Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2018 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący	SSO Jarosław Gołębiowski (spr.)
Sędziowie	SSO Dariusz Mizera SSR del. Magdalena Wojciechowska
Protokolant	stażysta Iwona Jasińska

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2018 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa A. M. i E. M.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim

z dnia 30 listopada 2017 roku, sygn. akt I C 64/17

oddala apelację.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSO Dariusz Mizera SSR del. Magdalena Wojciechowska

Sygn. akt II Ca 226/18

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 listopada 2017 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim sprawy z powództwa A. M. i E. M. przeciwko (...) z siedzibą w W. o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

1. pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...)z dnia (...) roku wystawionego przez (...) z siedzibą w K., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko A. M. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt (...) oraz przeciwko małżonkowi dłużnika E. M., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową E. i A. M., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 3 lipca 2013 roku w sprawie sygn. akt (...), któremu postanowieniem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 7 marca 2017 roku w sprawie sygn. akt (...) nadano klauzulę wykonalności na rzecz (...) z siedzibą w W. - w części, tj. w zakresie zapłaconej kwoty 14.000,00 zł (czternaście tysięcy złotych);

2. nakazał ściągnąć od pozwanego (...) z siedzibą w: W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 700,00 zł (siedemset złotych) tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powodowie byli zwolnieni. 

Podstawę powyższego rozstrzygnięcia stanowiły przytoczone poniżej ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego.

W dniu 14 sierpnia 2009 roku A. M. zawarł z (...) S.A. z siedzibą w G. umowę kredytu gotówkowego nr (...). Był to kredyt konsolidacyjny.

W dniu (...) roku następca prawny (...) z siedzibą w G. - (...) z siedzibą w K. wystawił przeciwko A. M. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...).

Postanowieniem z dnia 1 1 kwietnia 2011 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie sygn. akt (...) nadał w/w bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności, zaś postanowieniem z dnia 3 lipca 2013 roku nadał klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika - E. M. z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową E. i A. małżonków M..

Na podstawie w/w tytułu wykonawczego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym Tomaszowie Mazowieckim A. D. prowadzi postępowanie egzekucyjne pod sygn. akt (...)

Powodowie, poza prowadzoną egzekucją, od chwili powstania tytułu wykonawczego dobrowolnie dokonywali wpłat na poczet (...)

Wyrokiem z dnia 16 lutego 2016 roku wydanym w sprawie sygn. akt (...) Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia (...) roku wystawionego przez (...), zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko A. M. postanowieniem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt (...) oraz przeciwko małżonkowi dłużnika E. M., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową E. i A. M., postanowieniem Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 3 lipca 2013 roku w sprawie sygn. akt (...), w zakresie zapłaconej kwoty 23.600,00 zł. Wyrok uprawomocnił się w dniu 30 marca 2016 roku.

Po wydaniu wyroku przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w' sprawie sygn. akt (...)powodowie w dalszym ciągu co miesiąc dokonywali dobrowolnych wpłat na poczet zadłużenia stwierdzonego w/w tytułem wykonawczym. Wysokość jednej wpłaty wynosiła 700,00 zł. Powodowie dokonywali wpłat w placówce Banku na wskazany numer rachunku.

W listopadzie 2016 roku powodowie otrzymali pismo z (...)z dnia 7 listopada 2016 roku, którym zostali poinformowani, że w dniu 4 listopada 2016 roku nastąpiło prawne połączenie (...) z wydzieloną częścią (...) w związku z czym obsługa m.in. kredytów konsolidacyjnych została przeniesiona do (...). Ponadto w piśmie tym zaznaczono, że w zakresie obsługi przeniesionych produktów (...) stał się następcą prawnym(...) i przejął jego wszystkie dotychczasowe prawa i obowiązki.

A. M. dokonując wpłat na poczet zadłużenia wskazywał numer rachunku bankowego. Od listopada 2016 roku wpłaty te automatycznie księgowane były na rzecz (...).

