemu 11 248,90 zł. Ponadto pozwana zarzuciła, że poszkodowany nie skorzystał z oferowanych przez pozwanego rabatów na części zamienne oraz materiały lakiernicze.

Wyrokiem z dnia 23 maja 2023 r. Sąd Rejonowy w Opocznie zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...)z siedzibą w S. kwotę 8.039,89 złotych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 4 listopada 2021 r. do dnia zapłaty (pkt 1); oddalił powództwo w pozostałej części (pkt 2); zasądził od pozwanego Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) z siedzibą w S. kwotę 3.317,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Samochód osobowy marki F. nr rej. (...) w dniu (...) r. uległ uszkodzeniu. Sprawca zdarzenia drogowego poruszał się pojazdem dla którego zawarto umowę ubezpieczenia OC u strony pozwanej. Ubezpieczyciel sprawcy szkody tj. Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego w sprawie nr (...) wypłaciła poszkodowanym odszkodowanie w łącznej wysokości 11 248,90 zł.

11 października 2021 r. Z. J. - właściciel pojazdu marki F. o nr rej (...) zawarł z(...) umowę przelewu wierzytelności przysługującej cedentowi z tytułu szkody w pojeździe marki F. o nr rej (...) w związku ze szkodą komunikacyjną z (...) roku, objętą postępowaniem likwidacyjnym prowadzonym przez Towarzystwo (...) S.A. pod numerem (...)

J. Z. oświadczył, że dotychczas wypłacona przez ubezpieczyciela kwota z tytułu szkody z dnia (...) r. w pojeździe marki F. o nr rej (...) jest niewystarczająca do naprawy pojazdu.

Strona powodowa zleciła firmie (...) Sp. z o.o. w S. wykonanie ekspertyzy, w której przeprowadzono kalkulację kosztów naprawy wyliczając je na kwotę 19 450,10 zł.

Ubezpieczyciel w decyzji wskazał, ze dalszych roszczeń w sprawie należy dochodzić na drodze postępowania sądowego.

J. Z. samochód naprawił sam.

Strona pozwana przyznała poszkodowanemu kwotę 11248,90 zł w następstwie zgłoszonej szkody, która powstała w wyniku kolizji drogowej w dniu (...) r. Pozwana uwzględniła rabat na części zamienne 18% oraz rabat na koszty materiałów lakierniczych 40 %, którego udzielenie jest gwarantowane poszkodowanemu.

Koszt naprawy samochodu marki F. (...) nr rej. (...) z użyciem części oryginalnych zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu oznaczonej lit O przy uwzględnieniu rzeczywistego zakresu uszkodzeń pojazdu powstałych na skutek zdarzenia drogowego z dnia (...) roku i przyjmując minimalną stawkę roboczogodziny w wysokości 90,00 zł występująca w nieautoryzowanych warsztatach naprawczych wynosi 19 242,23 zł brutto.

Sąd Rejonowy wyjaśnił, że powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie faktów bezspornych, a także w oparciu o zeznania świadka J. Z., opinię biegłego sądowego mgr M. D. i zebrane w sprawie dokumenty, w tym akta szkodowe na płycie CD. Autentyczność dokumentów nie budziła wątpliwości Sądu oraz nie była kwestionowana przez stronę przeciwną. Wskazał, że zeznania świadka J. Z. uznał za wiarygodnie - były spójne, logiczne, niekwestionowane przez stronę pozwaną oraz znajdowały potwierdzenie w zebranym materiale dowodowym. Opinię biegłego z dziedziny rekonstrukcji wypadków drogowych i rzeczoznawstwa samochodowego mgr M. D. Sąd również uwzględnił w całości, uznając, że była jasna, zupełna, rzeczowa i wykonana przez osobę dysponującą wymaganymi, specjalistycznymi kwalifikacjami. Biegły w całości ustosunkował się do tezy dowodowej, ponadto opinia biegłego nie była kwestionowana przez żadną ze stron procesu.

Zdaniem Sądu powództwo podlegało uwzględnieniu w części. Sąd zważył, że podstawa i zasada odpowiedzialności strony pozwanej była bezsporne. Spór między stronami dotyczył wysokości szkody powstałych w pojeździe marki F. o nr rej (...) na skutek zdarzenia z dnia (...) roku, w tym przede wszystkim uzasadnionych kosztów naprawy. Powód dochodził roszczenia jako nabywca wierzytelności. Zgodnie z art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W ocenie Sądu, powód należycie wykazał swoją legitymację procesową oraz fakt nabycia wierzytelności przeciwko pozwanemu. W wyniku umowy przelewu wierzytelności powód nabył wszelkie wierzytelności jakie przysługiwały J. Z. z tytułu odszkodowania za szkodę we wskazanym pojeździe, należnego w związku ze zdarzeniem z dnia (...) r. Okoliczność ta nie była kwestionowana przez stronę pozwaną.