Pismem z dnia 19 stycznia 2017 roku wierzyciel - (...). w ramach działalności przejętej z (...) skierowanym do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim A. D. wniósł o ograniczenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego pod sygn. akt (...), do kwoty 59.650,05 zł. Wnioskiem z dnia 13 kwietnia 2017 roku wierzyciel ograniczył egzekucję do kwoty 56.678,87 zł.

Postanowieniem z dnia 7 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie sygn. akt (...) nadał tytułowi wykonawczemu w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia (...) roku wystawionego przez (...) z siedzibą w K., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko A. M. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt (...) oraz przeciwko małżonkowi dłużnika E. M., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 3 lipca 2013 roku w sprawie sygn. akt (...) nadał klauzulę wykonalności na rzecz (...) z siedzibą w W., na którego przeszło uprawnienie wierzyciela (...)z siedzibą w K..

W okresie od marca 2016 roku do 10 października 2017 roku powodowie łącznie dokonali na rzecz wierzyciela dobrowolnych wpłat na poczet zadłużenia wynikającego z w/w tytułu wykonawczego w łącznej kwocie 14.000,00 zł.

Dokonując oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego istotnego dla rozstrzygnięcia, Sąd oparł się w pełni na wiarygodnych dowodach z dokumentów, a w szczególności znajdujących się w aktach sprawy sygn. akt (...), (...), (...) tutejszego Sądu, a także na dokumentach znajdujących się w aktach egzekucyjnych Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim A. D. o sygn. akt. (...). Przeważały wśród nich dokument urzędowe, w tym orzeczenia sądów i komornika sądowego, a oprócz tego obejmowały one wnioski o nadanie klauzuli wykonalności i o wszczęcie egzekucji. W toku postępowania nie ujawniły się żadne okoliczności, które nasuwałyby uzasadnione wątpliwości co do prawdziwości powyższych dokumentów' i zgodności z prawdą zawartych w nich oświadczeń. Ich mocy dowodowej i wiarygodności nie kwestionowała żadna ze stron.

Sąd w całości dał wiarę zeznaniom powodów, bowiem pozostawały one w zgodzie z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powodowie domagali się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, na podstawie którego Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Tomaszowie Mazowieckim A. D. prowadzi przeciwko nim postępowanie egzekucyjne w sprawie sygn. akt (...) w zakresie dobrowolnie dokonywanych przez nich wpłat na rzecz wierzyciela. Jako pozwanego wskazali (...) z siedzibą w W..

Powództwo podlegało ocenie w świetle przepisu art. 840 $ 1 Kpc. według którego dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia, jeżeli: przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście (pkt jj; po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie (pkt 2); małżonek, przeciwko któremu sąd nadał klauzulę wykonalności na podstawie art. 787 Kpc, wykaże, że egzekwowane świadczenie wierzycielowi nie należy się, przy czym małżonkowi temu przysługują zarzuty nie tylko z własnego prawa, lecz także zarzuty, których jego małżonek wcześniej nie mógł podnieść (pkl 3.). Legitymowani do wytoczenia powództwa z art. 840 Kpc są: dłużnik wymieniony w tytule wykonawczym jako zobowiązany do świadczenia; małżonek dłużnika - w sytuacji określonej w $ 1 pkt 3; i następcy prawni dłużnika, jeżeli sąd nadał przeciwko nim na podstawie art. 788 Kpc klauzulę wykonalności.

Legitymacja bierna przysługuje zaś wyłącznie wierzycielowi wymienionemu w tytule wykonawczym. Dłużnik (małżonek dłużnika) może przy tym żądać pozbawienia (ograniczenia) wykonalności tytułu wykonawczego tak długo, jak długo zachodzi potencjalna możliwość wykonania tego tytułu; nie można zaś wytaczać powództwa z chwilą, gdy tytuł wykonawczy został wykonany.

W niniejszej sprawie było oczywiste, że z powództwem wystąpiły osoby uprawnione. W bankowym tytule egzekucyjnym A. M. jest wymieniony wprost, natomiast postanowieniem z dnia 3 lipca 2013 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim nadal klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika - E. M..

Odnosząc się natomiast do zarzutu braku legitymacji biernej pozwanego (...) należy wskazać, że zgodnie z art. 316 § 1 zd. 1 k.p.c sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy'. Postanowieniem z dnia 7 marca 2017 roku Sąd Rejonowy w Tomaszowie Mazowieckim w sprawie sygn. akt (...) nadał klauzulę wykonalności w/w tytułowi wykonawczemu na rzecz (...) z siedzibą w W., na którego przeszło uprawnienie dotychczasowego wierzyciela (...) z siedzibą w K.. A zatem w chwili wydawania wyroku w niniejszej sprawie(...) z siedzibą w W. był już wierzycielem wymienionym wprost w tytule wykonawczym.

Wskazać jednak należy, że powodowie wytaczając powództwo przeciwko (...)kierowali się informacją uzyskaną w listopadzie 2016 roku od samego pozwanego, że z dniem 4 listopada 2016 roku wstąpił on we wszystkie prawa i obowiązku dotychczasowego wierzyciela (...) Ponadto dobrowolne wpłaty, których powodowie dokonywali na poczet spłaty zadłużenia wynikającego z w/w tytułu wykonawczego automatycznie księgowane były na konto (...).

Z tych też względów Sąd nie uwzględnił zarzutu pozwanego o braku jego legitymacji biernej. Należy wspomnieć, że sam pozwany w odpowiedzi na pozew wskazywał, że (...) zyska legitymację bierną po uzyskaniu na swoją rzecz klauzuli wykonalności, co też nastąpiło w dniu 7 marca 2017 roku.

Wskazać należy, iż istotą powództwa opozycyjnego z art. 840 § 1 kpe jest wykazanie, że sam tytuł wykonawczy nie odpowiada rzeczywistemu stanowi rzeczy. Podstawą powództwa przcciwegzekucyjnego z art. 840 § 1 kpe są zdarzenia (okoliczności, fakty), z którymi przepisy prawa materialnego łączą wygaśniecie zobowiązań, albo, które powodują niemożność egzekwowania świadczeń wynikających z tytułu egzekucyjnego. Istnienie tych zdarzeń sprawia, żc powód - dłużnik może skutecznie w drodze procesu żądać pozbawienia wykonalności w całości lub w części albo ograniczenia tytułu wykonawczego. Skuteczność żądania w tym trybie uzależniona jest od wykazania przez stronę powodową nieistnienia obowiązku objętego tytułem wykonawczym (vide: vt>yrok Sqdu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 31 marca 2010 r., sygn. akt I ACa 49/10, lex nr 1120373).

Jeżeli tytułem egzekucyjnym jest orzeczenie sądu, dłużnik może jedynie zaprzeczać powstaniu zdarzeń, które nastąpiły już po wydaniu tytułu egzekucyjnego, nie może jednak kwestionować zasadności treści tych tytułów, gdyż korzystają one z powagi rzeczy osądzonej (art. 365 § 1 k.p.c.), która je chroni. Gdy natomiast mamy do czynienia z tytułami egzekucyjnymi niepochodzącymi od sądu, dłużnik może kwestionować zasadność treści tego tytułu egzekucyjnego, tzn. powoływać się także na zdarzenia zaszłe przed jego powstaniem, a skutkujące bezzasadnością roszczenia stwierdzonego tym tytułem (tak SN w orzeczeniu z dnia 19 maja 1961 r., I CR 540/60, OSNCP 1964, nr 1; uchwała SN z dnia 27 czerwca 1996 r„ III CZP 73/96, OSNC 1996. nr 10).

Jeżeli dłużnik przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności (art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c.), to powinien wskazać, jakie zdarzenia kwestionuje i przedstawić stosowne dowody na tę okoliczność. Dłużnik może bez ograniczeń powoływać się na zdarzenia mające miejsce po powstaniu tytułu egzekucyjnego, nawet w odniesieniu do orzeczeń korzystających z powagi rzeczy osądzonej (jak wyroki i postanowienia sądowe). Natomiast na zdarzenia poprzedzające wydanie tytułu egzekucyjnego dłużnik może powoływać się tylko wówczas, gdy tytuły egzekucyjne nie korzystają z powagi rzeczy osądzonej.

Powództwo opozycyjne (art. 840 § 1 k.p.c.) nic może być oparte na zdarzeniu zaistniałym przed powstaniem tytułu egzekucyjnego stanowiącego orzeczenie korzystające z powagi rzeczy osądzonej.