W ocenie, Sądu meritii, zgodnie z przepisem art. 822 § 1 k.c., powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń (ubezpieczyciela) odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego, czyli samego ubezpieczającego lub osoby, na której rzecz ubezpieczający zawarł umowę ubezpieczenia, za szkody wyrządzone osobom trzecim. Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny, tylko zatem wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Zakres odpowiedzialności ubezpieczonego wobec osoby trzeciej wyznacza co do zasady zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04, OSNC 2005, nr 10, poz. 166 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2002 r., II CKN 353/99, nie publ.). Akcesoryjny, wynikający z art. 822 § 1 k.c., charakter zobowiązania ubezpieczyciela z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej potwierdzają w odniesieniu do obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przepisy art. 23, 34, 35 i 36 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm. - dalej: "ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych" lub "u.u.o."). W myśl tych przepisów, na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, do której zawarcia obowiązany jest posiadacz bezpośrednio eksploatujący pojazd (por. uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2005 r., III CZP 99/04), zakład ubezpieczeń jest zobowiązany, w granicach ustalonej sumy gwarancyjnej, do zapłaty odszkodowania za szkodę na osobie lub w mieniu wyrządzoną w związku z ruchem pojazdu, objętą odpowiedzialnością posiadacza (art. 436 § 1 zdanie pierwsze lub art. 436 § 1 zdanie drugie k.c.).

Sąd Rejonowy wyjaśnił również, że szkodą w mieniu jest wszelki uszczerbek majątkowy. Przy ustaleniu wysokości szkody należy posługiwać się przyjętą w piśmiennictwie i orzecznictwie teorią różnicy. Oznacza to, że dla ustalenia wysokości szkody zestawia się obecną wartość samochodu z tą, jaką by on przedstawiał gdyby nie było wypadku (tak, G. Bieniek, Odpowiedzialność cywilna za wypadki drogowe, Warszawa 2006 str.140). Zasada pełnego odszkodowania w ujęciu kodeksu cywilnego oznacza, że naprawienie szkody obejmuje zarówno straty jakie poszkodowany poniósł, jak i korzyści które mógł osiągnąć gdyby mu szkody nie wyrządzono. Zgodnie z art. 361 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania z którego szkoda wynikła. Ustalenie wartości pojazdu oraz kosztów naprawy wymagało wiedzy specjalnej, co wymagało na podstawie art. 278 § 1 k.p.c. dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w dziedzinie rekonstrukcji wypadków drogowych i rzeczoznawstwa mgr M. D.. W ocenie Sądu Rejonowego zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w tym przede wszystkim opinia biegłego sądowego, pozwoliły na ustalenie charakteru szkody w pojeździe oraz uzasadnionych kosztów naprawy pojazdu. Biegły sądowy wykonał rzetelną opinię, w sposób jasny wyliczył wartość koniecznych napraw, przedstawił możliwe do zastosowania części zamienne, gwarantujące przywrócenie stanu pojazdu sprzed zdarzenia. Biegły ustalił także stawkę roboczogodziny. Opinia biegłego nie była kwestionowana przez strony. Sąd podzielił wnioski biegłego. Przyjął, że uzasadniony koszt naprawy pojazdu zakładający wykorzystanie części oryginalnych zamiennych sygnowanych logo producenta pojazdu oznaczonych lit ”O” takich części z jakich producent wyprodukował dany pojazd, przy uwzględnieniu rzeczywistego zakresu uszkodzeń pojazdu powstałych na skutek zdarzenia drogowego z dnia (...) roku przyjmując minimalną stawkę roboczogodziny w wysokości 90,00 zł netto występującą w nieautoryzowanych warsztatach naprawczych świadczących wysoki standard usług w okresie powstania szkody na terenie powiatu (...) i (...) wynosi 15 644,09 zł netto tj. 19 242,23 zł brutto.

Sąd Rejonowy wyjaśnił również, że kryteria doboru części zamiennych powinny zagwarantować przywrócenie pojazdu do stanu przed powstaniem szkody z zachowaniem bezpieczeństwa trwałości i niezawodności stanu sprzed powstania szkody. Zakład ubezpieczeń zobowiązany jest na żądanie poszkodowanego do wypłaty, w ramach odpowiedzialności z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, odszkodowania obejmującego celowe i ekonomicznie uzasadnione koszty nowych części i materiałów służących do naprawy uszkodzonego pojazdu, ustalone według cen występujących na lokalnym rynku. Skoro obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela aktualizuje się z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody, to nie jest on tym samym uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 27.06.1988 r. sygn. akt I CR 151/88) roszczenie o świadczenia należne od zakładu ubezpieczeń w ramach ubezpieczenia komunikacyjnego odpowiedzialności cywilnej (OC) z tytułu kosztów przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu pierwotnego jest wymagalne niezależnie od tego, czy naprawa została już dokonana, wysokość świadczeń obliczać należy na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny według cen z daty ich ustalenia. Naprawa pojazdu przed uzyskaniem świadczeń z ubezpieczenia i jej faktyczny zakres nie ma zasadniczego wpływu na powyższy sposób ustalenia ich wysokości. Wobec powyższego stwierdził, iż szkodą poniesioną przez poszkodowanego jest sam fakt pogorszenia stanu należącego do niego pojazdu, a wysokość szkody uzależniona jest jedynie od ekonomicznie uzasadnionych kosztów jego naprawy bez względu na to, czy naprawa ta w ogóle nastąpiła lub ma nastąpić. W przypadku wystąpienia szkody częściowej zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do pokrycia kosztów dokonanej naprawy, niezależnie od tego czy naprawa została dokonana (wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r., V CKN 1273/00, LEX nr 55515) oraz czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza tą rzecz naprawić (wyrok SN z dnia 7 sierpnia 2003 r., IV CKN 387/01, LEX nr 141410). W ocenie Sądu Rejonowego, kryteria doboru części zamiennych powinny zagwarantować przywrócenie pojazdu do stanu przed powstaniem szkody. Różnica w ustalonych przez strony kosztach naprawy przedmiotowego pojazdu wynikała z nieuzasadnionego potrącenia przez pozwanego wartości części zamiennych. Zdaniem Sądu tak ustalone odszkodowanie nie pozwoliłby na dokonanie napraw koniecznych dla przywrócenia rzeczy do stanu poprzedniego. Pozwany nie wykazał, aby elementy tego pojazdu, które uległy uszkodzeniu były elementami nieoryginalnymi. W konsekwencji Sąd Rejonowy zaakceptował pogląd biegłego, który przyjął niezbędność zastosowania oryginalnych części zamiennych i stwierdził brak podstaw, aby do przywrócenia stanu sprzed szkody stosować części zamienne nieoryginalne (strona 18 opinii).