Skutek w postaci wygaśnięcia zobowiązania wywierają w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne jak: wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia zgodnie z jego treścią, potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu, świadczenie w miejsce spełnienia. Natomiast skutek w postaci niemożności egzekwowania zobowiązania wywierają w szczególności takie zdarzenia materialnoprawne jak: prolongata terminu spełnienia świadczenia, rozłożenie świadczenia na raty, przedawnienie roszczenia. Skoro w art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. jest mowa o zdarzeniu, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane, to przepis ten może mieć zastosowanie jedynie do takich jak wyżej wymienione lub podobnych zdarzeń, a więc wyłącznie mających charakter materialnoprawny.

W analizowanej sprawie powodowie domagali się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w części z uwagi na dokonywanie dobrowolnych wpłat poza postępowaniem egzekucyjnym. Od chwili wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim w sprawie sygn. akt (...) w dniu 16 lutego 2016 roku do 10 października 2017 roku dokonali na poczet spłacenia zadłużenia wynikającego w w/w tytułu wykonawczego dokonali 20 wpłat po 700,00 zł każda, czyli łącznie wpłacili dobrowolnie poza postępowaniem egzekucyjnym na rzecz wierzyciela kwotę 14.000,00 zł.

Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego - wyrażonym przykładowo w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 30.05.2014 r. w sprawie 111 CSK 679/13 - powództwo przeciwegzekucyjne skierowane na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego może być skutecznie wniesione tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego w całości lub w określonej jego części. Dłużnik traci możliwość wytoczenia powództwa opozycyjnego z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w całości lub w określonej części w odniesieniu do już wyegzekwowanego świadczenia. Powództwo to jest więc niedopuszczalne w części, w której wykonalność tytułu wykonawczego wygasła na skutek jego zrealizowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 17 listopada 1988 r., I CR 255/88, nie publ.; z dnia 20 stycznia 1978 r. III CKN 310/77, nie publ.; z dnia 24 czerwca 1997 r., III CKN 41/97, nie publ.; z 4 kwietnia 2002 r. I PKN 197/01, niepubl., z 14 maja 2010 r., II CSK 592/09, niepubl.).

Natomiast w sytuacji, gdy wierzyciel zostaje zaspokojony poza postępowaniem egzekucyjnym, w drodze dobrowolnego spełnienia świadczenia przez dłużnika, nie gaśnie wykonalność tytułu wykonawczego i istnieje potencjalna możliwość jego wykonania. Żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego wykonalności jest zatem dopuszczalne, a podstawę takiego żądania stanowi nastąpienie po powstaniu tytułu wykonawczego zdarzenia wskutek którego zobowiązanie w całości lub w części wygasło (art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c.). Takim zdarzeniem jest niewątpliwie spełnienie świadczenia przez dłużnika (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2005r., V CK 296/05, LEX nr 179714).

Do chwili całkowitego zaspokojenia w drodze egzekucji należności wynikającej z tytułu wykonawczego, dłużnik zachowuje interes w pozbawieniu wykonalności tytułu wykonawczego. Prawo wytoczenia powództwa dłużnik traci z chwilą ukończenia postępowania egzekucyjnego, na skutek którego świadczenie objęte tytułem zostało całkowicie zaspokojone. Tytuł wykonawczy zostaje bowiem zatrzymany w aktach egzekucyjnych i dłużnikowi nie grożą już ujemne skutki wynikające z tytułu wykonawczego.

Jeżeli egzekucja w sprawie nie została ukończona, sam fakt ograniczenia jej przez wierzyciela nic zamyka drogi do egzekwowania w przyszłości całej kwoty, na jaką opiewa tytuł wykonawczy. Istnieje bowiem niebezpieczeństwo, że wierzyciel mimo wygłaszanych obecnie deklaracji, może wszcząć postępowanie egzekucyjne co do całej sumy widniejącej na tytule wykonawczym, co będzie wiązało się z koniecznością podjęcia przez dłużnika po raz kolejny merytorycznej obrony. Nie ulega zatem wątpliwości, że pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, w części dotyczącej sum już uiszczonych, zapewni realną ochronę dłużnikowi.

Trzeba mieć na względzie także art. 816^? 1 k.p.c.. zgodnie z którym po ukończeniu postępowania egzekucyjnego należy na tytule wykonawczym zaznaczyć wynik egzekucji i tytuł zatrzymać w aktach, a jeżeli świadczenie objęte tytułem nie zostało zaspokojone całkowicie, tytuł zwrócić wierzycielowi. Jeżeli egzekucja okaże się skuteczna chociażby częściowo, jej wynik komornik powinien zaznaczyć na tytule wykonawczym. Po zaznaczeniu wyniku egzekucji komornik wydaje tytuł wierzycielowi, który może na jego podstawie ponownie wszcząć egzekucję w części niezaspokojonej. Adnotacja komornika zapobiega możliwości ponownego wszczęcia egzekucji w zakresie wyegzekwowanym, na podstawie tego samego tytułu wykonawczego, który w tej części traci moc.

Mając na uwadze powyższe ustalenia i rozważania Sąd pozbawił wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...) z dnia (...) roku wystawionego przez (...) z siedzibą w K., zaopatrzonego w klauzulę wykonalności przeciwko A. M. na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 kwietnia 2011 roku w sprawie sygn. akt (...) oraz przeciwko małżonkowi dłużnika E. M., z ograniczeniem jej odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową E. i A. M., na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 3 lipca 2013 roku w sprawie sygn. akt (...), któremu postanowieniem Sądu Rejonowego w Tomaszowic Mazowieckim z dnia 7 marca 2017 roku w sprawie sygn. akt (...) nadano klauzulę wykonalności na rzecz (...) z siedzibą w W. - w części, tj. w zakresie zapłaconej kwoty 14.000,00 zł (czternaście tysięcy złotych). 

Zgodnie z treścią art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim kwotę 700,00 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powodowie byli zwolnieni.

Apelację od powyższego orzeczenia złożył pozwany zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania, mających wpływ na treść zaskarżonego wyroku, tj. obrazę:

1. Art. 231 k.p.c. poprzez wyrokowanie co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem i wydanie wyroku, w sprawie w której Pozwany nie ma legitymacji biernej.

2. Art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i uznanie wbrew faktom, że przedmiotem niniejszego postępowania jest bankowy tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności na rzecz(...) w sytuacji, gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że przedmiotem postępowania jest (wskazany przez Powodów w pozwie) bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia wystawiony przez (...) przeciwko Powodom na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 11 kwietnia 2011 r., w sprawie o sygn. akt (...).

3. Art. 102 k.p.c poprzez niezastosowanie zasady słuszności i nakazanie uiszczenia kosztów sądowych Pozwanemu na rzecz Skarbu Państwa, przez co błędne zastosowanie art. 113 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej: ustawa o kosztach), w sytuacji gdy Pozwany dokonywał ograniczenia postępowania egzekucyjnego w stosunku do Powodów. Ponadto, Pozwany nie przyczynił się w żaden sposób do wywołania procesu.

4. Art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak należytego wyjaśnienia podstawy prawnej i faktycznej rozstrzygnięcia o kosztach sądowych - uzasadnienie sprowadza się do jednego zdania - sąd może w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciążyć przeciwnika, jeśli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów.

Strona pozwana wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego jest nieuzasadniona i skutkuje jej oddaleniem.

Kluczowy zarzut podnoszony przez skarżącego to obraza wydanym wyrokiem przepisu art. 231 kpc. W ocenie autora apelacji wydając końcowe rozstrzygnięcie Sąd pierwszej instancji wyrokował, co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem. Skarżący podnosił, że po jego stronie istnieje brak legitymacji biernej.

Zapatrywanie to jest w oczywisty sposób błędne i nie znajduje oparcia nie tylko w prawie, ale również poczynionych w sprawie ustaleniach faktycznych.