Zdaniem Sądu, bez znaczenia dla okoliczności niniejszej sprawy jest to, iż w warsztacie, z którym pozwany ma zawarte porozumienie dokonywane są naprawy przywracające pojazd do stanu sprzed szkody za kwoty określone w kosztorysach sporządzonych przez pozwanego. Poszkodowany nie ma obowiązku dokonywania napraw w konkretnym warsztacie wskazanym przez pozwanego. Z samej istoty zasady pełnej odpowiedzialności za poniesioną szkodę, powstałą z winy sprawcy ubezpieczonego w danym zakładzie ubezpieczeń, wynika, że poszkodowanego nie można obciążać obowiązkiem poszukiwania najtańszego sposobu naprawienia szkody ani koniecznością dokonywania naprawy przy zastosowaniu części tzw. zamienników. Z utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, iż poszkodowany ma prawo dokonania wyboru warsztatu, któremu zleci naprawę samochodu, o ile koszty naprawy wyliczone przez ten warsztat będą konieczne i ekonomicznie uzasadnione, a stosowane stawki robocizny będą mieścić się granicach stawek stosowanych na lokalnym rynku. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 13.06.2003 r., sygn. akt III CZP 32/03 podkreślił, iż poszkodowanemu przysługuje wybór odpowiedniego warsztatu naprawczego, któremu powierzy on dokonanie naprawy uszkodzonego pojazdu. Warsztaty te mogą posługiwać się różnymi cenami w zakresie tych samych lub podobnych prac naprawczych. Przypisanie poszkodowanemu naruszenia obowiązku współpracy z ubezpieczycielem możliwe jest tylko wówczas, kiedy świadomie lub przez niedbalstwo skorzystał on z usług droższych. Zarzut uchybienia obowiązkowi z art. 354 § 2 k.c. mógłby zatem wchodzić w grę tylko w razie wykazania świadomości i niedbalstwa poszkodowanego przy skorzystaniu z podmiotu stosującego stawki wygórowane. Obowiązek współdziałania poszkodowanego nie może oznaczać ograniczenia jego uprawnień - w szczególności prawa wyboru sposobu naprawienia szkody, swobody decyzji co do napraw czy wyboru dostawcy części. Poszkodowany ma prawo nabyć części w miejscu swego zamieszkania, nie ma obowiązku ich zakupu od podmiotu funkcjonującego w innej miejscowości, co każdorazowo wiąże się z czasem transportu oraz problemami w razie reklamacji. Naprawienie pojazdu samodzielnie nie skutkuje bezzasadnym zwiększeniem rozmiarów szkody.

Sąd Rejonowy nie znalazł również podstaw do uwzględnienia w ramach określenia wysokości szkody rabatów na części oraz na materiały lakiernicze, jakimi posłużyła się pozwana w sporządzonej przez siebie kalkulacji. Sąd nie dopatrzył się od jakich cen detalicznych oferowany przez pozwanego rabat miałby być liczony i uznał, że nie pozwala to na przejęcie proponowanych rabatów za rzeczywiste. Pozwany przedstawił wysokość ewentualnych rabatów. Celem wykazania zasadności wyliczenia odszkodowania z zastosowania przedmiotowych rabatów pozwany winien udowodnić, że części potrzebne do naprawy poszkodowani faktycznie mogli nabyć z rabatami oraz że nie wiązałoby się to dla nich z jakimikolwiek niedogodnościami, zaspokajając interes poszkodowanych w tożsamym stopniu, co wypłata odszkodowania ustalonego według przedstawionych wyżej zasad mających zastosowanie w niniejszym postępowania. Zdaniem Sądu pierwszej instancji, oferta pozwanego nie spełniała tych kryteriów. Skorzystanie z rabatów wymagało od poszkodowanego skontaktowania się z ubezpieczycielem, przekazania przez ubezpieczyciela poszkodowanym danych warsztatu oraz warsztatowi danych poszkodowanych, zgłoszenia się przez poszkodowanych do odpowiedniego warsztatu celem nabycia części z rabatami. Zdaniem sądu należy przyjąć, że zakres części zamiennych oraz materiałów lakierniczych, których nabycie mogło nastąpić z uwzględnieniem rabatów, był uzależniony od kalkulacji kosztów naprawy sporządzonej przez zakład ubezpieczeń w toku likwidacji szkody. Jak wykazało postępowanie dowodowe przeprowadzone w sprawie, kalkulacja szkody sporządzona przez ubezpieczyciela była obarczona wadliwościami - nie uwzględniała wymiany i lakierowania wszystkich elementów wymaganych technologią producenta pojazdu oraz nie przewidywała użycia wyłącznie części oryginalnych. W konsekwencji nie można skutecznie postawić poszkodowanemu zarzutu, że nie skorzystał z propozycji pozwanej, dającej możliwość naprawy pojazdu w sposób i w zakresie określonym w kalkulacji ubezpieczyciela.

Reasumując, Sąd Rejonowy uznał, że wydatek konieczny, obejmujący uzasadnione technicznie koszty naprawy pojazdu wyniósł kwotę 19 242,23 zł, a różnica pomiędzy kwotą należnego powodowi z tego tytułu odszkodowania, a sumą wypłaconą przez pozwanego wynosiła 7993,33 zł (19 242,23 zł - 11 248,90 zł). Sąd uwzględnił także żądanie powoda co do zasądzenia kwoty 46,56 zł tytułem skapitalizowanych odsetek. Skoro pozwany pozostawał w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia, które winno zostać spełnione najpóźniej w dniu 26 września 2021 roku to od dnia następnego należały się odsetki ustawowe. Powód wyliczył wartość skapitalizowanych odsetek za okres od dnia 27.09.2021 r. do dnia wniesienia pozwu czyli 03.11.2021 r. Dlatego Sąd uznał żądanie to za uzasadnione.

Zdaniem Sądu pierwszej instancji powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie jedynie w zakresie kosztów prywatnej kalkulacji naprawy pojazdu zleconej przez powódkę. Sąd wskazał, że w uchwale siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia z dnia 2 września 2019 roku przyjęto, iż poszkodowanemu oraz cesjonariuszowi roszczeń odszkodowawczych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje od ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej zwrot kosztów tzw. prywatnej opinii (ekspertyzy) rzeczoznawcy, jeżeli jej sporządzenie było niezbędne do efektywnego dochodzenia odszkodowania. Sąd Najwyższy podkreślił, że w razie zlecenia ekspertyzy przez cesjonariusza wierzytelności odszkodowawczej okoliczności miarodajne do ustalenia istnienia związku przyczynowego odnoszą się do cesjonariusza. Roszczenie o zwrot kosztów ekspertyzy stanowi własne roszczenie, które ma oparcie w nabytym roszczeniu i w jego dynamice. Podobnie jak w odniesieniu do poszkodowanego, który zlecił opinię, wymagane jest uwzględnienie z punktu widzenia konieczności i racjonalności poniesionych wydatków, a w szczególności to, czy cesjonariusz prowadzi działalność gospodarczą obejmującą nabywanie i dochodzenie roszczeń odszkodowawczych. Zwrot kosztów będzie uzasadniony wówczas, gdy opinia służy bezpośrednio dochodzeniu roszczenia o odszkodowanie wcześniej przez poszkodowanego, a następnie przez cesjonariusza, nie jest zaś powiązana wyłącznie z umową cesji, np. w celu oceny ryzyka, jakie wiąże się z nabywaną wierzytelnością (por. uchwała Sądu Najwyższego siedmiu sędziów z dnia 2 września 2019 roku, III CZP 99/18, Lex nr 2714676). Z kolei w uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 29 maja 2019 roku Sąd Najwyższy stwierdził, że chociaż prowadzenie przez cesjonariusza działalności gospodarczej obejmującej nabywanie i dochodzenie roszczeń odszkodowawczych nie wyłącza a limine możliwości dochodzenia przez niego od ubezpieczyciela równowartości kosztów zleconej ekspertyzy, to jednak w sposób istotny wpływa na ocenę przysługiwania mu takiej możliwości. Nie mogą być uznane za pozostające w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym i nie mogą wejść w zakres odszkodowania ubezpieczeniowego wydatki na ekspertyzy zlecone przez cesjonariusza osobie trzeciej, które służą ocenie opłacalności cesji, nawet gdyby były poniesione już po nabyciu wierzytelności od poszkodowanego. W zakres odszkodowania może wejść tylko wydatek na ekspertyzę bezpośrednio służącą dochodzeniu roszczenia o odszkodowanie. Sama wygoda przedsiębiorcy-cesjonariusza występującego z roszczeniem nie wystarcza do uznania zlecenia za celowe w znaczeniu pozwalającym objąć koszt ekspertyzy odszkodowaniem przysługującym od ubezpieczyciela, (por. uchwała Sądu Najwyższego siedmiu sędziów z dnia 29 maja 2019 roku, III CZP 68/18, nr (...)). Każdorazowo należy więc ocenić, czy w danej sprawie poniesienie tego rodzaju wydatku było obiektywnie konieczne. Obowiązek wykazania takiej konieczności spoczywa na żądającym zwrotu takich kosztów (art. 6 k.c.), a więc w tym przypadku na powodzie. Nie wszystkie bowiem wydatki pozostające w związku z wypadkiem mogą być refundowane (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011 roku, sygn. akt III CZP 5/11, Lex nr 1011468), istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2 k.c., art. 362 k.c. i art. 826 § 1 k.c.). Na dłużniku ciąży w związku z tym obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, ale z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy Sąd uznał, że nie została wykazana bezwzględna konieczność sporządzenia opinii przez prywatnego rzeczoznawcę w kontekście dochodzonego roszczenia. Przedmiotowa kalkulacja została sporządzona w dniu 04 listopada 2021 roku, a zatem już po zawarciu przez powódkę umowy cesji z poszkodowanym. Zdaniem sądu trudno znaleźć racjonalne argumenty za przyjęciem, iż osoba, która miałaby nie posiadać jakiejkolwiek wiedzy specjalnej z zakresu wyceny wysokości szkód w pojazdach, najpierw nabywa wierzytelność z tytułu odszkodowania za naprawę samochodu, a dopiero następnie podejmuje kroki celem ustalenia, czy szkoda rzeczywiście została w pełni skompensowana przez ubezpieczyciela. Ponadto z uwagi na przedmiot działalności gospodarczej powoda trudno przyjąć, iż rzeczywiście nie dysponował odpowiednim doświadczeniem, aby nie była w stanie bez pomocy rzeczoznawcy ocenić zakresu uszkodzeń pojazdu i kosztów jego naprawy (por. wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z dnia 3 grudnia 2008 roku, III Ca 1119/08, nie publ. [w:] Uchwała Sądu Najwyższego siedmiu sędziów z dnia 29 maja 2019 roku, III CZP 68/18, Lex nr 2672055). W związku z powyższym należało uznać, że powód jako profesjonalista miał stosowną wiedzę i możliwości by samodzielnie - chociażby w przybliżeniu - ustalić koszt naprawy pojazdu. Tym samym jego działanie mogło być oceniane co najwyżej jako podjęte w celu oszacowania opłacalności dochodzenia niniejszego roszczenia na drodze sądowej, jednak nie dające uprawnienia żądania zwrotu wydatków w tej mierze od ubezpieczyciela.