Ma zasadniczo rację apelacja podnosząc, że w procesie cywilnym istnieje wymóg zachowania zgodności przedmiotu wyrokowania z przedmiotem sprawy. Dotyczy to zarówno podstawy prawnej jak też faktycznej. Zgodzić się również należało ze stwierdzeniem, iż nie jest dopuszczalne uwzględnienie powództwa na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez „gospodarza sprawy” tj. powoda.

Lektura akt i zgromadzonych w nich dowodów nie upoważnia jednak do przyjęcia, że przedstawione wymogi nie zostały przez Sąd meriti spełnione. W pozwie z dnia 12 stycznia 2017 roku (por. k. 2 i v) jego autor pełnomocnik - adwokat precyzyjnie określił treść żądania. Domagał się pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – tj. bankowego tytułu wykonawczego z dnia (...) roku u numerze (...)wystawionego przez wierzyciela(...) z siedzibą w K..

Treść zaskarżonego wyroku (por. k. 120) jest jednoznaczna. Wskazuje, że rozstrzygnięto o pozbawieniu wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego wystawionego przez (...) o numerze (...) wydanego dnia (...) roku.

Zestawienie wyroku z treścią żądania objętego pozwem wskazuje, zatem że tożsamość stron i przedmiotu sporu została zachowana.

Sąd zatem nie wykroczył podczas wyrokowania poza granice zgłoszonego roszczenia. Zarzut więc obrazy zaskarżonym wyrokiem prawa procesowego tj. art. 321 kpc jest chybiony.

Dla ścisłości należy stwierdzić, że w sentencji wyroku sądu pierwszej instancji zamieszczono w części opisowej zapis, iż powyższemu tytułowi egzekucyjnemu nadano klauzulę wykonalności na rzecz obecnego wierzyciela tj. (...)z siedzibą w W.. Brak takiego sformułowania w treści pozwu jest oczywisty. Nie oznacza to jednak, że sentencja zaskarżonego wyroku nie koresponduje z treścią żądania powoda. Przedmiot jest ten sam. Bezsprzecznie od samego początku chodziło o pozbawienie wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego u numerze (...). Treść sentencji wyroku sądu meriti jedynie uściśla żądanie, wskazując klauzulę wykonalności wydaną mu na aktualnego wierzyciela – tj. pozwanego.

Brak było podstaw do przyjęcia, że pozwany nie posiada legitymacji biernej w niniejszym postępowaniu. O ile ten zarzut miał uzasadnienie w dniu wszczęcia postępowania, o tyle w dniu wyrokowania utracił on znaczenie. Ma rację Sąd Rejonowy, że rozpoznając sprawę należy brać pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 kpc). Z prawidłowych ustaleń wynika, że w toku niniejszego postępowania (...)uzyskał przymiot wierzyciela ( jako następca prawny poprzedniego) uzyskując tym samym legitymację bierną.

Z przyczyn powyższych nie można zaakceptować opartego na treści art. 233 § 1 kpc zarzutu, że ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie była swobodna lecz dowolna. Ustalenia, że chodziło od samego początku o pozbawienie wykonalności bankowego tytułu egzekucyjnego Nr(...)są prawidłowe i poczynione w oparciu o dowody zgromadzone zarówno w niniejszym postepowaniu , ale również w sprawach (...), (...) i (...) prowadzonych przez Sąd Rejonowy w Tomaszowie Maz.

Bezzasadny jest zarzut naruszenia art. 102 kpc poprzez jego niezastosowanie. Nie można uznać, że zostały pogwałcone zasady słuszności przy rozstrzyganiu o kosztach procesu. Strona pozwana niezmiennie w toku procesu kwestionowała roszczenie powoda, w sytuacji gdy wnoszący pozew przedłożył dokumenty potwierdzające spłatę zadłużenia w części.

Okoliczność, że wierzyciel ograniczył egzekucję z punktu widzenia końcowego rozstrzygnięcia nie ma jurydycznego znaczenia.

Nie odnosi również skutku zarzut naruszenia dyspozycji art. 328 § 2 kpc. Pisemne motywy zaskarżonego wyroku odpowiadają wymogom powołanego przepisu. Z tych względów na podstawie art. 385 kpc orzeczono jak w sentencji.

SSO Jarosław Gołębiowski

SSO Dariusz Mizera SSR del. Magdalena Wojciechowska