O odsetkach za opóźnienie w spełnieniu ww. świadczenia sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c. w zw. żart. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, uwzględniając przy tym żądanie pozwu.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach Sąd przyjął zasadę odpowiedzialności za wynik procesu tj. przepisy art. 98 § 1 k.p.c. i art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Do niezbędnych i celowych kosztów procesu poniesionych przez powoda należało zaliczyć koszty zastępstwa procesowego profesjonalnego pełnomocnika 1.800 zł, poniesioną opłatę skarbową od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, a także kwotę 1.000 zł tytułem wydatków związanych ze sporządzoną w sprawie opinią oraz 500 zł opłata od pozwu.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pozwany.

Reprezentujący go pełnomocnik zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego w Opocznie w części:

a) w zakresie pkt 1 wyroku - co do kwoty 4444,97 zł ( ponad 3594,92 zł) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 04.11.2021r. do dnia zapłaty,

b) w zakresie pkt 3 wyroku - w całości.

Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w z zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie przez Sąd I instancji, że uzasadnionym kosztem naprawy przedmiotowego pojazdu była kwota 19.242,23 zł brutto obejmująca zastosowanie części oryginalnych jakości O z pominięciem rabatów proponowanych przez pozwaną, w sytuacji gdy była możliwość naprawy przedmiotowego pojazdu z zastosowaniem rabatów na oryginalne części zamienne i materiały lakiernicze, tym bardziej, że powód dochodził jedynie hipotetycznych kosztów naprawy ustalonych metodą kosztorysową,

2. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 266 k.p.c. w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny zeznań świadka J. Z. podczas rozprawy z dnia 15.03.2022r (brak możliwości wskazania dokładnego fragmentu nagrania rozprawy, uwagi na niedziałające nagranie rozprawy na portalu informacyjnym) skutkujące nie uwzględnieniem istotnego faktu i nienadaniem mu odpowiedniego znaczenia, iż poszkodowany naprawił pojazd samodzielnie za pieniądze otrzymane od pozwanego z tytułu odszkodowania, a zatem brak jest podstaw do zasądzania dalszego odszkodowania i to na rzecz podmiotu skupującego wierzytelności (tj. powoda), co oznacza, że kwota zasądzona przez Sąd pierwszej instancji przewyższa wartość rzeczywiście poniesionej szkody i prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia powoda,

3. naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., w wyniku dokonania niewszechstronnej i dowolnej oceny materiału dowodowego w sprawie, w szczególności decyzji płatniczych z dnia 22.09.2021r., kosztorys naprawy, decyzja o dopłacie z dnia 30.09.2021r. z załączonym kosztorysem naprawy czy porozumień rabatowych poprzez:

a) nienadanie odpowiedniego znaczenia dowodowego ww. dokumentów, co prowadziło do pominięcia przez Sąd pierwszej instancji okoliczności, iż poszkodowany nie korzystając z ofert rabatowych przyczynił się do maksymalizacji rozmiarów szkody i naruszył obowiązek współdziałania z wierzycielem przy naprawieniu szkody, a zastosowanie rabatów oferowanych przez pozwanego było również hipotetycznie możliwe,

b) poprzez nienadanie odpowiedniego znaczenia faktowi, iż powód dochodzi zwrotu hipotetycznych kosztów naprawy metodą kosztorysową, a nie rzeczywiście poniesionych kosztów, wobec czego tym bardziej uzasadnione jest przyjęcie za zasadne kosztów naprawy ustalonych przez pozwanego uwzględniającego rabaty na części zamienne i materiały lakiernicze,

c) nieprawidłowe przyjęcie, że nie można było zastosować rabatów proponowanych przez pozwanego z tego powodu, że Sąd pierwszej instancji nie dopatrzył się od jakich cen detalicznych rabat miałby być liczony, w sytuacji gdy ceny podane w kosztorysie pozwanego są już cenami zrabatowanymi, co oznacza, iż w bardzo prosty sposób można obliczyć ceny detaliczne, które są identyczne jak w kosztorysie biegłego czy powoda,

d) nieprawidłowe przyjęcie, że nie można było zastosować rabatów proponowanych przez pozwanego z tego powodu, że zdaniem Sądu pierwszej instancji oferta pozwanego nie spełniała kryteriów udowodnienia, że części potrzebne do naprawy poszkodowani rzeczywiście mogli nabyć z rabatami oraz że nie wiązałoby się to dla nich z jakimikolwiek niedogodnościami, w sytuacji gdy pozwana poinformowała poszkodowanego o możliwości skorzystania z rabatów na oryginalne części zamienne i materiały lakiernicze oraz przedstawiła stosowne porozumienia rabatowe potwierdzające taką możliwość, a to działanie poszkodowanego (tj. niezainteresowania się propozycją ubezpieczyciela) uniemożliwiło skorzystanie z rabatów, zatem jak pozwana miała bardziej udowodnić możliwość skorzystania z tych rabatów, gdy poszkodowany nawet się tym nie zainteresował;

4. naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 361 § 1 k.c. i art. 363 § 1 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że pozwana ponosi odpowiedzialność gwarancyjną, z tytułu kosztów naprawy pojazdu, liczonych w oparciu o hipotetyczne, maksymalne na rynku koszty naprawy, które nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym w związku z powstałą szkodą z tego względu, iż powód nie wykazał, aby poniósł takie koszty i dochodzi odszkodowania „kosztorysowo”, zaś celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy, pozwalający na przywrócenie stanu poprzedniego pojazdu, uwzględniać winien możliwe do uzyskania za pośrednictwem pozwanej rabaty na części zamienne i materiały lakiernicze, które były gwarantowane przez pozwaną;

5. naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 354 § 2 k.c. oraz w zw. z art. 826 § 1 k.c. oraz w zw. z art. 16 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych przez jego niezastosowanie i pominięcie przy określaniu uzasadnionych kosztów naprawy, że poszkodowany ma obowiązek współdziałać z ubezpieczycielem w wykonaniu zobowiązania i dążyć do minimalizacji szkody, a zatem skoro został poinformowany o możliwości nabycia części zamiennych i materiałów lakierniczych z uwzględnieniem rabatów to powinien z takiej możliwości skorzystać, tym bardziej, że powód dochodził hipotetycznych, a nie rzeczywistych kosztów naprawy. Skutkowało to błędnym przyjęciem, że uzasadnione koszty naprawy winny uwzględniać jedynie części jakości O z pominięciem gwarantowanych rabatów na części jakości O oraz materiały lakiernicze,

6. naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c. poprzez niezastosowanie skutkujące błędnym uznaniem, że pozwany pozostawał w opóźnieniu już 04.11.2021r., podczas gdy dochodzone kwoty miały charakter sporny do chwilę wyrokowania.

W związku z podniesionymi zarzutami, wniósł o zmianę rozstrzygnięcia w zakresie zaskarżenia poprzez oddalenie powództwa w zaskarżonej części, a także poprzez rozliczenie kosztów procesu stosownie do wyniku sprawy zweryfikowanego w toku instancji, rozstrzygnięcie o kosztach procesu w zakresie postępowania przed sądem pierwszej oraz drugiej instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego, stosownie do wyniku postępowania i zasady odpowiedzialności strony za wynik sprawy.

W odpowiedzi na apelację pełnomocnik powoda wniósł o jej oddalenie pozwanego w całości i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego za postępowanie apelacyjne według norm prawem przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje. Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Uzasadnienie powyższego stanowiska, należy rozpocząć od wstępnego stwierdzenia odnoszącego się do formy i treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Wskazane uzasadnienie, w ocenie Sądu Okręgowego zostało sporządzone w sposób profesjonalny, spełniający wszystkie wymogi wskazane w przepisie 337 ¹ k.p.c. Jednocześnie Sąd Okręgowy wyjaśnia, że w pełni akceptuje tak ustalenia faktyczne jak i rozważania prawne przedstawione przez Sąd pierwszej instancji wskazując je w całości jako własne.

Mając na uwadze okoliczność, że przedmiotowa sprawa toczyła się według przepisów o postępowaniu uproszczonym w rozumieniu art. 505 ^{( 1)} k.p.c., oraz to że w postępowaniu apelacyjnym nie prowadzono postępowania dowodowego uzasadnienie wskazanego wyżej rozstrzygnięcia można w zasadzie ograniczyć do podania jego podstawy prawnej (art. 505 ^{( 13)} § 2 k.p.c.). Czyniąc zadość temu obowiązkowi Sąd Okręgowy wskazuje, że podstawę tą stanowią w pierwszej kolejności art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2214 ze zm.; dalej jako „u.u.o., PBUK, UFG”) oraz art. 822 § 1 i 2 k.c., na podstawie których właściciel uszkodzonego pojazdu miał prawo dochodzić wskazanych w pozwie roszczeń pod pozwanego ponoszącego odpowiedzialność gwarancyjną. Prawidłowo również Sąd pierwszej instancji przyjął, że posiadacz pojazdu mechanicznego odpowiada na zasadzie winy za szkodę powstałą w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody, co wynika z treści art. 415 k.c. w zw. z art. 436 § 2 k.c. i w tych granicach należy określić odpowiedzialność gwaranta. Uprawnienie powoda do wytoczenia powództwa (legitymacja czynna) wynika natomiast z umowy przelewu wierzytelności zawartej zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. Zakres odpowiedzialności pozwanego wyznacza natomiast art. 361 § 1 i 2 k.c., zgodnie z którym zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynika a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono, modyfikowany normą art. 805 § 1 i 2 k.c. ograniczającego obowiązek naprawienia szkody do spełnienia świadczenia pieniężnego. Prawidłowo, z uwzględnienie reguł wynikających z art. 481 k.c. w zw. z 817 § 1 k.c. Sąd pierwszej instancji orzekł o odsetkach ustawowych za opóźnienie w spełnieniu należnego świadczenia.

Powyższe uwagi w zasadzie wystarczają do uzasadnienia rozstrzygnięcia oddalającego wniesioną apelację. Obszerny i wielowątkowy zakres zarzutów zawartych wniesionej skardze apelacyjnej powoduje natomiast, że w uzupełnieniu powyższych uwag należy odnieść się do najważniejszych argumentów, na których oparły się te zarzuty, zaznaczając że przedmiotem dalszych rozważań będą przede wszystkim zagadnienia dotyczące zarzutów związanych z błędami w poczynionych ustaleniach faktycznych. Dopiero ich uwzględnienie mogłoby ewentualnie po ponownej subsumpcji nowych ustaleń do prawidłowo przywołanych przepisów prawa materialnego prowadzić do zmiany zaskarżonego wyroku.

Poczyniona na wstępie niniejszych rozważań uwaga, że ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd pierwszej instancji, Sąd Okręgowy przyjął za własne stanowi konsekwencję uznania, że zawarty w skardze apelacyjnej zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. jest nieuzasadniony. Odnosząc się do powyższego zarzutu Sąd Okręgowy wyjaśnia, iż podziela stanowisko pozwanego, że ocenia wiarygodność i mocy dowodów dokonywana przez sąd winna być oparta na jego własnym przekonaniu i nie może być dowolna. W przedmiotowej sprawie nie sposób natomiast zgodzić się, że Sąd meritii powyższą zasadę naruszył. Formułując powyższy zarzut skarżący odniósł się do zeznań J. Z., podniesione w związku z tymi zeznaniami zastrzeżenia, nawet gdyby uznać za słuszne nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia. W ocenie Sądu Okręgowego, wynikający z zeznań poszkodowanego J. Z. fakt, że „naprawił samodzielnie swój pojazd metodą chałupniczą w warsztacie samochodowym za kwotę odszkodowania” i że „jego syn zamawiał z internetu oryginalne części zamienne” w żadnym wypadku nie może potwierdzić tezy, że odszkodowanie wypłacone przez pozwanego umożliwiało dokonanie naprawy pojazdu i to z użyciem oryginalnych części zamiennych i co za tym idzie brak jest podstaw do wypłaty dalszego odszkodowania. Dla wykazania powyższego należało jeszcze udowodnić, że dokonana przez poszkodowanego naprawa pozwoliła na przywrócenie pojazdu do stanu z przed powstania szkody. Na tak określoną okoliczność brak jakichkolwiek dowodów. Dowodem takim nie były z pewnością zeznania poszkodowanego złożone podczas rozprawy w dniu 15 marca 2022 r. Uwzględniając treść art. 6 k.c. uznać przy tym należy, że obowiązek udowodnienia tej okoliczności obciążał pozwanego. Formułują powyższe stanowisko, Sąd Okręgowy wskazuje, że w żadnym wypadku nie czuje się związany zacytowanymi w skardze apelacyjnej poglądami Sądu Okręgowego w Krakowie zaprezentowanymi w sprawie sygn. akt II Ca 1640/22, oraz innych sądów powszechnych. Zastrzegając, że wobec braku znajomości pełnego stanu wskazanej sprawy nie sposób prowadzić jakiejkolwiek polemiki z przywołanym stanowiskiem, Sąd orzekający wyjaśnia, iż w przedmiotowej sprawie poszkodowany J. Z. złożył w dniu 11 października 2021 r. oświadczenie, że dotychczas wypłacona przez ubezpieczyciela kwota z tytułu szkody z dnia (...) r. w pojeździe marki F. o nr rej (...) jest niewystarczająca do naprawy pojazdu. Fakt ten potwierdziła sporządzona przez biegłego kalkulacja naprawy, z której wynikało, że koszt naprawy samochodu wynosił 19 242,23 zł brutto. Z tego względu pozwany chcąc podważyć powyższe ustalenia winien podjąć inicjatywę dowodową, czego nie uczynił.

Bez znaczenia pozostaje natomiast zawarta w uzasadnieniu skargi apelacyjnej sugestia, że odmienne niż wskazane powyżej ukształtowanie reguł ciężaru dowodu wynikało z faktu, iż powództwo zostało wniesione przez podmiot skupującego wierzytelności.

Do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., nie doszło również w wyniku błędnej oceny wskazanych w skardze apelacyjnej dokumentów: decyzji płatniczych z dnia 22.09.2021r., kosztorysu naprawy, decyzji o dopłacie z dnia 30.09.2021r. z załączonym kosztorysem naprawy i porozumień rabatowych.

Odnosząc się do wskazanego zarzutu, Sąd Okręgowy wyjaśnia, że nawet przyjęcie, iż skorzystanie przez poszkodowanego przy naprawie uszkodzonego pojazdu z rabatów na zakup części zamiennych i materiałów lakierniczych było hipotetycznie możliwe nie uzasadnia stwierdzenia, że zasądzona zaskarżonym wyrokiem kwota odszkodowania była zawyżona. To stanowisko i stanowisko, że w sprawie nie doszło do naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że uzasadnionym kosztem naprawy przedmiotowego pojazdu była kwota 19.242,23 zł brutto obejmująca zastosowanie części oryginalnych jakości O z pominięciem rabatów proponowanych przez pozwaną, wynika przede wszystkim z faktu, że o wysokości należnego powodowi odszkodowania nie przesądzały ustalenia faktyczne ale subsumpcja tych ustaleń przy zastosowaniu norm prawa materialnego.

W uzupełnieniu powyższego stanowiska wyjaśnić należy, że w ocenie Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie nawet przyjęcie, iż poszkodowany mógł skorzystać, z zaproponowanych przez pozwanego rabatów nie mogło doprowadzić do wniosku, że w ten sposób doszłoby do pełnej likwidacji szkody. Jak wynika z załącznika do porozumienia z dnia 1 marca 2016 r. dotyczącego sprzedaży części zamiennych z rabatami, warunkiem zakupu części zamiennych z rabatami było przedstawienie kosztorysu zatwierdzonego przez pozwanego. Oznacza to, że ewentualny rabat dotyczył tylko części zamiennych określonych w tym kosztorysie. W przedmiotowej sprawie wycena kosztów naprawy pojazdu z dnia (...) r. przewidywała, że część części zamiennych przewidzianych do naprawy pojazdu będą stanowić części nie „oryginalne”, oznaczone innym niż O symbolem. Powyższe dotyczyło zderzaka, listwy zderzaka, wzmocnienia zderzaka (części oznaczone symbolem PJ), sensorów parkowania, lampy tylnej (części oznaczone symbolem Q). Chcąc skorzystać z rabatów na części zamienne poszkodowany musiałby tym samym przystać na użycie przy naprawie pojazdu części o jakości niższej niż jakość części zamontowanych w uszkodzonym pojeździe przed wypadkiem, albo podejmować działania polegające na zamawianiu części zamiennych u różnych podmiotów i częściowo u dostawcy wskazanego przez pozwanego. Sąd Okręgowy uważa, że oczekiwania aby poszkodowany w wskazany wyżej sposób uczestniczył w procesie likwidacji szkody przekraczają wynikający z art. 354 § 2 k.c. obowiązek współdziałania wierzyciela przy wykonywaniu zobowiązania. Wskazany w powołanym przepisie obowiązek wierzyciela wyznaczony jest również przez zasady współżycia społecznego i ustalone zwyczaje (art. 354 § 1 k.c.), których ukształtowanie przy likwidacji szkód komunikacyjnych opiera się na założeniu, że ta likwidacji winna się odbywać w sposób jak najmniej uciążliwy dla poszkodowanego. Stanowiska tego nie może zmienić okoliczność, że w związku z naprawą uszkodzonego pojazdu zakupu części zamiennych dokonywał syn poszkodowanego. Podobna regulacja obejmowała zasady współpracy przy pozyskiwaniu materiałów lakierniczych. Jeśli chodzi o te materiały to Sąd Okręgowy odwołując się do zasad doświadczenia życiowego wskazuje, że wybór przez warsztaty naprawcze materiałów lakierniczych jest zazwyczaj zindywidualizowany przez doświadczenie zawodowe pracujących w nich lakierników. Trudno tym samym uznać, że poszkodowany był zobowiązany do poszukiwania warsztatu, który dokonuje napraw właśnie w oparciu o materiały oferowane przez kontrahentów pozwanego.

Uwagi dotyczące zagadnienia, zastosowania dla ustalenia wysokości odszkodowania cen części zamiennych i materiałów lakierniczych pomniejszonych o rabaty należy uzupełnić. Okolicznością bezsporną jest, że likwidując szkodę w rozumieniu faktycznym poszkodowany nie skorzystał z możliwości zakupu części zamiennych i materiałów lakierniczych z rabatami. Z tego powodu, ale nie tylko z tego powodu, odszkodowanie należało ustalić hipotetycznie, bez analizy rzeczywistych kosztów naprawy pojazdu. Dla zastosowania przy tym ustaleniu, obniżonych cen części i materiałów niezbędnych do naprawy, trzeba było więc rozważyć zasadność tego mechanizmu pod kątem przywołanego już wyżej art. 354 k.c. Pozwany wskazując na naruszenie powołanego przepisu odwołuje się tylko do art. 354 § 2 k.c. , nie dostrzegając, że określone w tym przepisie reguły wykonania zobowiązań odwołujące się w ostatecznym rozrachunku do obowiązku lojalności wobec drugiej strony obowiązują przede wszystkim dłużnika (§ 1 art. 354 k.c.). Przypomnieć należy, że w procesie likwidacji szkody ubezpieczyciel w sposób rażący (o ponad 40 %) zaniżył ustalone odszkodowanie przyjmując oderwane od rzeczywistości rynkowej koszty roboczogodziny czynności naprawczych. Wskazana okoliczność, w ocenie Sądu Okręgowego, usprawiedliwia odstąpienie od zastosowania rabatów. Nie sposób bowiem było oczekiwać od poszkodowanego, że przy likwidacji szkody wykaże się lojalnością większą niż profesjonalny podmiot ponoszący odpowiedzialność za sprawcę szkody.

Na koniec Sąd Okręgowy wyjaśnia, odwołując się do zawartych na wstępie przedmiotowych rozważań uwag, że nie znajduje żadnych podstaw aby uwzględnić twierdzenia pozwanego o naruszeniu przez Sąd pierwszej instancji przepisów prawa materialnego. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy zastosował te przepisy a szczegółowe odparcie argumentów zawartych w apelacji musiałoby się ograniczyć do ponownego przywołania rozważań prawnych Sądu pierwszej instancji.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. orzekł o oddaleniu wniesionej skargi apelacyjnej.

O kosztach postepowania za instancję odwoławczą Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. § 2 pkt i § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie opłat za czynności adwokackie.

Paweł Hochman